Ποια συμφωνία; Οι Γερμανοί «σοφοί» εισηγούνται στη Μέρκελ συντεταγμένη χρεοκοπία και το ΔΝΤ προβλέπει διάλυση της Ευρωζώνης

Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΑΝΤΕΧΕΙ ΑΛΛΗ ΛΙΤΟΤΗΤΑ

Μετά τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και οι πέντε «Σοφοί» της γερμανικής οικονομίας κινούνται σχεδόν στην ίδια γραμμή και εισηγούνται μηχανισμό χρεοκοπίας για τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης προκειμένου στο μέλλον να αποφευχθούν κρίσεις, τονίζοντας παράλληλα ότι η έξοδος από το ευρώ θα πρέπει να επιτρέπεται ως ύστατη επιλογή. 

Την ίδια στιγμή, ανάλυση του ΔΝΤ τεκμηριώνει μέσα από γραφήματα (δημοσιεύονται στην Telegraph) πώς η Ευρωζώνη δεν έχει καμία απολύτως τύχη αν συνεχίσει να λειτουργεί με τη Γερμανία να καταγράφει μεγάλα πλεονάσματα και της χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα να βυθίζονται στην ύφεση, στην ανεργία και στην φτώχια.

Είναι να αναρωτιέται κανείς λοιπόν μετά από αυτή (ή μάλλον και με αυτά) πώς η Ελλάδα μπορεί να επιβιώσει μέσα σε αυτή την Ευρωζώνη. Το μόνο ξεκάθαρο είναι ότι η συμφωνία που η κυβέρνηση επιδιώκει είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί και αδύνατο να υλοποιηθεί.

Έχει ήδη ακυρωθεί, αφού οι φοροδοτικές ικανότητες του λαού έχουν τελειώσει και δεν γίνεται καμία απολύτως προσπάθεια να χτυπηθούν τα συμφέροντα. Το αντίθετο μάλιστα, καλούνται και πάλι την κρίση που προέκυψε από τα capital controls και την αποτυχία της διαπραγμάτευσης να πληρώσουν τα μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος κοινωνικού στρώματος.

Σε έκθεσή τους υπό τον τίτλο «συνέπειες της ελληνικής κρίσης για έναν σταθερότερο ευρωχώρο», η οποία υπεβλήθη σήμερα στην κυβέρνηση, οι πέντε «Σοφοί» της γερμανικής οικονομίας υποστηρίζουν ότι η ελληνική κρίση ανέδειξε την κατεπείγουσα ανάγκη για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις προκειμένου η Ευρωζώνη να καταστεί σταθερότερη.

Μεταξύ των μέτρων που εισηγούνται είναι η εμβάθυνση της τραπεζικής ένωσης, αλλά και η συμπλήρωση της εργαλειοθήκης της Ευρωζώνης με μηχανισμό ο οποίος θα επιτρέπει την συντεταγμένη χρεοκοπία κράτους-μέλους. Αυτή η πρόνοια θα καθιστούσε, σύμφωνα με τους διακεκριμένους γερμανούς οικονομολόγους, αξιόπιστο τον όρο «no bail-out». 

«Προκειμένου να ενισχύσουμε την συνοχή της νομισματικής ένωσης, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι ψηφοφόροι στις χώρες των πιστωτών δεν είναι διατεθειμένοι να χρηματοδοτούν μονίμως τις χώρες των οφειλετών», δηλώνει ο Πρόεδρος του Συμβουλίου των Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Κρίστοφ Σμιτ στην εισήγησή του και επισημαίνει ότι ένας τέτοιος μηχανισμός από τη μια πλευρά θα υποχρέωνε τους πιστωτές να αναλάβουν τις απώλειες εάν ένα κράτος χρεοκοπούσε, ενώ θα προκαλούσε λεπτομερέστερη εκτίμηση των κρατικών κινδύνων εκ μέρους των πιστωτών.

Οι «Σοφοί» πάντως εκτιμούν ότι η έξοδος μιας χώρας από την Ευρωζώνη θα πρέπει να παραμένει πιθανή, αλλά μόνο ως «ύστατη επιλογή», καθώς, όπως αναφέρεται στην Έκθεση, «ένα μονίμως μη-συνεργάσιμο κράτος-μέλος δεν θα πρέπει να απειλεί την ύπαρξη του ευρώ».

Στην ίδια έκθεση οι Γερμανοί οικονομολόγοι εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με την εφαρμογή πολιτικών όπως η δημιουργία υπουργείου Οικονομικών για την Ευρωζώνη, ευρωπαϊκού σχεδίου ασφάλισης για την ανεργία ή οικονομικής διακυβέρνησης, απορρίπτοντας εμμέσως την «Έκθεση των πέντε Προέδρων». Είναι κάτι που έχει επικαλεστεί ο Β. Σόιμπλε.

«Το να είναι η Ευρωζώνη συλλογικά υπεύθυνη για πιθανά κόστη χωρίς όμως τα κράτη-μέλη να παραχωρήσουν μέρος της εθνικής κυριαρχίας τους για τις δημοσιονομικές και οικονομικές πολιτικές, με το πέρασμα του χρόνου θα καθιστούσε την νομισματική ένωση πιο ασταθή», γράφουν οι γερμανοί «Σοφοί», απαντώντας έτσι και σε δημοσίευμα του περιοδικού Der Spiegel που ήθελε την γερμανική κυβέρνηση έτοιμη να συζητήσει για έναν υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης, με δικό του προϋπολογισμό και με την εξουσία να επιβάλλει αύξηση των φόρων.

Σε άρθρο τους που δημοσιεύεται στη σημερινή Frankfurter Allgemeine Zeitung, οι τέσσερις από τους πέντε οικονομολόγους του Συμβουλίου προειδοποιούν ακόμη ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε μονομερή και μόνιμη μεταφορά βαρών, χωρίς παράλληλα να ενισχυθεί ο δημοκρατικός έλεγχος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Τονίζουν πάντως ότι «το θέμα αφορά πολλά περισσότερα από την Ελλάδα», καθώς απεδείχθη ότι η μόνιμη έλλειψη διάθεσης συνεργασίας ενός κράτους-μέλους μπορεί να κλονίσει τις βάσεις της νομισματικής ένωσης και να την απειλήσει υπαρξιακά.

«Ιδιαίτερα τραγικές είναι οι πολιτικές εντάσεις που δημιουργήθηκαν μεταξύ των κρατών-μελών, διότι, ειδικά το κοινό νόμισμα, θα έπρεπε να αποτελεί σύμβολο ολοκλήρωσης. Στο μέλλον λοιπόν πρέπει να δοθεί περισσότερη σημασία στην τήρηση των κοινών κανόνων. Ως ύστατη επιλογή θα έπρεπε όμως να είναι δυνατή και η έξοδος ενός κράτους από την νομισματική ένωση», καταλήγουν οι οικονομολόγοι.

Στο μεταξύ, τέσσερα ενδεικτικά γραφήματα που προκύπτουν από τα δεδομένα της ανάλυσης του ΔΝΤ και αφορούν τις παθογένειες (… και τα προβλήματα) που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα, αλλά και η υπόλοιπη νομισματική ένωση, μπορούν να πείσουν και τον πλέον αισιόδοξο ότι το μέλλον της είναι αβέβαιο.

Το ΔΝΤ σημειώνει ότι «επανεξισορρόπηση έχει αποτύχει να επιτευχθεί μεταξύ των πιστωτριών χωρών, με τα μεγάλα τρέχοντα πλεονάσματα της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών να συνεχίζουν να αυξάνεται και να κινούνται μακριά από τα επίπεδα των μεσοπρόθεσμων θεμελιωδών μεγεθών. Η Γερμανία, επί παραδείγματι, «τρέχει» αυτή τη στιγμή ένα πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών σε επίπεδα ρεκόρ στη σύγχρονη εποχή, παραβιάζοντας τους κανόνες της Ευρωζώνης που έχουν να κάνουν με τις «υπερβολικές ανισορροπίες». Χωρίς φυσικά να τιμωρείται γι’ αυτό.

Το ΔΝΤ, εκ νέου, εντείνει τις εκκλήσεις του προς τις μεγάλες οικονομίες να μειώσουν τις παγκόσμιες ανισορροπίες. Στην πραγματικότητα, αυτό που ζητάει από το Ταμείο είναι να αναλάβουν η Γερμανία και οι άλλες χώρες που έχουν δημοσιονομικά περιθώρια και χαμηλό δημόσιο χρέος, να υποστηρίξουν τις επενδύσεις και την κατανάλωση εντός της Ευρωζώνης.

Οι συνέπειες από την αποτυχία να μειωθούν οι ανισορροπίες είναι σοβαρές και δεν πρέπει να υποτιμούνται. Ο Ντέβιντ Λίπτον του ΔΝΤ, εξηγεί: «Θα σήμαινε μια χαμένη ευκαιρία και θα έδινε ένα μέτριο αποτέλεσμα ως προς την ανάπτυξη και τη σταθερότητα της ένωσης».

Από την άλλη πλευρά, τα πιο αδύναμα κράτη του Νότου (με προεξάρχουσα την Ελλάδα) κουβαλούν το μεγαλύτερο βάρος των δυσλειτουργιών της Ευρωζώνης και έχουν προχωρήσει σε εσωτερική υποτίμηση (μείωση του κόστους εργασίας, αγαθών και υπηρεσιών) για να καταστούν ανταγωνιστικές.

Η Ελλάδα (όπως δείχνει το διάγραμμα) έχει υποστεί την πιο σημαντική υποτίμηση τα τελευταία χρόνια. Στην αντίπερα όχθη, η Γερμανία έχει μετατραπεί σε μια «υπέρ-ανταγωνιστική» χώρα σε σχέση με τους εταίρους της.

Η ανεργία παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα στην Ευρωζώνη και κατά μέσο όρο έχει φτάσει στο 11%. Ιστορικά υψηλά εμφανίζει η ανεργία στους νέους και μάλιστα έχουμε να κάνουμε με μακροχρόνια ανεργία. Ο αριθμός των ατόμων που εργάζονται αυτή τη στιγμή είναι πολύ κάτω από το επίπεδο προ κρίσης.

Οι οικονομολόγοι κάνουν πλέον λόγο για «υστέρηση»: ένα φαινόμενο που είναι απότοκο της μακροχρόνιας ανεργίας. Φυσικά, όπως είναι αναμενόμενο, τα χρόνια προβλήματα ανεργίας εμφανίζονται με πιο έντονο τρόπο στη Νότια Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελλάδα και την Ισπανία.

 

Μια σύγκριση του ΑΕΠ (ανά άτομο) των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης μπορεί να μας πείσει. Το ΔΝΤ αναμένει μια αύξηση της τάξης του 1,5% (για το 2015) εντός της Ευρωζώνης, αλλά μακροπρόθεσμα η δυνητική αύξηση θα κυμανθεί γύρω στο 1%.

Οι αναλυτές σημειώνουν πως η παραγωγή της Ευρωζώνης ενδέχεται να είναι μικρότερη του 2% από το 2020, όσο αυξάνονται τα ασφάλιστρα κινδύνου σε χώρες με υψηλό χρέος και παρατηρούνται δυσμενείς οικονομικές συνθήκες που οδηγούν σε χαμηλούς ρυθμούς επενδύσεων.

Τμήμα ειδήσεων defencenet

Τζέφρι Σακς: Η Γερμανία, η Ελλάδα και το μέλλον της Ευρώπης

Τα λάθη της Γερμανίας στην διάρκεια της πενταετούς ελληνικής κρίσης αναδεικνύει σε νέο άρθρο του ο διάσημος οικονομολόγος Τζέφρι Σακς, καλώντας το Βερολίνο να επανεξετάσει τη στάση του απέναντι στην Ελλάδα.

Ο Τζέφρι Σακς, με το άρθορ του στο Project Syndicate, τονίζει πως η Γερμανία δεν υπήρξε «σοφός πιστωτής», χαρακτηρίζει απαραίτητη την αναδιάρθρωση του χρέους και επισημαίνει ότι όλα τα κεφάλαια του πρώτου πακέτου διάσωσης πήγαν στις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες.

Ολόκληρο το άρθρο του Τζέφρι Σακς:

‘Εχω εργαστεί βοηθώντας χώρες να ξεπεράσουν χρηματοοικονομικές κρίσεις πάνω από 30 χρόνια κι έχω μελετήσει τις οικονομικές κρίσεις του εικοστού αιώνα ως υπόβαθρο για τις συμβουλευτικές μου υπηρεσίες. Σε όλες τις κρίσεις, υπάρχει μια εγγενής ανισορροπία ισχύος ανάμεσα στον πιστωτή και τον οφειλέτη. Η επιτυχής διαχείριση κρίσεων, ως εκ τούτου, εξαρτάται από τη σοφία του πιστωτή. Και από αυτή τη σκοπιά, καλώ με ένταση την Γερμανία να επανεξετάσει τη στάση της απέναντι στην Ελλάδα.

Μια χρηματοοικονομική κρίση προκαλείται από την βαθιά υπερχρέωση μιας χώρας, η οποία σε γενικές γραμμές αντικατοπτρίζει έναν συνδυασμό κακοδιοίκησης από το κράτος – οφειλέτη, υπεραισιοδοξίας, διαφθοράς, και λανθασμένης κρίσης και ασθενών κινήτρων από τις πιστώτριες τράπεζες. Η Ελλάδα ταιριάζει σ’ αυτό το μοντέλο.

 

Η Ελλάδα ήταν βαριά χρεωμένη όταν εντάχθηκε στην ευρωζώνη το 2001, με το δημόσιο χρέος να ανέρχεται περίπου στο 99% του ΑΕΠ. Ως νέο μέλος, ωστόσο, μπορούσε να δανείζεται εύκολα από το 2000 έως το 2008, και ο δείκτης χρέους – ΑΕΠ ανέβηκε στο 109%.
Οταν η ευημερία μιας χώρας εξαρτάται από την συνεχή εισροή κεφαλαίων, μια απότομη διακοπή των χρηματοοικονομικών ροών πυροδοτεί και οξεία συρρίκνωση. Στην Ελλάδα, ο εύκολος δανεισμός σταμάτησε το 2008 με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 18% από το 2008 έως το 2011 και η ανεργία εκτοξεύτηκε από το 8% στο 18%.

Η πλέον προφανής αιτία ήταν η μείωση των κρατικών δαπανών, η οποία περιόρισε και τη μέση ζήτηση. Εργαζόμενοι του δημοσίου τομέα έχασαν τη δουλειά τους και τα κατασκευαστικά έργα σταμάτησαν. Kι όσο μειωνόταν το εισόδημα, κι άλλοι κλάδοι της εγχώριας οικονομίας κατέρρεαν.

Μια ακόμη αιτία της οικονομικής κατάρρευσης της Ελλάδας ήταν λιγότερο προφανής: η συρρίκνωση των τραπεζικών πιστώσεων. Από τη στιγμή που οι τράπεζες έχασαν την πρόσβασή τους στις διατραπεζικές πιστωτικές γραμμές του εξωτερικού, περιόρισαν τον δανεισμό και άρχισαν να συσσωρεύουν στα ανεξόφλητα δάνεια. Οι εγχώριοι καταθέτες, επίσης, απέσυραν τις καταθέσεις τους, φοβούμενοι για την φερεγγυότητα των τραπεζών και – χάρις κυρίως στον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε – και για την προοπτική παραμονής της χώρας τους στην ευρωζώνη.
Οπως συνέβη και με τη συρρίκνωση της ζήτησης, η μείωση των τραπεζικών δανείων είχε πολλαπλές συνέπειες, με την εντεινόμενη χρηματοοικονομική αστάθεια να ωθεί καταθέτες και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς του εξωτερικού να αποσύρουν επίσης πιστώσεις και καταθέσεις από τις ελληνικές τράπεζες.

Σε φυσιολογικές συνθήκες, οι οικονομίες ξεπερνούν τις κρίσεις χρέους μειώνοντας τα κρατικά ελλείμματα, στρέφοντας την παραγωγική μηχανή από τις εγχώριες πωλήσεις στις εξαγωγές, και ανακεφαλαιοποιώντας τις τράπεζες. Το δημοσιονομικό πλεόνασμα και τα έσοδα από τις εξαγωγές επιτρέπουν στην οικονομία την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους, ενώ η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δίνει δυνατότητα ανανέωσης της πιστωτικής επέκτασης.

Εάν η εξαγωγική ώθηση είναι αρκετά μεγάλη και γρήγορη, τα κέρδη που αποφέρει αντισταθμίζουν σε μεγάλο βαθμό την πτώση της εγχώριας ζήτησης και το συνολικό οικονομικό προϊόν σταθεροποιείται ή, ακόμη, επιτυγχάνεται και επιστροφή στην ανάπτυξη. Η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία κατάφεραν όλες να ανασχέσουν την κάμψη που ακολούθησε την κρίση του 2008 με ένα άλμα στα έσοδα από τις εξαγωγές. Η Ελλάδα δεν μπόρεσε. Στην πραγματικότητα, τα έσοδα της Ελλάδας από τις εξαγωγές το 2013, της τάξης των 53 δις ευρώ, ήταν κατά 3 δις χαμηλότερα από το 2008, ακόμη και μετά την κατάρρευση της εγχώριας ζήτησης.

Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη για τρεις λόγους. Πρώτον, καθώς τα ευρωπαϊκά πακέτα διάσωσης δεν ανακεφαλαιοποίησαν τον ελληνικό τραπεζικό τομέα ( ο στόχος τους ήταν να διασώσουν τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες), οι εν δυνάμει εξαγωγείς δεν μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στις λειτουργικές εκείνες πιστώσεις που απαιτούντο για να υποστηρίξουν τις ανάγκες τους. Δεύτερον, η οικονομική βάση της Ελλάδας είναι πολύ περιορισμένη ώστε να μπορέσει να υποστηρίξει μια σημαντική βραχυπρόθεσμης απόδοσης αύξηση των εξαγωγών. Τρίτον, τα διοικητικά, ρυθμιστικά και φορολογικά εμπόδια λειτούργησαν ανασχετικά σε μια εξαγωγική αντίδραση, κυρίως από τη στιγμή που οι αυξήσεις φόρων στα πακέτα διάσωσης έκαναν ακόμη πιο δύσκολη την προσπάθεια των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων να αναπτυχθούν σε νέες αγορές εκτός συνόρων.

Κατά την άποψή μυ, η πολιτική απάντηση των εταίρων της Ελλάδας, με πρώτη τη Γερμανία, δεν ήταν καθόλου σοφή και ήταν εντελώς αντιεπαγγελματική. Η προσέγγισή τους ήταν να παράσχουν νέα δάνεια έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορεί να εξυπηρετεί τα υπάρχοντα χρέη της, χωρίς να αποκαθίσταται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ή να προάγεται η ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών. Το πρώτο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας των 110 δις ευρώ το 2010 πήγε στην αποπληρωμή των κρατικών χρεών προς τις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες. Ως συνέπεια, η Ελλάδα πλέον οφείλει ένα πολύ μεγαλυτερο τμήμα του χρέους της στους επίσημους πιστωτές: το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και, όλο και περισσότερο, προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Παρ΄ότι το χρέος της Ελλάδας προς τους ιδιώτες πιστωτές διαγράφηκε μερικώς, αυτό ήταν πολύ λίγο κι ήρθε πολύ αργά, αφού δεν μπορεί καν να αποπληρώσει τα χρέη της προς τους επίσημους πιστωτές.

Χρόνο με τον χρόνο, οι πιστωτές της Ελλάδας υπόσχονταν ότι τα πακέτα διάσωσης θα έφερναν μια ουσιαστική ανάκαμψη της παραγωγής, της απασχόλησης και των εξαγωγών. Αντιθέτως όμως, η χώρα έζησε μια βαθιά ύφεση αντίστοιχη με εκείνη της πτώσης της παραγωγής και της απασχόλησης που υπέστη η Γερμανία από το 1930 έως το 1932, στα χρόνια δηλαδή που προηγήθηκαν της ανόδου του Χίτλερ.  Πολλοί Γερμανοί μπορεί να περιφρονούν τη σημερινή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία υποσχέθηκε να δώσει τέλος στην πολιτική της λιτότητας που επέβαλλαν οι πιστωτές. Ομως τέσσερις διαδοχικές κυβερνήσεις – κεντροαριστερή, τεχνοκρατική, κεντροδεξιά και αριστερή – εφάρμοσαν αυτή τη λιτότητα.

Ολες αυτές οι κυβερνήσεις απέτυχαν. Ισως η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, από το 2012 έως το 2015, να ήρθε πιο κοντά στην επιτυχία, όμως δεν ήταν δυνατό να επιβιώσει πολιτικά μετά τη σφοδρή λιτότητα που αναγκάστηκε να επιβάλλει. Ούτε οι πιστωτές της Ελλάδας έκαναν τίποτα για να βοηθήσουν την κυβέρνηση Σαμαρά, παρ’ ότι ήταν μια κυβέρνηση που τους άρεσε.

Για να ξεπεραστεί μια οικονομική κρίση, ο πιστωτής πρέπει να είναι έξυπνος και μετρημένος. Είναι σωστό να ζητά ισχυρές μεταρρυθμίσεις από την κυβέρνηση ενός οφειλέτη που πάσχει από κακοδιοίκηση. Ομως εάν ο οφειλέτης πιεστεί πάρα πολύ, τότε σπάει η κοινωνία, η χώρα οδηγείται στην αστάθεια, στη βία, σε πραξικοπήματα και σε διάχυτη ανθρωπιστική κρίση. Κι ενώ ο οφειλέτης είναι εκείνος που χάνει τα περισσότερα, ο πιστωτής χάνει επίσης καθώς δεν παίρνει τα λεφτά του πίσω.

Το μοντέλο της επιτυχίας είναι να συνδυάζονται οι μεταρρυθμίσεις με ανακούφιση από το χρέος, σε ακολουθία με τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας.Ενας έξυπνος πιστωτής της Ελλάδας θα έκανε κάποιες σοβαρές ερωτήσεις. Πώς μπορούμε να βοηθησουμε την Ελλάδα να κινήσει και πάλι τις πιστώσεις μέσα από το τραπεζικό σύστημα; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε την Ελλάδα να τονώσει τις εξαγωγές της; Τί χρειάζεται για να υπάρξει ταχεία ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων της χώρας;

Επί πέντε χρόνια τώρα, η Γερμανία δεν έθεσε αυτές τις ερωτήσεις. Στην πραγματικότητα, συν τω χρόνω, οι ερωτήσεις αντικαταστάθηκαν από την γερμανική οργή για τη ραθυμία και τη διαφθορά των Ελλήνων. Η κατάσταση έγινε άσχημη και πήρε χαρακτήρα προσωπικό και από τις δύο πλευρές. Και οι πιστωτές απέτυχαν να παράσχουν μια ρεαλιστική προσέγγιση για το ελληνικό χρέος, ίσως λόγω του φόβου της Γερμανίας ότι θα έπονταν η Ιταλια, η Πορτογαλία και η Ισπανία, ζητώντας και εκείνες ελάφρυνση.

Οποιος κι εάν είναι ο λόγος, η Γερμανία συμπεριφέρθηκε στην Ελλάδα άσχημα, αποτυγχάνοντας να παράσχει την ενσυναίσθηση, την ανάλυση και την ελάφρυνση του χρέους που απαιτούντο. Κι εάν το έπραξε αυτό για να τρομάξει την Ιταλία και την Ισπανία, θα έπρεπε να θυμηθεί την επιτακτική συμβουλή του Καντ: Τις χώρες, όπως και στα άτομα, πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε ως οντότητες και όχι ως μέσα.

Οι πιστωτές είναι κάποιες φορές σοφοί και κάποιες άλλες απίστευτα ανόητοι. Η Αμερική, η Βρετανία και η Γαλλία στάθηκαν απίστευτα ανόητες στη δεκαετία του ’20 επιβάλλοντας υπερβολικές πληρωμές επανορθώσεων στη Γερμανία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις δεκαετίες του ’40 και του ’50 οι Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξαν ένας σοφός πιστωτής, παρέχοντας στη Γερμανία νέα κεφάλαια μέσω του σχε΄διου Μάρσαλ και ακολούθησε η διαγραφή χρέους το 1953.

Στη δεκαετία του ’80 οι ΗΠΑ ήταν ένας κακός πιστωτής αξιώνοντας υπερβολικές αποπληρωμές οφειλών από τη Λατινική Αμερική και την Αφρική. Στη δεκαετία του ’90 και αργότερα συμπεριφέρθηκαν πιο έξυπνα, βάζοντας στο τραπέζι την ελάφρυνση του χρέους. Το 1989, οι ΗΠΑ ήταν αρκετά έξυπνες για να παράσχουν ελάφρυνση χρέους στην Πολωνία (και η Γερμανία ακολούθησε, αν και δυσανασχετώντας). Το 1992 η ανόητη επιμονή τους για αυστηρή εξυπηρέτηση των χρεών της σοβιετικής περιόδου από τη Ρωσία έβαλε τις ρίζες για τις σημερινές τεταμένες σχέσεις.

Οι αξιώσεις της Γερμανίας έχουν φέρει την Ελλάδα ακριβώς στο σημείο πριν από την κατάρρευση, με πιθανές καταστροφικές συνέπειες για την Ελλάδα, την Ευρώπη και την παγκόσμια φήμη της Γερμανίας. Σήμερα είναι ο καιρός για επίδειξη σοφίας και όχι ακαμψίας. Και σοφία δεν σημαίνει χάδι. Η διατήρηση μιας ειρηνικής και ευημερούσας Ευρώπης είναι η πιο ζωτική ευθύνη που έχει η Γερμανία. Είναι όμως, ταυτόχρονα, και το πιο ζωτικό εθνικό της συμφέρον.

http://tvxs.gr/news/ellada/tzefri-saks-i-germania-i-ellada-kai-mellon-tis-eyropis

Συμφώνησαν για το τέλος της ευρωζώνης!

Μπάμπης Μιχάλης

Ξεχάστε για πάντα την ευρωζώνη που ξέρατε έπειτα από αυτό το Σαββατοκύριακο, «η αποδόμησή της ήδη ξεκίνησε». Αφωνοι έμειναν δεκάδες διεθνείς παρατηρητές, που παρακολουθούν τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα εδώ και χρόνια, από τα όσα συνέβησαν τα τελευταία 24ωρα στις Βρυξέλλες και την οδυνηρή συμφωνία στην οποία εξαναγκάστηκε η ελληνική κυβέρνηση από τους εταίρους της. Θεωρούν ότι η συμφωνία αυτή σημαίνει και το οριστικό τέλος της ευρωζώνης.

«Υποχρεώνοντας τον Αλέξη Τσίπρα σε μια ταπεινωτική ήττα, οι πιστωτές της Ελλάδας έκαναν πολύ περισσότερα από το να ωθήσουν τα πράγματα προς μια αλλαγή καθεστώτος στην Ελλάδα ή να βάλουν τις σχέσεις αυτής της χώρας με την ευρωζώνη.

Κατέστρεψαν την ευρωζώνη όπως τη γνωρίσαμε και κατεδάφισαν την ιδέα της νομισματικής ένωσης ως βήμα προς τη δημοκρατική πολιτική ένωση», επισημαίνει στο χθεσινό άρθρο του στους «Financial Times» ο Βόλφγκανγκ Μινχάου.

«Ωμή ειλικρίνεια»

«Και για να το κάνουν αυτό -συμπληρώνει- επέστρεψαν στις εθνικιστικές ευρωπαϊκές διαμάχες ισχύος του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού. Υποβίβασαν την ευρωζώνη σε ένα τοξικό σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, με ένα κοινό νόμισμα που λειτουργεί προς το συμφέρον της Γερμανίας και συγκρατείται υπό την απειλή της απόλυτης εξαθλίωσης γι’ αυτούς που αμφισβητούν την κυρίαρχη τάξη. Το καλύτερο πράγμα που μπορεί να ειπωθεί γι’ αυτό το Σαββατοκύριακο είναι η ωμή ειλικρίνεια εκείνων που επέβαλαν αυτήν την αλλαγή καθεστώτος».

«Το πραγματικό πραξικόπημα αυτό το Σαββατοκύριακο δεν ήταν όμως μόνον η αλλαγή καθεστώτος στην Ελλάδα, αλλά και η πρόταση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για πενταετή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Παρ’ ότι δεν αποφασίστηκε τελικά -ένα μέλος της ευρωζώνης απαίτησε την εκδίωξη- πρόκειται για αλλαγή καθεστώτος και στην ευρωζώνη, καθώς οποιαδήποτε άλλη χώρα θελήσει στο μέλλον να προκαλέσει τη γερμανική οικονομική ορθοδοξία θα αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα».

Ο Μινχάου εκτιμά ότι «το Grexit θα επιστρέψει στο τραπέζι με το παραμικρό πολιτικό ατύχημα, είτε εντός της Ελλάδας είτε στα Κοινοβούλια της ευρωζώνης» και ζητά από τους Ελληνες να θέσουν στους εαυτούς τους το ερώτημα: «Πιστεύετε ότι ένα πρόγραμμα οικονομικών μεταρρυθμίσεων, για το οποίο η κυβέρνηση δεν έχει την πολιτική εντολή, ένα πρόγραμμα που απορρίφθηκε ρητά από ένα δημοψήφισμα, που επιβλήθηκε μέσω ενός καθαρού πολιτικού εκβιασμού μπορεί να δουλέψει;».

Εκτιμά πάντως ότι «πολύ σύντομα όλοι θα αναρωτηθούμε αν αυτή η νέα ευρωζώνη, στην οποία ο ισχυρός στριμώχνει τον αδύναμο, μπορεί να διατηρηθεί». «Από τη στιγμή που απογυμνώνεις την ευρωζώνη από τις οποιεσδήποτε φιλοδοξίες πολιτικής και οικονομικής ένωσης, τη μετατρέπεις σε ένα ωφελιμιστικό σχέδιο όπου οι χώρες-μέλη ζυγίζουν τις αποφάσεις τους με γνώμονα οφέλη και κόστος. Σε ένα τέτοιο σύστημα κάποιος, κάπου, κάποτε θα θελήσει να φύγει. Και η ισχυρή πολιτική δέσμευση δεν θα βρίσκεται εκεί πια για να σώσει την ευρωζώνη».

«…Η Ευρωπαϊκή Ενωση με τη σημερινή της μορφή βρίσκεται στο τέλος της, η δημοκρατία αποτελεί πλέον κάτι περιθωριακό. Η ελληνική Βουλή πρέπει να λάβει κάποιες αποφάσεις μέσα σε εξαιρετικά λίγο χρόνο. Δεν υπάρχει καν χρονικό περιθώριο για τη σωστή διατύπωση των νόμων. Ποτέ μέχρι τώρα άλλες χώρες δεν είχαν θέσει σε ένα μέλος της Ε.Ε. τελεσίγραφο, πώς και με ποιο τρόπο να αποφασίσει μια Βουλή», τονίζει από την πλευρά της σε σχετική ανάλυση η οικονομική ιστοσελίδα Deutsche Wirtschafts Nachrichten, προβλέποντας πτώση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, κυβέρνηση τεχνοκρατών και καταστροφή της ελληνικής οικονομίας από την υφεσιακή πολιτική που επιβάλλει η συμφωνία.

Μαζί με την καταστροφή της Ελλάδας όμως έρχεται και η καταστροφή του ευρώ και της Ενωμένης Ευρώπης. Τη θέση της αλληλεγγύης και των κοινών αξιών παίρνει πια ο αγώνας του ενός εναντίον του άλλου.

«Η Ανγκελα Μέρκελ και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μετέτρεψαν μέσα σε μια νύχτα την Ε.Ε. σε έναν σχηματισμό όπου δεν κυριαρχεί πια η εμπιστοσύνη αλλά ο απόλυτος φόβος. (…) Στο τέλος θα έλθει η ρήξη. (…) Είτε οι χώρες της Νότιας Ευρώπης θα ιδρύσουν μια νέα Ενωση είτε η Γερμανία θα εγκαταλείψει την Ε.Ε. (…) Η Ανγκελα Μέρκελ έχει καταστεί ο καταστροφέας του ευρώ».

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Μάρτιν Σαντμπού συμπληρώνει σε δικό του άρθρο στους χθεσινούς «Financial Times» ότι τα μαθήματα της ελληνικής συμφωνίας είναι τρία -και τα τρία διόλου εποικοδομητικά: α. Η ύβρις μιας τάξης των Ευρωπαίων πολιτικών, που υποτάσσουν κάθε εγχώρια πολιτική διαδικασία στον βωμό της μικροπολιτικής τους, β. Η καθυστερημένη αναβίωση της Γαλλίας ως «συν-ηγέτιδας» του ευρωπαϊκού σχεδίου, γ. Η έλλειψη ανεξαρτησίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία στραγγάλισε το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα εκτελώντας εντολές κυβερνήσεων.

«Επεκτείνουν την ελληνική κρίση χρέους»

Απογοητευτική χαρακτήρισαν τη συμφωνία οι δυνάμεις που μάχονται για την κατάργηση του χρέους των χωρών του τρίτου κόσμου, αφού η Ελλάδα συνεχίζει να παραμένει όμηρος των πιστωτών, αντί να αναδιαρθρώνει το χρέος της. Ο Tim Jones, οικονομολόγος της οργάνωσης Jubilee Debt Campaign, τόνισε ότι η συμφωνία απλώς επεκτείνει την πενταετή κρίση χρέους της Ελλάδας για τουλάχιστον 10 χρόνια ακόμη.

«Στο επίκεντρο αυτής της συμφωνίας υπάρχει ένα ψέμα από τους ηγέτες της ευρωζώνης ότι δεν μπορούν να γίνουν ονομαστικά κουρέματα χρέους. Μπορούν, θα έπρεπε και πρέπει να γίνουν. Η υποσαχάρια Αφρική και η Λατινική Αμερική υπέφεραν από οικονομική στασιμότητα και αυξανόμενη φτώχεια για περισσότερα από 20 χρόνια στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 λόγω της άρνησης διαγραφής των χρεών τους και της επιβολής λιτότητας σε βάρος της δημοκρατίας. Τα ίδια περιμένουν τώρα και τους Ελληνες».

http://www.efsyn.gr/arthro/symfonisan-gia-telos-tis-eyrozonis

Foreign Policy: «Oι Γερμανοί έβαλαν την σημαία τους ξανά στην Ακρόπολη»

» Καθημερινά χανόμαστε στον λαβύρινθο της μικροπολιτικής, ενίοτε της μικροκομματικής κριτικής και ανάλυσης των καταστάσεων, που βιώνουμε, με κραυγές και συνθήματα, χωρίς να αναζητούμε τις βαθύτερες αιτίες των προβλημάτων! Ναι, σαν κράτος και κοινωνία έχουμε σημαντικά προβλήματα και παθογένειες, αλλά αυτά ήταν οι αιτίες της χρεωκοπίας μας? Αναρωτήθηκε κανείς, ακόμη και αν εξαλείφαμε αυτές τις «παιδικές» ασθένειες και διέγραφαν το 100% του χρέους μας, μήπως σε είκοσι χρόνια θα χρωστούσαμε ξανά κάποια δις ευρώ?

Γιατί χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία δεν έχουν ανάλογο εμπορικό πλεόνασμα με την Γερμανία?  Υπάρχουν και άλλα ερωτήματα και πολλές σκέψεις. Εφόσον λοιπόν ανήκουμε στην Δύση και Μένουμε Ευρώπη, κατά άλλους, ας ακούσουμε τι συμβαίνει και τι συζητούν στην Εσπερία…»

«Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ»

«Οι Έλληνες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την παραμονή τους στο ευρώ για να καταστρώσουν ένα πλάνο διαφυγής από αυτό. Να εξασφαλίσουν τις τράπεζές τους σε περίπτωση χρεοκοπίας μέσα στο ευρώ και να λειτουργήσουν με τέτοιο τρόπο που να μην μπορεί ξανά η ΕΚΤ να τους κλείσει τις τράπεζες.» αναφέρει το γνωστό Foreign Policy, το οποίο έχει σε πρώτο πλάνο μια φωτογραφία με την γερμανική σημαία ξανά στημένη πάνω στην Ακρόπολη.

Ο συμβολισμός είναι σαφής, η Ελλάδα βρίσκεται ξανά υπό γερμανική Κατοχή, και αυτή τη φορά οι Έλληνες δεν έχουν ακόμα την δύναμη να τους πολεμήσουν διότι ο εχθρός δεν έχει φυσική παρουσία στην χώρα αλλά την κυβερνάει δια των αντιπροσώπων του, και εκ του μακρόθεν.

Και καταλήγει: «Η Ευρωζώνη, ως σύνολο, παραμένει μια οικονομική υπόθεση και μια δημοκρατική ντροπή. Είναι παγιδευμένη σε ένα εφιαλτικό κενό όπου η πολιτική δεν επιτρέπει τη δημιουργία κοινών θεσμών που αποδυναμώνουν τη Γερμανία και την ΕΚΤ, ενώ ο φόβος αποτρέπει τα θύματά της από την αναχώρηση. Τόσο μεγάλο είναι το ευρωπαϊκό όνειρο». Το ίδιο περιοδικό σε δεύτερο άρθρο του αναφέρει την αναγκαιότητα να φύγει η Γερμανία από την Ευρωζώνη καθώς είναι η πραγματική πηγή των προβλημάτων.

Ο Φίλιπ Λεγκρέν ήταν για τέσσερα χρόνια στην Κομισιόν, λειτουργώντας ως οικονομικός σύμβουλος, πολύ κοντά στους εξουσιαστικούς μηχανισμούς των Βρυξελλών. Άρα γνωρίζει.

Κι επειδή γνωρίζει, τώρα, δύο ημέρες μετά τη σύναψη συμφωνίας, αναφέρει σε άρθρο του στο Foreign Policy πως μέσα στο Σαββατοκύριακο η γερμανική ηγεσία λειτούργησε με τρόπο βάναυσο, εκδικητικό και κοντόφθαλμο κατά της Ελλάδας. Όμως, βρήκε την υποστήριξη και από τη Φρανκφούρτη και την παράνομη απειλή της ΕΚΤ να τραβήξει το βύσμα που κρατάει εν ζωή τις ελληνικές τράπεζες. «Δεν υπάρχει τίποτα ένδοξο στην Ευρωζώνη. Είναι μια τερατώδης κομπίνα αντιδημοκρατικών πιστωτών», αναφέρει με επιθετικό τόνο.

Η συζήτηση για το τρίτο πακέτο στήριξης οδήγησε τους Γερμανούς σε κινήσεις που διπλασιάζουν την έτσι και αλλιώς καταστροφική στρατηγική των πιστωτών κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, συμπιέζουν την ελληνική οικονομία, αυξάνουν το χρέος της και ποδοπατούν κάθε έννοια δημοκρατίας. Ακόμη και η Deutsche Bank αναφέρεται, πλέον, στην Αθήνα με όρους υποτέλειας.

Κατά τον Λεγκρέν, η Γερμανία αποδεικνύεται πως είναι ένας καταστροφικός ηγεμόνας σε μια ένωση που στερείται πολιτικών θεσμών. Η Ελλάδα, από τη μεριά της, κατανόησε τη ματαιότητα της αντίστασής της. Οι μικρές χώρες, όπως η Σλοβακία και η Φινλανδία συμφώνησαν με τη Γερμανία, αλλά η φωνή τους είναι ελάχιστα καθοριστική. Για τη Γερμανία, όλοι αυτοί είναι χρήσιμοι ηλίθιοι που παρέχουν κάλυψη στα απολύτως στενά συμφέροντά της. Μέσω των δανείων προς την Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να σωθούν οι τράπεζες των δύο χωρών, αλλά μόνο αυτές της Γερμανίας. «Είναι αφελές να πιστεύουμε ότι το Βερολίνο δεν θα τους ισοπέδωνε αν βρίσκονταν στο δρόμο του».

Το άρθρο σημειώνει το Βερολίνο και η Φρανκφούρτη εκβίασαν από το 2010 την Ιρλανδία, την Ιταλία και φυσικά την Ελλάδα στην οποία προχώρησαν σε ένα κτηνώδες σχέδιο. Τα κόμματα που αμφισβήτησαν την «Συναίνεση του Βερολίνου», θα έπρεπε να ηττηθούν με υποταγή – τίποτα λιγότερο. Κάτω από αυτό το πρίσμα, η Ευρωζώνη συγκροτείται από το φόβο.

Ο Λεγκρέν αναφέρει πως η ταπείνωση του Τσίπρα ήταν πλήρης. Καίτοι κάλεσε ένα δημοψήφισμα και πήρε με το μέρος του τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού, δεν κατάφερε να έχει στα χέρια του ένα διαπραγματευτικό χαρτί έναντι των δανειστών. Δεν μπορούσε να περιμένει αναδίπλωση από μέρους τους. Έτσι, ο Τσίπρας δεν τόλμησε να αρνηθεί τις άδικες συνθήκες που του επέβαλε το Βερολίνο, μπροστά στο φόβο της εξόδου από το ευρώ και την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η επιστροφή της μισητής Τρόικας στην Αθήνα. Η ελληνική Βουλή θα πρέπει να πάρει πίσω όλους τους νόμους που ψήφισε από τον Ιανουάριο και να ψηφίσει άλλους, σαφώς σκληρότερους. Ακόμη και έτσι, όμως, δεν εξασφαλίζει το τρίτο πρόγραμμα, αλλά ανοίγει το δρόμο για νέες διαπραγματεύσεις. Θα πρέπει πρώτα να εκπληρώσει κάποιους όρους και συνθήκες και στη συνέχεια να λάβει τα πολλά χρήματα.

Το πάγιο αίτημα της Ελλάδας για ελάφρυνση χρέους πηγαίνει με υποκριτικό τρόπο, από την πλευρά των δανειστών, στο μέλλον. Αντιθέτως, απαιτείται περισσότερη λιτότητα που θα βαθύνει ακόμη περισσότερο την οικονομική τρύπα της χώρας και θα αυξήσει το δυσβάσταχτο χρέος της. Ο Λεγκρέν προβλέπει πως η ύφεση και η κοινωνική αντίδραση θα φουντώσουν όταν θα αρχίσει να σχηματοποιείται η τεχνοκρατική εικόνα που επέβαλε το Βερολίνο στην Αθήνα.

Το αμερικανικό πολιτικό περιοδικό «Foreign Policy» που συνήθως απηχεί απόψεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δημοσιεύει και ένα άρθρο με τίτλο «It’s Time to Kick Germany Out of the Eurozone».

Διαβάστε τι γράφει το άρθρο:

«Να γιατί η άγκυρα που τραβάει στο βυθό την ευρωπαϊκή οικονομία δεν είναι η Αθήνα-είναι το Βερολίνο». Τον περασμένο χρόνο, η Γερμανία εκτόξευσε ένα εμπορικό πλεόνασμα 217 δισεκατομμυρίων ευρώ, που την καθιστά δεύτερη στον κόσμο μετά την Κίνα που κυριαρχεί στο παγκόσμιο εμπόριο.  Για κάποιους, καθιστά την Γερμανία φωτεινό σημάδι στην κατά τα άλλα ανεμική οικονομία της Ευρωζώνης ή «οδηγό ανάπτυξης», όπως το έχει θέσει ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Κατά βάθος, το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα, βρίσκεται ακριβώς στην καρδιά των ευρωπαϊκών προβλημάτων: Μακράν των αυξητικών τάσεων των παγκόσμιων οικονομιών, τραβούν τους Ευρωπαίους στην κατηφόρα. Ο καλύτερος τρόπος διαφυγής από την ξεροκέφαλη αυτή κατάσταση είναι για τη Γερμανία να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη.

Οι Γερμανοί συνήθως απαντούν σ’ αυτές τις κατηγορίες με ένα είδος πληγωμένης σύγχυσης. «Έχουμε εμπορικό πλεόνασμα -προσπαθούν υπομονετικά να εξηγήσουν- επειδή είμαστε πιο ανταγωνιστικοί από τους περισσότερους εμπορικούς ανταγωνιστές εταίρους μας».

«Μπορείτε να μας κατηγορήσετε -ερωτούν- επειδή ο κόσμος προτιμά να αγοράζει ανώτερης ποιότητας γερμανικά αγαθά; Κάτι που δεν θέλουμε να ανατραπεί».

Έτσι μ΄ αυτό το επιχείρημα, ο υπόλοιπος κόσμος θα πρέπει να εντείνει την προσπάθεια, να βελτιώσει τα τους οίκου του και να μοιάσει περισσότερο με την Γερμανία. «Στο μεταξύ μην μας μισείτε επειδή είμαστε όμορφοι…».

Παρά την λαϊκή μυθολογία, ωστόσο, ουδείς λόγος υπάρχει να γίνουμε ανταγωνιστικοί με «όρους εμπορικού πλεονάσματος». Πίσω στα 1817, ο οικονομολόγος David Ricardo είχε επισημάνει στις Αρχές Πολιτικής Οικονομίας και Φορολογίας (On the Principles of Political Economy and Taxation) ότι η βάση για το εμπόριο είναι «ο ανταγωνισμός και όχι το απόλυτο πλεονέκτημα».

Με άλλα λόγια «ακόμη και όταν μία χώρα είναι καλύτερη στα πάντα, θα πρέπει να εξάγει τα καλύτερά της και να εισάγει όλα εκείνα στα οποία είναι λιγότερο καλή».

Η κρίση στην Ευρωζώνη συνήθως αποκαλείται κρίση χρέους. Αλλά κατά βάθος η Ευρώπη ως σύνολο δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα εξωτερικού χρέους, αλλά εσωτερικού:

Τα πλεονάσματα της Γερμανίας και τα αυξανόμενα χρέη της Ευρωπαϊκής περιφέρειας είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Η Γερμανία κέρδισε (πολλά) από το ενιαίο νόμισμα παρά από τις επενδύσεις στο εσωτερικό της χώρας για να δανείζει τους Ευρωπαίους εμπορικούς εταίρους της ώστε να αγοράζουν γερμανικά προϊόντα.

Ως το 2007, το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα είχε φτάσει τα 195 δισεκατομμύρια ευρώ, από τα οποία τα δύο τρίτα προέρχονταν από το εσωτερικό της Ευρωζώνης.

Το Βερολίνο μπορεί να το αποκαλεί «λιτότητα», αλλά δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι τα γερμανικά υπερβολικά αποθέματα, τα οποία οι τράπεζές της δυσκολεύονται να προωθήσουν σε χρήση, έχουν καλά επενδυθεί.

Έτσι δίνουν στους Γερμανούς την ψευδαίσθηση της ευημερίας ανταλλάσσοντας την εργατική απόδοση με ανταπόδοση χάρτινων «IOU» τα οποία ουδέποτε θα είναι σε θέση να ξεπληρώσουν.

Κάτι θα πρέπει ν΄ αλλάξει , αλλά τι; Σε κανονικές συνθήκες κάθε χώρα θα πρέπει να προωθεί την δική της νομισματική πολιτική βασιζόμενη στο διακανονισμό της συναλλαγματικές της αξίες.

Αλλά η Ευρωζώνη έχει πέσει στην παγίδα. Οι χώρες της πρέπει να ακολουθήσουν σε δύο διαφορετικές κατευθύνσεις, αλλά κάτω από ενιαίο νόμισμα.

Ο ευρωπαϊκός νομισματικός κατευνασμός -με εξασθενημένο ευρώ- αναπροσανατολίζει την ευρωπαϊκή εσωτερική ανισορροπία με εξωστρέφεια. Το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ σημειώνει έκρηξη πάνω 49% από το 2007 στο 2013) ενώ μειώνεται ως προς την Ιαπωνία και την Κίνα, καθώς σημειώνει άνοδο σε πλεόνασμα σε σχέση με τη Βραζιλία και την Νότιο Κορέα.

Τον περασμένο χρόνο, οι Γερμανοί πολιτικοί έδειξαν περισσότερο πρόθυμοι να προσπαθήσουν να αυξήσουν τη ζήτηση, ανεβάζοντας τον κατώτατο μισθό, περικόπτοντας το ηλικιακό όριο συνταξιοδότησης και αυξάνοντας τις συντάξεις, με την απειλή να θίξουν την παραγωγικότητα, την οποία θεωρούν γερμανικό προνόμιο πηγή ικανότητας για κατανάλωση.

Ταυτόχρονα ήταν οι ίδιοι πολιτικοί που αρνήθηκαν να περικόψουν φόρους ή να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες, κάτι που το 2014 είχε ως αποτέλεσμα να υποβληθεί στην Γερμανία ο πρώτος ισοσκελισμένος προϋπολογισμός από το 1969, μία χρονιά νωρίτερα, από όσο προβλεπόταν.

Για τους περισσότερους Γερμανούς οποιαδήποτε πρόταση να χαλαρώσουν την οικονομική πειθαρχία, προσκρούει στο ελληνικό παράδειγμα. Τα μεγάλα τραπεζικά αποθέματα ψάχνουν να βρουν πρόθυμους δανειολήπτες.

Με γερασμένο πληθυσμό, ίσως εξηγείται ο λόγος που οι Γερμανοί αποταμιεύουν. «Η «ανάπτυξη» που δημιουργεί η Γερμανία χρηματοδοτώντας μη βιώσιμη εμπορική ανισότητα -εντός και εκτός Ευρωζώνης- είναι μια ψευδαίσθηση. Είναι μια δανεική ανάπτυξη για μικρό διάστημα. Για τη Γερμανία και τον κόσμο, είναι κακό εμπόριο.

Tμήμα ειδήσεων defencenet.gr

Οι φορές που η Ελλάδα σταμάτησε τη Γερμανία πριν την απόλυτη επικράτηση

Του Μαρίνου Γκασιάμη

«Γερμανία, Γερμανία πάνω απ’ όλα. Πάνω απ’ όλα στον κόσμο». Αυτοί οι στίχοι αποτελούν τις δύο πρώτες στροφές του τραγουδιού, στίχοι του οποίου αποτελούν τον Γερμανικό εθνικό ύμνο. Στον εθνικό ύμνο βέβαια που χρησιμοποιείται μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο προτιμούν τους στίχους που λένε «Ενότητα, δικαιοσύνη, ελευθερία για την πατρίδα», ούτως ώστε να μην προκαλούν τα αισθήματα των υπόλοιπων λαών της ηπείρου.

Η Γερμανία είναι μια ένωση κρατιδίων που επιτεύχθηκε μόλις το 1871 υπό την μορφή της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, που σχεδόν αμέσως έγινε και αποικιακή δύναμη.
Από τον καιρό που ήταν ακόμα στα σπάργανα, στόχος της άρχουσας τάξης της ήταν να γίνει υπερδύναμη.

Έχει μείνει στην ιστορία η φράση του πρώτου της καγκελάριου Όττο Φον Βίσμαρκ, που ήταν ένας αν μη τι άλλο δυναμικός και δραστήριος άνθρωπος, στην οποία είπε χαρακτηριστικά ότι «Τα μεγάλα ερωτήματα της ημέρας δεν θα απαντηθούν με λόγια και αποφάσεις της πλειοψηφίας αλλά με σίδερο και αίμα».

Η φράση αυτή καταδεικνύει την θέληση των βιομηχάνων και γενικά των εύπορων της Γερμανίας να ποδηγετήσουν τα πράγματα τουλάχιστον σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Στην πορεία αυτή η Γερμανία έχει βρει κατά την διάρκεια του 20ου και του 21ου αιώνα τρεις φορές μπροστά της την Ελλάδα.
Μια Ελλάδα που πάντα βρισκόταν με την πλάτη στον τοίχο, ωστόσο πάντα επιτελώντας το χρέος της απέναντι στην ιστορία τα έβαλε με μια υπερδύναμη και βγήκε νικητής!

Η πρώτη φορά ήταν στο πλαίσιο του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η πρώτη φορά

Η Γερμανική Αυτοκρατορία στις αρχές του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν μια υπερδύναμη με τεράστια βιομηχανική παραγωγή που απομυζούσε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές των αποικιών της.
Αποζητούσε ωστόσο να επικρατήσει και επί των παραδοσιακών υπερδυνάμεων του 19ου αιώνα, δηλαδή την Βρετανία και την Γαλλία, που και στις απαρχές του 20ου έδειχναν να ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό την υφήλιο μιας και το «άστρο» των ΗΠΑ δεν είχε αρχίσει ακόμα να ανατέλλει.

Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος που ονομάστηκε 1ος Παγκόσμιος, η μιλιταριστική κοινωνία τόσο της Γερμανίας όσο και της συμμάχου της Αυστροουγγαρίας πέρασαν ορμητικά και με μεγάλο ενθουσιασμό σε επιθετικές επιχειρήσεις.

Στην αρχή η στάση της Ελλάδας, κυρίως λόγω της φιλογερμανικής στάσης του τότε Βασιλιά, παρέμεινε ουδέτερη παρά τα πλήγματα που δέχθηκε, όπως η αιχμαλωσία ολόκληρου του Δ Σώματος Στρατού το 1916, του οποίου οι  6.100 στρατιώτες και οι 430 αξιωματικοί, στάλθηκαν σε στρατόπεδα αιχμαλώτων στο Γκέρλιτς.

Η αιχμαλώτιση αυτή ήταν ένα από εκείνα τα γεγονότα που ενέτειναν ακόμα περισσότερο τον διχασμό στην Ελληνική κοινωνία μεν έδωσαν όμως τα «εφόδια» σε όσους επιζητούσαν μια είσοδο σε εκείνο τον πόλεμο.

Το 1917 πλέον η κατάσταση στα μέτωπα είχε ως εξής. Η μεγάλη επίθεση τον Ιούλιο του 1917 εναντίον του αυστρορωσικού μετώπου που προετοιμάστηκε από τους Ρώσους της κυβέρνησης Κερένσκυ που είχε αναλάβει την διακυβέρνηση μετά την πτώση του Τσάρου δεν είχε τα απαιτούμενα αποτελέσματα από στρατιωτική άποψη.

Η Γερμανία συνέχισε με καινούργια ορμή την προώθηση στις ακτές της Βαλτικής.

Αυτή η επιτυχία της Γερμανίας είχε ως αποτέλεσμα οι μπολσεβίκοι του Λένιν αναλάβουν την εξουσία στην Ρωσία και με την συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ η Μόσχα να βγει εκτός πολέμου.
Η εξέλιξη αυτή επέτρεψε στη Γερμανία να μεταφέρει τεράστιους όγκους στρατευμάτων από την ανατολή στο γαλλικό μέτωπο.
Οι Γερμανοί με τα στρατεύματα αυτά μπήκαν στη Βόρεια Γαλλία και νικώντας τους συμμάχους στη μάχη του Σωμ και να φτάσουν μέχρι και την περιοχή της Αμιένης. Από εκεί ακόμα και μια εισβολή στην ίδια την Βρετανία φάνταζε πολύ πιθανή.

Η είσοδος των ΗΠΑ στον πόλεμο το 1917 απλά έδωσε μια ανάσα στους συμμάχους της Αντάντ. Στο μέτωπο της Ιταλίας οι Αυστριακοί είχαν καθηλώσει τους Ιταλούς. Έλειπε ένα ακόμα μέτωπο που θα δημιουργούσε το απαραίτητο ρήγμα και την διέξοδο για την νίκη
Αυτό το μέτωπο ανοίχτηκε στην Ελλάδα…

Η Ελλάδα το πλήρωσε αυτό με τον διχασμό, ωστόσο η μικρή αυτή χώρα έδωσε την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για την πτώση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας.
Η Ελλάδα κατάφερε να συγκεντρώσει 300.000 στρατό  που εντάχθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους στο αγγλογαλλικό στράτευμα που πολεμούσε στην Μακεδονία. Η αποφασιστική μάχη δόθηκε στο Σκρα στις 30 Μαΐου 1918, γνωστή και ως «μάχη του Σκρα», με ολοκληρωτική νίκη των ελληνικών δυνάμεων.
Η νίκη αυτή προκάλεσε ρήγμα στο μέτωπο των Γερμανών, Αυστριακών και Βουλγάρων συμμάχων τους. Μια ταχεία προέλαση θα έθετε σε κίνδυνο όλο των σχεδιασμό του Βερολίνου. Το άνοιγμα όμως και μόνο του Βαλκανικού μετώπου ανάγκασε τους Αυστριακούς να μεταφέρουν στρατεύματα από το Ιταλικό μέτωπο.
Η νίκη αυτή των Ελλήνων στο Σκρα υμνήθηκε από Γάλλους και Άγγλους πολιτικούς, όπως ο Κλεμανσώ και ο Λόϋδ Τζώρτζ. Χαρακτηρίστηκε ως θρίαμβος και κρίσιμο σημείο για την κατάρρευση του Ανατολικού μετώπου των Γερμανών.

Η δεύτερη φορά

Για την δεύτερη φορά δεν χρειάζονται και πολλά λόγια καθώς είναι χαραγμένη στην μνήμη πολλών εχθρών και φίλων της Ελλάδας που είναι ακόμα εν ζωή.

Η Μάχη της Ελλάδας 1940-41, για την απόκρουση των απρόκλητων Ιταλικών αρχικά επιθέσεων, αργότερα δε και των Γερμανικών, διήρκεσε συνολικά 216 ημέρες, ήτοι 7 μήνες, μέχρι να επιτευχθεί η ολοκλήρωση της καταλήψεως της πατρίδας μας από τις συνδυασμένες στρατιωτικές δυνάμεις του Ιταλο-Γερμανικού Άξονα. Αυτό το γεγονός προκάλεσε παγκόσμια κατάπληξη και αιτία πολλαπλού γενικευμένου θαυμασμού και εγκωμίων. Ήταν κάτι το μεγαλειώδες, το οποίο δικαίως θεωρήθηκε ως Ελληνικό θαύμα.

Κατ’ αντιδιαστολή, όπως αναφέρει ο Peter Young στο βιβλίο του “WORLD ALMANAC BOOK OF WW II ”, για την κατάληψη της Γαλλίας ο Άξονας χρειάστηκε 45 ημέρες, παρά τη στρατιωτική βοήθεια που της εδόθη με την εκεί παρουσία ισχυρών Αγγλικών δυνάμεων, του Βελγίου 18 ημέρες, της Ολλανδίας 5 ημέρες, ενώ η Δανία υπέκυψε σε 12 ώρες και οι Αυστρία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Ρουμανία και Αλβανία συμμάχησαν ή παραδόθηκαν αμαχητί.

Η χρονοτριβή των Γερμανών στην Ελλάδα τους κόστισε την μάχη της Ρωσίας. Είναι γνωστή η φράση του ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Ιωσήφ Στάλιν που είπε «Λυπάμαι διότι γηράσκω και δεν θα ζήσω επί μακρόν δια να ευγνωμονώ τον Ελληνικών Λαό, του οποίου η αντίστασης έκρινε τον 2ον Παγκόσμιο Πόλεμο».

Χαρακτηριστική επίσης είναι η ακόλουθη δήλωση του Βρετανού Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Philip Noel Baker, που έκανε την 28η Οκτωβρίου 1942, στην οποία μεταξύ άλλων τόνιζε, όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Η Μεσόγειος κατά τον Β΄ ΠΠ – Η συμβολή της Ελλάδος προς αποτροπή της καταλήψεως της Μεσογείου υπό της Γερμανίας» του Α. Π. Ζολώτα, εκδόσεως Ερωδιός, 2005:

«Εάν η Ελλάδα ενέδιδε στο τελεσίγραφο τον Μουσολίνι, κανείς δεν θα είχε το δικαίωμα να την κατηγορήσει. Το λέγω αυτό ενώ γνωρίζαμε τότε και γνωρίζουμε και σήμερα ακόμη καλύτερα, τι θα σήμαινε για μας και για τον αγώνα μας η συνθηκολόγηση αυτή. Ο Άξονας θα είχε από τότε στη διάθεσή του όλη την Ευρώπη για να αναπτύξει τις γραμμές των συγκοινωνιών του και τα αεροπλάνα και τα υποβρύχια του θα κυριαρχούσαν έκτοτε από τις ακτές της Ελλάδας σε ολόκληρη την Μεσόγειο. Το έργο της άμυνας μας στην Αίγυπτο θα γινόταν πολύ δυσκολότερο. Η Συρία, το Ιράκ και η Κύπρος θα καταλαμβάνοντο από τον Άξονα. Ή Τουρκία θα εκυκλούτο. Οι πετρελαιοπηγές της εγγύς Ανατολής θα ήσαν στην διάθεσή του. Η οπίσθια θύρα του Καυκάσου θα ανοίγετο γι’ αυτόν. Δεν δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι θα χάναμε ολόκληρη την Μέση Ανατολή και ίσως και αυτόν τον πόλεμο.

Χάρις στην Ελληνική άμυνα, μας δόθηκε ο καιρός να αποκρούσουμε αρχικά και να συντρίψουμε έπειτα την Ιταλική στρατιά που κινήθηκε από τη Λιβύη εναντίον της Αιγύπτου, να εκκαθαρίσουμε την Ερυθρά Θάλασσα από τα εχθρικά πλοία, να μεταφέρουμε την Αμερικανική βοήθεια προς την Εγγύς Ανατολή και να εξουδετερώσουμε έτσι την εχθρική απειλή εναντίον της.
Τα αποτελέσματα της Ελληνικής άμυνας γίνονται αισθητά ακόμη και σήμερα στους αγώνες μας. Εάν το Στάλινγκραντ και ο Καύκασος κρατούν σήμερα, αυτό δεν είναι άσχετο με την Ελληνική άμυνα, από την οποίαν επωφελούμεθα ακόμη, υστέρα από την πάροδο δύο ολοκλήρων ετών. Ό κόσμος, πραγματικά, δεν δικαιούται να λησμονήσει τα κατορθώματα των Ελλήνων κατά την ιστορική εκείνη στιγμή».

Η τρίτη φορά

Για την τρίτη φορά που η «μικρή» Ελλάδα στέκεται στο δρόμο της Γερμανίας για να κυριαρχήσει στην Ευρώπη δεν έχουμε και πολλά προς το παρόν να γράψουμε μιας και βρίσκεται σε εξέλιξη η σύγκρουση ανάμεσα στις δύο χώρες.
Η μία, η Γερμανία, επιζητά την επικράτηση της, ευτυχώς σε οικονομικό μόνο επίπεδο αυτή την φορά, μέσω ενός ακραία φιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης που καταδικάζει σε ύφεση τις υπόλοιπες χώρες ενώ παράλληλα καταπατά ακόμα και θεμελιώδης αξίες της Ευρώπης, όπως αυτή φτιάχτηκε τουλάχιστον μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η άλλη, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που υψώνει το ανάστημά της στην ΕΕ, ζητώντας κάτι που και άλλες χώρες επιθυμούν αλλά τρέμουν να το ζητήσουν. Μια Ευρώπη βασισμένη στην αλληλεγγύη των λαών με περισσότερη δημοκρατία και επικράτηση των αρχών του δικαίου επί των αρχών των αγορών.
Το μέλλον θα δείξει αν και η τρίτη αυτή φορά θα στεφθεί από επιτυχία για τους Έλληνες αλλά και το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για αυτούς.

Βιβλιογραφία-πηγές:
•    Ιστορία του Ελληνικού Έθνους του Κ. Παπαρηγόπουλου-Π.Καρολίδη-Γ.Αναστασιάδη-Ν. Μουτσόπουλου
•    ΕΑΝ Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΕΛΕΓΕ ΟΧΙ ΤΟ 1940, του παλαιμάχου Γεωργίου Ευθυμίου Χαροκόπου, Εκδόσεως ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ, 2005
•    Η ΗΡΩΙΚΗ ΕΛΛΑΣ 1940-1941, Έκδοση τα ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, 2001
•    Έκθεση Υποναύαρχου ε.α Σωτηρίου Γεωργιάδη Π.Ν.

http://www.koutipandoras.gr/article/145458/oi-fores-poy-i-ellada-stamatise-ti-germania-prin-tin-apolyti-epikratisi

Αποκάλυψη συνομιλίας-σοκ από τους New York Times: «Οταν ο Β.Σόιμπλε έδωσε εντολή στην ΕΚΤ να κλείσει τις ελληνικές τράπεζες»!

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν αυτός που πήρε την απόφαση για επιβολή των capital controls και το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών αποκαλύπτουν σε δημοσίευμά τους οι New York Times!

Οπως αποκαλύπτει η αμερικανική εφημερίδα σε ένα μεγάλο άρθρο της όπου περιγράφει το παρασκήνιο της περασμένης εβδομάδας που οδήγησε την ελληνική κυβέρνηση στην απόφαση για το δημοψήφισμα και την ΕΚΤ στο κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών: Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είνι ο αυτουργός πίσω από το capital control, τις κλειστές ελληνικές τράπεζες και τα «60άρια»!

Την Πέμπτη Τσίπρας και Βαρουφάκης συμφώνησαν ότι δε μπορούσαν να παρουσιάσουν την πρόταση αυτή στο υπουργικό συμβούλιο, καθώς είχαν ενταθεί οι φωνές τις τελευταίες εβδομάδες που έβαζαν κόκκινες γραμμές σε φόρους και συντάξεις, ενώ είχαν αυξηθεί και οι πιέσεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ υπέρ της ρήξης με την Ευρώπη και της επιστροφής στη δραχμή.

Οι δύο άνδρες συμφώνησαν να πιέσουν την Ευρώπη για το θέμα του χρέους, ώστε να έχει μια πιθανότητα η συμφωνία να περάσει από τη Βουλή.

Όταν όμως ο Γ. Βαρουφάκης το έθεσε στους συναδέλφους του υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης την ίδια ημέρα στο Eurogroup, του απάντησαν πως έχει μείνει ελάχιστος χρόνος για διαπραγματεύσεις.

“Γιάνη, αν συνεχίσεις να μιλάς για το χρέος, η συμφωνία θα είναι αδύνατη”, του είπε ο Ολλανδός Γ. Ντάσελμπουμ.

Τότε ο Γερμανός Β. Σόιμπλε «πήρε την σκυτάλη» και άσκησε κριτική στον Γάλλο Επίτροπο Οικονομικών Π.Μοσκοβισί ότι «Κρατάει απαράδεκτα ευνοϊκή στάση απέναντι στην Ελλάδα», καθώς, όπως είπε, «Ακόμη και η τελευταία πρόταση των θεσμών θα είχε δυσκολίες να περάσει από τη γερμανική Βουλή»!

Και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κατέληξε ρίχνοντας την «βόμβα», όπως αναφέρουν οι NYT: “Η μόνη λύση είναι η επιβολή capital controls και αυτό θα γίνει”!

Η αντίστροφη μέτρηση για την μεγαλύτερη κοινωνική κρίση στην Ελλάδα μετά τον Β’ΠΠ είχε ξεκινήσει και πάι δια χειρός ενός Γερμανού.

Στο σημείο αυτό ο Γ. Βαρουφάκης προσπάθησε να σώσει την κατάσταση με μία ύστατη υποχώρηση: Απευθύνθηκε στη διευθύντρια του ΔΝΤ Κ.Λαγκάρντ και της είπε: “Εστω! Αν υπογράψουμε αυτή τη συμφωνία, μπορείτε να δηλώσετε επίσημα ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο;”.

“Έχει ένα επιχείρημα ο Γιάνης”, απάντησε η Κριστίν Λαγκάρντ, “Πρέπει να απαντηθεί το ζήτημα του χρέους”.

Πριν προλάβει όμως να συνεχίσει, τη διέκοψε ο Γ. Ντάισελμπλουμ. “Γιάνη η προσφορά είναι take it or leave it”, του είπε «σπρώχνωντας» την ελληνική κυβέρνηση να ανακοινώσει το δημοψήφισμα…

Την προηγούμενη Παρασκευή 26/06 το πρωί στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός μάζεψε τους στενούς συνεργάτες του σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου για μια μυστική σύσκεψη.

Από όλους τους συμμετέχοντες ζητήθηκε να αφήσουν εκτός τα κινητά τους τηλέφωνα για να αποφευχθεί καταγραφή των συνομιλιών τους από τις γερμανικές και γαλλικές μυστικές υπηρεσίες που διακριβώθηκε ότι παρακολουθούσαν τις μεταξύ τους τηλεφωνικές συνομιλίες.

Εκεί ο Αλέξης Τσίπρας άκουσε από όλους τους συνεργάτες του να υποστηρίζουν ότι το ΔΝΤ και η Γερμανία δεν ήθελαν συμφωνία, αλλά αντίθετα έσπρωχναν την Ελλάδα σε χρεοκοπία.

To προηγούμενο βράδυ οι ευρωπαίοι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής είχαν απορρίψει τη νέα πρόταση του πρωθυπουργού για ελάφρυνση του χρέους.

“Αυτό δεν πάει πουθενά”, φέρεται να είπε εκνευρισμένος ο πρωθυπουργός, “όσο πιο πολύ κινούμαστε προς αυτούς, εκείνοι απομακρύνονται”. 

Μετά από μερικές ώρες πήρε την απόφαση να μπει στο αεροπλάνο για την Ελλάδα και από εκεί να ανακοινώσει το δημοψήφισμα.

Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

Η αρχή της εθνικής – συλλογικής ευθύνης

Οι παλιοί καλοί Γερμανοί! Τώρα μιλούν για εθνική ευθύνη και απαιτούν φόρους, τότε για συλλογική και έκαιγαν χωριά και πόλεις!

Κάποιες αξίες παραμένουν αναλλοίωτες στον χρόνο!

 

 

Η Ευρώπη και η Γερμανία πρέπει να γονατίσουν μπροστά στην Ελλάδα και να της πουν: «Ευχαριστώ». Φιλελληνική επίθεση του Ζαν-Λικ Γκοντάρ

Για τρίτη φορά από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση, ένας από τους μεγαλύτερους εν ζωή σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ (η τελευταία ταινία του οποίου «Αποχαιρετισμός στη Γλώσσα» κυκλοφόρησε πρόσφατα στις ελληνικές αίθουσες) εκφράζεται με τα πιο θερμά λόγια για την Ελλάδα.

Από τον Ορέστη Ανδρεαδάκη

«Οι Γερμανοί είναι καθάρματα» λέει γελώντας ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ στο περιοδικό «SoFilm».

«Διαγράψαμε όλα τους τα χρέη, ξαναχτίσαμε τα σπίτια τους, και τους επιτρέπεται να εισβάλλουν στην Ελλάδα ως τουρίστες».

Προκλητικός και αιρετικός όπως πάντα, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ, στα 84 του χρόνια, αναστάτωσε το πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών χωρίς καν να πατήσει το πόδι του εκεί.

Σκηνή από την ταινία «Αποχαιρετισμός στη Γλώσσα» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, που θα προβάλλεται στις αίθουσες από τις 4 Ιουνίου

Σε μια μεγάλη συνέντευξή του στο κινηματογραφικό περιοδικό «SoFilm» μιλάει για τα πάντα – το σινεμά, τους φίλους του, τα όνειρά του και την οικονομική κρίση στην Ελλάδα.

Θυμίζουμε ότι τον Μάιο του 2010 είχε αρνηθεί να παρευρεθεί στην πρεμιέρα της προηγούμενης ταινίας του «Film Sosialisme» στο Φεστιβάλ Καννών, επικαλούμενος «προβλήματα ελληνικού τύπου» όπως έγραφε στο λακωνικό φαξ που είχε στείλει.

Λίγους μήνες αργότερα είχε δηλώσει ότι η Ελλάδα δεν χρωστάει τίποτα, εν αντιθέσει με τους Ευρωπαίους και τον υπόλοιπο κόσμο, οι οποίοι σύμφωνα με τον Γκοντάρ θα έπρεπε να δίνουν δέκα δολάρια στην Ελλάδα κάθε φορά που χρησιμοποιούν τη λέξη «επομένως».

Ο Γκοντάρ είχε υποστηρίξει ότι πάνω σε αυτήν τη λέξη – θεμελιώδη λίθο της Αριστοτελικής σκέψης – έχει οικοδομηθεί ολόκληρος ο σύγχρονος πολιτισμός.

«Και η γλώσσα μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες». Σχέδιο του Γκοντάρ

Το ίδιο επαναλαμβάνει και στην τωρινή του συνέντευξη στο «SoFilm» απαντώντας στον δημοσιογράφο Τιερί Λούνας σχετικά με το αν οι Έλληνες έχουν δίκιο να ζητούν πολεμικές αποζημιώσεις από την Γερμανία.

«Φυσικά κι έχουν δίκιο! Και σας προτείνω να δείτε την ταινία «Η Κληρονομιά της Κουκουβάγιας» του Κρις Μαρκέρ στην οποία αντιλαμβανόμαστε ότι όλα τα χρωστάμε στην ελληνική σκέψη, η οποία διήρκησε για χιλιάδες χρόνια».

Ο Γκοντάρ αναφέρεται στο διάσημο εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Κρις Μαρκέρ, «Η Κληρονομιά της Κουκουβάγιας», το οποίο αποτελείται από 13 είκοσι-πεντάλεπτα επεισόδια και προβλήθηκε πρώτη φορά στη γαλλική τηλεόραση το καλοκαίρι του 1989.

«Η ταινία μας δείχνει πώς η ελληνική σκέψη επηρέασε ακόμη και την Ιαπωνία. Αφιερώστε ένα βράδυ στο να δείτε την ταινία «Η Κληρονομιά της Κουκουβάγιας» και το πρόβλημα ανάμεσα στην Γερμανία, την Ευρώπη και την Ελλάδα θα έχει διευθετηθεί για εσάς. Η Ευρώπη και η Γερμανία πρέπει να γονατίσουν μπροστά στην Ελλάδα και να της πουν: «ευχαριστώ»».

«Αυτό είναι όλο. Κάθε φορά που φτιάχνετε μια πρόταση και που λέτε «επομένως», οι Έλληνες θα πρέπει να λαμβάνουν δέκα δολάρια ως δικαιώματα συγγραφέα, και δεν θα υπήρχε πλέον ελληνικό χρέος».

http://www.cinemag.gr/article.asp?catid=37406&subid=2&pubid=130061765

 

«Φτύσε τη δημοκρατία» ζητά από Βαρουφάκη ο μαστιγοφόρος παρουσιαστής (δείτε εκπληκτικό βίντεο)

Η υπέρβαση και η απώθηση του ναζιστικού παρελθόντος στη Γερμανία – μια ψυχολογική προσέγγιση –

της Τριανταφυλλιάς Thiesing-Κωστοπούλου

Πριν αρχίσω θέλω να τονίσω, πως πεποίθηση μου είναι, πως τα δίκαια αιτήματα ως προς της γερμανικές οφειλές προς την Ελλάδα στερούνται πολιτικής βούλησης τόσο από μεριάς της Γερμανικής κυβέρνησης, όσο και της ελληνικής.

Θέλω σήμερα να περιγράψω κάτι που πιστεύω πως μπορεί να είναι χρήσιμο, αν το λάβουμε υπόψη, έστω στο πίσω μέρος του μυαλού μας, στις διαπραγματεύσεις ή συνομιλίες μας με τους Γερμανούς, όταν προβάλλουμε τα δίκαια αιτήματα των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα.

Πέρυσι το Μάιο, ο Μανώλης Γλέζος απευθύνθηκε με μια συγκλονιστική επιστολή στους αναγνώστες της μεγάλης σε κυκλοφορία γερμανικής εφημερίδας “die Welt“, που συγκίνησε κάθε Έλληνα που τη διάβασε.

Ωστόσο, τα σχόλια των Γερμανών αναγνωστών ήταν ως επί το πλείστων επικριτικά και σε κάποιο βαθμό, εμετικά. Διαβάζοντας τα σχόλια, έρχονταν συνεχώς στο νου μου, τα λόγια του εβραίου, Γερμανού ζωγράφου Μαξ Λίμπερμαν, που στις 30 Ιανουαρίου του 1933, στο αντίκρισμα των πυρσοφόρων, υμνητών του Χίτλερ, ξεστόμισε: «Μου είναι αδύνατο να φάω τόσο, όσο για να ξεράσω».

Κατά την προσωπική μου κρίση, η επιστολή του Μανώλη Γλέζου μίλησε στην ψυχή του μέσου Έλληνα. Μίλησε, όμως, και στην ψυχή του μέσου Γερμανού;

Εικάζω πως όχι, δεν μίλησε στην ψυχή του μέσου Γερμανού. Αντιθέτως, κινητοποίησε αντανακλαστικά άμυνας, τα οποία εκφράστηκαν με επίθεση, μείωση της προσωπικότητας του Έλληνα και με κατηγορίες ενάντιων του. Σε κάποια σχόλια μάλιστα, μού δημιουργήθηκε η εντύπωση πως δεν συγχωρούν στο Μανώλη Γλέζο ότι ακόμη ζει.

(Σχετικά με τις κατηγορίες ενάντια στους Έλληνες, έχω να πω πως δυστυχώς εκτός από την εξαιρετική δουλειά που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν τα Γερμανικά ΜΜΕ και η γερμανική κυβέρνηση προς αυτή την κατεύθυνση, μπορούν οι Γερμανοί να στηρίξουν τις κατηγορίες τους και στην πλέον έγκυρη πηγή, τον πρώην Έλληνα πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, που μίλησε με την τότε ιδιότητά του, με τα πλέον απαξιωτικά σχόλια για τους Έλληνες.)

Επιστρέφοντας στην επιστολή Γλέζου, αναρωτήθηκα: γιατί δεν άγγιξε τη ψυχή του μέσου Γερμανού; Για την απάντηση, θα βασιστώ στους δυο μεγάλους, Γερμανούς ψυχαναλυτές, την Margarete και τον Alexander Mitscherlich.

(Στο σημείο αυτό, να σας πω πως ο Alexander Mitscherlich κατέθεσε στη Δίκη της Νυρεμβέργης εναντίον συναδέλφων του ναζιστών, με αποτέλεσμα στη μεταπολεμική Γερμανία, που εννοείται πως προσπαθούσε να επουλώσει τις πληγές της, να μην τον αφήσουν να πάρει έδρα στο πανεπιστήμιο της Χαϊλδεβέργης, όπου δίδασκε. Τελικά κατόρθωσε να πάρει έδρα στη Φρανκφούρτη, καθώς ήταν φίλος των Αντόρνο και Χορκχάιμερ, αλλά και πάλι όχι ως καθηγητής ιατρικής, αλλά φιλοσοφίας) 

Η Γερμανία πήρε «θέση μάχης»! Εμείς;

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Η ταχύτητα με την οποία η νέα ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στην αποπομπή της τρόικας και στην παρεμπόδιση επιβολής νέων, εκτεταμένων κυρώσεων κατά της Ρωσίας αποτέλεσε –κατά γενική ομολογία– ένα είδος πολιτικού Blitzkrieg, που ξάφνιασε και αναστάτωσε το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες αλλά και τους εν Ελλάδι μνημονιακούς υποτακτικούς τους. Στο πλαίσιο αυτό, ακόμη και η συμβολική παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού στο μνημείο πεσόντων στην Καισαριανή εκνεύρισε τους Γερμανούς, καθώς έγινε αντιληπτό ότι αργά ή γρήγορα το κατοχικό δάνειο θα έρθει –για πρώτη φορά με αξιώσεις– στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως και ο ευμενής τρόπος που το 1953 οι νικητές του πολέμου αντιμετώπισαν την ηττημένη και καταχρεωμένη Γερμανία.

Ο αιφνιδιασμός πήρε τέτοιες διαστάσεις που η Handelsblatt είδε ξαφνικά να πλανάται ένα νέο «φάντασμα πάνω από την Ευρώπη», με τον Τσίπρα σε ρόλο «επαναστάτη του παρόντος και μαέστρο της αλλαγής», επισημαίνοντας παράλληλα τον κίνδυνο «η ελληνική επανάσταση να εξαπλωθεί σε όλη την Ευρώπη»[1]. Τέτοια «φαντάσματα» προφανώς και δεν είναι ευχάριστα για την καγκελάριο Μέρκελ, γεγονός που επισημαίνει και το Spiegel: «η νίκη του Τσίπρα είναι ήττα της Μέρκελ» και με τη νίκη αυτή «υπάρχει ένα πρόβλημα για όλους, κυρίως όμως για την Μέρκελ, η οποία καλείται τώρα να λύσει αυτό το πρόβλημα»[2]. Επικαλούμενη το ίδιο μαρξιστικό «φάντασμα» αλλά πολύ πιο ανήσυχη η Welt αναρωτιέται μήπως «η Μέρκελ σε λίγο δεν θα έχει λόγο στην Ευρώπη», καθώς «ο θρίαμβος του Τσίπρα στην Ελλάδα αλλάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση», κάνοντας «δεξιούς και αριστερούς λαϊκιστές να πανηγυρίζουν για τη νίκη του – και οσφραίνονται την ευκαιρία τους να τελειώσουν την πολιτική λιτότητας που επέβαλε η καγκελάριος»[3].

Η γερμανική κυβέρνηση μπορεί να μην αντέδρασε με την ίδια ταχύτητα, προτιμώντας να κρατήσει στάση αναμονής. Το σύνθημά της, όπως σημειώνει η Welt είναι: «αφήστε τους Έλληνες να έρθουν. Σ’ ένα μήνα τελειώνει το δεύτερο πρόγραμμα βοήθειας». Αντιθέτως, άμεση ήταν η αντίδραση από τα καθεστωτικά και συνεργαζόμενα με μυστικές υπηρεσίες «έγκριτα» ΜΜΕ της Γερμανίας[4] που προχώρησαν σε μια πρωτόγνωρη, εν παραλλήλω ομοβροντία μίσους, απαξίωσης, εχθρότητας, ύβρεων, περιφρόνησης και εκβιασμών κατά της Ελλάδας και του πρωθυπουργού της. Και αν η οικονομική διάσταση της ανθελληνικής υστερίας των γερμανικών ΜΜΕ είναι εν πολλοίς γνωστή σε όλη τη διάρκεια της νέας «ελληνικής τραγωδίας», αυτό που προστέθηκε πλέον στη γερμανική φαρέτρα είναι και οι γεωπολιτικές αντιθέσεις στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία.

Επικεφαλής στη νέα φάση δαιμονοποίησης της Ελλάδας αυτή τη φορά δεν είναι η «κίτρινη» Bild αλλά η «ποιοτική» die Zeit, η οποία εύχεται όχι μόνο τη γρήγορη αποτυχία της νέας, δημοκρατικά εκλεγμένης ελληνικής κυβέρνησης, λόγω «της εσωτερικής της αντίφασης και του εξωτερικού παραλογισμού της»[5], αλλά και μεγαλύτερη δυστυχία στον ελληνικό λαό. Για τους διαπλεκόμενους φιλοατλαντιστές λομπίστες, γύρω από τον εκδότη της εφημερίδας Josef Joffe, «η νέα ελληνική κυβέρνηση αποτελεί κίνδυνο για την Ευρώπη», όχι τόσο για τις όποιες οικονομικές απώλειες των δανειστών της Ελλάδας αλλά επειδή με τη στάση της στο ουκρανικό ζήτημα «απειλεί την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, την ψυχή της Ευρώπης», γιατί «προδίδει σχεδόν όλες τις ηθικές και νομικές αξίες που για την Ευρώπη είναι άγιες»!

Κι όμως για τα γερμανικά ΜΜΕ αυτές οι δυο «άγιες» ευρωπαϊκές «αρετές» δεν απειλούνται όταν αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροπλάνα, που απογειώνονται και από τη Γερμανία, δολοφονούν αμάχους, όταν Αμερικανοί και Γερμανοί πράκτορες, σε αγαστή συνεργασία με καθαρόαιμους ναζί υποκινούν πραξικοπήματα ενάντια σε δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις (Ουκρανία), ούτε βεβαίως όταν προκαλούν πολέμους σε τρίτες χώρες (Λιβύη, Ιράκ, Συρία) και συνεργάζονται άψογα με σκοταδιστικά καθεστώτα σαν τη Σαουδική Αραβία, ούτε όταν συμβάλουν στη γιγάντωση του ισλαμικού χαλιφάτου ή όταν ανέχονται φυλακές–βασανιστήρια, ακόμα και εντός της Ευρώπης (Πολωνία, Ρουμανία) και διευκολύνουν απαγωγές και βασανιστήρια υπόπτων. Στο όνομα της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» και της «ευρωπαϊκής ψυχής» απαιτούν θρασύτατα τον «σεβασμό»[6] από την Ελλάδα και παράλληλα εύχονται την καταστροφή της επειδή τόλμησε για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια να μην εννοεί την εθνική κυριαρχία και τη διπλωματία όπως αυτοί επιθυμούν – την ώρα μάλιστα που ίδιοι οι ευρωπαίοι ιππότες της ηθικής και της αξιοπρέπειας ανέχονται δουλοπρεπώς οι ΗΠΑ και οι λοιπές αγγλοσαξονικές χώρες του «Five-Eyes Club» να παρακολουθούν τους πάντες και τα πάντα και που δεν ενοχλούνται όταν ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ στην Ευρώπης, Αμερικανός στρατηγός Ben Hodger, μοιράζει σε τραυματισμένους στρατιώτες στα ουκρανικά στρατιωτικά νοσοκομεία «μετάλλια ανδρείας» των ΗΠΑ.

Ο μέσος Γερμανός πολίτης γνωρίζει πλέον από τα ΜΜΕ της χώρας του ότι ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών είναι «εθνικιστής, θαυμαστής του Πούτιν, φίλος της Κίνας, ιδεολόγος του μίσους κατά της Γερμανίας»[7], με «προσβάσεις στη ρωσική ακροδεξιά», η οποία – ειρήσθω εν παρόδω – «επηρεάζει τον Πούτιν» και ότι ο «ακροδεξιός» υπουργός Άμυνας μιας χώρας που αρνείται πλέον να είναι αποικία χρέους της Δύσης «προκάλεσε αναίτια» τους «φιλήσυχους» Νεοοθωμανούς, όταν τόλμησε να τιμήσει τους νεκρούς αξιωματικούς των Ιμίων, πετώντας σε ελληνικό εναέριο χώρο. Για τα γερμανικά ΜΜΕ, που ουδέποτε ασχολούνται με τις τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, αυτή η υπουργική ενέργεια δεν θεωρήθηκε απλά και μόνο «ελληνική πρόκληση» αλλά και η αιτία να επανακυκλοφορήσει στο διαδίκτυο, δύο σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, άρθρο με τον προκλητικό τίτλο: «η λαιμαργία της Ελλάδας για πρώτες ύλες προκαλεί την Τουρκία»[8].

Είναι σαφές ότι η γερμανική κυβέρνηση προετοιμάζει επιθετικά τη γερμανική κοινή γνώμη για μια σκληρή αντιπαράθεση με την Ελλάδα, απειλώντας την με καταστροφή, αν η ελληνική κυβέρνηση επιμείνει να αμφισβητεί τη γερμανική κυριαρχία στην Ευρώπη. Η Γερμανία δεν θα διστάσει να εφαρμόσει το δικό της οικονομικό Blitzkrieg και να οδηγήσει την Ελλάδα σε χρεωκοπία, δίνοντας έτσι και το παράδειγμα στους λοιπούς Νοτιοευρωπαίους. Το ερώτημα είναι αν η Ελλάδα θα βρεθεί μόνη της απέναντι στη γερμανική επίθεση και κυρίως αν η Αμερική, η Κίνα, η Γαλλία αλλά και η Ρωσία θα επιτρέψουν αυτό που για τη Μέρκελ και τους Γερμανούς προτεστάντες μπορεί –πέρα από τις προφανείς γεωοικονομικούς και γεωπολιτικούς παραμέτρους– να εκλαμβάνεται και σαν αυτονόητη τιμωρία για αυτούς που «αμάρτησαν» ή που τόλμησαν να τους αντισταθούν.

[1] Stefan Kreitewolf, «Η Ελληνική Επανάσταση», Handelsblatt, 31-1-2015.

[2] «Ο θυμωμένος Έλληνας», Spiegel, τχ. 5/2015, 2-2-2015.

[3] Claus Christian Malzahn, Jan Dams, «Η Μέρκελ σε λίγο δεν θα έχει λόγο στην Ευρώπη;» die Welt, 2-2-2015.

[4] Βασίλης Στοϊλόπουλος, «Η χαμένη τιμή της δημοσιογραφίας», Ρήξη φ. 108/10^ος-2014.

[5] Jochen Bittner, «Ο Δούρειος ίππος του Πούτιν», die Zeit, 29-1-2015.

[6] http://www.tagesschau.de 29.01.2015

[7] Michael Martens, «Ο Τσίπρας σχηματίζει κυβέρνηση σε χρόνο ρεκόρ», Frankfurter Allgemeine Zeitung, 28.01.2015

[8] Alkman Granitsas, Stelios Bouras, «Η λαιμαργία της Ελλάδας για πρώτες ύλες προκαλεί την Τουρκία», die Welt, 8-3-2013 (αναδημοσίευση από τη WSJ.de, που είχε διαφορετικό όμως τίτλο: «Η Ελλάδα θέλει πρόσβαση στο μαύρο χρυσό»).

 

http://ardin-rixi.gr/archives/129619?fb_action_ids=826044554100600&fb_action_types=news.publishes&fb_ref=pub-standard

To γερμανικό Diktat στην Ελλάδα*

*Το παρόν αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εργασίας του συγγραφέα πάνω στους όρους εγκαθίδρυσης μιας Αποικίας Χρέους στην χώρα μας.

Του Γιώργου Ρακκά από από το Άρδην τ. 94

Το πρόγραμμα που εφαρμόζεται αποτελεί σχέδιο αποδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας. Οι εντεταλμένοι των ξένων δανειστών μας λειτουργούν ως «οικονομικοί δολοφόνοι». Οι οικονομικές πολιτικές που εισάγουν στην Ελλάδα ομοιάζουν με εκείνες που ακολουθούν σε υπό πτώχευση και προς πώληση εταιρείες που περιέρχονται υπό τον έλεγχο των Μεγάλων Τραπεζών, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Είναι πολιτικές «downsizing», δηλαδή συρρίκνωσης της εκάστοτε εταιρείας στις ελάχιστες ζωτικές λειτουργίες και εκποίησής της έναντι πινακίου φακής. Το αυτό συμβαίνει και στην περίπτωσή μας, μόνο που αντί για μια εταιρεία, έχουμε μια ολόκληρη χώρα, και αντί για εργαζόμενους, τον ελληνικό λαό.
Τα μέτρα που επιβάλει η τρόικα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις αποκρατικοποιήσεις, επ’ ουδενί δεν μπορούν να θεωρηθούν μέτρα εξυγίανσης και ανοικοδόμησης. Είναι μέτρα που αποσκοπούν στο να εκποιήσουν τις πιο κερδοφόρες εταιρείες του ελληνικού δημοσίου έναντι πινακίου φακής και να κλείσουν άλλες, οι οποίες λειτουργούν ή θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά1 ως προς τα συμφέροντα που αυτοί εκφράζουν.
Έτσι οι περισσότερες εταιρείες του δημοσίου που κλείνουν ή έκλεισαν, εκποιήθηκαν ή εκποιούνται, ήταν από τις πλέον κερδοφόρες: Για το 2011, στη λίστα των 100 πιο κερδοφόρων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ο ΟΠΑΠ (προς εκποίηση) βρίσκεται στην… 1η θέση, η ΑΔΜΗΕ (της ΔΕΗ) στην 7η, η ΔΕΠΑ στην 11η, η ΔΕΣΦΑ στην 12η (αμφότερες, προς πώληση), η ΕΡΤ στην 18η, η ΕΥΔΑΠ στην 22η, η ΕΥΑΘ στην 28η κ.ο.κ.2.
Η μοιρασιά αυτής της λείας δεν πραγματοποιείται αφηρημένα, από ένα απρόσωπο, παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο. Αντίθετα, η χώρα μας αποτελεί στόχαστρο συγκεκριμένων, εθνικά χρωματισμένων συμφερόντων, είναι αντικείμενο μιας νέας αποικιακής διευθέτησης μεταξύ στενά συνεργαζόμενων δυνάμεων. Συντελείται, δηλαδή, εν μέσω μιας διαδικασίας οικοδόμησης σφαιρών επιρροής, εκεί όπου υπό την υψηλή Αμερικανική εποπτεία εφάπτεται ο χώρος ευθύνης της γερμανικής Ευρώπης μ’ εκείνον του νεοθωμανισμού.
* * *
Η παρουσία και δράση των γερμανικών συμφερόντων στην Ελλάδα συνοδεύει το ελληνικό κράτος από τα πρώτα του βήματα μέχρι τις μέρες μας: Από τον Όθωνα και την Αντιβασιλεία3, μέχρι τον Εθνικό Διχασμό4 και, από εκεί, στην διαρκώς αυξανόμενη διείσδυση των γερμανικών εταιρειών στην Ελλάδα κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου5, την Κατοχή, την ολική επαναφορά του γερμανικού παράγοντα κατά την δεκαετία του 1950, μέχρι τα σκάνδαλα της Ζίμενς και την τρόικα, οι Γερμανοί διεκδικούσαν πάντοτε ένα αξιοσέβαστο κομμάτι της αποικιακής πίτας του ελληνικού χώρου.
Η μακροχρόνια παρουσία τους έχει αναδείξει ορισμένες ιδιαιτερότητες που σφραγίζουν την δραστηριότητά τους και την διακρίνουν από την αντίστοιχη των Γάλλων, των Άγγλων ή των Αμερικανών. Αυτές τις ιδιαιτερότητες τις συναντάμε αυτούσιες σήμερα που γιγαντώνεται ο γερμανικός έλεγχος πάνω στην Ελλάδα.
Αρχικά, σε ό,τι αφορά στο πεδίο της ιδεολογίας. Από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι της στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος η Αντιβασιλεία, και μέχρι την δραστηριότητα της τρόικας, η ανάμειξη των Γερμανών στα εσωτερικά της χώρας δικαιολογείται στην βάση μιας οριενταλιστικής7, εκπολιτιστικής αντίληψης που αναπαράγει ένα διπλό στερεότυπο: Από τη μία στέκουν οι οπισθοδρομικοί, και βυθισμένοι στον σκοταδισμό Έλληνες, ενώ από την άλλη η γερμανική παρουσία στην Ελλάδα αναλαμβάνει κατ’ εξοχήν παιδαγωγικές8 διαστάσεις: Οι Γερμανοί, «φτιάχνουν» το σύγχρονο κράτος των Ελλήνων, τους οργανώνουν τον στρατό, την διοίκηση και την εκπαίδευση, θέτουν τις βάσεις για το ελληνικό πανεπιστήμιο, «κατασκευάζουν» την διανόηση μέσα από την μόρφωση των Ελλήνων στα πανεπιστήμια των γερμανικών κρατιδίων. αργότερα, το εκσυγχρονίζουν, ηλεκτροδοτούν τη χώρα, της παρέχουν τηλεπικοινωνίες, αερομεταφορές κ.ο.κ. σήμερα, το θεραπεύουν από την πατροπαράδοτη κλεπτοκρατική κακοδαιμονία που οδήγησε την Ελλάδα στη χρεοκοπία.
Η γεωπολιτική ορίζει ορισμένες σταθερές. Για τους Γερμανούς, η Ελλάδα, και τα υπόλοιπα Βαλκάνια, ορίζονται ως «συμπληρωματικός γεωπολιτικός χώρος»9, ένας διάδρομος, ο έλεγχος του οποίου θα επιτρέψει στα γερμανικά συμφέροντα να αποκτήσουν πρόσβαση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και από εκεί στην Μέση Ανατολή. Η απόπειρα της Γερμανίας να εντάξει στην σφαίρα επιρροής της την Ελλάδα ξεκινάει κατά την προπαρασκευή του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, η γερμανοφιλία του Κωνσταντίνου και του μεγαλύτερου μέρους της βασιλικής παράταξης δεν θα αρκέσει, καθώς η Γερμανία αξίωνε την ένταξη της Ελλάδας στον άξονά της μόνο ως τρίτο και ελάσσονα εταίρο στο τρίγωνο Γερμανία-Βουλγαρία-Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η Γερμανία θα επανέλθει την επαύριο

Το γερμανικό σύνδρομο – Η Ελλάδα και η Ευρώπη απέναντι στη γερμανική ιδιαιτερότητα

Συγγραφέας: Μάκης Ανδρονόπουλος

Isbn: 978-960-9692-25-0

 Σελίδες: 392

Λιανική Τιμή: 19,17 ευρώ

 Εκδόσεις ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ 

 

Η γερμανική πολιτική εισέβαλε στην καθημερινότητα των Ελλήνων μαζί με την πολιτική της

λιτότητας και τις δραματικές της συνέπειες. Έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη να γνωρίσουμε

τι είναι οι Γερμανοί, πώς είναι η ψυχή τους, πώς σκέφτονται, πώς στέκονται απέναντι στην

ιστορία και τώρα απέναντι στην κρίση.

Το βιβλίο αυτό είναι μια έρευνα πάνω στη «γερμανικότητα» και επιχειρεί μερικές

απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Γιατί οι Γερμανοί είναι ο πιο μεταφυσικός λαός της

Ευρώπης; Γιατί ο Ναπολέων θεωρείται «πατέρας» της Γερμανίας; Πόσο μπορεί να

ευθύνονται ο Καντ και ο Χέγκελ για το ιδεολόγημα του ναζισμού; Πώς ο Μαρξ, ο Νίτσε και ο

Σπένγκλερ αποδόμησαν τον γερμανικό ιδεαλισμό; Τι είναι το sonderweg;

Ο συγγραφέας ανακαλύπτει το «γερμανικό σύνδρομο» μέσα στον εσχατολογικό

ορθολογισμό του γερμανικού φονταμενταλισμού… όπως εκφράστηκε στους δύο μεγάλους

πολέμους, αλλά και μεταπολεμικά με την αποναζιστικοποίηση, την ανασύνταξη του

γερμανικού κεφαλαίου, την συμμετοχή στην ΕΟΚ και τη δημιουργία της ευρωζώνης και

την ανάδυση της γεωοικονομικής ισχύος της ενωμένης Γερμανίας. Διερευνά την ακόρεστη

δίψα των Γερμανών για ισχύ, νίκη, επιβολή, αλλά και την αδυναμία τους να χωνέψουν

τις ήττες τους. Ο συγγραφέας ερμηνεύει τα γεγονότα που αναδεικνύουν τις εκφάνσεις

του μεταμοντέρνου φασισμού, τον νέο ρατσισμό της βιοπολιτικής, την στοχοποίηση

των Ελλήνων και αναλύει άγνωστα στοιχεία και πτυχές στην διαχείριση της κρίσης της

ευρωζώνης από το Βερολίνο και κυρίως πως μεταλλάσσεται και εκδηλώνεται τώρα με τη

γερμανοποίηση της ευρωζώνης.

Η έρευνα αποκαλύπτει τη μυστηριακή έλξη που ασκεί ο Νότος στους Γερμανούς και

συγκρίνει το σκεπτικό της Διαταγής Εισβολής του Χίτλερ στην Ελλάδα με το σημερινό

γερμανικό όραμα για την Ελλάδα, όπου προκύπτει ως κοινός παρανομαστής ο ρόλος του

Ήλιου!… Ερμηνεύει σε μεγάλο βαθμό τη ζήλεια των σύγχρονων Γερμανών για τους Έλληνες,

όπως καταγράφεται από δικές τους έρευνες και μελέτες. Σταθμίζει την ελληνική στάση και

το βάρος που αυτή θα έχει στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και απευθύνει τρία κείμενα στους

Γερμανούς συμπολίτες μας στην Ευρώπη και μια επιστολή στον Βολφγκανγκ Σόιμπλε…

 

Ο Μάκης Ανδρονόπουλος είναι δημοσιογράφος, οικονομολόγος. Διετέλεσε διευθυντής

σύνταξης επί σειρά ετών στη «Ναυτεμπορική», στον «Κόσμο του Επενδυτή»,

στην «Απογευματινή της Κυριακής» και αρχισυντάκτης στο «Κέρδος». Εργάστηκε ως

οικονομικός συντάκτης στην «Καθημερινή», το «Έθνος», το «Ποντίκι» και παρουσίασε

οικονομικές εκπομπές στις τηλεοράσεις ΜΕGA, TEMPO, 7X. Είχε μακρά συνεργασία

με τα περιοδικά «Εικόνες», «ΕΝΑ», «Μάνατζερ», «Αγορά», «Τουρισμός», «Άμυνα &

Διπλωματία», «Επιλογή» και «Travelogue». Δίδαξε δημοσιογραφία στα ΙΕΚ «Ακμή»

και «Δομή», καθώς και στο «Εργαστήρι του ΑΝΤ1». Διετέλεσε πρόεδρος της Ελεγκτικής

Επιτροπής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών. Τα τελευταία χρόνια

εργάστηκε στο χώρο της πολιτικής επικοινωνίας.

Σήμερα ασχολείται με το blog του EXTRAPOLATION και την συγγραφή.

 Έχει γράψει «Η Ελλάδα στο ντιβάνι – Διεργασίες ανατροπής γύρω από την ιστορία, τη

γλώσσα και τα κοινωνικά στερεότυπα» (εκδ. Αλεξάνδρεια, 2011) και έχει μεταφράσει

το μυθιστόρημα του Τσέχου συγγραφέα Γιαν Βάις «Το σπίτι με τα χίλια πατώματα»

(Οδυσσέας, 1980). 

Το γερμανικό σύνδρομο Η Ελλάδα και η Ευρώπη απέναντι στη γερμανική ιδιαιτερότητα   Συγγραφέας: Μάκης Ανδρονόπουλος   Isbn: 978-960-9692-25-0   Σελίδες: 392 Λιανική Τιμή: 19,17 ευρώ     Εκδόσεις ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ  Ιπποκράτους  56, 10680 Αθήνα Τηλ:2103628852 Fax:2103628862 e–mail:  infο@taxideftis.gr http://www.taxideftis.gr info@taxideftis.gr

 

Η γερμανική πολιτική εισέβαλε στην καθημερινότητα των Ελλήνων μαζί με την πολιτική της

λιτότητας και τις δραματικές της συνέπειες. Έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη να γνωρίσουμε

τι είναι οι Γερμανοί, πώς είναι η ψυχή τους, πώς σκέφτονται, πώς στέκονται απέναντι στην

ιστορία και τώρα απέναντι στην κρίση.

Το βιβλίο αυτό είναι μια έρευνα πάνω στη «γερμανικότητα» και επιχειρεί μερικές

απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Γιατί οι Γερμανοί είναι ο πιο μεταφυσικός λαός της

Ευρώπης; Γιατί ο Ναπολέων θεωρείται «πατέρας» της Γερμανίας; Πόσο μπορεί να

ευθύνονται ο Καντ και ο Χέγκελ για το ιδεολόγημα του ναζισμού; Πώς ο Μαρξ, ο Νίτσε και ο

Σπένγκλερ αποδόμησαν τον γερμανικό ιδεαλισμό; Τι είναι το sonderweg;

Ο συγγραφέας ανακαλύπτει το «γερμανικό σύνδρομο» μέσα στον εσχατολογικό

ορθολογισμό του γερμανικού φονταμενταλισμού… όπως εκφράστηκε στους δύο μεγάλους

πολέμους, αλλά και μεταπολεμικά με την αποναζιστικοποίηση, την ανασύνταξη του

γερμανικού κεφαλαίου, την συμμετοχή στην ΕΟΚ και τη δημιουργία της ευρωζώνης και

την ανάδυση της γεωοικονομικής ισχύος της ενωμένης Γερμανίας. Διερευνά την ακόρεστη

δίψα των Γερμανών για ισχύ, νίκη, επιβολή, αλλά και την αδυναμία τους να χωνέψουν

τις ήττες τους. Ο συγγραφέας ερμηνεύει τα γεγονότα που αναδεικνύουν τις εκφάνσεις

του μεταμοντέρνου φασισμού, τον νέο ρατσισμό της βιοπολιτικής, την στοχοποίηση

των Ελλήνων και αναλύει άγνωστα στοιχεία και πτυχές στην διαχείριση της κρίσης της

ευρωζώνης από το Βερολίνο και κυρίως πως μεταλλάσσεται και εκδηλώνεται τώρα με τη

γερμανοποίηση της ευρωζώνης.

Η έρευνα αποκαλύπτει τη μυστηριακή έλξη που ασκεί ο Νότος στους Γερμανούς και

συγκρίνει το σκεπτικό της Διαταγής Εισβολής του Χίτλερ στην Ελλάδα με το σημερινό

γερμανικό όραμα για την Ελλάδα, όπου προκύπτει ως κοινός παρανομαστής ο ρόλος του

Ήλιου!… Ερμηνεύει σε μεγάλο βαθμό τη ζήλεια των σύγχρονων Γερμανών για τους Έλληνες,

όπως καταγράφεται από δικές τους έρευνες και μελέτες. Σταθμίζει την ελληνική στάση και

το βάρος που αυτή θα έχει στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και απευθύνει τρία κείμενα στους

Γερμανούς συμπολίτες μας στην Ευρώπη και μια επιστολή στον Βολφγκανγκ Σόιμπλε…

 

Ο Μάκης Ανδρονόπουλος είναι δημοσιογράφος, οικονομολόγος. Διετέλεσε διευθυντής

σύνταξης επί σειρά ετών στη «Ναυτεμπορική», στον «Κόσμο του Επενδυτή»,

στην «Απογευματινή της Κυριακής» και αρχισυντάκτης στο «Κέρδος». Εργάστηκε ως

οικονομικός συντάκτης στην «Καθημερινή», το «Έθνος», το «Ποντίκι» και παρουσίασε

οικονομικές εκπομπές στις τηλεοράσεις ΜΕGA, TEMPO, 7X. Είχε μακρά συνεργασία

με τα περιοδικά «Εικόνες», «ΕΝΑ», «Μάνατζερ», «Αγορά», «Τουρισμός», «Άμυνα &

Διπλωματία», «Επιλογή» και «Travelogue». Δίδαξε δημοσιογραφία στα ΙΕΚ «Ακμή»

και «Δομή», καθώς και στο «Εργαστήρι του ΑΝΤ1». Διετέλεσε πρόεδρος της Ελεγκτικής

Επιτροπής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών. Τα τελευταία χρόνια

εργάστηκε στο χώρο της πολιτικής επικοινωνίας.

Σήμερα ασχολείται με το blog του EXTRAPOLATION και την συγγραφή.

 Έχει γράψει «Η Ελλάδα στο ντιβάνι – Διεργασίες ανατροπής γύρω από την ιστορία, τη

γλώσσα και τα κοινωνικά στερεότυπα» (εκδ. Αλεξάνδρεια, 2011) και έχει μεταφράσει

το μυθιστόρημα του Τσέχου συγγραφέα Γιαν Βάις «Το σπίτι με τα χίλια πατώματα»

(Οδυσσέας, 1980).

Μπουμπαλάνδη, το δυστοπικό σενάριο της Ευρώπης

του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*

Το Γερμανικό Ζήτημα είναι πάλι επίκαιρο. Για άλλη μια φορά η Ευρώπη βρίσκεται κάτω από την μπότα της γερμανικής ωμότητας που εκδηλώνεται, προς το παρόν, με οικονομικές μεθόδους.

Οι πρώτοι που προείδαν τον σημερινό κίνδυνο ήταν, φυσικά, οι Βρετανοί πριν ακόμα από την ενοποίηση των δύο Γερμανιών και την Συνθήκη του Μάαστριχτ. Τα λονδρέζικα φύλλα, όπως ο Spectator και η Daily Mail, κραύγαζαν από τότε, δικαιολογημένα, όπως αποδείχθηκε, ότι οι Γερμανοί ξανάρχονται σαν τα «τσομπανόσκυλα» της Ευρώπης και η Ε.Ε. γίνεται μια «γερμανική ληστοφωλιά». Η τότε πρωθυπουργός τους, Μάργκαρετ Θάτσερ, σε αντίθεση με τους Μιτεράν και Γκορμπατσώφ, κατάλαβε αμέσως ξεκάθαρα ότι η Ευρώπη κινδύνευε να βρεθεί ξανά κάτω από τον γερμανικό οδοστρωτήρα.

 

Ο έμπιστός της υπουργός Εμπορίου, Νίκολας Ρίντλεϋ, δήλωνε το καλοκαίρι του 1990: «Οι Γερμανοί κατακτούν την Ευρώπη κι οι Γάλλοι είναι τα σκυλάκια τους».

Δύο δεκαετίες μετά, η Γερμανία είναι στην καρδιά της τρέχουσας ευρωπαϊκής κρίσης χρέους χάρη στις ανισορροπίες που δημιούργησε η ίδια μέσα στην ευρωζώνη. Η φράου Μέρκελ συμπεριφέρεται σαν Καγκελάριος της Ε.Ε. κι όχι της Γερμανίας, επιβάλλοντας όμως στους άλλους τις «γερμανικές ιδέες» του ισχυρού ανταγωνισμού που βαθαίνουν συνέχεια την κρίση.

Η Μπούντεσμπανκ –Bundesbank– ή Μπούμπα, όπως συνηθίζουν να την λένε, μετατρέπει σταθερά την Ευρώπη σε μια Μπουμπαλάνδη.

Ακριβώς όπως προφήτευσε στα τέλη του 1993 η εξίσου μισητή, κατά τα άλλα, Μάργκαρετ Θάτσερ σε μια συνέντευξή της στο Spiegel: «Είναι ξεκάθαρο», έλεγε, «ότι εσείς οι Γερμανοί δεν θέλετε να προσδεθείτε στην Ευρώπη. Θέλετε να προσδέσετε στην Γερμανία ό,τι απομείνει από την Ευρώπη».

Σήμερα, 24 χρόνια μετά την πτώση του τείχους και την γερμανική ενοποίηση, η ιστορία του γερμανικού Ράϊχ επαναλαμβάνεται και η Ελλάδα είναι αυτή που το βιώνει χειρότερα από όλους στο πετσί της. Όταν φωνάζαμε από το 2010, από την αρχή της χρεοκρατίας, πέραν των άλλων, και για τους «ναζί», κάποιοι καλοθελητές έσπευδαν να αθωώσουν τους Γερμανούς με διάφορες δικαιολογίες του τύπου «οι Αμερικανοί κατέχουν την Γερμανία… οι Εβραίοι είναι από πίσω… η Γερμανία δεν είναι κράτος, είναι εταιρεία κ.ο.κ.».

Ναι, όλα αυτά μπορεί να συμβαίνουν συγχρόνως, αλλά αυτή που είναι το όχημα της καταστροφικής πολιτικής απέναντί μας, και απέναντι σε όλους τους Ευρωπαίους, είναι η Γερμανία. Η συμπεριφορά της πολιτικής της ηγεσίας είναι ανάλογη αυτής της χιτλερικής Γερμανίας, σε μια παγκοσμιοποιημένη εκδοχή της και με άλλα προσχήματα.

Και τότε τραπεζίτες την στήριξαν για να αλώσει την Ευρώπη και τώρα οι «αγορές» την στηρίζουν. Ο γερμανικός ρεβανσισμός, με αρχή τον αισχρό ρόλο που έπαιξε στην διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, είναι ήδη εντός των ευρωπαϊκών πυλών. Αυτός που το κατάλαβε εγκαίρως, καλύτερα απ’ όλους, είναι ο Γερμανός συγγραφέας Wolfgang Michal που σε μια δεξιοτεχνική και ευφυή εργασία του με τον τίτλο «Η Γερμανία και ο επερχόμενος Βιλχελμίνειος Ιμπεριαλισμός» προσπάθησε να μας προειδοποιήσει, από την δεκαετία του ’90, για το τι μας περιμένει.

«Τα πράγματα κυλούν ακριβώς, όπως και μετά την ίδρυση του Ράϊχ, το 1871. Η ενωμένη ξανά Γερμανία θα καταστρέψει και πάλι την Ευρωπαϊκή ισορροπία. Γιατί το εθνικό σενάριο των Γερμανών δεν προβλέπει τη δημιουργία ενός εθνικού κράτους που έχει κορέσει τις επιθυμίες του, αλλά τη δημιουργία μιας Μεσευρωπαϊκής μεγάλης αυτοκρατορίας (Ράϊχ) ανάμεσα στη Γαλλία από τα δυτικά και τη Ρωσσία στα ανατολικά. Έτσι ήταν πάντα και έτσι θα είναι. Είναι το όνειρο-στόχος των Γερμανών να ιδρύσουν και πάλι έναImperium Romanum», λέει ο Michal.

«Το πρόγραμμα αυτής της κυριαρχικής πολιτικής είναι απλό και κατά σχεδόν ανόητο τρόπο, πάντα ίδιο. Είναι ένα αιώνιο τριπλό άλμα: πρώτα η Ευρώπη, μετά ο κόσμος, μετά πόλεμος. Αυτό το πρόγραμμα βασίζεται στην ακατανίκητη γερμανική αντίληψη, της παρακινδυνευμένης κεντρικής θέσης και της απ’ αυτήν συνεπαγόμενης αναγκαιότητας, ότι η Γερμανία οφείλει να γίνει ο κυρίαρχος της Ευρώπης.

Αυτή η έμμονη ιδέα που οδηγεί στην επανάληψη του ίδιου σεναρίου, στον πόλεμο, ακολουθείται με στείρα επιμονή από τη γένεση της Γερμανίας τον 10^ο αιώνα. Εκείνο μόνο που αλλάζει κάθε φορά, είναι ο χρόνος τον οποίο χρειάζεται ο κύκλος της μοίρας της Γερμανίας για μια στροφή, το μήκος των διαφόρων φάσεων και οι ενδιάμεσες περίοδοι.

Την εποχή του Μπίσμαρκ, την ένωση του Ράϊχ το 1871 ακολούθησε μια σύντομη περίοδος σταθεροποίησης της χώρας στην Ευρώπη. Μετά μια μακρύτερη περίοδος της ευρωπαϊκής αποσύνθεσης και παράλληλα μια σύντομη περίοδος ανάμιξης στη διεθνή πολιτική και τέλος μια μακρά προετοιμασία για πόλεμο. Την εποχή του Χίτλερ, όλα κινήθηκαν σαν να υπήρχε χρονικός επιταχυντής».

Και πάλι, μετά την επανένωση της Γερμανίας είχαμε μια φάση σταθεροποίησής της στην Ευρώπη για να μεταβούμε στην κυριαρχημένη από τους Γερμανούς Ευρώπη. «Όπως και πριν εκατό χρόνια η γερμανική απαίτηση για ισότιμη συμμετοχή θα εξαπολύσει μια συγκεχυμένη “παγκόσμια πολιτική”, χωρίς κάποιο σχέδιο, βιαστική, στο τέλος καταστροφική. Ήδη, ακόμη και οι πρωταγωνιστές, εκείνοι δηλαδή που επιδιώκουν αυτόν το νέο παγκόσμια κυριαρχικό ρόλο, είναι κατά βάση αναγνωρίσιμοι: είναι οι νέοι ιμπεριαλιστές, το μελλοντικό παγγερμανικό κίνημα», προβλέπει ο Wolfgang Michal.

Η εθνική ομφαλοσκόπηση των Γερμανών δεν θα διαρκέσει πολύ, όπως και μετά την ίδρυση του πρώτου γερμανικού Ράϊχ. Σήμερα, η ιδέα ενός ισχυρού κεντροευρωπαϊκού «πυρήνα ευρώ» αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για τον νέο επεκτατισμό. «Κι αυτό γιατί το ολοκληρωμένο εθνικό κράτος, δεν έχει καμμιά παράδοση στην Γερμανία. Η απαίτηση για περισσότερα, παραμένει πάντοτε ένα βασικό γερμανικό πάθος».

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται σαν «θεωρία συνωμοσίας» γιατί μυρίζουν μπαρούτι, γιατί οι καιροί έχουν αλλάξει, γιατί υπάρχει ένα σύστημα «δημοκρατικών» αξιών που θα το αποτρέψει και άλλοι ευσεβείς πόθοι ότι ο γερμανικός λαός δεν έχει πια απαιτήσεις κυριαρχίας. Όλες αυτές οι ενστάσεις, αργά ή γρήγορα, καταρρέουν μπροστά στην «σταθερά κυρίαρχη γερμανική εξωτερική πολιτική που συνίσταται στο να μην αναγνωρίζει σύνορα», τονίζει ο Michal. «Χαρακτηριστικό της Γερμανίας είναι, ότι το εθνικό σ’ αυτή την χώρα δεν συνδυάζεται ποτέ όπως στις άλλες δυτικές χώρες “φυσιολογικά” με δημοκρατία, αλλά αποκλειστικά ως κυριαρχία».

Με λίγα λόγια, για το Βερολίνο και τους δορυφόρους του μία είναι η σκέψη: Δύναμη χωρίς περιορισμό!Αυτό είναι και το πνεύμα των «τροϊκανών» δυνάμεων κατοχής. Έχουμε να κάνουμε με μια συμμορία τσομπανόσκυλων που τρομοκρατούν τους Ευρωπαίους ώστε να κάνουν τα πάντα για να είναι αρεστοί στους Γερμανούς. Ξύπνα Ευρώπη! Ξύπνα Ελλάδα!

 

 *Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Hellenic Nexus, τ.79, Νοέμβριος 2013

Τα γερμανικά πολεμικά χρέη και το νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους

 

του Παναγιώτη Ρουμελιώτη, Πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ και καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας

Πρόσφατα (7/6/2013) πραγματοποιήθηκε στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Βερολίνο μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ Γερμανών ευρωβουλευτών, ακαδημαϊκών και πολιτικών επιστημόνων σχετικά με τις γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις και το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Σύμφωνα με σχετικό άρθρο τηςDeutscheWelle1, το βασικό συμπέρασμα από τη συζήτηση αυτή ήταν ότι το σενάριο άμεσης πληρωμής από τη Γερμανία στην Ελλάδα πολεμικών αποζημιώσεων πρέπει ν’ αποκλειστεί. Αλλά υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι διευθέτησης του θέματος. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να διερευνηθεί η δυνατότητα ενός είδους σιωπηρής αναγνώρισης των γερμανικών οφειλών (στις οποίες θα περιλαμβάνονται τόσο οι πολεμικές επανορθώσεις, όσο και οι γερμανικές οφειλές από το κατοχικό δάνειο), σε συνδυασμό με μια απομείωση του ελληνικού χρέους. Επίσης η Γερμανία οφείλει να καταβάλει στην Ελλάδα, ενδεχομένως μέσα από ένα Ταμείο Επενδύσεων, και χρήματα.   Η λύση αυτή φαίνεται αναγκαία και εφικτή, παρά τα προβλήματα που θα προκύψουν στην πορεία των διαπραγματεύσεων (κυρίως όσον αφορά στο ύψος των αποζημιώσεων και του έντοκου κατοχικού δανείου).   Πριν αναπτύξω τα επιχειρήματα που θα μπορούσαν θα χρησιμοποιηθούν σε μια τέτοια διαπραγμάτευση, είναι σκόπιμο ν’ αναφέρω το ιστορικό των ρυθμίσεων και διαγραφών των γερμανικών χρεών που σχετίζονται με τις πολεμικές επανορθώσεις.     Οι επανορθώσεις Μετά την ήττα τους στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Γερμανοί υποχρεώθηκαν το 1921, στο πλαίσιο της Συνθήκης των Βερσαλλιών, να αναγνωρίσουν επανορθώσεις ύψους 269 δις γερμανικών μάρκων χρυσού στους νικητές του πολέμου (Τριπλή Συμφωνία). Αλλά το 1923 η Γερμανία κήρυξε στάση πληρωμών στα πολεμικά χρέη της που αποπληρώνονταν με άνθρακα και σίδηρο. Σε απάντηση της στάσης πληρωμών αυτής, τα γαλλικά και βελγικά στρατεύματα κατέλαβαν τη βιομηχανική περιοχή της κοιλάδας του Ruhr, όπου βρίσκονταν τα ορυχεία και οι βιομηχανίες σιδήρου. Η στρατιωτική αυτή κατάληψη προκάλεσε την παθητική αντίσταση των Γερμανών, ενώ η κατάσταση της γερμανικής οικονομίας επιδεινώθηκε και ο πληθωρισμός εκτοξεύθηκε στα ύψη. Έτσι, με πρωτοβουλία των Αμερικανών, αποφασίστηκε η σύσταση της Συμμαχικής Επιτροπής Επανορθώσεων με επικεφαλής των Αμερικανό τραπεζίτη CharlesDawes. Σκοπός της Επιτροπής ήταν η εξεύρεση λύσης για την είσπραξη των γερμανικών επανορθώσεων.   Τον Αύγουστο του 1924, οι προτάσεις της Επιτροπής έγιναν αποδεκτές τόσο από τους συμμάχους όσο και από τη Γερμανία. Με βάση τη συμφωνία αυτή, οι οφειλές για επανορθώσεις της Γερμανίας περιορίστηκαν στα 132 δις γερμανικά μάρκα χρυσού. Η αποπληρωμή τους θα γινόταν σταδιακά, 1 δις μάρκα το πρώτο έτος και θα έφτανε μέχρι 2,5 δις ετησίως μετά το πέμπτο έτος. Οι πηγές αποπληρωμής του χρέους θα συμπεριλάμβαναν τα έσοδα από τις μεταφορές, τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τους δασμούς. Επίσης οι σύμμαχοι θα επόπτευαν την αναδιοργάνωση της Reichsbank, ενώ τα γαλλικά και βελγικά στρατεύματα θα αποχωρούσαν από την περιοχή του Ruhr. Τέλος, οι αμερικανικές τράπεζες θα παρείχαν δάνεια στη Γερμανία προκειμένου να αποπληρωθεί μέρος του γερμανικού χρέους2.   Μετά την επίτευξη της συμφωνίας αυτής, η γερμανική οικονομία άρχισε να ανακάμπτει, οι ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν και το μάρκο σταθεροποιήθηκε. Έτσι η αποπληρωμή του χρέους συνεχίστηκε κανονικά. Ωστόσο, όταν ξέσπασε η μεγάλη ύφεση του 1929, οι σύμμαχοι διαπίστωσαν την αδυναμία της Γερμανίας να αποπληρώνει τα πολεμικά της χρέη, λόγω της δραματικής μείωσης των εισαγωγών και εξαγωγών της. Μια νέα Επιτροπή υπό τον Αμερικανό τραπεζίτη OwenYoungπρότεινε ένα νέο σχέδιο «κουρέματος» και αποπληρωμής των γερμανικών πολεμικών χρεών. Το χρέος αυτό περιορίστηκε στα 112 δις γερμανικά μάρκα χρυσού (δηλαδή 107 δις δολάρια του 2013) και θα αποπληρώνονταν σε 59 χρόνια (μέχρι το 1988). Επίσης, η ετήσια δόση αποπληρωμής καθορίστηκε στο ήμισυ σε σχέση μ’ εκείνη του Σχεδίου Dawes, στα 473 εκατ. Τα δύο τρίτα της ετήσιας δόσης θα καλύπτονταν με δάνεια αμερικανικών τραπεζών προς τη Γερμανία. Στο πλαίσιο της συμφωνίας Young που εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 1930 ιδρύθηκε και η Διεθνής Τράπεζα Διακανονισμών3.     Η Διάσκεψη της Λωζάννης Αλλά με την επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομίας, οι αμερικανικές τράπεζες δεν μπορούσαν να συνεχίσουν την παροχή δανείων στη Γερμανία. Η οικονομία της τελευταίας είχε κυριολεκτικά πληγεί. Η ανεργία αυξήθηκε στο 33,7% το 1931 και 40% το 1932. Ο Αμερικανός πρόεδρος Hoover ανακοίνωσε τον Ιούλιο του 1931 το πάγωμα, για ένα χρόνο, της αποπληρωμής του γερμανικού χρέους. Αλλά με την επιδείνωση της παγκόσμιας οικονομίας, κατέστη σαφές ότι η Γερμανία δεν μπορούσε ν’ αποπληρώσει τα χρέη της. Έτσι, στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Λωζάννης του 1932, οι σύμμαχοι, η Γερμανία και η Ιαπωνία αποφάσισαν να μειωθεί το απλήρωτο χρέος της Γερμανίας κατά 90% και το υπόλοιπο 10% να αποπληρωθεί με την έκδοση γερμανικών ομολόγων. Με τη συμφωνία αυτή παραγράφηκε ουσιαστικά το γερμανικό χρέος. Με την άνοδο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος στην πολιτική σκηνή, η Γερμανία αρνήθηκε την αποπληρωμή των επανορθώσεων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.   Έτσι, μέχρι το 1933, η Γερμανία είχε πληρώσει μόλις το ένα όγδοο των πολεμικών χρεών της λόγω επανορθώσεων που είχαν αρχικά αποφασιστεί στο πλαίσιο της Συνθήκης των Βερσαλλιών4.   Μετά τη νέα γερμανική ήττα στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι σύμμαχοι, κάτω από πίεση οικονομολόγων (π.χ. Keynes), αποφάσισαν να περιορίσουν τις γερμανικές πολεμικές επανορθώσεις. Συγκεκριμένα, όπως πίστευαν πολλοί παρατηρητές εκείνη την εποχή, θα έπρεπε να μην επαναληφθεί το σφάλμα της Συμφωνίας των Βερσαλλιών με βάση την όποια κλήθηκε η Γερμανία να πληρώσει πολύ υψηλές πολεμικές αποζημιώσεις, που οδήγησαν εμμέσως στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι αυτό επειδή το βάρος των αποζημιώσεων εκείνων παρεμπόδισε την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας και την οδήγησε σε υπερπληθωρισμό. Η κατάσταση αυτή διευκόλυνε την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.   Για το λόγο αυτό, οι σύμμαχοι αποφάσισαν στο Potsdam στις 2 Αυγούστου του 1943 να επιβάλουν στη Γερμανία πολύ μικρές πολεμικές επανορθώσεις (23 δις δολάρια), που θα αποπληρώνονταν κυρίως σε είδος (μηχανολογικός εξοπλισμός και βιομηχανικά εργοστάσια, τεχνολογικό και επιστημονικό know-how και υποχρεωτική εργασία Γερμανών πολιτών)5.     Η Συμφωνία του Λονδίνου Αλλά και πάλι, το 1953, στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Λονδίνου, οι σύμμαχοι, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, διέγραψαν το μισό περίπου προπολεμικό χρέος της Γερμανίας (13,5 δις μάρκα) και ένα μεγάλο μέρος του μεταπολεμικού (15-16 δις μάρκα)6. Είχε επίσης προηγηθεί, το 1948, το Σχέδιο Marshall, που αφορούσε ουσιαστικά σε δωρεάν χρηματοδότηση προς τη Δυτική Ευρώπη για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης βιομηχανίας της και οικονομίας της γενικότερα. Η Γερμανία εντάχθηκε στο Σχέδιο Marshall.   Με βάση την ιστορική αυτή αναδρομή, μπορούμε να τεκμηριώσουμε καλύτερα τα ελληνικά επιχειρήματα για ένα νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους και μια ουσιαστική επενδυτική συνδρομή από τη Γερμανία και την Ευρωζώνη γενικότερα. Πρώτον, το δυσβάστακτο δημόσιο χρέος μιας χώρας παρεμποδίζει την ανάπτυξή της και οδηγεί σε υψηλό ποσοστό ανεργίας.   Δεύτερον, το δυσβάστακτο δημόσιο χρέος δεν οφείλεται μόνο στο δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας μας μετά το 2011, αλλά και στα λάθη του πρώτου Μνημονίου, που οδήγησαν στην παραπέρα διόγκωση του ελληνικού χρέους ακόμα και μετά το πρώτο «κούρεμά» του.   Τρίτον, η ύφεση και η ανεργία, αργά ή γρήγορα, προκαλούν κοινωνικές εκρήξεις και πολιτική αποσταθεροποίηση (π.χ. άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία).   Τέταρτον, μόνο με καθυστερημένες και μικρές ελαφρύνσεις του δημοσίου χρέους δεν λύνεται το πρόβλημα της βιωσιμότητάς του (π.χ. η ρύθμιση του γερμανικού χρέους με το Σχέδιο Dawes απέτυχε και έτσι οδηγήθηκαν οι σύμμαχοι στο Σχέδιο Υοung).   Πέμπτον, ταυτόχρονα με την ουσιαστική απομείωση του ελληνικού χρέους απαιτείται ένα ουσιαστικό πρόγραμμα επενδύσεων (π.χ. ένα νέο Σχέδιο Marshall) για την Ελλάδα, ώστε ν’ ανορθωθεί η ελληνική οικονομία και να μειωθεί σταδιακά η ανεργία (χωρίς το Σχέδιο Marshall, η Δυτική Ευρώπη και η Γερμανία ειδικότερα δεν θα μπορούσαν να ανοικοδομηθούν).   Έκτον, η αναχρηματοδότηση του υψηλού χρέους της Ελλάδας με νέα δάνεια δεν οδηγεί σε λύση του προβλήματος αλλά, αντίθετα, διογκώνει ακόμα περισσότερο το δημόσιο χρέος της. Επίσης, η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και η ανεπαρκής αναδιάρθρωση του χρέους γενικότερα μεταθέτουν χρονικά το πρόβλημα και παρεμποδίζουν την ανάπτυξη και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών (όπως έγινε και με την αποτυχία του Σχεδίου Dawes).   Έβδομον, είναι πολύ πιθανό το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου να συνδεθεί με το νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους όπως προέκυψε και από τη σχετική συζήτηση που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Βερολίνο.   Πέρα από τα δύσκολα νομικά, πολιτικά και υπολογιστικά προβλήματα που θα προκύψουν προκειμένου η Γερμανία να αποδεχτεί τις επανορθώσεις και να επιστρέψει το έντοκο κατοχικό δάνειο στην Ελλάδα, η γερμανική πλευρά θα επιχειρήσει να συμψηφίσει τις οφειλές της προς τη χώρα μας με τα διμερή της δάνεια προς την Ελλάδα από το 2010 (περίπου 17,5 δις ευρώ). Αλλά οι εκτιμήσεις όσον αφορά στο ύψος των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου υπερβαίνουν πολλαπλάσια τις οφειλές της χώρας μας προς τη Γερμανία.     Σημειώσεις 1. Βλ. Topstory.gr. 2.Bλ. Dawes Plan, Wikipedia. 3.Βλ. Young Plan, Wikipedia. 4.Βλ. War reparations, Wikipedia. 5.Στοίδιο. 6.Βλ. «1953, l’Allemagne divise sa dette par deux», Le Monde, 19-20 Αυγούστου 2012.     Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ στις 21/06/2013 (Τεύχος 192)

Αμερικανός Σύμβουλος προς την Εξουσία: Γιατί βοηθάτε το μυστικό γερμανικό σχέδιο ανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Του Μιχαήλ Στυλιανού

Σάλπισμα αφύπνισης προς την αμερικανική εξουσία, ότι βοηθώντας την ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πραγματοποιεί (με βομβαρδισμούς),εν αγνοία της, ένα γερμανικό μυστικό σχέδιο ,εξέπεμψε προ ημερών διάσημος Αμερικανός δημοσιολόγος, κυβερνητικός κατά καιρούς συνεργάτης και προεδρικός σύμβουλος.
Το εκρηκτικό άρθρο του Robert Kaplan δημοσιεύθηκε στις 29 Μαΐου στο όργανο του Gatestone Institute με τίτλο «Οι ΗΠΑ βοηθούν στην ανασυγκρότηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».
Στον πληθωρισμό της καθημερινής διεθνούς δημοσιότητος (ελεγχόμενης κατά το πλείστον) απαντώνται κάποτε άρθρα και αναλύσεις πιστοποιημένης ενημερωτικής ποιότητας, αξιοπιστίας και κύρους. Πολύ σπανιότερα ο ασκημένος ερευνητής ανακαλύπτει και κείμενα-τροχιοδεικτικά εξελίξεων. Των οποίων το πυροδοτικό περιεχόμενο και η ταυτότητα της υπογραφής απαιτούν σοβαρότερη της συνήθους ανάγνωση –μελέτη και αρχειοθέτηση σε φάκελο αναφοράς.
Μακρά πορεία του Ρόμπερτ Κάπλαν στα ασαφή όρια μεταξύ διεθνούς δημοσιογραφίας, διδασκαλίας σε στρατιωτικές σχολές, συνεργασίας με το Πεντάγωνο, τη CIA και το Στέητ Ντηπάρτμεντ και λειτουργίας ως κυβερνητικού και προεδρικού συμβούλου, κατατάσσει ορισμένα τουλάχιστον άρθρα του σ’ αυτή τη τελευταία κατηγορία. Δεκαπέντε βιβλία του –ορισμένα γεωπολιτικής- αποτελούν μέρος της συγκομιδής μακροχρόνιων αποστολών του Κάπλαν στα Βαλκάνια (έμενε για καιρό στην Αθήνα,όπου και νυμφεύθηκε), στην Κεντρική Ασία και στη Μέση Ανατολή. Τιμήθηκε από το Στέητ Ντηπάρτμεντ με το παράσημο «Διακεκριμένων Υπηρεσιών», διετέλεσε προεδρικός σύμβουλος το 2001 και είναι στέλεχος του Ινστιτούτου Εξωτερικής Πολιτικής.
Τώρα, στο προκείμενο άρθρο του ο Κάπλαν επισημαίνει ότι όλες οι αμερικανικές στρατιωτικές επεμβάσεις (πέριξ της Μεσογείου), όπου ένα κοσμικό καθεστώς αντικαταστάθηκε από ένα ισλαμικό είχαν αποτελέσει στο παρελθόν τμήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και « μέχρι σήμερα –γράφει- η γερμανική πολιτική έχει πετύχει να κρατήσει μυστικό τον ηγετικό ρόλο της στην ανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.»
Υπενθυμίζει ότι από τα μέσα της δεκαετίας του ΄90 οι ΗΠΑ επενέβησαν στρατιωτικά σε σειρά ενόπλων εσωτερικών συρράξεων στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή: βομβαρδίζοντας τους Σέρβους και τη Σερβία σε υποστήριξη του ισλαμικού καθεστώτος Ιζετμπέκοβιτς στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη το 1995, ξαναβομβαρδίζοντας τους Σέρβους και τη Σερβία σε υποστήριξη των μουσουλμάνων του Ου Τσε Κα στο Κόσοβο το 1999 και βομβαρδίζοντας το καθεστώς του Καντάφι στη Λιβύη σε υποστήριξη των ανταρτών. Κάθε επέμβαση εδικαιολογείτο στους Αμερικανούς πολίτες ως γινόμενη για ανθρωπιστικούς λόγους. Ως επιπρόσθετοι λόγοι αναφέρονταν η απόκτηση αμερικανικής παρουσίας στα Βαλκάνια, η εξάλειψη του κομμουνισμού από τη Γιουγκοσλαβία και η προστασία του πληθυσμού της Λιβύης από το δολοφονικό καθεστώς του Καντάφι.
Κάθε αμερικανική στρατιωτική επέμβαση στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή –εκτός του Ιράκ- εφαρμόσθηκε στο ίδιο πατρόν. Πρώτα σημειώνεται μια εσωτερική ενοπλη σύρραξη στη δεδομένη χώρα. Τα αμερικανικά ΜΜΕ ρίχνουν σ’ αυτή όλο το βάρος τους. Στήν αφήγηση που αναπτύσσεται «οι καλοί» είναι οι αντικαθεστωτικοί. Οι «κακοί», τους οποίους πρέπει να συντρίψουν οι Αμερικανοί, είναι βάρβαροι δεσπότες, εγκληματίες πολέμου,ένοχοι γενοκτονίας. Διεθνείς προσωπικότητες επιρροής, ΜΚΟ, διεθνείς οργανώσεις ζητούν την στήριξη των αντικαθεστωτικών και την ανατροπή του καθεστώτος. Κατόπιν ο πρόεδρος των ΗΠΑ διατάσσει αμερικανική λογιστική υποστήριξη και βοήθεια σε όπλα στους εξεγερμένους. Τελικά διατάσσει και βομβαρδισμούς υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ. Η διαδικασία αυτή καταλήγει πάντοτε με την αντικατάσταση ενός κοσμικού από ένα ισλαμικό καθεστώς σε περιοχή που διετέλεσε τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…
Και στις χώρες της «Αραβικής ΄Ανοιξης», Τυνησία και Αίγυπτο, όπου δεν υπήρξε αμερικανική επέμβαση, σημειώθηκε η ίδια κατάληξη και η τακτική της Τουρκίας ήταν να σπεύσει σε στήριξη των εξεγερμένων και σε αναγνώρισή τους ως νόμιμης κυβέρνησης. Οι Τούρκοι ηγέτες συσχετίζουν άλλωστε τις συρράξεις στη Βοσνία και στις χώρες της «Αραβικής Ανοιξης», όπως επεσήμανε ο Αμερικανός Τουρκολόγος Ηarold Rhode.Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ερντογκάν ξεκαθάρισε άλλωστε τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής του στον επινίκειο λόγο του στις εκλογές του 2011, επισημαίνει ο Κάπλαν. Είπε ότι η νίκη του κόμματός του είναι εξ ίσου σημαντική για την ΄Αγκυρα και για το Σεράγεβο (πρωτεύουσα της Βοσνίας), για τη Σμύρνη όσο και για τη Δαμασκό, για την Κωνσταντινούπολη όσο και για την Ιερουσαλήμ…
Η θέση ότι οι χώρες που απέκτησαν ισλαμικά καθεστώτα τύπου Αδελφών Μουσουλμάνων ή Αλ Κάϊντα, με αμερικανική ένοπλη επέμβαση ή με την «Αραβική Ανοιξη», σημειώνουν την επιστροφή στην οθωμανική επικράτεια δεν στερείται λογικής, κατά τον Ρόμπερτ Κάπλαν. Που εξηγεί ότι, εκτός από πολιτική εξουσία στο έδαφος και στον πληθυσμό της, η Οθωμανική Αυτοκρατορία διεκδικούσε και την υπόσταση Χαλιφάτου με πνευματική εξουσία επί του συνόλου των Μουσουλμάνων, εντός και εκτός των συνόρων της. Είναι- γράφει- λογικό, όσο και αν φαίνεται περίεργο εκ πρώτης όψεως, ότι το σχέδιο ανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κινείται σε δύο παράλληλες κατευθύνσεις: την αποδόμηση του κεμαλικού κράτους και την προώθηση του Χαλιφάτου, το οποίο λένε πως λαχταρούν οι Μουσουλμάνοι.
Η θεώρηση της τουρκικής επιδίωξης για ανασύσταση της αυτοκρατορίας στο ιστορικό της πλαίσιο εγείρει κατά τον Κάπλαν το θέμα του ρόλου της Γερμανίας σ’ αυτό το σχέδιο. Υπενθυμίζει ότι από της συγκρότησής της (σε ενιαίο κράτος) το 1870 η Γερμανία αντιμετώπισε την Τουρκία σάν τον πολυτιμότερο πελάτη και σύμμαχο, χώρα ελέγξιμη με συνδυασμό μέσων όπως οικονομικές δοσοληψίες, εκπαιδευτικές υποτροφίες, οργανωτική βοήθεια και τεχνογνωσία όσο και δωροδοκία των Τούρκων αξιωματούχων. Την επιρροή της στη Τουρκία η Γερμανία έβλεπε σάν μέσο επηρεασμού του παγκόσμιου Ισλάμ προς το συμφέρον της. Και όπως κατέδειξε ο Γερμανός καθηγητής Wolfgang Schwanitz, κατά τον 1o Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία χρησιμοποίησε το τουρκικό Χαλιφάτο για να υποδαυλίσει Τζιχάντ – ταραχές και εξεγέρσεις- σε περιοχές όπου μουσουλμανικοί πληθυσμοί τελούσαν υπό την διοίκηση των εχθρών της: Ρώσων, Γάλλων, Βρετανών και Σέρβων.
Ως εντυπωσιακή επιτυχία απόκρυψης της γερμανικής πολιτικής προβάλλει ο Κάπλαν στο άρθρο του ότι στα πενήντα τόσα αμερικανικά άρθρα για την «Αραβική ΄Ανοιξη» που εξερεύνησε δεν βρήκε πουθενά τη λέξη Γερμανία. Τον έμμεσο (πλην κρίσιμο) ρόλο της στην ανατροπή του καθεστώτος Καντάφι ιχνηλάτησε μέσω παραπομπής σε άρθρο στην «Επιθεώρηση Πολιτικής» της 1-2-2004, με τίτλο « ΄Ενα ΄Ανομο Διεθνές Δικαστήριο», για το Δικαστήριο Εγκληματιών (της Χάγης), το οποίο διατύπωσε την κατηγορία και εξέδωσε το ένταλμα σύλληψης του Μουαμάρ Καντάφι, που προσέφεραν την νομική βάση «νομιμοποίησης» των Νατοϊκών βομβαρδισμών , οι οποίοι οδήγησαν στην ανατροπή του καθεστώτος. Η αναφορά στη Γερμανία βρίσκεται σ΄αυτό το άρθρο του 2004, το οποίο αποκαλύπτει ότι αυτό το «΄Ανομο Διεθνές Δικαστήριο» είναι δημιούργημα γερμανικής έμπνευσης, επιβολής και σε σημαντικό βαθμό γερμανικής χρηματοδότησης.
( Σημ.συν. Πόκειται για το δικαστήριο που καταδίκασε και καταδικάζει σωρεία Σέρβων ηγετών, ενώ απαλλάσσει Κροάτες αλλά και Ουτσεκάδες οπλαρχηγούς –σήμερα ηγέτες του Κοσόβου- μολονότι ενοχοποιημένους από την πρώην Πρόεδρό του για την απόσπαση ζωτικών οργάνων προς πώληση από Σέρβους αιχμαλώτους, σε «κλινικές» βασανισμού.)
Με αυτά τα δεδομένα λογικό είναι το συγκεκριμένο δικαστήριο να υπηρετεί τις γερμανικές επιδιώξεις, σημειώνει ο Κάπλαν και προσθέτει ότι αυτό αντιπροσωπεύει και τη σχέση της Γερμανίας με την «Αραβική ΄Ανοιξη». Ωστόσο- υπογραμμίζει- αυτά δεν αναφέρονται πουθενά. Σιωπή, που επιβάλλει εξήγηση.
Στοιχεία της δράσης της γερμανικής μυστικής υπηρεσίας ΒΝD και της συνεργασίας του γερμανικού υπουργείου των Εξωτερικών επισημαίνει ο Κάπλαν σε ανταπόκριση του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζών Ρόζενθαλ στούς ΄Ασιαν Τάϊμς. Η ανταπόκριση αποκαλύπτει ότι η γερμανική κυβέρνηση απέκλεισε «για λόγους εθνικού συμφέροντος» την δημοσιότητα αναφορών της μυστικής υπηρεσίας BND στη Συρία ότι την περιβόητη σφαγή αμάχων στην πόλη Χούλα διέπραξαν οι ισλαμιστές αντάρτες και όχι οι κυβερνητικές δυνάμεις. Επίσης ότι το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών συνεργάζεται με εκπροσώπους της συριακής αντιπολίτευσης στην εκπόνηση «συγκεκριμένων σχεδίων» ομαλής μεταπολίτευσης, μετά την ανατροπή του ΄Ασσαντ.
Ανακεφαλαιώνοντας την ιστορία αμερικανικών στρατιωτικών επεμβάσεων η ευνοουμένων αντικαθεστωτικών εξεγέρσεων που εγκαθιδρύουν φανατικά ισλαμικά καθεστώτα σε χώρες όπου η Τουρκία (με την μυστική γερμανική συνέργεια) επιχειρεί την ανασύσταση του Οθωμανικού Χαλιφάτου, ο Ρόμπερτ Κάπλαν κλείνει το άρθρο του με την εκρηκτική κατακλείδα:
«Για ποιο λόγο η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να προάγει ενεργητικά τις γερμανικές στοχεύσεις – την καταστροφή της Γιουγκοσλαβίας (θύμα γερμανικής εισβολής στους δύο μεγάλους πολέμου) και την αναδημιουργία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είναι ένα ερώτημα που οφείλει να απαντηθεί.»

 

Υ.Γ. Μ.Σ.
Απουσιάζει από τα στοιχεία του Ρόμπερτ Κάπλαν, προφανώς λόγω αγνοίας, η συντριπτική μαρτυρία του διαπρεπούς Γάλλου στρατηγού Γκαλουά, πρώην ΓΕΕΘΑ, στη συγκλονιστική συνέντευξη-εξομολόγηση που έδωσε λίγο προ του θανάτου του προ λίγων ετών, όπου εκφράζει την συντριβή του για το λάθος της Γαλλίας να συμμετάσχει στην καταστροφή της πιστής συμμάχου της Σερβίας. Απεκάλυψε εκεί ότι την καταστροφή της Γιουγκοσλαβίας σχεδίαζαν και συζητούσαν παρουσία του παράγοντες της γερμανικής ελίτ από τη δεκαετία του ’70, σε ετήσιες συνάξεις τους σε περιοχή της Βαυαρίας. Κατέθεσε την προσωπική μαρτυρία του, από επισκέψεις στο Σεράγεβο, ότι η επιχείρηση στήθηκε σε οικοδόμημα προπαγανδιστικής ψευδολογίας και ότι διττός στόχος του γερμανικού σχεδίου ήταν η καταστροφή της Σερβίας για την συμπαράταξή της με τους Συμμάχους στους δύο Πολέμους και η έξοδος της Γερμανίας δια της Αδριατικής στη Μεσόγειο. 

 http://www.anixneuseis.gr/?p=68339

Κάποτε στην αποικία…

της Ζέζας Ζήκου από την Καθημερινή

Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους έχει αλλάξει εκ θεμελίων τον γεωπολιτικό χάρτη της Ευρώπης. Αντί για τη διαίρεση μεταξύ Δύσης και Ανατολής, που υπήρχε στον Ψυχρό Πόλεμο, η ήπειρος διαιρείται τώρα ανάμεσα στον Βορρά της ευάλωτης ευημερίας και στον Νότο του χάους. Η Ουάσιγκτον ανησυχεί σφόδρα. Αλλά το Βερολίνο δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Την περασμένη εβδομάδα, ο νέοςΑμερικανός υπουργός Οικονομικών προκάλεσε δημόσια τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπογραμμίζοντας πως με την πολιτική της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της λιτότητας στην Ευρωζώνη κινδυνεύει η παγκόσμια οικονομία. Η αμερικανική προειδοποίηση προκάλεσε την οργίλη αντίδραση του Γερμανού υπουργού, ο οποίος απάντησε πως δεν δέχεται συμβουλές για θέματα που άπτονται της οικονομικής πολιτικής. Ηταν η δεύτερη φορά που ένας Αμερικανός υπουργός προσπάθησε να πείσει τη γερμανική ηγεσία ότι απαραίτητη προϋπόθεση της ανάπτυξης είναι η αύξηση της καταναλωτικής ζήτησης και κατά συνέπεια ο περιορισμός της στυγερής λιτότητας.

Ο διάλογος αυτός –που έκανε τον γύρο του κόσμου– πρέπει να κάνει όσους ακόμη στην Ευρωζώνη και την Αθήνα αρνούνται να αντιληφθούν επίμονα ότι η γερμανική πολιτική ουδόλως ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη. Δεν της καίγεται καρφί. Στο Βερολίνο, οι άνθρωποι κάθε άλλο παρά ανόητοι είναι: ξέρουν ότι με αυτά που επιβάλλουν, σκοτώνουν κάθε δυνατότητα ανάκαμψης στην Ελλάδα και στις λοιπές υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης. Δεν τους απασχολεί όμως καθόλου κάτι τέτοιο.

Αλλά, οι Γερμανοί μπορούν να σταθούν μια στιγμή και να σκεφτούν τη δική τους ιστορία. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Σύμμαχοι θυμήθηκαν τις καταστροφικές συνέπειες των γερμανικών αποζημιώσεων μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ολόκληρο το δημόσιο χρέος των ναζί, που αντιστοιχούσε σε πάνω από το 600% του γερμανικού ΑΕΠ, παραγράφηκε. Το προϋπάρχον απλήρωτο χρέος από την περίοδο της Βαϊμάρης περιορίστηκε σε ένα κλάσμα του αρχικού ποσού. Και οι διεκδικήσεις παλαιών χρεών διαχωρίστηκαν αυστηρά από τα ταμεία για τη γερμανική ανοικοδόμηση. Η Γερμανία ασφαλώς ζούσε πολύ πάνω από τις δυνατότητές της τη ναζιστική περίοδο, ενώ λεηλάτησε και την υπόλοιπη Ευρώπη. Ομως, οι Αμερικανοί όχι μόνο συμφώνησαν να παραγράψουν παλαιά χρέη, αλλά έδωσαν στους Γερμανούς εκατομμύρια δολάρια με το σχέδιο Μάρσαλ.

Η ίδια η Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία μετά το 1989 δεν καταδίκασε την πρώην Ανατολική Γερμανία σε λιτότητα για να διορθώσει τη σαθρή κομμουνιστική οικονομία της. Αντιθέτως, ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ επέτρεψε στους Ανατολικογερμανούς να ανταλλάξουν τα σχεδόν άνευ αξίας ανατολικογερμανικά μάρκα με γερμανικά στην πληθωριστική ισοτιμία 1 προς 1 και στη συνέχεια διέθεσε το ισόποσο άνω του ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ για την ανόρθωση της ανατολικής οικονομίας. Αν οι Σύμμαχοι και αργότερα η κυβέρνηση της ίδιας της Γερμανίας είχαν εφαρμόσει αυτό που κηρύσσουν τώρα οι Γερμανοί, η Γερμανία θα ήταν σήμερα πολύ φτωχότερη. Η Γερμανία κερδίζει λίγα και η Ευρώπη πρόκειται να χάσει πολλά καταδικάζοντας εμάς τους Ελληνες (και τους άλλους λαούς) στη φτώχεια ως τιμωρία για το αμαρτωλό παρελθόν μας. Η Μέρκελ οφείλει, λοιπόν, να μιμηθεί το πνεύμα του μακροοικονομικού ελέους των Συμμάχων μετά το 1945 και τη δυτικογερμανική γενναιοδωρία προς τους Ανατολικογερμανούς εξαδέλφους τους μετά το 1989.

Βέβαια, το Βερολίνο δεν έχει τίποτα τέτοιο στο μυαλό του. Η Μέρκελ μπορεί σήμερα να πανηγυρίζει βλέποντας τις δημοσκοπήσεις στη χώρα της. Αλλά γέμισε την Ελλάδα με Μνημόνια για να απαλείψει τον κίνδυνο για το ευρώ και, τώρα, βλέπει τη χώρα μας να βυθίζεται και να ερημοποιείται, κάτι που θα την καταστήσει σύντομα υλικό προς πλήρη αρπαγή. Οπως η πώληση της Εθνικής Τράπεζας και όσων κρατικών περιουσιακών στοιχείων έχουν ακόμη κάποια αξία. Αυτά συμβαίνουν σήμερα στην αποικία. Ομως, όσο και αν οι Γερμανοί πιστεύουν ότι τα κατάφεραν, ίσως το μέλλον τούς εκπλήξει. Δεν έχουν υπολογίσει ότι, κάποτε, στην αποικία, αλλά και σε άλλες χώρες που βλέπουν ότι έχουν την ίδια τύχη, μπορεί κάτι να αλλάξει. Και θα αλλάξει, γιατί όσο κι αν μπορούν να εκβιάσουν κυβερνήσεις, τους είναι αδύνατο να εκβιάσουν λαούς. Γιατί αυτό που συμβαίνει, δεν αφορά πια μόνον τον ελληνικό λαό, και στην Ευρώπη το γνωρίζουν πλέον όλο και περισσότεροι πολίτες της σε πολλές χώρες… Και όσο για τους διαφόρους που διακινούν το «επιχείρημα» πως ο λαός να μη μιλάει γιατί αυτός έχει την ευθύνη για όλα τα δεινά και, μάλιστα, υπερασπίζονται δήθεν την «ευρωπαϊκή Ελλάδα», τι να πει κανείς; Τίποτε άλλο, παρά το ότι, απλώς, δεν ξέρουν τι λένε και ότι ο Θεός να μας φυλάει απ’ τη φασίζουσα, τυφλή μισαλλοδοξία τους… Η τραγική κατάληξη της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, την οποία οι δυνάμεις της Αντάντ μετά το 1918 επέβαλαν (μαζί με τους ταπεινωτικούς όρους των Συνθηκών των Βερσαλλιών) στην ηττημένη Γερμανία, δίδαξε στην ανθρωπότητα πολλά πράγματα. Κυρίως, όμως, δίδαξε ότι η κοινωνία βιώνει την έξωθεν επιβολή όρων ως ταπείνωση και ότι η κοινωνική δυσφορία μπορεί να οδηγήσει σε τραγωδία, όταν στην ταπείνωση προστίθεται και αναποτελεσματικότητα, που οδηγεί σε εξαθλίωση (π.χ. από τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης στο οικονομικό κραχ του 1929).

Με το ιστορικό αυτό δίδαγμα, επομένως, άνετα μπορεί κανείς να κατανοήσει τη σημασία της οικονομικής τραγωδίας στην πατρίδα μας. Η βαθιά ύφεση και η εφιαλτική ανεργία σε συνδυασμό με την έπαρση, ίσως δε και την τιμωρητική διάθεση διαφόρων ανιστόρητων τεχνοκρατών ή πολιτικών παραγόντων, ευεξήγητα βιώνονται τα Μνημόνια ως τερατούργημα από την ελληνική κοινωνία.

http://ardin-rixi.gr/archives/12072

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ του ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΚΑΡΓΑΚΟΥ

Γράφει ο Σαράντος Ι. Καργάκος
Ιστορικός – Συγγραφέας

Απέφευγα για λόγους προσωπικής ευαισθησίας (έχουμε κι εμείς βέβαια τα ευαίσθητα προσωπικά 
δεδομένα μας!) ν’ αναφερθώ στο περιβόητο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων. Ήμουν εξήμισυ ετών όταν ανήμερα σχεδόν του Αγίου Νικολάου του 1943 οι Γερμανοί πηγαίνανε για σκοτωμό τ’ αδέρφια του πατέρα μου. Η μάνα μου λέει πως με κρατούσε από το χέρι. Πέρασε το αυτοκίνητο με τους μελλοθάνατους από μπροστά μας, ο μικρός θείος μου που ήταν δεν ήταν 30 ετών, σήκωσε το χέρι και μας χαιρέτισε μ’ ένα πικρό χαμόγελο.

Και μετά το αυτοκίνητο χάθηκε σε κάποια στροφή. Τότε για πρώτη φορά άκουσα κι έμαθα τη λέξη εκτέλεση. Κι η λέξη έμεινε άσβηστη στη συνείδησή μου, γιατί έκτοτε είχαμε κι άλλες, κι άλλες πολλές ακόμη εκτελέσεις. Έφευγαν από κοντά μας αγαπημένα πρόσωπα κι ο κόσμος έλεγε: «Τα πήγαν για εκτέλεση»!

Κάποτε τα δεινά έληξαν και στον τόπο εγκαθιδρύθηκε μια κουτσή και στραβή τάξη. Η οικογένειά μου περνούσε δύσκολες ώρες αφόρητης φτώχειας. Η Κατοχή μάς είχε εξουθενώσει. Κάποιοι δικηγόροι ξεκίνησαν έναν αγώνα για αποζημιώσεις. Μάζευαν υπογραφές από συγγενείς θυμάτων. Υπόσχονταν –αν θυμάμαι καλά- δύο χιλιάδες το «κεφάλι». Πήγαν και στον πατέρα μου να υπογράψει, μα ο φτωχούλης αρνήθηκε με βδελυγμία. «Δεν κοστολογούνται τα κεφάλια των αδελφών μου», είπε. Κι ένιωσε πως ανταπέδιδε με τη φράση αυτή την καλύτερη τιμωρία στην επηρμένη μεταπολεμική Γερμανία, τη Γερμανία του οικονομικού θαύματος, που στηρίχθηκε στην ξένη εργασία και στην αφειδώς παρεχόμενη αμερικανική βοήθεια.

Αν σ’ όλη αυτή τη μακρά διαδικασία με πληγώνει κάτι, είναι όχι αυτή καθαυτή η εκτέλεση, αλλά η «νομιμότητα» αυτής της εκτέλεσης. Οι γερμανικές αρχές είχαν διακηρύξει πως για κάθε σκοτωμένο Γερμανό θα εκτελούνταν 40 άμαχοι Έλληνες. Ας το σκεφθούμε αυτό: 40 Έλληνες έναντι ενός Γερμανού! Έτσι μας κοστολόγισαν κι έτσι μας κοστολογούν. Ένας Έλληνας είναι υποπολλαπλάσιο του Γερμανού. Αυτό εκφράζει όχι απλώς τη ναζιστική θηριωδία αλλά τη γενικώτερη ευρωπαϊκή νοοτροπία. Γιατί, όπως πολύ σοφά έλεγε ο Ντισραέλι, «μπορεί μια αποικία ν’ απέκτησε ανεξαρτησία, αλλά δεν παύει γι’ αυτό το λόγο να είναι αποικία».

Αν σήμερα οι Γερμανοί δυστροπούν να πληρώσουν την επιδικασθείσα από τα Δικαστήρια αποζημίωση στους μαρτυρικούς κατοίκους του Διστόμου (και όχι μόνον του Διστόμου), δεν το κάνουν μόνο από τσιγκουνιά, το κάνουν για να μας ταπεινώσουν ακόμη μια φορά. αρνούνται υπόσταση στα δικαστήριά μας. Ουσιαστικά δεν αναγνωρίζουν σε μας υπόσταση κράτους. Παραπέμπουν το ζήτημα στον Υπουργό. Αυτός είναι ένας περιδεής εκπρόσωπος της Νέας Τάξης που δεν λογοδοτεί στον ελληνικό λαό αλλά στα Διευθυντήρια των Νέων Καιρών.

Αυτό που όμως με θλίβει δεν είναι η ψυχική κακομοιριά των κυβερνώντων, είναι το ηθικό κατάντημα κάποιων δημοσιογράφων. Άκουγα ένα μεσημέρι κάποιον ραδιοσχολιαστή που με άκρως περιφρονητική φωνή στιγμάτιζε τη συμπεριφορά των Διστομιτών, επειδή κατέφυγαν στα ασφαλιστικά μέτρα κατά των Γερμανών. Κι έλεγε: «Πού φθάσαμε…»! Έπρεπε να είχε ζήσει τη γερμανική φρίκη της Κατοχής, για να είχε δει το πού φθάνε το κτήνος όταν κυριεύει την ανθρώπινη ψυχή. Τι έκαναν οι κάτοικοι του Διστόμου από το να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη; Μήπως έπρεπε κι αυτοί – κι όχι μόνο αυτοί- να συμπεριφερθούν γερμανικά, δηλαδή να πιάσουν καμμιά πεντακοσαριά Γερμανούς τουρίστες και να τους κρατήσουν ομήρους ή να τους εκτελέσουν; Στα αντίποινα των Γερμανών εμείς δεν απαντήσαμε με αντίποινα. Οι Γερμανοί τιμωρήθηκαν ελάχιστα γι’ αυτά που διέπραξαν στον τόπο μας. Κάλυψαν ένα ελάχιστο μέρος των αποζημιώσεων που όφειλαν. Συνέχισαν τη ναζιστική πολιτική, όχι βέβαια στη γραμμή του Χίτλερ (δεν είναι ακόμη καιρός) αλλά στη γραμμή του Γκαίμπελς. Παραπλάνηση και εξαπάτηση. Και μετά αποθράσυνση. Θα ’ρθει στιγμή που θα μας ζητήσουν αποζημίωση για τις σφαίρες που ξόδεψαν για να μας… σκοτώσουν.

Το κείμενο που προηγήθηκε είχε γραφτεί προ πολλών ετών για να δημοσιευθεί στην εφημερίδα όπου αρθρογραφούσα επαγγελματικώς. Δεν δημοσιεύθηκε· και σε λίγες ημέρες «εκτελέστηκα» και δημοσιογραφικώς. Μου τράβηξαν το χαλί επιτηδείως κάτω από τα πόδια μου. Τώρα που ήλθαν οι δύσκολοι καιροί και η Γερμανία μάς φόρεσε καπίστρι, πολλοί σταθμοί και πάμπολλα έντυπα μού ζητούν να μιλήσω και να γράψω για τις περιβόητες αποζημιώσεις. Μου ζητήθηκε να μιλήσω και για τις εκτελέσεις. Κι αντιμετώπισα τις λοιδορίες δύο «καναλοκύνων».
Αναφερόμουν στην εκτέλεση των συγγενών μου και στην υπέροχη στάση της γιαγιάς μου. Ήμουν μπροστά, όταν ο πατέρας τής ανακοίνωσε την εκτέλεση των δύο παιδιών της, των δύο αδελφών του. Η γιαγιά – βαθιά χριστιανική ψυχή- κατέβασε το μαύρο τσεμπέρι ως τα μάτια και πριν τυλίξει με αυτό το στόμα για να μη βγει κραυγή οδύνης, κατόρθωσε να μουρμουρίσει:
– Ο θεός να τους συγχωρέσει για το κακό που μου έκαναν!…
Κι έπειτα κλείστηκε στη βαθιά σιωπή της. Που και που ένα σιγαλό – σαν αγεράκι απαλό- μοιρολόι.

Πέρασαν κάποια χρόνια. Ήμουν στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου, την λεγόμενη τότε «Ογδόη». Ο πατέρας έφθασε ένα μεσημέρι ράκος στο σπίτι. Τον είχε επισκεφθεί στο κατάστημα του «Δραγώνα» (Αιόλου 89) ο άνθρωπος που είχε βάλει στη λίστα των μελλοθάνατων τα αδέρφια του. ήταν ετοιμοθάνατος· τον «κουράριζε» στον Άγιο Σάββα, εξάδελφός μου ογκολόγος. Του έμεναν λίγες ημέρες ζωής. Ζήτησε από τον εξάδελφό μου την άδεια να βγει για λίγες ώρες· έπρεπε κάποιον να δει. Και πήγε να βρει τον πατέρα μου. Δεν μπορούσε να ανέβει στον ημιώροφο. Τον ζήτησε και κατέβηκε ο πατέρας. Σαν τον είδε πάνιασε.
– Ήλθα να πάρω τη συγγνώμη σου, του είπε ο άλλος. Σε λίγες μέρες πεθαίνω…
Ο πατέρας, βαθιά συγκλονισμένος, μόλις κατόρθωσε να ψελλίσει μία φράση:
– Να ’σαι συγχωρεμένος…
Ανέβηκε γρήγορα τις σκάλες και κλείστηκε στο γραφειάκι που ήταν το λογιστήριο. Δεν ήθελε να τον δει κανείς με δάκρυα στα μάτια. Ήταν ένας μικρόσωμος άνθρωπος με υψηλή περηφάνεια. Μας τα είπε στο σπίτι με αναφιλητά. ήταν η πρώτη φορά που μάλωσα με τον πατέρα μου. Με τη σκληρότητα της νεανικής ηλικίας πίστευα πως η συγγνώμη σ’ έναν εγκληματία συνιστά αδικία. Σήμερα το ίδιο θα έπραττα κι εγώ, Αυτό δεν σημαίνει πως έκοψα να είμαι Μανιάτης. Αλά η πείρα μιας μακράς ζωής με εδίδαξε ότι η καλύτερη εκδίκηση είναι η συγγνώμη. Γι’ αυτό συγχωρώ και τον δημοσιογράφο – κάποτε φίλο- και τα παρασαρκώματα που τον περιστοιχίζουν, που, χωρίς να φορούν την στολή της «Βέρμαχτ», συνεχίζουν με άλλα μέσα το έργο τους.
Συγχωρώ ακόμη και τους Γερμανούς δημοσιογράφους, τραπεζίτες και πολιτικούς για όσα μας κάνουν. Κι όχι απλώς τους συγχωρώ, αλλά τους ευγνωμονώ. Από τη δική τους αγνώμονα στάση, θα ξεπηδήσει η δική μας ανάταση, η νέα εθνική μας επανάσταση. Όχι κατά των Γερμανών αλλά κατά των υπολειμμάτων του δωσιλογισμού που «κοπροκρατούν» (το ρήμα του Ελύτη) πολιτικά και οικονομικά τη δόλια πατρίδα μας.

http://www.triklopodia.gr/2013/04/blog-post_7360.html

Εθνική δομική ανεπάρκεια

Ήδη ο «ευρωσκεπτικισμός» έχει σπάσει τα στενά όρια της περιφέρειας (του Νότου) και εξαπλώνεται

του Σταύρου Χριστακόπουλου από τη Ρήξη φ. 92

Τον επόμενο μήνα, κλείνουμε τρία χρόνια υπό τον ζυγό των αλλεπάλληλων δανειακών συμβάσεων, των εκτελεστικών τους μνημονίων, των «κουρεμάτων», της δημοσιονομικής και πολιτικής «κατοχής» της τρόικας των δανειστών, της μαζικής και ταχείας εξαθλίωσης του ελληνικού λαού και της λεηλασίας της χώρας.
Ταυτόχρονα, κλείνουμε τρία χρόνια μεθοδικού γκρεμίσματος όλων των «σταθερών» και των θεσμών της ευρωζώνης, κατάρρευσης της συνοχής της, περιθωριοποίησης των άλλοτε ισχυρών οικονομιών της προς όφελος μόνο της Γερμανίας, επιβολής της γερμανικής δημοσιονομικής δικτατορίας, αλλά και πλήρους κυριαρχίας του χρηματοπιστωτικού ολοκληρωτισμού.
Σχεδόν στην επέτειο αυτών των τριών χρόνων, η σύγχρονη κυπριακή τραγωδία εισάγει την ευρωζώνη και την Ευρώπη σε μια νέα εποχή: αυτήν της πλήρους κατάρρευσης όλων των συνεκτικών δεσμών μεταξύ των μελών της.
Ήδη ο «ευρωσκεπτικισμός» έχει σπάσει τα στενά όρια της περιφέρειας (του Νότου) και εξαπλώνεται τόσο στον σκληρό πυρήνα των στενών εταίρων και δορυφόρων της Γερμανίας (π.χ. Ολλανδία και Φινλανδία) όσο, όμως, και στις κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη, οι οποίες μειώνουν τα αποθέματά τους σε ευρώ στερώντας δυναμική από το ευρωνόμισμα.
Υπ’ αυτήν την έννοια, θα επιμείνουμε ότι το κυπριακό «όχι» δεν ευθύνεται για τη σφαγή της Κύπρου, η οποία περιγραφόταν όχι μόνο στην πρώτη απόφαση του Eurogroup αλλά και στο κυπριακό μνημόνιο, το οποίο συστηματικά και άκομψα παραλείπεται από την ελλαδική «συζήτηση» και του οποίου οι λεπτομέρειες δείχνουν πως η Κύπρος μπαίνει σε μια προαποφασισμένη πορεία ανεξέλεγκτης καταστροφής.
Αυτή ακριβώς η προοπτική πυροδοτεί τόσο την εθνική όσο και τη διεθνή συζήτηση για την περαιτέρω συμμετοχή στο ευρώ, η οποία άνοιξε στην (και για την) Κύπρο, αλλά επεκτείνεται στην Ιταλία και ίσως, πολύ σύντομα, να αφορά και άλλες χώρες.

Η αποδόμηση της «ασφάλειας»

Προφανώς, η συζήτηση για την παραμονή ή την έξοδο – και ποιων – από το ευρώ μόλις άνοιξε και ίσως διαρκέσει αρκετά ακόμη πριν να έχουμε αποφάσεις που θα αλλάξουν τη μορφή της ευρωζώνης. Ως εκ τούτου, το άμεσο ζήτημα, σήμερα, δεν είναι τόσο το ορθό ή σκόπιμο της παραμονής ή της εξόδου, όσο η διαπίστωση ότι ο κατ’ εξοχήν διαλυτικός παράγων είναι η ίδια η ηγεσία της: η Γερμανία.
Υπενθυμίζουμε εν τάχει ότι η κύρια συγκολλητική ουσία της ευρωζώνης και της Ε.Ε. υπήρξε εξ αρχής η πίστη ότι η υπερεθνική αυτή ένωση – πέρα από την ευφημιστική και καταφανώς ψευδή υπόσχεση για «διαρκή ευημερία» – υποσχόταν κατά βάση ασφάλεια. Αυτό ήταν το σοβαρότερο κίνητρο ένταξης τόσο για τις σχετικά νεαρές δημοκρατίες του ευρωπαϊκού Νότου όσο και για τις νεότευκτες της τέως κομμουνιστικής Ευρώπης.
Μπορεί οι τραπεζίτες, οι κερδοσκόποι, όπως άλλωστε και διάφορα «λαμόγια» να ανακάλυψαν τον δικό τους ευρωπαϊκό «παράδεισο» σε ένα σκληρό ευρώ, που θα γινόταν το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι οι ευρωπαϊκοί λαοί στήριξαν το εγχείρημα, παρά τις πολλές ενστάσεις, προσδοκώντας το τέλος της εθνικής ανασφάλειάς τους και μια Ευρώπη αλληλέγγυα.
Η τρέχουσα κρίση, όμως, και η γερμανική διαχείρισή της ανέπτυξαν μια τρομακτική δυναμική αποδόμησης ακόμη και της εμπιστοσύνης στο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Τι αποκομίζουμε λοιπόν από τη γερμανική επέλαση στην Κύπρο ως προς το ευρωπαϊκό οικοδόμημα;
1. Η επιδρομή στις καταθέσεις, ώστε οι καταθέτες («επενδυτές», κατά τον Σόιμπλε) να πληρώσουν τις διαχειριστικές ζημίες των τραπεζών, σηματοδοτεί την κατάρρευση δύο «πυλώνων» της έως χθες ευρωπαϊκής εξαγγελίας:
• Ότι «οι καταθέσεις είναι ασφαλείς».
• Ότι οι ανακεφαλαιώσεις τραπεζών θα γίνονται – όπως προέβλεπε ευρωπαϊκή απόφαση – χωρίς να επιβαρύνεται το δημόσιο χρέος των χωρών στις οποίες είναι εγκατεστημένες.
2. Η γερμανική πλήρης κυριαρχία στις χώρες του ευρώ θα είναι στο μέλλον τόσο ωμή και απροκάλυπτη, ακόμη και σε θέματα εθνικής κυριαρχίας, ώστε να δικαιωθούν μακροπρόθεσμα όσοι προβλέπουν πως οι αγώνες των λαών για απαλλαγή από τη λιτότητα θα μετατραπούν σε εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες.
Παράλληλα, η υπαγωγή της Κύπρου στο μνημόνιο πυροδοτεί τα σενάρια και τις «φιλοδοξίες» για επαναφορά του Σχεδίου Ανάν, για διχοτόμηση, για «σωτηρία» του νησιού από την Τουρκία, για όλα όσα μπορούν τώρα να σκαρφιστούν όσοι βλέπουν στην κυπριακή χρεοκοπία μια μοναδική ευκαιρία διευθέτησης χρονιζουσών «εκκρεμοτήτων».
Και βεβαίως, όλοι γνωρίζουμε πως μια εξασθενημένη Κύπρος, χωρίς μια ισχυρή στρατηγική συμμαχιών, μπαίνει σε περιπέτειες, με άμεση αντανάκλαση στην επίσης ασθενή, λόγω χρεοκοπίας, Ελλάδα. Δυστυχώς, η διατυπωμένη από χρόνια εκτίμησή μας, ότι τα μνημόνια και η χρεοκοπία είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε εθνικές τραγωδίες, είναι τώρα πιο ισχυρή παρά ποτέ.

Τι να περιμένουμε;
Κάπως έτσι φτάνουμε στο ερώτημα: «Τι μπορεί να περιμένει η Ελλάδα από την Ευρώπη;». Δυστυχώς, όχι πολλά, αφού η Ευρώπη οδεύει μεσοπρόθεσμα – σύμφωνα με εκτιμήσεις κορυφαίων ευρωπαϊκών προσωπικοτήτων με ορίζοντα έως και διετίας – προς ένα είδος διάσπασής της, με αρκετά ενδεχόμενα:
• αποχώρηση περιφερειακών ή υπό χρεοκοπία χωρών από το ευρώ,
• αποχώρηση της Γερμανίας,
• συρρίκνωση της ευρωζώνης σε ένα μικρότερο και περισσότερο βιώσιμο σχήμα υπό τη Γερμανία,
• διάσπαση του ευρώ σε «σκληρό» και «μαλακό»,
• πλήρης διάλυση της ευρωζώνης.
Φυσικά, ίσως να μην δούμε τίποτε από όλα αυτά να πραγματώνεται σε βάθος μερικών χρόνων, όμως ήδη πρέπει να μετρήσουμε ως δεδομένα τη διάρρηξη των πολιτικών δεσμών, την κατάρρευση της εμπιστοσύνης προς το ενιαίο νόμισμα και τον διαρκώς εξαπλούμενο «ευρωσκεπτικισμό», που τείνει να μετατραπεί σε απόρριψη. Ενδεικτική είναι ακόμη η απροθυμία των μεγαλύτερων χωρών της ανατολικής Ευρώπης, αλλά και της Σκανδιναβίας, για ένταξη στο ευρώ.
Στα στοιχεία προς εξέταση περιλαμβάνεται ακόμη και το ενδεχόμενο να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση – ήδη η Βρετανία ενδέχεται να υλοποιήσει την απειλή για δημοψήφισμα περί αποχώρησής της, ενώ η δυναμική που ενδέχεται να αναπτυχθεί σε περίπτωση διάσπασης της ευρωζώνης δεν είναι ακόμη δυνατόν να προβλεφθεί.
Υπ’ αυτούς τους όρους, η παλαιότερη διαπίστωση, ότι η Ελλάδα στερείται εναλλακτικών «πλάνων» και προετοιμασίας για δυσμενέστερες εξελίξεις, σήμερα προσλαμβάνει διαστάσεις εγκλήματος.
Απόδειξη γι’ αυτό, η Κύπρος, η οποία, ύστερα από το γενναίο «Όχι» των Κυπρίων, βρέθηκε απαράσκευη να ζητιανεύει ψίχουλα βρίσκοντας απέναντί της – με κλειστές τις πόρτες – όλους όσοι στη Μεγαλόνησο, αλλά και κατά καιρούς στην Ελλάδα, θεωρούνταν δυνάμει διασώστες.
Η απάντηση, λοιπόν, που σήμερα θα μπορούσαμε να δώσουμε είναι ότι η Ελλάδα και η Κύπρος δεν έχουν σχεδόν τίποτε να περιμένουν από μια γερμανική Ευρώπη, η οποία τις οδηγεί με ταχύτατα βήματα προς την αποικιοποίηση, με κίνδυνο ακόμη και απώλειας της εθνικής ανεξαρτησίας ή και εδαφών τους.
Όμως Ευρώπη δεν είναι μόνο η Μέρκελ, ο Σόιμπλε και οι λοιποί Ευρωπαίοι αυλικοί τους. Υπάρχουν και όλοι όσοι βλέπουν το μέλλον τους τόσο σκοτεινό όσο το ελληνικό και αναζητούν, ή θα αναζητήσουν στο άμεσο μέλλον, την αποτροπή της δικής τους αποικιοποίησης. Επιπλέον, στον πλανήτη, δεν υπάρχει μόνο η Ευρώπη, αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος, ισχυρές δυνάμεις οι οποίες βλέπουν με απολύτως εχθρική διάθεση την απόπειρα της Γερμανίας να κυριαρχήσει πλήρως στην ήπειρό μας.
Το θεμελιώδες πρόβλημα είναι ότι δύο χώρες με «γωνιακή» γεωστρατηγική θέση, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, δεν έχουν ούτε κόμματα εξουσίας ούτε «ελίτ» ικανές να δουν λίγο πέρα από τη μύτη τους και να αρχίσουν, έστω και τώρα, τις προσπάθειες να δομήσουν στέρεες – και όχι ευκαιριακές και της τελευταίας στιγμής – συμμαχίες και να επεξεργαστούν εναλλακτικά πλάνα για όσα θα ζήσουμε το επόμενο διάστημα. Δυστυχώς, είναι ακόμη άγνωστο πώς θα αποκατασταθεί μια τόσο μεγάλη δομική εθνική ανεπάρκεια..

http://ardin-rixi.gr/archives/11981

Ο Μπράουν, ο Φισερ και η … Μέρκελ

 

 

Οι μεγαλύτερες γερμανικές βιομηχανίες απαιτούν πρόσβαση σε πρώτες ύλες ακόμη και αν απαιτηθεί προσφυγή στα όπλα.

«Ο Μπραουν, ο Φισερ και ο Κραφτ ξανασμίξαν πάλι και φτιάξανε τραστ» τραγουδούσε πριν από χρόνια ο Βασίλης Παπακωνστατίνου, σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη και μουσική του Μάνου Λοϊζου. Και όπως όλα δείχνουν το τραγούδι της δεκαετίας του ’60 βρίσκει νέο νόημα στη Γερμανία του 2013.

Πριν από σχεδόν ένα χρόνο οι ισχυρότερες βιομηχανίες της Γερμνίας ίδρυσαν την περίφημη Συμμαχία για τις Πρώτες Ύλες (Rohstoffallianz) με στόχο, όπως αναφέρεται στο καταστατικό της, «να ανοίξει νέους δρόμους για την παροχή πρώτων υλών στη γερμανική βιομηχανία». Ανάμεσα στους πρώτους πυλώνες της συμμαχίας συναντά κανείς μεγαθήρια της γερμανικής οικονομίας όπως η Volkswagen, η ThyssenKrupp και η Bayer.

Η ίδρυση της συμμαχίας πέρασε αρχικά στα ψιλά του γερμανικού και του διεθνούς Τύπου καθώς η Rohstoffallianz θύμιζε περισσότερο ένα από τα δεκάδες ιδρύματα ερευνών, που απλώς αναλαμβάνουν να παρουσιάζουν αναλύσεις επί αναλύσεων για την πορεία της βιομηχανικής παραγωγής. Σε σύντομο χρονικό διάστημα όμως αποδείχθηκε ότι η Συμμαχία για τις Πρώτες Ύλες μετατρεπόταν σε ένα πανίσχυρο βιομηχανικό λόμπι, το οποίο χτυπούσε τα τύμπανα του πολέμου καλώντας το Βερολίνο να προετοιμαστεί στρατιωτικά για τον έλεγχο κρίσιμων πλουτοπαραγωγικών πηγών του πλανήτη.

Η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνείας σχετικά με τις προθέσεις των κολοσσών της γερμανικής βιομηχανίας. «Νέος στόχος για τη Γερμανία η εξασφάλιση πρώτων υλών» τιτλοφορούσε σχετική ανάλυσή της, στην οποία σημείωνε με νόημα ότι «τα προηγούμενα πολιτικά μέτρα για την εξασφάλιση πολύτιμων πρώτων υλών δεν αρκούν πλέον». Οι Γερμανοί αναλυτές χαρακτήριζαν την εξάρτηση της Γερμανίας σαν «αχίλλειο πτέρνα» της χώρας και προειδοποιούσαν ότι οι τομείς υψηλής τεχνολογίας μπορούν να αποκοπούν εύκολα από τα απαραίτητα στοιχεία για τη λειτουργία τους. Στην ανάλυσή της η Handelsblatt απαριθμεί σειρά στοιχείων όπως το λίθιο, το κοβάλτιο, το ίνδιο, το χρώμιο αλλά και σπάνιες γαίες ο έλεγχος των οποίων θα καθορίσει τις γεωπολιτικές και οικονομικές ισορροπίες στον πλανήτη για τον 21ο αιώνα. Το μήνυμα ήταν σαφές: η πολιτική και οικονομική διπλωματία του Βερολίνου πρέπει πλέον να συνοδεύεται και από στρατιωτικά μέσα.

 

Μιλώντας στην εφημερίδα ο πρόεδρος της συμμαχίας Ντιρκ Πάσκερτ εξήγησε ότι οι «πόλεμοι των πρώτων υλών» του μέλλοντος θα αφορούν πολύ περισσότερο τα σπάνια μεταλλεύματα που απαιτεί η βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας και λιγότερο το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο που καθόριζε τις μάχες του προηγούμενου αιώνα. Ο Πάσκερτ, χωρίς να χρονοτριβεί, αναφέρθηκε στο ρόλο που παίζει ο αμερικανικός στρατός αλλά και ο κινεζικός στόλος για την εξασφάλιση αυτών των πλουτοπαραγωγικών πηγών και εξήγησε χωρίς περιστροφές ότι και η Γερμανία «θα χρειαστεί επιπλέον στρατιωτικά εργαλεία». Μιλώντας πριν από μερικές εβδομάδες και στο Reuters, ο ίδιος έκανε λόγο ακόμη και για εμπλοκή του ΝΑΤΟ.

Στόχος η Κίνα

Η αναφορά στους μηχανισμούς της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας παραπέμπει σε ένα κοινό μέτωπο με τις ΗΠΑ και άλλες ευρωπαϊκές χώρες για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών σε περιοχές της Ασίας και της Αφρικής. Και όπως όλα δείχνουν κοινός εχθρός αυτού του μετώπου θα είναι πολύ σύντομα η Κίνα για δυο λόγους. Καταρχήν γιατί στην προσπάθεια ανάπτυξης μιας μεσαίας τάξης ο κινεζικός καπιταλισμός απορροφά τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών που διεκδικούν οι βιομηχανίες της Δύσης. «Η δυσκολία εξεύρεσης πρώτων υλών» διαβάζουμε ήδη από την πρώτη παράγραφο της ιστοσελίδας της Rohstoffallianz «οφείλεται στην αυξημένη ζήτηση από συγκεκριμένες χώρες αλλά και σε κυβερνητικές παρεμβάσεις όπως οι περιορισμοί εξαγωγών». Δύσκολα θα μπορούσε να φωτογραφίσει κανείς με μεγαλύτερη πιστότητα την Κίνα. Υπάρχει όμως και ένας δεύτερος λόγος που καθιστά την Κίνα «στόχο» της γερμανικής βιομηχανίας και ανεβάζει το θερμόμετρο της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης.

Η Κίνα παράγει σήμερα το 90 με 95% από τις λεγόμενες σπάνιες γαίες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή συσκευών υψηλής τεχνολογίας και έχει ανακοινώσει ότι θα μειώσει περαιτέρω τις εξαγωγές – γεγονός που θα προκαλέσει ασφυξία στις βιομηχανίες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.
Προς το παρόν λοιπόν τα συμφέροντα της γερμανικής και της αμερικανικής βιομηχανίας είναι κοινά και δικαιολογούν τις αναφορές της γερμανικής Συμμαχίας πρώτων υλών σε διεθνή μέσα προβολής ισχύος όπως το ΝΑΤΟ. Πολύ σύντομα όμως οι ελλείψεις πολύτιμων στοιχείων θα μπορούσαν να φέρουν της Γερμανία σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Ή όπως έλεγε και το τραγούδι: «Ο Μπράουν ο Φίσερ κι Κράφτ χώρισαν σε Μπράουν σε Φίσερ σε Κραφτ… εχθροί τάχα γίνανε διαλύσαν το τραστ».

Μια συμμαχία από τα παλιά

Δεν ήταν λίγοι οι επικριτές του Βερολίνου που βλέπουν πίσω από τη δημιουργία της Συμμαχίας για τις Πρώτες Ύλες την ανάδυση ενός νέου Γερμανικού ιμπεριαλισμού. Σημειώνουν μάλιστα με νόημα ότι αρκετές από τις εταιρείες που εντάχθηκαν από την πρώτη στιγμή στη Rohstoffallianz, είτε είχαν συνεργαστεί με το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ είτε αποτελούν διάδοχα επιχειρηματικά σχήματα τέτοιων εταιρειών: Η Volkswagen ιδρύθηκε το 1937 από το συνδικάτο εμπόρων των Ναζί και ανέλαβε να πραγματοποιήσει το όνειρο του Χίτλερ για την κατασκευή του «αυτοκινήτου του λαού». Η ThyssenKrupp χρησιμοποιούσε σκλάβους από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για τις εργασίες της ενώ ο πρόεδρος της εταιρείας Άλφρεντ Κρουπ, καταδικάστηκε στη στη δίκη της Νυρεμβέργης. Η Bayer, ως θυγατρική τότε της IG Farben, επίσης χρησιμοποιούσε σκλάβους από το στρατόπεδο του Μάουτχάουζεν ενώ παρασκεύαζε και τα χημικά που χρησιμοποιούνταν στους θαλάμους αερίων για την γενοκτονία των Εβραίων, των ομοφυλόφιλων και των τσιγγάνων. Παρόμοια όμως είναι και η ιστορία της BASF η οποία επίσης ως θυγατρική της IG Farben, συνεργάστηκε στενά με το ναζιστικό καθεστώς.

Προφανώς οποιαδήποτε σύγκριση του σημερινού επιχειρηματικού τοπίου της Γερμανίας με αυτό της περιόδου του Χίτλερ είναι αδική και πιθανώς κακοπροαίρετη. Αυτό που συνδέει όμως το χτες με το σήμερα είναι η ίδια ανησυχία των εταιρειών για την εξασφάλιση των σπάνιων πρώτων υλών που απαιτούνται για τη λειτουργία τους.
Η ανησυχία αυτή συμπίπτει με το νέο στρατηγικό δόγμα του Βερολίνου, το οποίο τα τελευταία χρόνια απορρίπτει τον στρατιωτικό απομονωτισμό που του επιβλήθηκε μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και αναζητά ευκαιρίες για την ανάπτυξη των ενόπλων δυνάμεων σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Η ανάμιξη της Μπούντεσβερ (του γερμανικού στρατού) στην επίθεση της Γαλλίας στο Μάλι είναι χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα. Παράλληλα όμως η γερμανική πολεμική βιομηχανία, με τη στήριξη της καγκελαρίας – και παρά τις αντιδράσεις αρκετών Γερμανών πολιτών – εξοπλίζει αυταρχικά και δικτατορικά καθεστώτα στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία, τα οποία θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν εκπρόσωποι των συμφερόντων της Συμμαχίας για τις Πρώτες Ύλες. Πριν από ένα χρόνο οι αποκαλύψεις για την πώληση 200 αρμάτων μάχης στη Σαουδική Αραβία και ενός ακόμη πυρηνικού υποβρυχίου στο Ισραήλ, είχε προκαλέσει πολιτική θύελλα στη γερμανική πρωτεύουσα χωρίς όμως να κάμψει ούτε κατ’ ελάχιστο τα σχέδια της πολεμικής βιομηχανίας της χώρας.
Ίσως τελικά η πιο ανησυχητική πτυχή αυτής της ιστορία να μας έρχεται και πάλι από εκείνο το τραγούδι για τον Μπραουν, τον Φισερ και τον Κραφτ – και συγκεκριμένα από τον τίτλο του: Τρίτος Παγκόσμιος

Άρης Χατζηστεφάνου
Επίκαιρα Μάρτιος 2013

http://info-war.gr/2013/03/%CE%BF-%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%AC%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CE%BF-%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%B5%CF%81-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%BA%CE%B5%CE%BB/

Όταν η Ελλάδα διέγραψε το γερμανικό χρέος

 

 Χώρες που σήμερα υποφέρουν όπως η Ελλάδα και η Ισπανία έτειναν χέρι βοήθειας διαγράφοντας σημαντικό μέρος του γερμανικού χρέους μετά τους δύο παγκόσμιους πολέμους βοηθώντας στο «οικονομικό θαύμα» της Γερμανίας, αναφέρει σε άρθρο του ο Guardian.

Πριν από 60 χρόνια το μισό από το χρέος της Γερμανίας διαγράφηκε με τη Συμφωνία του Λονδίνου ώστε η χώρα να μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια της μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ο τρόπος με τον οποίο έγινε αυτό θεωρείται ζωτικός για την ανοικοδόμηση της χώρας αλλά και για την ευρωστία της ίδιας της ΕΕ κατά τη μεταπολεμική περίοδο.

Η Γερμανία βγήκε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχοντας στους ώμους ακόμη το χρέος από τον Α’ Παγκόσμιο- κυρίως τις πολεμικές αποζημιώσεις που της επιβλήθηκαν με τη συνθήκη των Βερσαλιών το 1919 (πολιτικοί επιστήμονες και οικονομολόγοι θεωρούν ότι οι δυσβάσταχτες επανορθώσεις αποτέλεσαν εφαλτήριο για την επικράτηση του Ναζισμού και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) αλλά και δάνεια που είχε λάβει για την ανοικοδόμηση της χώρας.

Μεταξύ των δανειστών ήταν η Ελλάδα, η Ισπανία, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία.

Το γερμανικό χρέος ήταν πολύ χαμηλότερο του ελληνικού και αντιστοιχούσε σε 25% του ΑΕΠ ωστόσο κρίθηκε ότι ήταν «σοβαρότερο» καθώς η Δύση χρειαζόταν μία Γερμανία «ανάχωμα» στην εξάπλωση του κομμουνισμού στην Ευρώπη.

Οι δανειστές της Γερμανίας συνήλθαν στο Λονδίνο και απέδειξαν ότι κατανοούσαν πώς μπορεί κανείς να βοηθήσει μία οικονομία να σταθεί στα πόδια της καθώς επίσης ότι και το χρέος δεν μπορεί να θεωρηθεί ευθύνη αποκλειστικά του δανειζομένου. 

Χώρες όπως η Ελλάδα πρόθυμα δέχτηκαν να συμμετέχουν στην ανακούφιση του γερμανικού λαού – παρά τα ναζιστικά εγκλήματα που υπέστη η χώρα – και στην προσπάθεια για μία Ευρώπη της ανάπτυξης. 

Η ακύρωση του μισού γερμανικού χρέους έγινε με ταχείς ρυθμούς και περιλάμβανε τόσο τον ιδιωτικό τομέα όσο και θεσμικούς δανειστές. Σε κανέναν δεν δόθηκε η ευκαιρία να απέχει από τη συμφωνία. 

Η πιο ριζοσπαστική πλευρά της συμφωνίας του Λονδίνου ήταν ότι η Γερμανία θα αποπλήρωνε αποκλειστικά με έσοδα από το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου ενώ δεν θα πλήρωνε κονδύλια μεγαλύτερα από το 3% των ετήσιων εσόδων από τις εξαγωγές.

Αυτό ουσιαστικά σήμαινε πως οι δανειστές έπρεπε να αγοράζουν γερμανικά προϊόντα ώστε να εξοφληθούν και ότι η Γερμανία θα πλήρωνε μόνο από τα καθαρά της έσοδα και όχι μέσω νέων δανείων.  

Όλοι οι παραπάνω όροι έρχονται σε φανερή αντίθεση με το πώς η ΕΕ και η Γερμανία αντιμετώπισε την περίπτωση της Ελλάδας.

Στο «κούρεμα» συμμετείχε μόνο ο ιδιωτικός τομέας και πάλι όχι όλος, η χώρα μας πληρώνει από αυτά που… δεν έχει και αναγκάζεται να επωμίζεται όλο και νέα δάνεια εκτοξεύοντας το χρέος σε μεγαλύτερα ύψη από αυτά που είχε όταν ξεκίνησε να δέχεται βοήθεια.

Η προτεραιότητα για τις χώρες που έχουν δανειστεί σήμερα με τα προγράμματα διάσωσης είναι η αποπληρωμή του χρέους και όχι η τόνωση της οικονομίας ενώ το ΔΝΤ θεωρεί πως βιώσιμες πληρωμές είναι αυτές που φτάνουν ως 25% των εσόδων από τις εξαγωγές. Η Ελλάδα πληρώνει δόσεις στο 30% των εσόδων. 

Η στρατηγική για την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία είναι να τίθεται ως μόνος υπεύθυνος για το χρέος ο δανειζόμενος ενώ η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας προωθείται μέσω περικοπών μισθών και απολύσεων. 

«Αν δεν υπήρχε προηγούμενο για το πώς μπορεί κανείς να λύσει μία κρίση χρέους αποτελεσματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι σημερινές πρακτικές της ευρωπαϊκής ηγεσίας είναι αποπροσανατολισμένες. Ωστόσο με το θετικό παράδειγμα της Γερμανίας πριν από 60 χρόνια και το καταστροφικό παράδειγμα της Αργεντινής πριν από 30 χρόνια, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι η σημερινή στρατηγική δεν είναι κάτι άλλο από εγκληματική» καταλήγει το άρθρο.

Πηγή: Guardian

http://www.nooz.gr/economy/germaniko-xreos-vs-ellinikoi-vreite-ti-diafora

Γερμανία 1933 – Ελλάδα 2013: Το παράδειγμα της Βαϊμάρης

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Στην αρχή, όταν γεννιέται μια καινούρια ιδέα, κάνουν ότι δεν την ακούνε, παριστάνουν ότι δεν έχει σημασία. ‘Όταν αυτό δεν είναι πια δυνατό, αρχίζουν να την πολεμάνε. Στο τέλος την παραδέχονται για να τη διαστρεβλώσουν και να τη χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους. To ίδιο συνέβη και με την αναλογία ανάμεσα στην κρίση της προπολεμικής Γερμανίας και της Ελλάδας σήμερα. (1)

 

Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε πρόσφατα μια σημαντική ομιλία στη Γερμανία. Θύμισε στους Γερμανούς την τραγική δική τους ιστορία, την κρίση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που οδήγησε στην άνοδο των Ναζί στην εξουσία και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η κατάρρευση του καθεστώτος της Βαϊμάρης, υπήρξε το άμεσο αποτέλεσμα της Συνθήκης των Βερσαλλιών που επεβλήθη στο Βερολίνο μετά την ήττα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1918), σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική κρίση (1929). Οι επαχθείς οικονομικοί, πολιτικοί και στρατιωτικοί όροι της αποσταθεροποίησαν μια εύθραυστη μεταπολεμική «ισορροπία» και την αστική «μισοδημοκρατία» της Γερμανίας, που γνώρισε δύο επαναστατικά εργατικά κινήματα το 1919 και το 1923 και ένα πραξικόπημα-οπερέτα του Χίτλερ.

 

Μετά την καταστολή του πρώτου κύματος, δολοφονήθηκαν από τους Σοσιαλδημοκράτες η Ρόζα Λούξεμπουργκ και ο Καρλ Λήμπκνεχτ, δύο ιστορικοί ηγέτες του γερμανικού σοσιαλιστικού-εργατικού κινήματος, ηγέτες των «Σπαρτακιστών», αριστερής διάσπασης της Σοσιαλδημοκρατίας, που εξελίχθηκε αργότερα στο γερμανικό ΚΚ, το ισχυρότερο τότε παγκοσμίως εκτός ΕΣΣΔ. Η Λούξεμπουργκ θεώρησε ότι δεν μπορούσε να φύγει από το Βερολίνο, αφήνοντας τους εργάτες να δολοφονούνται. Ο θάνατός τους έπαιξε σπουδαίο ρόλο – αν είχαν επιβιώσει και ηγούντο του ΚΚ θα ήταν πιθανότατα δυνατή η αποτροπή της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία.

 

Οι αναφορές του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ έχουν μεγάλη σημασία για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί οφείλουμε όλοι μας και πρώτα και κύρια η ελληνική αριστερά να λάβουν σοβαρότατα υπόψιν το τι σημαίνει να είσαι σε «περιβάλλον Βαϊμάρης». Σε ένα τέτοιο περιβάλλον δεν λειτουργούν τα συνήθη «κόλπα» της επικοινωνιακής πολιτικής, το είναι μετράει πολύ περισσότερο από το φαίνεσθαι, η σημασία του κοινοβουλίου εκ των πραγμάτων μειώνεται, η προσφυγή στη βία, με τη μία ή την άλλη μορφή, τίθεται δυνητικά στην ημερήσια διάταξη και η τραγωδία ελλοχεύει στην κάθε στροφή. Δεν μπαίνει κανείς σε ναρκοπέδιο σα να μπαίνει σε παιδική χαρά. Η αντιμετώπιση μιας τέτοιας πρόκλησης προϋποθέτει μια τεράστια ηθική, πολιτική, πρακτική και οργανωτική προσπάθεια, προϋποθέτει ότι τα πολιτικά στελέχη συνειδητοποιούν τον βαθμό στον οποίο η χώρα βρίσκεται ουσιαστικώς σε έκτακτη ανάγκη. Η διστακτική ακόμη μετατόπιση του Αλέξη Τσίπρα (Αυγή, 21.10.2012) από το σύνθημα «κυβέρνηση της αριστεράς» στο σύνθημα «κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας» αντανακλά μια αρχή αναγνώρισης της πραγματικότητας, απομένει όμως να δούμε κατά πόσον η απομάκρυνση της «αριστερής φορμόλης» θα οδηγήσει σε συμπλήρωση του κενού που προκύπτει με σοβαρό και ταυτόχρονα ριζοσπαστικό περιεχόμενο, ή θα προκαλέσει ενδεχομένως εκφυλισμό (όπως συνέβη με την «ανανέωση» του ΚΚΣΕ από τον Γκορμπατσώφ). Πάντως, η ψυχολογία πολλών στελεχών και διανοουμένων της αριστεράς δεν αντανακλά την πραγματικότητα – εξακολουθούν να δρουν σα να βρίσκονται σε σχετικά ομαλό, έστω και εν κρίσει, περιβάλλον. Η παράταση αυτής της κατάστασης εγκυμονεί τον κίνδυνο μιας κολοσσιαίας πολιτικής καταστροφής, σε συνθήκες εθνικής τραγωδίας. (2)

 

Ο δεύτερος λόγος που η αναφορά Τσίπρα έχει σημασία είναι γιατί κινητοποιεί βαθύτερες «φλέβες» του γερμανικού «συλλογικού ασυνείδητου», και της ελίτ και της κοινωνίας. Τέτοια επιχειρήματα έχουν πολύ μεγαλύτερη «διεισδυτικότητα», απότι πιο παραδοσιακές και «τελετουργικές» ομιλίες της αριστεράς κατά της λιτότητας, του νεοφιλελευθερισμού κλπ.. Για την Ελλάδα και για τον ΣΥΡΙΖΑ αυτά έχουν κολοσσιαία σημασία, γιατί δέχονται επί τρία χρόνια (ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις 6.5.12) μια γιγαντιαία επικοινωνιακή επίθεση διεθνώς στην οποία δεν απαντά κανένας. Αυτό συνέβη, πριν από την Ελλάδα, με τη Σερβία και το Ιράκ και κατέστησε δυνατή τη στρατιωτική τους καταστροφή στη συνέχεια. Σε μας επιτρέπει την οικονομική καταστροφή και δημιουργεί τις προϋποθέσεις να μας ξωπετάξουν αύριο, κακήν-κακώς από την Ευρώπη. ‘Εχει τεράστια σημασία, έστω και τώρα, παρά την απώλεια πολλού και κρίσιμου χρόνου, η οργάνωση μιας επικοινωνιακής αντεπίθεσης, μαζικής στην ποσότητά της, ποιοτικής στα επιχειρήματά της.

 

Ενοχοποιημένοι/κατεστραμμένοι από τον πόλεμο, οι Γερμανοί παραιτήθηκαν των φιλοδοξιών τους και έφτυσαν αίμα για να ανοικοδομήσουν την πατρίδα τους. ‘Εχουν τώρα πεισθεί από την καμπάνια του τύπου τους, ότι βοηθάνε ανεπρόκοπους ‘Ελληνες, που παίρνουν το υστέρημά τους για να πίνουν ούζα και να παίρνουν  σύνταξη στα 50. «Πόσο καιρό θα πληρώνουμε για τον πόλεμο;», αναρωτιούνται.

 

Επιχειρήματα όπως αυτά της Βαϊμάρης, κινητοποιούν την λανθάνουσα, εκρηκτική συναισθηματική βαρύτητα της τραυματικής τους ιστορίας, ξεμπλοκάροντάς τους και επαναφέροντάς τους στην πραγματικότητα. Δεν τους «εκμεταλλεύεται» η Ελλάδα, αλλά το παγκόσμιο χρηματιστικό κεφάλαιο, βάζοντάς τους να του παραδώσουν την εξουσία στην Ευρώπη, ώστε να την πειθαρχήσουν υπό την κυριαρχία των «αγορών», που νομίζουν ότι θα είναι γερμανική, αφαιρεί όμως από τα Γερμανία το μεγαλύτερο πολιτικό της κεφάλαιο: την αποδοχή και την αναγνώρισή της από την Ευρώπη, ως φιλικής, ειρηνικής, προοδευτικής δύναμης. Για πρώτη φορά μετά το 1945, Ευρωπαίος ηγέτης έγινε δεκτός με διαδηλώσεις σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Αν συνεχιστεί αυτό ένα χρόνο, η Γερμανία θα γίνει το πιο μισητό κράτος στην Ευρώπη, υποστήριξε ο Σόρος, που ξέρει τι λέει, ακριβώς γιατί ο ίδιος πιθανώς συνέβαλε, όσο κανείς άλλος, να συμβεί!  

 

 

Τι ήταν η Βαϊμάρη;

 

Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν σταθεροποιήθηκε ποτέ, παρέμεινε μια διαρκής και εύθραυστη ανταγωνιστική ισορροπία ανάμεσα στους εργάτες και τους αστούς, την αριστερά και τους φασίστες, την επανάσταση και τον πόλεμο. Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 την αποσταθεροποίησε οριστικά. Ο Καγκελλάριος Μπρούνινγκ εφήρμοσε το 1930 ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας σαν αυτό που εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα, ολοκληρώνοντας τη διάλυση της γερμανικής οικονομίας. Οι σοσιαλιστές δεν θέλησαν να αγωνιστούν για την εξουσία. Ο Στάλιν, είτε γιατί έκανε ένα τραγικό σφάλμα, είτε γιατί προτιμούσε να δει τον Χίτλερ παρά μια αριστερή κυβέρνηση στη Γερμανία, που θα αμφισβητούσε την πρωτοκαθεδρία του στον παγκόσμιο κομμουνισμό, έδωσε εντολή στους Γερμανούς κομμουνιστές, το «επαναστατικό κόμμα των εργατών», να αρνηθούν κάθε ενιαίο μέτωπο και συνεργασία με τους Σοσιαλιστές, που τότε αποκαλούσαν «σοσιαλφασίστες», πολιτική που έκανε περίπατο την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και μάλιστα χωρίς αντίσταση από τα αριστερά κόμματα. (Υπέρ της δεύτερης εκδοχής για τα κίνητρα του Στάλιν, συνηγορεί η παράδοση στη Γκεστάπο μεγάλου αριθμού Γερμανών κομμουνιστών ηγετών, που κατέφυγαν στην ΕΣΣΔ, η συνεργασία με τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες για τον αποκεφαλισμό του Κόκκινου Στρατού, το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ και η προπαγάνδα των ΚΚ την περίοδο 1939-41 περί κοινής πάλης κατά της παγκόσμιας πλουτοκρατίας).

 

Την καλύτερη ανάλυση της γερμανικής, που εξελίχθηκε σε παγκόσμια τραγωδία, αλλά και μερικές από τις καλύτερες μελέτες πολιτικής στρατηγικής της νεώτερης εποχής, επιπέδου Θουκυδίδη, μας άφησε ο πολιτικός αντίπαλος του Στάλιν Λέον Τρότσκι, στις μπροσούρες και τα άρθρα του εκείνης της εποχής για τη Γερμανία. Ανεξαρτήτως του αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με τις πολιτικές ιδέες του συγγραφέα, είναι αδύνατο να κατανοήσει την ιστορία του 20ού αιώνα χωρίς να διαβάσει αυτά τα κείμενα και την εφάμιλλη, επίσης δική του, «Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης» (3).

 

Η κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ και η ήττα χωρίς μάχη του σημαντικότερου εργατικού, σοσιαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος της Ευρώπης, οδήγησε στην έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την παρολίγον ήττα της ΕΣΣΔ, το 1941-42. Η αρχική «αντικαπιταλιστική» και «αντιπλουτοκρατική» ρητορεία του Χίτλερ απεδείχθη άνευ αντικειμένου, γιατί ο ίδιος ελέγχθηκε από το γερμανικό κεφάλαιο και δυνάμεις που είχαν ασυμφιλίωτη, «ταξική» αντίθεση προς τον σοβιετικό κομμουνισμό και τη Ρωσία – η τελευταία μάλλον είχε ανεπαρκή συνείδηση αυτής της πραγματικότητας.

 

Αναδρομικά, με τη γνώση της ιστορικής συνέχειας που σήμερα έχουμε, η ήττα αυτή πρέπει να θεωρηθεί η σημαντικότερη στην ιστορία του σοσιαλιστικού κινήματος που ανδρώθηκε στην Ευρώπη μετά την έκδοση του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου», προάγγελος της παρακμής και της πτώσης της ίδιας της ΕΣΣΔ, το 1991. Η Γερμανία κατεστράφη ολοσχερώς για να ανοικοδομηθεί μετά τον πόλεμο υπό καθεστώς διχοτόμησης και ημικατάληψης ή πάντως ειδικής εποπτείας από τους νικητές, προσπαθώντας μάλλον να «ξεχάσει μετανοώντας» (τουλάχιστον επισήμως και στα λόγια) παρά να «κατανοήσει» το παρελθόν της. Η γερμανική ενοχή, υπαρκτή δεδομένης της έκτασης υποστήριξης του Χίτλερ από τον γερμανικό λαό και των εγκλημάτων του, χρησιμοποιήθηκε από τους νικητές για να «λοβοτομήσει» το γερμανικό έθνος, να το καταστήσει πνευματικά ανήμπορο να παράγει στρατηγική, τα μέσα δηλαδή φιλοδοξιών αντίστοιχων με τη δύναμή του. Αλλά και για να κρύψει τις ευθύνες πολλών άλλων που οδήγησαν την Ευρώπη στο δρόμο του πολέμου και της καταστροφής. Το Βερντέν προηγήθηκε και προκάλεσε το Γκουλάγκ και το Νταχάου – όχι το αντίστροφο!

 

Βαϊμάρη και Ελλάδα

 

Σε τι μοιάζει τώρα η προπολεμική Γερμανία με τη σημερινή Ελλάδα; Οι απαιτήσεις των Πιστωτών από τη χώρα μας, όπως κωδικοποιήθηκαν από τα Μνημόνιο και τις Δανειακές είναι το ισοδύναμο της Συνθήκης των Βερσαλλιών και οδηγούν στα ίδια αποτελέσματα, όπως η σημερινή ελληνική οικονομική πολιτική είναι το ισοδύναμο της πολιτικής του Καγκελλάριου Μπρούνινγκ, αλλά και του σχεδίου Μοργκεντάου, που επίσης υπενθύμισε ο κ. Τσίπρας. Το σχέδιο Μοργκεντάου ήταν το πρώτο σχέδιο των ΗΠΑ για τη Γερμανία και αποσκοπούσε στην καταστροφή της βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης της, την επιστροφή της στην «προβιομηχανική εποχή». Αντιμέτωποι με την τεράστια απήχηση των αριστερών ιδεών, των Κομμουνιστικών Κομμάτων και της Σοβιετικής ‘Ενωσης σε όλη την Ευρώπη, την επαύριο μιας εν πολλοίς δικής της νίκης επί του Χίτλερ, το 1945, οι Αμερικανοί άλλαξαν γρήγορα τροπάρι, υιοθετώντας το σχέδιο Μάρσαλ, για τις ανάγκες όχι της Ευρώπης, αλλά του ψυχρού πολέμου.

 

Υπό το βάρος του εξωτερικού καταναγκασμού, ενός νέου «τοκογλυφικού ιμπεριαλισμού», που αντανακλά την είσοδο στη φάση ενός καθαρά «χρηματιστικού» καπιταλισμού και μιας κοινωνίας που κάπως διαισθητικά υπαινίσσεται ο Μαρξ στα Γκρούντρισε, ο ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός, η δημοκρατία, το κράτος, τα πολιτικά κόμματα, η οικονομία λυγίζουν, τσακίζονται και, αν η διαδικασία ολοκληρωθεί, τελικά θα σπάσουν, όπως έσπασε, υπό το βάρος του εξωτερικού καταναγκασμού και της παγκόσμιας κρίσης το καθεστώς της Βαϊμάρης. Υπάρχουν δυνάμεις διεθνώς που το γνωρίζουν αυτό και σε αυτό αποβλέπουν. ‘Όταν πέρυσι, στα πλαίσια μιας συνέντευξης, είπα στον Κραλ, εκπρόσωπο του «Εύρηκα», ενός κονσόρτσιουμ συμφερόντων που ήρθε να αγοράσει όλη τη δημόσια περιουσία της Ελλάδας, έναντι 120 δις ευρώ από το χρέος της, ότι οι στατιστικές μας είναι ανάλογες με αυτές της Βαϊμάρης, δεν του προκάλεσα καμία συγκίνηση. Μου απάντησε απαθώς: «Κάνεις λάθος, είναι χειρότερες!»

 

Οικονομικές και εκλογικές στατιστικές ακολουθούν τώρα την ίδια και χειρότερη πορεία με αυτές της Βαϊμάρης, υποδεικνύοντας τη βαθύτερη, «δομική» ομοιότητα των δύο διαδικασιών, που δεν συνεπάγεται ασφαλώς μηχανική επανάληψη του προηγουμένου. Η αναλογία παραμένει χρήσιμη για να ξέρουμε τι πρέπει να περιμένουμε, όχι εξαιτίας των ιδεών των ανθρώπων, κι αυτό έχει πολύ κρίσιμη σημασία για να ερμηνεύσουμε το φαινόμενο του ΣΥΡΙΖΑ και της Χρυσής Αυγής, ή την καταστροφή των δύο κομμάτων εξουσίας και ιδίως του ΠΑΣΟΚ, κόμματος-καθεστώτος κατά τη μεταπολίτευση, που οι τελευταίες μετρήσεις το φέρνουν στο 5%. Δεν είναι οι ιδέες των ανθρώπων που αλλάζουν και γι’ αυτό έχει πολύ περιορισμένη σημασία και αποτελεσματικότητα ο τρόπος που αντιμετωπίζει η αριστερά τη Χρυσή Αυγή – συχνά μάλιστα την βοηθάει με τον τρόπο που τη «μάχεται». Είναι οι ιδέες και οι ιδεολογίες των ανθρώπων που λοιώνουν, σπάνε, τεμαχίζονται, τροποποιούνται ριζικά, εξαιτίας της οικονομικής, κοινωνικής και ψυχολογικής εντέλει πίεσης που ασκείται πάνω τους, όπως η ελιά στο ελαιοτριβείο.

 

Το ΠΑΣΟΚ ήταν η μεταπολίτευση, η περιορισμένη και τελικώς παρακμάσασα Δημοκρατία της, ο βαθμός ανεξαρτησίας που πέτυχε η Ελλάδα μετά την κυπριακή τραγωδία, τα κοινωνικά επιτεύγματα, όσα έδωσε η παράταξη της κεντροαριστεράς, μετά 40 χρόνια αυταρχισμού και εξοβελισμού της από τη δημόσια ζωή (1936-1974). Είτε πρέπει τώρα να γίνει «νέα μεταπολίτευση», που θα εγκαινιάζοντας μια εποχή αγώνων για εθνική αναγέννηση και αληθινή δημοκρατία (εθνικά απαραίτητη στις ελληνικές συνθήκες), είτε πάμε σε ένα «1974 από την ανάποδη». Αυτές είναι οι πραγματικές, ρεαλιστικές δυνατότητες στο πεδίο που προκαλεί ο εξωτερικός οικονομικός ανταγωνισμός. Ανάλογου βάθους κρίση δεν αντιμετώπισε άλλωστε προπολεμικά μόνο η Γερμανία. Ανάλογου βάθους ήταν οι κρίσεις που προκάλεσαν στη Ρωσία οι δύο πόλεμοι με την Ιαπωνία και τη Γερμανία, υπεύθυνοι για τις Επαναστάσεις της (1905, 1917). Η Ισπανία οδηγήθηκε επίσης σε εμφύλιο (1936-39).

 

Οικονομία, γεωπολιτική, ελληνικές «ιδιαιτερότητες»

 

Στην πραγματικότητα η Ελλάδα αντιμετωπίζει, για τρεις λόγους, μια κατάσταση πιο περίπλοκη και πιο δύσκολη από τη Βαϊμάρη:

 

Πρώτον, δεν έχει τον βαθμό εξωτερικής αυτονομίας της Γερμανίας και της Ρωσίας. Κινδυνεύει, όπως συνεθλίβη η Πολωνία μεταξύ των δύο το 1939, να συνθλιβεί γεωπολιτικά μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Επιβάλλεται ακραία προσοχή σε Κύπρο, Θράκη και Κρήτη.

 

Δεύτερο, αντιμετωπίζει, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, πολύ σχεδιασμένο πρόγραμμα καταστροφής του έθνους-κράτους της, στηριγμένο στη λογική και τη μέθοδο «Σοκ και Δέους» που ανέλυσε η Ναόμι Κλάιν στο «Δόγμα του Σοκ». Το πρόγραμμα, πέραν του «μικροσκοπικού» ελέγχου των πολιτικών ηγεσιών και των ελίτ και της χειραγώγησης της μαζικής ψυχολογίας, επιδιώκει να καταστρέψει τα ίδια τα μέσα δυνητικής άμυνας του ελληνικού λαού/κράτους, πριν τυχόν αποπειραθούν να προτάξουν συγκροτημένη αντίσταση. Η ύφεση κατέστρεψε την ελληνική οικονομία, η αδυναμία ανακοπής της πορείας, η αυτοενοχοποίηση της Ελλάδας, η παγκόσμια επικοινωνιακή επίθεση σμπαριάλασε την κοινωνική αυτοπεποίθηση, το αγγλικό δίκαιο πάγωσε το χρέος σε ευρώ, η διεθνής πολιτική επίθεση κατά της Ελλάδας, με συνενοχή των ελίτ της, της αφήρεσε μέρος της πολιτικής δυνατότητας να χρησιμοποιήσει τα θεσμικά όπλα που διαθέτει ως μέλος ευρωζώνης/ΕΕ. Δημιουργείται έτσι μια κατάσταση που μπορεί αύριο να έρθει, έκουσα-άκουσα, η αριστερά στη εξουσία, χωρίς εργαλεία να δράσει και να αποπειραθούν να της φορτώσουν την ευθύνη της τραγωδίας, ώστε να τσακίσουν έτσι και τη δημοκρατική ραχοκοκαλιά του ελληνικού λαού, του έθνους.

 

Τρίτο, σε αντίθεση με την Τουρκία των πασάδων ή την Ελλάδα της μεταπολίτευσης, η χώρα μας σήμερα δεν έχει παρά πολύ περιορισμένες πολιτικές, κοινωνικές, πνευματικές εφεδρείες, γι’ αυτό και κινδυνεύει η αντισυστημική «επαναστατικότητα» και οργή να γίνει όχι δύναμη ανόρθωσης, αλλά αυτοκαταστροφής. Αυτό έκανε ο Χίτλερ στη Γερμανία. Απογοητευμένες από μια αριστερά που δεν ήθελε την εξουσία, σφόδρα εχθρικός στον καπιταλισμό, ο γερμανικός λαός διοχέτευσε στους ναζί όλο το δυναμικό της αγανάκτησής του, αγνοώντας ότι χειραγωγούνται στην κορυφή τους από τους ίδιους καπιταλιστές που μισούσε. Στην Ελλάδα, αν γίνει εμφύλιος, ο στόχος αυτών που θα τον προκαλέσουν θα είναι να διοχετεύσουν την οργή του ελληνικού λαού όχι στις ξένες τράπεζες, τα δικά του αφεντικά και τους ηγετικούς κύκλους της Γερμανο-ευρώπης, αλλά να την εκτονώσουν στους μετανάστες, «αναρχικούς» και «αριστερούς».

 

Αποδόμηση της μεταπολίτευσης, αποδόμηση του μεταπολεμικού κόσμου

 

Σε συνθήκες σχετικής ισορροπίας εργατών/αστών στη Δυτική Ευρώπη, κομμουνιστών/γκωλικών στη Γαλλία, ΗΠΑ/ΕΣΣΔ παγκόσμια, απεκατεστάθη μεν η κλονισμένη αστική εξουσία στη Δυτική, καπιταλιστική Ευρώπη, έγινε δυνατή όμως ταυτόχρονα η ανάπτυξη μιας σχετικά κοινωνικής «οικονομίας της αγοράς», ενός μοντέλου συναίνεσης στη Γαλλία και του «καπιταλισμού του Ρήνου» στη Γερμανία. Προβλήθηκε ιδεολογικο-πολιτικά το όραμα μιας Ευρώπης «ευημερίας, δημοκρατίας και ειρήνης», εναλλακτικής στο πολεμικό παρελθόν και στον σταλινικό κομμουνισμό, απέκτησαν, για πρώτη φορά στην ιστορία των δυτικών κοινωνιών, οι εργαζόμενοι μέρος τουλάχιστο της θέσης και του σεβασμού που άξιζαν, αναγνωρίστηκαν ως άνθρωποι, αναγκάστηκαν, έστω και με αιματηρούς αγώνες, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις να εγκαταλείψουν τις αποικίες τους. Σε αυτές τις συνθήκες επαγγέλθηκε ο στρατηγός Ντε Γκωλ το όραμα μιας «Ευρώπης από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια». Ο Σπούτνικ ενθουσίασε τους Σοβιετικούς και κέντρισε τους Αμερικανούς. Το ’68 και οι αξίες της αυτοδιαχείρισης απέδειξαν τη ζωντάνια των κοινωνιών μας.

 

Αυτός είναι ο κόσμος που δημιούργησε η νίκη των ευρωπαϊκών λαών επί του φασισμού, το 1945. Η Ελλάδα μπήκε μόνο ως προς το σκέλος του ψυχρού πολέμου, που εγκαινίασε μάλιστα με έναν θερμότατο εμφύλιο (1947-49). Χρειάστηκε να περιμένουμε το 1974 και μια εθνική τραγωδία για να συμμετάσχουμε, με τις ιδιομορφίες μας, στη μεταπολεμική Ευρώπη. ‘Όπως το 1947, έτσι και τώρα, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης που μπήκε στον «νέο κόσμο» της μεταψυχροπολεμικής αποδόμησης.

 

Αποδόμηση που ξεκίνησε με τα κύματα «απελευθερώσεων» και τον νεοφιλελευθερισμό πριν 40 χρόνια, συνεχίστηκε με τη διάλυση του ανατολικού μπλοκ και τους πολέμους στη Μέση Ανατολή, για να μπει τώρα στην «καρδιά» του «πρώτου κόσμου», αρχίζοντας από την Ελλάδα την επίθεση στο επίπεδο δημοκρατίας, το έθνος-κράτος, το κοινωνικό κράτος που γνώρισε ο κόσμος τον 20ό αιώνα. Μια «ολοκληρωτική αυτοκρατορία της παγκοσμιοποίησης» είναι το νέο, «κρυμμένο» υποκείμενο της διαδικασίας, συσπειρωμένο περί μια συμμαχία Χρήματος και αμερικανικών όπλων, όλο και πιο άνιση υπέρ του πρώτου πόλου, γύρω από την επιδίωξη επιβολής ενός «χρηματοπιστωτικού ολοκληρωτισμού» με τον «τοκογλυφικό ιμπεριαλισμό» που υφιστάμεθα, «κοινωνικές» και άλλες τεχνολογίες που θα κάνουν να ωχριούν μπροστά τους Στάζι και Γκεστάπο και, βέβαια, μιας παγκόσμιας «γεωπολιτικής δικτατορίας».

 

Στην Ελλάδα δοκιμάζουν τώρα οι Αυτοκράτορες του Χρήματος και της τεχνολογίας την είσοδο στον κόσμο του Ζαμιάτιν, του ‘Οργουελ και του Χάξλευ, των θεωρητικών του αντιανθρωπισμού και της ανισότητας, όπως οι Χάντιγκτον, Χάγιεκ, Φρήντμαν, Γινόν κ.α. Ο Χάγιεκ είναι ο δικός τους Μαρξ, ο Φρήντμαν ο Λένιν τους και αναμένεται τώρα ο Στάλιν τους.

 

Υπάρχει δυνατότητα ανακοπής αυτής της πορείας στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και παγκοσμίως; ‘Όλα υποδεικνύουν το αντίθετο, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι έτσι. Πρώτο, το μη ανακοινωμένο πρόγραμμα της «κρυμμένης» Αυτοκρατορίας είναι τόσο παρατραβηγμένο, που η έγκαιρη συνειδητοποίησή του μπορεί να προκαλέσει μαζική εξέγερση. Βλέπουμε ήδη, μετά τέσσερις δεκαετίες χειμέριας νάρκης των ευρωπαϊκών κοινωνιών, με εξαιρέσεις στη Γαλλία, «χορτασμένους» ως πρόσφατα λαούς να κινητοποιούνται στον νότο της Ευρώπης. Αλλού, η αντίσταση των Σουνιτών στο Ιράκ (2003), των Σιϊτών στον Λίβανο (2006), ανέκοψαν πάνω από πενταετία τα σχέδια πλήρους αποικιακού ελέγχου της Μέσης Ανατολής, που τώρα συναντούν μεγάλα εμπόδια στη Συρία.

 

Η «αποδόμηση» στηρίζεται πάρα πολύ και χρησιμοποιεί την «πληροφορία». Τα προγράμματά της προσπαθούν να οδηγήσουν τα υποκείμενα να παραλύσουν, όχι μόνο να μην αντισταθούν, αλλά να αυτοκτονήσουν μόνα τους, όπως έπραξε η ΕΣΣΔ, με κατάλληλα χειραγωγούμενη την ηγεσία της ή όπως έπραξε με το Μνημόνιο, τη Δανειακή και το αγγλικό δίκαιο το ελληνικό κράτος. Ακριβώς όμως επειδή στηρίζεται σε μια ιδέα, η κατάσταση είναι πολύ εύκολο να αντιστραφεί αν παρουσιαστεί παίκτης με επαρκή στρατηγική ενόραση. Μια νίκη από την άλλη μεριά αρκεί για να αλλάξει όλο το ψυχολογικό παιχνίδι, αν δεν προλάβει να προκαλέσει «ανήκεστο βλάβη».

 

Ευρώπη, ανθρωπισμός, Διαφωτισμός

 

Είναι για αυτό που είμαστε εξαιρετικά επιφυλακτικοί έναντι όσων υποστηρίζουν την έξοδο από το ευρώ ή/και την ΕΕ. ‘Όχι από έρωτα προς αυτές τις γενικά απαράδεκτες δομές, τις οποίες επικρίναμε συγκεκριμένα και σφοδρά όταν ουδείς ησχολείτο. Αλλά γιατί δεν μας αρέσει η φυγή από την πραγματικότητα με τη βοήθεια συνθηματολογίας χωρίς κόστος και, αντίθετα, μας ενδιαφέρει όχι απλά να γκρεμίσουμε αυτό που δεν μας αρέσει, αλλά να βρεθούμε σε καλύτερη τελική κατάσταση.

 

Στην ΕΣΣΔ δεν υπήρχε ίχνος σοσιαλισμού, πέραν της επίσημης αναφοράς του καθεστώτος, που έκανε άλλωστε ζημιά στις σοσιαλιστικές ιδέες. ‘Ηταν όμως μια δομή με πολύ εντυπωσιακά κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά επιτεύγματα, συγκρινόμενη με την πραγματικότητα του πλανήτη, όχι των δέκα πιο αναπτυγμένων χωρών του. Η διάλυσή της προς όφελος ενός καθεστώτος «μαφιόζικου κπαιταλισμού» που περιεβλήθη τον μανδύα μιας ψευτο-δημοκρατίας, απετέλεσε παγκόσμιας σημασίας, ιστορική οπισθοδρόμηση και εξίσου ιστορική ήττα του σοσιαλισμού.

 

‘Ετσι και σήμερα, η αποσύνθεση μιας δομής αντιφατικής, με ανθρωπιστική/δημοκρατική ιδεολογία και μερικά αντιδημοκρατική δομή όπως η ΕΕ, δεν θα οδηγήσει βεβαίως, στις συγκεκριμένες συνθήκες, από μόνη της, στην «απελευθέρωση» των εθνών της, αλλά στον έξαλλο ανταγωνισμό τους, δημιουργώντας πολιτικές και οικονομικές συνθήκες για να γίνει όλη η ήπειρος μια μπουκιά για την «Αυτοκρατορία των Αγορών». Αν το τέλος της ΕΣΣΔ ήταν, με μια έννοια τουλάχιστο, το «τέλος του σοσιαλισμού», παρόλο που δεν υπήρχε ίχνος του εκεί, έτσι και το τέλος της ΕΕ, υπό τις συγκεκριμένες σήμερα συνθήκες, κινδυνεύει να αποδειχτεί «τέλος του ανθρωπισμού», του προτάγματος του Διαφωτισμού, μια παγκόσμια ιστορική καταστροφή δηλαδή πολύ χειρότερη στις συνέπειές της από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.

 

Δεν σημαίνει αυτό, προς Θεού, ότι πρέπει να υποταγούμε στις επιλογές των ανώτερων τάξεων της Ευρω-Γερμανίας. Το αντίθετο. Σημαίνει όμως ότι πρέπει να αποφύγουμε τις προβοκάτσιες, σημαίνει ότι αναδεικνυόμενη, μια ηγεσία της αριστεράς ή του έθνους που θέλει να οδηγήσει σε αναγέννηση πρέπει να λάβει υπόψιν της την πραγματική εσωτερική και παγκόσμια κατάσταση, αναπτύσσοντας στρατηγική που θα διευρύνει, δεν θα περιορίζει τις συμμαχίες και τους βαθμούς ελευθερίας της Ελλάδας. Αυτό που έκαναν οι «ραγιάδες των Αθηνών» μέχρι τώρα, ήταν να επικαλούνται τα πλεονεκτήματα από την ένταξη στην ΕΕ και το ευρώ για να τα εξουδετερώνουν! Αν η αριστερά δεν θέλει να τελειώσει τον ιστορικό της βίο συνδεόμενη με μια εθνική τραγωδία, οφείλει να εκμεταλλευθεί τον ελάχιστο χρόνο που της απομένει για να προετοιμαστεί σοβαρότατα για όλα τα ενδεχόμενα.

 

22 Οκτωβρίου 2012

konstantakopoulos.blogspot.com

 

 

Σημειώσεις

(1)   Αν δεν κάνω λάθος, ήμουν ο πρώτος που εισήγαγα την αναλογία ανάμεσα στην προπολεμική Γερμανία και τη σημερινή Ελλάδα στην ελληνική συζήτηση και, στη συνέχεια, στη γερμανική, με ένα άρθρο στη Handelsblatt(16.6.2011). Αρχικά, στην Ελλάδα η ιδέα πέρασε απαρατήρητη, στην Ευρώπη όμως έκανε μια κάποια εντύπωση, λόγω της ιστορικής βαρύτητας του παραδείγματος. Αργότερα άρχισε να ενοχλεί κάπως ορισμένα στελέχη της Αριστεράς, γιατί, υποθέτω, τους έθετε ενώπιον προβλημάτων που δεν ένοιωθαν ότι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν. Στο τέλος η «Βαϊμαρολογία» μπήκε για τα καλά στη δημόσια συζήτηση, συνήθως όμως με τα χαρακτηριστικά της «ανοητολογίας», που χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό δημόσια και πνευματική ζωή στην Ελλάδα, αχρηστεύοντας και τις ιδέες ως μέσο αντιμετώπισης κρίσεων.

 

(2)   Ο φόβος μπροστά στην πραγματικότητα μιας τόσο βαθιάς κρίσης και η συνακόλουθη άρνηση αποδοχής της κατάστασης, ίσως εξηγεί την αμηχανία και τον σκεπτικισμό με τον οποίο μερικοί αριστεροί διανοούμενοι αντιμετωπίζουν την αναλογία της Βαϊμάρης ή τη χαρακτηρίζουν «εκφοβιστική». Τείνουν να προσεγγίσουν τη γερμανική κρίση «θεσμολαγνικά» και «νομικίστικα» σα μια αρρώστια του κόσμου που επιθυμούν να ζουν, μιας σχετικά σταθερής αστικής δημοκρατίας, της οποίας αποτελούν τους διανοούμενους.

 

Για παράδειγμα, ο καθ. Κουζέλης, σε συνέντευξή του στην Αυγή (21.10) και αναφερόμενος στο παράδειγμα της Βαϊμάρης, υποστηρίζει ότι «δεν μπορούμε να προάγουμε λχ την καταγγελία της τοκογλυφίας σε βασικό σύνθημα, όπως η Χρυσή Αυγή», που δεν το κάνει «τυχαία» αφού «οι τοκογλύφοι γι’ αυτήν είναι βέβαια οι Εβραίοι»! Αφήνουμε το απερίγραπτο επιχείρημα να μη λέμε κάτι γιατί το λέει κάποιος άλλος ή τη μάλλον αμφίβολη «υπηρεσία» στους Εβραίους, “out of the blue”. Μην αναγνωρίζοντας τον κεντρικό ρόλο του χρηματιστικού κεφαλαίου, περιοριζόμενοι, όπως λέει παρακάτω, στο να θεωρούμε την τοκογλυφία «μορφή αξιοποίησης του κεφαλαίου», με το οποίο έχουμε, γενικά, αλλά ποτέ ειδικά, «μέτωπο», δεν προσδιορίζουμε το ειδικό καθεστώς που αντιμετωπίζουμε και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί αποσυνθέτει την αστική δημοκρατία. Η Ελλάδα καταστρέφεται δια πληρωμής τόκων και φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια τα «ενεχυροδανειστήρια χρυσού» στις πόλεις μας, πιο θλιβερά από Γραφεία Τελετών, γιατί θάβουν ζωντανούς τους ανθρώπους. Πως είναι δυνατόν κάποιος να θεωρεί τον εαυτό του αριστερό διανοούμενο, χωρίς να αναλύει τη λειτουργία του καπιταλισμού, απολυτοποιώντας μια ορισμένη περίοδό του, πολύ περισσότερο αν δεν έχει επαφή με την κοινωνία που ζει και τον λαό που τον περιβάλλει;

 

             

 

 

(3)   Δυστυχώς τα κείμενα αυτά είναι δυσεύρετα στα ελληνικά. Εκδόθηκαν στη δεκαετία του 1970 στην ολότητά τους σε δύο τόμους από την «Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη». Ορισμένα επανεκδόθηκαν έκτοτε. Η «Ιστορία της Ρώσικης Επανάστασης» κυκλοφορεί από το «Παρασκήνιο|, στην κλασική, όχι ικανοποιητική μετάφραση του Λίλλη

 

 

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nexus, τεύχος Νοεμβρίου 2012

 

Αναρτήθηκε από Konstantakopoulos Dimitris

Πώς και γιατί επιτέθηκε η Γερμανία εναντίον των Ελλήνων

του Αθανάσιου Γκότοβου

αναδημοσίευση από την ελληνική έκδοση των Foreign Affairs

Η Ελλάδα ανήκει στον ευρωπαϊκό Νότο και είναι η μόνη χώρα της περιοχής μέχρι σήμερα όπου «αξιολογήθηκε» πολιτικά – με τις διπλές εκλογές της 6ης Μαϊου και της 17ης Ιουνίου του 2012 – το πρόγραμμα χρηματοδότησης που επιβλήθηκε στη χώρα από τους εταίρους της Ευρωζώνης, την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για το οποίο καθιερώθηκε τόσο στον βορειοευρωπαϊκό, όσο και στον ελληνικό τύπο ο ευφημισμός «βοήθεια» ή «πακέτο σωτηρίας». Ταυτόχρονα «αξιολογήθηκαν» πολιτικά και οι πολιτικοί σχηματισμοί που συναίνεσαν στην επιβολή και την εφαρμογή – την όποια εφαρμογή – αυτής της «θεραπείας». Και στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις η αξιολόγηση έδειξε ότι ο πολιτικός χάρτης της Ελλάδας αλλάζει ριζικά και επικίνδυνα. Οι ριζοσπαστικές «αριστερές» και «δεξιές» λύσεις του ελληνικού προβλήματος κέρδισαν πολύ περισσότερους υποστηρικτές, από ό,τι υπολόγιζαν τόσο οι εταίροι-δανειστές, όσο και οι παραδοσιακοί πολιτικοί ταγοί της Ελλάδας.

Η άνοδος της πέραν της Νέας Δημοκρατίας Δεξιάς και της «ριζοσπαστικής» Αριστεράς δεν μπορούν και δεν πρέπει να θεωρηθούν παροδικά φαινόμενα, διότι οι αιτίες που τα προκαλούν δεν είναι συγκυριακές. Η κρίση χρέους, και κυρίως η διαχείριση αυτής της κρίσης από τους ευρωπαίους εταίρους, και ιδιαίτερα από τη γερμανική κυβέρνηση, δεν προκάλεσε μόνο μια πρωτόγνωρη αρνητική κοινωνική αλλαγή στην Ελλάδα, μέσω της δραστικής μείωσης εισοδημάτων και ευκαιριών απασχόλησης. Η «απωλεσθείσα ασφάλεια», για να χρησιμοποιήσουμε τη γνωστή έκφραση του Ulrich Beck [1], δεν αφορά μόνο τις ατομικές βιογραφίες και τις αντίστοιχες προοπτικές. Αφορά και την ασφάλεια του πολιτικού συστήματος που γνώρισε η χώρα μετά τη μεταπολίτευση. Οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις έχουν υποστεί κατακερματισμό [2], υπάρχει μεγάλη ρευστότητα στο πολιτικό τοπίο, οι ισχυρές κυβερνήσεις μοιάζουν πλέον γνώρισμα του παρελθόντος, ενώ οι «αντισυστημικές» ρητορικές και οι αντίστοιχες πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται σε ανοδική πορεία [3]. Μπορεί να μην έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα διαμαρτυρίες τύπου «Οccupy Wall Street» [4], αλλά τόσο η ενισχυμένη Αριστερά, όσο και η επίσης ανεπάντεχα καλπάζουσα Ακροδεξιά δεν ασκούν απλά επί μέρους κριτική στις κυβερνητικές πολιτικές, αλλά αμφισβητούν «το σύστημα», όπως συμβαίνει και με την παγκόσμια διαμαρτυρία εναντίον του καπιταλισμού των χρηματαγορών [5].

Παρότι έχουν διατυπωθεί πολύ συχνά και από πολλούς, «ειδικούς» και άλλους, δεν θα ήταν άσκοπο να συνοψίσουμε τις εξωγενείς και τις ενδογενείς αιτίες της ελληνικής κρίσης χρέους, η διαχείριση της οποίας έχει αρχίσει να ενεργοποιεί επικίνδυνα τον μηχανισμό αποσταθεροποίησης της ελληνικής κοινωνίας.
Η επικράτηση του οικονομικού και πολιτικού νεοφιλελευθερισμού σε παγκόσμια κλίμακα στέρησε τις κοινωνίες από εκείνους τους κανόνες που έθεταν κάποιους φραγμούς στις γνωστές διαθέσεις και πρακτικές του κεφαλαίου, με αποτέλεσμα οι λεγόμενες δυτικές κοινωνίες να έρθουν αντιμέτωπες με πολύ επιθετικές πρακτικές των μεγάλων «ναών» του χρήματος [6] και με πρωτοφανείς κοινωνικές ανισότητες σε ό,τι αφορά την κατανομή του πλούτου, μπορεί να θεωρηθεί ως η κεντρική αιτία, η μήτρα, της κρίσης.
Η δημιουργία μιας παράλληλης οικονομίας των αγορών χρήματος όπου διακινούνται ιλιγγιώδη ποσά και διακυβεύονται πολύ μεγάλα κέρδη, είναι επίσης μια από τις κύριες εξωγενείς αιτίες της ελληνικής κρίσης. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι το «τσουνάμι» που έφτασε στην Ελλάδα ξεκίνησε ουσιαστικά με την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 στις ΗΠΑ.

Η ανάδυση των οικονομιών της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής και η συμπίεση του κόστους παραγωγής αγαθών που διακινούνται σε όλον τον πλανήτη και που για το λόγο αυτό ακυρώνουν την ανταγωνιστικότητα δυτικών εθνικών οικονομιών οι οποίες δεν μπόρεσαν ή δεν πρόλαβαν να προσαρμοστούν στα νέα παγκόσμια δεδομένα, είναι η τρίτη δομική εξωγενής αιτία της κρίσης χρέους.

Η τέταρτη αφορά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη κάτω από τις συνθήκες που προαναφέρθηκαν και χωρίς τις αναγκαίες προσαρμογές είτε της ευρωπαϊκής είτε της ελληνικής οικονομικής πολιτικής.

Η πέμπτη, τέλος, εξωγενής αιτία δεν έχει σχέση τόσο με τη δημιουργία της κρίσης χρέους, όσο με την αναπαραγωγή της. Αφορά τη «θεραπεία» που πρότειναν και επέβαλαν οι δανειστές της Ελλάδας και που οι Έλληνες γνωρίζουν με το όνομα «μνημόνιο». Η ίδια η «θεραπεία» – και όχι τόσο η πλημμελής εφαρμογή της, όπως θα ισχυριστούν αργότερα οι συνταγογράφοι – όξυνε την κρίση, αντί να την μετριάσει [7].

Στις ενδογενείς αιτίες της κρίσης έχει συμπεριληφθεί ο υπερδανεισμός της Ελλάδας, ο οποίος όμως συνδέεται με την ίδια την επιβίωση του πολιτικού συστήματος της χώρας, έτσι όπως αυτό οικοδομήθηκε στην περίοδο της αντιπολίτευσης, με την έννοια ότι το δίκτυο των πελατειακών σχέσεων με τις λαϊκιστικές πρακτικές του δεν μπορούσε να συντηρηθεί παρά μόνο μέσω του εξωτερικού δανεισμού. Έχουν, επίσης, αναφερθεί ως αίτια της κρίσης τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας με τη συναφή ασυμμετρία του δείκτη εξαγωγών και εισαγωγών. Τέλος στις ενδογενείς αιτίες της κρίσης οφείλει κανείς να συμπεριλάβει την αδυναμία (ή απροθυμία) του πολιτικού συστήματος να οικοδομήσει έναν κρατικό μηχανισμό ικανό να εξασφαλίζει μέσω της φορολογικής πολιτικής έσοδα για το δημόσιο ταμείο, ώστε η χρηματοδότηση των κρατικών υπηρεσιών να μην εξαρτάται σε τέτοιο βαθμό από τον εξωτερικό δανεισμό. Η διαφθορά, η απληστία και η ιδιοτέλεια συγκεκριμένων παραγόντων του δημόσιου και ιδιωτικού βίου στη χώρα μνημονεύονται συχνά ως ενδογενείς αιτίες της κρίσης χρέους, και όντως είναι, αλλά ανήκουν στις δευτερογενείς αιτίες. Στο κάτω-κάτω, τάσεις και πρακτικές διαφθοράς υπάρχουν και εκδηλώνονται όταν το πολιτικό σύστημα που είναι υπεύθυνο για την καταπολέμησή τους, τις ανέχεται και τις εργαλειοποιεί δι’ ίδιον όφελος.

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ

Δεν έχουμε ακόμη μια «αξιολόγηση» της διαχείρισης της κρίσης σε άλλες χώρες του Νότου, για να μπορούμε να πούμε αν το ελληνικό πολιτικό φαινόμενο επαναληφθεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και εκεί. Το ότι, όμως, έχει ήδη δημιουργηθεί ένα ψυχολογικό – δίπλα στο οικονομικό – χάσμα μεταξύ του ευρωπαϊκού Βορρά και του ευρωπαϊκού Νότου, είναι γεγονός. Χιλιάδες κείμενα έχουν γραφεί σε εφημερίδες χωρών του Βορρά (π.χ. στη Γερμανία) για τις συλλογικές ευθύνες των χωρών του ευρωπαϊκού νότου για την κρίση, και αντίστοιχα πολλά κείμενα κυκλοφορούν σε εφημερίδες (μέσα) χωρών του Νότου για τη συμβολή του ευρωπαϊκού Βορρά στην κρίση. Είναι σαφές ότι έχει δημιουργηθεί μια «νότια» και μια «βόρεια» ερμηνεία της κρίσης χρέους και γενικότερα της κρίσης του ευρώ στην Ευρώπη [8]. Και οι ερμηνείες αυτές συνοδεύονται από αντίστοιχες περιγραφές για τους «λαούς» των χωρών που είτε υφίστανται την κρίση είτε την χρηματοδοτούν με δάνεια [9].

Επειδή δεν έχουμε ακόμη δεδομένα για τις υπόλοιπες χώρες του Νότου σε ό,τι αφορά την πολιτική αξιολόγηση των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλονται για τη θεραπεία της κρίσης χρέους, τα σχόλια θα περιοριστούν στη χώρα όπου αυτά τα δεδομένα υπάρχουν, δηλαδή στην Ελλάδα.

Η κύρια αιτία της πολιτικής αποσταθεροποίησης της μεταμνημονιακής Ελλάδας είναι αναμφίβολα η οικονομική. Τα μέτρα λιτότητας που συμφωνήθηκαν με τους δανειστές είναι τέτοιας έκτασης και δραστικότητας, που όχι μόνον η καθημερινότητα, αλλά τα σχέδια ζωής εκατομμυρίων Ελλήνων ακυρώθηκαν μέσα σε πολύ λίγο χρόνο. Η λέξη «τσουνάμι» που έχει χρησιμοποιηθεί πρόσφατα από τον Έλληνα πρωθυπουργό για την απεικόνιση της ελληνικής κρίσης είναι από τις πιο πετυχημένες, επειδή είναι ρεαλιστική. Από την άλλη μεριά, η διαπλοκή της ελληνικής οικονομίας με τις αντίστοιχες των ευρωπαίων εταίρων δημιούργησε φόβους αλλά και ισχυρά στερεότυπα, ακόμη και μίσος, εναντίον των Ελλήνων σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς οι πολίτες τους άρχισαν να αναρωτιούνται – και σε αυτό «βοήθησαν» ιδιαίτερα τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και ορισμένοι ευρωπαίοι πολιτικοί – τι σημαίνει γι αυτούς προσωπικά η ελληνική κρίση. Πόσο εισόδημα θα χάσουν για να «σωθεί» η Ελλάδα και για ποιο λόγο πρέπει να χάσουν αυτό το εισόδημα, όταν η Ελλάδα εμφανίζεται ως βαρέλι δίχως πάτο, και κυρίως γιατί πρέπει να πληρώνουν εκείνοι για να ζουν οι Έλληνες διαρκώς πέρα από τις δυνατότητές τους.

Αν έτσι προσλαμβάνει ο μέσος πολίτης της Βόρειας Ευρώπης την ελληνική κρίση χρέους, δηλαδή ως πρόβλημα που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα από τους Έλληνες και που πρέπει να λυθεί από εκείνους που το προκάλεσαν και μόνο, αυτό σημαίνει ότι έχει ήδη αναδυθεί η βάση για την αναμόχλευση των στερεοτύπων του παρελθόντος τόσο από τη γερμανική [10], όσο και από την ελληνική [11] πλευρά.

Αυτό που τρία χρόνια σχεδόν μετά την εκδήλωση της απόσυρσης της εμπιστοσύνης των διεθνών χρηματαγορών απέναντι στην Ελλάδα – αλλιώς διατυπωμένο: μετά από την έναρξη της επίθεσης των «αγορών» εναντίον της χώρας – αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ο πολιτικός φορέας (ΠΑΣΟΚ) που κέρδισε τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009 και σχημάτισε κυβέρνηση με άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δεν μπορούσε τότε να διανοηθεί ότι η εκλογική του νίκη θα ισοδυναμούσε λίγους μήνες αργότερα με τον πολιτικό του θάνατο. Ο λόγος είναι απλός και έχει διατυπωθεί πολλές φορές από σημαίνοντα στελέχη του πρώην κυβερνητικού κόμματος: το βάρος που η τότε κυβέρνηση ανέλαβε να σηκώσει στους ώμους της ήταν δυσανάλογο για τις αντοχές της και γενικά πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που τα κυβερνητικά κόμματα στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης είχαν συνηθίσει και άντεχαν πολιτικά να σηκώνουν. Όταν αυτό έγινε αντιληπτό, το κόμμα αυτό δεν είχε ούτε την τόλμη, ούτε την πολιτική σοφία να προτείνει μια πολυκομματική κυβέρνηση που μετά την εκδήλωση της κερδοσκοπικής επίθεσης θα ήταν ίσως η πιο ενδεδειγμένη λύση για τη χώρα. Το πολιτικό αυτό σφάλμα οδήγησε στο να απωλέσουν την αξιοπιστία τους τόσο η κυβέρνηση – η οποία καθησύχαζε τους πολίτες ότι η κατάσταση δεν είναι και τόσο τραγική – όσο και η αντιπολίτευση, η οποία εστίαζε μόνο στο πώς θα ανεβάσει με φόντο την κρίση τα εκλογικά της ποσοστά. Η αντιπολίτευση έχασε έτσι την ευκαιρία να δείξει ότι αισθάνεται την ανάγκη να συστρατευθεί σε μια κοινή προσπάθεια για την αποτροπή της πτώχευσης, η οποία θα ερχόταν αναγκαστικά είτε με τη μορφή της στάσης πληρωμών, είτε με τη μορφή της δραστικής μείωσης των εισοδημάτων, και συνεπώς της αγοραστικής δύναμης του μέσου Έλληνα και ιδιαίτερα του οικονομικά αδύνατου.

Ο κανόνας, ότι όποιος διαχειρίζεται στην Ελλάδα αυτή την κρίση εντός του πλαισίου που του επιβάλλουν – για τους δικούς τους λόγους – οι δανειστές πεθαίνει πολιτικά, απειλεί πλέον όλα τα «συστημικά» κόμματα, ανεξαρτήτως του εάν αυτά είχαν στο παρελθόν εμπειρία διακυβέρνησης ή όχι. Οι πολίτες που προτιμούν «αντισυστημικά» κόμματα, καθώς βιώνουν πρωτόγνωρες και οδυνηρές επεμβάσεις της πολιτικής με τις οποίες μειώνεται πλαγίως (με τους έμμεσους φόρους), και ευθέως (με τις περικοπές των αποδοχών), το εισόδημά τους, χωρίς να βλέπουν ταυτόχρονα αντίστοιχες επεμβάσεις που να μειώνουν τις τιμές βασικών καταναλωτικών αγαθών (καθώς αυτές, με βάση τη φιλοσοφία του «συστήματος», διαμορφώνονται αυτόνομα από τις δυνάμεις της αγοράς και όχι της πολιτικής), βγάζουν το συμπέρασμα ότι οι «συστημικοί» διαχειριστές είναι ανίκανοι και κυνικοί, ότι δεν μπορούν και δεν θέλουν να νιώσουν την αγωνία του Έλληνα που φτωχαίνει και βρίσκεται σε απόγνωση. Τα στατιστικά επιχειρήματα των διαχειριστών δεν τους αγγίζουν και όσο αισθάνονται ότι θα βρίσκονται και αύριο εκτός νυμφώνος, ριζοσπαστικοποιούνται πολιτικά είτε προς τα αριστερά, είτε προς τα δεξιά. Ο μεταρρυθμιστικός λόγος των διαχειριστών της κρίσης – είτε ως απαίτηση από την πλευρά των δανειστών, είτε ως λογοδοσία από την πλευρά των κυβερνώντων – παύει να τους αφορά από τη στιγμή που αυτός συμπίπτει χρονικά με τη δική τους εξαθλίωση. Με αυτή την έννοια, η άποψη ότι οι Έλληνες ψηφοφόροι ριζοσπαστικοποιούνται και εγκαταλείπουν τα παραδοσιακά κόμματα, επειδή αυτά έχουν απωλέσει τη δυνατότητα να ικανοποιούν πελατειακά αιτήματα [12], είναι από ένα σημείο και μετά προβληματική. Δεν υπάρχουν μόνον εξοργισμένοι Έλληνες επειδή κόπηκαν (κάτι για το οποίο ούτως ή άλλως υπάρχουν ισχυρές αμφιβολίες) τα «ρουσφέτια», αλλά επειδή υποχωρεί το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, είτε είχαν την πρόθεση να ζητήσουν «ρουσφέτια», είτε όχι [13].

Αυτή είναι η βασική γεννήτρια του αντισυστημικού κλίματος ανάμεσα στους Έλληνες ψηφοφόρους, τρία χρόνια σχεδόν μετά το ξέσπασμα της κρίσης χρέους. Το γεγονός, μάλιστα, ότι προς τα ίδια αντισυστημικά κόμματα ή κόμματα με αντισυστημική ρητορική στρέφονται μαζί με τους «χαμένους» του μνημονίου και οι μέχρι χθες – και ίσως μέχρι σήμερα – προνομιούχοι του προηγούμενου καθεστώτος [14], δεν αλλάζει κάτι στον κανόνα ότι «όποιος διαχειρίζεται την κρίση χρέους στην Ελλάδα με τους όρους του Μνημονίου, κινδυνεύει να πεθάνει πολιτικά» και ότι ο θάνατός του ουσιαστικά εξαρτάται από τους αρχιτέκτονες των λεγόμενων πολιτικών λιτότητας.

ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΩΝ

Για τη διαμόρφωση του τύπου της «θεραπείας» που επιβλήθηκε στην πολιτική τάξη της Ελλάδας και δι’ αυτής στους Έλληνες από τους δανειστές της, όταν οι διεθνείς «αγορές» απέσυραν την εμπιστοσύνη τους από την Ελλάδα, πρωτοστάτησε η γερμανική κυβέρνηση. Δεν ήταν η μόνη ευρωπαϊκή κυβέρνηση που επέμεινε σε μια επώδυνη συνταγή, αλλά εκείνη που με το ειδικό οικονομικό και πολιτικό βάρος της χώρας που εκπροσωπεί θα μπορούσε να οδηγήσει τους μικρότερους εταίρους που κινούνται στη γερμανική σφαίρα επιρροής σε μια πιο ισορροπημένη και φιλοευρωπαϊκή «θεραπεία». Είναι αυτή η σκληρή γραμμή της αδυσώπητης λιτότητας που άλλαξε το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα μετά το 2010. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά την καθημερινότητα εκατομμυρίων Ελλήνων, αλλά παράλληλα την πολιτική και την κοινωνική ζωή [15]. Οι πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν εκβιαστικά στη χώρα ανέτρεψαν, όπως έδειξαν καθαρά οι δύο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις και όπως δείχνουν οι σημερινές δημοσκοπήσεις, τον πολιτικό προσανατολισμό πολύ μεγάλου μέρους του πολιτικού φάσματος, αποδυναμώνοντας δραματικά τα πολιτικά κόμματα που διαχειρίστηκαν την κρίση και συνεπώς ήταν υποχρεωμένα να δεχθούν τους εκβιασμούς των δανειστών, οι οποίοι απειλούσαν με την εναλλακτική λύση της επίσημης πτώχευσης, κάτι που θα μπορούσε να σημάνει και το τέλος του πολιτικού βίου των εν λόγω («συστημικών») κομμάτων.

Η πολιτική ελίτ της χώρας, συνηθισμένη στη διευθέτηση της συνηθισμένης ρουτίνας της «διανομής», βρέθηκε ξαφνικά μπροστά σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση, την κρισιμότητα της οποίας επέτειναν οι ερασιτεχνισμοί της ηγεσίας του κόμματος που κέρδισε τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2011 αλλά και τα ανύπαρκτα αντανακλαστικά του ίδιου κόμματος (ΠΑΣΟΚ), καθώς επίσης η τακτική, εκείνη την περίοδο, του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης που έβλεπε τις δυσκολίες της κυβέρνησης να διαχειριστεί το πρόβλημα ως ευκαιρία για την εξασφάλιση εκ μέρους της πολιτικού κεφαλαίου και για αναρρίχηση στην εξουσία. Όταν το κόμμα αυτό (Νέα Δημοκρατία) προς το τέλος του 2011 αναγκάστηκε να αλλάξει στάση και προσχώρησε στη ρητορική των αναγκαίων θυσιών για τη «σωτηρία της χώρας», οι πολιτικές διαθέσεις του εκλογικού σώματος είχαν ήδη αλλάξει και οι τέσσερις περίπου στους δέκα Έλληνες είχαν αρχίσει να προσανατολίζονται σε «αντισυστημικά» – δηλαδή «αντιμνημονιακά» – κόμματα. Όχι επειδή αυτά πρότειναν κάποια ορθολογικότερη, κοινωνικά δίκαιη και κυρίως ρεαλιστική λύση, αλλά για δύο λόγους: επειδή τα όρια της «προσφοράς» των συστημικών κομμάτων είχαν εξαντληθεί – οι δανειστές δεν άφηναν κανένα περιθώριο για κάτι καλύτερο – και επειδή ένας αναδυόμενος «πατριωτισμός» των φτωχών και των εξαθλιωμένων δεν μπορούσε να συμβιβαστεί με την υποταγή σε γερμανικές συνταγές οι οποίες, εκτός των άλλων, εμπεριείχαν και ισχυρές δόσεις προσβολής και ύβρης απέναντι στους Έλληνες. Η δημόσια ανάγνωση και η δημόσια ερμηνεία της κρίσης χρέους από τους δανειστές – η οποία είναι πολύ διαφορετική από την ιδιωτική – δεν επέτρεψε σε πολλούς Έλληνες ψηφοφόρους να διακρίνουν χρησιμότητα και καλή διάθεση στη συνταγή των τελευταίων. Απέρριψαν όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά και για «πατριωτικούς» λόγους τη συνταγή και μαζί με αυτή και τους εκτελεστές της.

Και εδώ γεννάται ένα μείζον πολιτικό και θεωρητικό ερώτημα:

Αν δεχθούμε το προφανές, το ότι δηλαδή οι πολιτικές διαχείρισης της κρίσης χρέους για την Ελλάδα που ουσιαστικά αποτελούν ένα μίγμα από μέτρα λιτότητας και «μεταρρυθμίσεις» νεοφιλελεύθερης κοπής, δεν είναι πρωτοβουλία της εγχώριας, ελληνικής πολιτικής ελίτ, αλλά επιβλήθηκαν σε αυτή από ισχυρούς εξωγενείς παράγοντες, τότε ποια είναι ακριβώς τα πολιτικά κίνητρα αυτών των παραγόντων, και ιδιαίτερα της Γερμανίας; Είναι δυνατόν να δεχθούμε ότι οι «δεξαμενές» της νεοφιλελεύθερης πολιτικής σκέψης στη χώρα αυτή, οι σύμβουλοι της ηγεσίας, είναι τόσο προκλητικά ανεπαρκείς, ώστε να μη μπορούν να σκεφτούν ότι παρόμοιες πολιτικές οδηγούν αναγκαστικά σε πολιτική και κοινωνική αποσταθεροποίηση της Ελλάδας, και συνεπώς της νοτιοανατολικής Ευρώπης; Είναι δυνατόν οι «σοφοί» να μην κατάφεραν να πείσουν τους ηγέτες της χώρας αυτής ότι τόσο δραστικές ανατροπές στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων δεν μπορούν να απορροφηθούν εύκολα από το «σύστημα» και ότι οι πολίτες της χώρας αυτής δεν θα μείνουν πιστοί στις πολιτικές δυνάμεις που εκτελούν μια αντικοινωνική συνταγή «σωτηρίας», επειδή βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο;

Υπάρχουν τρία σενάρια που απαντούν στο παραπάνω ερώτημα, ίσως το πιο κρίσιμο ερώτημα που μένει μέχρι σήμερα αναπάντητο σε ό,τι αφορά την τρέχουσα γερμανική πολιτική για τη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Σύμφωνα με το πρώτο, η «θεραπεία» που επέβαλε η γερμανική κυβέρνηση στην Ελλάδα είχε κυρίως εσωτερική χρησιμότητα. Με άλλα λόγια, η αυστηρότητα της Merkel, του Schäuble, του Rösler, του Söder και πολλών άλλων δημοσίων προσώπων στη Γερμανία μεταφράζεται σε ψήφους υπέρ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού. Για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση του Έλληνα Προέδρου της Δημοκρατίας [16], η Ελλάδα «μαστιγώθηκε» για να βγει ο κομματικός λογαριασμός του γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού. Σύμφωνα πάντοτε με το ίδιο σενάριο, η πολιτική αποσταθεροποίηση που προέκυψε για τη χώρα από την εφαρμογή των πολιτικών του «μνημονίου» υπήρξε μια παράπλευρη απώλεια που δεν είχε υπολογιστεί και δεν είχε ληφθεί υπόψη από τους σχεδιαστές των πολιτικών αυτών – εκ παραδρομής.

Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο, η επιβολή σκληρών όρων δανεισμού στην Ελλάδα σχετίζεται με ένα γενικότερο σχέδιο της Γερμανίας για πολιτική ηγεμονία στην Ευρώπη [17], με την έννοια ότι επιδίωξη της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας είναι να συνδέσει τη βοήθεια προς τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου με την επιβολή γερμανικών όρων στη νέα Ευρώπη της μετά την κρίση εποχής. Με βάση αυτή τη λογική, οι εξαρτημένες οικονομικά χώρες θα συναινέσουν εξ ανάγκης στις γερμανικές πολιτικές δανεισμού, προκειμένου να «σωθούν» οι ίδιες μέσω της «σωτηρίας» της πολιτικής τάξης που επιχειρεί την (τρόπος του λέγειν) διαπραγμάτευση με τους δανειστές.

Σύμφωνα με το τρίτο σενάριο, μια μερίδα της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας σε χώρες λ. χ. όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και η Φινλανδία επιχείρησε από κοινού και με συντονιστή τη γερμανική κυβέρνηση να δοκιμάσει στην πράξη την ιδέα της δημιουργίας μιας μικρότερης Ευρωζώνης, η οποία θα περιλαμβάνει μόνο τις χώρες με σταθερές και εύρωστες οικονομίες. Επομένως η κρίση των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα «τεστ αντοχής» των σημερινών εθνικών οικονομιών της Ευρωζώνης και ταυτόχρονα ως ένα τεστ ανίχνευσης της «μεταρρυθμιστικής βούλησης» των πολιτικών ηγεσιών των δοκιμαζόμενων χωρών να υιοθετήσουν στοιχεία του οικονομικού μοντέλου των χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά.

Ποιο από τα τρία αυτά σενάρια βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα; Υπάρχει κάτι που να μας κάνει να πιστεύουμε με σχετική βεβαιότητα ότι από τα τρία εκείνο που βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι το τελευταίο;

ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

Η απάντηση είναι αρνητική. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το επικρατέστερο σενάριο είναι η προσπάθεια αναδιάταξης της Ευρωζώνης με τη Γερμανία να παίζει μελλοντικά στη συρρικνωμένη πλέον νομισματική ένωση πολύ πιο δραστικό ρόλο από ό,τι παίζει ήδη σήμερα. Υπάρχουν, όμως, ισχυρές ενδείξεις ότι αυτό τα σενάριο είναι βάσιμο και ότι όσοι υποστήριξαν την ύπαρξή του δεν εξέφραζαν απλώς τον συνηθισμένο αντιγερμανισμό του ευρωπαϊκού Νότου, όπως έχει γραφεί από ορισμένους [18]. Ποιες είναι αυτές οι ενδείξεις;

Η πρώτη είναι η ανεξήγητη – αν αποκλείσει κανείς αυτό το σενάριο – επιμονή της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας, προσωποποιημένης στη γερμανίδα καγκελάριο ως συνισταμένης των τάσεων του κυβερνητικού συνασπισμού εξουσίας, να επιβάλει μια από τις χειρότερες «θεραπείες» για την ελληνική κρίση χρέους, δηλαδή μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος και την περιστολή των κρατικών δαπανών που αποσταθεροποίησαν την ελληνική κοινωνική και πολιτική κατάσταση πραγμάτων. Η επιμονή αυτή ήταν και παραμένει πολύ συστηματική και συνεπής για να αποδοθεί σε «λάθος εκτίμηση» της ελληνικής κατάστασης από τους τεχνοκράτες του Βερολίνου ή μόνο στον «εγκλωβισμό» της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας στις ισχυρές αντιευρωπαϊκές τάσεις που παρατηρούνται σήμερα στη γερμανική κοινή γνώμη.

Η δεύτερη σχετίζεται με τις διαρκείς παρεμβάσεις πολιτικών και οικονομικών παραγόντων, κατά κανόνα αξιωματούχων, ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών οι οποίοι προκαταλαμβάνουν την αποτυχία οποιουδήποτε προγράμματος «βοήθειας» για την Ελλάδα και οι οποίοι προτείνουν μονότονα μία και μόνη λύση: την όσο το δυνατόν ταχύτερη έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη για να απαλλαγεί το ευρώ από μία διαρκή πληγή και οι βορειοευρωπαίοι φορολογούμενοι από μια διαρκή και άσκοπη αιμορραγία. Η κεντρική ιδέα των παρεμβάσεων αυτών είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί ήδη μια χαμένη υπόθεση [19].

Η τρίτη ένδειξη αφορά το γεγονός ότι ισχυρή μερίδα των γερμανικών μέσων ενημέρωσης εκδήλωσε από την αρχή της κρίσης, και πριν ακόμη προκύψει η «θεραπεία» των μνημονίων, μια πολύ έντονα αρνητική στάση απέναντι στην Ελλάδα και τους Έλληνες εν γένει ως εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κεντρικό μήνυμα αυτής της αρθρογραφίας ήταν ότι οι Έλληνες είναι μια ειδική περίπτωση σε όλες τις διαστάσεις: οικονομική, πολιτική, πολιτισμική. Σύμφωνα με τη θέση αυτή, η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση – πολύ περισσότερο, στην Ευρωζώνη – υπήρξε πολιτικό σφάλμα που πρέπει τώρα να διορθωθεί, προκειμένου να προχωρήσει μπροστά η Ευρώπη, χωρίς «βαρίδια». Το βασικό εργαλείο για τη διατύπωση αυτού του μηνύματος ήταν (και παραμένει) η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε για την περιγραφή της Ελλάδας και των Ελλήνων. Δεν πρόκειται, όπως παλιότερα με την κριτική στον κομμουνισμό, για το λεξιλόγιο της κριτικής ενός συστήματος, μιας προβληματικής προσωπικότητας ή μιας διεφθαρμένης ελίτ, αλλά για ένα εθνοτικό λεξιλόγιο περιγραφής των Ελλήνων συλλήβδην ως τύπο ανθρώπου. Το νέο αυτό για τα γερμανικά μεταπολεμική δεδομένα λεξιλόγιο αποτελεί το γλωσσικό ένδυμα μιας ιδεολογικής τάσης για εθνοτική σκέψη στη γερμανική κοινή γνώμη, τάση όμως που είναι κοινή με αντίστοιχες και σε άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες του Βορρά. Αν η γλώσσα με την οποία διεκπεραιώθηκε και διεκπεραιώνεται η επίθεση [20] εναντίον της Ελλάδας και των Ελλήνων συλλογικά έμοιαζε αδιανόητη πριν από λίγα χρόνια, μετά την ελληνική κρίση χρέους όχι μόνο αποτολμήθηκε η χρήση της, με πρόσχημα την ελευθερία του λόγου – κάτι που ακόμη, ευτυχώς, δεν ισχύει για άλλες συλλογικότητες με επίσης πολύ δύσκολη ιστορία με το γερμανικό κράτος και τα όργανά του – αλλά έγινε απολύτως συντονισμένα, δίνοντας την εντύπωση ότι υπάρχει «πολιτικός μαέστρος» που κρατά τη μπαγκέτα της δημοσιογραφικής ορχήστρας. Το «καψόνι» στην Ελλάδα, αν με την έννοια αυτή αποδώσουμε στην Ελληνική τον όρο «Griechnland-Bashing», υπήρξε πολύ συστηματικό και συντονισμένο για να δεχθούμε ότι προέκυψε τυχαία.

Είναι κυρίως αυτό το τελευταίο που μας οδηγεί στο να δεχθούμε ότι το τρίτο από τα σενάρια που κυκλοφορούν για τη γερμανική στάση απέναντι στην ελληνική κρίση χρέους ίσως είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα σε σύγκριση με τα άλλα δύο, χωρίς να αποκλείεται ότι τα άλλα δύο δεν υπηρετούνται από αυτό. Προφανώς υπηρετούνται.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ

Ακόμη και ένας περιστασιακός αναγνώστης του γερμανικού τύπου θα βίωνε προς τα τέλη του 2009 ένα ισχυρό σοκ διαβάζοντας τα ρεπορτάζ, τις αναφορές και τις αναλύσεις πολλών αρθρογράφων για την Ελλάδα και τους Έλληνες, αναφορές που άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη ένταση επαναλαμβάνονται και ανακυκλώνονται μέχρι σήμερα.

Το πρώτο στοιχείο του σοκ είναι ότι τα δημοσιεύματα έμοιαζαν συντονισμένα, δεν ήταν τυχαία. Είχε κανείς την αίσθηση ότι ισχυρή μερίδα της γερμανικής πολιτικής ελίτ επιχειρούσε να καθιερώσει έναν συγκεκριμένο λόγο περί Ελλήνων και ότι οι αρθρογράφοι λίγο – πολύ προσάρμοζαν το ύφος και το περιεχόμενο των κειμένων τους σ’ αυτή τη γραμμή. Ήταν η εποχή που ξεκινούσε μια επίθεση όχι μόνον ενός – όπως πολύ πρόχειρα επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί αργότερα μέσω της συσχέτισης μόνον της εφημερίδας Bild με τον ανθελληνικό λόγο – αλλά πολλών μέσων, έντυπων και ηλεκτρονικών, κεντρικών και περιφερειακών, σοβαρών και εντυπωσιοθηρικών, εναντίον των Ελλήνων συλλήβδην, στα πλαίσια μιας εθνοτικής ερμηνείας της κρίσης, μιας ερμηνείας που βλέπει τις αιτίες της κρίσης χρέους στον χαρακτήρα των Ελλήνων. Ήταν μια προδρομική εκδοχή του «όλοι μαζί τα φάγαμε», αλλά σε δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο: όλοι μαζί τα φάγατε, γιατί ανήκει στο χαρακτήρα σας να τα τρώτε… [21]

Ο εθνοτικός λόγος περί Ελλήνων ήταν το δεύτερο στοιχείο του σοκ. Χαρακτηρολογικές αφηγήσεις ακούει κανείς στα καφενεία, πραγματικά και τηλεοπτικά. Αλλά λόγο για τους εθνικούς χαρακτήρες από επίσημα χείλη, από διάσημους οικονομολόγους, από σημαίνοντα πολιτικά στελέχη, από σοβαρούς τηλεπαρουσιαστές σε μια χώρα που ακόμη διαχειρίζεται ένα πολύ βαρύ παρελθόν με τον εθνοτικό λόγο ως καθεστωτικό λόγο την περίοδο 1933-1945, δεν περίμενε ομολογουμένως να ακούσει κανείς από επίσημα γερμανικά χείλη. Μέχρι την πτώση του τείχους ακόμη και η λέξη πατρίδα ήταν περίπου απαγορευμένη στον δυτικογερμανικό δημόσιο λόγο, εξ αιτίας της κατάχρησης της ιδέας και της λέξης από τους ναζί. Στην ανατολική πλευρά την άκουγε κανείς πιο συχνά, αλλά πάντοτε συνοδευόμενη από το επίθετο σοσιαλιστική. Το τείχος έπεσε το 1989 και μαζί με αυτό έπεσαν και αρκετά ταμπού. Η λέξη Deutschland άρχισε να επανεμφανίζεται στο προσκήνιο, δειλά στην αρχή, μέχρι που αντικατέστησε το υποκατάστατο BRD αργότερα. Ακόμη και η πιο απαγορευμένη λέξη της ψυχροπολεμικής περιόδου, το επίθετο ‘national’, άρχισε να κάνει την εμφάνισή του και να διεκδικεί επαξίως τη θέση του δίπλα στο συνθετικό bundes- όταν γίνεται λόγος για εθνικά προγράμματα, πλάνα και επιτροπές. Η αίσθηση που είχε κανείς μετά την ένωση των δύο γερμανικών κρατών ήταν ότι τα είδωλα και οι γλωσσικές (ιδεολογικές) συμβάσεις του ψυχρού πολέμου άρχισαν να ξεφτίζουν, με μία εξαίρεση: τον λόγο περί Εβραίων. Αρνητικές αναφορές στους Εβραίους ως λαό, αλλά και κριτική στις πολιτικές του κράτους του Ισραήλ συνεχίζουν να είναι απαγορευμένα στη σημερινή Γερμανία, τουλάχιστον στην κεντρική σκηνή [22].

Το τρίτο σημείο του σοκ είναι ότι οι αναφορές για τους Έλληνες και την Ελλάδα με αφορμή την κρίση χρέους, οι οποίες ξεκίνησαν στα τέλη του 2009 από τη Γερμανία και μετά απλώθηκαν σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, θύμιζαν ως προς τη δομή και τη γλώσσα τον γερμανικό αντισημιτικό λόγο του παρελθόντος. Τούτο αφορά τόσο τα ίδια τα κείμενα που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα, αλλά και τον σχολιασμό που επεφύλασσαν στα κείμενα οι αναγνώστες τους μέσω του διαδικτύου. Η εικόνα του Έλληνα δέχθηκε μέσα από χιλιάδες εχθρικά άρθρα και σχόλια μια πρωτόγνωρη στη μεταπολεμική Ευρώπη επίθεση η οποία δεν άγγιζε απλώς τα όρια του ρατσισμού: ήταν προϊόν φυλετικής σκέψης. Όχι από χείλη αμόρφωτων, απαίδευτων ανθρώπων, αλλά από επίσημα χείλη και αντίστοιχες γραφίδες. Ήταν ένας ανθελληνικός λόγος των καλλιεργημένων. Γερμανικές φωνές που πήγαν κόντρα σ’ αυτό το ρεύμα υπήρξαν, αλλά ήταν πολύ λίγες.

Η υπόθεση ότι ένα τμήμα της γερμανικής πολιτικο-οικονομικής ελίτ έπαιξε μετά το 2009 με την ιδέα του εξαναγκασμού της Ελλάδας σε έξοδο από την Ευρωζώνη με παράλληλη αναδόμηση της νομισματικής ένωσης, δεν μοιάζει πλέον και τόσο τραβηγμένη. Ούτε φαίνεται τώρα υπερβολική η υπόθεση ότι μέσω της επίθεσης εναντίον των Ελλήνων επιχειρήθηκε μια μοντέρνα παιδαγωγική του δέους, τόσο προς την ίδια την Ελλάδα, όσο και προς άλλες χώρες του Νότου, με στόχο την αποδοχή από τις κοινωνίες, μέσω του εκφοβισμού, μέτρων που βελτιώνουν ίσως τους οικονομικούς δείκτες προς την κατεύθυνση της κατηγορικής προσταγής των «αγορών», αλλά δημιουργούν κοινωνικά ναυάγια και πριονίζουν την ίδια την κοινωνική συνοχή και αποσταθεροποιούν πολιτικά τη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Από πλευράς περιεχομένου, η κυρίαρχη τάση στη γερμανική αρθρογραφία αφηγείται την οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας ως πολιτισμική παρακμή. Σ’ αυτή την αφήγηση, όλες οι άλλες παράμετροι είναι ομαλές, εκτός από τους Έλληνες που είναι απροσάρμοστοι και τριτοκοσμικοί, μη Ευρωπαίοι. Η λέξη Έλληνας χρησιμοποιείται αδιακρίτως για ο,τιδήποτε είναι ελληνικό: το πολιτικό σύστημα της χώρας, η οικονομική ελίτ, διεφθαρμένοι αξιωματούχοι, πρακτικές μικρής και μεγάλης διαφθοράς στην καθημερινή ζωή, εικονικές συντάξεις, φακελάκι, αναρχικοί και απεργίες. Το πιο συνηθισμένο ουσιαστικό που συνοδεύει τις περιγραφές για την Ελλάδα στη γερμανική αρθρογραφία είναι η λέξη χάος. Οι δομές εξαφανίζονται. Το οικονομικό και το πολιτικό σύστημα δεν είναι τα κατ’ εξοχήν αντικείμενα της κριτικής. Ακόμη και όταν ασκείται κριτική στο σύστημα, αυτή δεν εστιάζει στις στρεβλές δομές, σε ομάδες προνομιούχων που υπερασπίζονται συγκεκριμένα συμφέροντα με ή χωρίς την κρίση. Εστιάζει στο γεγονός ότι οι δομές και τα συστήματα είναι ελληνικά. Και ως τέτοια δεν είναι δυνατόν να είναι καλύτερα. Οι Έλληνες εμφανίζονται συλλήβδην ως λαός παρασιτικός, που ζει εις βάρος των εργατικών και προνοητικών λαών του Βορρά, που δεν παράγει πλέον τίποτε αξιόλογο, που εξαπατά τους εταίρους στην Ευρώπη και – σαν να μην έφταναν όλα αυτά – που εδώ και δεκαετίες ζει πέρα από δυνατότητές του, με τα χρήματα των δανειστών. Και το χειρότερο απ’ όλα: αντί να δείχνει ευγνωμοσύνη που τον βοηθάμε με το μνημόνιο τώρα που έχει ανάγκη, συμπεριφέρεται με αχαριστία θυμίζοντάς μας διαρκώς τις ευθύνες μας για το Ολοκαύτωμα.

Οι εγχώριοι πολλαπλασιαστές των βορειοευρωπαϊκών ετεροπροσδιορισμών του Έλληνα υιοθέτησαν αυτά τα στερεότυπα και τα αναπαρήγαγαν για να εμπεδώσουν ακόμη περισσότερο το μήνυμα ότι για την κρίση χρέους ευθύνονται αποκλειστικά οι Έλληνες [23]. Εμφανίστηκαν λ.χ. στο προσκήνιο επίσημοι αξιωματούχοι που έδιναν συνεντεύξεις για μάθει η Ευρώπη πόσοι έπαιρναν παράνομα εικονικά βοηθήματα στη Ζάκυνθο, αλλά και ανεπίσημοι που έκαναν κριτική στην τρόικα ότι δεν είναι αρκετά ανάλγητη, όσο χρειάζεται ειδικά για τους Έλληνες, που μόνο με εξωτερική πίεση μπορούν να διορθωθούν. Στο ήδη γκρίζο χρώμα της γερμανικής ελληνογραφίας δεν δίσταζαν κάποιοι να προσθέτουν κι άλλο μαύρο. Και εδώ υπάρχει ένα καίριο παιδαγωγικό ερώτημα: Πώς μπορεί να ανατραφεί μια νέα γενιά Ελλήνων μέσα σε ένα κλίμα στιγματισμού, εξωτερικού και εσωτερικού, της συλλογικής τους αυτοεικόνας; Με τι θετικό από την πατρίδα τους θα ταυτιστούν τα Ελληνόπουλα μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό των ανθελληνικών περιγραφών; Και τι γίνεται με τις ελληνογερμανικές σχέσεις;

Οι εθνοτικές αναγνώσεις της κρίσης, οι ερμηνείες που βλέπουν τις αιτίες της στον εθνικό χαρακτήρα των Ελλήνων, δεν είναι απλώς λανθασμένες. Είναι παιδαγωγικά επικίνδυνες. Η οικονομική κρίση που βιώνει και θα βιώνει ακόμη η χώρα δεν οφείλεται στον «χαρακτήρα» των κατοίκων της. Είναι εξόχως προσβλητικό να εκπέμπει κανείς στη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, οι οποίοι δεν έφτασαν να ζήσουν ποτέ όπως ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης, το μήνυμα ότι έζησαν σαν πλούσιοι, ενώ ήταν φτωχοί. Όλες οι δικτατορίες – συμπεριλαμβανομένης της δικτατορίας των «αγορών» – επιδιώκουν να αναδειχθούν σε καθεστώτα αλήθειας για τους υπηκόους τους. Δεν είμαστε όμως υποχρεωμένοι να δεχθούμε ως αλήθεια την εκδοχή των οπαδών του νεοφιλελευθερισμού για τα ελληνικά πράγματα. Οι περισσότεροι Έλληνες – γιατί υπάρχουν και μερικοί που όχι μόνο δεν πλήττονται από την κρίση αλλά, όπως σε κάθε δύσκολη εποχή, πλουτίζουν από αυτήν – υφίστανται σήμερα τις συνέπειες μιας αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην οικονομική λογική, των «αγορών», και μιας εθνικής οικονομίας άκρως εξασθενημένης, εξ αιτίας των διαχρονικών συμπεριφορών μιας πολιτικής ελίτ που δεν κατάφερε να θωρακίσει τη χώρα απέναντι στην επιθετική διάθεση του σύγχρονου διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο βαθμό που η ελίτ αυτή προκύπτει από την πολιτική συμπεριφορά των Ελλήνων, είναι σαφές ότι πρέπει να αποδεχθούμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί επειδή δεν θελήσαμε ή δεν μπορέσαμε να την αντικαταστήσουμε. Αλλά η νέα γενιά δεν έχει ευθύνη. Από τη σκοπιά των «αγορών», η ευθύνη είναι εξ ορισμού συλλογική: θα την πληρώσουν οι οικονομικά αδύναμοι Έλληνες γενικώς, και περισσότερο από όλους αυτοί που δεν έχουν καμία ευθύνη: οι νέοι.

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΑΞΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ ΠΑΙΧΤΕΙ

Δεν είναι γνωστό τι πρόκειται να συμβεί αν οι Έλληνες αποφασίσουν να αναθέσουν στις επόμενες εκλογές τη διαχείριση της κρίσης σε «αντισυστημικούς» διαχειριστές που θα επιχειρήσουν να θέσουν τη μελλοντική διαχείριση εκτός του σημερινού πλαισίου ή και κόντρα σε αυτό. Μπορούμε όμως να φανταστούμε ότι όχι μόνο η φτώχεια των Ελλήνων θα ενταθεί σε μια τέτοια περίπτωση, αλλά και ότι είναι πολύ πιθανό η κοινωνική αποσταθεροποίηση να λάβει τέτοιες μορφές που να μην είναι πλέον αντιστρέψιμη. Βεβαίως σε μια τέτοια περίπτωση ορισμένοι από τους σημερινούς ευρωπαίους πρωταγωνιστές της δανειστικής πολιτικής θα δηλώσουν ότι υπεύθυνοι για το χάος είναι οι ίδιοι οι Έλληνες, με τον ίδιο περίπου τρόπο που δηλώνουν σήμερα ότι το οικονομικό πρόβλημα των χωρών του Νότου προκλήθηκε από τις ίδιες τις χώρες του Νότου και οι χώρες αυτές πρέπει να το λύσουν από μόνες τους με δικά τους μέσα.

Κάθε λογικός και απροκατάληπτος άνθρωπος γνωρίζει, όμως, ότι δεν μπορείς να φορτώνεις έναν γάιδαρο με περισσότερο βάρος από εκείνο που μπορεί να αντέξει και ότι οι πειραματισμοί με το ζώο για να διαπιστωθεί πόσο βάρος τελικά μπορεί να αντέξει χωρίς να καταρρεύσει, είναι επικίνδυνοι. Προς το παρόν ο γάιδαρος ζορίζεται πολύ, αλλά δεν έχει καταρρεύσει, ακόμη σέρνεται στην ανηφόρα. Είναι όμως βέβαιο ότι θα γονατίσει και θα τα στηλώσει, αν ο νοικοκύρης δεν αφαιρέσει μέρος από τη σαβούρα που κουβαλάει το τετράποδο.

Την ευθύνη για την τελευταία φάση της ελληνικής τραγωδίας θα τη φέρει εκείνος που ενώ θα μπορούσε να ελαφρύνει το φορτίο του γαϊδάρου για να συνεχιστεί η πορεία, δεν το κάνει. Όχι γιατί δεν βλέπει τι πρέπει να κάνει, αλλά επειδή δεν φαίνεται να καίγεται και τόσο για το ζώο. Μπορεί, λέει, να ζήσει και χωρίς αυτό. Όταν πάνω από το 70% της γερμανικής κοινής γνώμης έχει διαπαιδαγωγηθεί – από ποιους άραγε – να επιθυμεί την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης, επειδή αν μείνει εντός θα τη φορτώνεται εις το διηνεκές ο γερμανός φορολογούμενος, η ευρωπαϊκή ιδέα αλλά και η ορθολογική σκέψη στη χώρα αυτή έχει καταρρεύσει. Διότι μια τέτοια κοινή γνώμη έχει ήδη μετεξελιχθεί στον καλύτερο σύμμαχο των «αγορών» που από τη δική τους πλευρά βλέπουν ότι τα κέρδη ανεβαίνουν, όσο δεν υπάρχει σταθερή και ισχυρή βούληση να σωθεί ο γάιδαρος.

Και αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα στη σημερινή, κάθε άλλο παρά ενωμένη, Ευρώπη: το αντιευρωπαϊκό κλίμα που ενισχύεται στις κοινωνίες του Βορρά, και κυρίως στη Γερμανία. Το κλίμα αυτό ουσιαστικά «απαγορεύει» σε πολιτικούς φορείς των χωρών αυτών να αναδιατάξουν τις πολιτικές δανεισμού έναντι των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, αν θέλουν να επιβιώσουν πολιτικά και, πολύ περισσότερο, να επικρατήσουν στις εκλογικές αναμετρήσεις. Και την γερμανική κοινή γνώμη δεν την διαμορφώνει ούτε ο «εθνικός χαρακτήρας» των Γερμανών, ούτε οι εμπειρίες της Βαϊμάρης. Τη διαμορφώνει ο χώρος των μέσων μαζικής επικοινωνίας, η επικοινωνιακή πολιτική της Bild, του Focus και της Welt, για να αναφέρω τρία μόνο ενδεικτικά παραδείγματα [24].

Οι απλουστευτικές ερμηνείες για την κρίση χρέους στον ευρωπαϊκό Νότο, και κυρίως οι ερμηνείες με εθνοτικό περιεχόμενο, σύμφωνα με τις οποίες η υπερχρέωση της Ελλάδας οφείλεται στην τάση των Ελλήνων να είναι ανεύθυνοι και να ζουν πέρα από τις δυνατότητές τους με δανεικά, ενεργοποίησαν στη Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες απολύτως ξεπερασμένα και άκρως αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις για τους Έλληνες, τα οποία με τη σειρά τους περιορίζουν σημαντικά τους πολιτικούς ελιγμούς ηγετών και κομμάτων ευρωπαϊκών χωρών για μια πολιτική αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης χρέους που να διασφαλίζει τη συνοχή της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Επιθετικές «κοινές γνώμες» στη βόρεια ζώνη της Ευρώπης ενισχύουν εκείνες τις πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις που τάσσονται υπέρ μιας αναδόμησης της Ευρωζώνης με κριτήριο την ευρωστία των οικονομιών που την συνθέτουν.

Ο οικονομικός εθνικισμός του ευρωπαϊκού Βορρά χρησιμοποίησε για την ανάπτυξη των επιχειρημάτων του μια γλώσσα που όλοι είχαμε πιστέψει ότι ανήκει στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας: τη γλώσσα του εθνοτικού λαϊκισμού [25]. Αποδείχθηκε ότι η εκτίμηση αυτή ήταν λανθασμένη. Στην πρώτη σοβαρή οικονομική απειλή που αντιμετώπισε η Ευρώπη στην πρόσφατη ιστορία της, αποδείχτηκε ότι δεν διαθέτει ούτε τις δομές, ούτε τις προσωπικότητες που θα μπορούσαν να παραμερίσουν τις διαλυτικές τάσεις και τους ανταγωνισμούς των εθνικών οικονομιών μέσα στην ίδια την Ευρώπη.

Η μορφή που θα λάβει η τελευταία φάση του δράματος της ελληνικής κρίσης χρέους – παραμονή στην Ευρωζώνη και τριτοκοσμικές συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα ή έξοδος από την Ευρωζώνη και ακόμη πιο τριτοκοσμικές συνθήκες για τους πολίτες της χώρας – θα σημαίνει και στις δύο περιπτώσεις κοινωνική και πολιτική αποσταθεροποίηση της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το γεγονός ότι οι ηγεσίες σημαντικών – για τη διαμόρφωση της πολιτικής δανεισμού της Ελλάδας – χωρών δεν έχουν «σκεφτεί» το ενδεχόμενο της αποσταθεροποίησης, είναι πολιτικά ανεξήγητο. Αντιθέτως, εξηγείται καλύτερα γιατί φαίνεται σαν να μη το έχουν «σκεφτεί», αν υποθέσουμε ότι δεν το έχουν αποκλείσει. Και το δράμα των Ελλήνων είναι ότι βρίσκονται για ιστορικούς λόγους σε μια Ένωση, της οποίας τα ισχυρότερα μέλη δεν αποκλείουν την αποσταθεροποίηση της ελληνικής κοινωνίας, την οποία μάλιστα προς το παρόν τουλάχιστον έχουν την πολυτέλεια να προκαλούν.

Την έχουν όμως πράγματι; Εδώ μάλλον φαίνεται να υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους [26]. Δεν είναι η πρώτη φορά. Ο πειραματισμός με την Ελλάδα θα σταματήσει μόνο μόλις η χώρα μπορέσει και ενταχθεί σε μια ευρύτερη συμμαχία για μια λιγότερο μονεταριστική και περισσότερο πολιτική Ευρώπη. Αν δεν υπάρξει αυτή η συλλογική ανάσχεση του γερμανικού νεοφιλελευθερισμού, η ελληνική τραγωδία είναι αναπόφευκτη: μέσα ή έξω από την Ευρωζώνη.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] Beck, U.: Weltrisikogesellschaft. Auf der Suche nach der verlorenen Sicherheit. Suhrkamp, Frankfurt am Main, 2007.
[2] Βλ. Asiye Öztürk στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/000.html
[3] Βλ. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_14/09/2012_46…
[4] Βλ. http://www.nytimes.com/2011/10/07/opinion/krugman-confronting-the-malefa…
[5] Βλ http://www.taz.de/Das-Potenzial-der-Occupy-Bewegung/!80859/
[6] Ειδικά σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η πολιτική αναίρεσε το δόγμα της «ελευθερίας των αγορών από τις ρυθμίσεις της πολιτικής» και προσχώρησε σε κάτι εντελώς διαφορετικό, δηλαδή εφάρμοσε πολιτικές επαναχρηματοδότησής τους με πόρους των φορολογουμένων. Αυτή τη μεταστροφή ονομάζει επιτυχώς ο Ulrich Beck “κρατικό σοσιαλισμό για τους πλούσιους» (http://www.taz.de/Das-Potenzial-der-Occupy-Bewegung/!80859/). Για τα γνωρίσματα αυτού του «νέου» καπιταλισμού βλ. επίσης Edward Luttwak Αχαλίνωτος καπιταλισμός, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα, 2003. Για την επιθετικότητα των ελίτ μέσα στο νεοφιλελεύθερο καθεστώς ο Γερμανός κοινωνιολόγος Wilhelm Heitmeyer χρησιμοποίησε προσφυώς τον όρο «ταξική πάλη από τα πάνω» (βλ. http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-82995572.html )
[7] Η θέση αυτή δεν εκφράζεται μόνο από ελληνικά έντυπα και Έλληνες σχολιαστές. Μια ολόκληρη «σχολή σκέψης» έχει δημιουργηθεί με επίκεντρο τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους από τους ευρωπαίους εταίρους, και κυρίως από τη Γερμανία. Άρθρα κριτικών Γερμανών σχολιαστών, οικονομολόγων και άλλων, έχουν επισημάνει από καιρό αυτό το γεγονός (βλ. λ.χ. http://www.sueddeutsche.de/kultur/gedicht-von-guenter-grass-zur-griechen…,), το ίδιο και έντυπα πέραν του Ατλαντικού (βλ. ενδεικτικά http://www.nytimes.com/2011/11/06/business/global/europes-two-years-of-d…).
[8] Ο πυρήνας της ερμηνείας αυτής είναι ότι οι Έλληνες ζούσαν πέρα από τις δυνατότητές τους, καταναλώνοντας περισσότερα από όσο παρήγαγαν. Η θέση αυτή δεν εκφράζεται στο γερμανικό τύπο μόνο από το συντηρητικό φάσμα του πολιτικού και του πνευματικού κόσμου (βλ. π. χ. Karl Brenke
Nötige Modernisierung der griechischen Wirtschaft: eine Herkulesaufgabe, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/003.html). Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της ερμηνείας μπορεί να δει κανείς σε άρθρο του Thilo Sarrazin στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine με τίτλο «Griechen, Euro und die deutsche Schuld» (http://www.faz.net/aktuell/politik/inland/gastbeitrag-von-thilo-sarrazin…). Η ερμηνεία που δίνει ο Sarrazin περιέχει τα κεντρικά σημεία του δημόσιου λόγου περί ελληνικής κρίσης στη Γερμανία, δηλαδή την εικόνα στη συνείδηση του μέσου Γερμανού πολίτη για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και γιατί, αλλά και για το ποια είναι η σωστή λύση του προβλήματος. Για έναν κριτικό σχολιασμό αυτής της ερμηνείας βλ.http://www.aixmi.gr/index.php/oixaramofaides-tis-europis-ratsismos-agana….
[9] Η επισήμανση λ.χ. του Στεργίου ότι στις ελληνικές περιγραφές της κρίσης δεσπόζει η ερμηνεία πως η αιτία της βρίσκεται στους δανειστές της χώρας (βλ. Andreas Stergiou
Anatomie eines Niedergangs? Griechenland und die Europäische Union, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/007.html) είναι ακριβής, αλλά αυτό από μόνο του δεν αποκλείει το γεγονός η εν λόγω ερμηνεία να είναι και ορθή.
[10] Βλ. http://www.aixmi.gr/index.php/oixaramofaides-tis-europis-ratsismos-agana…. Τα γερμανικά στερεότυπα για τους Έλληνες δεν είναι καινούργια, ορισμένα μάλιστα από αυτά συνδέονται με οδυνηρές εμπειρίες του σχετικά πρόσφατου παρελθόντος, βλ. λ.χ. Hagen Fleischer, Die „Viehmenschen“ und das „Sauvolk“, in: Wolfgang Benz et al. (Hrsg.), Kultus – Propaganda – Öffentlichkeit, Berlin 1998, σελ. 135-169.
[11] Ενδεικτικά ως προς αυτό είναι τα κείμενα των εκπομπών του δημοσιογράφου του Real FM Γιώργου Τράγκα.
[12] Βλ. Heinz Richter Politische Kultur in Griechenland, Parlament, Nr. 35-37, 2012, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/005.html.
[13] Είναι με αυτή την έννοια που η κρίση λειτούργησε ως γεννήτρια της ριζοσπαστικοποίσης στην ελληνική πολιτική σκηνή, βλ. Vassilis S. Tsianos , Dimitris Parsanoglou
Metamorphosen des Politischen: Griechenland nach den Wahlen, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/002.html.
[14] Βλ. http://www.aixmi.gr/index.php/tango-syriza-talimpan/
[15] Εκεί έχουν τη ρίζα τους και οι λέξεις «κατοχή» ή «προτεκτοράτο» που δεσπόζουν στον ελληνικό δημόσιο λόγο για την περιγραφή της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώθηκε με την επιβολή του «μνημονίου», και που από ορισμένους εκτιμάται ως υπερβολική «ελληνική» αντίδραση. Βλ. λ.χ. Andreas Stergiou Anatomie eines Niedergangs? Griechenland und die Europäische Union, στο
http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/007.html
[16] http://www.24h.gr/section/politiki/k-papoulias-dextikame-ena-aneleito-ma…
[17] Το σενάριο δεν είναι αμιγώς «ελληνικό» (βλ. ενδεικτικά την ειρωνική κριτική ενός Γερμανού αρθρογράφου για τις διαμαρτυρίες http://www.faz.net/aktuell/politik/ausland/griechenland-widerstand-gegen…). Πρώτον, ο ίδιος ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας έχει μιλήσει αρκετές φορές δημόσια την τελευταία διετία για τις αδέξιες προσπάθειες της σημερινής γερμανικής ηγεσίας να «ηγεμονεύσει» στην Ευρώπη (βλ.http://www.nrhz.de/flyer/beitrag.php?id=17252 ). Δεύτερον, τόσο στη Βρετανία, όσο και την Ιταλία και την Ισπανία, το σενάριο της «γερμανικής ηγεμονίας» μέσω της κατάλληλης αξιοποίησης της κρίσης χρέους του ευρωπαϊκού Νότου δεν είναι και τόσο σπάνιο (βλ.http://www.welt.de/print/welt_kompakt/debatte/article108706271/Der-Zorn-…).
[18] http://www.welt.de/print/welt_kompakt/debatte/article108706271/Der-Zorn-….
[19] Βλ. ενδεικτικά http://www.sueddeutsche.de/wirtschaft/oekonom-manfred-neumann-fuer-griec… καιhttp://www.welt.de/wirtschaft/article13839686/Die-Italiener-stecken-jede…
[20] Χαρακτηριστική για τη χρήση αυτής της γλώσσας είναι η αρθρογραφία της μεγάλης σε κυκλοφορία εφημερίδας Bild, όπως προκύπτει από σχετική έρευνα των Hans-Jürgen Arlt, και Wolfgang Storz (βλ. http://www.otto-brenner-stiftung.de/fileadmin/user_data/kompakt/dokument…, http://www.otto-brenner-shop.de/uploads/tx_mplightshop/2011_04_06_Bildst… . Βλ. επίσης Eberhard Rondholz Anmerkungen zum Griechenland-Bild in Deutschland – Essay. Στο Das Parlament, Nr. 35-37 / 27.8.12, http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/008.html. Για την πρακτική του “Griechenland-Bashing” στον γερμανικό δημόσιο λόγο βλ. ενδεικτικά http://www.spiegel.de/politik/ausland/altkanzler-gerhard-schroeder-kriti… ,http://nachrichten.t-online.de/alexander-dobrindt-nach-griechenland-bash… , http://www.fr-online.de/debatte/griechenland-bashing-das-hellenische-fie….http://www.welt.de/newsticker/dpa_nt/infoline_nt/brennpunkte_nt/article1… ,http://www.handelsblatt.com/politik/deutschland/euro-debatte-ex-kanzler-… ,http://www.morgenpost.de/politik/article108809324/CSU-General-Dobrindt-e… ,http://www.theeuropean.de/christian-boehme/12111-griechenland-bashing-vo….
[21] Αγνοώ αν ο πραγματικός δημιουργός της διαπίστωσης «όλοι μαζί τα φάγαμε» εμπνεύστηκε το σύνθημά του από τη γερμανική αρθρογραφία. Όμως θα μπορούσε άνετα να το είχε εμπνευστεί και από εκεί.
[22] Η πρόσφατη δημόσια κριτική ή και λογοκρισία στο ποίημα του νομπελίστα Günter Grass με το οποίο ασκούσε κριτική στην εξωτερική πολιτική του Ισραήλ είναι ενδεικτική αυτού του κλίματος (βλ.http://www.sueddeutsche.de/kultur/gedicht-zum-konflikt-zwischen-israel-u…)
[23] Για το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί σε άλλους (π.χ. Γερμανία) σε ό,τι αφορά την κρίση χρέους στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου βλ. λ.χ. την ανάλυση του Παναγιώτου στην γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung (http://www.sueddeutsche.de/wirtschaft/finanzkrise-in-griechenland-unser-…).
[24] Με αυτή την έννοια, η διολίσθηση των ελληνογερμανικών σχέσεων στο χειρότερο κατά τη γνώμη μου σημείο μετά την κατοχή, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ‘παράπλευρη απώλεια’ της οικονομικής κρίσης, όπως υποστηρίζεται από ορισμένους (Βλ. Danae Coulmas
Von der Ungleichzeitigkeit der Kultur oder: das „schwierige Geschäft, Grieche zu sein“
http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/006.html). Μόνον εντελώς αφελείς και ανιστόρητοι δημοσιογράφοι και πολιτικοί δεν θα μπορούσαν να διανοηθούν ότι το διαρκές και παρατεταμένο «μαστίγωμα» των Ελλήνων μέσω μιας συνεπούς αρνητικής και συχνά προσβλητικής δημοσιότητας (βλ.http://www.aixmi.gr/index.php/katarreusiaftonohteksegerkoroid/ ) δεν θα έβλαπτε καίρια τις ελληνογερμανικές σχέσεις.
[25] Η πιο κοντινή έκφραση στη Γερμανική για τη σκέψη που εξωτερικεύεται με τη γλώσσα αυτή είναι «völkisches Denken».
[26] http://online.wsj.com/article/SB1000142405270230387960457741031251315524…

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Η κρίση ξεκίνησε με τη διάσωση της Γερμανίας από το Νότο

του Π. Παναγιώτου

Στις αρχές της δεκαετίας του ’00 η Γερμανία βρέθηκε αντιμέτωπη με το σπάσιμο της φούσκας τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών που οδήγησε στην παρ’ ολίγο κατάρρευση εταιριών κολοσσών των δύο αυτών κλάδων, προκαλώντας ένα γενικότερο χρηματοοικονομικό πανικό που αντέστρεψε τη ροή των επενδυτικών κεφαλαίων και έσπρωξε τη χώρα στην ύφεση. Αντί τα κεφάλαια να βρίσκουν το δρόμο τους προς τις γερμανικές τράπεζες και τα γερμανικά περιουσιακά στοιχεία, αποδημούσαν, με τους επενδυτές να πουλούν οτιδήποτε γερμανικό και μεταξύ άλλων και τα γερμανικά τραπεζικά και κρατικά ομόλογα. Η ρευστότητα άρχισε να εξαντλείται και τα επιτόκια των γερμανικών ομολόγων πήραν την ανιούσα κάνοντας δυσκολότερη τη χρηματοδότηση της οικονομίας σε μία περίοδο που το κόστος από την απορρόφηση της ανατολικής Γερμανίας εξακολουθούσε να δημιουργεί πολύ αυξημένες ανάγκες.

Το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου της χώρας σκαρφάλωσε γοργά από το 3,6% στο 5,6%. Το ευρώ βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση και έχασε περισσότερο από το 20% της αξίας του έναντι του δολαρίου προκαλώντας ερωτηματικά για την ίδια τη βιωσιμότητα του. Η Γερμανία δεχόταν επίθεση απ’ τις αγορές και έβλεπε τα περιουσιακά της στοιχεία να υποτιμούνται, συμπεριλαμβανομένου και του νέου νομίσματος της. Η μόλυνση της απ’ τον ιό της νομισματικής κρίσης ήταν γεγονός.

Η χρονική στιγμή που χτυπήθηκε η Γερμανία ήταν ιδιαίτερης σημασίας: ο βασικός της εμπορικός εταίρος, οι ΗΠΑ, κυλούσαν σε μία βαθιά ύφεση. Ο αναδυόμενος οικονομικός γίγαντας, η Κίνα, βρισκόταν ακόμη στα πρώιμα στάδια εισαγωγής προϊόντων του δυτικού πολιτισμού και δε μπορούσε να τραβήξει την γερμανική οικονομία έξω απ’ την ύφεση. Η Ευρώπη, δεν είχε ακόμη ενιαίο νόμισμα και οι περισσότερες χώρες έβρισκαν ακριβά τα γερμανικά προϊόντα όταν τα μετέτρεπαν στο εθνικό τους νόμισμα. Ποιος, λοιπόν, θα μπορούσε να έρθει προς διάσωση της;

Προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση της, η Γερμανία χρειαζόταν άμεσα στο ευρώ όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες. Παραβλέποντας την πραγματική τους ικανότητα να προσχωρήσουν στην ΕΕ, υποδέχτηκε σε αυτήν ανέτοιμα για την Ένωση κράτη, όπως την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία και στη συνέχεια χρησιμοποίησε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ως αντλία που τα φούσκωνε με φθηνό ρευστό ώστε με την πλεονάζουσα ρευστότητα τους να μπορούν να αγοράζουν τα ακριβά γερμανικά προϊόντα.

Μέσα στα πλαίσια αυτής της πολιτικής η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια του ευρώ από το 5% στο 2%, διατηρώντας τα σε αυτά τα επίπεδα κόντρα στις μακροοικονομικές ανάγκες της ευρωζώνης για περισσότερο από δυόμιση χρόνια, μεταξύ του 2003 και 2006. Στα τέλη του 2005, όταν τα αμερικανικά και τα βρετανικά επιτόκια ξεπερνούσαν το 4% και τα αυστραλιανά το 5% τα ευρωπαϊκά εξακολουθούσαν να κυμαίνονται στο ιστορικό χαμηλό τους, 2%.

Το φθηνό χρήμα δημιούργησε φούσκες περιουσιακών στοιχείων στα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου που είχαν μόλις υιοθετήσει το ευρώ, προκαλώντας αυξήσεις ρεκόρ στον κλάδο κατοικίας, στην καταναλωτική πίστωση, στις χρηματιστηριακές αγορές και αλλού.

Χωρίς να έχουν, πλέον, τον έλεγχο της νομισματικής τους πολιτικής, οι κυβερνήσεις του Νότου ήταν πολύ πιο δύσκολο πολιτικά να σταματήσουν την υπερβολική ανάπτυξη της ρευστότητας για να προστατεύσουν τις οικονομίες τους και πολύ πιο εύκολο να ‘πουλήσουν’ στους ψηφοφόρους τους ως πραγματική, την πλασματική ανάπτυξη που δημιουργούνταν. Η ενίσχυση του πληθωρισμού που αναπόφευκτα ακολούθησε, έκανε τις χώρες του Νότου λιγότερο ανταγωνιστικές. Ρίχνοντας το βάρος τους περισσότερο στην αντιστάθμιση των κοινωνικών συνεπειών του πληθωρισμού παρά στην αντιμετώπιση του, οι κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου προέβησαν σε αυξήσεις μισθών και συντάξεων, που σε συνδυασμό με την παράταση της πολιτικής χαμηλών επιτοκίων της ΕΚΤ προκάλεσε περαιτέρω ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων.

Από το 2002 που η Ελλάδα μπήκε στην ευρωζώνη μέχρι το 2007 που οι φούσκες στην αγορά κατοικίας, στο χρηματιστήριο, στην πίστωση και στην κατανάλωση είχαν φτάσει στα όρια τους, η ΕΚΤ διατήρησε το μέσο επιτόκιο του ευρώ κοντά στο 2,7%, ρίχνοντας κηροζίνη σε μια φωτιά που έμελλε να κάψει την ευρωπαϊκή περιφέρεια αρχίζοντας απ’ την Ελλάδα.

Το 2005 ο διευθυντής οικονομικών της επενδυτικής εταιρίας Nomura σε συζήτηση του με ανώτατο αξιωματούχο της ΕΚΤ παρατήρησε πως ήταν άδικο να εξωθούνται οι χώρες της ΕΕ εν αγνοία τους στη διάσωση της – υπεύθυνης για την κρίση της – Γερμανίας, με το να φουσκώνονται εσκεμμένα οι οικονομίες τους μέσω μίας παρατεταμένης πολιτικής νομισματικής χαλάρωσης απ’ την ΕΚΤ ώστε να αγοράζουν γερμανικά προϊόντα. Ο αξιωματούχος της ΕΚΤ του έδωσε την εξής απάντηση: ‘αυτή είναι η έννοια ενός ενιαίου νομίσματος: επειδή η Γερμανία δε μπορεί κατ’ εξαίρεση να υιοθετήσει ένα πακέτο τόνωσης η μόνη άλλη επιλογή είναι να σηκώσει όλη την Ένωση μέσω της νομισματικής πολιτικής’.

Οι τράπεζες δανείζονταν απ’ την ΕΚΤ με σχεδόν μηδενικό κόστος και στη συνέχεια κυριολεκτικά κυνηγούσαν τους πολίτες να δανειστούν χρήματα προκειμένου να αγοράσουν σπίτια, αυτοκίνητα, άλλα προϊόντα που ειδάλλως είτε δε θα μπορούσαν είτε θα το σκέφτονταν πολύ πριν δανειστούν για να τα αποκτήσουν. Η ΕΚΤ ήταν σα να είχε προμηθεύσει κάθε πολίτη της ΕΕ με μία πιστωτική κάρτα παροτρύνοντας τον να τη χρησιμοποιήσει. Αυτό έκανε τους πολίτες των κρατών του Νότου να μάθουν να ζουν πέρα απ’ τις πραγματικές τους δυνατότητες όσο η Γερμανία απολάμβανε ένα μέγα πακέτο διάσωσης της οικονομίας της. Η Siemens και άλλοι γερμανικοί κολοσσοί κατέγραφαν κέρδη ρεκόρ εξαιτίας του εμπορίου τους με το Νότο και αυτά αντικατροπτίζονταν στις τιμές των μετοχών τους στα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου, πολλαπλασιάζοντας τον πλούτο τους.

Ενδεικτικά των αποτελεσμάτων της πολιτικής χαμηλών επιτοκίων της ΕΚΤ στην Ελλάδα είναι τα στοιχεία για την αγορά κατοικίας και την αγορά αυτοκινήτου. Οι άδειες για την ανέγερση κατοικίας το 2006, πέντε χρόνια απ’ την υιοθέτηση του ευρώ, ήταν κατά 800% περισσότερες απ’ ότι το 2001, τελευταία χρονιά προ ευρώ. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων πολλαπλασιάστηκαν. Τα ‘φθηνά’ ιαπωνικά, ιταλικά, γαλλικά και άλλα αυτοκίνητα που ο Νότος επέλεγε κατά κόρον στη δεκαετία του ’90 ανταλλάχτηκαν με ακριβά και πολυτελή γερμανικά. Μία συγκριτική ανάλυση των πωλήσεων καινούργιων και μεταχειρισμένων αυτοκινήτων μεταξύ του 1998 – έτος καλπάζουσας ανόδου του χρηματιστηρίου Αθηνών με εκρηκτική άνοδο στις πωλήσεις αυτοκινήτων στην Ελλάδα αλλά προ της υιοθέτησης του ευρώ – και του 2007 – έτους όπου η φούσκα πίστωσης έφθανε στην κορύφωση της – είναι αποκαλυπτική:

• το 1998 πουλήθηκαν 60% περισσότερα ιταλικά αυτοκίνητα απ’ ότι το 2007

• το 1998 οι πωλήσεις καινούργιων γερμανικών αυτοκινήτων πολυτελείας ανήλθαν στις 7 χιλ. – το 2007 ανήλθαν στις 23 χιλ, παρουσιάζοντας αύξηση μεγαλύτερη του 300%

• το 1998 πουλήθηκαν συνολικά 30 χιλ, νέα γερμανικά αυτοκίνητα ενώ το 2007 πουλήθηκαν 80 χιλ.

• το 1998 πουλήθηκαν 17.5 χιλ μεταχειρισμένα γερμανικά αυτοκίνητα πολυτελείας, ενώ το 2007 πουλήθηκαν 65 χιλ.

• το 1998 πουλήθηκαν συνολικά 46 χιλ. μεταχειρισμένα γερμανικά αυτοκίνητα ενώ το 2007 144 χιλ.

• το 1998 οι πωλήσεις μεταχειρισμένων αυτοκινήτων για τις πρώτες 20 μάρκες έφτασαν τις 197 χιλ. και το 2007 τις 500 χιλ.

Ακόμη πιο ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο το ευρώ λειτούργησε ως ένα πακέτο διάσωσης της γερμανικής οικονομίας απ’ το Νότο, είναι το μέγεθος των εξαγωγών της Γερμανίας στην Ελλάδα, τα δέκα χρόνια που προηγήθηκαν της δημιουργίας του ευρώ και τα δέκα χρόνια που ακολούθησαν αυτής (στοιχεία: ΔΝΤ). Στην πρώτη περίοδο – προ ευρώ δεκαετία – η Γερμανία εξήγε στην Ελλάδα προϊόντα ύψους, περίπου, 35 δις δολαρίων. Στη δεύτερη περίοδο – μετά ευρώ δεκαετία – οι γερμανικές εξαγωγές στην Ελλάδα αυξήθηκαν στα 70 δις δολάρια, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 100%. Στα έτη 1997-1998 οι εισαγωγές γερμανικών προϊόντων είχαν ανέλθει στα 7,7 δις δολάρια. Δέκα χρόνια αργότερα, στα έτη 2007-2008 η Ελλάδα εισήγε γερμανικά προϊόντα ύψους, περίπου, 21,5 δις δολαρίων σε μία αύξηση κοντά στο 300%.

Οι αυξημένες εισαγωγές γερμανικών προϊόντων απ’ την πολιτική φουσκώματος του Νότου ίσως να μη δημιουργούσε τόσο μεγάλο πρόβλημα αν η Γερμανία ανταπέδιδε τη χάρη αυξάνοντας τις εισαγωγές της απ’ τους εταίρους της. Όμως έκανε το αντίθετο. Ενδεικτικά, οι εισαγωγές ελληνικών προϊόντων απ’ τη Γερμανία το 1992 ήταν 2,2 δις δολάρια και το 2002, έτος υιοθέτησης του ευρώ ανήλθαν στο 1,7 δις δολάρια.

Μέσα σε λίγα χρόνια απ΄ την υιοθέτηση του ευρώ το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας ξεπέρασε αυτό της Ιαπωνίας και της Κίνας φέρνοντας τη στην πρώτη θέση στον κόσμο σε εξαγωγές χάρη στον ευρωπαϊκό Νότο και τα υπόλοιπα κράτη της ευρωζώνης, αφού σε αυτά στηρίχτηκε το μεγαλύτερο ποσοστό της ανάπτυξης των εξαγωγών της. Προκειμένου η ίδια να προφυλαχτεί από τη δημιουργία φουσκών στο ‘σπίτι’ της, έλαβε μέτρα μείωσης της ρευστότητας και ακολούθησε μία αντιπληθωριστική πολιτική η οποία όξυνε περισσότερο τις αποκλίσεις με τους εταίρους της κάνοντας το Νότο ακόμη λιγότερο ανταγωνιστικό.

Με τις γερμανικές τράπεζες γεμάτες, πια, με ρευστό αλλά χωρίς ευκαιρίες στη χώρα τους εξαιτίας της αντιπληθωριστικής πολιτικής που βάσει σχεδίου ακολουθούσε η Γερμανία, η νέα χρυσή επενδυτική ευκαιρία εντοπίστηκε στην αγορά ομολόγων των κρατών του ευρωπαϊκού Νότου, τα οποία ενώ θεωρούνταν μηδενικού ρίσκου εξακολουθούσαν να παρέχουν αξιόλογα επιτόκια. Τώρα ήταν οι ίδιες οι κυβερνήσεις του Νότου που μπορούσαν να δανειστούν με ολοένα χαμηλότερο κόστος και να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματα που στο μεταξύ δημιουργούνταν από την έκρηξη στην κατανάλωση.

Μέχρι το 2007 το σχέδιο διάσωσης της Γερμανίας είχε πετύχει: η χώρα είχε ξεπεράσει την ύφεση χωρίς να χρειαστεί να αυξήσει το χρέος και τα ελλείμματα της, είχε μετατραπεί σε πρώτη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο έχοντας εκμεταλλευτεί την απογείωση της πίστωσης στην ευρωζώνη αλλά αποφεύγοντας, εντέχνως, τις συνέπειες για την ίδια και παράλληλα είχε αναστήσει τη χρηματοοικονομική της αγορά και είχε σώσει το τραπεζικό της σύστημα. Στο μεσοδιάστημα, όμως, είχε ζώσει το Νότο με ωρολογιακές οικονομικές βόμβες.

Ακολούθησε η αμερικανική κρίση, η οποία εξελίχτηκε σε ένα παγκόσμιο τσουνάμι. Οι ωρολογιακές βόμβες στην ευρωζώνη άρχισαν να πυροδοτούνται αλλά η βλάβη σε κάποιες απ’ αυτές, όπως στην Ελλάδα, αποδεικνύονταν μικρότερη απ’ την αναμενόμενη. Ο ‘διεφθαρμένος’, ‘τεμπέλης’ και ‘σπάταλος’ Έλληνας είχε την πρόνοια να αποταμιεύει τμήμα των χρημάτων του απ’ τα χρόνια της πλασματικής ανάπτυξης με αποτέλεσμα οι καταθέσεις να αποτελούν μία ασπίδα στις όποιες χρηματοπιστωτικές πιέσεις, ενώ οι ελληνικές τράπεζες, είτε από έλλειψη τεχνογνωσίας είτε εξαιτίας μίας σύνεσης που αντανακλούσε το γενικότερο ελληνικό χρηματοοικονομικό συντηρητισμό, είχαν αποφύγει να επενδύσουν στα σύνθετα επενδυτικά στεγαστικά προϊόντα που κατέστρεφαν την αμερικανική αγορά κατοικίας και μόλυναν την ευρωζώνη. Ως αποτέλεσμα η ροή κεφαλαίων δεν αντιστράφηκε στην Ελλάδα, τα κεφάλαια παρέμειναν στη χώρα και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κρατήθηκε όρθιο και μετά το τσουνάμι, στηρίζοντας ταυτόχρονα και την πολύ εξαρτημένη, πλέον, απ’ αυτό ελληνική οικονομία.

Το σκάσιμο της αμερικανικής φούσκας κατοικίας, η αμερικανική τραπεζική κρίση, η μετεξέλιξη της κρίσης σε διεθνή, η παγκόσμια και ιστορικών διαστάσεων οικονομική ύφεση, το διεθνές χρηματιστηριακό κραχ μετοχών και η εκτίναξη των τιμών πετρελαίου και τροφίμων σε ιστορικά υψηλά επίπεδα τιμών ήταν μερικά απ’ αυτά με τα οποία είχε έρθει αντιμέτωπη η Ελλάδα μεταξύ 2006 και 2008 και κόντρα σε κάθε πρόβλεψη είχε αντέξει.

Η πτώχευση της Lehman Brothers το Σεπτέμβριο του 2008, όμως, μετέφερε την κρίση ρευστότητας σε ένα άλλο επίπεδο, κάνοντας τη χειρότερη απ’ οτιδήποτε είχε δει η παγκόσμια οικονομία επί 80 χρόνια. Η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα παρείχε μυστικά δάνεια ύψους, σχεδόν, 10 τρις δολαρίων σε αμερικανικές και διεθνείς τράπεζες προκειμένου να αποτρέψει το απόλυτο χάος και μείωσε τα επιτόκια του δολαρίου σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, κοντά στο μηδέν. Οι ελληνικές τράπεζες, βέβαια, δεν έλαβαν κρυφά δάνεια απ’ τις ΗΠΑ.

Αντί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ακολουθήσει το παράδειγμα της Αμερικανικής μειώνοντας τα επιτόκια του ευρώ ανταποκρινόμενη στις πρωτοφανείς οικονομικές συνθήκες, προέβηκε σε αύξηση (!) τους κάνοντας την ήδη υπό εξαφάνιση ρευστότητα στην ευρωζώνη πανάκριβη και ακόμη πιο δύσκολο να αντληθεί. Στα τέλη του 2008 και ενώ τα επιτόκια του δολαρίου είχαν μειωθεί κοντά στο μηδέν, τα επιτόκια του ευρώ είχαν αυξηθεί πάνω απ’ το 4% στο υψηλότερο επίπεδο ετών.

Ενώ στα χρόνια που η ρευστότητα ήταν πλεονάζουσα και προκαλούσε φούσκες και πληθωρισμό η ΕΚΤ διατηρούσε τα επιτόκια στο 2%, την ώρα της ιστορικής κρίσης που χρειαζόταν φθηνό χρήμα για να αποφευχθεί ο αντιπληθωρισμός και να αντιμετωπιστεί η ύφεση, η ΕΚΤ προχώρησε σε αύξηση των επιτοκίων προκαλώντας ένα ακόμη καταστροφικό χτύπημα στην ευρωζώνη και ειδικά στις χώρες του Νότου.

Πίσω από αυτήν τη φαινομενικά παράλογη και προφανώς καταστροφική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, κρυβόταν και πάλι τα συμφέροντα της Γερμανίας, η οποία είχε εμπλακεί σε έναν άνευ προηγουμένου νομισματικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, προσπαθώντας να εκθρονίσει το δολάριο με το να αυξάνει τα επιτόκια του ευρώ προσελκύοντας έτσι κεφάλαια απ’ όλο τον κόσμο στη Φρανκφούρτη, η οποία και διεκδικούσε, πλέον, με αξιώσεις απ’ το Λονδίνο το ρόλο του νέου ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού κέντρου.

Η απάντηση των ΗΠΑ ήταν η κατακόρυφη άνοδος του δολαρίου και η επαναπροσέλκυση κεφαλαίων σ΄ αυτό, κάτι που προκάλεσε την κατάρρευση της αγοράς εμπορευμάτων. Καθώς οι επενδυτές έφευγαν απ’ τα εμπορεύματα και αναζητούσαν ασφαλές καταφύγιο για τα κεφάλαια τους, άρχισαν να επιστρέφουν στις ΗΠΑ αποχωρώντας απ’ την Ευρώπη, γεγονός που οδηγούσε στην πώληση περιουσιακών στοιχείων σε ευρώ και έτσι και τραπεζικών και κρατικών ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας τα οποία και για πρώτη φορά απ’ την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος δοκιμάστηκαν σκληρά.

Στα τέλη του 2008 με αρχές 2009 τα CDS και τα επιτόκια των ελληνικών, ισπανικών, πορτογαλικών και ιταλικών ομολόγων μπήκαν σε ανοδική τροχιά αφού οι διεθνείς επενδυτές πουλούσαν κάθε τι συνδεδεμένο σε ευρώ εξαιτίας των πολιτικών επιλογών της Γερμανίας.

Ήταν εκείνη η χρονική στιγμή την οποία επέλεξε ο πρώην Πρωθυπουργός της χώρας, κ. Σημίτης, για να απευθυνθεί στην ελληνική Βουλή σχετικά με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, αποφεύγοντας να βρει ευθύνες οπουδήποτε αλλού πέρα απ’ την Ελλάδα και θέτοντας θέμα αποκλεισμού της απ’ τις αγορές και προσφυγής της στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σε μία ομιλία που αν δεν είχε αντιμετωπιστεί με ψυχραιμία από την τότε κυβέρνηση και αντιπολίτευση θα μπορούσε να έχει τινάξει τη χώρα στον αέρα ένα χρόνο νωρίτερα απ’ ότι τελικά συνέβη.

Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν ήταν ελληνικό αλλά πρωταρχικώς ευρωπαϊκό και έτσι οι χώρες της ΕΕ στράφηκαν για βοήθεια στην ΕΚΤ ζητώντας ένα πανευρωπαϊκό σχέδιο προστασίας των τραπεζών. Ο Γάλλος Πρόεδρος Σαρκοζί προώθησε αυτήν τη λύση αλλά η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ ήταν κάθετα αντίθετη απορρίπτοντας την προστασία του τραπεζικού συστήματος από την ΕΚΤ και επιβάλλοντας τη στήριξη των τραπεζών με εθνικά κεφάλαια.

Ακόμη και μετά απ’ αυτήν την καταστροφική απόφαση της Γερμανίας και ενώ η Ελλάδα αναγκάστηκε να στηρίξει τις τράπεζες της με κρατικές εγγυήσεις, κατάφερε να αποφύγει τα χειρότερα και να φτάσει στο Νοέμβριο του 2009 αποδυναμωμένη μεν αλλά έχοντας διατηρήσει την πιστοληπτική της βαθμολογία στο Α, έχοντας πετύχει να δανείζεται με επιτόκια κοντά στο ιστορικό χαμηλό της, έχοντας αποτρέψει την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας, έχοντας προσελκύσει αρκετά διεθνή επενδυτικά κεφάλαια ώστε το χρηματιστήριο της να καταγράφει τη μεγαλύτερη άνοδο στον κόσμο σε ετήσια βάση, έχοντας έναν τραπεζικό κλάδο ισχυρό, και συνεχίζοντας συνεχίζει να εμπνέει εμπιστοσύνη στο εξωτερικό και το εσωτερικό της έτσι ώστε και να μπορεί να χρηματοδοτεί το χρέος της αλλά και να απολαμβάνει μεγάλες εισροές στις ελληνικές τράπεζες, μετρώντας αθροιστικά τις μεγαλύτερες καταθέσεις από ιδιώτες και επιχειρήσεις στην ιστορία της. Πράγματι, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είχε προσελκύσει νέες καταθέσεις ύψους, περίπου, 22 δις ευρώ το 2007, οι οποίες ενισχύθηκαν κατά επιπλέον 30 δις ευρώ το 2008 ενώ ακόμη και στο 2009 οι ελληνικές τράπεζες είδαν τις καταθέσεις να αυξάνονται κατά 10 δις ευρώ.

Χρειάστηκαν, ωστόσο, μόλις μερικές εβδομάδες πανικού της κυβέρνησης Παπανδρέου για να αντιστραφεί αυτή η μακροπρόθεσμη τάση και να αρχίσει ένα καταστροφικό κύμα εκροής καταθέσεων. Μόνο τον Ιανουάριο του 2010 εγκατέλειψαν τις ελληνικές τράπεζες κεφάλαια ύψους 5 δις ευρώ, με το έτος να κλείνει με εκροές ύψους 29 δις ευρώ. Από το Δεκέμβριο του 2009 μέχρι τον Απρίλιο του 2012 οι ελληνικές τραπεζικές καταθέσεις είχαν μειωθεί από 238 δις ευρώ στα 166 δις ευρώ, καταγράφοντας πτώση κατά 43%. Περίπου το 85% των εκροών προήλθε από ιδιώτες αποτυπώνοντας τον πανικό που κατέβαλλε τους Έλληνες πολίτες.

Ακόμη χειρότερα, ο διεθνής πανικός μεταφράστηκε σε μαζικές πωλήσεις ελληνικών περιουσιακών στοιχείων, μεταξύ των οποίων και μετοχών, τραπεζικών και κρατικών ομολόγων, με τα κεφάλαια να μεταφέρονται απ’ την Ελλάδα στη Γερμανία προς αναζήτηση ασφάλειας. Ιδιωτικός και κρατικός τομέας αποκλείστηκαν απ’ τις αγορές κεφαλαίων και η χώρα δε μπορούσε πια να χρηματοδοτήσει το χρέος και τα ελλείμματα της.

Είχε έρθει η ώρα της Ελλάδας να χρειαστεί βοήθεια απ’ τη Γερμανία. Η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της ΕΕ, όμως, είχε άλλα σχέδια καθώς είδε στην ελληνική και στην ευρωπαϊκή κρίση μια διπλή ευκαιρία:

α) να πετύχει την έξοδο της ίδιας απ΄ τη μεγαλύτερη ύφεση στην ιστορία της με το να μετατραπεί σε πόλο έλξης κεφαλαίων εξασφαλίζοντας ένα μέγα πακέτο τόνωσης βασιζόμενο στην αστείρευτη ρευστότητα και στο χαμηλό κόστος κρατικού δανεισμού της

β) να προωθήσει τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης κάτω απ’ την ηγεμονία της, σχέδιο που είχε εκπονηθεί αλλά είχε μείνει στάσιμο απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και το οποίο αποτυπώνεται με μεγάλη σαφήνεια στα απόρρητα έγγραφα εκείνης της περιόδου που αποχαρακτηρίστηκαν μόλις προσφάτως.

Σήμερα, περισσότερο από δυόμιση χρόνια απ’ το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης, η Γερμανία έχει προχωρήσει πολύ στην υλοποίηση των δύο αυτών στόχων. Όσον αφορά στον πρώτο, η οικονομία της αναπτύχθηκε με τους μεγαλύτερους ρυθμούς απ’ την επανένωση της χώρας, καταγράφοντας παράλληλα μία σειρά θετικών ρεκόρ δεκαετιών. Καταλυτικό ρόλο σε αυτό έπαιξε το πακέτο τόνωσης που απόλαυσε η Γερμανία από τη μεταφορά κεφαλαίων απ’ το Νότο στις τράπεζες της αλλά και από τη μετατροπή της σε καταφύγιο κεφαλαίων απ’ όλο τον κόσμο, γεγονός που τη βοήθησε να δανείζεται με ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Η μελέτη της ροής τραπεζικών καταθέσεων μεταξύ των κρατών του Νότου και της Γερμανίας αποκαλύπτει τη δημιουργία μίας αρνητικής συσχέτισης που ξεπέρασε το 0,8. Δηλαδή περίπου στο 80% των περιπτώσεων οι εκροές απ’ το Νότο κατέληξαν σε εισροές στη Γερμανία (στοιχεία: Budensbank). .

Το ισοζύγιο στο Target 2, το Μάιο του 2012, έδειξε πλεόνασμα ύψους 660 δις ευρώ για τη Γερμανία, 146 δις ευρώ για την Ολλανδία και 45 δις ευρώ για τη Φινλανδία. Οι χώρες αυτές απολαμβάνουν χάρη στην κρίση πακέτα τόνωσης που αντιστοιχούν στο 23-25% του ΑΕΠ τους. Την ίδια στιγμή το αντίστοιχο έλλειμμα για τις χώρες του Νότου αντιστοιχεί στο 20-60% του ΑΕΠ τους (20% για Ιταλία, 23% για Ισπανία, 60% για Ιρλανδία, 50% για Ελλάδα).

Όσον αφορά στο δεύτερο στόχο της, η Γερμανία αναδείχτηκε ως ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της ΕΕ, θέτοντας και επιβάλλοντας τους κανόνες της και προχωρώντας στην εμβάθυνση της ευρωζώνης με μεγαλύτερα βήματα από ποτέ. Η παράδοση εθνικής κυριαρχίας σε ευρωπαϊκά και υπό γερμανικό έλεγχο ιδρύματα είναι η νέα τάση που μετατρέπει τη Γερμανία σε ευρωπαϊκή αυτοκρατορία, χάρη στην ελληνική και την ευρωπαϊκή κρίση.

Αυτό που δεν έγινε ποτέ αντιληπτό απ’ τις ελληνικές κυβερνήσεις, είναι ότι όπως κάθε άλλη ηγέτιδα δύναμη μίας νομισματικής ένωσης, η Γερμανία δε θα κάνει ποτέ τίποτε που να εξυπηρετεί το γενικό ευρωπαϊκό συμφέρον αν δεν εξυπηρετείται πρωτίστως το δικό της. Η εταιρική αλληλεγγύη ισχύει μόνο από τον πιο αδύναμο προς τον πιο δυνατό. Η Γερμανία θα αντιμετωπίζει πάντα τις πιο αδύναμες οικονομικά χώρες με αλαζονεία και θα επιδιώκει να ισχυροποιείται εις βάρος τους αφού αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο. Δε χρειάζεται να κοιτάξει κανείς πολύ μακριά για να καταλάβει πώς λειτουργεί μία κυρίαρχος δύναμη σε ένα νομισματικό σύστημα και αρκεί να δει τις ΗΠΑ, που με το δολάριο εκμεταλλεύτηκαν ολόκληρο τον κόσμο από το 1945 και μετά.

Δεν είναι τυχαίο πως ήταν η Γερμανία που ηγήθηκε της αλλαγής του προηγούμενου νομισματικού συστήματος στις αρχές της δεκαετίας του ’70, οργανώνοντας έναν κατά το ήμισυ επιτυχή νομισματικό πόλεμο εναντίον του δολαρίου, στην προσπάθεια της, τότε, να βάλει τέλος στην αμερικανική νομισματική κυριαρχία καθώς ήταν η ίδια που βρισκόταν στη θέση του αποδέκτη των συνεπειών του τρόπου λειτουργίας των ΗΠΑ μέσα στα πλαίσια της.

Ούτε είναι συμπτωματικό που απέτυχαν και οι τρεις προσπάθειας δημιουργίας μίας ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης με επίκεντρο το γερμανικό μάρκο, αφού η Γερμανία δρούσε πάντα με τον ίδιο τρόπο, εκμεταλλευόμενη τους εταίρους της τόσο σε καιρούς ηρεμίας, ώστε να προωθεί τη δική της ανάπτυξη όσο και περιόδους κρίσης, πιέζοντας για περισσότερο έλεγχο, δημοσιονομική και πολιτική ενοποίηση.

Τελικά, βέβαια, δεν έχει τόσο σημασία τί κάνουν οι άλλοι και αν αυτό μας βλάπτει ή μας βοηθά αλλά το τί κάνουμε εμείς για να αμυνθούμε ή να βοηθήσουμε τον εαυτό μας. Και κοιτώντας πίσω στο χρόνο θα διαπιστώσουμε εύκολα μερικά απ’ τα δραματικά λάθη των τελευταίων κυβερνήσεων που πέρασαν απ’ την Ελλάδα.

Η κυβέρνηση Σημίτη έκανε πολιτική της σημαία την είσοδο της Ελλάδας στο ευρώ αποτυγχάνοντας να προετοιμάσει τη χώρα σωστά γι’ αυτό το ιστορικό γεγονός και αφήνοντας την, εν γνώση της και προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της, εκτεθειμένη σε εξαιρετικά μεγάλους κινδύνους. Οι ευθύνες του κ. Σημίτη γι’ αυτό είναι διαχρονικές και βαρύτατες.

Η κυβέρνηση Καραμανλή δεν έκανε αυτά που έπρεπε για να προστατέψει τη χώρα απ’ τις αρνητικές συνέπειες της εισόδου της στην ευρωζώνη. Με ατολμία και χωρίς αίσθηση της ιστορικής του ευθύνης ο κ. Καραμανλής απόλαυσε πολιτικά τα θετικά της υιοθέτησης του ευρώ, αποτυγχάνοντας να εκμοντερνίσει και να ενδυναμώσει τη χώρα ώστε να αντιμετωπίσει τους δαίμονες του παρελθόντος και τις προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου πανικοβλήθηκε και πανικόβαλε έναν ολόκληρο κόσμο για το άγνωστο (;) δημοσιονομικό έλλειμμα, λειτουργώντας ως μεγεθυντής και πολλαπλασιαστής των προβλημάτων της οικονομίας και οδηγώντας, ουσιαστικά, τη χώρα στην πτώχευση απ’ το Νοέμβριο του 2009 εφόσον ήταν δεδομένο πως η Γερμανία δεν υπήρχε περίπτωση να αναλάβει τις δικές της ευθύνες. Μελετώντας κανείς οικονομική ιστορία είναι μάλλον απίθανο να βρει πολλά αντίστοιχα παραδείγματα που ένας άνθρωπος πανικόβαλε τόσους πολλούς. Οι ηγέτες δεν πανικοβάλλονται και το κυριότερο δεν πανικοβάλλουν τους υπόλοιπους γύρω τους, πόσο μάλλον έναν ολόκληρο πλανήτη. Εκτός και αν ο κ. Παπανδρέου γνώριζε πως η ανθρωπότητα απειλούνταν με εξαφάνιση και ότι μόνο αυτός μπορούσε να την προστατέψει, δεν είχε κανένα πολιτικό έρεισμα και καμία νομιμοποίηση να θυσιάσει την Ελλάδα. Οτιδήποτε ακολούθησε του ‘Πανικού Παπανδρέου’, ήταν η συνέχεια μίας προδιαγεγραμμένης τραγωδίας.

Οι χώρες είναι υπεύθυνες για τις επιλογές και τα λάθη τους και η Ελλάδα έχει πολλά και διαφορετικής βαρύτητας δικά της λάθη να κατανοήσει, να αναγνωρίσει και να διορθώσει. Αλλά με το να αποδέχεται ευθύνες που δεν της ανήκουν, να αυτοδυσφημίζεται διεθνώς και το κυριότερο να αδυνατεί να αντιληφθεί και να αναδείξει τις ευθύνες και το ρόλο άλλων σε ιστορικής σημασίας γεγονότα και καταστάσεις, διαπράττει ένα αυτοκτονικό λάθος.

Σε τελική ανάλυση κάθε κράτος πρέπει να έχει τους δικούς του μακροπρόθεσμους, εθνικούς και υπερκομματικούς στόχους. Η Ελλάδα πρέπει να αναγνωρίσει και να κατανοήσει αυτούς των υπόλοιπων κρατών που την επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα και επιτέλους να προσδιορίσει και να επιδιώξει τους δικούς της. Αν κάνει η ίδια αυτό που πρέπει θα μπορεί και να βοηθά τον εαυτό της και να προστατεύεται από εξωτερικούς κινδύνους αλλά και να νομιμοποιείται να αποδίδει ευθύνες στα κράτη που λειτουργούν με τρόπο βλαπτικό για το σύνολο. Και η Γερμανία, τουλάχιστον στα πλαίσια της ευρωζώνης, είναι σίγουρα ένα από αυτά.

Πάνος Παναγιώτου
Χρηματιστηριακός Τεχνικός Αναλυτής
Διευθυντής GSTA Ltd, WTAEC Ltd

Πηγή: Επίκαιρα

Η εξέγερση των Ελλήνων στο Άουσβιτς

Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ στη Sueddeutsche Zeitung: Το ευρώ σώζει τη Γερμανία

Ο χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής Πάνος Παναγιώτου, σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα Sueddeutsche, μιλά για την κρίση που πλήττει την Ελλάδα και το ρόλο της ευρωπαϊκής και κυρίως της γερμανικής πολιτικής σε αυτή. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, «η Γερμανία υποδέχτηκε στο ευρώ όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, παραβλέποντας την πραγματική τους ικανότητα να προσχωρήσουν σε αυτό και στη συνέχεια χρησιμοποίησε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ως αντλία που τις φούσκωνε με φθηνό ρευστό ώστε με την πλεονάζουσα ρευστότητα τους να μπορούν να αγοράζουν τα ακριβά γερμανικά προϊόντα».

 

 Επιστροφή στη δραχμή… Έφτασε η ώρα;

Από το Νοέμβριο του 2009 η Ελλάδα βαδίζει με το ένα πόδι στο δρόμο του ευρώ και με το άλλο στο δρόμο της δραχμής. Σε ποιον απ’ τους δύο δρόμους θα καταλήξει εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πολιτική βούληση των ηγετών της ΕΕ να τη στηρίξουν, η οποία με τη σειρά της επηρεάζεται απ’ το πολιτικό και το οικονομικό κόστος αυτής της στήριξης και τελικά απ’ τη γενικότερη κατάσταση και την πορεία της ελληνικής και της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Όταν ξέσπασε η ελληνική κρίση όλοι ήθελαν να αποφύγουν πάση θυσία την πτώχευση και την έξοδο της Ελλάδας απ’ την Eυρωζώνη καθώς η ετοιμότητα για ένα τέτοιο ενδεχόμενο ήταν μηδενική και η αντίδραση των αγορών σε έναν άγνωστο και ανυπολόγιστο κίνδυνο θα μπορούσε να απειλήσει με διάλυση το ευρώ και να προκαλέσει μία άνευ προηγουμένου ευρωπαϊκή και διεθνή κρίση.

Η διαπίστωση πως περισσότερο απ’ το 90% των ελληνικών ομολόγων διέπονταν απ’ το ελληνικό Δίκαιο, κάτι που επέτρεπε στην Ελλάδα να προκαλέσει επιμήκυνση ή και κούρεμα του χρέους της μεταφέροντας τις απώλειες της κυρίως στον ιδιωτικό τομέα (βρετανικό, αμερικανικό και ευρωπαϊκό) δεν εκλήφθηκε απ’ την ΕΕ ως ευκαιρία αλλά αντιμετωπίστηκε ως απειλή. Η απόφαση η Ελλάδα να μην προχωρήσει έγκαιρα σε αναδιάρθρωση αλλά να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα ‘γέφυρα’ μέσω του οποίου μεταφέρθηκαν οι δυνητικές ζημίες του ιδιωτικού τομέα στα ευρωπαϊκά κράτη ενέτεινε την κρίση, ενισχύοντας τον ομφάλιο λώρο των ευρωπαϊκών κρατών με τις τράπεζες τους και ανοίγοντας το δρόμο για επανάληψη αυτής της διαδικασίας σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη.

Για περισσότερο από δυο χρόνια η ΕΕ κρατά σε μηχανική στήριξη την Ελλάδα κερδίζοντας χρόνο για να προετοιμαστεί για την πιθανότητα εξόδου της απ’ το ευρώ και για να προχωρήσει στο σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης και διάσωσης των ευρωπαϊκών τραπεζών και σήμερα πλέον τα πράγματα είναι διαφορετικά απ’ ότι το 2009 ως προς το βαθμό ετοιμότητας για ένα τέτοιο ενδεχόμενο αν και πολλοί σημαντικοί κίνδυνοι εξακολουθούν να παραμονεύουν πίσω απ’ ένα GREXIT. Παρόλα αυτά η Ελλάδα έχει αφοπλιστεί απ’ όλα τα νομικά της πλεονεκτήματα και δε μπορεί πια να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση μόνη της χωρίς να υποστεί μία καταστροφική πτώχευση, ενώ η ελληνική οικονομία έχει υποστεί τόσο μεγάλο πλήγμα εξαιτίας του προγράμματος εξαντλητικής λιτότητας, (η ελληνική ύφεση είναι σε διάρκεια ήδη η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο από το 1800 και μετά ενώ το ΑΕΠ της χώρας έχει ήδη μειωθεί περισσότερο από 20%) που οι αντοχές των πολιτών έχουν μειωθεί αποφασιστικά.

Υπό την παραπάνω οπτική, λοιπόν, αν η Γερμανία και η ΕΕ αισθάνονται έτοιμες για μία ελληνική ‘θυσία’ ώστε για παράδειγμα να δικαιολογήσουν τη ‘σωτηρία’ της Ισπανίας και της Ιταλίας τότε η ώρα για μία έξοδο της Ελλάδας απ’ την ευρωζώνη είναι πιθανό να έχει πλησιάσει επικίνδυνα. Σε κάθε περίπτωση το μπαλάκι βρίσκεται στο γήπεδο της Γερμανίας και της ΕΕ και όχι της Ελλάδας η οποία είναι εξαντλημένη και σε κατάσταση αποσύνθεσης.

Οι Έλληνες πολίτες έχουν φτάσει στα όριά τους. Βρίσκεται η Ελλάδα αντιμέτωπη με μια κοινωνική αναταραχή;

Η κοινωνική αναταραχή υπάρχει ήδη στην Ελλάδα όπως και σε πολλές χώρες του κόσμου εξαιτίας της παγκόσμιας κρίσης. Θυμηθείτε τις διαδηλώσεις απ’ τις ΗΠΑ μέχρι τις αραβικές και αφρικανικές χώρες και φυσικά τους αγανακτισμένους και δη νεόπτωχους και άνεργους πολίτες στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Το γεγονός πως στην Ελλάδα η εκδήλωση της κοινωνικής αναταραχής γίνεται μέχρι στιγμής με ήπιο τρόπο παρά το πρωτοφανές μέγεθος της ελληνικής κρίσης είναι αποτέλεσμα της βαθιάς δημοκρατικής παιδείας και της εμπειρίας των Ελλήνων πολιτών στην αντιμετώπιση εξαιρετικά δύσκολων και επίπονων καταστάσεων. Πέρα απ’ αυτό ο φιλοευρωπαϊσμός των Ελλήνων τους κάνει να επιδεικνύουν μία μοναδική πίστη στο όραμα και την ιδέα της Ευρώπης.

Παρά το γεγονός πως τα μέτρα που έφερε η Τρόικα προκάλεσαν τόσο πόνο αντίθετα με τις υποσχέσεις για το αντίθετο, στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Έλληνες εξακολουθούν να επιθυμούν την παραμονή τους στην ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αφοσίωσης στην ιδέα μίας ενωμένης Ευρώπης.

Αξίζει να θυμηθούμε πως κατά τη διάρκεια της νομισματικής κρίσης των αρχών της δεκαετίας του ’90, τόσο η Βρετανία όσο και η Ιταλία αποχώρησαν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών και προτίμησαν το δρόμο της μεγάλης υποτίμησης των εθνικών τους νομισμάτων αντί του δημοσιονομικού πόνου. Μάλιστα, έκτοτε η Βρετανία εξελίχτηκε σε έναν απ’ τους μεγαλύτερους πολέμιους του ευρωπαϊκού οράματος.

Αν ωστόσο η κατάσταση στην Ελλάδα επιδεινωθεί κι’ άλλο ή αν η κρίση παραταθεί, τότε θα αρχίσουμε να μιλάμε για οικονομική γενοκτονία των Ελλήνων και σε μία τέτοια περίπτωση η κοινωνική αναταραχή μπορεί να λάβει ακραίες και καταστροφικές μορφές έκφρασης, κάτι το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί.

Είναι καθόλου πιθανό μια ευρωπαϊκή χώρα που δεν μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της να ξαναγίνει υγιής;

Είναι αλήθεια ότι οι πολιτικοί και οικονομικοί ιθύνοντες στην ΕΕ και το ΔΝΤ συχνά λησμονούν πως η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα διεθνώς που πέτυχε τόσο μεγάλη μείωση του δημοσιονομικού της ελλείμματος χωρίς παράλληλη υποτίμηση του νομίσματος της και πως αυτή η διαδικασία είναι εξαιρετικά επίπονη.

Μία καλή απάντηση στο ερώτημα αν η δημοσιονομική εξυγίανση χωρίς υποτίμηση είναι δύσκολη ή τελικά, αδύνατη, φαίνεται να δίνεται από πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ με θέμα την ‘αναπτυξιακή λιτότητα’ όπου υποστηρίζεται η μελέτη μιας σειράς προγραμμάτων δημοσιονομικής εξυγίανσης σε αναπτυγμένα κράτη φανέρωσε ότι η μέχρι τώρα στρατηγική του ΔΝΤ ήταν λανθασμένη καθώς η προσπάθεια υλοποίησης σκληρής λιτότητας σε μία αδύναμη οικονομικά χώρα (περίπτωση Ελλάδας) μπορεί να προκαλέσει πολυετείς και μη αναστρέψιμες βλάβες με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μακροχρόνια ανεργία. Στα συμπεράσματα της συγκεκριμένης έκθεσης αναφέρεται πως η δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει να γίνεται σε πρώτο χρόνο αλλά η εφαρμογή των μέτρων λιτότητας να έρχεται αφού η οικονομία επιστρέψει δυναμικά στην ανάπτυξη και όχι νωρίτερα. Μία τέτοια ‘αναπτυξιακή λιτότητα’ μοιάζει να αποτελεί μία ρεαλιστική λύση για τις χώρες της ΕΕ με ανάγκες δημοσιονομικής εξυγίανσης και μπορεί να πετύχει χωρίς υποτίμηση και εντός ευρώ αρκεί να υπάρξει πολιτική βούληση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ειδικά για την Ελλάδα και πιθανώς για την Πορτογαλία, ωστόσο, το πιθανότερο είναι πως θα χρειαστούν και επιπρόσθετα βοηθητικά μέτρα προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιτυχία ενός τέτοιου προγράμματος.

Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα προκλήθηκε κυρίως από την ίδια τη χώρα ή είναι αποτέλεσμα ευρωπαϊκών πολιτικών;

Η κρίση στην Ελλάδα ξέσπασε επίσημα» στα τέλη του 2009 όταν ο τότε πρωθυπουργός της κ. Γ. Παπανδρέου πανικοβλήθηκε και πανικόβαλε τους πάντες σχετικά με την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, υποστηρίζοντας πως η χώρα κινδύνευε με πτώχευση κάτι το οποίο δεν πιστοποιούνταν από κανένα στοιχείο στη δεδομένη στιγμή αλλά και όταν διέσυρε την Ελλάδα διεθνώς ρίχνοντας όλο το βάρος των όποιων προβλημάτων αυτή αντιμετώπιζε αποκλειστικά και μόνο στην ίδια, κάτι το οποίο απέχει πάρα πολύ απ’ την πραγματικότητα.

Χωρίς να αρνείται κανείς τις τεράστιες ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων και των ελληνικών τραπεζών για τα προβλήματα της Ελλάδας, στα τέλη του 2009 η ελληνική οικονομία είχε ήδη πληγωθεί καίρια και ταλαιπωρηθεί εξαντλητικά από μία σειρά εξωτερικών αρνητικών παραγόντων όπως:

• την αμερικανική και στη συνέχεια τη διεθνή τραπεζική κρίση (έκθεση του πανεπιστημίου Χάρβαρντ δείχνει πως των τραπεζικών κρίσεων ακολουθούν κρίσεις κρατικού χρέους καθώς τα κράτη επωμίζονται τις ζημίες των τραπεζών – έκθεση της ΕΕ το Φεβρουάριο του 2009 έκανε λόγο για ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών δυνητικού ύψους πολλών τρις ευρώ)

• το παγκόσμιο χρηματιστηριακό κραχ

• την κατάρρευση της αμερικανικής αγοράς κατοικίας η οποία έλαβε διεθνείς διαστάσεις μολύνοντας και την Ελλάδα όπου ο κλάδος κατοικίας αποτελούσε ένα απ’ τους σημαντικότερους οικονομίας της χώρας

• την απογείωση των τιμών πετρελαίου στο ιστορικό ρεκόρ των 147 δολαρίων (οι τιμές πετρελαίου πριν τον πόλεμο στο Ιράκ κυμαίνονταν στα 25 δολάρια ανά βαρέλι) – η Ελλάδα εισάγει το 98% του πετρελαίου που καταναλώνει και μέσα σε λίγα χρόνια βρέθηκε να πληρώνει 600% υψηλότερες τιμές πετρελαίου

• το ιστορικό ρεκόρ στις τιμές τροφίμων και εμπορευμάτων το οποίο καταγράφηκε στα μέσα του 2008 ως απόρροια της εκτόξευσης των τιμών πετρελαίου (η Ελλάδα εισάγει το μεγαλύτερο ποσοστό των τροφίμων και των εμπορευμάτων που καταναλώνει)

• την χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε πριν την ελληνική κρίση με αφετηρία την Ιρλανδία και στη συνέχεια με την παραλίγο πτώχευση του Ντουμπάι

• το νομισματικό πόλεμο δολαρίου – ευρώ ο οποίος το 2009 είχε φτάσει σε κορύφωση (βλέπε δηλώσεις Σαρκοζί για την ανάγκη αλλαγής του διεθνούς νομισματικού συστήματος και αντικατάστασης του δολαρίου από ένα καλάθι νομισμάτων με ειδικό βάρος σ’ αυτό για το ευρώ και τη δέσμευση του να το πετύχει στη σύνοδο των G20 το 2011 – βλέπε επίσης σχετικές εκθέσεις ΔΝΤ, ΟΗΕ, με έμφαση στην ανάγκη αλλαγής του ρόλου του δολαρίου στο διεθνές νομισματικό σύστημα)

• την επιτοκιακή πολιτική της ΕΚΤ, η οποία διατήρησε τα επιτόκια του ευρώ σε ιστορικό χαμηλό επίπεδο στα χρόνια της μεγάλης ανάπτυξης προκειμένου να στηρίξει την υπό οικονομική πίεση Γερμανία, για να τα αυξήσει σε ιστορικό υψηλό την ώρα της ύφεσης προκαλώντας αρχικά φούσκες και στη συνέχεια ασφυξία στα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου

• την απόφαση, στον απόηχο της πτώχευσης της Lehman Brothers, της ΕΕ με επικεφαλής τη Γερμανία, να στηριχτούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες με κρατικά χρήματα ξεχωριστά από κάθε χώρα της Ευρωζώνης και όχι να αφεθούν οι τράπεζες να αναλάβουν τις ευθύνες τους ή τουλάχιστον να διασωθούν με ένα κοινό ευρωπαϊκό πλάνο που θα επέτρεπε παράλληλα και την προστασία των κρατών και τελικά του ευρώ

• την παγκόσμια ύφεση, η οποία ήταν η μεγαλύτερη των τελευταίων δεκαετιών και που γι’ αυτήν, προφανώς, δεν ευθύνεται η Ελλάδα

Αξίζει να θυμηθούμε τις δηλώσεις της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ για τους υπαίτιους της κρίσης το Σεπτέμβριο του 2008 όταν υποστήριξε πως«φορολογούμενοι πολύ μακριά από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία θα πρέπει τώρα να κουβαλήσουν το βάρος της κρίσης, η οποία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, αν οι ΗΠΑ είχαν ενεργήσει με μεγαλύτερη σύνεση κάτι για το οποίο ευθύνεται και η Βρετανία…. Οι ΗΠΑ οδήγησαν το βιομηχανικό κόσμο στην χρηματοπιστωτική κρίση με την πεισματική τους άρνηση να επιβάλλουν οποιονδήποτε έλεγχο στην πιστωτική επέκταση και παράλληλα επιτρέποντας τη διεξαγωγή εμπορίου πίστωσης απ’ τις τράπεζες» (The Guardian, 22 Σεπτεμβρίου 2008).

Έτσι αν και η ελληνική κρίση ξεκίνησε «επισήμως» στα τέλη του 2009, η βλάβη στην ελληνική οικονομία είχε αρχίσει πολλά χρόνια νωρίτερα, με συνδυαστικές ευθύνες τόσο των ελληνικών κυβερνήσεων και των ελληνικών τραπεζών όσο όμως και των ΗΠΑ, των διεθνών τραπεζών, της ΕΕ, της ΕΚΤ και της Γερμανίας.

Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, πως μέχρι τη στιγμή του «Πανικού Παπανδρέου» η Ελλάδα συνέχιζε να προσελκύει επενδυτικά κεφάλαια, το χρηματιστήριο της κατέγραφε τη μεγαλύτερη άνοδο στον κόσμο σε ετήσια βάση (μέχρι το Νοέμβριο του 2009), οι τράπεζες της απολάμβαναν καταθέσεις στο ύψος ρεκόρ των 247 δις ευρώ, η πιστοληπτική βαθμολογία της βρισκόταν στο Α (δεύτερη υψηλότερη στην ιστορία της), η καταναλωτική εμπιστοσύνη είχε μπει σε φάση ανάρρωσης, οι αγορές κεφαλαίων ήταν ανοιχτές για δανεισμό τόσο για το κράτος όσο και για τις τράπεζες με λογικά επιτόκια και δεν ετίθετο θέμα εξυπηρέτησης του χρέους, οι τιμές των CDS της παρέμεναν σε πολύ χαμηλά επίπεδα και η ανεργία είχε διατηρηθεί αισθητά κάτω απ’ το 9,5%.

Από εκεί και πέρα η ελληνική κρίση μετατράπηκε σε ένα παιχνίδι εξυπηρέτησης ποικίλων συμφερόντων, με αυτά της Ελλάδας να περνούν σε τελευταία μοίρα.

Για παραμένει η Γερμανία οικονομικά ισχυρή/υγιής ενώ οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου βρίσκονται σε οικονομικό αναβρασμό;

Πέρα από τη διεθνώς πρωταγωνιστική θέση της Γερμανίας στον τομέα της βιομηχανίας ο οποίος και αποτελεί τον πυλώνα της οικονομία της, η απάντηση στο ερώτημα που θέτετε βρίσκεται σε ένα σημαντικό βαθμό και στο γεγονός πως το ευρώ λειτούργησε ως ένα πακέτο διάσωσης της Γερμανίας εις βάρος του ευρωπαϊκού Νότου.

Το 2000 η Γερμανία βρέθηκε αντιμέτωπη με το σπάσιμο της φούσκας τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών που προκάλεσε μία γενικότερη χρηματοοικονομική κρίση η οποία αντέστρεψε τη ροή των επενδυτικών κεφαλαίων και έσπρωξε τη χώρα στην ύφεση σε μία περίοδο που το κόστος από την απορρόφηση της ανατολικής Γερμανίας εξακολουθούσε να δημιουργεί αυξημένες ανάγκες. Τα επιτόκια των γερμανικών δεκαετών ομολόγων σκαρφάλωσαν γοργά από το 3,6% στο 5,6% ενώ το ευρώ βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση χάνοντας περισσότερο από το 20% της αξίας του έναντι του δολαρίου και προκαλώντας ερωτηματικά για την ίδια τη βιωσιμότητα του.

Με τις ΗΠΑ να βουλιάζουν, επίσης, σε ύφεση, την Κίνα να βρίσκεται στα πρώιμα στάδια εισαγωγής προϊόντων απ’ τη Δύση και τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ακόμη εκτός ευρωζώνης, το μεγάλο ερώτημα ήταν που θα έβρισκε στήριξη η γερμανική οικονομία.

Προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση της, η Γερμανία υποδέχτηκε στο ευρώ όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες παραβλέποντας την πραγματική τους ικανότητα να προσχωρήσουν σε αυτό και στη συνέχεια χρησιμοποίησε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ως αντλία που τις φούσκωνε με φθηνό ρευστό ώστε με την πλεονάζουσα ρευστότητα τους να μπορούν να αγοράζουν τα ακριβά γερμανικά προϊόντα.

Μέσα στα πλαίσια αυτής της πολιτικής η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια του ευρώ από το 5% στο 2%, διατηρώντας τα σε αυτά τα επίπεδα κόντρα στις μακροοικονομικές ανάγκες της ευρωζώνης για περισσότερο από δυόμιση χρόνια, μεταξύ του 2003 και 2006. Στα τέλη του 2005, όταν τα αμερικανικά και τα βρετανικά επιτόκια ξεπερνούσαν το 4% και τα αυστραλιανά το 5% τα ευρωπαϊκά εξακολουθούσαν να κυμαίνονται στο ιστορικό χαμηλό τους, 2%.
Το φθηνό χρήμα δημιούργησε φούσκες περιουσιακών στοιχείων στα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου που είχαν μόλις υιοθετήσει το ευρώ, προκαλώντας αυξήσεις ρεκόρ στον κλάδο κατοικίας, στην καταναλωτική πίστωση, στις χρηματιστηριακές αγορές και αλλού.

Το 2005 ο διευθυντής οικονομικών της επενδυτικής εταιρίας Nomura σε συζήτηση του με ανώτατο αξιωματούχο της ΕΚΤ παρατήρησε πως ήταν άδικο να εξωθούνται οι χώρες της ΕΕ εν αγνοία τους στη διάσωση της – υπεύθυνης για την κρίση της – Γερμανίας, με το να φουσκώνονται εσκεμμένα οι οικονομίες τους μέσω μίας παρατεταμένης πολιτικής νομισματικής χαλάρωσης απ’ την ΕΚΤ ώστε να αγοράζουν γερμανικά προϊόντα. Ο αξιωματούχος της ΕΚΤ του έδωσε, τότε, την εξής απάντηση:«αυτή είναι η έννοια ενός ενιαίου νομίσματος: επειδή η Γερμανία δε μπορεί κατ’ εξαίρεση να υιοθετήσει ένα πακέτο τόνωσης η μόνη άλλη επιλογή είναι να σηκώσει όλη την Ένωση μέσω της νομισματικής πολιτικής».

Μιλώντας με αριθμούς, στα δέκα χρόνια προ της εισαγωγής της Ελλάδας στο ευρώ η Γερμανία οι γερμανικές εξαγωγές στην Ελλάδα ανήλθαν στα 35 δις δολάρια και στα δέκα πρώτα χρόνια μετά την υιοθέτηση του ευρώ αυξήθηκαν στα 70 δις δολάρια, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 100%. Στα έτη 1997-1998 (προ ευρώ) οι ελληνικές εισαγωγές γερμανικών προϊόντων είχαν ανέλθει στα 7,7 δις δολάρια. Δέκα χρόνια αργότερα, στα έτη 2007-2008 η Ελλάδα εισήγε γερμανικά προϊόντα ύψους, περίπου, 21,5 δις δολαρίων σε μία αύξηση κοντά στο 300%.

Οι αυξημένες εισαγωγές γερμανικών προϊόντων απ’ την πολιτική φουσκώματος του Νότου ίσως να μη δημιουργούσε τόσο μεγάλο πρόβλημα αν η Γερμανία ανταπέδιδε τη χάρη αυξάνοντας τις εισαγωγές της απ’ τους εταίρους της. Όμως έκανε το αντίθετο. Ενώ απολάμβανε τα οφέλη της πολιτικής επέκτασης της πίστωσης στην ΕΕ εκείνη προστατεύθηκε ακολουθώντας αντιπληθωριστική πολιτική, ενισχύοντας αντί να αμβλύνει τις αποκλίσεις με τα υπόλοιπα κράτη, βορά και Νότου.

Ενδεικτικά, οι εισαγωγές ελληνικών προϊόντων απ’ τη Γερμανία το 1992 ήταν 2,2 δις δολάρια και το 2002, έτος υιοθέτησης του ευρώ ανήλθαν στο 1,7 δις δολάρια καταγράφοντας μείωση αντί για αύξηση. Από το 1997 μέχρι το 2001 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας ήταν ελλειμματικό και αυτό της Ιταλίας, της Ιρλανδίας και της Γαλλίας πλεονασματικό. Από την πρώτη χρονιά υιοθέτησης του ευρώ η διαφορά αυτή άρχισε να μειώνεται και από το 2005 και μετά οι τρεις αυτές χώρες καταγράφουν ελλείμματα και η Γερμανία πλεονάσματα.

Μέσα σε λίγα χρόνια απ΄ την υιοθέτηση του ευρώ το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας ξεπέρασε αυτό της Ιαπωνίας και της Κίνας φέρνοντας τη στην πρώτη θέση στον κόσμο σε εξαγωγές χάρη στον ευρωπαϊκό Νότο και τα υπόλοιπα κράτη της ευρωζώνης, αφού σε αυτά στηρίχτηκε το μεγαλύτερο ποσοστό της ανάπτυξης των εξαγωγών της.

Η άποψη ότι οι μεταρρυθμίσεις στις οποίες προέβη η Γερμανία την έκαναν πιο ανταγωνιστική είναι ένας μύθος που δεν υποστηρίζεται απ’ τα στοιχεία καθώς το εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ και την Κίνα από το 2000 μέχρι το 2009 παρέμεινε σταθερό και μόνο αυτό με τα κράτη της Ευρωζώνης άλλαξε υπέρ της Γερμανίας η οποία έφαγε το ‘μεσημεριανό’ και το ‘δείπνο’ της Γαλλίας και των PIIGS με τη βοήθεια και τις ευλογίες της ΕΚΤ.

Ακολούθησε η αμερικανική κρίση η οποία εξελίχτηκε σε ένα παγκόσμιο τσουνάμι. Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου γονάτισαν απ’ την αφόρητη πίεση που δέχτηκαν και η Γερμανία αρνήθηκε να αναλάβει τις ευθύνες της και να βοηθήσει γρήγορα και αποτελεσματικά την ευρωζώνη με την υπόλοιπη εξέλιξη να αποτελεί μία γνωστή ιστορία της οποίας μένει να δούμε το τέλος.

Έχει η Γερμανία ειδική ευθύνη;

Οπωσδήποτε…

Γιατί;

Αν η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση ήταν ένα πλανητικό σύστημα τότε η Γερμανία θα έπαιζε σε αυτό, υποχρεωτικά, το ρόλο του ήλιου που πρέπει άλλοτε να καίει λιγότερο και άλλοτε περισσότερο προκειμένου να μην κάψει αλλά και να μην παγώσει τους υπόλοιπους πλανήτες.

Όμως επιτρέποντας και ωθώντας την ΕΚΤ να ακολουθήσει την επιτοκιακή πολιτική που είδαμε παραπάνω, η Γερμανία υπερθέρμανε το Νότο στα πρώτα χρόνια του ευρώ και τον πάγωσε στην συνέχεια.

Η Γερμανία ως κυρίαρχος δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να κρατήσει τις ισορροπίες ανάμεσα στην εξυπηρέτηση των δικών της και του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος. Αποδείχτηκε αδύνατο να το πράξει και προτάσσοντας το δικό της συμφέρον έναντι των υπολοίπων προκάλεσε τεράστια προβλήματα δεδομένου του ειδικού της βάρους στην Ευρώπη και κυρίως στην Ευρωζώνη.

Τώρα πια, την ώρα της κρίσης, η ΕΕ περιμένει απ’ τη Γερμανία να δει την πραγματικότητα κατάματα και να σταματήσει να συμπεριφέρεται υπεροπτικά ζώντας στην ψεύτικη υπόθεση ότι η οικονομία της είναι καλύτερη επειδή η ίδια προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις τις οποίες πρέπει οπωσδήποτε να κάνουν και οι υπόλοιποι πριν να έχουν το δικαίωμα για στήριξη.

Τα πράγματα δεν είναι, ακριβώς, έτσι. Ακόμη και σήμερα η Γερμανία απολαμβάνει ένα σούπερ πακέτο τόνωσης εξαιτίας του εκμηδενισμού του κόστους κρατικού δανεισμού της και της ροής κεφαλαίων στις τράπεζες και τα ομόλογα της απ’ το φλεγόμενο Νότο. Ας είμαστε ειλικρινείς: το ευρώ βοήθησε στο μέγιστο βαθμό τη Γερμανία χάρη στον τρόπο που το μεταχειρίστηκε. Τώρα είναι η στιγμή να ανταποδώσει τη χάρη και να βοηθήσει στη μείωση των αποκλίσεων και στην αποκλιμάκωση της κρίσης. Μπορεί κανείς να υποστηρίξει πως είναι δικαίωμα της Γερμανίας να αρνηθεί να το πράξει. Σε τελική ανάλυση τα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ θα μπορούσαν να είναι εξ αρχής προσεκτικότερα. Τότε, όμως, η Γερμανία θα πρέπει να είναι έτοιμη να δει αυτή της την απόφαση να αφήσει το Νότο ή ένα τμήμα του να καεί, να γραφτεί με τα πλέον μελανά γράμματα στις σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας, δίπλα σε παλαιότερες εξαιρετικά λανθασμένες αποφάσεις της.

Υπάρχει διαφορά μεταξύ της κρίσης στην Ελλάδα και της κρίσης σε Ισπανία και Ιταλία;

Υπάρχουν δύο ειδών παράμετροι που χαρακτηρίζουν μία κρίση: οι εσωτερικές, δηλαδή που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που λειτουργεί το ίδιο το κράτος και οι εξωτερικές, δηλαδή αυτές που αφορούν στο ευρύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο το κράτος υφίσταται και απ’ τις οποίες επηρεάζεται.

Η κρίση στις οικονομίες των κρατών που αναφέρετε προκλήθηκε εξαιτίας των ίδιων εξωτερικών παραμέτρων και παρόμοιων αλλά όχι ίδιων εσωτερικών. Έτσι είναι δεδομένο πως η παγκόσμια ύφεση, η αμερικανική τραπεζική κρίση, οι υψηλές τιμές πετρελαίου, η υπέρμετρη ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου από το 2002 μέχρι το 2009, η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ και η ευρωπαϊκή πολιτική της Γερμανίας, επηρέασαν αρνητικά τόσο την Ελλάδα όσο και την Ισπανία και την Ιταλία.

Επίσης, αν και όχι ακόμη επισήμως αναγνωρισμένο, η ελληνική κρίση είναι σε μεγάλο βαθμό και τραπεζική, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Από εκεί και πέρα σε κάθε χώρα ίσχυσαν και ισχύουν ιδιαίτερες συνθήκες οι οποίες κάνουν τις ομοιότητες μεταξύ των κρίσεων που τις πλήττουν μεγαλύτερες ή μικρότερες. Για παράδειγμα στην Ελλάδα η αύξηση του δημόσιου χρέους και η σπατάλη κρατικού χρήματος που έλαβε χώρα κυρίως στη δεκαετία του ’80 επί κυβερνήσεων του πατέρα του μέχρι προσφάτως πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, Α. Παπανδρέου, ίσως να μην έχει έχει συμβεί ποτέ σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Δεν είναι συμπτωματικό πως μεταξύ 1980-1996 (διάστημα στο οποίο υπήρξαν τρεις κυβερνήσεις του Α. Παπανδρέου), το χρέος της Ελλάδας αυξήθηκε απ’ το 28% σε πάνω απ’ το 100% του ΑΕΠ, όπου και παρέμεινε, περίπου, μέχρι το 2009.

Έχετε πει/προειδοποιήσει ότι μια υπερβολικά ισχυρή Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – κάτι που αποτελεί στόχο της Γερμανίας – μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για τη δημοκρατία στην Ευρώπη. Σας παρακαλώ, μας το εξηγείτε…

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πάσχει από αδιαφάνεια και μυστικοπάθεια. Με έδρα της στη Φρανκφούρτη, μετά από αυστηρή απαίτηση της Γερμανίας, δημιουργημένη στα πρότυπα της Bundesbank και υπό γερμανική επιρροή, η ΕΚΤ καθορίζει τη μοίρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι είναι κοινώς κατανοητό και παραδεκτό.

Ο έλεγχος της νομισματικής πολιτικής, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την οικονομική επιβίωση ενός κράτους, παραχωρείται από τα κράτη μέλη της ΕΕ στην ΕΚΤ με την είσοδο τους στην ευρωζώνη. Αυτό γίνεται με την πίστη και την ελπίδα των κρατών της ΕΕ και τη δέσμευση της ΕΚΤ ότι η άσκηση της νομισματικής πολιτικής θα ασκείται με γνώμονα το κοινό συμφέρον της ευρωζώνης. Τί συμβαίνει, όμως, όταν το συμφέρον του ευρωπαϊκού Βορά ή συγκεκριμένα της Γερμανίας είναι διαφορετικό απ’ αυτό του ευρωπαϊκού Νότου;

Κατά τη διάρκεια της έξαρσης της διεθνούς κρίσης στα τέλη του 2008, οι ΗΠΑ είχαν μειώσει τα επιτόκια τους κοντά στο 0%. Την ίδια στιγμή η ΕΚΤ τα διατηρούσε πάνω απ’ το 4% και μάλιστα προέβη σε αύξηση τους μεγεθύνοντας την κρίση ρευστότητας στην ευρωζώνη. Το κόστος του χρήματος στην ΕΕ έγινε πολλαπλάσιο αυτού στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο αναπτυγμένο κόσμο με αποτέλεσμα να γίνει πανάκριβη και εξαιρετικά δύσκολη η χρηματοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Η πολιτική της ΕΚΤ στα τέλη του 2008 προκάλεσε την άνοδο του ευρώ στο 1,60 έναντι του δολαρίου κάνοντας το ενιαίο νόμισμα το ακριβότερο στον κόσμο, σκοτώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις ευρωπαϊκές οικονομίες οι οποίες πέρα απ’ τα υψηλότερα επιτόκια στη Δύση είχαν να αντιμετωπίσουν και το πανάκριβο ευρώ.

Αργότερα, κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης η ΕΚΤ προχώρησε σε μία νέα ανεξήγητη και για πολλούς καταστροφική κίνηση, αυξάνοντας τα επιτόκια του ευρώ την ώρα που ολόκληρος ολόκληρος ο κόσμος προσδοκούσε μία μείωση.

Ποια μέλη, λοιπόν, του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ και με ποια λογική πρότειναν τις παραπάνω πολιτικές; Ποια μέλη της είχαν αντίθετες απόψεις, ενστάσεις, διαφορετικές προτάσεις και ποιες ήταν αυτές; Το πιθανότερο είναι πως δε θα μάθουμε ποτέ καθώς τα αρχεία των προτάσεων και των συζητήσεων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ είναι μυστικά.

Το θέμα της μυστικότητας με την οποία δρα η ΕΚΤ ήταν εξ αρχής μείζον αλλά έχει μετατραπεί σε καθοριστικής σημασίας στα χρόνια της ευρωπαϊκής κρίσης. Η ΕΚΤ αύξησε τον ισολογισμό της κατά 1,8 τρις ευρώ τα τελευταία τέσσερα έτη αλλά δεν έχει ενημερώσει την ΕΕ σχετικά με τα προϊόντα που αγόρασε, σε ποιες τιμές και με ποιους όρους τα απέκτησε και το κυριότερο από ποιον τα αγόρασε. Κανείς δε γνωρίζει πώς αξιολογεί τις τιμές των προϊόντων που αγοράζει η ΕΚΤ, πώς επιβάλλει τα κουρέματα και αν αυτά είναι ίδια σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Κανείς δεν ξέρει γιατί η ΕΚΤ αγόρασε το συγκεκριμένο ύψος κρατικών ομολόγων διάφορων κρατών και όχι λιγότερο ή περισσότερο, γιατί αποφάσισε να παράσχει στις ευρωπαϊκές τράπεζες δάνεια ύψους ενός τρις ευρώ στα τέλη του 2011 και όχι νωρίτερα, στην αρχή της κρίσης. Η ΕΚΤ δεν δικαιολογείται, δεν απολογείται και δεν κρίνεται. Μόνο αποφασίζει μυστικά και εκτελεί.

Όμως, πώς είναι δυνατό να υπάρξει δημοκρατία μέσα απ’ τη μυστικότητα; Πώς μπορεί να παραχωρείται ολοένα και περισσότερη εθνική κυριαρχία και δύναμη σε ένα τραπεζικό ίδρυμα το οποίο αποφασίζει για τη ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων χωρίς να δίνει αναφορά σε κανέναν παρά μόνο, ίσως, στην Bundesbank και τη Γερμανία;

Μετά την τελευταία ευρωπαϊκή σύνοδο η ΕΚΤ αναμένεται να λάβει ακόμη μεγαλύτερες εξουσίες. Ο ρόλος του επόπτη του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος είναι μία απ’ αυτές. Όμως ποιος θα εποπτεύσει τον επόπτη; Ποιος θα ελέγξει τις αποφάσεις του, έστω και ετεροχρονισμένα;

Για ποιο λόγο, όμως, η υπό σχεδιασμό ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση θα πρέπει να περνά μέσα απ’ την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Γιατί όχι από ένα τραπεζικό Eurogroup με διαφανείς διαδικασίες του οποίου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται δημοκρατικά και τα αρχεία θα δημοσιεύονται προς κρίση και κριτική;

Μία μη δημοκρατική και με υπερεξουσίες ΕΚΤ οδηγεί σε απόκλιση στη δημοκρατία και τελικά προκαλεί μία κρίση δημοκρατίας εντός της ευρωζώνης. Αυτό συνέβη χωρίς να γίνει αντιληπτό στη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας όταν το συμφέρον της Γερμανίας τοποθετήθηκε απ’ την ΕΚΤ πάνω απ’ αυτό του ευρωπαϊκού Νότου κατά τη διάρκεια της άσκησης της νομισματικής πολιτικής. Σήμερα, πλέον, η απόκλιση στη δημοκρατία γίνεται πολύ πιο άκομψα, ωμά και φανερά απ’ ότι στα προηγούμενα χρόνια με τη Γερμανία να μη διστάζει να δείχνει ξεκάθαρα την ΕΚΤ ως το ίδρυμα στο οποίο θα πρέπει να υποταχθεί η ευρωζώνη.

Η Γερμανία, όμως, πρέπει να προσέξει πολύ τί εύχεται αλλά και τί επιδιώκει. Δημιουργώντας μία μη δημοκρατική Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και παρέχοντας της υπερεξουσίες χωρίς καμία υποχρέωση να λογοδοτεί για το πώς τις ασκεί, βάλλει την αξιοπιστία της και αυξάνει την ανησυχία των αγορών για τον τρόπο λειτουργίας της αλλά και για οτιδήποτε την αφορά. Το άγνωστο δε μπορεί να μετρηθεί, να υπολογιστεί και να αντισταθμιστεί και οι αγορές, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, μπορούν να χάσουν την πίστη τους πολύ εύκολα. Μία τέτοια απώλεια εμπιστοσύνης στην ΕΚΤ θα αποτυπωθεί άμεσα σε ολόκληρη την ευρωζώνη απ΄ το Νότο ως το Βορά και θα επηρεάσει καταλυτικά την εμπιστοσύνη στο ενιαίο νόμισμα. Οι χρηματοοικονομικές, οικονομικές και νομισματικές συνέπειες θα μπορούσαν να είναι τεράστιες.

Το κυριότερο όλων, όμως, ο δρόμος στον οποίο έχει μπει η ΕΚΤ προκαλεί τεράστιες αποκλίσεις εντός της ΕΕ υπονομεύοντας το μέλλον των κρατών μελών της και της ίδιας της Ένωσης και δημιουργώντας μία εκκολαπτόμενη κρίση δημοκρατίας. Η ΕΚΤ δεν πρέπει να γίνει το οικονομικό Βατικανό της ευρωζώνης, ένα κράτος εν κράτει, απ’ το οποίο θα εξαρτάται όλο και περισσότερο το μέλλον της Ένωσης. Θα είναι ιστορικό λάθος αν ο δρόμος που προτείνει η Γερμανία για την έξοδο απ’ την κρίση περνά όχι μόνο μέσα απ’ τη δημοσιονομική λιτότητα αλλά και απ’ τη λιτότητα στη δημοκρατία.

Μπορεί ακόμη η Ελλάδα να αποτρέψει τη χρεοκοπία; Αν ναι, υπό ποιες συνθήκες;

Προκειμένου να αποφευχθεί η πτώχευση και γενικότερα να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά η κρίση τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, πρέπει να προηγηθεί η αναγνώριση και η αποκατάσταση της αλήθειας για τους λόγους που αυτή ξέσπασε και συνεχίζει να βαθαίνει. Ένας σοφός μαθηματικός έλεγε πως η βασικότερη προϋπόθεση για να λύσει κανείς ένα πρόβλημα είναι να το κατανοήσει και μέχρι αυτό να συμβεί το πρόβλημα θα παραμένει άλυτο.

Μελετώντας την ιστορία της ευρωζώνης μέσα από μέχρι προσφάτως απόρρητα κρατικά έγγραφα αρκετών κρατών (ΗΠΑ, Γερμανίας, Ρωσίας, Βρετανίας κλπ) διαπιστώνουμε πως το οικοδόμημα του ευρώ ήταν εξ αρχής ένα μείγμα εξυπηρέτησης οικονομικοπολιτικών συμφερόντων, με αυτά της Γερμανίας και της Γαλλίας να βρίσκονται σε κυρίαρχη θέση (ένα βιβλίο μου για την κρυφή ιστορία της ΕΕ βασισμένο και σε αυτά τα έγγραφα είναι ήδη υπό έκδοση). Πριν μιλήσουμε για τις ευθύνες μικρών κρατών για τα όσα βιώνει η ΕΕ πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε αυτές των μεγαλύτερων.

Μελετώντας απ’ την άλλη πλευρά τα τεκταινόμενα κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του νέου αιώνα διαπιστώνουμε πως της ευρωπαϊκής κρίσης προηγήθηκαν άλλες «ξενόφερτες κρίσεις» για τις οποίες οι ευθύνες των ΗΠΑ και της Βρετανίας ήταν πρωταρχικές, όπως σωστά επεσήμανε στο παρελθόν η Καγκελάριος Μέρκελ. Η Ευρώπη πληρώνει το τίμημα αυτής της κρίσης πολύ ακριβά και θα έπρεπε να ενωθεί περισσότερο και να αποκτήσει μεγαλύτερη αλληλεγγύη για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της και όχι να διαιρεθεί και να μπει σε μία φάση ενός οικονομικού και πολιτικού «εμφύλιου πολέμου» με τον κίνδυνο να αποδυναμωθεί και τελικά να διαλυθεί εξαιτίας της. Αν οι Γερμανοί πραγματικά πιστεύουν πως η Ελλάδα (ή η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία κλπ) είναι το πρόβλημα κάνουν ένα τραγικό λάθος. Ας το θυμούνται αυτό όταν γεμίζουν το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου τους και θερμαίνουν το σπίτι τους με κόστος πέντε φορές μεγαλύτερο απ’ ότι θα συνέβαινε αν οι ΗΠΑ δεν ήθελαν να ‘απελευθερώσουν’ το Ιράκ.

Η κρίση έχει παγκόσμιες και πανευρωπαϊκές διαστάσεις και η όποια λύση θα πρέπει να αναζητηθεί μέσα από μία συλλογική και ειλικρινή ευρωπαϊκή προσπάθεια με χαρακτήρα αλληλεγγύης και όχι τιμωρητικό δηλαδή μέσα σε ένα πνεύμα διαφορετικό απ’ αυτό που έχει επιδείξει μέχρι στιγμής η κυβέρνηση Μέρκελ Όσον αφορά ειδικότερα στην Ελλάδα, πρέπει να συμβούν τα ακόλουθα:

1) Να αναγνωριστεί επισήμως πως η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία πύρινη λαίλαπα της οποίας πολλές απ’ τις μεγαλύτερες εστίες προήλθαν απ’ το εξωτερικό της περιβάλλον. Αν η Καγκελάριος Μέρκελ θεωρεί, όπως έχει υποστηρίξει, ότι η παραποίηση των ελληνικών στατιστικών στοιχείων προκάλεσε πράγματι συστατικό στοιχείο της κρίσης, τότε πρέπει να συνδράμει ώστε να τιμωρηθούν, συγκεκριμένα, οι υπεύθυνοι γι’ αυτό και όχι να τιμωρεί και να διασύρει έναν ολόκληρο λαό ο οποίος δεν είχε καμία απολύτως σχέση με αυτό το σκάνδαλο.

2) Να αναγνωριστούν επισήμως οι πρωτοφανείς θυσίες, οι επιτυχίες αλλά και οι βλάβες που έχει υποστεί η Ελλάδα τα τελευταία δυόμισι χρόνια στην προσπάθεια υλοποίησης των μέτρων που της επιβλήθηκαν. Το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε σε βαθμό ρεκόρ, οι μισθοί και οι συντάξεις υπέστησαν τις μεγαλύτερες μειώσεις που έγιναν ποτέ σε αναπτυγμένη χώρα, οι φόροι αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ αλλά και τα εργασιακά δικαιώματα δεκαετιών καταργήθηκαν βάναυσα εν μία νυκτί, το επίπεδο ζωής και η αγοραστική δύναμη των πολιτών συρρικνώθηκε περισσότερο από 50%, ο αριθμός των φτωχών και των ανέργων εκτινάχθηκε στα ύψη, οι ευπαθείς και κατώτερες κοινωνικές ομάδες συνετρίβησαν κλπ. Όσο διαδίδεται και αναπαράγεται το, ιστορικών διαστάσεων, πλέον, ψέμα πως στην Ελλάδα δεν έχει συμβεί τίποτε απ’ την αρχή της κρίσης και ότι οι «πλούσιοι» Έλληνες πρέπει να συνεχίζουν να τιμωρούνται και τελικά να εξοντώνονται, τόσο η στήριξη στην Ελλάδα θα γίνεται δυσκολότερη και η κρίση θα παρατείνεται.

3) Να αναγνωριστεί επισήμως πως η ελληνική κρίση είναι σε μεγάλο βαθμό τραπεζική και γι’ αυτό το λόγο η υπερβολική βοήθεια που παρέχεται στις τράπεζες πρέπει είτε να σταματήσει και αυτές να αφεθούν να αναλάβουν τις ευθύνες τους χωρίς να βαραίνουν άλλο το κράτος είτε η βοήθεια να παρασχεθεί με ευρωπαϊκά κεφάλαια ανεξάρτητα απ’ τον κρατικό δανεισμό και χωρίς εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου.

Μέχρι στιγμής οι ελληνικές τράπεζες έχουν λάβει περί τα 190 δις ευρώ σε κρατικές εγγυήσεις και δάνεια και ακόμη και αν αφαιρέσουμε τις απώλειες τους απ’ τη συμμετοχή τους στο PSI, η κρατική ενίσχυση προς αυτές αγγίζει το 90% του ελληνικού ΑΕΠ. Είναι σαν η Γερμανία να παρείχε πακέτο στήριξης στις τράπεζες της ύψους μεγαλύτερου των 2 τρις ευρώ. Πιστεύετε πως σε μία τέτοια περίπτωση η γερμανική οικονομία δε θα αντιμετώπιζε ύφεση; Το ύψος συνολικής κρατικής ενίσχυσης στις ελληνικές τράπεζες ως ποσοστό του ΑΕΠ ίσως είναι το μεγαλύτερο που έχει δοθεί ποτέ διεθνώς και η ελληνική κρίση εξακολουθεί να μην αναγνωρίζεται ως τραπεζική. Αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα. Είναι άδικο να κατηγορούνται και να τιμωρούνται οι πολίτες όσο σώζονται οι τράπεζες με τα δικά τους χρήματα και τις δικές τους θυσίες.

3) Μελέτες από δεκάδες πανεπιστήμια, οικονομολόγους (πολλοί απ’ τους οποίους είναι Γερμανοί), οικονομικά ιδρύματα και πρόσφατα ακόμη και από το ΔΝΤ δείχνουν πως η συνταγή της εξαντλητικής λιτότητας, χωρίς, μάλιστα τη δυνατότητα υποτίμησης, που ακολουθείται στην Ελλάδα είναι καταστροφική. Η ίδια η παταγώδης αποτυχία όλων των προβλέψεων της ΕΕ και του ΔΝΤ σχετικά με το ελληνικό πρόγραμμα και τις συνέπειες του είναι η μεγαλύτερη απόδειξη γι’ αυτό. Η στατιστική, τα οικονομικά, οι αριθμοί και η λογική έδειχναν απ’ την πρώτη στιγμή που εκπονήθηκε το πρόγραμμα πως αυτό θα αποτύγχανε όχι εξαιτίας της αδυναμίας της Ελλάδας να το εφαρμόσει αλλά γιατί ήταν ανυπόφορα σκληρό και στραμμένο προς τη λάθος κατεύθυνση.

Παρόλα αυτά, η γερμανική πολιτική ηγεσία αρνείται να παραδεχτεί την πραγματικότητα με την Καγκελάριο Μέρκελ να κάνει ό,τι χειρότερο στην ιστορική αυτή στιγμή, δηλαδή να δρα με βάση τις δημοσκοπήσεις για τη δημοτικότητα της και όχι με βάση τις ανάγκες της Ευρωζώνης και των μελών της. Χωρίς αναγνώριση, έστω και άτυπα, της λανθασμένης πολιτικής που ακολουθείται στην Ελλάδα η κρίση δε θα αρθεί.

4) Ένα παράδειγμα που έχω διαβάσει και νομίζω ταιριάζει στην περίπτωση της Ελλάδας είναι πως η χώρα πάσχει ταυτόχρονα από πνευμονία και διαβήτη και η θεραπεία για τις δύο αυτές ασθένειες είναι εντελώς διαφορετική. Η πνευμονία απαιτεί ξεκούραση, βιταμίνες και σωστή σίτιση. Ο διαβήτης απαιτεί δίαιτα και άσκηση. Αν συνεχιστεί η προσπάθεια θεραπείας του διαβήτη πριν θεραπευθεί η πνευμονία, η Ελλάδα θα πεθάνει απ’ τη δεύτερη πριν προλάβει να θεραπευθεί απ’ την πρώτη.

Η πολιτική της «αναπτυξιακής λιτότητας» είναι αυτή που πρέπει να αντικαταστήσει την πολιτική της «εξαντλητικής λιτότητας» και μάλιστα αυτό πρέπει να γίνει άμεσα αν είναι να αποφευχθεί η κατάρρευση και η καταστροφική πτώχευση της χώρας.

Ζ) Η Ελλάδα βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Γι’ αυτό και πρέπει να τεθούν ‘ανθρωπιστικά φρένα’ και ‘κόκκινες γραμμές’ όπου η υλοποίηση των όποιων μέτρων έχουν αποφασιστεί θα παγώνει τουλάχιστον για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Οι περικοπές των δαπανών για την υγεία που λαμβάνουν χώρα στην Ελλάδα είναι οι μεγαλύτερες ως ποσοστό του ΑΕΠ διεθνώς. Ο κόσμος χάνει την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και στα φάρμακα και ασθένειες που είχαν εξαφανιστεί για εκατονταετίες κάνουν την εμφάνιση τους. Σε λίγο η κατάσταση θα μοιάζει με θρίλερ επιστημονικής φαντασίας. Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα; Να τεθεί η χώρα σε πανευρωπαϊκή καραντίνα ώστε να μη μολυνθούν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι; Είναι δυνατόν οι Γερμανοί ιθύνοντες να αισθάνονται ικανοποιημένοι όταν ένας λαός βουλιάζει σε ανθρωπιστική κρίση;

5) Η Ελλάδα είχε εξ αρχής το νομικό δικαίωμα και τη δυνατότητα να προχωρήσει σε επιμήκυνση του χρέους της κατά 20-30 χρόνια και να έχει όλο το χρονικό περιθώριο για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της. Δεν το έπραξε εξαιτίας της απόφασης της τότε ελληνικής κυβέρνησης να εμπιστευτεί περισσότερο το ΔΝΤ και την ΕΕ απ’ ότι την κοινή λογική και να υποχωρήσει υπό την πίεση της γερμανικής κυβέρνησης σε ένα παιχνίδι μεταφοράς των τραπεζικών απωλειών στα κράτη.

Εφόσον η Ελλάδα θυσίασε αυτό το μοναδικό νομικό πλεονέκτημα ικανοποιώντας το αίτημα της γερμανικής κυβέρνησης, το μόνο λογικό είναι να λάβει ως αντάλλαγμα αρκετό χρόνο ώστε να μπορέσει να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα λιτότητας χωρίς να πεθάνει κατά τη διάρκεια της προσπάθειας.

Δεν είναι δυνατό το οποιοδήποτε πρόγραμμα ‘δημοσιονομικής εξυγίανσης’ να μη μπορεί να προσαρμοστεί χρονικά έτσι ώστε στο μεσοδιάστημα να μην υπάρξει η απόλυτη οικονομική και ανθρωπιστική καταστροφή και να μην προκληθεί ένα οικονομικό και κοινωνικό ολοκαύτωμα.

Κλείνοντας, είναι απαραίτητο, επιτέλους, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες να πουν όλη την αλήθεια στους Ευρωπαίους πολίτες για τα όσα βιώνουν και όσα αναμένεται να αντιμετωπίσουν στο κοντινό μέλλον. Είναι απαραίτητο να γίνει μία πανευρωπαϊκή επανεκκίνηση πάνω σε ειλικρινείς βάσεις. Θα είναι τραγικό λάθος αν επιτρέψουμε το μακάβριο «όνειρο» κάποιων για διάλυση της Ευρωζώνης να γίνει πραγματικότητα.

Πηγή: http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/ppanagiotoy-sti-sueddeutsche-eyro-sozei-ti-germania

Να γιατί ραγίζει ξαφνικά η καρδιά της Μέρκελ για τους Έλληνες…

 

Μήπως τελικά πίσω από αυτό το θέμα κρύβεται και η πραγματική αιτία της ελληνικής κρίσης;

του Λάζαρου Ελευθεριάδη

Στην Ελλάδα υπάρχουν, αρκετοί θα έλεγα, Εμπορευματικοί σταθμοί μικρής κλίμακος (Αθήνα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, κτλ.), κανείς όμως του μεγέθους και τής αντίστοιχης Εμπορευματικής στόχευσης και εμβέλειας, όπως ο νέος υπό ανέγερση Παγκόσμιος Εμπορευματικός Σταθμός στην περιοχή του Θριάσιου πεδίου στην Αττική.

Εδώ και αρκετά χρόνια η κινεζικών συμφερόντων, κορυφαία μεταφορική εταιρεία στον κόσμο, COSCO Α.Ε, έχει σχεδόν «αποκλειστικά» αναλάβει την εκμετάλλευση της σημαντικότερης εμπορικής εισόδου από την Ασία πρός στην Ευρώπη, με την συμφωνία εκμετάλλευσης μέρους του λιμένος Πειραιά, κατόπιν διακρατικής συμφωνίας μεταξύ της Κίνας και της Ελλάδος.
Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή του “ΘΡΙΑΣΙΟΥ ΠΕΔΙΟΥ” κατασκευάζεται ο μεγαλύτερος Εμπορευματικός Σταθμός στην Ευρώπη, και ένας από τους μεγαλύτερους του κόσμου, ο οποίος θα συνδέεται με το λιμάνι του Πειραιά, προωθώντας κατ’αυτόν τον τρόπο τα εμπορεύματα τα προερχόμενα απο την Ασία στην Ευρώπη.

Όπως είναι προφανές αποτελεί για την Κίνα κεντρική στρατηγική επιλογή να επιλέξει την Ελλάδα και ειδικότερα τον Πειραιά και την περιοχή του Θριάσιου Πεδίου, ως κεντρική πύλη εισόδου των Ασιατικών προϊόντων στην Ευρώπη, και με ότι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο γεωπολιτικό.
Ενώ έχει ολοκληρωθεί ήδη η πρώτη φάση των έργων υποδομής, οι αναμενόμενες οικονομικές, πολιτικές και γεωπολιτικές εξελίξεις θα δρομολογήσουν την επόμενη φάση αποπεράτωσης της κατασκευής και σύνδεσής της με το λιμάνι του Πειραιά. Οι όροι της εκμετάλλευσης οι οποίοι θα εμπεριέχονται στην νέα διακρατική συμφωνία του νέου Παγκόσμιου Εμπορευματικού Σταθμού στην περιοχή του Θριάσιου πεδίου μεταξύ Κίνας και Ελλάδος θα αποτελούν αντικείμενο σκληρής διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο κρατών.

Ο Κινέζος ηγέτης κ. Ουέν Τζαμπάο σε δήλωσή του, απευθυνόμενος ουσιαστικά στην κ. Άγκελα Μέρκελ, τονίζει :

“Σοβαρευτείτε επιτέλους και τελειώνετε με τα παιχνίδια της Ελλάδος και του Ευρώ !!!“

Και βέβαια δεν είναι τυχαία η δήλωση της κ. Μέρκελ, και μάλιστα λίγες ώρες πριν να συναντηθεί με τον κινέζο ηγέτη κ. Ουέν Τζαμπάο, ότι “ραγίζει” η καρδιά της ανακαλύπτοντας (προσφάτως !!!) τα δεινά των Ελλήνων.

Συνοδευόμενη η δήλωση απο την δακρύβρεχτη “ατάκα”, ότι δεν θα ήθελε με τίποτα την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ !!!

Ας δούμε όμως τι κρύβεται πίσω από αυτές τις δηλώσεις των δύο ηγετών και πώς συσχετίζονται με την Ελλάδα…!!!

Πρέπει να σημειωθεί, και να επισημανθεί, ότι το οικονομικό πακέτο ίδρυσης του νέου Παγκόσμιου Εμπορευματικού Σταθμού, επικαιροποιημένο, είναι 6 φορές μεγαλύτερο από το έργο της κατασκευής του αεροδρομίου “ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ”.

Το έργο είναι μεγάλο με Παγκόσμια εμβέλεια και βέβαια θα υλοποιηθεί σε δύο κύριες φάσεις :

α) την πρώτη φάση, της ίδρυσής του, η οποία περιλαμβάνει όλα τα έργα υποδομής και σύνδεσης με το λιμάνι του Πειραιά, τους Εθνικούς οδικούς άξονες, το αεροδρόμιο και τα υποστηρικτικά περιφερειακά λιμάνια της χώρας, και την προμήθεια του εξοπλισμού (μηχανολογικού, μέσων μεταφοράς όπως τρένων, βαγονιών, αυτοκινούμενων οχημάτων, ξενοδοχειακού και εξοπλισμού γραφείων, κτλ).

β) την δεύτερη φάση, της λειτουργείας του, η οποία περιλαμβάνει κάθε δραστηριότητα η οποία οδηγεί στην πλήρη και ακριβή παραγωγή του έργου του νέου Παγκόσμιου Εμπορευματικού Σταθμού.

Όπως γίνεται αμέσως αντιληπτό, από ένα τέτοιας κλίμακας έργο, πολλοί είναι οι ενδιαφερόμενοι ως συμμετέχοντες προμηθευτές υλικών, μέσων, τεχνογνωσίας, εκμετάλλευσης, συνεργασίας, κτλ.

Από την μελλοντική οικονομική “πίτα” του υπό ανέγερση έργου, διεκδικούν πολλοί όπως μερικοί εξ αυτών είναι :

– Την ανάληψη του έργου της προμήθειας των τρένων και βαγονιών (ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΓΑΛΛΙΑ).

– Την εκμετάλλευση των σιδηροδρομικών, και όχι μόνον, γραμμών ( ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΓΑΛΛΙΑ).

– Την εκμετάλλευση του σταθμού (ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΓΑΛΛΙΑ).

– Την εκμετάλλευση του λιμανιού (ΚΙΝΑ).

– Την εκμετάλλευση των επικοινωνιών (ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΓΑΛΛΙΑ).

Όπως όλοι καταλαβαίνουμε η κυρία Άγκελα Μέρκελ, ναι μεν έχει υποχείρια τους Έλληνες πολιτικούς και επιβάλλει με τον δικό της τρόπο τους όρους της, αλλά με την Κίνα δεν μπορεί να παίξει, γι αυτό και προχτές έγινε “χαλί” μπροστά στον Κινέζο ηγέτη κ. Ουέν Τζαμπάο, ο οποίος βέβαια, βιάζεται να ξεκινήσει τις επενδύσεις του!!!

Δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι σε καμμία περίπτωση δεν συζητάει η Κίνα την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, γιατί σε κάθε τέτοιο ενδεχόμενο δεν θα είχαν νόημα οι τεράστιες οικονομικές επενδύσεις σε ένα λιμάνι μιας χώρας που δεν θα αποτελεί την κεντρική πύλη της Ευρώπης από την Ασία.
Αυτό “παίχτηκε” με την επίσκεψη του κ. Αντώνη Σαμαρά στην κ. Άγκελα Μέρκελ και τον κ. Φ. Ολάντ, και αφού ο πρωθυπουργός μας έδωσε γη και ύδωρ διαβεβαιώνοντας την Γερμανίδα, έσπευσε η κ. Μέρκελ να καθησυχάζει τον Κινέζο ηγέτη…!!!

Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους, και ο Ελληνικός λαός που τον έχουν “κοιμίσει” κανονικά, θεωρεί (τουλάχιστον ορισμένοι) ότι ο κ. Σαμαράς με την κ. Μέρκελ και τον κ. Ολάντ, συζήτησαν για τα μέτρα της ΤΡΟΪΚΑ κατά των Ελλήνων.

Αυτά έχουν αποφασιστεί δυστυχώς στην Ευρώπη σε επίπεδο ηγετών ΚΑΙ δεν ασχολούνται παρά μόνο με δηλώσεις του τύπου «λυπάμαι για τα δεινά των Ελλήνων».

Αφού αντικείμενο των παραπάνω συμφωνιών θα είναι και η εκμετάλλευση του σιδηροδρομικού δικτύου από Αθήνα προς Ευρώπη, δίνεται και η απάντηση στο γιατί μεθοδεύτηκε τα τελευταία χρόνια η πλήρης απαξίωση του ΟΣΕ και του σιδηροδρομικού δικτύου της Ελλάδας!!!

Όλα έχουν την αιτία τους και τον σκοπό τους !!!

Έπεται συνέχεια !!!

aegeantimes.gr

filologos10.wordpress.com

http://troktiko.eu/2012/09/na-giati-ragizei-xafnika-h-kardia-ths-merkel-gia-tous-ellhnes/

Μίζες στην Ελλάδα από την Daimler AG

http://www.scribd.com/fullscreen/98964522?access_key=key-1yzpqxrwup3l4xfnkqmc

Μνημόνιο και κρίση, αντιμνημόνιο και ανατροπή

του Γιώργου Καραμπελιά

Την τελευταία περίοδο, επαναλαμβάνουμε διαρκώς πως δεν αντιμετωπίζουμε απλώς το δίλημμα «Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο» αλλά την κρίση ενός οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου, η οποία προσέλαβε τη μορφή του Μνημονίου. Επομένως, το ζήτημα για τις αντιμνημονιακές δυνάμεις είναι να προχωρήσουν πέρα από το επιφαινόμενο και να μπουν στις πραγματικές αιτίες της κρίσης και τις δυνατότητες ανάταξής της. Πολλοί αναγνώστες, ιδιαίτερα οι πλέον πρόσφατοι και οι λιγότερο εξοικειωμένοι με τις απόψεις μας, ή δεν κατανοούν την άποψή μας ή, ακόμα περισσότερο, θεωρούν ότι έτσι υπεκφεύγουμε ή ακόμα ότι δίνουμε συγχωροχάρτι στις μνημονιακές δυνάμεις. Γι’ αυτό λοιπόν απαιτούνται ορισμένες επιπρόσθετες αναγκαίες διευκρινίσεις.

Τι άραγε ήταν το μνημόνιο;

Πριν από τις εκλογές του 2009, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, αφού είχε αφήσει για χρόνια αθεράπευτες τις πληγές μιας παρασιτικής οικονομίας, που εκδηλώθηκαν, μετά το 2008, με εκτίναξη του ελλείμματος και του χρέους, κάλεσε τους Έλληνες να αποδεχτούν την κρίση και να περάσουν σε μια εποχή λιτότητας, χωρίς όμως να προσφέρει και ένα διαφορετικό όραμα εξόδου από την κρίση.

 Απέναντί του, το δημαγωγικό κόμμα του ΠΑΣΟΚ, εκφραστής των παρασιτικών στρωμάτων, των νταβατζήδων των «έργων» και των ΜΜΕ, διαβουκολώντας με ψεύτικες υποσχέσεις τις λαϊκές τάξεις, κατέκτησε για μια τελευταία και μοιραία φορά την εξουσία, με το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν», που είχε επεξεργαστεί η φοβερή «οικονομική» του σύμβουλος, Λούκα Κατσέλη!

Επειδή όμως, «λεφτά» δεν υπήρχαν, και ήταν αδύνατο να ανακρούσει πρύμναν, δεδομένης της κοινωνικής και εκλογικής του βάσης, ως δόλιος συνωμότης, επεξεργάστηκε ένα σχέδιο προκειμένου να επιβάλει τη λιτότητα στον ελληνικό λαό. Αυτό είχε ως προϋπόθεση να αποκοπεί η δυνατότητα δανεισμού της Ελλάδας από τις αγορές –εξ ου και οι καταγγελίες της χώρας από τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς της για μήνες ολόκληρους και η άρνηση δανεισμού με χαμηλό επιτόκιο–  ούτως ώστε η επιβολή των μέτρων να εμφανιστεί ως πίεση από τα πάνω και τους κρατικούς πλέον δανειστές μας, σε συμφωνία με το ΔΝΤ. Όλα αυτά πλέον είναι πολύ γνωστά. Και όμως, μέχρι σήμερα, δεν έχουν αναλυθεί με ευκρίνεια παρά μόνο από το Άρδην. Έτσι το μνημόνιο υπήρξε η συνωμοτικά οργανωμένη επιτάχυνση της κρίσης από εκείνα τα παρασιτικά στρώματα σε πανικό, που ήταν αδύνατο να αναγνωρίσουν την ίδια την πραγματικότητα του παρασιτισμού τους.

Όμως, όπως έχουμε τονίσει, το δόλιο φερέφωνο ήταν ταυτόχρονα και βλάξ. Διότι, όντας συνδεδεμένος με το αμερικανικό σχέδιο και το ΔΝΤ του Στρως Καν, δεν αντελήφθη πως το σύνολο της Ευρώπης αντιμετώπιζε μια συστημική κρίση και πως η Γερμανία είχε διαφορετική στρατηγική από εκείνη του Ομπάμα και του Στρως Καν. Η Γερμανία, όντας πλέον η μόνη πλεονασματική δύναμη στην Ευρώπη και έχοντας εκτιναχθεί στη θέση του δεύτερου παγκόσμιου εξαγωγέα μετά την Κίνα, είναι η μόνη που είχε ήδη κατανοήσει και είχε προσαρμοστεί στη διαπίστωση πως η Δύση δεν μπορεί να επιβιώσει στον ανταγωνισμό με την Κίνα και τις αναδυόμενες χώρες παρά μόνο εάν μεταβάλει το κοινωνικό μοντέλο που είχε κυριαρχήσει στη Δύση τα προηγούμενα χρόνια, ώστε να ολοκληρώσει τη θατσερική και ρηγκανική αντεπανάσταση. Για να το κάνουμε πιο λιανά. Η Δύση, έχοντας απολέσει το πλεονέκτημα της «μητρόπολης», μια και το οικονομικό επίκεντρο του κόσμου μετατοπίζεται εκτός Δύσεως, και έχοντας ταυτόχρονα οικοδομήσει την επίπλαστη ευημερία της πάνω στη χρηματοτραπεζιτική ηγεμονία της, δεν έχει πια τη δυνατότητα να συντηρεί ΚΑΙ τα κέρδη των ελίτ ΚΑΙ το κοινωνικό κράτος, όπως έκανε ορισμένες δεκαετίες πριν. Είναι υποχρεωμένη να επεκτείνει τη λογική της λιτότητας και της «προσαρμογής», ώστε να μπορέσει να ανταγωνιστεί με σχετική επιτυχία τις αναδυόμενες χώρες. Γι’ αυτό εξ άλλου και η παρούσα οικονομική κρίση –για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία– δεν αφορά στο σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας αλλά, σχεδόν αποκλειστικά, στη Δύση. Η Κίνα, παρ’ ότι επηρεάζεται στις εξαγωγές της, συνεχίζει να έχει ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 8% τον χρόνο, ενώ, για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες, ακόμα και η Αφρική εμφανίζει σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Η γερμανική στρατηγική

Η Γερμανία, έχοντας διατηρήσει μια βιομηχανική βάση σε μια Δύση που οδηγούνταν στην αποβιομηχάνιση και θέλοντας με νύχια και με δόντια να διατηρήσει την ανταγωνιστική της δυνατότητα έναντι των αναδυομένων χωρών, επέβαλε, αρχικώς στο εσωτερικό της, από το 2000 και μετά, μία πολιτική λιτότητας και σχετικής αποδόμησης του γερμανικού κοινωνικού κράτους. Βέβαια, επειδή αυτή η στρατηγική οδηγούσε σε μείωση ή στασιμότητα  της εσωτερικής ζήτησης, για τη βιομηχανική της παραγωγή, την αντικατέστησε μ’ ένα εξωστρεφές εξαγωγικό μοντέλο και εκτίναξε τις εξαγωγές της προς τις χώρες της νότιας Ευρώπης. Γι’ αυτό, για ορισμένα χρόνια, συναινούσε σε έναδιπλό σύστημα, στο εσωτερικό της ευρωζώνης, ώστε οι λοιπές χώρες, και ιδιαίτερα οι νότιες, να δανείζονται για να μπορούν να αγοράσουν τα γερμανικά προϊόντα. Όμως, η κρίση του 2007-2008 και η ταυτόχρονη ανάπτυξη νέων ταχύτατα επεκτεινόμενων αγορών για τα γερμανικά προϊόντα, ιδιαίτερα στη Μ. Ανατολή, τη Ρωσία και την Άπω Ανατολή, μετέβαλε τα δεδομένα. Στο εξής, η Γερμανία θα έπρεπε να καλύψει τα αυξανόμενα ελλείμματα και τις δανειοδοτικές ανάγκες των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου ώστε να συνεχιστεί το ίδιο μοντέλο. Έτσι, όμως, ό,τι κέρδιζε από τη μία πλευρά, θα έπρεπε να το πληρώνει από την άλλη. Γι’ αυτό η Γερμανία υιοθετεί πλέον ανοικτά μια πολιτική επιβολής ενός δυαδικού μοντέλου  για την Ευρώπη:  Ένα μέρος των ευρωπαϊκών χωρών, και κατ’ εξοχήν η «γερμανική» Ευρώπη, να παραμείνει στον σκληρό ευρωπαϊκό πυρήνα και την ευρωζώνη και ένα άλλο κομμάτι, που τείνει να μεταβληθεί σε βάρος για τη Γερμανία, να εκδιωχθεί ή να αποδεχτεί μια πολιτική κοινωνικής καταστροφής τέτοια που θα την μετέβαλλε σε ζώνη χαμηλού κόστους εργασίας και εξαγωγής ειδικευμένων εργατικών χεριών προς τη Γερμανία. Εξάλλου, έτσι συμβαίνει ήδη με άλλες χώρες της Ε.Ε., όπως οι Βαλτικές χώρες, η Βουλγαρία, η Ρουμανία κ.λπ. Η Γερμανία ανακάλυψε ξαφνικά (βλέπε δηλώσεις του Κολ, του Σμιτ κ.ά) πως η Ελλάδα μπήκε με απάτη στη ζώνη του ευρώ, αντί να παραδεχτεί πως, εκείνη την εποχή, αποτελούσε μία επεκτεινόμενη αγορά για τη Γερμανία και γι’ αυτό καλοδεχούμενη.

Η στρατηγική των Αμερικανών και του Στρως Καν ήρθε να σκοντάψει, με ενδιάμεσο τον δόλιο βλάκα, σε αυτή τη νέα γερμανική στρατηγική, η οποία δεν προτάσσει τη σωτηρία της «παλιάς Δύσης» με επίκεντρο τη στρατηγική Ομπάμα, αλλά υιοθετεί μια τευτονική στρατηγική «εκκαθάρισης των ξερών κλαδιών». Και αν οι Έλληνες θα μπορούσαν να αντέξουν μια τέτοια δρακόντεια πολιτική, έχει καλώς. Αν όχι, που είναι και το πιθανότερο, τότε θα οδηγούνταν αναπόφευκτα και στην έξοδο από την ευρωζώνη.

Κατά συνέπεια, η προσφυγή στο ΔΝΤ που είχε συνομολογήσει συνωμοτικά ο ΓΑΠ με τον Στρως Καν μεταβλήθηκε σε πιάσιμο στο δόκανο της Μέρκελ. Το μνημόνιο επιτάχυνε, και εντόπισε στην Ελλάδα, μια κρίση που ούτως ή άλλως ήταν υπαρκτή και μετέβαλε τους Έλληνες στα πειραματόζωα της γερμανικής Ευρώπης.

Κεϋνσιανή πολιτική  ή ανατροπή του παγκοσμιοποιητικού μοντέλου;

Το γεγονός ότι αυτή την ανάλυση, την οποία διακηρύττουμε και επαναλαμβάνουμε με κάθε ευκαιρία και σε όλους τους τόνους, την αγνοούν συστηματικά σχεδόν όλες οι αντιμνημονιακές γραφίδες, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Διότι η συντριπτική πλειοψηφία των «αντιμνημονιακών» θέλει να μας πείσει πως αρκεί η εξάλειψη του μνημονίου για να περάσουμε σε μια πολιτική κεϋνσιανής επέκτασης! Αγνοούν έτσι πως η διαφοροποίηση μεταξύ του Ολάντ και του Ομπάμα, από τη μια, και της Μέρκελ από την άλλη, δεν βρίσκεται στο εάν ή όχι πρέπει να παρθούν μέτρα «δημοσιονομικής προσαρμογής και λιτότητας», αλλά αφορούν μόνο στην ταχύτητα, την τραχύτητα και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να παρθούν αυτά τα μέτρα και επομένως στο ποιος θα διατηρήσει την ηγεμονία στο εσωτερικό της Δύσης. Ο Ολάντ, ο Ομπάμα και οι «αναπτυξιακοί»  θεωρούν πως αυτή η μετάβαση προς ένα μοντέλο ανταγωνιστικό προς εκείνο της Κίνας και των αναδυόμενων χωρών θα πρέπει να γίνει ηπιότερα, σε μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, και με μεγαλύτερη κοινωνική συναίνεση. Επιπλέον, δεν θέλουν να γίνει με την ταχύτητα και την τραχύτητα των Γερμανών, διότι αυτό θα παγίωνε την ήδη κατακτηθείσα γερμανική ηγεμονία. Η Γαλλία και η Αμερική θέλουν χρόνο για να επαναβιομηχανοποιήσουν τις οικονομίες  τους και να προσαρμοστούν στην νέα παγκόσμια πραγματικότητα, πράγμα που η Γερμανία το έχει ήδη κάνει.  Γι’ αυτό και, ενώ υποχρεωτικά συμμαχούμε με αυτές τις δυνάμεις απέναντι στη Μέρκελ, διότι κι εμείς δεν επιθυμούμε σήμερα μια καταστροφική επιτάχυνση, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να τρέφουμε αυταπάτες για τη δυνατότητα μιας νέας περιόδου κεϋνσιανής πολιτικής στη Δύση.

Το συμπέρασμα, λοιπόν, είναι πως ο Παπανδρέου και η συμμορία του επιτάχυναν και επιδείνωσαν την ΥΠΑΡΚΤΗ κρίση του ελληνικού παρασιτικού μοντέλου, προκαλώντας μια εκτεταμένη κοινωνική καταστροφή με τη βιαιότητα και την ταχύτητα της επιβολής των μέτρων που επέβαλε η γερμανική στρατηγική. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός πως το ελληνικό κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο ήταν πλέον αδύνατο να διασωθεί και πως θα οδηγούνταν σε μια αναπόφευκτη κρίση. Όταν, λοιπόν, οι περισσότεροι αντιμνημονιακοί υποστηρίζουν μια λογική επιστροφής στη προ μνημονίου κατάσταση, όχι μόνο αρνούνται την παγκόσμια και ελληνική πραγματικότητα, αλλά, κυρίως, αρνούνται να δουν πως μια συνεπής «αντιμνημονιακή» πολιτική απαιτεί την επαναστατική ανατροπή ενός ολόκληρου μοντέλου. Είναι αντιμνημονιακοί διότι δεν τολμούν να είναι… επαναστάτες.

Ας το διευκρινίσουμε. Για να μπορέσει η Ελλάδα, αλλά και οι περισσότεροι λαοί της Δύσης, να διατηρήσουν ένα επίπεδο ευημερίας ανάλογο με αυτό που διέθεταν στο παρελθόν, θα πρέπει να ανατραπεί το παγκόσμιο καπιταλιστικό μοντέλο της παγκοσμιοποίησης. Θα πρέπει να μειωθεί η παραγωγή άχρηστων ή επιζήμιων προϊόντων και να υπάρξει μια διαφορετική, οικολογικού χαρακτήρα, παραγωγική δομή, με την οποία θα δοθεί προτεραιότητα στην τοπική ανάπτυξη, τον περιορισμό των κοινωνικών ανισοτήτων, το πολυκαλλιεργητικό μοντέλο, την επιστροφή στην επαρχία, την αποκέντρωση, την αποεμπορευματοποίηση πολλών δραστηριοτήτων και εργασιών. Ένα τέτοιο μοντέλο θα επέτρεπε ένα υψηλότερο επίπεδο ευημερίας ακόμα και με χαμηλότερο ύψος εθνικού εισοδήματος. Θα μας έβγαζε δηλαδή έξω από τον θανάσιμο, για  τη φύση και τους ανθρώπους, κύκλο της αέναης οικονομικής επέκτασης. Ένα τέτοιο μοντέλο, που αποτελεί την ελπίδα του 21^ου αιώνα, προϋποθέτει την επανατοπικοποίηση της σκέψης και της παραγωγής, την άρνηση της παγκοσμιοποίησης και, κατά συνέπεια, μια νέα δομή και μια νέα αντίληψη τόσο για την Ευρώπη όσο και για τον κόσμο. Μια τέτοια αλλαγή, που αναδύεται σταδιακά ως το αίτημα και η διεκδίκηση των αντιπαγκοσμιοποιητικών κινημάτων, για την Ελλάδα, αποτελεί ταυτόχρονα και όρο εθνικής επιβίωσης. Χωρίς «επιστροφή» στον εαυτό μας, στην ιστορία, στην παράδοση, την εγχώρια παραγωγή, οι Έλληνες δεν έχουν καμία τύχη. Γι’ αυτό εξάλλου επιμένουμε πως η επαναστατική ανατροπή του υπάρχοντος μοντέλου αποτελεί ταυτόχρονα και προϋπόθεση της εθνικής μας επιβίωσης.

Από την αντιμνημονιακή ρητορεία σε ένα κίνημα ανατροπής

Γιατί λοιπόν δεν επιλέγουμε μια άμεση επιτάχυνση της κρίσης, με έξοδο από το ευρώ και άμεση επιστροφή στην αυτόκεντρη ανάπτυξη, μια και υποστηρίζουμε ένα τέτοιο μοντέλο;

Για δύο λόγους: Όπως προσπαθούμε να εξηγήσουμε εδώ και πάνω από δύο χρόνια,  η άμεση μετάβαση σε ένα τέτοιο πρότυπο με όρους καταστροφής, όχι μόνο του υπαρκτού μοντέλου αλλά της ίδιας της κοινωνίας, δεν θα προκαλέσει μόνο ανώφελο πόνο σ’ ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού και ιδιαίτερα στα λαϊκά στρώματα, αλλά και κινδυνεύει να πυροδοτήσει  τους κινδύνους που  διαγράφουν οι γεωπολιτικές δουλείες της χώρας. Δηλαδή, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να επιταχύνουμε με δική μας ευθύνη τη διαδικασία της απόσπασής μας από την πρότερη κατάσταση, χωρίς να είναι έτοιμος ο λαός για τα νέα βήματα που απαιτούνται, γιατί μπορεί να προκαλέσουμε πολύ μεγαλύτερες καταστροφές! Κατά τον ίδιο τρόπο, δηλαδή, που το μνημόνιο επιδείνωσε την αναπόφευκτη κρίση του ελληνικού συστήματος, κινδυνεύουμε να επιταχύνουμε μια κατάρρευση, που, επειδή θα χρεωθεί στις αντιμνημονιακές δυνάμεις, δεν θα οδηγήσει σε μια επαναστατική δημοκρατική μετατροπή του συστήματος αλλά, πιθανότατα, σε μια αυταρχική και φασίζουσα διέξοδο.

Έτσι έχει συμβεί σε όλες τις χώρες και όλες τις εποχές. Η στρατηγική της επιτάχυνσης, η στρατηγική της έντασης, χωρίς να απορρέει από την υιοθέτηση, από την πλειοψηφία του λαού, ενός νέου προτάγματος, οδηγεί, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, στα αντίστροφα αποτελέσματα και την ανάδειξη αυταρχικών και αντιλαϊκών λύσεων.  Αρκεί να μελετήσουμε ποιοί ακολουθούν τη στρατηγική της έντασης και της επιτάχυνσης της κρίσης στη σημερινή Ελλάδα. Είναι δύο δυνάμεις κυρίως: το «κόμμα της δραχμής», δηλαδή όλοι εκείνοι οι επιχειρηματίες και οι διακινητές του μαύρου χρήματος, που υπολογίζουν να κερδίσουν από την ολοκλήρωση της καταστροφής της ελληνικής οικονομίας, και οι ναζήδες της Χρυσής Αυγής. Και υπολογίζουν στη σύγχυση, την απελπισία, τις μικροκομματικές σκοπιμότητες και τους χρήσιμους ηλίθιους, που δεν λείπουν ποτέ, προκειμένου να πετύχουν τους στόχους τους.

Γι’ αυτό και επιμένουμε –σχεδόν μονότονα και κάποτε κουραστικά– πως η συνέχεια του κινήματός μας δεν μπορεί να εξαντλείται σε μια κοντόφθαλμη αντιμνημονιακή ρητορεία, αλλά πρέπει να στοχεύει σε μια καθολική ανατροπή του μοντέλου. Και όποιος στοχεύει σε μια τέτοια ανατροπή και είναι αληθινά ριζικός, δηλαδή πηγαίνει στη ρίζα των πραγμάτων, δεν μπορεί να αρκείται στη μικρομεσαία επιφανειακότητα μιας απλής αγανάκτησης. Είναι πλέον καιρός να αρχίσουμε να διαμορφώνουμε μια επαναστατική πρόταση εξόδου από την κρίση, με όλο το πάθος αλλά και τη σοβαρότητα που αρμόζει σε μας που έχουμε συναίσθηση πως δεν είμαστε υπόλογοι μόνο απέναντι στους συμπολίτες μας, αλλά και απέναντι στις μακρές γενιές του ιστορικού μας βάθους, υπόλογοι στις γενιές που θα έρθουν. Πάντως, είναι σίγουρο πως το ζήτημα της ανατροπής του σάπιου μεταπολιτευτικού καθεστώτος έχει τεθεί και το αντιμνημονιακό κίνημα πρέπει να πραγματοποιήσει το επόμενο μεγάλο βήμα.

http://ardin-rixi.gr/archives/6203

OI ΟΦΕΙΛΕΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΙΔΡΥΤΗΣ : Καθ. Μιχαήλ Στασινόπουλος, Πρόεδρος της Ελληνικης Δημοκρατίας 1977

Σόλωνος 123 Τ.Κ 10678 ΑΘΗΝΑ.

http://ethnikonthematon.blogspot.com,  email: epitropi1978@gmail.com

 

OI  ΟΦΕΙΛΕΣ  ΤΗΣ  ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ  ΠΡΟΣ  ΤΗΝ  ΕΛΛΑΔΑ

Επειδή υπάρχει μεγάλη σύγχυση και παραπληροφόρηση, σχετικά με το θέμα των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, η Επιτροπή Ενημερώσεως επί των Εθνικών Θεμάτων θέλει υπεύθυνα να ενημερώσει συνοπτικά για το κρίσιμο και επίκαιρο εθνικό αυτό θέμα:

Οι οφειλές της Γερμανίας προς τον Ελληνικό Λαό είναι δύο κατηγοριών:

Α. Οφειλές προς την Ελλάδα

1. Οι αρχαιολογικοί θησαυροί, που άρπαξαν από τα μουσεία, τα μοναστήρια, τις εκκλησιές, τους αρχαιολογικούς χώρους, από ιδιωτικές συλλογές, παράνομες ανασκαφές κ.λπ. είναι καταγεγραμμένοι και υπερβαίνουν τις 8.500. Η αξία τους είναι ανυπολόγιστη και βάσει στοιχείων διεθνών οίκων δημοπρασιών ξεπερνάει το ένα τρισ. Ευρώ. (βλ. βιβλίο Γιώργου Λεκάκη «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί Κατοχής»),

2. Οι επανορθώσεις για τις καταστροφές στις υποδομές κατά τη διάρκεια της κατοχής, δηλαδή προς το Δημόσιο, ύψους 7,1 δισ. Δολλαρίων, αγοραστικής αξίας 1938. Αυτές, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο της Τράπεζας της Ελλάδας προς το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, υπερβαίνουν το ποσό των 108,43 δισ. Ευρώ, άνευ τόκων.

3. Το κατοχικό δάνειο, ύψους 3,5 δισ. Δολλαρίων αγοραστικής αξίας 1938.  Σύμφωνα με το ίδιο επίσημο έγγραφο της Τράπεζας της Ελλάδας υπερβαίνει τα 54 δισ. Ευρώ, άνευ τόκων. Το δάνειο αυτό συνέβαλε καθοριστικά στον λιμό και τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς απ’ αυτόν. Το δάνειο της κατοχής, πρέπει να τονίσουμε, το δώσαμε με αίμα!

Και τα δύο αυτά ποσά δεν έχουν παραγραφεί, ούτε μπορούν να παραγραφούν, γιατί είναι αναγνωρισμένες οφειλές με διεθνείς συμφωνίες και διεθνείς συμβάσεις. Αρκεί να τα ζητήσει Ελληνική Κυβέρνηση. Γιατί, αν αυτό συνέβαινε και η Γερμανική Κυβέρνηση αρνείτο να τα καταβάλει, θα μπορούσε η Ελλάδα να προσφύγει στα διεθνή δικαστήρια και αναμφισβήτητα να δικαιωθεί.

Καμμία Ελληνική Κυβέρνηση δεν τα διεκδίκησε πραγματικά!

Κατά καιρούς τέθηκε το θέμα, αλλά έμεινε εκεί, με τις γερμανικές κυβερνήσεις να  καταφεύγουν σε απαράδεκτα προσχήματα και ασύστολα ψεύδη.

Β. Οφειλές προς τα θύματα και τις οικογένειές τους

Οι αποζημιώσεις των θυμάτων των 100 και πλέον Ολοκαυτωμάτων (από τα οποία έχουν αναγνωριστεί ως σήμερα μόνο τα 89), που στοίχισαν τη ζωή σε 60.000 περίπου Έλληνες πολίτες.

Η Γερμανία συμφώνησε στις 21 Σεπτεμβρίου 1960, να χορηγήσει 115 εκατομμύρια Γερμανικά Μάρκα «στα θύματα της ναζιστικής ιδεολογίας», με τα οποία ισχυρίζεται ότι εξόφλησε τις υποχρεώσεις της! Σε χειρόγραφη υποσημείωση της σύμβασης, που υπεγράφη από τον τότε πρέσβη της Ελλάδας Θεόδωρο Υψηλάντη στη Βόννη, τονίζεται ρητώς ότι δεν εξοφλούνται οι υποχρεώσεις της Γερμανίας προς την Ελλάδα και ότι η Ελλάδα δεν παραιτείται από τις αποζημιώσεις. Να σημειωθεί επί πλέον ότι από αυτό το ποσό δόθηκαν τελικά, κατά πληροφορίες, μόνο 77 εκατομμύρια μάρκα.

Η πιο γνωστή περίπτωση αφορά στα θύματα του Διστόμου, που η αποζημίωσή τους ανέρχεται σήμερα, στο ποσό των 60 περίπου εκατομμυρίων Ευρώ, σύμφωνα με απόφαση της ολομέλειας του Αρείου Πάγου (βλ. βιβλίο Γιώργου Λεκάκη «Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Ελλάδα επί Κατοχής»), της οποίας την εκτέλεση αρνήθηκαν οι Υπουργοί Δικαιοσύνης των κυβερνήσεων Σημίτη, Μιχάλης Σταθόπουλος και Φίλιππος Πετσάλνικος.

Η τελεσίδικη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, της 3ης Φεβρουαρίου 2012, αναγνώρισε στη Γερμανία το «δικαίωμα της ετεροδικίας», δηλαδή το προνόμιο να δικάζει αυτή ακόμη και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που η ίδια διέπραξε σε χώρα την οποία κατείχε παρανόμως και συνέστησε την οδό των διακρατικών συμφωνιών. Ανεξάρτητα από το δίκιο ή όχι της απόφασης, αυτή συνιστά έναν επί πλέον λόγο να διεκδικήσει η Ελλάδα τις γερμανικές οφειλές, για λογαριασμό δηλαδή των οικογενειών των θυμάτων.

Η Επιτροπή Ενημερώσεως επί των Εθνικών Θεμάτων είναι αποφασισμένη να αγωνιστεί έως την τελική δικαίωση των θυμάτων και την αποκατάσταση των ζημιών που προξένησε η γερμανική κατοχή.

Δεν  επαιτούμε, απαιτούμε!

      Απαιτούμε από την επόμενη Ελληνική Κυβέρνηση, να πράξει το ιστορικό της χρέος και να διεκδικήσει επί τέλους τις οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα.

      Εγκαλούμε τη Γερμανική Κυβέρνηση για την ανέντιμη και αναξιοπρεπή της στάση και την καλούμε να πάψει να υπεκφεύγει, διαδίδοντας ψευδώς ότι τάχα έχει πληρώσει στο παρελθόν ή ότι δεν οφείλει τίποτα.

      Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα που δεν έχει αποζημιωθεί από τη Γερμανία.

      Η αλήθεια επίσης είναι ότι η Ιταλία και η Βουλγαρία, οι δύο άλλες χώρες της τριπλής κατοχής κατά την περίοδο 1941-1945, που εξ αιτίας της ναζιστικής Γερμανίας εισέβαλαν και αυτές στην Ελλάδα, έχουν καταβάλει αποζημιώσεις και μόνο η Γερμανία αρνείται (αυτοεξαιρείται) να καταβάλει τις απαιτούμενες οφειλές.

      Είναι επίσης αλήθεια ότι καμμία Γερμανική Κυβέρνηση δεν πρόκειται να αναλάβει τις ευθύνες της αν δεν υπάρξει Ελληνική Κυβέρνηση που να διεκδικήσει ότι δικαιούται ο Ελληνικός Λαός.

      Την ευθύνη  για τη μέχρι τώρα αδράνεια φέρουν –ακέραια και αναλογικά- οι εκάστοτε υποτελείς κυβερνήσεις και τα κόμματα αλλά και όλοι μας ως  Έλληνες πολίτες, που δεν πράξαμε το χρέος μας απέναντι στους νεκρούς μας και στα παιδιά μας.

Έφτασε η ώρα να επανορθώσουμε!

Δεν στρεφόμαστε κατά του Γερμανικού Λαού. Αντίθετα, βρίσκουμε πολύτιμους συμπαραστάτες τους Γερμανούς δημοκράτες και αντιφασίστες, που κατανοούν απολύτως ότι η καταβολή των αποζημιώσεων στην Ελλάδα είναι αναγκαία προϋπόθεση για να γυρίσει οριστικά η μαύρη σελίδα του ναζισμού και συμμετέχουν ολόψυχα, με αλληλεγγύη και ανθρωπιά, στον αγώνα μας, υπερασπιζόμενοι τις θεμελιώδεις αξίες του πολιτισμού μας.

 

Η χαμένη τιμή της Καταρίνα… BILD

Σήμερα θα μου επιτρέψετε να λάβω τον λόγο «επί προσωπικού»: Τι είπα στην «Bild» και η «Bild» δεν έγραψε!

 

Οχι πολλά.

 

Τους είπα ότι το χρέος δεν το δημιούργησε ο Ελληνικός λαός, αλλά αυτοί που διαχειρίσθηκαν -και δυστυχώς εξακολουθούν να διαχειρίζονται- την τύχη του.

 

Τους εξήγησα ότι η «βοήθειά τους» είναι δάνειο και μάλιστα μετοκογλυφικά επιτόκια, ότι ο Γερμανός φορολογούμενος δεν χάνει λεφτά, εκτός απ’ αυτά που του τρώνε κι εκείνου οι Τράπεζές του.

 

Μάλιστα τους είπα ότι θα προτιμούσα η «βοήθειά τους» να ήταν πιο κοντά στο πνεύμα της Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης, όπως έκανε η Ελλάδα το 1950 και το 1953, όταν η Γερμανία «κούρεψε» τα δικά της χρέη με τησυναίνεση και της φτωχής (και κατεστραμμένης τότε απ’ τον πόλεμο) Ελλάδας.

 

Εξήγησα στην «Bild» ότι, παρά τις συκοφαντίες του Ελληνα πρώην Πρωθυπουργού κ. Παπανδρέου, οι Ελληνες ούτε «τεμπέληδες» είναι ούτε «διεφθαρμένοι» (και πάντως όχι περισσότερο απ’ τη «Ζήμενς»), αλλά ότι αντιθέτως δουλεύουν περισσότερο απ’ τους Γερμανούς (Γιουροστάτ), χωρίς

 

 

να φταίνε οι ίδιοι για τη χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας τους.

 

 

Γιατί δεν έγραψε τίποτα απ’ τα παραπάνω η «Bild»; δεν γνωρίζω! Ισως να «χάθηκαν στη μετάφραση».

 

Ομως η συνέντευξη είναι μαγνητοφωνημένη (scripta manent) και σ’ αυτήν έλεγα στους Γερμανούς φίλους μας ότι για μένα δεν είναι όλοι οι Γερμανοί το ίδιο! Αλλο ο Γερμανός εργάτης κι άλλο ο Γερμανός Τοκογλύφος. Οπως άλλωστε και οι Ελληνες δεν είναι όλοι το ίδιο: άλλο ο Ελληνας εργάτης κι άλλο οΓραικύλος αεριτζής.

 

Συνεπώς οι ρατσιστικοί χαρακτηρισμοί για «τεμπέληδες» και «διεφθαρμένους» Ελληνες έχουν την ίδια αξία με τα εξ ίσου ρατσιστικά στερεότυπα για Γερμανούς «ρομπότ» και «Ούννους».

 

Τους εξήγησα ότι για μένα η Γερμανία είναι η χώρα του Γκαίτε κι όχι του Χίτλερ.

 

Τους τόνισα ότι προσωπικά είμαι πολύ υπερήφανος που κατά την Επανάσταση του 1821, οι περισσότεροι Φιλέλληνες που ήρθαν στην Ελλάδα και πολέμησαν ήταν Γερμανοί.

 

Γιατί δεν έγραψε τίποτα απ’ αυτά η «Bild»; Ισως χάθηκαν στο κίτρινοχρώμα της ομίχλης.

 

Ισως διότι δεν παρέλειψα να αναφερθώ στο Χρέος της Γερμανίαςαπέναντί μας, στις Γερμανικές Πολεμικές Αποζημιώσεις (Επανορθώσεις, αν προτιμάτε). Που η ίδια η Γερμανία έχει αναγνωρίσει με Συνθήκες. Το 1946.

 

Τους περιέγραψα πώς επεβλήθη στην Ελλάδα απ’ τους Ναζί τοΑναγκαστικό Δάνειο. Πώς κατέσχεσαν τον χρυσό (όσον βρήκαν) της χώρας. Πώς προκάλεσαν τον λιμό που οδήγησε στον θάνατο από πείνα και κρύοχιλιάδες Ελληνες.

 

Τους μίλησα για το ξεχαρβάλωμα των υποδομών, την καταστροφή των Καλαβρύτων, του Διστόμου, της Κάνδανου κι άλλων 700 χωριών, για τονχαμό του 13% απ’ τον πληθυσμό της χώρας.

 

Οτι όλα αυτά (εκτός απ’ τις ανεκτίμητες ζωές των ανθρώπων)αποτιμήθηκαν στο ποσόν των 168 δισ. ευρώ χωρίς τους τόκους.

 

Τους είπα ότι, παρά την υπόσχεσή της ότι θα αρχίσει να ξεπληρώνειη Γερμανία το χρέος της μετά την ενοποίησή της, ακόμα δεν έχουμε δει ούτε ένα σέντζι – οι μόνοι από τους νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οτι για αυτό βεβαίως δεν