Ο αγώνας επιβίωσης του συριακού καθεστώτος και το ελληνικό εθνικό συμφέρον.

 

Σε µεταλλικά κοντέινερ θα µεταφερθούν αµέσως µόλις βγουν στην επιφάνεια οι 33 µεταλλωρύχοι, προκειµένου να προστατευτούν από το φως του ηλίου. –>

Του Ζαχαρία Β. Μίχα*
(Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ISDA)

Το ερώτημα εάν η παρούσα κρίση στη Συρία είναι προς το συμφέρον της ελληνικής πλευράς δεν μπορεί να απαντηθεί με βεβαιότητα. Αν και αυτό που μπορεί να γίνει είναι η καταγραφή συγκεκριμένων συμπεριφορών από την πλευρά του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ, οι οποίες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως φιλικές ή μη φιλικές απέναντι στην Ελλάδα, ο κομβικός ρόλος της Συρίας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και οι δυνητικές επιπλοκές από ενδεχόμενη κατάρρευση του καθεστώτος, καθιστούν μια κατηγορηματική απάντηση ιδιαιτέρως παρακινδυνευμένη.

Τα δεδομένα του προβλήματος στον τομέα που φορούν πράξεις του καθεστώτος Άσαντ που έχουν αντίκτυπο στα ελληνικά εθνικά συμφέροντα έχουν ως εξής:

Μετά την υπόθεση Οτζαλάν, τον στρατιωτικό εκβιασμό της Τουρκίας απέναντι στη Συρία, την εκδίωξη του Κούρδου ηγέτη το 1999 από τη Δαμασκό της Συρίας όπου διέμενε, η οποία κατέληξε στη σύλληψή του από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες (με τη συνδρομή δυτικών μυστικών υπηρεσιών), τη δίκη και καταδίκη του, οι σχέσεις Τουρκίας-Συρίας σταδιακά πήραν μια τελείως διαφορετική τροπή. Πλέον μπορεί να θεωρηθεί ότι οι σχέσεις των δυο χωρών ανάγονται στο στρατηγικό επίπεδο, με τη διμερή συνεργασία διαρκώς να εμβαθύνεται σε όλους τους τομείς.

Αυτή η προσέγγιση, από μόνη της, συνιστά αρνητική εξέλιξη για την ελληνική εξωτερική πολιτική, αφού το καθεστώς του Μπασάρ Αλ Άσαντ, πλέον, έχει επενδύσει στις σχέσεις με την Άγκυρα με ότι αυτό σημαίνει για τις σχέσεις Αθήνας-Δαμασκού. Ένα βασικό πρόβλημα που έχει ανακύψει είναι η πίεση της Τουρκίας στη Συρία κατά τρόπον που να εξυπηρετείται το τουρκικό εθνικό συμφέρον, με τα παρακάτω αποτελέσματα:

Συρία και Τουρκία συμφώνησαν για την ακτοπλοϊκή σύνδεση της πρώτης με τα κατεχόμενα στην Κύπρο, μια εντελώς αδιανόητη εξέλιξη επί καθεστώτος Χάφεζ Αλ Άσαντ, ιστορικού ηγέτη της Συρίας, πατέρα του Μπασάρ, ο οποίος βέβαια θεωρούσε την Τουρκία ως αντίπαλο, δεδομένης της εδαφικής διαφοράς των δυο πλευρών για την περιοχή του Χατάι (Αλεξανδρέττα). Η περσινή επίσκεψη του Μπασάρ Αλ Άσαντ στην Κυπριακή Δημοκρατία, μάλλον έφερε πενιχρά αποτελέσματα, κάτι αναμενόμενο, δεδομένων των συμφερόντων και της αλλαγής προσανατολισμού της Δαμασκού.

Το συριακό καθεστώς προχώρησε στην αναγνώριση της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) με το συνταγματικό της όνομα («Δημοκρατία της Μακεδονίας»), καθιστάμενη 129η χώρα που το πράττει, σε μια ακόμη μη φιλική ενέργεια απέναντι στην Ελλάδα.

Ωστόσο, θα πρέπει να συνυπολογιστεί το κοινό πρόβλημα Τουρκίας, Συρίας, Ιράκ και Ιράν, που συνιστούν οι κουρδικοί πληθυσμοί στις χώρες αυτές και μάλιστα σε γεωγραφική συνέχεια, με αποτέλεσμα η προοπτική ανεξαρτητοποίησής τους να σηματοδοτεί την ίδρυση κουρδικού κράτους. Η κοινή αυτή απειλή αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες που οδηγεί σε προσέγγιση, τακτικής έστω φύσεως, την Τουρκία με τη Συρία, ενώ προσφάτως καταγράφηκαν στρατιωτικές ενέργειες της Τεχεράνης στις δικές της κουρδικές περιοχές, ακόμα και σε αυτές του Ιράκ. Η αναστάτωση που επικρατεί στις κουρδικές περιοχές της Συρίας προκαλούν φόβο στην Άγκυρα ενδεχόμενης διάχυσής τους και σε τουρκικό έδαφος.

Κατά συνέπεια, υπολογίζοντας μόνο τους ως άνω αναφερθέντες παράγοντες (καθότι το υπό εξέταση πρόβλημα έχει πολλές ακόμη παραμέτρους, οι οποίες αφορούν γενικότερα στη σταθερότητα της Μέσης Ανατολής και την αυξομείωση της πιθανότητας στρατιωτικών συγκρούσεων οι οποίες θα επηρεάσουν τα συμφέροντα της Ελλάδας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο), η ελληνική πλευρά για να καταλήξει σε ασφαλές συμπέρασμα του τι συμφέρει και τι όχι τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, θα πρέπει να διαθέτει ξεκάθαρη άποψη περί του τι συνεπάγεται γι’ αυτά ενδεχόμενη ίδρυση κουρδικού κράτους.

Εάν πρόκειται η Τουρκία να προσανατολιστεί στα ανατολικά και να επικρατήσει ηρεμία στο δυτικό της μέτωπο με την Ελλάδα, τότε θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η αναταραχή στην περιοχή σε τακτικό επίπεδο μας εξυπηρετεί, έστω σε τακτικό επίπεδο, καθώς «αγοράζουμε» χρόνο αποκατάστασης των όποιων προβλημάτων στη στρατιωτική ισορροπία στο Αιγαίο.

Η ελληνική στάση βέβαια δε παραπέμπει σε κράτος το οποίο αναζητά χρόνο για τη στρατιωτική του ενίσχυση σε μεταγενέστερο χρόνο όταν και αν η οικονομική κατάσταση το επιτρέψει. Μάλλον, η Αθήνα δείχνει διατεθειμένη να βυθιστεί περισσότερο στον «ύπνο» πείθοντας εαυτόν ότι όλα βαίνουν καλώς και ξεχνώντας ότι οι προθέσεις αλλάζουν σε μια στιγμή, ενώ οι στρατιωτικές δυνατότητες απαιτούν χρόνο, χρήμα, μέσα και εκπαίδευση.

Οι εξελίξεις δείχνουν ότι παραπλανητική στοχοποίηση των αμυντικών δαπανών ως αίτιο του οικονομικού αδιεξόδου της χώρας, με στόχο την απόκρυψη ή υποβάθμιση άλλων θυλάκων της δημόσιας διοίκησης όπου η κακοδιαχείριση, η σπατάλη και η διαφθορά βασίλευαν, θα συνεχίσει να υφίσταται, μέχρις ότου η χώρα αντιμετωπίσει «νέα Ίμια» κάποιας μορφής, τεθεί προ νέων τετελεσμένων, και αποφασίσει εκ των υστέρων τη στρατιωτική της ενίσχυση, αφού έχει προηγηθεί η μετατροπή της στρατιωτικής ηγεσία σε εξιλαστήριο θύμα. Εάν δε, κληθεί να υπερασπίσει στρατιωτικά τα συμφέροντά της, με ότι καλύτερο και πιο σύγχρονο οπλικό σύστημα διαθέτει, αυτό θα το πράξει στηριζόμενη σε όσα αποκτήθηκαν την εποχή η οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή – και καλώς βρίσκεται – στο στόχαστρο της εισαγγελικής έρευνας.

Αυτά αναφέρθηκαν για να επιστρέψουμε στο κεντρικό ερώτημα της ανάλυσης, ώστε να προβούμε στον δέοντα σχολιασμό: Μια χώρα – επιτομή του παραλόγου, με χαρακτηριστικό έλλειμμα πολιτικής ηγεσίας, οράματος και με ελλιπή συναίσθηση της διεθνούς πραγματικότητας, στο κατώφλι της χρεοκοπίας. Με «προσωποπαγή» ως συνήθως εξωτερική πολιτική, χωρίς θεσμούς παραγωγής και δημόσια συζήτηση του τι συνιστά και τι όχι εθνικό συμφέρον, μάλλον μετατρέπει σε χιούμορ τα συζήτηση περί του ποιες εξελίξεις συμφέρουν και ποιες όχι τη χώρα.

Τα πάντα στις διεθνείς σχέσεις έχουν σχετικό χαρακτήρα. Τίποτε δεν είναι απόλυτα καλό ή απόλυτα κακό. Οι χώρες, με άξονα την εξωτερική τους πολιτική, απλώς οφείλουν να εργάζονται ώστε να καθοδηγήσουν τις εξελίξεις κατά τρόπον συμβατό με τα εθνικά τους συμφέροντα. Αυτή είναι μια εργώδης και διαρκής προσπάθεια και σίγουρα δεν χαρακτηρίζει κράτη των οποίων η εξωτερική πολιτική απλώς περιορίζεται στο να αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα, σε μια προσπάθεια να αποτραπούν συνήθως τα χειρότερα. Κράτη τα οποία συνηθίζουν να «κουκουλώνουν» το όποιο πρόβλημα, προσποιούμενα ότι δε συμβαίνει τίποτα, αρκεί η «καυτή πατάτα» να βρίσκεται στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης, όταν ένα πρόβλημα μετεξελιχθεί σε κρίση.

Είναι πλέον στο χέρι του καθενός να σκεφτεί σε ποια κατηγορία χωρών κατατάσσει την Ελλάδα. Αν και όσα περιγράφηκαν παραπάνω, ως μεθοδολογία σκέψης και πράξης, θυμίζουν υπερβολικά όσα οδήγησαν τη χώρα στο κατώφλι της χρεοκοπίας. Όσο πλησίαζαν οι εκλογές, τόσο τα δανεικά όδευαν στην κατανάλωση και σε όσους πίεζαν. Στη συνέχεια, αναλάμβανε ο επόμενος να εξηγήσει, αρχικά, ότι παρέλαβε και αυτός «καμένη γη», να πάρει κάποια αποσπασματικά μέτρα, να συγκρουστεί για λίγο με τα συνδικάτα και τους απεργούς, μέχρι να πλησιάσει η επόμενη εκλογική αναμέτρηση και να ακολουθήσει τη «συνταγή» του προκατόχου, σε μια προσπάθεια αύξησης των πιθανοτήτων επανεκλογής. Για να διαπιστώσουμε στο τέλος τραυματικά, ότι κεκτημένα απλώς δεν υφίστανται σε χρεοκοπημένες χώρες.

Τα ίδια ισχύουν και στις διεθνείς σχέσεις, όπου η συνέπεια και η συνέχεια ανταμείβονται, ενώ η φυγομαχία, ο ωχαδερφισμός και οι «παντογνώστες» πολιτικοί που ενίοτε «ευνουχίζουν» το διπλωματικό σώμα (αντί να αποτελεί άξονα απόδειξης της συνέπειας και της συνέχειας του κράτους, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων) και περιθωριοποιούν τους «απείθαρχους», αποτελούν συνταγή καταστροφής. Και δυστυχώς, οι Έλληνες που επαίρονται για την πολιτιστική τους κληρονομιά, περιφρονούν τον Θουκυδίδη, ο οποίος είπε κάτι εξαιρετικά απλό, το οποίο φαίνεται πως εξακολουθεί να ισχύει από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Περιφραστικά, προσαρμοσμένα και εκλαϊκευμένα: Ο ισχυρός απολαμβάνει όσα του επιτρέπει η ισχύς του και ο αδύναμος υφίσταται όσα επιβάλλει η αδυναμία του…

http://www.onalert.gr/default.php?pname=Article&catid=6&art_id=5210

Smyrna ablaze• Stories of massacre

 

Του Βλάσση Αγτζίδη

Ψάχνοντας το αρχείο μου βρήκα ένα παλιό μου κείμενο που δημοσιεύτηκε στις  24/09/2000 στην εφημ. “Καθημερινή”.  Το άρθρο αυτό βασιζόταν σε μια ανταπόκριση μιας αυστραλιανής εφημερίδας, που παρουσίαζε τη σφαγή της  Σμύρνης. Οι επμελητής της εφημερίδας έβαλαν και τον εξής υπέρτιτλο: “Πώς ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας βρέθηκε προδομένος στα χέρια του τουρκικού στρατού που τον κατάσφαξε Σεπτέμβριο του ’22″.

Το γεγονός της σφαγής και της πυρπόλησης της Σμύρνης από τους Τούρκους εθνικιστές, είναι ένα γεγονός που αποσιωπήθηκε συνειδητά στην Ελλάδα τόσο από τις δυνάμεις της εξουσίας, όσο και από την όποια αντιπολίτευση. Η περίπτωση της Σμύρνης και η διαχείριση της Μνήμης, δείχνει με τον πιο συμβολικό τη μεγάλη απόσταση που χώριζε τις κυρίαρχες δυνάμεις της “μητέρας-πατρίδας” από τον ελληνισμό της Ανατολής.

Το κείμενο αυτό έχει και μια άλλη σημασία εκτός από την προσπάθεια να παρουσιαστεί εκλαϊκευτικά ένα ιστορικό γεγονός. Η σημασία συνδέεται με την επανάκαμψη στο προσκήνιο του παλιού αντιπροσφυγικού θράσους μέσα από τις πολιτικές προσπάθειες των απογόνων (και των “αλληλέγγυων”) των ενόχων της Μικρασιατικής Καταστροφής για την αθώωση των προπατόρων τους και με την διάπραξη νομικών ανομιών, όπως η πρόσφατη οριακή απόφαση του Αρείου Πάγου, με την οποία μετατρέπεται σε ιστορικό που παρεμβαίνει υποκειμενικά ερμηνεύοντας πολιτικά την ιστορία, καταφεύγει σε ανιστόρητες υποθέσεις και εν τέλει   αποδέχεται τις  μεθοδεύσεις των απογόνων αλλά και των αλληλέγγυων σ’ αυτούς.

Το άρθρο έχει ως εξής:

 

Με τον τίτλο «Smyrna ablaze• Stories of massacre» (Η φλεγόμενη Σμύρνη. Ιστορίες από τη σφαγή) η εφημερίδα «Sydney Morning Herald» δημοσίευσε στις 18 Σεπτεμβρίου (ή 2 Οκτωβρίου με το νέο ημερολόγιο) ένα αποκαλυπτικό άρθρο, λίγες μέρες μετά την είσοδο του τουρκικού στρατού στην πόλη, την πυρπόλησή της και τη σφαγή μεγάλου μέρους του χριστιανικού της πληθυσμού (ελληνικού και αρμενικού), καθώς και των προσφύγων που είχαν συρρεύσει από το εσωτερικό για να αποφύγουν τις διώξεις. Εγραφε λοιπόν ο δημοσιογράφος: 

«Οι φλόγες, την περασμένη νύχτα, ήταν ολοκληρωτικά εκτός ελέγχου και πλησίαζαν το βρετανικό προξενείο. Υπάρχουν 300.000 πρόσφυγες μέσα στην πόλη. Ολα τα συμμαχικά πλοία γέμισαν. Μια αναφορά από την Αθήνα λέει ότι η καταστροφή στη Σμύρνη εκτιμάται από 14 έως 17 εκατομμύρια λίρες. Δεκατέσσερεις Αμερικανοί αγνοούνται. Αναφέρεται ότι οι μαθήτριες του Αμερικανικού Κολεγίου Θηλέων απήχθησαν από τους Τούρκους. Η Σμύρνη αφανίστηκε εκτός από την άθλια τουρκική συνοικία. Οι τράπεζες, οι εμπορικές και κατοικημένες περιοχές κατά μήκος της παραλίας και τα τετράγωνα που κατοικούσαν ξένοι, μετατράπηκαν σε στάχτη. Η φωτιά κάλυψε μια περιοχή δύο τετραγωνικών μιλίων.

Καταθέσεις

Ο σερ Χάρι Λαμπ, ο Βρετανός γενικός πρόξενος, δήλωσε ότι όλα τα ξένα προξενεία κάηκαν εκτός από το βελγικό, το νορβηγικό και το δανέζικο, τα οποία απέχουν τρία μίλια από το κέντρο της πόλης. Η ένορκη κατάθεση Αμερικανών κατοίκων αποδεικνύει ότι Τούρκοι στρατιώτες του τακτικού στρατού, συστηματικά πυρπόλησαν την πόλη, σε αντίποινα της καταστροφής που προκάλεσαν οι Ελληνες (σ.τ.σ. ο στρατός) κατά την αποχώρησή τους και επίσης ότι οι Τούρκοι, με τη φωτιά, θέλησαν να καλύψουν τις σφαγές που σημάδεψαν την είσοδό τους στην πόλη. Αμερικανοί μάρτυρες εκτιμούν ότι ένας μεγάλος αριθμός ατόμων χάθηκε στις φλόγες. Η ελληνική κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε στην Κοινωνία των Εθνών, τους Συμμάχους και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ότι οι Κεμαλικοί έσφαξαν τους πρόσφυγες. Η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει ότι πολλοί Ελληνες και Αμερικανοί μαζικά εκτελέστηκαν με την κατηγορία ότι βοήθησαν τον ελληνικό στρατό ή ότι διέπραξαν κατά φαντασίαν εγκλήματα. Ενας Αμερικανός δηλώνει ότι είδε αποκεφαλισμένα κορμιά Ελλήνων στρατιωτών δεμένα μαζί…».

Ο τουρκικός στρατός είχε μπει στις 27 Αυγούστου (10 Σεπτεμβρίου με το νέο) στη Σμύρνη. Αμέσως, ομάδες Τούρκων αρχίζουν να γράφουν με κόκκινη μπογιά τη φράση «Sahibi Islamdir» (μουσουλμανική ιδιοκτησία) στα τουρκικής ιδιοκτησίας κτίρια. Ο στρατηγός Νουρεντίν Πασά, Στρατιωτικός Διοικητής Σμύρνης μετά την κατάληψη από τον τουρκικό στρατό, μετέφερε σε συγκεκριμένες οδηγίες την έγγραφη διαταγή της Κεντρικής Διοίκησης δηλαδή του Κεμάλ Πασά: «Σύμφωνα μ’ έγγραφη διαταγή, που έλαβα από την Κεντρική Διοίκηση, είναι δυνατόν το ελληνικό έθνος, υπό τας παρούσας περιστάσεις ανάγκης, να προβεί σε εκδηλώσεις φανατισμού… Δεν πρέπει να παραμελήσετε το καθήκον σας. Κάθε στρατιώτης είναι υποχρεωμένος να σκοτώσει τέσσερις-πέντε Ελληνες για τη δόξα της χώρας μας…»

Οι σφαγές

Ετσι αρχίζει η σφαγή των Ελλήνων και των Αρμενίων. Στις 11 του μηνός ο Νουρεντίν παραδίδει στον τουρκικό όχλο τον μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο, ο οποίος κυριολεκτικά κατακρεουργείται. Η σφαγή και η πυρπόληση της Σμύρνης -που κορυφώθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1922- υπήρξε η τελική πράξη του τουρκικού εθνικισμού που συμβόλιζε τη γένεση της νέας Τουρκίας στο πλέον προνομιούχο τμήμα της παλιάς πολυεθνικής Αυτοκρατορίας. Μιας Τουρκίας απαλλαγμένης από το βάρος των χριστιανικών ομάδων με μοναδικό κυρίαρχο τον τουρκικό στρατό. Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ έγραψε στα απομνημονεύματά του: «Ο Κεμάλ γιόρτασε το θρίαμβό του με τη μεταβολή της Σμύρνης σε τέφρα και την τεράστια σφαγή του εκεί χριστιανικού πληθυσμού». Ο Κεμάλ Πασά θα λάβει το προσωνύμιο «Ατατούρκ», δηλαδή «Πατέρας των Τούρκων», προσφέροντας στους αναλυτές άλλο ένα τεκμήριο για την κατανόηση της τουρκικής εθνογένεσης.

Ο ελληνισμός στη Μικρά Ασία (Ιωνία, Πόντος, Καππαδοκία) και στην Ανατολική Θράκη υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια του ελληνικού έθνους. Κατοικούσαν εκεί 2.500.000 Ελληνες περίπου, οι οποίοι είχαν 2.177 σχολεία με 177.505 μαθητές και 4.596 δάσκαλοι, καθώς και 2.232 εκκλησίες. Επέζησαν από τη Μικρασιατική Καταστροφή περίπου 1.500.000 άτομα. Οι διασωθέντες έφτασαν στον ελεύθερο χώρο του βαλκανικού Νότου, ως πρόσφυγες και τραγικές αποδείξεις μιας ανολοκλήρωτης πορείας.

Στο βιβλίο του με τίτλο «Η ενοποίηση της Ελλάδας», ο Βρετανός ιστορικός Ντάγκλας Ντέικιν θέτει ένα σαφές και προκλητικό ερώτημα: Πώς ηττήθηκε ο ελληνικός στρατός στο μικροαστικό μέτωπο, ενώ ήταν πολυαριθμότερος του τουρκικού και καλύτερα εξοπλισμένος;

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό, μπορεί να βρεθεί μόνο εάν δούμε τις ελληνικές ευθύνες, που κατάφεραν να μετατρέψουν το όνειρο σε εφιάλτη.

Η Μικρασιατική Εκστρατεία άρχιζε με τους καλύτερους οιωνούς. Η Ελλάδα βρισκόταν στο στρατόπεδο των νικητών, ενώ η Οθωμανική Αυτοκρατορία, υπό την ηγεσία των νεότουρκων εθνικιστών, ήταν ηττημένη. Η εθνική ολοκλήρωση -που αφορούσε τόσο το κράτος της Ελλάδας, όσο, κυρίως, τους υπόδουλους Ελληνες της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης- φάνηκε ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Στις 2 Μαΐου με το νέο ημερολόγιο τα ελληνικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη Σμύρνη. Η Σμύρνη ήταν μια πόλη μεγαλύτερη από την Αθήνα, με μεγαλύτερη βιομηχανική υποδομή. Ο ελληνικός της χαρακτήρας ήταν αδιαμφισβήτητος και από τους ίδιους τους Τούρκους, οι οποίοι την αποκαλούσαν «Γκιαβούρ Ιζμίρ» δηλαδή «Σμύρνη των απίστων».

Το πρώτο λάθος στο μικρασιατικό εγχείρημα υπήρξε ο διορισμός του Αρ. Στεργιάδη, ως αρμοστή Σμύρνης. Ο Στεργιάδης -άνθρωπος του Βενιζέλου καταρχάς και των βασιλικών στη συνέχεια- υπήρξε ο κακός δαίμονας των Μικρασιατών. Ηταν αυτός που καταπίεσε τον ελληνικό πληθυσμό, κατέστειλε τις προσπάθειες για δημιουργία μικρασιατικού στρατού, απέτρεψε την ανακήρυξη της Μικράς Ασίας σε αυτόνομο κράτος και, τέλος, παρέδωσε συνειδητά τους κατοίκους της Σμύρνης στα κεμαλικά στρατεύματα. Το δεύτερο μεγάλο λάθος υπήρξε η υποτίμηση του δυναμικού ποντιακού αντάρτικου στο μικρασιατικό Βορρά, το οποίο θα μπορούσε να αποκόψει τις γραμμές εφοδιασμού των Κεμαλικών από τους μπολσεβίκους.

Το μοιραίο όμως «σφάλμα» ήταν η διενέργεια εκλογών τον Νοέμβριο του 1920. Η εξουσία πέρασε πλέον στην αντιπολεμική βασιλική παράταξη. Ο Νίκος Καζαντζάκης, συνεργάτης του Βενιζέλου, υποστήριξε ευθέως ένα χρόνο αργότερα ότι έκανε τις εκλογές γνωρίζοντας ότι θα τις χάσει. Ο Γ. Βεντήρης θεωρεί ότι το λάθος του Βενιζέλου ήταν ότι παραγνώρισε την αναγκαία προϋπόθεση για την εθνική ολοκλήρωση: Τον έστω και με τη βία εξαναγκασμό της Παλαιάς Ελλάδας να πάρει μέρος στην προσπάθεια και να καταβάλει τις απαιτούμενες θυσίες. Οπως γράφει: «Διότι η πλειοψηφία του λαού της Παλαιάς Ελλάδας, συστηματικώς εξαπατηθείσα,παραγνώριζε κατά βάση την πραγματικότητα». Οι βασιλικοί διάδοχοι στην εξουσία κινούνταν περισσότερο από το μίσος για τους βενιζελικούς, ακόμα και για τους Μικρασιάτες, παρά από διάθεση για την ολοκλήρωση του μεγάλου εγχειρήματος. Αποκαλυπτικές είναιοι επιστολές του αυτοεξόριστου στο Παρίσι Ιωνα Δραγούμη, του κορυφαίου διανοητή του παλαιοελλαδικού εθνικισμού: Ο μέγιστος εχθρός ήταν ο Βενιζέλος και οι συμπαραστάτες του, Κρητικοί και Μικρασιάτες. Και όλα αυτά εν μέσω πολέμου! Την ίδια στιγμή, οι ακραίες τάσεις του ελλαδικού κομμουνιστικού κινήματος συμμαχούσαν με τον τουρκικό εθνικισμό και άρχιζαν την υπονόμευση του ελληνικού στρατού.

Εγκατάλειψη του πληθυσμού

Από τις αρχές του 1922 είχε αρχίσει να συζητιέται σε υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια η εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό. Παρ’ όλα αυτά, όμως, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να απαγορεύσει στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Η απόφαση αυτή πήρε τη μορφή του νόμου 2870/22, ο οποίος προέβλεπε αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές, στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό.

Στις 26 Αυγούστου 1922, ύστερα από τουρκική αντεπίθεση κατέρρευσε το μέτωπο στο Αφιόν Καραχισάρ. Ο ελληνικός στρατός διαλύθηκε μέσα σε λίγες μέρες. Οι υπεύθυνοι δεν είχαν το παραμικρό σχέδιο ανασυγκρότησης και άμυνας. Ο αξιωματικός Σιμιτόπουλος -όπως μας πληροφορεί ο Τάσος Βουρνάς – έγραψε: «Η βλακεία του επιτελείου του στρατού μας ήτο χαρακτηριστικοτάτη».

Δεν υπήρχε καμιά πρόβλεψη για την άμυνα της Σμύρνης. Το μόνο μέλημα των υπευθύνων ήταν να αποκρύψουν την είδηση της κατάρρευσης του μετώπου από τον ελληνικό πληθυσμό και να εμποδίσουν την αναχώρησή του. Υπάρχουν καταγγελίες για βίαιη εμπόδιση της αναχώρησης των Ελλήνων της Ιωνίας από τις ελληνικές αρχές της Σμύρνης, λίγες μόνο ημέρες πριν από την είσοδο σε αυτήν των κεμαλικών στρατευμάτων.

Είναι χαρακτηριστικός -και απίστευτος- ο διάλογος Παπανδρέου-Στεργιάδη, που παραθέτει ο ιστορικός του μεσοπολέμου Γρηγόρης Δαφνής στο δίτομο έργο του «Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων». Οταν ο Στεργιάδης ανακοίνωσε στο νεαρό τότε πολιτικό Γεώργιο Παπανδρέου την επερχόμενη καταστροφή, δέχθηκε την ερώτηση: «Γιατί δεν ειδοποιείτε τον κόσμο να φύγει;» Η απάντηση του «Ελληνα αρμοστή Σμύρνης» ήταν η εξής: «Καλύτερα να μείνουν εδώ να τους σφάξει ο Κεμάλ, γιατί αν πάνε στην Αθήνα θα ανατρέψουν τα πάντα!»

Το κείμενο που δημοσιεύτηκε στην Sydney Morning Herald  είναι το παρακάτω:

                                                                                                                             

SMYRNA ABLAZE.  STORIES OF MASSACRE.

Tho flame a last night were entirely beyondcontrol, and were approaching the British

Consulate.

There aro 300,000 refugees In the city. All  tho Allied warships have been filled.

A report from Athens says the damage InSmyrna 1b variously estimated at from£14,000,000 to £17,000,000.

Fourteen Americans are reported missing. Students In the American Girls’ College, it 1salleged, have been carried off by the Turks.

Except for the squalid Turkish quarter, Smyrna has ceased to exist. The banks, com-mercial, und residential houses along thequays, and the foreign quarter have beenreduced to ashes Tho fire swept an aroaof two square miles

Sir Han y Lamb, tho British Consul-Genernl, has cabled that all tho foreign Consul-ates have been burned, except the Belgian, Norwegian, and Danish, which are three milesfrom the contre of the city.

The sworn testimony ot American residentsshotts that Turkish regular soldiers syste-matically applied torches, apparently In repri-sals for the devastation carried out by the Greeks during their retreat, also that the.Turks Intended the Ure should conceal themassacres which marked their entry into the city.

American witnesses estimate that at least 1000 people were massacred previous to andduring the fire; also, that a large numberperished In the flames. ‘ c

The Greek Government has protested tothe League, the Allies, and the United Statesthat the Kemalists have maBsacrod refugees.It states that many Greeks and Armenianswere summarily shot on a charge of havinghelped the Greek army, or having committedimaginary crimes. An American states thathe saw tho headless bodies of Greek soldiers tied together.

Tho Foreign Office states that, according tothe latest telegrams flora Sm>rna, theie isnothing to indicate any British fatalitiesthere. All the consulates except the BelgianNorwegian, and Spanish have been destroyed.

Η εικόνα που παρατίθεται είναι φωτογραφία του πρωτοσέλιδου της τουρκικής εφημερίδας Yeni Giun (Gün), που εκδόθηκε στην Πόλη την εποχή της νίκης των κεμαλικών στρατευμάτων τον Αύγουστο του 1922.  Πάνω από τα πορτραίτα των Γούναρη και Στράτου που δημοσιεύει, αναγράφεται ο τίτλος:  “ΓΟΥΝΑΡΗΣ-ΣΤΡΑΤΟΣ: ΟΙ ΣΩΤΗΡΕΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ”

http://kars1918.wordpress.com/2011/04/27/smyrna-ablaze%e2%80%a2-stories-of-massacre/

Οι γεωγραφικές αντιφάσεις και οι γεωπολιτικές παρερμηνείες Νταβούτογλου για Δωδεκάνησα

 

tου ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΝ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγητού Πανεπιστημίου

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας στο βιβλίο του (ενότητα «Το Αιγαίο και η Κύπρος», σελ. 266-267) γράφει ότι όλο το Αιγαίο κείται, όπως και η Κύπρος, στην Ανατολική Μεσόγειο, όταν αναφέρεται σε «ζητήματα όπως του Αιγαίου και της Κύπρου, που περιλαμβάνονται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου…».

Στις πρόσφατες όμως δηλώσεις του στην «Καθημερινή» κάνει άλλες γεωγραφικές προσεγγίσεις, ότι ειδικά το Καστελλόριζο, κατ’ αυτόν, είναι εκτός Αιγαίου, αλλά εντός της Ανατολικής Μεσογείου. Τώρα το Αιγαίο έπαψε να «περιλαμβάνεται στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Διερωτώμεθα: Πώς είναι δυνατόν όλο το Αιγαίο να είναι Ανατολική Μεσόγειος, αφενός, και ένα επιμέρους νησί του Νοτίου Αιγαίου, το Καστελλόριζο, να είναι εκτός Αιγαίου, αλλά εντός της Ανατολικής Μεσογείου, αφετέρου; Εν τω μεταξύ, ο ίδιος πάλι στο Αιγαίο ταξινομεί και «την ομάδα των Δωδεκανήσων και του Νοτίου Αιγαίου». Γράφει: «Τα νησιά του Αιγαίου ταξινομούνται σε έξι βασικές ομάδες-νησιά: του Βορείου Αιγαίου, των Βορείων Σποράδων, των Κυκλάδων, του Ανατολικού Αιγαίου, των Δωδεκανήσων και του Νοτίου Αιγαίου…» (σελ. 268 της ενότητος «Ο θαλάσσιος ζωτικός χώρος και το Αιγαίο», σελ. 267-274, όπου πολλά ενδιαφέροντα).

Προφανώς, όταν διατύπωνε τα παραπάνω ο κ. καθηγητής-ΥΠΕΞ δεν είχε προβλέψει, παρόλη τη διορατικότητα και την προβλεπτική ικανότητά του, τη γεωπολιτική σκοπιμότητα της σήμερον στην περιοχή, σε σχέση με τις ΑΟΖ, ώστε από τότε να εξαιρέσει το Καστελλόριζο από το όλο δωδεκανησιακό αιγαιακό σύμπλεγμα, εμφανίζοντάς το ως Αν. Μεσόγειο, αλλά και να θέσει το Αιγαίο όλο σαφώς εκτός Αν. Μεσογείου. Για να μπορεί να ξεμυτίζει εκεί η Τουρκία, με διεκδικητική ΑΟΖ, διασπαστική της ενιαίας ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ.

Πάντως, ουδείς αξιόπιστος γεωπολιτικός χάρτης, σε ανύποπτο χρόνο, θέτει το Καστελλόριζο εκτός Δωδεκανήσων και Νοτίου Αιγαίου, αλλά εντός Αν. Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των χαρτών που το 1932 συνόδευαν τα πρωτόκολλα που υπογράφηκαν μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας, αλλά και των ομοίων κατά την εκχώρηση του όλου συμπλέγματος των Δωδεκανήσων από την Ιταλία στην Ελλάδα το 1947. Με βάση τους επισήμους αυτούς χάρτες, στο πρώτο άρθρο του νόμου της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής «Περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα» γράφονται τα εξής: «Αι Νήσοι της Δωδεκανήσου, Ρόδος, Κάλυμνος, Αστυπάλαια, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Κάσος, Σύμη, Κως, Λέρος, Καστελλόριζο, ως και αι παρακείμεναι νησίδες, είναι προσηρτημέναι εις το Ελληνικόν Κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947».

Όχι δε μόνο οι γεωπολιτικοί, αλλά κατ’ εξοχήν και οι γεωεκκλησιαστικοί χάρτες του ίδιου συμπλέγματος νησιών, υπό τον όρο «Δωδεκάνησα» περιλαμβάνουν, στηριζόμενοι σε γεωιστορικά, γεωπολιτικά και πολιτισμικά σαφή δεδομένα, ανυπερθέτως, κατά τα κανονικά θέσμια της Ορθοδόξου Εκκλησίας, το Καστελλόριζο είτε στη Μητρόπολη Ρόδου είτε σήμερα στη Μητρόπολη Σύμης, με τα νησιά Σύμη, Τήλο, Χάλκη και Μεγίστη (Καστελλόριζο). Ο δε Μητροπολίτης Σύμης σήμερα τιτλοφορείται «υπέρτιμος και έξαρχος Νοτίου Αιγαίου Πελάγους».

5. Μας καθησυχάζει πάντως ο κ. ΥΠΕΞ ότι, εντούτοις, το Καστελλόριζο είναι ελληνική επικράτεια. Στο βάθος όμως το στρατηγικό του με το διορατικό και διεισδυτικό βλέμμα του, εποφθαλμιά –και οσφραίνεται όπως η γάτα το ψάρι– όλα τα Δωδεκάνησα όταν γράφει επί λέξει ότι «θα πρέπει να αυξηθεί η εξάρτηση των Δωδεκανήσων από τη μικρασιατική ηπειρωτική πλάκα» (σελ. 235). Πώς όμως; Με σεισμική δόνηση; Με τσουνάμι; Με γέφυρες; Με το εμπόριο; Με τον τουρισμό κ.λπ.;

6. Πολύ δε περισσότερο θα επιθυμούσε όλο το Αιγαίο υπό τον άμεσο εναγκαλισμό-ζώνη επιρροής της πατρίδος του, ως οιονεί περιφερειακής δυνάμεως, όταν γράφει ωσαύτως τα εξής επί λέξει: «Αυτή η θάλασσα-πέρασμα… παρουσιάζει μια πολύπλοκη δομή στο εσωτερικό της, αποτελούμενη από χιλιάδες νησιά, νησίδες και βραχονήσια… Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των νησιών του Αιγαίου βρίσκεται υπό ελληνική κυριαρχία αποτελεί το σημαντικότερο αδιέξοδο της πολιτικής της εγγύς θαλάσσιας περιοχής της Τουρκίας. Η βασική πηγή προβλήματος στο Αιγαίο είναι η αγεφύρωτη αντίφαση μεταξύ της γεωλογικής και γεωπολιτικής πραγματικότητας και του ισχύοντος καθεστώτος. Το γεγονός ότι τα νησιά του Αιγαίου είναι φυσική προέκταση της γεωλογικής δομής της Χερσονήσου της Μικράς Ασίας και το ότι ο πολιτικός διαχωρισμός που έχει προκύψει, σε αντίθεση με τις γεωπολιτικές αναγκαιότητες, με τις διεθνείς συνθήκες έχει προσκυρωθεί υπέρ της Ελλάδας παρέχουν το κατάλληλο έδαφος για να αναφύονται διάφορα ζητήματα, όπως η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, ο εναέριος χώρος, η ζώνη FIR, τα πεδία διοικήσεως και ελέγχου και ο εξοπλισμός των νησιών. Η εγγύτητα ενός σημαντικού μέρους των ελληνικών νησιών στη μικρασιατική ακτή σε τέτοιο βαθμό… αξιολογείται από την Τουρκία ως ένα πολύ σοβαρό κενό ασφαλείας» (σελ. 268).

Τα ανωτέρω προς ενημέρωση και προβληματισμό των αρμοδίων του ΥΠΕΞ και της ευαίσθητης κοινής γνώμης. Ευχαριστούμε δε τον καθηγητή-συγγραφέα γιατί μας εξομολογείται το ντέρτι του και μας ανοίγει τα μάτια.
http://paron.gr

Ο μελετητής του Κέινς για τις θυσίες των Ελλήνων

Το «σορτάρισμα» με το ελληνικό χρέος, το σχέδιο δανεισμού και η μείωση του ελλείμματος περιγράφονται σε άρθρο του κύριου μελετητή του μεγάλου οικονομολόγου Κέινς και σημαντικού επιστήμονα Ρόμπερτ Σκιντέλσκι.

Στο τελευταίο άρθρο που έγραψε – για λογαριασμό του Project Syndicate – βάλει ευθέως κατά των κερδοσκόπων ειδικώς και των αγορών γενικώς και αυτοανακηρύσσεται σε υπερασπιστή των Ελλήνων πολιτών, που εν ονόματι των αντιλήψεων των αγορών, όπως λέει, υποχρεώνονται σε υπέρογκες θυσίες.

Ο γνωστός για το αγγλοσαξωνικό, χαμηλών τόνων ύφος του καθηγητής ξεκινά το άρθρο του με μια συνοπτική, απλή εξήγηση της έννοιας «σορτάρω», φέρνοντας ως παράδειγμα τι κάνει ένας κερδοσκόπος που έχει βάλει στόχο να «σορτάρει» με την ελληνική κυβέρνηση.

Και το άρθρο, που φέρει τον τίτλο «Democracy or Finance» συνεχίζει: «Φυσικά, ένας μεμονωμένος σορτάκιας δε μπορεί να «φτιάξει» την τιμή ενός αντικειμένου (εκτός κι αν είναι ο Τζορτζ Σόρος, του οποίου το περίφημο στοίχημα εναντίον της βρετανικής στερλίνας το 1992 τον κατέστησε δισεκατομμυριούχο κι ανάγκασε τη Βρετανία να φύγει από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών). Αλλά εάν μια ομάδα κερδοσκόπων αποφασίσει (σωστά ή λάθος) ότι το χρέος μιας κυβέρνησης είναι υπερτιμημένο, μπορούν να υποχρεώσουν την τιμή να κατέβει, αναγκάζοντας έτσι το επιτόκιο να ανέβει».

«Εάν η επίθεση συνεχιστεί, οι κερδοσκόποι μπορούν να αναγκάσουν μια κυβέρνηση να κηρύξει στάση πληρωμών στις δανειακές της υποχρεώσεις, εκτός εάν βρει έναν τρόπο να χρηματοδοτήσει το δανεισμό της πιο φθηνά. Το χρηματοδοτικό μέσο που δημιουργήθηκε το περασμένο έτος από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να διευκολύνει στην Ελλάδα κι άλλες πιεσμένες από το δημόσιο χρέος χώρες, όπως η Ιρλανδία και τώρα η Πορτογαλία, κάνει ακριβώς αυτό – υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα εφαρμόσουν σκληρά προγράμματα λιτότητας για να εξαλείψουν τα ελλείμματά τους σε μικρό χρονικό περιθώριο» σημειώνει.

«Εξάλειψη του ελλείμματος» σημαίνει – πάντα κατά τον καθηγητή Σκιντέλσκι – πολύ απλά, εξάλειψη πολλών θέσεων εργασίας, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, των οποίων η ύπαρξη εξαρτάται από το έλλειμμα. Το οικονομικό και ανθρώπινο κόστος της μείωσης του ελλείμματος σε μια αδύναμη οικονομία είναι αποτρόπαιο – κι ούτε οι στόχοι θα επιτευχθούν, διότι οι περικοπές των δαπανών θα υποσκάψουν τα έσοδα της κυβέρνησης, όπως θα μειώνεται η ζήτηση.

«Οπότε, ποιος είναι ο ρόλος των εκλεγμένων πολιτικών ενώπιον μιας κερδοσκοπικής επίθεσης; Είναι απλώς να αποδεχθούν τη βούληση των αγορών και να επιβάλουν τον απαιτούμενο πόνο στους λαούς τους; Αυτό θα ήταν ένα λογικό συμπέρασμα, εάν οι χρηματοπιστωτικές αγορές πάντα, ή έστω συνήθως, αποτιμούσαν ορθά τα αντικείμενά τους» αναφέρει.

«Όμως δεν το κάνουν αυτό. (…) Αυτό δε σημαίνει ότι κάποιες κυβερνήσεις δε ζούσαν πέρα από τις δυνατότητές τους, κι ότι το σορτάρισμα του χρέους τους ήταν ο τρόπος των αγορών να τις καταστήσουν υπόλογες. Όμως, στο τέλος – τέλος, είναι οι ψηφοφόροι, όχι οι αγορές, που καθιστούν τις κυβερνήσεις υπόλογες. Όταν αυτά τα δυο μέτρα διαφέρουν (σ.σ. των αγορών και των ψηφοφόρων), το λαϊκό μέτρο πρέπει να επικρατεί, εάν πρόκειται η δημοκρατία να επιβιώσει.

Η ένταση μεταξύ δημοκρατίας και αγορών βρίσκεται στη ρίζα της σημερινής αυξανόμενης δυσαρέσκειας στην Ευρώπη. Η λαϊκή οργή στις περικοπές των προϋπολογισμών που επιβάλλονται από τις ενέργειες των κερδοσκόπων και των τραπεζιτών έχει ανατρέψει τις ηγεσίες στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, κι αναγκάζει τον ισπανό πρωθυπουργό να αποσυρθεί από την πολιτική.(….)

Για τους πολιτικούς, το σημαντικό δεν είναι να αποφύγουν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις, αλλά να το πράξουν αυτό από τη δική τους βούληση και με το δικό τους ρυθμό. Όταν μια εκλεγμένη κυβέρνηση δέχεται επίθεση από τις αγορές, είναι ουσιαστικό το πολιτικό σύστημα να παραμένει ενωμένο, σύμφωνα με τον καθηγητή.

«Είναι φυσικό για τους πολιτικούς της αντιπολίτευσης να επιθυμούν να εκμεταλλευθούν τις δυσκολίες της κυβέρνησης για να κερδίσουν την εξουσία. Αλλά μια οικονομικά κρίση εγκαλεί για πολιτική αυτοσυγκράτηση. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα έπρεπε να αποφύγουν να «σορτάρουν» την κυβέρνησή τους πολιτικά, σε μια στιγμή που οι αγορές το κάνουν οικονομικά» καταλήγει το άρθρο.

http://www.nooz.gr/economy/ti-leei-o-vasikos-meletitis-tou-keins-gia-tis-8usies-ton-ellinon