Πώς οι ελληνικές τράπεζες διέσυραν το ευρώ

του Κλεομένη Λόππα, Αρδην τεύχος 84.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι ελληνικές τράπεζες ήταν μια μηδαμινή ασημαντότητα στο χρηματοπιστωτικό στερέωμα της Ευρώπης.  Η βασική δομή του τραπεζικού συστήματος αποτελούνταν από την κρατική Εθνική Τράπεζα, η οποία διεκπεραίωνε τις ουκ ολίγες δοσοληψίες του κράτους με τους πολίτες (επιδόματα, αμοιβές, μισθοδοσίες, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.). Στον αντίποδα υπήρχε η Εμπορική Τράπεζα, επίσης κρατική, η οποία απευθυνόταν κυρίως σε επιχειρηματίες, και η Αγροτική Τράπεζα, που εξυπηρετούσε τον πολυπληθή τομέα της γεωργίας.  Η ιδιωτική Τράπεζα Πίστεως ήταν ένα ελιτίστικο μικρομάγαζο με ισχνή παρουσία στην επαρχία, που προσπαθούσε να μπει σφήνα στον κρατικό «ανταγωνισμό». Θυμάται ακόμα κανείς με νοσταλγία τράπεζες όπως η ιστορική Ιονική, ή η Τράπεζα Μακεδονίας-Θράκης. Ίσως η πιο αξιόλογη ιδιωτική τράπεζα να ήταν η περιβόητη Τράπεζα Εργασίας. Κυκλοφορεί ακόμα ένας θρύλος στην πιάτσα των οικονομολόγων, ότι η τράπεζα αυτή αρνούνταν πεισματικά να προσλαμβάνει γυναικείο προσωπικό, καθώς πεποίθηση των ιδιοκτητών της ήταν ότι οι γυναίκες ήταν αντιπαραγωγικές και μόνιμη εστία προβλημάτων. Για την ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε κάποιες ελαχιστότατες μονάδες, όπως η Interbank, η Εγνατία ή η Λαϊκή Τράπεζα, που όμως έμελλε να παίξουν ασύμμετρα καθοριστικό ρόλο στην άνοδο και την πτώση του ευρώ, επιβεβαιώνοντας τη θεωρία της σχετικότητας.
Όταν το 1996 ο κ. Σημίτης, εκ της αντιπολίτευσης του Ανδρέα Παπανδρέου, ανέλαβε τα ηνία της χώρας, βασιζόμενος σε μια συμμαχία με τον πάντοτε πληθωρικό κ. Πάγκαλο, οι τύχες της ελληνικής οικονομίας, και κατ’ επέκτασιν του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, έμελλε να αλλάξουν δραματικά. Θυμάμαι ακόμα, σε ένα βαρετό επιμορφωτικό σεμινάριο στελεχών μεγάλης ιδιωτικής τράπεζας, τους εκπαιδευτές να πίνουν νερό στο όνομα αυτού του μεγάλου οραματιστή.
Ο κ. Σημίτης, αν και προερχόμενος από τα σπλάχνα του ΠΑΣΟΚ, θα έλεγε κανείς ότι δεν είχε την παραμικρή σχέση με το κόμμα που τον ανέδειξε στο ισχυρότερο αξίωμα. Η πολιτική που ακολούθησε ήταν κατ’ ουσία νεοφιλελεύθερη, με έντονα στοιχεία θατσερισμού. Ο κ. Σημίτης ήταν κατά γενική ομολογία ένας χαμηλών τόνων, άξιος διαχειριστής. Για τους επικριτές του ήταν ατάλαντος και για τους υποστηρικτές του χαρισματικός. Η ουσία είναι ότι ο άνδρας αυτός είχε μέθοδο και ήξερε να πετυχαίνει τους στόχους που έθετε. Ένας από τους μεγάλους του στόχους ήταν η είσοδος της Ελλάδας στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης (κάτι που μόνο ως ανέκδοτο κυκλοφορούσε πριν το 1996). Η βασική πολιτική επιλογή του γερμανοτραφούς πολιτικού για να πετύχει τον στόχο του ήταν η πρόσδεση της χώρας στον γερμανικό άξονα. Δεν είναι καθόλου τυχαίες, αναφορικά με τη σύνδεση της δραχμής στο ευρώ, ούτε η εμπλοκή της ΕΚΤ στη λογιστική τακτοποίηση του ελλείμματος, ούτε η ξαφνική στροφή του ελληνικού ΥΠΕΘΑ στους Γερμανούς προμηθευτές, για την αγορά υποβρυχίων, αρμάτων μάχης και αεροπλάνων.
Η είσοδος μιας φτωχής αγροτικής οικονομίας στην ευρωζώνη έμοιαζε με παραμύθι και πάντοτε αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό από τους ρεαλιστές. Είναι αλήθεια ότι ποτέ δεν δόθηκε ειλικρινής απάντηση στο ερώτημα του, πώς η ελληνική οικονομία των διαχρονικών υποτιμήσεων θα ήταν σε θέση να ανταγωνιστεί τα πάμφθηνα αγροτικά προϊόντα μιας ελεύθερης παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και πώς, με το αναμενόμενο εμπορικό έλλειμμα, θα αντιμετώπιζε τις ανάγκες ενός ολοένα και μεγαλύτερου χρέους. Ο κ. Σημίτης είχε τη λύση: Με την ανάπτυξη. Η θεωρία του έλεγε ότι, αν έβρισκε τρόπο να αυξάνει συνεχώς το ΑΕΠ της χώρας, τότε οι δείκτες του χρέους και του ελλείμματος θα παρέμεναν σταθεροί, παρά την τρομακτική αύξηση του χρέους σε πραγματικούς αριθμούς. (Πάντοτε ο κ. Σημίτης υπήρξε ένας μαιτρ της λογιστικής, που κάθε επιχειρηματίας θα επιθυμούσε να έχει στο δυναμικό του.) Πώς όμως θα μπορούσε μια οικονομία «κουτσό άλογο», να αυξάνει το ΑΕΠ; Σε αυτό τον γρίφο, ο πρώην πρωθυπουργός απάντησε με το μοναδικό πλεονέκτημα που του έδινε η είσοδος στην ευρωζώνη: Τα χαμηλά επιτόκια.
Μέχρι τότε, η ελληνική παραγωγή ήταν συνηθισμένη σε επιτόκια 15 – 20%, που απέρρεαν από το τέρας του πληθωρισμού και τον κίνδυνο των συνεχών υποτιμήσεων. Όταν λοιπόν τα επιτόκια κατρακύλησαν στο 5 – 7%, αυτό αποτέλεσε ένα θετικό σοκ. Ξαφνικά, οι Έλληνες επιχειρηματίες ανακάλυψαν ότι μπορούσαν να βρίσκουν εύκολο και φθηνό χρήμα με 6% και να το μετατρέπουν σε πωλήσεις με κέρδη 25 – 30%, έχοντας καθαρό όφελος κοντά στο 20%, χωρίς να διακινδυνεύουν ή να δεσμεύουν ίδια κεφάλαια! Ομοίως, οι Έλληνες καταναλωτές διαπίστωσαν ότι μπορούν πολύ εύκολα να απολαμβάνουν ένα ονειρικό επίπεδο ζωής, δεσμεύοντας απλώς ένα μέρος του εισοδήματός τους, έναντι μελλοντικών υποχρεώσεων.
Βέβαια, για να φθάσουμε έως εκεί, έπρεπε να αλλάξει η δομή του τραπεζικού συστήματος, κάτι άλλωστε που απαιτούσε και η συνθήκη προσχώρησης στην ευρωζώνη.  Στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, στήθηκαν απίστευτου μεγέθους ντηλ ανάμεσα στο κράτος και τους τραπεζίτες. Τα άλλοτε μικρομάγαζα είχαν ενισχυθεί σημαντικά, δημιουργώντας ισχυρούς ομίλους. Η τιποτένια Τράπεζα Πίστεως βρέθηκε, με δώρο την κρατική Ιονική Τράπεζα, να ξεπερνά τα μεγέθη της Εμπορικής. Η άσημη Interbank απορρόφησε την ισχυρή Εργασίας και έχτισε τη Eurobank.  Η κρατικοδίαιτη Πειραιώς βρέθηκε να διοικεί την δεκαπλάσια σε μέγεθος Μακεδονίας Θράκης και η Εθνική πέρασε οριστικά στους ιδιώτες. Λίγο αργότερα, εμφανίστηκε από το πουθενά η Marfin, συνέχεια της ισχνής Λαϊκής Τράπεζας και της Εγνατίας. 
Οι νέες ισχυροποιημένες τράπεζες χύθηκαν στην αρένα ενός αδυσώπητου ανταγωνισμού. Η προτροπή της κυβέρνησης διά μέσου της ΤΤΕ ήταν η διοχέτευση ζεστού χρήματος στην αγορά, η οποία εκτίνασσε την κατανάλωση στα ύψη και έσπρωχνε το ΑΕΠ καλύπτοντας τα ελλείμματα. Η διαδρομή του χρήματος ήταν έξυπνη: Οι τράπεζες αγόραζαν τα ομόλογα του δημοσίου και στη συνέχεια τα τοποθετούσαν ως ενέχυρο στην ΕΚΤ και έπαιρναν χαμηλότοκα δάνεια. Το πλεονάζον χρήμα έβγαινε πάλι στην αγορά με τη μορφή δανείων και τα κέρδη επενδύονταν στη βαλκανική αγορά. Αλβανία, Βουλγαρία και Ρουμανία γέμισαν με ελληνικές τράπεζες, ενώ τα πλοκάμια τους έφθασαν ακόμα και στη Σερβία, την Πολωνία και την Τουρκία!
Όταν οι χρηματοδοτήσεις των επιχειρήσεων έφθασαν σε κορεσμό, οι τράπεζες ανακάλυψαν τα ακίνητα. Τα ακίνητα, και τα στεγαστικά δάνεια που τα συνόδευαν έδιναν διπλό όφελος στις τράπεζες. Πρώτον, παρείχαν σημαντική εξασφάλιση έναντι των επιχειρηματικών, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς και τις υπεραξίες τους, και δεύτερον, γιγάντωναν το ενεργητικό των τραπεζών, πράγμα που επέτρεπε ακόμα πιο εύκολες χρηματοδοτήσεις από την ΕΚΤ. 
Αξίζει μια ιδιαίτερη μνεία στο πώς οι τράπεζες διαχειρίστηκαν τον τομέα των ακινήτων, καθώς ήταν ο τομέας που τελικά πρόδωσε τις προσδοκίες τους.
Οι τράπεζες είχαν κυριολεκτικά λυσσάξει να δίνουν στεγαστικά δάνεια και ανακάλυπταν έξυπνους τρόπους για να παρακάμπτουν τις οδηγίες της ΕΚΤ και της ΤΤΕ. Αρχικά αύξησαν τη διάρκεια των στεγαστικών στα 40 χρόνια, ώστε να είναι εύκολη η αποπληρωμή τους από τους υπαλλήλους. Εάν κάποιος πελάτης ήταν μεγάλης ηλικίας, ξεπερνούσαν τον σκόπελο βάζοντας εγγυητή ένα νεώτερο μέλος της οικογένειας, ακόμα και αν αυτός ήταν ένας απλός φοιτητής, χωρίς εισόδημα. Αν, αντίθετα, το πρόβλημα ήταν το δηλωθέν εισόδημα του πελάτη, τότε είτε συμπλήρωναν επί τόπου ένα φουσκωμένο εικονικό Ε1 για τα χαρτιά του δανείου (το οποίο ο πελάτης στη συνέχεια αναθεωρούσε στην εφορία), είτε έβαζαν εγγυητή έναν παππού 80 χρονών, χρησιμοποιώντας το εκκαθαριστικό του.
Η απληστία τους δεν σταμάτησε εκεί. Για να προσελκύσουν πελάτες, μηδένισαν τα έξοδα του δανείου και έφθασαν στο σημείο να πληρώνουν οι ίδιες τα έξοδα προσημείωσης στα υποθηκοφυλάκεια. Ακόμα υπέγραψαν συμβάσεις με χιλιάδες επιχειρηματίες, όπως μηχανικούς, συμβούλους και εργολάβους, ώστε αυτοί να στέλνουν τους πελάτες τους για δάνειο. Η αμοιβή τους ήταν από 1 έως 1,5% επί του δανείου. Αναρωτιέται εύλογα κανείς γιατί οι τράπεζες έμπαιναν αποδεδειγμένα μέσα και συνέχιζαν αμείωτα τη χορήγηση στεγαστικών. Η απάντηση έχει να κάνει με τις υπεραξίες. Καθώς η τεχνητή ζήτηση λόγω των δανείων αύξανε τις τιμές των ακινήτων, οι τράπεζες έγραφαν τεράστιες υπεραξίες στο ενεργητικό τους και μπορούσαν με τον τρόπο αυτό να αντλούν φθηνά κεφάλαια. Όσα έχαναν από τα στεγαστικά, το κέρδιζαν από τη σπέκουλα των κρατικών ομολόγων.
Όταν και αυτή η αγορά όδευε προς κορεσμό, οι τράπεζες σκαρφίστηκαν νέους τρόπους. Προσέγγιζαν επιχειρηματίες, οι οποίοι, εν μέσω καταναλωτικής έξαρσης, διψούσαν για φθηνό χρήμα. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι η επιχειρηματική αγορά, κάπου στο 2006, είχε φθάσει σε ένα ανώτατο όριο χρηματοδοτήσεων, το οποίο ορίζεται από τις εξασφαλίσεις που προσφέρει ο επιχειρηματίας σε αντάλλαγμα. Καθώς λοιπόν είχαν όλοι προσημειώσει και το τελευταίο διαθέσιμο ακίνητο («αξιοποιώντας» την ακίνητη περιουσία τους, αφού τα νέα δανεικά τους έφερναν νέα κέρδη), η αγορά άρχιζε να στεγνώνει.  Οι τράπεζες λοιπόν τότε πρότειναν στους πελάτες τους την αγορά ενός νέου ακινήτου. 
Δείτε πώς γινόταν το ντηλ:
Ένας εργολάβος πουλούσε ένα υπό κατασκευήν ακίνητο σε πολύ καλή τιμή (ας πούμε 150.000 ευρώ), προκειμένου να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση του υπόλοιπου έργου. Η τράπεζα έδινε οδηγίες στον εκτιμητή της να εκτιμήσει το ακίνητο για 200.000 ευρώ. Ο ανυποψίαστος επιχειρηματίας συνήπτε ένα δάνειο για 200.000 ευρώ, έδινε τα 150.000 στον εργολάβο και με τα υπόλοιπα 50.000 έκανε τη δουλειά του. Το δόλωμα ήταν και πάλι οι υπεραξίες. Ο πελάτης – θύμα ήταν βέβαιος πως, όταν τελείωνε το ακίνητο, θα μπορούσε να το πουλήσει 200.000 ευρώ, οπότε θα κέρδιζε ουσιαστικά το υπόλοιπο. Για να ξεπεραστεί το θέμα του «υπό κατασκευήν», οι τράπεζες επιστράτευαν πάλι τους μηχανικούς τους, οι οποίοι εμφάνιζαν το έργο στις εκθέσεις τους τελειωμένο. Υπάρχει ήδη μια τέτοια βεβαιωμένη υπόθεση της Alpha Bank σε παραθεριστικές κατοικίες της Χαλκιδικής.
Όταν ξέσπασε η κρίση, η συγκεκριμένη τράπεζα απέλυσε τον εκτιμητή της, ο οποίος διηύθυνε την αντίστοιχη θυγατρική της τράπεζας στη Θεσσαλονίκη, μετέθεσε τον «δραστήριο» διευθυντή του υποκαταστήματος, αλλά, για κακή της τύχη, οι εξαπατημένοι πελάτες την έχουν ήδη σύρει στα δικαστήρια.
Με το τέχνασμα των ακινήτων, οι τράπεζες έφθασαν να έχουν ενεργητικό μεγαλύτερο από το ΑΕΠ της Ελλάδας.  Το επόμενο βήμα τους ήταν οι λεγόμενες «τιτλοποιήσεις» των δανείων. Τι σημαίνει αυτό σε απλά ελληνικά: Η τράπεζα συγκεντρώνει ένα μεγάλο μέρος των δανείων που έχει δώσει (π.χ. καταναλωτικά αυτοκινήτων, στεγαστικά), τα κάνει ένα ωραίο μπουκέτο και τα προσφέρει στη διατραπεζική αγορά (μια αγορά από την οποία η μία τράπεζα δανείζει την άλλη σε παγκόσμια κλίμακα), προκειμένου να εξασφαλίσει ζεστό χρήμα. Για να πετύχει καλό επιτόκιο, θα πρέπει να έχει ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια (μεγάλο ενεργητικό στη συγκεκριμένη περίπτωση) και υψηλή βαθμολογία από τους οίκους αξιολόγησης. 
Αυτή η νέα ευκαιρία ώθησε τις τράπεζες σε μια πλειοδοσία δανειοδοτήσεων. Κατά το πρότυπο των στεγαστικών, δόθηκαν προμήθειες σε όλους τους αντιπροσώπους καινούριων και μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, ανακαλύφθηκαν τα ανοιχτά καταναλωτικά δάνεια (5χιλ έως 50 χιλ ευρώ χωρίς εξασφαλίσεις και χωρίς δικαιολογητικά) και μοιράστηκαν προεγκεκριμένες πιστωτικές κάρτες ακόμα και στις νοικοκυρές.
Αυτή η απίστευτη φούσκα έμελλε να σκάσει άδοξα τον μοιραίο Οκτώβριο του 2008. Η ευθύνη βαραίνει σχεδόν αποκλειστικά τις τράπεζες, με την παρότρυνση του κ. Σημίτη, ο οποίος απλώς εκτελούσε το φιλόδοξο σχέδιό του για μια αειφόρο ανάπτυξη. Βασικός αρωγός υπήρξαν οι μεγάλες ξένες πολυμμετοχικές εταιρείες, τις οποίες προσήλκυσε στην Ελλάδα η παρελκυστική πολιτική του πρώην πρωθυπουργού.
Τον μοιραίο Οκτώβρη, οι τράπεζες βρέθηκαν αντιμέτωπες με μια διαφαινόμενη κατάρρευση του ενεργητικού τους. Γιατί όμως; Γιατί η κατάρρευση των αμερικανικών τραπεζών συντελέστηκε λόγω της απότομης απομείωσης της αξίας των ακινήτων στις ΗΠΑ. Αυτό ερμηνεύθηκε (σωστά) από τις αγορές ότι θα είχε άμεσες επιπτώσεις στην αντίστοιχη αγορά της Ευρώπης. Μέσα σε μια νύχτα, η διατραπεζική αγορά πάγωσε και τα επιτόκιά της ανέβηκαν στα ύψη. Ξαφνικά, οι ελληνικές τράπεζες ήρθαν αντιμέτωπες με μια απότομη διακοπή της ρευστότητάς τους.
Η πρώτη τους αντίδραση ήταν (ξανά σωστά) να σταματήσουν κάθε χρηματοδότηση, γιατί πλέον κάθε χρηματοδότηση τους έβαζε μέσα. Έπρεπε, με έναν μαγικό τρόπο, στη ζυγαριά του ισολογισμού τους, στο σύστημα κεφαλαιακής τους επάρκειας, να μεταφέρουν ποσά από τις χρηματοδοτήσεις στις καταθέσεις ή στα ίδια κεφάλαια. Καθώς λοιπόν κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει ούτε με αύξηση των καταθέσεων (πού να τις βρεις), ούτε με πώληση στοιχείων του ενεργητικού (οι τιμές έπεσαν κατακόρυφα), επιλέχθηκε σπασμωδικά η κατακράτηση των χορηγήσεων.
Η ενέργεια αυτή είχε ως άμεσο αποτέλεσμα να καταρρεύσει η οικοδομική αγορά και η αγορά αυτοκινήτου, με άμεσες δυσμενείς συνέπειες σε χιλιάδες Έλληνες επιχειρηματίες. Ένα κύμα σφραγισμένων επιταγών και παύσης πληρωμών σάρωσε το εμπόριο και εκμηδένισε τα κρατικά έσοδα. Το έλλειμμα ανέβηκε στα ύψη, πράγμα που προξένησε την προσοχή των οίκων αξιολόγησης. Τα σπρεντ άρχισαν να ανεβαίνουν ανησυχητικά. 
Η διάσωση ή έστω η παράταση ζωής των ελληνικών τραπεζών απαιτούσε τεράστια κεφάλαια, τα οποία αδυνατούσε να εξασφαλίσει η κυβέρνηση.  Η προσωρινή λύση δόθηκε από την ΕΚΤ, η οποία ανέλαβε τη συντήρηση των τραπεζών μέσω εγγυήσεων του ελληνικού κράτους, μέχρι να δοθεί μια λύση στο πρόβλημα.
Καθώς η κρίση θέριευε, εμφανίστηκαν τέσσερις ωρολογιακές βόμβες στα θεμέλια του παραφουσκωμένου χρηματοπιστωτικού συστήματος:

1.    Οι καταθέσεις εξανεμίζονταν, είτε παίρνοντας τον δρόμο για ασφαλή καταφύγια του εξωτερικού, είτε απλώς επειδή κάπως έπρεπε να συντηρηθούν τα νοικοκυριά. Η φυγή των καταθέσεων έγινε πονοκέφαλος, καθώς οι τράπεζες έπρεπε να εξασφαλίζουν τα διαφυγόντα κεφάλαια με νέο δανεισμό, προκειμένου να διατηρηθεί η κεφαλαιακή τους (αν)επάρκεια σε αποδεκτά, για την ανήξερη ΕΚΤ, επίπεδα.
2.    Οι άπληστες χρηματοδοτήσεις του παρελθόντος μετατρέπονταν σε μπούμερανγκ, καθώς ολοένα και περισσότεροι επιχειρηματίες και νοικοκυριά αδυνατούσαν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, είτε επειδή έκλειναν οι επιχειρήσεις και συρρικνωνόταν ο τζίρος, είτε επειδή τα μέτρα της κυβέρνησης περιόριζαν καθοριστικά τη δυναμική των νοικοκυριών. Αυτή η δυσμενής κατάσταση αντανακλούσε στη ρευστότητα των τραπεζών, πρώτον γιατί περιόριζε σημαντικά τη δυνατότητα εύρεσης ρευστού και δεύτερον γιατί έπρεπε να εγγράφουν συνεχώς δάνεια στους κόκκινους κωδικούς, άρα να δεσμεύουν μεγαλύτερο ποσοστό από τα ίδια τα κεφάλαιά τους. Προσωρινά, η κατάσταση αντιμετωπίστηκε με συνεχείς αναχρηματοδοτήσεις και ρυθμίσεις δανείων. Η βόμβα θα σκάσει όταν παρέλθει η ισχύς των ρυθμίσεων και οι δανειολήπτες θα εξακολουθούν να αδυνατούν να ανταποκριθούν. Επίσης, οι τράπεζες εξαναγκάστηκαν σε αυξήσεις του μετοχικού τους κεφαλαίου προκειμένου να «τακτοποιηθεί» το πρόβλημα λογιστικά.
3.    Τα κρατικά ομόλογα, χάρη στα οποία οι ελληνικές τράπεζες έκτισαν τις βαλκάνιες αυτοκρατορίες τους, έμελλε να είναι η ταφόπλακά τους. Τα ομόλογα αυτά έχουν ήδη χάσει το 30% της αξίας τους, ενώ όλοι ξέρουν πως, αν επιχειρηθεί μια σοβαρή εξυγίανση του ελληνικού χρέους, το «κούρεμα» πρέπει να είναι της τάξης του 50 – 60%. Το πρόβλημα με τα ομόλογα αυτά δεν είναι τόσο η επαπειλούμενη ζημία στην κερδοφορία (αστεία πράγματα) των τραπεζών, αλλά το ότι αποτελούν δομικά στοιχεία του ενεργητικού τους. Η κατάσταση αυτή μέχρι στιγμής έχει αντιμετωπιστεί λογιστικά, καθώς η ΕΚΤ επιτρέπει (για πόσο ακόμα;) στις τράπεζες να αποτιμούν τα ομόλογα στις ονομαστικές τους αξίες. Μια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα εξαναγκάσει τις τράπεζες να αναθεωρήσουν την αξία του ενεργητικού τους, πράγμα το οποίο θα τις καταστήσει οριστικά μη βιώσιμες, με οποιαδήποτε διεθνή ή ευρωπαϊκά πρότυπα. Εδώ βρίσκεται και η ουσία του καυγά μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας. Η Γερμανία επιμένει σε άμεση αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και η Ελλάδα αντιπροτείνει ημίμετρα όπως επιμήκυνση, επαναγορά χρέους ή ευρωομόλογα. Ο λόγος είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει να παραδεχθεί ότι το τραπεζικό της σύστημα κατέρρευσε. Πολλοί θα σκεφθούν κακοπροαίρετα ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να προστατεύσει συμφέροντα και διαπλοκές με τους τραπεζίτες. Αυτή είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι τυχόν κατάρρευση των ελληνικών τραπεζών θα έχει άμεσες συνέπειες στις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών (όσες έχουν απομείνει) και των ασφαλιστικών ταμείων, πράγμα που προφανώς θα είναι πολιτικά μη διαχειρίσιμο από οποιαδήποτε κυβέρνηση.
4.    Αν όλα αυτά ακούγονται τρομακτικά, δεν είναι τίποτα μπροστά στην πυρηνική βόμβα των ακινήτων, που απειλεί να τινάξει στον αέρα όλο το σύστημα του ευρώ. Σπαταλήσαμε αρκετό χώρο για να περιγράψουμε με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες όλο το βρόμικο παιχνίδι γύρω από τα στεγαστικά δάνεια. Κάποιοι σοβαροί αναλυτές χτυπούν τα κεφάλια τους στον τοίχο, καθώς δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα της ύφεσης δεν έχουν πέσει. Αγνοώντας το γαργαλιστικό παρασκήνιο, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι εργολάβοι δεν επιθυμούν να καταγράψουν απώλειες, αλλά περιμένουν να πουλήσουν μετά το τέλος της ύφεσης. Αυτή η εξήγηση είναι σε γενικές γραμμές σωστή. Όμως η πλειονότητα των ελληνικών εμπορικών ακινήτων είναι προσημειωμένη στις τράπεζες από την εποχή της αφθονίας. Πολλοί κάτοχοι ακινήτων όλο αυτό το διάστημα προσπάθησαν να πουλήσουν. Ανατρέχουμε στο παράδειγμα με τον επιχειρηματία και το δάνειο των 200.000 ευρώ. Ο επιχειρηματίας γνωρίζει, από τους μεσίτες που συνεργάζεται, ότι το ακίνητο που κατέχει, ναι μεν του κόστισε 150.000 ευρώ, αλλά σήμερα η αξία του, λόγω της εσωτερικής υποτίμησης είναι 120.000 ευρώ, χωρίς να είναι σίγουρο ότι θα βρεθεί αγοραστής. Ο επιχειρηματίας απευθύνεται στην τράπεζα και ζητάει την άρση της προσημείωσης με την καταβολή 120.000, δεχόμενος να ρυθμίσει το υπόλοιπο 80.000 ευρώ που χρωστάει. Η απάντηση της τράπεζας είναι κάθετα αρνητική. Αν η τράπεζα αρχίζει να εγγράφει απώλειες της τάξεως του 40% στο ενεργητικό της, είναι για φούντο. Αν κάποια αρχή (ΤΤΕ, ΕΚΤ) υποχρέωνε τις τράπεζες σε αναπροσαρμογή των αξιών των ακινήτων, όπως έγινε στις ΗΠΑ, λίγο πριν την κατάρρευση της Λίμαν, αυτό θα ισοδυναμούσε με την οριστική απώλεια της πλειονότητας των ευρωπαϊκών τραπεζών και θα απαιτούσε κεφάλαια ύψους τουλάχιστον 3 τρις ευρώ για την αποτροπή της.
Είναι πραγματικά εκπληκτικό το πώς η Τράπεζα Καλαμών, ένα μικρό γραφείο χρηματοδοτικών διευκολύνσεων, μέσα από τα πλοκάμια ενός ασύδοτου συστήματος βρίσκεται πολύ κοντά στο να διαλύσει την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση και να καταδικάσει σε πολύχρονες περιπέτειες εκατομμύρια αθώους ανθρώπους.
Είναι αυτονόητο ότι οι πολιτικοί της Ευρώπης και ιδιαίτερα της Γερμανίας είναι απολύτως ενήμεροι για τον κίνδυνο. Το μεγάλο δίλημμα για τους Γερμανούς είναι αν τελικά θα ρισκάρουν μια ενωμένη (έστω λειψή) Ευρώπη, ή αν θα προτιμήσουν τη σιγουριά μιας αυτόνομης πορείας. Η απάντηση θα είναι πολιτική και θα την έχουμε στις οθόνες μας πιθανότατα στα τέλη Μαρτίου.
Για τη χώρα μας οι επιλογές είναι περιορισμένες. Οι φιλότιμες (;) προσπάθειες του οικονομικού επιτελείου είχαν ως μόνο στόχο την (πανάκριβη) αγορά χρόνου. Χωρίς ουσιαστικές προτάσεις, χωρίς πολιτικές αποφάσεις, χωρίς ρεαλισμό, οδεύουν προς το τέλος μιας ιδιότυπης περιόδου χάριτος, Η ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματός μας αναδεικνύεται πλέον σε πιο ρεαλιστική βάση και αναμένουν απάντηση (και κρίσιμη πολιτική τοποθέτηση ευθύνης) ερωτήματα όπως:
• Πώς θα αντιμετωπίσουμε την κατάρρευση των τραπεζών μας
• Θα επιμείνουμε στο ευρωπαϊκό όνειρο και με ποιους όρους
• Αν αποφασίσουμε μια αυτόνομη πορεία, ποιο είναι το σχέδιό μας

* Ο Κλεομένης Λόππας είναι συγγραφέας. Υπήρξε στέλεχος μεγάλης ιδιωτικής τράπεζας στη δεκαετία του ’90 και οικονομικός διευθυντής μεγάλης κατασκευαστικής εταιρείας, μέχρι την κατάρρευση του κλάδου. Το βιβλίο του με τίτλο The shipwreck of Antikythera, κυκλοφορεί στις ΗΠΑ.

 

http://www.ardin.gr/node/4210

Μυστικό σχέδιο αναδιάρθρωσης

του Γιώργου Δελαστίκ

Οι Γάλλοι φοβούνται -και δικαίως- ότι αποτέλεσμα αυτών των συνομιλιών Αθήνας – Βερολίνου (στον βαθμό που όντως διεξάγονται, οφείλουμε να διατηρήσουμε επιφυλάξεις εμείς παρόλο που γαλλικές πηγές διοχετεύουν την πληροφορία με κατηγορηματικό τρόπο) θα είναι η διαφύλαξη των συμφερόντων τόσο της γερμανικής κυβέρνησης όσο και των γερμανικών τραπεζών εις βάρος φυσικά των υπολοίπων και πρωτίστως των Γάλλων, που είναι αρκετά εκτεθειμένοι αναφορικά με το ελληνικό δημόσιο χρέος.

Εκνευρισμένοι και ανήσυχοι με την προοπτική συμφωνίας και προώθησης ενός τέτοιου ελληνογερμανικού σχεδίου είναι και οι Αγγλοι.

Αυτοί δεν έχουν να χάσουν πολλά από ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους – αντιθέτως, το Σίτι του Λονδίνου θα κερδίσει πολλά από τα τεράστια ποσά που έχουν στοιχηματίσει οι τζογαδόροι χρηματιστές του υπέρ της χρεοκοπίας της Ελλάδας.

Οι Βρετανοί όμως φοβούνται ότι αν γίνει κάτι τέτοιο υπό γερμανική αιγίδα στην Ελλάδα, δεν αποκλείεται καθόλου να επαναληφθεί στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία, όπου οι βρετανικές τράπεζες είναι πολύ περισσότερο εκτεθειμένες. Γι’ αυτό και οι Βρετανοί αντιδρούν μαζί με τους Γάλλους.

Το πρώτο θέμα των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του Λονδίνου το Σάββατο αποτύπωνε ανάγλυφα τη βρετανική αντίδραση, καθώς αποκάλυπτε ευθέως την ύπαρξη του σχεδίου αυτού.

«Η Γερμανία σχεδιάζει για ελληνική χρεοκοπία», ήταν ο κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος της εφημερίδας. «Το Βερολίνο προτείνει τη δυνατότητα αναδιάρθρωσης των ομολόγων», υπογραμμίζεται στον υπότιτλο.

Ανάλογου περιεχομένου και το ρεπορτάζ. «Η Γερμανία καταρτίζει προσωρινά σχέδια για να αναδιαρθρώσει το δημόσιο χρέος της Ελλάδας στην περίπτωση που οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις της Αθήνας αποτύχουν να βγάλουν τη χώρα από την κρίση προϋπολογισμού που αντιμετωπίζει», γράφει ευθύς εξαρχής η σοβαρή βρετανική εφημερίδα και συνεχίζει:

«Οι προθέσεις της Γερμανίας έρχονται σε κόντρα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία φοβάται ότι η μείωση της αξίας του ενεργητικού θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια χρηματοπιστωτική κρίση σε μια εποχή που το τραπεζικό σύστημα είναι ακόμη μωλωπισμένο από την τελευταία».

Με τον δικό της τρόπο και με ηπιότερους τόνους προέβαλε το ίδιο θέμα την ίδια μέρα και η γερμανική «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» – άλλωστε το Σάββατο είχε πάρει φωτιά με την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους όλος ο σοβαρός ευρωπαϊκός και αμερικανικός Τύπος.

«Η αγορά αναμένει επιμήκυνση για την Αθήνα – Οι περισσότεροι συμμετέχοντες στις αγορές κεφαλαίου θεωρούν αναπότρεπτη μια αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας», τόνιζε στους τίτλους του πρώτου θέματος του οικονομικού τμήματος της εφημερίδας.

Η αλήθεια είναι πως οι γερμανικές θέσεις δεν εκφράστηκαν μόνο μέσω εφημερίδων. Την Παρασκευή, ο Γερμανός υφυπουργός Εξωτερικών, Βέρνερ Χόγιερ, δήλωσε δημοσίως ότι μια εθελοντική αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους «δεν θα ήταν καταστροφή», προσθέτοντας ότι το Βερολίνο είναι έτοιμο να υποστηρίξει ένα τέτοιο σχέδιο.

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ένας Γερμανός υπουργός θα έβγαινε και θα έκανε τέτοιες δηλώσεις μιλώντας μόνο υποθετικά, αν δεν υπήρχε και κάποια φωτιά εκτός από τον καπνό.

Εκφοβισμός
Πίεση στον αδύναμο κρίκο, την Ελλάδα

Τις ευθύνες στον αδύναμο κρίκο, την Ελλάδα, επιχειρούν να ρίξουν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» για την περίπτωση επίτευξης συμφωνίας Αθήνας – Βερολίνου. Ανώνυμος Γερμανός αξιωματούχος υποτίθεται ότι δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα: «Η γερμανική κυβέρνηση έχει από πολύ καιρό αρχίσει να ετοιμάζεται για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Δεν σπρώχνει όμως την Ελλάδα προς αυτήν. Γνωρίζει ότι κανένα από αυτά τα σχέδια δεν θα λειτουργήσει, αν δεν τα θέλουν οι Ελληνες». Αφού λοιπόν υποτίθεται ότι «κανένα σχέδιο δεν θα λειτουργήσει, αν δεν το θέλουν οι Ελληνες», η ελληνική κυβέρνηση είναι αυτή που κατά τους Αγγλους θα φέρει την ευθύνη για οποιοδήποτε σχέδιο αναδιάρθρωσης αποφασιστεί.

Του Γιώργου Δελαστίκ στο Έθνος της 20/4/2011

Ελληνοβουλγαρικές μειονότητες κι ένα αναγνωστικό που μεταμορφώθηκε σε..»μακεδονικό»

Πολύς λόγος έχει γίνει για το περίφημο «Μακεδονικό» αναγνωστικό που επανακυκλοφόρησε η Σκοπιανή προπαγάνδα το 2006 (προηγήθηκε μια έκδοση το 1993 από τη Σκοπιανή Διασπορά στην Αυστραλία). Οι πιο ενημερωμένοι θα θυμούνται ασφαλώς και την παρουσίαση του στη Θεσσαλονίκη, παρουσία μεταξύ άλλων του Παύλου Βοσκόπουλου, του Ουράνιου Τόξου, το οποίο συνχρηματοδότησε την έκδοση, του Μιχάλη Τρεμόπουλου των Οικολόγων Πράσινων, αλλά και του..»ελληνόφωνου» κ. Κωνσταντίνου, ο οποίος πρόσφατα μάλιστα διορίστηκε στη θέση του προέδρου της Δ.Ε.Θ.. Είναι όμως αλήθεια δικό τους το περίφημο ABECEDAR; Οι ελαχιστότατοι περιφερόμενοι του Ουράνιου Τόξου και λοιποί «υπερήφανοι απόγονοι του Αλεξανδρόφσκι» διατυμπανίζουν όπου βρεθούν και όπου σταθούν για την «πολυπληθή μειονότητα» τους καθώς και για το δίκαιο που, ως μοναδικό φαινόμενο, δεν εφαρμόζεται ποτέ στην Ελλάδα. Παραπλανούν, ψευδολογούν, ονομάζοντας «μακεδονικό» ένα αναγνωστικό που ήταν αποτελεσμα αμοιβαιων παραχωρήσεων για τις μειόνοτητες του 1924-25. Για μειονότητες ωστόσο Βουλγαρικες και Ελληνικές. Η ιστορία, όπως γίνεται πάντα στην περίπτωση των Σκοπιανών, αποκαλύπτει την αλήθεια που προσπαθούν μάταια να διαστρεβλώσουν. Έγγραφα του 1924 έρχονται να αποδείξουν πως το «μακεδονικό» αναγνωστικό, ήταν στην πραγματικότητα Βουλγαρικό! Για του λόγου το αληθές: Στις 29 Σεπτεμβρίου 1924 η Ελλάδα υποχρεώθηκε να υπογράψει πρωτόκολλο περί μειονοτήτων με τη Βουλγαρία, που έμεινε γνωστό ως Πολίτη-Καλφώφ.  Το πρωτόκολλο αυτό προέβλεπε τόσο την προστασία της ελληνικής μειονότητας στη Βουλγαρία, όσο και της βουλγαρικής στην Ελλάδα, με επιστατούσα αρχή την Κοινωνία των Εθνών (μετέπειτα ΟΗΕ). .Αν και στο πρωτόκολλο Πολίτη – Καλφώφ, δεν υπήρξε καμία αναφορά σε αναγνωστικά, παρά μόνον στην ίδρυση σχολείων για τις μειονότητες, αποφασίστηκε η έκδοση δύο βιβλίων: Ένα για τους Έλληνες της Βουλγαρίας, το οποίο ονομάσθηκε ‘ΑΛΦΑΒΗΤΑ’. Το δεύτερο, με λατινικούς χαρακτήρες, για τους Βούλγαρους που κατοικούσαν στην Ελλάδα, το οποίο δεν ήταν άλλο από το γνωστό ‘ABECEDAR’, το οποίο επικαλούνται σήμερα οι Σκοπιανοί ως «Μακεδονικό» αναγνωστικό. Επιπλέον απόδειξη αποτελεί μεταφρασμένο βουλγαρικό άρθρο στην εφημερίδα Εμπρός το οποίο ανάμεσα σε άλλα, κάνει λόγο και για το βουλγαρικό αναγνωστικό που εξέδωσε η Ελλάδα και παρουσίασε στην Κοινωνία των Εθνών. Παρά τα όσα καταγγέλουν ακόμη και στις μέρες μας για τη χρήση λατινικών χαρακτήρων κλπ στο αναγνωστικό οι «μακεδονίζοντες» Βούλγαροι, και αναμασούν οι βουλγαρίζοντες Σκοπιανοί υφάρπαγες, η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα, είτε από πίεση, είτε από βλακεία, εξέδωσε το βουλγαρικό αναγνωστικό το Νοέμβριο του 1925 και παρόλο που το Πρωτόκολλο δεν βρισκόταν σε ισχύ. Και ενώ το βουλγαρικό αναγνωστικό του 1925 κυκλοφορεί ευρέως στο διαδίκτυο, το αντίστοιχο ελληνικό είναι άφαντο. Μα μήπως εκδόθηκε και ποτέ; Επιπλέον, μπορούν τα φρικιά των Βαλκανίων να μας παρουσιάσουν το αντίστοιχο ελληνικό αναγνωστικό το οποίο απευθύνεται στην πολυπληθή ελληνική ομογένεια που ζει στα θρασύτατα γειτονικά κράτη; Διότι για μεν τη Βουλγαρία, η ελληνικής εθνικότητας πολίτες σήμερα ξεπερνούν τις 200 χιλιαδες.. ενώ στο ψευδοκρατίδιο ξεπερνούν με βεβαιότητα τις 100 χιλιαδες. Το Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ Ο ένας από τους λόγους που οδήγησε στην ακύρωση του Πρωτοκόλλου ήταν η Σερβία, η οποία διαμαρτυρήθηκε έντονα κατά της συμφωνίας, φοβούμενη ότι η Βουλγαρία θα της προκαλούσε ζημιά στο νότο. Κατέκρινε δρυμύτατα μάλιστα την ελληνική κυβέρνηση για αυτή της την απόφαση, εφόσον η βουλγαρική κυβέρνηση γνώριζε καλά πως δεν υπάρχουν βουλγαρικοί πληθυσμοί μέσα στην ελληνική Μακεδονία. (Βλ.παρακάτω άρθρο της Σερβικής εφημερίδας Νότιος Αστήρ) Έτσι λοιπόν η ελληνική κυβέρνηση άρχισε να αναθεωρεί το Πρωτόκολλο. (βλ. τηλεγράφημα Καραπάνου στο οποίο προτείνεται στην Ελλάδα να δηλώσει έπειτα από συνεννόηση με τη Σερβία, ότι η Σερβική μειονότητα στην Ελλάδα θα προστατευθεί ακόμη κι αν δεν υπάρξει αμοιβαία δήλωση από πλευράς Σερβίας. Ο Ελ. Βενιζέλος προτείνει την ακύρωση του Πρωτοκόλλου ώστε να εξομαλυνθούν οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Σερβία. Σημείωση: Σερβική μειονότητα που ωστόσο δεν ξεπερνούσε τα 33 άτομα…     Ωστόσο, ο κυριότερος λόγος της απόρριψης του Πρωτοκόλλου απο την Ελληνική Εθνοσυνεύλεση στάθηκε το ρατσιστικό προγκρόμ που εφάρμοσαν Βούλγαροι “παρακρατικοί” εναντίον της Ελληνικής μειόνοτητας,  με αποτέλεσμα να υπάρξουν ακόμη και δολοφονίες Βούλγαρων πολιτών μόνο και μόνο επειδή ήταν Έλληνες στην εθνικότητα. Όταν οι Βούλγαροι επιτέθηκαν στην Μακεδονία, δολοφονώντας 3 Έλληνες στρατιώτες σε φυλάκιο και έναν λοχαγό, η Ελλάδα απείλησε ότι θα εισβάλει στη Βουλγαρία. Η Βουλγαρία μάλιστα ισχυρίστηκε ότι είχε εισβάλει ελληνικός στρατός στα εδάφη της, κάτι που το Γενικό Επιτελείο Στρατού διέψευσε κατηγορηματικά. Τότε η Βουλγαρία ζήτησε τη βοήθεια της Κοινωνίας των Εθνών, η οποία έστειλε αξιωματικούς της ως επιτηρητές της ειρήνης στην περιοχή. Η Βουλγαρία ωστόσο, δε σταμάτησε να επιθυμεί την έξοδο της στο Αιγαίο, και με προκλήσεις, συκοφαντίες και επιθέσεις κομιταζήδων, δε σταμάτησε να προκαλεί πληγές στην Ελλάδα, που εκτελώντας τις επιθυμίες των Μεγάλων Δυνάμεων, υποχωρούσε χωρίς αντίδραση..     Το χρονικό του πρωτοκόλου αναλυτικά συνοδευόμενο από τα πρωτότυπα έγγραφα: 1924 Ιανουάριος 7 Eπιστολή του Δ. Κακλαμάνου προς τον Ελ. Βενιζέλο με την οποία αποστέλει αντίγραφο τηλεγράφηματος σχετικά με το ελληνοβουλγαρικό Πρωτόκολλο. Αξίζει να σημειωθεί το σχόλιο του κ. Κακλαμάνου σχετικά με αυτό: η Ελλάδα «εισήλθε αφελώς εις την σφηκοφωλέαν, εξεγείροντας όλο το σμήνος των σφηκών». Ακολουθεί το απόρρητο τηλεγράφημα του Δ. Κακλαμάνου, στο οποίο αναφέρονται οι πιέσεις που δέχεται η Ελλάδα να υπογράψει το πρωτόκολο περί μειονοτήτων. 1924 Σεπτέμβριος 29 Λίστα εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από το Σεπτέμβριο του 1924 και έπειτα, εναντίον του ελληνικού στοιχείου στη Βουλγαρία. Τονίζεται ότι κανείς από τους τελούντες τα εγκλήματα δεν συλλήφθηκε ή ενοχλήθηκε με οποιονδήποτε τρόπο. 1924 Οκτώβριος 15 Μετάφραση άρθρου της Σερβικής εφημερίδας «Νότιος Αστήρ» σχετικά με το ελληνοβουλγαρικό Πρωτόκολλο. Αναφορά στη σερβική μειονότητα στην Ελλάδα αλλά και δριμύ κατηγορώ στην χώρα μας η οποία, ανάμεσα σε άλλα, δε θα καταστεί ποτέ ειλικρινής φίλη και σύμμαχος της Σερβίας. Αξίζει να τονίσουμε πως οι Σέρβοι αναφέρονται στο υποδουλωμένο από την Ελλάδα τμήμα της δικής τους Μακεδονίας.. 1924 Νοέμβριος 4 Τηλεγράφημα του έλληνα υπουργού εξωτερικών προς την Πρεσβεία της Ελλάδας στο Βελιγράδι, σχετικό με την απαίτηση της Σερβίας για  συμφωνία αναγνώρισης μειονοτήτων στις δυο χώρες, χωρίς την ανάμειξη της Κοινωνίας των Εθνών. Αναφέρονται μεταξύ άλλων, η δυσφορία της Σερβικής κυβέρνησης προς τη Συμφωνία Ελλάδας-Βουλγαρίας, η απαίτηση της Σερβίας να ανοίξουν Σερβικά σχολεία στην Ελλάδα, αλλά και η απάντηση της Ελλάδας, η οποία κρίνει πως η Σερβία είτε δεν πληροφορήθηκε σωστά, είτε δεν κατανόησε πλήρως τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα απέρριψε τις απαιτήσεις της. (σ.σ. Όπως αναφέρεται και στο τηλεγράφημα, ξενόγλωσσα σχολεία και εκκλησίες, δε μπορούσαν να δημιουργηθούν παρά μόνο εάν οι κάτοικοι οι ίδιοι το ζητούσαν και εφόσον εμφάνιζαν, βάσει νόμου, τον απαιτούμενο αριθμό 50 μαθητών ξένης εθνικότητας). Ο υπουργός κλείνει το τηλεγράφημα εκφράζοντας τα σχέδια της Ελλάδας να εγκαταστήσει μεταξύ των αλλόγλωσσων πληθυσμών έλληνες πρόσφυγες, πράγμα που θα αναγκάσει τους πληθυσμούς αυτούς να φύγουν από τη χώρα, περιορίζοντας έτσι τον κίνδυνο στο ελληνικό έδαφος.  1924 Νοέμβριος 14 Τηλεγράφημα του Μεταξά σχετικά με το καθεστώς της βουλγαρικής μειονότητας στην Ελλάδα και της ελληνικής μειονότητας στη Βουλγαρία. 1924 Δεκέμβριος 17   Τηλεγράφημα του Α.Καραπάνου προς την Πρεσβεία της Ελλάδας στο Παρίσι σχετικά με τις μειονότητες. Στο τηλεγράφημα αυτό γίνεται για πρώτη φορά λόγος περί χρήσης της Σλαβομακεδονικής διαλέκτου στα σχολεία σλαβικών μειονοτήτων στην Ελλάδα, πράγμα που βρίσκει επιφυλακτικούς τους εκπροσώπους της Κοινωνίας των Εθνών, οι οποίοι δεν το συνιστούν ως λύση στην Ελλάδα. 1924 Δεκέμβριος 19 Τηλεγράφημα του υπουργού Ν.Πολίτη προς το Υπουργείο Εξωτερικών σχετικά με πρόταση του Ελ. Βενιζέλου για ακύρωση του Πρωτοκόλλου της Γενεύης από την Ελληνική πλευρά. Ο Βενιζέλος προτείνει την ακύρωση του πρωτοκόλλου Πολίτη-Καλφώφ, για εξομάλυνση των σχέσεων της Ελλάδας με την Σερβία. Πίνακας με την κατάσταση των σχολείων των μειονοτήτων στην Ελλάδα σύμφωνα με τις στατιστικές του 1924. 1925 Μάιος 20 Κρυπτογράφημα προς την Ελληνική Πρεσβεία στο Παρίσι από τον κ.Μιχαλακόπουλο, ο οποίος ζητάει να του ανακοινωθεί η οριστική ακύρωση του Πρωτοκόλου περί μειονοτήτων, καθώς όσο παραμένει σε εκκρεμότητα, ενισχύει τη σερβική επιθυμία προς σύναψη σύμβασης περί μειονοτήτων. 1925 Ιούνιος 8 Ανακοίνωση τηλεγραφήματος του Ελ. Βενιζέλου από τον κ. Πολίτη, στο οποίο αναφέρει πως η Κοινωνία των Εθνών δε θα φέρει αντίρρηση κατά της απάντησης της Ελλάδας. Ωστόσο, θα ήταν φρόνιμο από πλευράς της Ελλάδας να μη θίξει το ηθικό ενδιαφέρον της Βουλγαρίας υπέρ των ομογενών της στη χώρα μας. Ηθικό ενδιαφέρον που ενδιαφέρει πρωτίστως την Ελλάδα να μην αμφισβητείται, εφόσον έχει τόσο μεγάλο αριθμό ομογενών εκτός συνόρων. Ταυτόχρονα, ο Ελ. Βενιζέλος συστήνει στην Ελληνική κυβέρνηση να μην οξύνει τις σχέσεις της με τη Σερβία. Χειρόγραφο σχέδιο τηλεγραφήματος του Ελ.Βενιζέλου προς τον Υπουργό Εξωτερικών, με το οποίο συμβουλεύει την Ελληνική Κυβέρνηση να ανακοινώσει δημόσια ότι από αυτή τη στιγμή θεωρεί άκυρο το Πρωτόκολλο των μειονοτήτων και ακόμα και αν υποβληθεί στη συνέλευση δε θα κυρωθεί. Δυστυχώς, έχουμε διαπιστώσει κατά πόσο το ασυμβίβαστο των χειρισμών του κ. Βενιζέλου ωφέλησε την Ελλάδα.. Εμπιστευτικό αγγλικό έγγραφο στο οποίο αναφέρεται πως η Σερβία ακύρωσε τη Συμφωνία Συμμαχίας με την Ελλάδα λόγω του Πρωτοκόλλου που υπέγραψε η Ελλάδα με τη Βουλγαρία, γεγονός που αποτελεί επαρκή λόγο για να ακυρωθεί το Πρωτόκολλο. Αναφέρεται ακόμη πως μακροπρόθεσμα το Πρωτόκολο αυτό θα αποδειχθεί ζημιογόνο τόσο για τη Διεθνή ειρήνη όσο και για την ίδια την Κοινωνία των Εθνών. Καλούνται οι πραγματικοί φίλοι της Κοινωνίας των Εθνών να βοηθήσουν την Ελλάδα να αφαιρέσει αυτό το εμπόδιο για την ειρήνη. Όχι μόνο το Πρωτόκολο οφείλει να καταδικαστεί από κάθε Έλληνα, αλλά οφείλουν να ληφθούν υπόψιν οι εκδηλώσεις της Βουλγαρίας, οι οποίες κατέστησαν βέβαιο στην Ελλάδα ότι η Μακεδονία βρίσκεται σε κίνδυνο και επομένως καμιά ελληνική κυβέρνηση δε θα μπορούσε να το υποστηρίξει.     Έκθεση του Βρετανού Αντιπροσώπου στην Κοινωνία των Εθνών για την προστασία της βουλγαρικής μειονότητας στην Ελλάδα.  Αναφέρει τη δυσθυμία της Κοινωνίας των Εθνών για την μη έγκριση από την Ελληνική Κυβέρνηση της υπογραφής του Πρωτοκόλλου για τις μειονότητες του Σεπτεμβρίου 1924. Σχολιάζει τις αντιρρήσεις της ελληνικής πλευράς για το Πρωτόκολλο και προτείνει τρία ερωτήματα που πρέπει να τεθούν προς την Ελληνική Κυβέρνηση σχετικά με την προστασία των μειονοτήτων. Macedonia Hellenic Land    Σημείωση: Οι σύνδεσμοι οδηγούν στα πρωτότυπα έγγραφα.   Πηγές: Μουσείο Μπενάκη, Αρχείο Ελευθέριου Βενιζέλου Population exchange in Greek Macedonia: the rural settlement of refugees 1922-1930 Εφημερίδες Το Σκριπ, Εμπρός, Μακεδονία 1924-1926

http://www.macedoniahellenicland.eu/content/view/1020/39/lang,el/

Ιάσων και Αργώ: η γη όπου επιβιώνει η αρχαία Ελληνική γλώσσα

Ανακαλύφθηκε απομονωμένη κοινότητα κοντά στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στη βορειοανατολική Τουρκία, η οποία χρησιμοποιεί μια Ελληνική διάλλεκτο που μοιάζει εξαιρετικά με την «νεκρή» γλώσσα της αρχαίας Ελλάδας.

Περίπου 5.000 άνθρωποι μιλούν μία διάλεκτο η οποία, σύμφωνα με γλωσσολόγους, είναι η πλησιέστερη ζωντανή γλώσσα στα αρχαία ελληνικά  και θα μπορούσε να παρέχει μοναδικά συμπεράσματα για τη γλώσσα του Σωκράτη και του Πλάτωνα, καθώς και το πώς αυτή εξελίχθηκε.

Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην τουρκική πλέον πόλη της Τραπεζούντας, όπου βρισκόταν κάποτε, στην αρχαία περιοχή του Πόντου, μια ελληνική αποικία την οποία επισκέφτηκαν, σύμφωνα με τη μυθολογία- ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες του, στη διάρκεια του επικού τους ταξιδιού από τη Θεσσαλία ως την Κολχίδα (σημερινή Γεωργία), προς αναζήτηση του χρυσόμαλλου δέρατος. Ο Πόντος επίσης ήταν το βασίλειο των μυθικών Αμαζόνων, οι οποίες έκοβαν το δεξί τους στήθος για να χειρίζονται καλύτερα το τόξο τους στη μάχη.

Οι γλωσσολόγοι διαπίστωσαν ότι τα Ρωμέικα, (μια από τις διαλλέκτους των Ελλήνων του Πόντου), έχουν δομικές ομοιότητες με την αρχαία ελληνική που δεν παρατηρούνται σε άλλες μορφές της γλώσσας που ομιλείται σήμερα. Το λεξιλόγιο της διαλλέκτου σχετίζεται επίσης με την αρχαία γλώσσα.

Η λέκτορας Λατινικής Φιλολογίας Ιωάννα Σιταρίδου, του Πανεπιστημίου του Cambridge, είπε σχετικά: «τα Ρωμέικα διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό  γραμματικών χαρακτηριστικών που προσθέτουν μια αρχαία ελληνική γεύση στη δομή της διαλλέκτου, γνωρίσματα που έχουν χαθεί εντελώς από άλλα σύγχρονα ελληνικά είδη.»

Σύμφωνα με την ίδια, η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες ελληνικές διαλλέκτους και μόνο στα Ρωμέικα έχει διατηρηθεί. Επιπλέον, έχουν βρεθεί ιδιόμορφες απαρεμφατικές συντάξεις που δεν έχουν ποτέ παρατηρηθεί ποτέ πριν – μόνον στις λατινογενείς γλώσσες υπάρχουν παράλληλες συντάξεις.

Οι κάτοικοι που μιλούν Ρωμέικα, τα οποία δεν έχουν γραπτή μορφή, παρουσιάζουν και άλλα συμπτώματα από τη γεωγραφική και πολιτιστική απομόνωση. Σπάνια παντρεύονται έξω από τη δική τους κοινότητα και παίζουν παραδοσιακή μουσική με ένα ειδικό όργανο, που ονομάζεται Κεμεντζές (kemenje) στα τουρκικά και τα Ρωμέικα, ή ποντιακή λύρα, όπως την αποκαλούμε στα ελληνικά, είπε η Δρ Σιταρίδου. «Έναν άντρα ξέρω μόνο να έχει παντρευτεί έξω από το χωριό του», είπε.

Η μουσική είναι ευδιάκριτη και δεν μπορεί να μπερδευτεί με κάτι άλλο. Ξεκάθαρα, συναντάται μόνο σε όσους μιλούν τη Ρωμέικη διάλλεκτο.

Μια πιθανότητα είναι ότι οι ομιλητές αυτής της διαλέκτου είναι οι απευθείας απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που ζούσαν κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας πριν από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ., όταν και αποικίστηκε αρχικά η περιοχή. Είναι επίσης πιθανό να είναι απόγονοι αυτόχθονων πληθυσμών ή μίας φυλής που μετανάστευσε, οι οποίοι αναγκάστηκαν να μιλούν τη γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων αποικιοκρατών.

Οι κάτοικοι της συγκεκριμένης περιοχής είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, γι΄ αυτό και είχαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Τουρκία μετά την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923, όταν περίπου δύο εκατομμύρια χριστιανοί και μουσουλμάνοι ανταλλάχθηκαν μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τα αλλεπάλληλα μεταναστευτικά κύματα, η κυρίαρχη επιρροή της τουρκόφωνης πλειοψηφίας, και η παντελής απουσία της Ρωμέικης διαλλέκτου από το δημόσιο στίβο, έχουν προσθέσει τώρα τα Ρωμέικα στον κατάλογο των πλέον απειλούμενων με εξαφάνιση γλωσσών του κόσμου.

Με μόνο 5.000 ομιλητές εναπομείναντες στην περιοχή, γρήγορα τα Ρωμέικα θα μπορούσαν να έχουν καταστεί μια κληρονομημένη γλώσσα, αντί να αποτελούν μια ζωντανή λαϊκή γλώσσα. Με το θάνατό της θα χάναμε μια ανεπανάληπτη ευκαιρία να ξεκλειδώσουμε το πώς εξελίχθηκε η ελληνική γλώσσα. «Φανταστείτε να μπορούσαμε να μιλήσουμε με άτομα των οποίων η γραμματική είναι πιο κοντά στην γλώσσα του παρελθόντος. Οχι μόνο θα μπορούσαμε να χαρτογραφήσουμε μια νέα γραμματική της σύγχρονης διαλλέκτου, αλλά θα μπορούσαμε να καταλάβουμε, επίσης, ορισμένες μορφές της γλώσσας του παρελθόντος. Αυτή είναι η ευκαιρία που μας παρουσιάζουν τα Ρωμέικα.»

Μελέτες της γραμματικής της διαλλέκτου δείχνουν ότι συμμερίζεται  ορισμένες αναπάντεχες ομοιότητες με την «Κοινή» Ελληνική των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, η οποία ομιλούνταν στο ζενίθ της ελληνικής επιρροής σε ολόκληρη τη Μικρά Ασία από τον 4ο αιώνα π.Χ. έως τον 4ο μ.Χ. αιώνα.

Η νέα Ελληνική γλώσσα, εν τω μεταξύ, έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές σε σχέση με από την αρχαία αντίστοιχή της, και πιστεύεται ότι προήλθε από τη μεταγενέστερη μεσαιωνική ελληνική που ομιλούνταν μεταξύ του 7ου και 13ου αιώνα μ.Χ. – η αποκαλούμενη βυζαντινή ελληνική.

Η μελλοντική έρευνα θα προσπαθήσει να αξιολογήσει πώς εξελίχθηκε η ποντιακή ελληνική των ακτών της Μαύρης Θάλασσας με την πάροδο των αιώνων. «Γνωρίζουμε ότι η ελληνική ομιλούνταν συνεχώς στον Πόντο από τους αρχαίους χρόνους και μπορούμε να υποθέσουμε ότι η γεωγραφική απομόνωση της από τον υπόλοιπο ελληνικά ομιλούντα κόσμο είναι ένας σημαντικός παράγοντας για το πώς εξελίχθηκε η γλώσσα όπως είναι σήμερα,» είπε η Δρ Σιταρίδου. «Αυτό που δεν γνωρίζουμε ακόμη είναι αν τα Ρωμέικα προέκυψαν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που προέκυψαν και άλλες ελληνικές διάλλεκτοι, ή αν αργότερα ανέπτυξε δικά της μοναδικά χαρακτηριστικά τα οποία απλώς τυχαίνει να μοιάζουν με τα αρχαία ελληνικά.»

Πολλές από τις γλώσσες του κόσμου εξαφανίζονται καθώς οι κάποτε απομονωμένοι πληθυσμοί γίνονται μέρος της παγκόσμιας οικονομίας, με τα παιδιά να μη μαθαίνουν τη γλώσσα των παππούδων τους και αντ’ αυτού να χρησιμοποιούν την κυρίαρχη γλώσσα της πλειονότητας του πληθυσμού, η οποία σε αυτό το μέρος του κόσμου είναι η τουρκική.

Στον Πόντο, έχουμε τις τέλειες σχεδόν πειραματικές συνθήκες για να εκτιμήσουμε τι μπορεί να αποκτηθεί και τι μπορεί να χαθεί ως αποτέλεσμα της γλωσσικής επαφής», ολοκλήρωσε η Δρ Σιταρίδου.

Μετάφραση: Hellas on the Web.org
Πηγή: The Independent
Εικόνες από το Διδακτικό εγχειρίδιο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου

Μπούρκες και μαντίλες

της Σώτης Τριανταφύλλου

Η μπούρκα απαγορεύτηκε στους δημόσιους χώρους στη Γαλλία, αλλά η πίεση από την πλευρά των ισλαμιστών και των «πολιτικώς ορθών» αυτοχθόνων –μια πολυπληθή ομάδα πολιτών με φασιστοειδείς ιδέες και πρακτικές– εμποδίζει την εφαρμογή του νόμου. Τόσο στο Παρίσι, όσο και στο Λονδίνο, πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις με σύνθημα «Ιερός πόλεμος»: τα πλακάτ κρατούσαν μαυροντυμένες γυναίκες χωρίς πρόσωπο, διεκδικώντας το δικαίωμα στην μπούρκα και εκφράζοντας εχθρότητα προς τις δυτικές κοινωνίες που τις φιλοξενούν.

Ωστόσο, κι εμείς στην Ευρώπη, πρέπει να διεκδικήσουμε τα δικά μας, ευρωπαϊκά, δικαιώματα. Κατ’ αρχάς, ο στοιχειώδης σεβασμός προς τους άλλους προϋποθέτει το να δείχνουμε το πρόσωπό μας: ακόμα και τα μαύρα γυαλιά που φορούν μερικοί άνθρωποι στη Δύση –για λόγους στιλ, ας πούμε– προκαλούν σχετική δυσφορία. Στην Ευρώπη το πρόσωπο και η χειραψία μαρτυρούν ειρηνικά συναισθήματα και αποδοχή του άλλου.

Το δεύτερο ζήτημα είναι πιο σύνθετο και το έχουμε συζητήσει πολλές φορές – ματαίως. Οι ευρωπαϊκές χώρες δεν πρέπει να δεχθούν οπισθοχώρηση της ιστορίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ιστορικοί λέμε: η ιστορία προχωρεί προς τα μπρος, δεν επαναλαμβάνεται, δεν κάνει κύκλους. Κι όμως πολλοί ιστορικοί σήμερα πέφτουν στην παγίδα των «καλών αισθημάτων» και μιας συγκεχυμένης ερμηνείας της «ανεξιθρησκίας» παραμερίζοντας την οικουμενικότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έτσι, το ιστορικό «υπόλειμμα» γίνεται, για μια στιγμή, κυρίαρχο.

Η μπούρκα είναι θρησκευτικό σύμβολο –απαράδεκτο σε εκκοσμικευμένες κοινωνίες– καθώς και σύμβολο διάκρισης εναντίον των γυναικών. Το γεγονός ότι οι γυναίκες που φορούν μπούρκα την έχουν επιλέξει και δεν τους έχει επιβληθεί από την οικογένεια και την κοινότητα δεν αλλάζει σε τίποτα το επιχείρημα: στις ευρωπαϊκές χώρες δεν φοράμε μπούρκα· πασχίζουμε, με αργά βήματα, να επιτύχουμε ίσες ευκαιρίες για τις γυναίκες. Ο δρόμος είναι μακρύς και περιπετειώδης: ο χριστιανισμός, ο μεσαίωνας, η καύση των μαγισσών και οι αιώνες της παραδοσιακής θέσης των γυναικών ως «αγγέλων του σπιτιού» δεν είναι όσο μακριά φαίνονται. Οι γυναίκες βρίσκονται ακόμα σε εύθραυστη και διφορούμενη κατάσταση. Και η κυριότερη αιτία γι’ αυτό είναι η ίδια τους η νοοτροπία, η βαθιά ριζωμένη. Κάτι ανάλογο συμβαίνει στις γυναίκες στο Ισλάμ που θεωρούν την κατάργηση της μπούρκας προσβολή των δικαιωμάτων τους.

Ο νόμος περί απαγόρευσης της μπούρκας εντάσσεται λοιπόν σε μια σειρά πολιτικά πεδία: πρώτον, στο πεδίο της ενσωμάτωσης των μεταναστών. Αν οι μετανάστες δεν αποδέχονται τους νόμους και την ηθική στάση της Δύσης, πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες τους. Δεύτερον, στο πεδίο της ειρηνικής συνύπαρξης: δεν είναι λίγοι οι Ευρωπαίοι πολίτες που νιώθουν ότι δεν βρίσκονται στην πατρίδα τους· ότι θεάματα σαν τις μπούρκες αλλοιώνουν οδυνηρά το τοπίο και τον τρόπο της ζωής τους. Η μπούρκα δεν «ξενίζει» απλώς όπως μπορεί να ξενίζει, για παράδειγμα, μια εμφάνιση πανκ ή ρασταφάριαν· η μπούρκα ανακινεί συναισθήματα απόρριψης. Και δικαίως εφόσον συμβολίζει την ισλαμική αντίληψη για την ηθική και την κοινωνία, δηλαδή μια κοσμοθεωρία θεοκρατίας και βαρβαρότητας. Τρίτον, στο διεθνές πεδίο: η μπούρκα που διαδίδεται στις ισλαμικές κοινότητες στη Δύση αποτελεί εργαλείο του Ισλάμ στον ιερό του πόλεμο. Το πώς άρχισε αυτός ο πόλεμος, ή μάλλον το πώς αναζωπυρώθηκε, είναι ένα σύνθετο ζήτημα το οποίο δεν αναιρεί το συγκεκριμένο πρόβλημα σήμερα. Με το να ισχυριστεί κανείς ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέθρεψαν τους Ταλιμπάν δεν μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η μπούρκα είναι αποδεκτή. 

Θα προχωρούσα λίγο περισσότερο αυτή τη σκέψη: η απαγόρευση της μπούρκας δεν είναι επαρκής. Χρειάζεται περισσότερη τόλμη, καθώς και ένα μέτρο για όλους: για παράδειγμα, ο δήμος του Παρισιού απέρριψε αίτημα εορτασμού του Πάσχα σε δημόσιο χώρο (στο προαύλιο της Παναγίας των Παρισίων), αλλά δεν απαγορεύει τις δημόσιες προσευχές των μουσουλμάνων που κλείνουν τους δρόμους και παρακωλύουν την κυκλοφορία. Εξάλλου, στα σχολεία απαγορεύεται να φοράς σταυρουδάκια αλλά επιτρέπεται η μαντίλα… Είναι φυσικό, μπροστά σε τέτοιου είδους υποχωρητικότητα, να αγανακτούν πολλοί αυτόχθονες που δεν έχουν καμιά διάθεση να ακούνε ούτε τον μουεζίνη, ούτε τον πάστορα. 

Οι υποστηρικτές της μπούρκας παραπονιούνται ότι οι γυναίκες που τη φορούν γίνονται θύματα «διακρίσεων και αποκλεισμού». Mάλιστα, οι γαλλικές αρχές αρνήθηκαν τη γαλλική ιθαγένεια σε Αφγανή που φορούσε μπούρκα: μα, εννοείται… Κάθε λογικός άνθρωπος καταλαβαίνει ότι το να εμφανίζεσαι μπροστά στο γαλλικό κράτος με μπούρκα και να ζητάς ιθαγένεια, είναι είτε πρόκληση, είτε ηλιθιότητα, ή και τα δύο. Άλλωστε, στην καθημερινότητα, ποιος θέλει να συνδιαλέγεται με ανθρώπους που σε κοιτούν μέσα από μια δικτυωτή λωρίδα; Και που με αυτό τον τρόπο δηλώνουν ότι δεν έχουν καμία σχέση με τον πολιτισμό σου; Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι δύσκολες ακόμα κι όταν συμφωνούμε σε μια σειρά πολιτικά, πολιτιστικά και θρησκευτικά ζητήματα…

Το σοβαρό πρόβλημα στη Δύση δεν είναι η μπούρκα την οποία τελικά υιοθετεί μια μειοψηφία μουσουλμάνων γυναικών. Το πρόβλημα είναι οι Δυτικοί που με διάφορα παράλογα επιχειρήματα υποστηρίζουν το δικαίωμα στην μπούρκα, εντείνοντας έτσι τις υπάρχουσες αντιθέσεις και υπονομεύοντας την κοινωνική συνοχή. Ζούμε σε μια εποχή ανευθυνότητας που μας έχει οδηγήσει στην οικονομική κρίση, στα πυρηνικά ατυχήματα και σ’ αυτή τη σκοταδιστική ιδεολογία που οξύνει τη σύγκρουση των πολιτισμών. 

 

http://www.athensvoice.gr/the-paper/article/343/%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%BA%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CF%82

Το μυστήριο της καταγωγής των Αλβανών

Πολλοί ακαδημαϊκοί και ιστορικοί, μάλιστα και αρκετοί διάσημοι, αναλύοντας το ζήτημα της πληθυσμιακής σύνθεσης των σημερινών Αλβανών, τους συνδέουν άμεσα με τους αρχαίους Ιλλυριούς.  Αντιθέτως κατά καιρούς η Ελληνική φυλή έχει μπει στο «μικρόσκοπιο» της ιστορίας και δεν είναι και λίγοι αυτοί που αμφισβητούν έντονα την Ελληνικότητα των σημερινών Ελλήνων. Εκτός από την ουσία όλων αυτών των θεωριών που είναι ιστορικά ατεκμηρίωτες, είναι απορίας άξιον πως εφόσον αυτό μπορεί να ισχύει για το Ελληνικό έθνος, ωστόσο δεν μπορεί να ισχύει για τους επιδρομείς μας οι οποίοι κατόπιν και μας νόθευσαν.

Ανεξερεύνητη παραμένει η προέλευση των σημερινών Αλβανών, η σημερινή ονομασία τους -διεθνής και ντόπια- καθώς και η γλώσσα τους.  Παρά την εντύπωση που επικρατεί ότι αυτοί οι πληθυσμοί υπήρξαν  απόγονοι των αρχαίων Ιλλυρικών φύλων που  ωστόσο κατά καιρούς επηρεάσθηκαν από Έλληνες και Ρωμαίους, υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις πως οι σημερινοί Αλβανοί, η πλειοψηφία τους τουλάχιστον, προέρχονται όπως και οι Βούλγαροι, από περιοχές της Ασίας.  Αυτή η υπόθεση ενισχύεται από το γεγονός της γλωσσικής ασυνέχειας αλλά και από την ποικιλομορφία της πληθυσμιακής σύνθεσης αυτών που σήμερα ονομάζονται Αλβανοί.  . 

Αρκετοί συγχέουν την Αλβανία των Βαλκανίων με το Άλβανον κοντά στη Ρώμη. Άλλοι πάλι, θέλοντας να αιτιολογήσουν την διεθνή ονομασία της γειτονικής μας Αλβανίας, φέρνουν ως παράδειγμα την πόλη Ελμπασάν που ονομάζεται  έτσι και από τους ίδιους τους Αλβανούς,  χωρίς ωστόσο αυτοί οι ισχυρισμοί να έχουν μεταξύ τους καμία σχέση.  Άλλωστε, οι ίδιοι οι Αλβανοί την χώρα τους δεν την αποκαλούν Αλβανία ,αλλά  Shqiperia, όνομασία η οποία φαίνεται να προέρχεται από τον αετό, λέξη που ωστόσο είναι μοναδική μεταξύ όλων των άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών και όχι μόνον (Αλβανικά: shqiponjë, Ελληνικά: αετός, Αγγλικά: eagle, Γερμανικά: Adler, Γαλλικά: aigle, Ιταλικά: aquila, Ισπανικά: águila) . 

Σκοπός του άρθρου είναι να αναδείξει την πληθυσμιακή και πολιτιστική ανάμειξη των ασιατών Αλβανών με τα Ιλλυρικά φύλλα, ανάμειξη από την οποία προέκυψε το σημερινό έθνος των Αλβανών
Ξετυλίγοντας το μίτο

• Είναι στα χρόνια της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου,  όπου για πρώτη φορά καταγράφεται ιστορικά ένα -εχθρικό- έθνος με την ονομασία Αλβανοί, και με τη χώρα τους να βρίσκεται στη δυτική όχθη της Κασπίας. (Αρριανός).
• Τις ίδιες αναφορές συναντάμε στον Πλούταρχο, τον Στράβωνα, τον Κλαύδιο Πτολεμαίο, τον Διόδωρο το Σικελιώτη, τον  Διονύσιο τον περιηγητή,  καθώς και τον Στέφανο Βυζάντιο.
• Λίγο αργότερα, με την παρακμή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και την ανάδειξη του Βυζαντίου, το ίδιο έθνος εμφανίζεται μακριά από την κοιτίδα του στην περιοχή του Καυκάσου,  φτάνοντας μέχρι την καρδιά του Βυζαντίου.
• Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα φυλών που προέρχεται από την ασιατική Αλβανία ,το σημερινό Dagestan. Το όνομα αυτών: Άβαροι.
• Η πρώτη κάθοδος τους γίνεται σταδιακά με κατάληξη νότια του Δούναβη, ενώ στη συνέχεια εγκαθίστανται μόνιμα στην Παννονία και την Παιονία.
•  Μέχρι τον 5ο και 6ο αι. μ. Χ οι Άβαροι αναμιγνύονται με τους Σκορδίσκους και  εγκαθίστανται στην περιοχή Σάλωνα της Δαλματίας, σημερινό Solin.
• Τότε  ξεκίνησε και η ανάμιξη των Αβάρων με τα βόρεια Ιλλυρικά φύλλα, που λίγο παλαιότερα είχαν σπρώξει νοτιότερα γότθοι επιδρομείς.
• Ωστόσο η ονομασία Αλβανοί και Αλβανία παγιώθηκε πολύ αργότερα με αναφορές από την  Άννα Κομνηνή καθώς και άλλους βυζαντινούς ιστορικούς.
•  Και ενώ φαίνεται να μην υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της παλαιάς Καυκάσιας Αλβανίας με τη σημερινή, στην πραγματικότητα η ιστορία μας δείχνει πως μερικές φορές οι φαινομενικές πλάνες συστήνουν εν τέλει η ιστορική αλήθεια.
• Η περιοχή της αρχαίας Ιλλυρίας και της σημερινής Αλβανίας, έχει άμεση σχέση με τους Άβαρους. Δεν γνωρίζουμε  το μέγεθος της επιρροής που άσκησαν αυτοί στην περιοχή,  ωστόσο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ήταν μεγάλο  λόγω του πληθυσμιακού όγκου μετανάστευσης από την Αλβανία του Καυκάσου. 

ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗ

Οι Αλβανοί απέκτησαν τη γραφή τους και το αλφάβητο τους, πολύ πρόσφατα και πάντως μετά τον 19ον αι. Μέχρι και τους ελληνιστικούς χρόνους αλλά και αρκετά αργότερα, οι πληθυσμοί της τότε οικουμένης γνώριζαν την Ελληνική γλώσσα και εφόσον δεν είχαν γραφή την οικειοποιούνταν. Ως τρανταχτό παράδειγμα μπορουμε να σκεφτούμε την γλώσσα στην οποία γράφτηκαν τα ιερά βιβλία του χριστιανισμού (Ευαγγέλια κ.ά.) καθώς και οι μεταφράσεις στην Ελληνική άλλων σημαντικών, ιερών και μη, βιβλίων  οπως τα ιερά βιβλία των εβραίων (μεταφραση των Ο’) κ.λ.π.
Αλλά ακόμα και άλλα έθνη που δεν είχαν γραφή «υποχρεώθηκαν» να έχουν, όπως για παράδειγμα οι Σλάβοι που απέκτησαν μέσω του Κυριλλου την γνωστή γραφή που διατηρούν μέχρι και σήμερα.

ΟΙ ΣΛΑΒΟΙ ΕΛΑΒΑΝ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗ… ΟΙ ΑΛΒΑΝΟΙ ΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ, ΟΧΙ !!!!

Είναι λοιπόν απορίας άξιον. Όταν οι Σλάβοι που προήλθαν απο πολύ μακρια μετά το 8ον αι. εκχριστιανίστηκαν και τους δόθηκε από έξωθεν γραφή, τότε πραγματικά ξενίζει το γεγονός, πώς ένα έθνος συγγενικό ή τουλάχιστον άμεσα γειτονικό στους Έλληνες και στον πολιτισμό τους, καθως και στην παγκοσμίως διαδεδομένη Ελληνική γλώσσα, όπως ήταν το Ιλλυρικό έθνος, να έμεινε εντελώς αποκομμένο απο τις τότε πολιτιστικές εξέλίξεις, αλλά και αργότερα οταν στα πλαίσια του χριστιανισμού δεν έγινε καμία προσπάθεια να γίνει κυριάρχη η Ελληνική γραφή ή έστω να τους δοθεί ένα αντίστοιχο όπως των σλάβων αλφάβητο.

Επίσης, η Ελληνική γλώσσα κατά την Ρωμαιο-Βυζαντινή περίοδο απο τα τέλη του 4ου μέχρι και τον 14ον αι.  αποτελούσε, αν όχι την επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας,  με βεβαιότητα όμως την κύρια γλώσσα όλων των τότε λεγόμενων ρωμιών, από τα Θέματα της κάτω Ιταλίας μέχρι και τα ανατολικότερα βυζαντινά Θέματα της Ασίας.

Ειναι λογικό επομένως να τίθεται το έρωτημα. Πώς η σημερινή Αλβανία, παρά το ότι ύπηρξε τοσο γειτονική στους Ελληνες και τοσο συγγενική σε αυτούς αλλά και τόσο στενα συνδεδεμένη με το Βυζάντιο., να έχει σημερα  άλλη γλώσσα και  γραφή ;
Η λογική επεξεργασία δεν βρίσκει άλλη απάντηση πέρα από την υπόθεση οτι κατι συνέβη την περίοδο της Βυζαντινής εποχής που αλλοίωσε εθνολογικά και γλωσσολογικά την ευρύτερη περιοχή της σημερινής Αλβανίας.

Έτσι επιχειρώντας να προσεγγίσουμε την λυση αυτού του «προβλήματος», δεν μπορούμε  παρά να αντιπαραβάλουμε την λιγοστή είναι αλήθεια βιβλιογραφία γνωρίζοντας ωστόσο πως στην έρευνα μας οι πηγές είναι και λίγες και ασαφείς.

ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΑΝ ΜΟΝΟ  ΣΛΑΒΟΙ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ  ΕΡΟΥΛΟΙ ΚΑΙ ΑΒΑΡΟΙ.

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο και ιδιαίτερα μετά την εγκατάσταση των Βουλγάρων στα νοτιότερα τμήματα της Βαλκανικής άρχισαν πολεμικές αναμετρήσεις μεταξύ των νεοφερμένων και της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.  

Στην αρχή και πριν από την είσοδο  σλάβων και βούλγαρων στην Ανατολική-κεντρική Ευρώπη, είχαν αρχίσει τις επιδρομές τους οι Άβαροι και πριν από αυτούς οι Έρουλοι.   Ωστόσο, κοινή αφετηρία στην πορεία των Βούλγαρων των Ερούλων και Αβάρων υπήρξε η ίδια γεωγραφική περιοχή, η περιοχή μεταξύ Μαύρης θάλασσας και Κασπίας, ενώ χρονολογικά η μετανάστευση τους προς τη Δύση άρχισε με πρώτους τους Ερούλους (Ελούρους κατα άλλους) τον 4ο αιώνα (300+ μ.Χ.) και συνεχίστηκε με τους Αβάρους. Ακολούθησαν οι Σλάβοι γενικότερα και η μετανάστευση ολοκληρώθηκε με τους Βούλγαρους, οι οποίοι κακώς συγκαταλέγονται στα σλαβικά φύλλα, εφόσον (όπως οι Άβαροι) ήταν Ούννοι στην καταγωγή.

ΟΙ ΑΒΑΡΟΙ ΠΡΟΗΛΘΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΙΝΟΥ ΝΤΑΓΚΕΣΤΑΝ

Το σημερινό Νταγκεστάν βρίσκεται δυτικά της Αρμενίας και αποτελεί  ανεξάρτητη δημοκρατία της Ρωσικής Ομοσπονδίας.  Επίσης η ονομασία Νταγκεστάν σημαίνει  ‘υψηλά ευρισκόμενη χώρα’,  ή όπως  θα λέγαμε και στα ελληνικά ‘Αλπική χώρα’.

Σήμερα ο πληθυσμός του Νταγκεστάν σύμφωνα με την επίσημη απογραφή του 2002 αποτελείται απο 30% Αβάρους (Avars), ακολουθούν οι Dargins με 16% οι Kumiks οι Lezgins με 13% καθώς και άλλες μικρότερες εθνότητες.

Το Νταγκεστάν απο την εποχή της Ρωμαϊκης αυτοκρατορίας μέχρι και τα πρωϊμα χρόνια του Βυζαντίου  αποκαλούνταν Αλβανία οι δε κάτοικοι της  Αλβανοί, γεγονός που είναι γνωστό από τις αναφορές των μεγάλων Ελλήνων και Λατίνων ιστορικών και γεωγράφων της κλασικής και ελληνιστικής περιόδου.   

Ιστορικές αναφορές και αποδείξεις

Ο Πλούταρχος (βίοι παράλληλοι) γράφει: 
«Καταλιπών δέ φρουρόν Αρμενίας Αφράνιον αυτός εβάδιζε δια τών περιοικούντων τον Καύκασον εθνών άναγκαίως έπϊ Μιθριδάτην. Μέγιστα δε αυτών εστίν έθνη, Αλβανοί και Ίβηρες«

Στράβωνος Γεωγραφία.
Εν αυτή δέ τη Αρμενία πολλά μέν όρη, πολλά δέ οροπέδια, έν οις ουδ αμπελος φύεται ραδίως. Πολλοί δε αύλωνες οί μέν μέαως, οι δέ και σφόδρα εύδαίμονες.. Καθάπερ τό Άραξηνόν πεδίον, δι ού ο Άράξης ποταμός ρέων εις τά άκρα της Αλβανίας και την Κασπίαν εκπίπτει θάλασσαν.

Άλλες αναφορές για την Αλβανία της Κασπίας γίνονται από τον Αρριανό στο έργο του ‘Αλεξάνδρου Ανάβασις ‘,  όπου οι Αλβανοί βρίσκονται αντιμέτωποι ως εχθρικό τμήμα ενταγμένο στις περσικές δυνάμεις του Δαρείου κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.   «Ώς δέ ομού ήδη τά στρατότεδα έγίγνετο, ώφθη Δαρείος και οί άμφ΄ αυτόν, οί τε μηλοφόροι Πέρσαι και Ινδοί και Αλβανοί και Κάρες οι ανάσπαστοι και οί Μαρδοι τοξόται κατ΄ αυτόν Άλέξανδρον τεταγμένοι και την ίλην την βασιλικην.» 

Από τον Κλαύδιο Πτολεμαίο διαβάζουμε :  Αλβανοί, Σκύθαι

Από τον Στέφανο Βυζάντιο, φιλόσοφο και γεωγράφο (4ου αιώνα μ.Χ.). διαβάζουμε:

Αλβανία χώρα προς τοις ανατολικοίς Ίβηρσιν. Εκεί δε και το έθνος οι Αλβανοί, ποιμενικοί και μετρίως πολεμικοί μεταξύ Ιβήρων και Κασπίας.  Υπόκειται δε τη Σαρματία προς μεν τω Πόντω η Κολχική προς δε τή Κασπία η Αλβανία.  

Υποστηρίζεται ότι οι πρώτοι κάτοικοι της Παννονίας υπήρξαν οι Ιλλυριοί (πελασγικός λαός και συγγενής των Ελλήνων). Η Παννονία σήμερα περιέχεται στα εδάφη των κρατών της Σερβίας, Βοσνίας, Μαυροβουνίου, Κοσσυφοπεδίου και βορείου Αλβανίας.    

Ωστόσο από το βιβλίο «Ιστορία του Βασιλείου της Βαυαρίας και του εν αυτή Άρχοντος Οίκου» (επιτομή της Ιστορίας του Μιλβιλέρου, αρχές 19ου αιώνα), διαβάζουμε:
Ή των Λογγοβάρδων μετανάστασις παρέσχεν εις την Βοϊαρίαν νέους γείτονας διότι εις τά εν Παννονία οικητήρια των Λογγοβάρδων εισεχώρησαν οί Άβαροι, άγριον Ούννικον έθνος. Προεχώρουν οί Άβαροι επί μάλλον καί μάλλον εξ ανατολών ώστε περί τα μέσα της ογδόης έκατονταετηρίδος ειχον ηδη έκταθη μέχρι τοϋ Ένσου ποταμου έν Αυστρία. Τούτοις παρηκολούθησαν οί Σλάβοι, έθνος Σαρματικόν κατοικήσαντες την σημερινήν Καρινθίαν, Καρνίαν και Στυρίαν, και τελουντες ύπό τον Χάνην των Άβάρων…
 

Από την Μενάνδρου Ιστορία ‘ Έρουλοι και Άβαροι’, μαθαίνουμε
Οτι έδέξατο Ιουστινιανός παρά Αβάρων πρέσβεις, έφ ώ σφάς περιαθρήσαι γήν οποί το φύλον θήσονται τας οικήσεις.  Και ο μεν βασιλεύς Ιουστίνου του στρατηγού σημήναντός οι, έν βουλή έποιήσατο ές την Έρούλων χώραν κατοικίσαι το έθνος, ένθα προ του ώκουν οι Ερούλοι. δευτέρα δε προσαγορεύεται Παιονία…

Ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος για την εποχή του Ηράκλειου γράφει:

…»Και επειδή η νυν Σερβλία καί παγανία καί η ονομαζομένη Ζαχλούμων χώρα καί Τερβουνία καί η των Καναλιτών υπό την εξουσίαν του βασιλέως Ρωμαίων υπήρχον, εγένοντο δε αι τοιούιαι χώραι έρημαι παρά τών Αβάρων από των εκείσε γαρ Ρωμάνους τους νύν Δελματίαν καί τό Δυρράχιον οίκούντας απήλασαν«…

Εδώ περιγράφεται η ερήμωση της Ιλλυρίας μέχρι και του Δυρραχίου και ο εποικισμός υπο των Αβάρων.

Ο Λαονικος Χαλκοκονδύλης (1430-1490), γράφει:  Ουδόλως φρονώ ότι οί Αλβανοί ύπάρχουσιν Ίλλυρικόν γένος ώς τίνες λέγουσιν …

Απο την Γαλλική εγκυκλοπαίδεια, γραμμένη από επιτροπή Σοφών υπό την εποπτεία του Ιππότη D’ Arteau, μεταφρασμένη κατ΄  επιτομή από τη Γαλλική, το έτος 1862, διαβάζουμε:
 
ΑΛΒΑΝΙΑ: υπό των νεωτέρων γεωγράφων καλείται μία των επαρχιών της Ευρωπαϊκής Τουρκίας εκτεινομένη παρά το Αδριατικόν και το Ιόνιον πέλαγος και περιλαμβάνουσα δύο διακεκριμένας Επαρχίας των αρχαίων γεωγράφων την Ιλλυρίαν και Ήπειρο Η χώοα αυτή κατά τόν μεταίωνα εκαλείτο Αρβανέσση νύν δε καλείται Αρναούτ μέν υπο των Οθωμανών, Σκίπερη δέ υπό τών εγχωρίων ήτοι των Αλβανών οίτινες και εαυτούς όνομάζουσι σκιπετάρους. Οί κάτοικοι της εκτεταμένης ταύτης επαρχίας διαφέρουσιν από αλλήλων κατά τε την εθνικότητα την γλώσσαν και την θρησκείαν διότι το μέν μεσημβρινόν μέρος της Αλβανίας ήτοι την κυρίως Ήπειρον οικούσιν οί Ηπειρώται, όντες ομόγλωσσοι και Ομόθρησκοι με τους λοιπούς Έλληνας, το δε αρκτικόν ήτοι την Ιλλυρίαν, ήτις και δύναται νά ονομασθεί κυρίως Αλβανία κατοικούσιν οί Αλβανοί ανάμικτοι οντες μετά Σέρβων καϊ Οθωμανών καί Έλλήνων. Εκτός της αλβανικής γλώσσης η οποία διαιρείται εις πολλάς διαλέκτους και ιδιώματα, λαλείται έτι εν τη Αλβανία καί η Ελληνική, η τουρκική κλπ   

Στις αρχές του 20αι. ο πρωθυπουργός της Σερβίας Πάσιτς δήλωνε περί του Αλβανικού ζητήματος, σε συνέντευξη που έδωσε στην Γαλλική εφημερίδα «Χρόνος»:

«Οι Αλβανοί ουδέποτε είχον ιστορικόν βίον και ουδέποτε υπήρξε Αλβανία με την γεωγραφική έννοιαν ήν δίδουσι σήμερον οι εν Ευρώπη, μάλιστα δε οι προπαγανδισταί. Ανεξαρτήτως απο το ζήτημα περί καταγωγής και γλώσσης των Αλβανών, είναι βέβαιον ότι είτε Ιλλυριοί ήσαν ούτοι αρχαιώθεν είτε μετανάστες εξ Ασίας, πολιτικόν βίον ουδέποτε έσχον«. 

Βεβαίως τα λεγόμενα του Σέρβου πολιτικού και μάλιστα πρωθυπουργού, ο καθένας θα περίμενε να κρύβουν πολιτικές σκοπιμότητες.
Ωστόσο σε αυτό που πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή είναι η αναφορά του Πάσιτς στην Ασιατική καταγωγή των Αλβανών.

Στο Βιβλίο «Χρονογραφία της Ηπείρου και των όμορων Ελληνικών και Ιλλυρικών», Ο Παναγιώτης Αραβαντινος επικεντρώνοντας στους Βούλγαρους, γράφει:
Βούλγαροι:  Εθνος σκυθικόν κατοικούν παρά τον Βόλναν ποταμόν της Σαρματίας, τον παρά Ελλησι Βορυσθένην. Κατά το έτος 485 το βάρβαρον αυτό έθνος άγρίως και ληστρικώς έπεσκέφθη την Θράκην και κατά της ιδίας αυτής επαρχίας επανέλαβε τάς λεηλασίας και έπιδρομάς του, κατά τα έτη 479 και 501. Μετά ταϋτα συνενωθέντες μετά των Αβάρων καί Σλαβίνων συγκατώκουν εις Παιονίαν και Δακίαν. Εν έτει δε 538 έπι της βασιλείας του Ιουστιανού επιδραμόντες μετά των Αβάρων την Μοισίαν…

HellasOnTheWeb

Πηγές:Πλουταρχος, Βίοι παράλληλοι
Στράβωνος Γεωγραφικά
Κλαύδιος Πτολεμαίος
Στέφανος Βυζάντιος
Ιστορία του Βασιλείου της Βαυαρίας
Μενάνδρου Ιστορίαι
Κωνσταντινος Πορφυρογέννητος
Λαόνικος Χαλκοκονδύλης
Γαλλική Εγκυκλοπαίδεια
Γαλλική Εφημερίς «Παρισινός χρόνος»
Παναγιώτης Αραβαντινος

Πηγή: Η Ελλάς στο Διαδίκτυο

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2011/04/blog-post_1694.html

Εξοικονόμηση και Ιδιοπαραγωγή ενέργειας με ΑΠΕ!

Θέσεις ΒΙΟΖΩ για τις ΑΠΕ και τον ΚΕΝΑΚ

  Αυτόνομες Ενεργειακά Εγκαταστάσεις και Κτίρια

Συμφέρει το Περιβάλλον, την Εθνική Οικονομία και τους Πολίτες-καταναλωτές

Δεν συμφέρει αυτούς, που κερδοσκοπούν από την μαζική παραγωγή ενέργειας

Η δημιουργία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) είναι μία κατ’ αρχήν θετική ενέργεια. Ως επίσης και η προώθηση νομοθετημάτων υπέρ των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας όπως ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).

Η εγκατάσταση μαζικής παραγωγής ενέργειας σε δημόσια δασική έκταση (σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις) με γραμμές μέσης τάσης μέχρι τον υποσταθμό, υποσταθμός, γραμμές υψηλής τάσης με πυλώνες (συνήθως) για τη σύνδεση με το σύστημα. Με εσωτερική οδοποιία και δρόμους πρόσβασης στις εγκαταστάσεις εύρους έως και 15 μέτρων, σε δάση ή σε κορυφές πάνω από δάση θα καταστρέψουν δασικά οικοσυστήματα, που συνήθως επιβιώνουν οριακά, με πιθανά αποτελέσματα την διάβρωση των εδαφών, την υποβάθμιση και καταστροφή βιοτόπων, τη σοβαρή μείωση της βιοποικιλότητας και την πρόκληση πυρκαγιών.

Σύμφωνα με το άρθρο 8 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, επιτρέπεται η εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)  σε περιοχές προστασίας της φύσης, εθνικά πάρκα, προστατευόμενους φυσικούς σχηματισμούς, προστατευόμενα τοπία και στοιχεία του τοπίου και περιοχές οικοανάπτυξης. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η εγκατάσταση ΑΠΕ, ακόμη και σε περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης «ΦΥΣΗ 2000», εφόσον εκπονηθεί «ειδική περιβαλλοντική μελέτη, που θα αποδεικνύει ότι δεν επέρχεται μη αντιστρεπτή επίπτωση στο προστατευτέο αντικείμενο».

Κάθε πρόταση, που επιχειρεί να αποδυναμώσει υφιστάμενους περιορισμούς για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, μας βρίσκει κάθετα αντίθετους.

Είναι σημαντική ουτοπία η προστασία του κλίματος να ταυτίζεται με την παραγωγή μαζικά ηλεκτρικής ενέργειας με ΑΠΕ. Η δε υποτιθέμενη αποκατάσταση τοπίου μετά την εγκατάσταση του εξοπλισμού, με τη σημερινή εμπειρία, είναι όνειρο θερινής νυκτός.

Όλα τα παραπάνω θα έχουν αντίθετες επιπτώσεις, δηλαδή την μείωση της παραγωγής οξυγόνου από την ανακύκλωση του διοξειδίου του άνθρακα και στην ελάχιστη αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Η μαζική παραγωγή ενέργειας δεν είναι βιώσιμη λύση

 

Οι Ανανεώσιμες Μορφές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι ήπιες και γι’ αυτό χρειάζονται εκτάσεις, οι οποίες υπάρχουν και είναι οι στέγες των σπιτιών, των πολυκατοικιών και των παραγωγικών εγκαταστάσεων. Δεν είναι τα δάση και οι κορυφογραμμές.

Η ιδιοπαραγωγή ενέργειας από πολίτες, παραγωγικές εγκαταστάσεις και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης αγνοείται, ενώ θα έπρεπε να είναι η πρωταγωνίστρια.

Η ιδιοπαραγωγή δεν έχει γραμμές μέσης τάσης μέχρι τον υποσταθμό, υποσταθμούς και γραμμές υψηλής τάσης με πυλώνες. Έχει πολύ μικρά πάρκα παραγωγής ενέργειας σε σημεία κοντά στις εγκαταστάσεις της και δεν κόβει δένδρα, δεν καταστρέφει δασικά ή άλλα οικοσυστήματα. Δημιουργεί δε και άλλο καταναλωτικό πρότυπο από την βουλιμική υπερκατανάλωση και σπατάλη της ενέργειας, που επικρατεί σήμερα.

Η ισοπέδωση των μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας, του περιφερειακού και τοπικού χωροταξικού σχεδιασμού και η αγνόηση της ιδιοπαραγωγής, βρίσκει αντιμέτωπη την τοπική κοινωνία, την αφήνει στο περιθώριο αντί να οδηγήσει στην ενεργητική υποστήριξή της και στην ενσωμάτωσή της στους τοπικούς και περιφερειακούς σχεδιασμούς. Η από τα πάνω επιβολή των ΑΠΕ δεν είναι αποδεκτή. Η τοπική κοινωνία δεν μπορεί να είναι θεατής, ούτε απλός αποδέκτης των κεντρικών επιλογών.

Οι τοπικές κοινωνίες γνωρίζουν τα προβλήματα της Μεγαλόπολης και της Πτολεμαΐδας και τα απορρίπτουν συλλήβδην.

Το μοντέλο μία περιοχή να «καίγεται» για να  «φωτιστούν» οι υπόλοιποι, δεν είναι βιώσιμο!

 

Θεωρούμε αναγκαία:

Την ενσωμάτωση ΑΠΕ και βιοκλιματικών στοιχείων στα υφιστάμενα κτίρια και εγκαταστάσεις. Ενίσχυση της ιδιοπαραγωγής ενέργειας με ΑΠΕ με την παράλληλη εγκατάσταση  συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια, στις παραγωγικές εγκαταστάσεις και στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Την δημιουργία κτιρίων και παραγωγικών εγκαταστάσεων με πλήρη ενεργειακή αυτονομία με ΑΠΕ.

Την υποχρεωτική παραγωγή ενέργειας στα υφιστάμενα και νέα δημόσια κτίρια μέσα στην τετραετία 2010-13.

Την υποχρεωτική κάλυψη των ενεργειακών αναγκών όλων των νέων κτιρίων με ιδιοπαραγωγή και συμπληρωματικά με αποκεντρωμένα συστήματα παροχής ενέργειας από ΑΠΕ από το 2014.

Την ενίσχυση του νομοθετικού οπλοστασίου για την προστασία του περιβάλλοντος, των δασών και των περιοχών «ΦΥΣΗ 2000», με την κύρωση της ευρωπαϊκής σύμβασης για το τοπίο και την ολοκλήρωση του δασολογίου. Καμία ανθρωπογενής επιχειρησιακή  δραστηριότητα στις περιοχές «ΦΥΣΗ 2000» είτε σε εκτάσεις, που έχουν χαρακτηριστεί δάση και αναδασωτέες εκτάσεις.

Την ρητή αναφορά ότι η χωροθέτηση των αιολικών εγκαταστάσεων είτε των φωτοβολταϊκών σταθμών, δεν θα πρέπει να γίνεται σε βάρος της δενδρώδους βλάστησης. Καθώς και στη ρητή αναφορά για αποφυγή κατάληψης κοίτης ρέματος.

Την ενθάρρυνση του περιφερειακού σχεδιασμού με παροχή γενναίων κινήτρων στην τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς και των τοπικών χωροταξικών σχεδιασμών και τον καθορισμό χρήσεων γης, με τα οποία πρέπει να συμβαδίσουν και να συμβιώσουν οι όποιες προσπάθειες ανάπτυξης των ΑΠΕ.

Στην διαδικασία χωροθέτησης θα πρέπει να προβλεφθεί η πλήρης ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας και η δυνατότητα συμμετοχής και των τοπικών φορέων ή πρωτοβουλιών πολιτών, που έχουν εμπλακεί ή έχουν ενδιαφέρον για την υλοποίηση αυτής της προσπάθειας.

Η διαφύλαξη των οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων πρέπει να τεθεί σαν το βασικότερο μέσο για την προστασία του κλίματος  και απαράβατος κανόνας για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Σε διαφορετική περίπτωση, οι συνέπειες για το περιβάλλον, τις τοπικές κοινωνίες και την οικονομία θα είναι ανυπολόγιστες και ο στόχος για την «αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» θα λειτουργήσει ως ευφημισμός για την προώθηση της κερδοσκοπίας και την επιδείνωση των περιβαλλοντικών και κλιματικών προβλημάτων.

Η καθαρότερη ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώνεται!

 

Στην κατανάλωση ενέργειας στη χώρα μας συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό τα κτίρια. Η εφαρμογή λοιπόν του ΚΕΝΑΚ θα βοηθήσει την προσπάθεια περιορισμού της ενεργειακής σπατάλης ως το πρώτο απαραίτητο βήμα.

Όμως στον προτεινόμενο ΚΕΝΑΚ οι ενεργειακοί συντελεστές εξακολουθούν να απέχουν σημαντικά από τα επίπεδα των σημερινών αποφάσεων ακόμα και της ΕΕ, ότι κάθε νέο ή ανακαινιζόμενο κτίριο θα πρέπει να είναι μηδενικών ή «σχεδόν μηδενικών» (nearly zero) εκπομπών.

Ζητούμε λοιπόν στον ΚΕΝΑΚ, οι ενεργειακοί συντελεστές να είναι μηδενικών ή «σχεδόν μηδενικών» εκπομπών για όλα τα νέα ή ανακαινιζόμενα κτίρια από την εφαρμογή του. Για τα υπάρχοντα κτίρια, την υποχρέωση να αναβαθμιστούν ενεργειακά και να προσαρμοστούν στα επόμενα 10 χρόνια.

Για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, όμως υπάρχει κι ένα δεύτερο απαραίτητο βήμα που είναι τα οικονομικά κίνητρα προς τους πολίτες ώστε να μπορούν να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης των κτιριακών εγκαταστάσεών τους.

Θεωρώντας την οικονομική κατάσταση της χώρας μας και ένα άλλο καταναλωτικό πρότυπο, προτείνουμε τα παρακάτω:

Επειδή η φορολογική απαλλαγή, που προτείνεται από τις εταιρείες και τους παγκόσμιους οικολογικούς φορείς, δεν αφορά την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών της χώρας μας. Επειδή η οικονομική κρίση έχει φουντώσει και χρειαζόμαστε νέες θέσεις εργασίας. Και επειδή το δημόσιο έχει και κοινωνικό χαρακτήρα, προτείνουμε:

• Την δημιουργία βιομηχανίας ΑΠΕ. Η αναβάθμισή της δημοσίου συμφέροντος ΛΑΡΚΟ και σε βιομηχανία ΑΠΕ, με αξιοποίηση όλου του ορυκτού, που περιέχει πυρίτιο, αλουμίνιο, σίδηρο, τα οποία σήμερα πετιούνται στην θάλασσα και ρυπαίνουν αφάνταστα το περιβάλλον, είναι μια πρωτοπόρα σκέψη που υιοθετούμε. Τεχνογνωσία υπάρχει άφθονη.

 

• Την εφαρμογή του καθεστώτος των φαρμάκων στα ενισχυόμενα προϊόντα ΑΠΕ, ώστε να μειωθεί το κόστος αγοράς τους για τους καταναλωτές. Σήμερα οι τιμές αυτών των αγαθών είναι μονοπωλιακά υψηλές. Δημιουργία καταλόγου ενισχυόμενων προϊόντων ΑΠΕ με μηδενικό ΦΠΑ.

 

Θεωρούμε ότι οι δημόσιες επιδοτήσεις σε επενδύσεις ΑΠΕ, θα οδηγήσουν στο φαινόμενο να χρηματοδοτούνται οι κερδοσκόποι σε βάρος της εθνικής οικονομίας, όπως έγινε με τα κλιματιστικά. Ενώ η δημιουργία και η χρηματοδότηση ελληνικών βιοτεχνιών και της ΛΑΡΚΟ, θα οδηγήσει σε αύξηση των θέσεων εργασίας και σε όφελος της οικονομίας της χώρας μας.

Κλείνοντας, να τονίσουμε, για μια ακόμη, φορά ότι η

Ένας κύριος κρίκος στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η αλλαγή του καταναλωτικού προτύπου

Αθήνα, 30 Ιανουαρίου 2010

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΒΙΟΖΩ

http://www.biozo.gr/node/276

Άνθρωπος ή κέρδη

Ανταλλακτική ή «κοινωνική» οικονομία;

Γιατί μπερδεύουν το εσώρουχο με την γραβάτα;

Το τελευταίο διάστημα έχει ξεκινήσει μία μεγάλη προπαγανδιστική εκστρατεία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) και την Ελληνική Κυβέρνηση (ΕΚ) για την λεγόμενη «κοινωνική οικονομία». Τι είναι άραγε αυτή η οικονομία και σε τι διαφέρει από την άλλη, την πραγματική; Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις, αλλά ένα χάπι (επιχρυσωμένο ή μη). Η πρώτη προσέγγιση είναι η προπαγάνδα κυρίως μέσα από τα ΜΜΕ:

«Ως κοινωνική ή αλληλέγγυα οικονομία θα μπορούσαμε να ορίσουμε το χώρο, που βρίσκεται ανάμεσα στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα της οικονομίας και αναπτύσσει δραστηριότητες με κοινωνικούς σκοπούς και στόχους. Πρόκειται για πολυμορφικές κινήσεις και εναλλακτικά δίκτυα, τα οποία άλλοτε αποκτούν θεσμική μορφή (θεσμοθετούνται) και άλλοτε παραμένουν εξωθεσμικά και άτυπα…» (¹). Η προπαγάνδα της ΕΕ θέλει να μπερδεύει τις ανησυχίες και τις κινήσεις των σκεπτόμενων πολιτών με τις δικές της επιδιώξεις, ώστε να γίνουν αποδεκτές. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική:

«Κοινωνική Οικονομία είναι το σύνολο των οικονομικών, επιχειρηματικών, παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, των οποίων ο σκοπός είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων…» (²). Αυτό αναφέρει το σχέδιο νόμου που προωθεί η κυβέρνηση με εντολή της ΕΕ (³).

Τα ΜΜΕ χρυσώνοντας το χάπι την ονομάζουν και «αλληλέγγυα» οικονομία, θυμίζοντας την χριστιανική αλληλεγγύη (⁴), δηλαδή με λίγα λόγια την «φιλανθρωπία»! Με αυτό το λογότυπο η προπαγάνδα της ΕΕ προσεγγίζει το “λαό”, δίνοντάς του ελπίδες. Εντάσσουν λοιπόν στην κοινωνική οικονομία τις «πολυμορφικές κινήσεις και τα εναλλακτικά δίκτυα», που αναζητούν λύσεις για τον έλεγχο της ζωής τους έξω από τα κερδοσκοπικά συστήματα και τα οποία ξεκίνησαν πρωτοβουλιακά, άτυπα και εξωθεσμικά. Δηλαδή η νομοθετική παρέμβαση έχει στόχο την ενσωμάτωση στους θεσμούς των πρωτοβουλιών από τα κάτω! Αυτό κι αν είναι υποκρισία! Γιατί όπως φαίνεται από το σχέδιο νόμου καμία υιοθέτηση της ιδιοπαραγωγής είτε της ανταλλαγής των αγαθών δεν γίνεται. Καμία υιοθέτηση του μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα των πολυμορφικών κινήσεων και των εναλλακτικών δικτύων δεν επιτρέπεται. Αντίθετα επιβάλλεται ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας της αγοράς ακόμα και στην διάθεση των πόρων με την ίδρυση τραπεζών κατ’ όνομα λαϊκών. Θέλουν όμως να χρυσώσουνε το χάπι για να αποπροσανατολίζουν τον προβληματισμένο πολίτη από την αμφισβήτηση της ουτοπικής «αλληλεγγύης» με κερδοσκοπικό χαρακτήρα!

Τί δουλειά έχει το εσώρουχο με τη γραβάτα!

Από την δημιουργία των πρώτων ανθρώπινων κοινοτήτων και για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την ανταλλαγή των ειδών είτε λίγο είτε πολύ. Σήμερα αυτό εκφράζεται από Κοινότητες, από πολυμορφικές κινήσεις πολιτών και από εναλλακτικά δίκτυα συλλογικοτήτων σε όλο το κόσμο. Η ανταλλαγή δεν χρησιμοποιεί χρήμα ούτε τράπεζες ούτε κερδοσκοπικά κουραφέξαλα. Δεν τα χρειάζεται. Η ανταλλαγή γίνεται μεταξύ αξιοπρεπών και περήφανων ανθρώπων είτε συλλογικότητων. Δεν χρησιμοποιεί την επαιτεία και δεν έχει ανάγκη την φιλανθρωπία.

Η ανταλλαγή συμπληρούμενη από την ιδιοπαραγωγή αγαθών αποτελεί ευθεία αμφισβήτηση του σημερινού απάνθρωπου κερδοσκοπικού «συστήματος» ανάπτυξης της κοινωνίας. Αμφισβητεί λοιπόν τις τράπεζες, το χρηματιστηριακό κεφάλαιο, που ηγούνται αυτού του συστήματος. Γι αυτό χρειάζονται ένα χάπι όσο γίνεται επιχρυσωμένο. Ανακαλύφθηκε η «κοινωνική οικονομία», όπου οι κερδοσκοπικές “κοινωνικές” τράπεζες θα χρηματοδοτούν τους «φτωχούς»! Μια «κοινωνική» πολιτική, που απότυχε στην Ινδία και επέστρεψε παντού όπου εφαρμόστηκε σε σκληρούς κερδοσκοπικούς όρους. Απλά με «φιλανθρωπικό» προσωπείο θέλουν να αρπάξουν ακόμα κι αυτούς τους πενιχρούς πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικούς Ταμείου για την φτώχια!

Είναι τόσο λαίμαργοι και βουλιμικοί, που το νομοσχέδιο της ΕΚ δεν αφήνει πόρους για τις μη κερδοσκοπικές εταιρίες, γιατί μπαίνουν μαζικά στο φαγοπότι «για την φτώχια» οι κερδοσκοπικές εταιρίες. «Ένα νομοσχέδιο μονοδιάστατο περιοριστικό που αφήνει έξω τους πραγματικούς συντελεστές της κοινωνικής οικονομίας τις οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών.» (⁵) λέει η κριτική των υποστηρικτών της «κοινωνικής οικονομίας».

Τι σχέση, λοιπόν, μπορεί να έχει η κερδοσκοπία με την ιδιοπαραγωγή και την ανταλλαγή αγαθών, που επιδιώκουν οι πολυμορφικές κινήσεις και τα εναλλακτικά δίκτυα; Βεβαίως καμία. Γιατί στην ιδιοπαραγωγή και την ανταλλαγή δεν χρειάζεται ο άνθρωπος να είναι πάνω από τα κέρδη, γιατί απλά ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΕΡΔΗ!

«Μπορώ να ζω χωρίς χρήματα» είναι το επιχείρημα της πρώην καθηγήτριας Χαϊντεμαρίε Σβέρμερ. Από τις πρώτες που εφάρμοσαν και διέδωσαν στην Γερμανία τη σύγχρονη ανταλλακτική οικονομία. Ζει χωρίς χρήματα εδώ και πολλά χρόνια! Έφτιαξε ιστοσελίδες (http://www.tauschring.de), όπου οι άνθρωποι μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με αντάλλαγμα υλικά αγαθά. Το αποκάλεσε «Πάρε – Δώσε» και έχει τεράστια επιτυχία (http://projekte.free.de/gibundnimm).

Οι Κοινότητες είναι αυτές, που θα ολοκληρώσουν στο μέλλον την ιδιοπαραγωγή και την ανταλλαγή. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι εκεί οι Άνθρωποι γνωρίζονται μεταξύ τους και δεν χρειάζεται τίποτα άλλο για πιστοποίηση αυτών που μπορούν να προσφέρουν. Όταν η συναλλαγή γίνεται με αγνώστους, τότε χρειάζονται και άλλα ζητήματα να λυθούν για να πιστοποιηθούν η ποιότητα και η συνέπεια.

Γιωργάκης Κωστής

---

(1)           http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=262932

(2)           http://www.opengov.gr/minlab/?p=1765

(3)           http://www.mou.gr/media/documents/hlektroniki_vivliothiki/koinotiko/kanonismoi/kan_1784_99.pdf

(4)           Η Υπηρεσία Χριστιανικής Αλληλεγγύης ασχολείται με το Κοινωνικό και Φιλανθρωπικό έργο της Αρχιεπισκοπής. Η ορολογία ξεκινά από τα χρόνια του πολέμου 1940 και της κατοχής που η εκκλησία με την «πρόνοια στρατευμένων» και μετά με την Ε.Ο.Χ.Α (Εθνικός Οργανισμός Χριστιανικής Αλληλεγγύης) συμπαραστάθηκε πολύπλευρα στο αγωνιζόμενο και δοκιμαζόμενο έθνος. Μετά την απελευθέρωση μετεξελίχθηκε και έμεινε το «Χριστιανική Αλληλεγγύη». (http://www.archdiocese.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=107&Itemid=471)

(5)           Σχετικά με το υπο ψήφιση νομ/διο του Υπ.Εργασίας για την κοινωνική οικονομία: http://www.oikosocial.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=34&Itemid=60

http://www.biozo.gr/node/458

Πόρισμα σοκ με σουίτες, ταξίδια και πανάκριβα δώρα για τη ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ

Στο πόρισμα των 100 σελίδων εντοπίζονται δαπάνες για οκταήμερο ταξίδι 40 ατόμων στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη ύψους 115.400 ευρώ ή 30 ατόμων στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη που κόστισε 95.542 ευρώ. Αλλά και χρέωση δωματίου σε «πεντάστερο» ξενοδοχείο της χώρας έναντι 7.085 ευρώ για την αυθημερόν διαμονή ατόμου!

Πάρτι διαρκείας με πολυήμερα ταξιδάκια στο εξωτερικό, πολυτελή γεύματα και ακριβά δώρα είχαν στήσει συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ μέσα από τις επιχορηγήσεις των 31,2 εκατ. ευρώ που πλήρωναν η επιχείρηση ηλεκτρισμού και οι φορολογούμενοι στο μεγαλύτερο συνδικάτο της χώρας για τα χρόνια 1999-2010.

Χθες η υπουργός ΠΕΚΑ Τ. Μπιρμπίλη έδωσε στη δημοσιότητα το πόρισμα του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λ. Ρακιντζή, ο οποίος ταυτόχρονα το απέστειλε και στον εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών. Η έρευνα των επιθεωρητών αποκαλύπτει το χλιδάτο γλέντι που είχε στηθεί και σε βάρος των εργαζομένων της ΔΕΗ, από τους οποίους μεταξύ άλλων παρακρατούνταν και ποσοστό του μισθού τους για την ενίσχυση της ΓΕΝΟΠ.

Στο πόρισμα των 100 σελίδων εντοπίζονται δαπάνες για οκταήμερο ταξίδι 40 ατόμων στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη ύψους 115.400 ευρώ ή 30 ατόμων στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη που κόστισε 95.542 ευρώ. Αλλά και χρέωση δωματίου σε «πεντάστερο» ξενοδοχείο της χώρας έναντι 7.085 ευρώ για την αυθημερόν διαμονή ατόμου!

Επίσης, παιδιά και φίλοι συνδικαλιστών απολάμβαναν δωρεάν στάθμευση και βενζίνη αξίας μέχρι και 14.250 ευρώ ετησίως. Βέβαια, δεν θα μπορούσαν να λείψουν και τα ακριβά δώρα δημοσίων σχέσεων, όπως για οκτώ άτομα ύψους 861,80 ευρώ.

Στο διά ταύτα το «πόρισμα Ρακιντζή» θεωρεί «άκυρες και μη εφαρμοστέες» τις επιχορηγήσεις που δόθηκαν στη ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ και τον Οργανισμό Κοινωνικών Δραστηριοτήτων Εργαζομένων (ΟΚΔΕ) μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ενώ χαρακτηρίζει και «παράνομες» τις αποφάσεις των διοικητικών συμβουλίων της ΔΕΗ. Κι αυτό, όπως υποστηρίζει, επειδή η νομοθεσία περί «συνδικαλιστικών ελευθεριών των εργαζομένων» απαγορεύει την ενίσχυση συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργοδότες. Επιτρέπει κατ’ εξαίρεση παροχές μόνο σε πρωτοβάθμια σωματεία και για κοινωφελείς σκοπούς.

Ταυτόχρονα, οι επιθεωρητές παρατηρούν ως προς την έγκριση των δαπανών από τις διοικήσεις της ΔΕΗ: «Η εταιρεία αρκείται σε έλεγχο τυπικής νομιμότητας των παραστατικών που της προσκομίζει η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ-ΚΗΕ. Από τον έλεγχο παραστατικών των δαπανών των ετών 2008 έως και 2010 που πραγματοποιήσαμε, διαπιστώθηκε ότι σε πολλές περιπτώσεις τα υποβληθέντα τιμολόγια αναφέρονται σε κάλυψη κινητοποιήσεων ή νομικών υπηρεσιών, πιθανώς στρεφομένων κατά της εταιρείας. Υπάρχουν, επίσης, περιπτώσεις όπου τα υποβληθέντα τιμολόγια αναφέρονται σε δαπάνες πολυτελών ταξιδίων, δώρων κ.λπ. ή σε χρήση υπηρεσιών από μη δικαιούχους (π.χ. στάθμευση αυτοκινήτων από τρίτους).

Στις πλείστες των περιπτώσεων, δεν αναγράφονταν επί των παραστατικών ο σκοπός (του ταξιδιού, του γεύματος κ.λπ.), ούτε τα ονόματα των συμμετεχόντων. Σε ορισμένες περιπτώσεις φαίνεται να υπήρξε κατ’ αρχάς αντίρρηση έγκρισης της δαπάνης από τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες της εταιρείας, αντίρρηση, όμως, που κάμφθηκε στη συνέχεια, με επακόλουθο την πληρωμή της δαπάνης».

Περίοδος 1999-2010
Πώς δόθηκε το συνολικό ποσό των επιχορηγήσεων

Στα 31.293.630,21 ευρώ ανήλθε το συνολικό ποσό των επιχορηγήσεων της ΔΕΗ προς τη ΓΕΝΟΠ και τον ΟΚΔΕ, με τις «ευλογίες» των κυβερνήσεων, την περίοδο 1999-2010.

Η γενική επιθεώρηση Δημόσιας Διοίκησης σημειώνει ότι από το ποσό αυτό τα 14.1888.036,86 ευρώ δόθηκαν με τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας αλλά και με δύο αποφάσεις του 2004 και 2005 του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας. Με αυτές εγκρίθηκαν έκτακτες επιχορηγήσεις συνολικού ύψους 5 εκατ. ευρώ και για τα δύο χρόνια ως επιβράβευση των εργαζομένων για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Αφορούσαν σε προγράμματα κοινωνικού και αγροτικού τουρισμού.

Εξάλλου για τις χρονιές 1999-2010 δόθηκαν ποσά συνολικού ύψους 4.183.247,16 ευρώ από την παρακράτηση στους μισθούς υπέρ της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ τέσσερα τοις χιλίοις, και από τη μηνιαία παρακρατηση 0,53 ευρώ από τους μισθούς των εργαζομένων.

Στα 11.279.531,04 ευρώ ανέρχεται το συνολικό ποσό, το οποίο από το 2006 και μετά δόθηκε στον ΟΚΔΕ, βάσει της συλλογικής σύμβασης εργασίας.

Κονδύλια 1.342.815,15 ευρώ δόθηκαν από τη ΔΕΗ στη ΓΕΝΟΠ για προβολή και διαφήμιση, ενώ 300.000 ευρώ εγκρίθηκαν το 2009 για τη διενέργεια μελέτης που αφορούσε στην απελευθέρωση της αγοράς.

Η γενική επιθεώρηση Δημόσιας Διοίκησης κρίνει επίσης παράνομη και την τελευταία χορήγηση δανείου 500.000 ευρώ από τη ΔΕΗ στη ΓΕΝΟΠ.

Εξτρα δαπάνες
Στάθμευση και καύσιμα για συγγενείς και φίλους

Δωρεάν πάρκινγκ και βενζίνες όχι μόνο για τους συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ αλλά και για τα παιδιά και τους φίλους τους. Την ίδια στιγμή στον «αέρα» βρίσκεται και το προνόμιο των εργαζομένων της εταιρείας να απολαμβάνουν φθηνότερο ηλεκτρικό ρεύμα.

Οπως αποκαλύπτεται από το «πόρισμα Ρακιντζή» το 2008 οι δαπάνες ήταν 14.250,92 ευρώ, το 2009 έπεσαν στις 10.118,55 ευρώ και το 2010 ακόμη πιο χαμηλά στις 9.586,20 ευρώ. Στάθμευση και καύσιμα των συνδικαλιστών τα κάλυπτε η ΔΕΗ.

Συγκεκριμένα, οι έλεγχοι των επιθεωρητών έδειξαν δωρεάν πάρκινγκ και φουλάρισμα του ρεζερβουάρ των οχημάτων 19 ατόμων. Σύμφωνα με τους ίδιους «δεν υπήρχε αιτιολόγηση του σκοπού της δαπάνης, και είναι ελεγκτέο αν τέτοιες δαπάνες προβλέπονται από την Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Επίσης δεν υπήρχε αναφορά αν αυτά τα αυτοκίνητα ανήκουν σε μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ».

Οι επιθεωρητές μετά από διασταύρωση που έκαναν με τα δεδομένα του Σώματος Επιθεωρητών του υπουργείου Μεταφορών βρήκαν ότι 10 άτομα δεν ήταν μέλη της ΓΕΝΟΠ ή πρώην υπάλληλοι της εταιρείας, ενώ για δύο εντοπίστηκε πως ήταν παιδιά των συνδικαλιστών.

Εξάλλου, ο γενικός επιθεωρητής σημειώνει ότι ζήτησε από το υπουργείο Οικονομικών ενημέρωση αναφορικά με τη φορολογία εισοδήματος της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας με μειωμένο τιμολόγιο στους εργαζόμενους και στους συνταξιούχους της ΔΕΗ.

Δώρα και δωράκια
Πεντάστερη διαμονή μίας ημέρας αξίας… 7.000 ευρώ

Μια… περίεργη διαμονή ούτε μίας μέρας σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων, «λουκούλλεια» γεύματα και ακριβά δώρα ήταν επίσης ορισμένες από τις κοινωνικές δραστηριότητες συνδικαλιστών της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ. Οι επιθεωρητές της Δημόσιας Διοίκησης βρήκαν δαπάνη 7.085 ευρώ για «χρέωση δωματίου σε ξενοδοχείο πέντε αστέρων με άφιξη 21 Μαρτίου του 2008 και αναχώρηση 21 Μαρτίου του 2008». Το ερώτημα είναι εύλογο: Πώς είναι δυνατόν να ξοδευτούν 7.000 ευρώ σε λίγες ώρες μέσα σε ένα ξενοδοχείο;…

Διαπιστώθηκαν επίσης δαπάνες γενικώς και αορίστως για «διανυκτερεύσεις, μεταφορές, φαγητά μελών διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ» σε δύο ξενοδοχεία ύψους 9.409 ευρώ. Για άλλα γεύματα μελών του διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΝΟΠ, χωρίς να γίνεται σαφές το πού και το πότε αλλά και το μενού δόθηκαν 442,90 ευρώ.

Λίστα εξόδων με δώρα, χωρίς να αναγράφονται, όμως, ούτε οι παραλήπτες αλλά ούτε και ο σκοπός τους, περιλαμβάνονται στα έξοδα της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ. Για παράδειγμα, «συσκευασίες δώρου οκτώ τεμάχια» κόστισαν 861,80 ευρώ. Πέντε πλεκτά καλάθια με ποτά που απεστάλησαν ως δώρο στοίχισαν 509,28 ευρώ.

Κι άλλα όμως δώρα κυρίως μπαουλάκια με ουίσκι και κρασιά πληρώθηκαν με ποσά από 110 έως 185 ευρώ. Στις δαπάνες της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ περιλαμβάνονται και οι δαπάνες για τα εκλογοαπολογιστικά συνέδρια του συνδικάτου. Στο 32ο που έγινε τον Ιανουάριο του 2009 χρειάστηκαν 196.887 ευρώ προκειμένου να καλυφθούν έξοδα για τους χώρους των συνεδριάσεων, τις υπηρεσίες γραμματειακής υποστήριξης, τα γεύματα και τα δείπνα κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων, τον οπτικοακουστικό εξοπλισμό και τις διανυκτερεύσεις.

Στο 33ο που έλαβε χώρα το 2010 οι δαπάνες μειώθηκαν στα 68.890 ευρώ.

Ταξίδια με πολυτέλειες για σταρ
Οκταήμερη περιοδεία στη Ρωσία αξίας 115.400 ευρώ

Πολυήμερα ταξίδια σε ευρωπαϊκές πόλεις με όλες τις… ανέσεις, όπως διαμονή σε πολυτελή ξενοδοχεία, ξεναγήσεις, ποτά κ.λπ. έκαναν συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ επικαλούμενοι τη συμμετοχή τους σε συνέδρια διεθνών οργανώσεων.

Οι ελεγκτές της επιθεώρησης Δημόσιας Διοίκησης βρήκαν τιμολόγια με δαπάνες για ταξίδια χωρίς να αναγράφονται τα ονόματα των συμμετεχόντων σε αυτά, ο σκοπός τους και λοιπά απαραίτητα στοιχεία.

Για παράδειγμα, γκρουπ 40 ατόμων πραγματοποίησε οκταήμερη εκδρομή από τις 23 Αυγούστου μέχρι και τις 30 Αυγούστου του 2009 στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη και οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν σε 115.400 ευρώ.

Για δεύτερο ταξίδι, πάλι στη Ρωσία, καλύφθηκαν τα έξοδα για 34 άτομα (ξενοδοχεία, εκδρομές, ξεναγοί, πλήρης διατροφή, μεταφορές κ.λπ.) ύψους 82.280 ευρώ. Η Βιέννη και η Βουδαπέστη, ήταν επίσης ένας ακόμη ταξιδιωτικός προορισμός για 30 άτομα από τις 2 μέχρι τις 9 Ιουλίου του 2009 και οι δαπάνες που καλύφθηκαν από τη ΔΕΗ ήταν 95.542 ευρώ.

Τον γύρο της Ιταλίας έκαναν 24 μέλη της Ομοσπονδίας από τις 28 Νοεμβρίου μέχρι και τις 5 Δεκεμβρίου του 2008. Ισάριθμα αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή σε πολυτελή ξενοδοχεία, πλήρης διατροφή, πούλμαν, ξεναγός αρχηγός, είσοδοι κ.λπ. στοίχισαν 57.360 ευρώ.

Τιμολόγιο με μόνη ένδειξη «ταξίδι στελεχών στην Ισπανία» κόστισε 33.820 ευρώ, αλλά και δαπάνη για ταξίδι αξίας 57.000 ευρώ χωρίς να αναφέρεται ο προορισμός παρά μόνο ότι συμμετείχαν 30 άτομα από τις 29 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 6 Οκτωβρίου, ήταν άλλες δύο δραστηριότητες συνδικαλιστών.

Η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ φιλοξένησε στη χώρα μας και συνδικαλιστές άλλων χωρών. Οι ελεγκτές της Δημόσιας Διοίκησης βρήκαν δαπάνες ύψους 101.121 ευρώ για τη διαμονή σε υπερπολυτελείς δίκλινες καμπίνες, τη διατροφή, τις εκδρομές και την ξενάγηση 37 Μαροκινών συνδικαλιστών κατά την περίοδο 16 έως 30 Ιουνίου του 2008. Το ίδιο συνέβη και με 36 Τυνήσιους συνδικαλιστές.

Η διαμονή τους σε υπερπολυτελή ξενοδοχεία, τα γεύματα, τα ποτά, οι εκδρομές τους στην Ελλάδα πληρώθηκαν από τη ΔΕΗ έναντι 85.320 ευρώ.

ΓΕΝΟΠ – ΔΕΗ κατά Ρακιντζή
«Κατηγορώ» για χορηγίες και δωρέες

Βολές κατά του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λ. Ρακιντζή εξαπολύει η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ κατηγορώντας τον για είσπραξη χορηγιών και δωρεών από εταιρείες μέσα από τον σύλλογο «Φίλων της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας», στον οποίο είναι γραμματέας. Η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ επικαλούμενη δημοσιεύματα υποστηρίζει ότι ζητούσε χορηγίες και δωρεές από εταιρείες για λογαριασμό του συλλόγου, με επιστολόχαρτα, όμως, στα οποία αναγραφόταν ως διεύθυνση αυτή της γενικής επιθεώρησης Δημόσιας Διοίκησης.

Σημειώνει πως το 2008, στις 13 Μαρτίου, αν και η αρμόδια διεύθυνση της ΔΕΗ του αρνήθηκε χορηγία για τον σύλλογο, εντούτοις λίγες μέρες μετά στις 28 Μαρτίου κατάφερε και απέσπασε.

Ο κ. Ρακιντζής, σύμφωνα με την Ομοσπονδία, απαντούσε σε ερωτήματα αναφορικά με τη νομιμότητα της πράξης του, πως δεν είναι στις αρμοδιότητές του ο έλεγχος της ΔΕΗ, μια και είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο.

Εξάλλου, η ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ, επικαλούμενη άλλα δημοσιεύματα, σημειώνει ότι ο κ. Ρακιντζής «καμουφλάριζε» στην ταράτσα του σπιτιού του κεραία εταιρείας κινητής τηλεφωνίας για να εισπράττει ενοίκιο 15.000 ευρώ τον χρόνο.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΩΝΑΣ

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12336&subid=2&pubid=110891173