Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

 Του Λουκά Αξελού

 Από τις αρχές ήδη του 18ου αιώνα η δραματική βίωση της οθωμανικής αυθαιρεσίας, συνδυάστηκε με την βαθύτερη απογοήτευση των Ελλήνων, αλλά και των υπόλοιπων λαών της Βαλκανικής, για τη στάση των μεγάλων δυνάμεων. Αυτή η οδυνηρή συνειδητοποίηση, έδρασε καταλυτικά, αναπτύσσοντας κριτικές και αυτοκριτικές στάσεις, σε σχέση με τις επιλογές του παρελθόντος, επιλογές που στην ουσία ήταν προσδοκίες πρωτοβουλιών υπέρ των υποδούλων από τις φωτισμένες απολυταρχίες της Ευρώπης.

 

Γεγονός παραμένει ότι η τραγική απόληξη των λαϊκών εξεγέρσεων, η καθολική απογοήτευση από την ιδιοτελή στάση των μεγάλων δυνάμεων μετά την εγκατάλειψη των αγωνιστών των Ορλωφικών και του Λάμπρου Κατσώνη, αλλά και η συνειδητοποίηση της τραγικής κατάληξης που είχαν πολλά ανώτερα στελέχη της οθωμανικής Αρχής, αποτέλεσαν βαθιές τομές που δραστικά επενέργησαν στην συγκρότηση της ιδεολογίας των Ελλήνων ριζοσπαστών και στην αναζήτηση εναλλακτικής λύσης στις γαλλικές επαναστατικές ιδέες.

 

Τα μηνύματα της Γαλλικής Επανάστασης, αν και δόνησαν κάθε δημοκρατική καρδιά, δεν οδήγησαν σε πλήρη υποχώρηση τις επιφυλάξεις μερικών και τον «αντιξενισμό» ορισμένων, που τα τραύματα του παρελθόντος τους είχαν δημιουργήσει. Ο Ρήγας ανήκει σαφώς στην «κριτική πτέρυγα» των οπαδών της Γαλλικής Επανάστασης, όπως — τουλάχιστον — συνάγεται από την διεξοδική ανάγνωση των κειμένων του. Κειμένων, που με κορωνίδα τον Θούριο σε καμία περίπτωση δεν στοιχειοθετούν σχέση άνευ όρων ταυτίσεως ή εξαρτήσεως από τα γαλλικά ή τα όποια ξένα συμφέροντα.

 

Πυκνές, πολλαπλές, πολύπλοκες και όχι έξω από την λογική του συμφέροντος ή των συμφερόντων ήταν οι σχέσεις των Γάλλων δημοκρατικών με τους Έλληνες πατριώτες και ο Ρήγας δεν υπήρξε άμοιρος αυτής της λογικής, την οποία όμως, κατά την γνώμη μου, επεδίωκε να εξισορροπήσει και να την εντάξει συνειδητά στα δικά του σχέδια. Και πραγματικά, τόσο τα διασωθέντα κείμενά του, όσο και τα ντοκουμέντα που τον αφορούν μέχρι την δολοφονία του, μας δίνουν την δυνατότητα να ισχυριστούμε ότι παρ’ όλο που έχει πολλά κοινά και συγκλίνοντα στοιχεία με την γαλλόφιλη λογική, εντούτοις δεν ταυτίζεται μαζί της.

 

Η συστηματική ανάγνωση του έργου του συνολικά, αλλά και η καθόλου πρακτική του, δεν οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο φιλόδοξος στόχος του μιας ανεξάρτητης Ελληνικής Δημοκρατίας, υποτασσόταν στους σχεδιασμούς της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά και καμίας ξένης εξωτερικής πολιτικής. Πουθενά στο έργο του δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά για στήριξη του αγώνα στις μεγάλες δυνάμεις. Κι όταν αυτό ίσχυε ακόμα και για την δημοκρατική Γαλλία, είναι, φρονώ, απόλυτα λογική η σιωπή του για τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις. Είναι, νομίζω, ιδιαίτερης αξίας γεγονός, όχι μόνο για την περίοδο στην οποία αναφερόμαστε, αλλά και για τις δύσκολες μέρες που περνούμε σήμερα, να επισημάνουμε και τονίσουμε την διαφορά που διέπει την λογική του Ρήγα από εκείνη πολλών συντρόφων του, αλλά και σημαντικών Ελλήνων πατριωτών, όπως λ.χ. ο μεγάλος Αδαμάντιος Κοραής.

 

Ποιο είναι, λοιπόν, το σημείο εκείνο που πέραν αυτού αρχίζουν οι ιδεολογικοπολιτικές διαφοροποιήσεις και πρακτικές, ανάμεσα στα διάφορα άτομα ή κινήσεις που ασπάζονταν, ολικά ή εν μέρει, τις γαλλικές επαναστατικές ιδέες; Για κάποιους, όπως ενδεικτικά οι Στεφανόπουλοι, ο Κ. Σταμάτης, αλλά και ο Χριστόφορος Περραιβός και — ακόμα περισσότερο — ο Αδαμάντιος Κοραής, οι

Γάλλοι και η Γαλλία φαινόταν να είναι «το παν», για αρκετούς άλλους όμως τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι.

 

Πολλά χρόνια αργότερα, αποτιμώντας πρόσωπα, σχέσεις και γεγονότα, ένας κληρικός, ο Ευλόγιος Κουρίλας θα ασκήσει μιαν έντονη κριτική στον «άνευ όρων φιλογαλλισμό» του Αδαμάντιου Κοραή. Παρ’ όλη την σφοδρότητα ή και τις υπερβολές, η κριτική του Κουρίλα εμπερικλείει με διαύγεια τα κυριότερα επιχειρήματα αυτών που θεωρούν ότι ορθώς ο «Ρήγας εστηρίζετο εις μόνας τας

εθνικάς δυνάμεις».

 

Καθόλου, λοιπόν, τυχαίο δεν είναι ότι οι δύο συνεπέστεροι εκτελεστές των πνευματικών του υποθηκών, ο Ανώνυμος της Ελληνικής Νομαρχίας και ο Ανώνυμος του Ρωσσαγγλογάλλου γράφουν:

«Διατὶ ἀδελφοὶ μου, νὰ θέλωμεν νὰ ἀλλάξωμεν κύριον, ὅταν μόνοι μας ἠμποροῦμεν νὰ ἐλευθερωθῶμεν» (Νομαρχία) και «Ἄρχισε καὶ ἡ Γαλλία / νὰ κηρύττῃ ἐλευθερία· / ἔφθασε στὰ σύνορά μου, / κ’ ηὔξησε τὰ βάσανά μου. / Ὕβριζε τὴν τυραννία, / μὰ διψοῦσε γιὰ σολδία. / Ἡ Ρωσσία κ’ ἡ Ἀγγλία, / βλέποντάς τους στὴν Τουρκία, / ἔτρεξαν νὰ τοὺς ἐξώσουν, / γιὰ νὰ μὴ μὲ λευθερώσουν» (Ρωσσαγγλογάλλος).

 

Ο Ρήγας αναπτύσσει μιαν αυτόνομη ουσιαστικά δραστηριότητα, που σαφώς όμως οριοθετείται στα πλαίσια του δημοκρατικού πατριωτισμού, που αποτελούσε τον κορμό της ιδεολογίας όχι μόνο των Γάλλων, αλλά και των Ιταλών και λοιπών Ευρωπαίων πατριωτών, που εμπνέονταν από το ριζοσπαστικό τρίπτυχο ελευθερία – ισότης – αδελφότης. Ο Ρήγας και οι μαθητές του αποτέλεσαν τους κατεξοχήν κορυφαίους εκφραστές της λογικής του να στηριζόμαστε, πάνω απ’ όλα, στις δικές μας δυνάμεις, λογική που δεν εμπεριείχε ίχνος σωβινισμού ή εθνικής περιχαρακώσεως, αλλά και λογικής που ήθελε να στηρίζεται στα

πορίσματα που η ίδια η ιστορία παρουσιάζει.

 

Και είναι αυτά τα πορίσματα που τον οδήγησαν να γράψει τους πυκνούς σε εθνική αυτογνωσία στίχους,

Ὣς πότ’ ὁφφικιάλος σὲ ξένους βασιλεῖς;

Ἔλα νὰ γένῃς στύλος δικῆς σου τῆς φυλῆς.

Κάλλιο γιὰ τὴν Πατρίδα κανένας νὰ χαθῇ,

ἢ νὰ κρεμάσῃ φούντα γιὰ ξένον στὸ σπαθὶ.

στίχους μηνύματα-οδηγούς, που ενέπνευσαν και καθοδήγησαν την ριζοσπαστική πτέρυγα του Αγώνα.

Σχολιάζοντας τους αθάνατους αυτούς στίχους, ένας άλλος πατέρας της εθνικής μας ανεξαρτησίας, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, σημείωσε στα Απομνημονεύματά του:

«Ἐφύλαξα πίστιν εἰς τὴν παραγγελίαν του, καὶ ὁ Θεὸς μὲ ἀξίωσεν καὶ ἐκρέμασα φούντα εἰς τὸ γένος μας ὡς στρατιώτης του».

 

Δημοσιεύτηκε στην μηνιαία έκδοση του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών «Εδώ Πανεπιστήμιο. Το Καποδιστριακό», αρ. φύλ. 173, Μάρτιος 2011.

 * Ο Λουκάς Αξελός είναι Δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών και δίδαξε ιστορία της νεότερης

Ελλάδας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

«Κατοχική Τουρκία άι… στον διάολο»

 

Σε κλίμα μαζικής εξέγερσης κατά της Άγκυρας εξελίσσεται το κύμα διαμαρτυρίας στα Κατεχόμενα της Κύπρου, με πρωταγωνιστές τα τουρκοκυπριακά συνδικάτα.

Οι διαμαρτυρίες αυτές κορυφώθηκαν την Πέμπτη, όταν οι διαδηλωτές Τουρκοκύπριοι επιχείρησαν να αναρτήσουν στην πρεσβεία της Άγκυρας, στον κατεχόμενο τομέα της Λευκωσίας, τη σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Αυτήν τη φορά το παράκαναν» τιτλοφορούνται οι τουρκικές εφημερίδες την Παρασκευή, προβάλλοντας τη φωτογραφία του τεράστιου πανό όπου αναγράφεται το σύνθημα « Κατοχική Τουρκία άι… στον διάολο».

«Κατοχική Τουρκία, άι στον διάολο!». Με αυτό το σύνθημα χιλιάδες Τουρκοκύπριοι κατέκλυσαν τους δρόμους της κατεχόμενης Λευκωσίας

Πρόκειται για μία πρωτόγνωρη πολιτική κρίση στην οποία έχουν περιέλθει οι σχέσεις της Άγκυρας με τους γηγενείς Τουρκοκυπρίους, οι οποίοι, στραγγαλισμένοι οικονομικά και κοινωνικά από τις δυνάμεις κατοχής και τους εποίκους, επιχειρούν να αποτινάξουν τα δεσμά από τη «μητέρα πατρίδα», επικεντρώνοντας στο αίτημα της άμεσης αποχώρησης των εποίκων από το νησί.

Κυρίαρχο σύνθημα στο «Κίνημα των Γιασεμιών», το οποίο εξελίσσεται στα Κατεχόμενα, προκαλώντας την οργή μεν αλλά και τον προβληματισμό στην Τουρκία, είναι η διενέργεια άμεσης απογραφής του πληθυσμού, ώστε να καταγραφεί ο ακριβής αριθμός εποίκων που ζουν στο νησί και έχουν λάβει την τουρκοκυπριακή υπηκοότητα.

Η Λευκωσία και ο πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή τις εξελίξεις, εν μέσω κομβικών συζητήσεων με τους Τουρκοκυπρίους για την επίλυση του Κυπριακού, διατηρώντας διακριτική στάση, ώστε να μη «ρίξουν λάδι στη φωτιά» σε αυτήν την ήδη έκρυθμη κατάσταση.

Τα τουρκοκυπριακά συνδικάτα, που δεν έπαψαν ποτέ να διατηρούν σχέσεις με τον κύριο πολιτικό φορέα που τα ίδρυσε, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κύπρου (ΑΚΕΛ), το οποίο και ηγείται της σημερινής κυβέρνησης στη Λευκωσία, πρωτοστατούν σε αυτό το «Κίνημα των Γιασεμιών».

Στόχος τους, η οικονομική απαγκίστρωση των Κατεχομένων από την Άγκυρα, η επανένταξη της οικονομικής δραστηριότητας σε ένα συνολικό κυπριακό πλαίσιο και η πολιτική επίλυση του Κυπριακού εντός μιας ενιαίας Κύπρου διζωνικού και δικοινοτικού χαρακτήρα, όπως καθορίζουν, άλλωστε, και οι διακοινοτικές συνομιλίες, οι οποίες αυτόν τον καιρό βρίσκονται εν εξελίξει.

Στα άκρα οι σχέσεις με την Άγκυρα

Η «Ημέρα των Γιασεμιών» ξεκίνησε χθες στην κατεχόμενη Λευκωσία, με τη μαζική κινητοποίηση της αποκαλούμενης «Συνδικαλιστικής Πλατφόρμας», η οποία προβάλλει ως κύριο αίτημα να σταματήσει η «πολιτική στραγγαλισμού» που εφαρμόζει η Άγκυρα εις βάρος των εποίκων, μέσω της επιβολής σκληρών οικονομικών μέτρων.

Δάσκαλοι, καθηγητές, υπάλληλοι και τεχνίτες όλων των ειδικοτήτων ένωσαν τις φωνές τους, διαδηλώνοντας εναντίον της πολιτικής που εφαρμόζει ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Recep Tayip Erdogan, έναντι του ψευδοκράτους. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, τα αίτια της οργής των Τουρκοκυπρίων έχουν και κοινωνικές προεκτάσεις, αφού οι ίδιοι κατηγορούν την Άγκυρα ότι επιδιώκει τον αφανισμό των εποίκων από τη Μεγαλόνησο.

Σε μια πρωτοφανή ιστορικά κίνηση, μεγάλες ομάδες πολιτών συγκεντρώθηκαν έξω από την «πρεσβεία» της Τουρκίας στα Κατεχόμενα και, αφού φώναξαν συνθήματα εναντίον της «κατοχικής Τουρκίας», επιχείρησαν να αναρτήσουν τη σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην πόρτα του περιβόλου όπου βρίσκεται το κτήριο.

Χαρακτηριστικό στιγμιότυπο από την ανάρτηση της σημαίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στον περίβολο της τουρκικής «πρεσβείας» στα Κατεχόμενα.

Τα πνεύματα άναψαν, όταν αστυνομικοί, ντυμένοι με πολιτικά, προσπάθησαν να αποκαθηλώσουν τη σημαία. Σημειώθηκαν προπηλακισμοί και κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, δέχθηκαν επίθεση ακόμα και οι φωτορεπόρτερ αλλά και τα τηλεοπτικά συνεργεία που κάλυπταν το περιστατικό.

Σκηνικό  συγκρούσεων σημειώθηκε και έξω από το λεγόμενο «Κοινοβούλιο», όταν, σύμφωνα με πληροφορίες, χιλιάδες διαδηλωτές -οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για περισσότερα από 5.000 άτομα- κατέκλυσαν τον γύρω χώρο και ανήρτησαν υβριστικά πανό εναντίον της Τουρκίας, ζητώντας ταυτόχρονα την επανένωση της Κύπρου.

Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις απέκλεισαν την περίμετρο με συρματόπλεγμα, αλλά, όταν προσπάθησαν να κατεβάσουν τα πανό, ήρθαν στα χέρια με τους συγκεντρωμένους, με αποτέλεσμα να συλληφθεί ένα άτομο.

Παράλληλα, αίσθηση προκάλεσε και η ανάρτηση στο κτήριο της εφημερίδας «Αφρίκα», ενός πανό, το οποίο έγραφε: «Τουρκία άι σιχτίρ». Σύμφωνα με πληροφορίες, το εν λόγω πανό προκάλεσε την έντονη οργή του Tayip Erdogan.

Το υβριστικό πανό στο κτήριο της «Αφρίκα» έγραφε: «Τουρκία άι σιχτίρ».

http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=2&aid=289583&cid=94

Στηρίξτε τους Έλληνες…

Την ώρα που χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις στενάζουν κάτω από το βάρος της πιο μεγάλης και αδυσώπητης οικονομικής κρίσης της σύγχρονης ιστορίας μας, εμείς οφείλουμε να στηρίξουμε με νύχια και με δόντια τα ελληνικά προϊόντα. Αγοράζουμε ελληνικά προϊόντα, στηρίζουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις, γιατί έτσι δίνουμε δουλειά σε Έλληνες. Μην περιμένετε κάποια «επίσημη οδηγία». Ας το κάνει ο καθένας μόνος του…

Επί σειρά ετών πιστεύαμε ότι τα σύνορα της Ευρώπης γκρεμίστηκαν, ότι δεν είχε σημασία αν μία εταιρεία είχε έδρα την Αθήνα, το Βερολίνο ή τη Ρώμη. Νομίσαμε, αφελώς, ότι γίναμε κάτι σαν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η κρίση απέδειξε ότι σφάλαμε. Στα χρόνια της επίπλαστης ευημερίας μας δεν χρεώσαμε μόνο τη χώρα μας για να καταναλώσουμε ό,τι παρήγαγαν οι βιομηχανίες των φίλων και συνεταίρων μας. Την ίδια ώρα αποδημήσαμε πλήρως τη βιομηχανία μας, διαλύσαμε την αγροτική μας παραγωγή. Αν δεν κάνουμε λάθος, το 1980 καλύπταμε το 90% των αναγκών μας σε αγροτικά προϊόντα και σήμερα η σχέση αυτή έχει πλήρως αντιστραφεί.

Είναι αργά για δάκρυα κι οι διαπιστώσεις έχουν πλέον κουράσει. Είναι καιρός για δράση. Όχι, δεν θα αντιμετωπίσουμε ριζικά το πρόβλημα χρέους αγοράζοντας ελληνικά προϊόντα. Θα σώσουμε όμως κάποιες θέσεις εργασίας κι αυτό είναι από μόνο του πολύ σημαντικό στις μέρες που ζούμε. Κι επιπλέον ίσως δώσουμε ένα κίνητρο σε ανθρώπους που θα ήθελαν να ενεργοποιηθούν στην κατεύθυνση της ανασυγκρότησης  της βιομηχανικής και της γεωργικής παραγωγής.

Υπάρχουν ελληνικά προϊόντα. Ακόμη! Ας αλλάξουμε καθημερινές συνήθειες. Δεν θα μας κοστίσει κάτι αν αγοράσουμε την ελληνική και όχι την ξένη μπύρα. Να στηρίξουμε την ελληνική και όχι την ξένη καπνοβιομηχανία. Να δώσουμε δουλειά στα ελληνικά καταστήματα. Ακόμη και με τις διακοπές μας, μπορούμε να στείλουμε ένα μήνυμα. Αυτό το Πάσχα δεν είναι ανάγκη να πάμε στην Βουδαπέστη ή στην Κωνσταντινούπολη…
Θανάσης Μαυρίδης, www.capital.gr

Σημ. βιβλιοπωλείου «χωρίς όνομα»

Επίσης πρέπει να επιλέγουμε επιχειρήσεις μεγάλες ή μικρές, οι οποίες ανήκουν σε έλληνες και τα κέρδη τους επιστρέφουν στην ελληνική αγορά. Τέτοιο παράδειγμα είναι ο «ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ» σε αντίθεση με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις των CAREFOUR-ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, DIA, LIDL, και άλλων ή οι μικρομεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις κάθε γειτονιάς.

Πρέπει να αφυπνιστούμε αφού μετά την διάλυση της ελληνικής παραγωγής (βιομηχανία, βιοτεχνία, γεωργία), ακολουθεί ο αφελληνισμός του ελληνικού εμπορίου, με αιχμή του δόρατος τα τεράστια ξένων συμφερόντων εμπορικά κέντρα (mall). 

 

Παιδική εκδήλωση – «Παίζω, νηστεύω, μαγειρεύω!»

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 

 Το βιβλιοπωλείο «χωρίς όνομα» σε συνεργασία με τις διευθύντριες των 1ου, 6ου και τους συλλόγους γονέων των 1ου νηπιαγωγείου,1ου, 2ου και 6ου δημοτικού σχολείου Χολαργού, σας προσκαλούν στην παρουσίαση του παιδικού βιβλίου «παίζω, νηστεύω, μαγειρεύω!», των συγγραφέων Όλγας και Ιωάννας Σκαρλάτου, τη Παρασκευή 15 Απριλίου, στις 6.00 το απόγευμα. 

Τα παιδιά θα μάθουν παρασκευάζοντας τα ίδια ένα νηστίσημο γλυκό, τι πρέπει να προσέχουν στην διατροφή τους και πώς συνδέεται η νηστεία με τα ήθη και τα έθιμα του λαού μας.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων των 1ου και 6ου δημοτικού σχολείου στην λεωφ. Περικλέους 53-55 (είσοδος από Βεντούρη).

     Για οποιαδήποτε πληροφορία επικοινωνήστε στο 210-6546742, στο nonamebk@otenet.gr .

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Σε εποχή που η παιδική παχυσαρκία, σε πολύ μεγάλο βαθμό στην Ελλάδα, δημιουργεί παχύσαρκους και με προβλήματα υγείας ενηλίκους, και που τα έτοιμα, ανούσια, φτιαγμένα χωρίς αγάπη και φροντίδα, φαγητά έχουν κατακτήσει μεγάλο μέρος της νεολαίας μας, το βιβλίο «Παίζω, νηστεύω, μαγειρεύω», αν το φυλλομετρήσουμε και το καλοσκεφτούμε, θα διαπιστώσουμε ότι συμπληρώνει ένα μεγάλο σημερινό κενό, ωθεί δηλαδή το παιδί στη μελλοντική -ιδίως- σχέση του με την κουζίνα, σχέση απαραίτητη σε κάθε φύλο πλέον, συστήνοντάς του παράλληλα τροφές υγιεινές και νόστιμες, συνταγές δοκιμασμένες χρόνια ή άλλες εντελώς καινούριες, όλες όμως νηστίσιμες.