Θα ήταν καλύτερα εάν η Ελλάδα είχε το δικό της νόμισμα, λέει ο «Mr Dax»

Οι ΗΠΑ προκάλεσαν την κρίση στην Ευρώπη, προκειμένου να ανακόψουν την αύξηση της επιρροής του ευρώ έναντι του δολαρίου, υποστηρίζει ο Γερμανός ειδικός σε θέματα χρηματιστηρίου Ντιρκ Μιούλερ – γνωστός και ως «Mr. Dax» -, στο νέο βιβλίο του, με τίτλο «Showdown». 

Ο ίδιος θεωρεί ότι η Ελλάδα θα ήταν καλύτερα αν είχε το δικό της νόμισμα ή αν αξιοποιούσε τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της, καθώς, όπως λέει, «στο ελληνικό υπεδάφος βρίσκονται τα μεγαλύτερα αποθέματα στην Ευρώπη», ενώ τονίζει ότι σκοπός του ΔΝΤ είναι να καταστρέψει την ελληνική οικονομία ώστε τα ελληνικά κοιτάσματα να πωληθούν φθηνά σε πολυεθνικές. 

Σε συνέντευξή του στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού «Focus», ο κ. Μιούλερ αναλύει την θεωρία ότι «η μεγάλη αναμέτρηση, η οποία εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια, σχετίζεται με την κυριαρχία στο πλανήτη για τις επόμενες δεκαετίες» και σημειώνει ότι «η Ευρώπη δεν λαμβάνεται πλέον υπόψιν» και «το παιχνίδι κινείται μεταξύ Αμερικής και Ασίας, δηλαδή της Κίνας, ενώ οι Ρώσοι θα ήθελαν να αναμιχθούν κι αυτοί λίγο». 

Ο συγγραφέας αποδίδει ωστόσο τα προβλήματα της Ευρώπης όχι μόνο σε εξωτερικούς παράγοντες, αλλά και σε εσωτερικές αιτίες. «Το υψηλό χρέος δεν είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Η συνολική υπερχρέωση της Ευρώπης είναι μικρότερη από αυτή των ΗΠΑ ή της Ιαπωνίας. Από το 2008 όμως οι επιθέσεις εναντίον της Ευρώπης εξελίσσονται στοχευμένα και συντονισμένα», λέει. 

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσει ο κ. Μιούλερ και την Ελλάδα. «Ακριβώς στην φάση της ισχύος του ευρώ συμβαίνουν τα γεγονότα γύρω από τον Κ. Καραμανλή, η ανάληψη της εξουσίας από τον Γ. Παπανδρέου και η αιφνιδιαστική ακούσια καταγγελία στις Βρυξέλλες της παραποίησης των ελληνικών δημοσιονομικών στοιχείων. Ο Παπανδρέου και οι άνθρωποί του έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους για να στρέψουν την Ευρώπη και την Γερμανία εναντίον τους. Καμία συμφωνία δεν τηρήθηκε, ο λαός και η οικονομία της χώρας οδηγούνταν στον κατήφορο. Το ένα σκάνδαλο διαδεχόταν το άλλο. Και μια χωρίς προηγούμενο εσωτερική ευρωπαϊκή καμπάνια μίσους εναντίον των «τεμπέληδων Ελλήνων», των «ναζί Γερμανών», των «διεφθαρμένων Ιταλών» και των «υπερχρεωμένων Ισπανών με τα πολλά ακίνητα» ξεκίνησε. 

Η Ευρώπη άρχισε να αυτοσπαράσσεται, θέαμα που στο εξωτερικό το παρακολουθούσαν με ικανοποίηση. Εναντίον της Ευρώπης δεν στέλνει κανείς τον έκτο στόλο, αλλά την Γουόλ Στριτ, τις τράπεζές της και τους οίκους αξιολόγησης και τα όπλα της μυστικής διπλωματίας. Τα χτυπήματα εναντίον του ευρώ και των χωρών της Ευρωζώνης ήρθαν με στρατιωτική ακρίβεια και προκαλούνταν πάντα από μελέτες μεγάλων τραπεζών της Γουόλ Στριτ ή των αμερικανικών οίκων αξιολόγησης. Τα βασικά όμως προβλήματα της Ευρωζώνης ήταν εσωτερικής φύσης. Το να επιβάλλεται σε πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους κράτη ένα κοινό νόμισμα οδηγεί εξαρχής σε σημαντικά προβλήματα. Αυτή η αχίλλειος πτέρνα οφείλεται σε εμάς τους ίδιους, αλλά τα βέλη εναντίον της ήρθαν στοχευμένα και με τους ψυχρούς υπολογισμούς από την άλλη άκρη του Ατλαντικού», υποστηρίζεται στο βιβλίο. 

Στο βιβλίο γίνεται εκτενής αναφορά στα ελληνικά κοιτάσματα φυσικού αέριου, στο κεφάλαιο με τον τίτλο: «Οι Έλληνες και το αέριο»: «Τι θα λέγατε αν πρότεινα η Ελλάδα να πουλάει πετρέλαιο και φυσικό αέριο; Μην ανησυχείτε, δεν ήπια πολύ ούζο την ώρα της συγγραφής», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μιούλερ και συνεχίζει: «Η Ελλάδα δεν έχει στο υπέδαφός της μόνο μεγάλα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και μιας σειράς σημαντικών ορυκτών. Μπορεί κάνεις δικαιολογημένα να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα σε πρώτες ύλες στην Ευρώπη. Την τελική διαβεβαίωση την έλαβα στο τέλος του καλοκαιριού του 2012 στην διάρκεια μιας έντονης συζήτησης με την Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία με διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα διαθέτει κοιτάσματα αντίστοιχα με αυτά της Λιβύης. Και, τουλάχιστον τώρα, τίθεται αναπόφευκτα το ερώτημα: τι παιχνίδι παίζεται εδώ; Αφήνουμε την ελληνική οικονομία να εξαντληθεί μέσω δρακόντειων πακέτων λιτότητας και την χρηματοδοτούμε με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να μην πληγούν οι παλαιοί δανειστές. Χάνονται δισεκατομμύρια ευρώ σε φορολογικά χρήματα για συμφωνίες χωρίς επιστροφή και στην αναδιάρθρωση του χρέους, όταν η Ελλάδα διαθέτει κοιτάσματα πολλαπλάσια του όγκου του χρέους της». 

Ο συγγραφέας υποστηρίζει σε αυτό το σημείο ότι ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου «φαίνεται σαν να ήταν εκτελεστική μαριονέτα των ΗΠΑ» και υποστηρίζει ότι «αποστολή του ήταν να επιφέρει με κάθε τρόπο την ρήξη στις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη», ενώ προσθέτει: «Ο Παπανδρέου το 2009 δήλωνε, «δεν έχουμε πετρέλαιο ή τουλάχιστον δεν έχουμε βρει ακόμη» και ο υφυπουργός Γιάννης Μανιάτης τόνιζε, «δεν είμαστε ούτε Σαουδική Αραβία ούτε Νορβηγία» και τώρα μια έκθεση της Deutsche Bank στο Λονδίνο κάνει λόγο για πιθανά έσοδα από τους υδρογονάνθρακες, τα οποία, μόνο στην περιοχή νοτίως της Κρήτης θα μπορούσαν να ανέλθουν σε λίγα χρόνια σε 427 δισεκατομμύρια ευρώ». 

Ερωτώμενος από το Focus γιατί θεωρεί ότι η Ευρώπη δεν ασχολείται με τα κοιτάσματα της Ελλάδας και της Κύπρου, ο κ. Μιούλερ αναφέρει ότι όταν οι Κύπριοι πρότειναν στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να παραχωρήσουν στην Ευρώπη ή να υποθηκεύσουν το 30% των μελλοντικών εσόδων από το φυσικό αέριο, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δήλωσε ότι αυτό δεν αποτελεί θέμα συζήτησης και διερωτάται για ποιον λόγο. 

Σε ό,τι αφορά τον ρόλο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο κ. Μιούλερ υποστηρίζει ότι ο κ. Σόιμπλε δεν ήθελε την συμμετοχή του στα ευρωπαϊκά προγράμματα διάσωσης, φοβούμενος ότι έτσι θα αυξανόταν η επιρροή των ΗΠΑ στην Ευρώπη, αλλά επικράτησε η άποψη του οικονομικού συμβούλου της Αγγέλα Μέρκελ, Ότμαρ Ίσινγκ, ο οποίος, επισημαίνει ο συγγραφέας, είναι και σύμβουλος της Goldman Sachs. «Ο ρόλος του ΔΝΤ είναι να επιφέρει την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, να κατηγορήσει την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν εφάρμοσε ακριβώς το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας και να την εξαναγκάσει να παραδώσει την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της σε πολυεθνικές εταιρείες έναντι πενιχρού τιμήματος», επισημαίνει. 

Ο Γερμανός ειδικός εκτιμά ακόμη ότι τα προγράμματα εξυγίανσης που εφαρμόζονται στις χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση είναι αναποτελεσματικά. «Τα προγράμματα λιτότητας είναι μια παράνοια», υποστηρίζει και συμπληρώνει ότι το αποτέλεσμα είναι μια εξέλιξη της οικονομίας όπως αυτή με τον Καγκελάριο Μπρούνινγκ. «Τα κράτη εξαντλούνται και η ελληνική οικονομία βυθίζεται στο απύθμενο. Η φτώχεια των απλών ανθρώπων είναι δραματική και όχι αντάξια μιας χώρας στον πυρήνα της πλούσιας Ευρώπης. Ακόμη και ο Έλληνας πρωθυπουργός το δηλώνει καθαρά: η Ελλάδα βρίσκεται στην ίδια κατάσταση με την Γερμανία την περίοδο της Βαϊμάρης», υπογραμμίζει και αναφέρει ότι έχει ο ίδιος επισκεφτεί την Ελλάδα και έχει δει την δράση της Χρυσής Αυγής. «Αυτά είναι άσχημα πράγματα που δεν τα έχω δει ούτε στο Γ΄ Ράιχ», προσθέτει, ενώ στο βιβλίο του γράφει σχετικά: «Οι Έλληνες όχι μόνο επινόησαν την Δημοκρατία, αλλά την αγαπούν ακόμη και σήμερα. Για αυτό και είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς γιατί ειδικά σε αυτή τη χώρα συμβαίνει μια τόσο δραματική εξέλιξη στο αντιδημοκρατικό πολιτικό άκρο». Απορρίπτει πάντως τον ισχυρισμό ότι η Γερμανία χρειάζεται το ευρώ προκειμένου να διατηρηθεί η ειρήνη στην Ευρώπη. «Αντιθέτως, το ευρώ έχει εξελιχθεί σε εχθρό της Ευρώπης», καταλήγει και προτείνει την διατήρησή του, αλλά και την παράλληλη κυκλοφορία των εθνικών νομισμάτων, η αξία των οποίων θα διαμορφώνεται ελεύθερα έναντι του ευρώ, μαζί με την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Υποδομών, το οποίο θα συμμετέχει σε όλα τα ενεργειακά σχέδια των μεγάλων εταιρειών, με στόχο τις επενδύσεις και την ενεργειακή αλλαγή. 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πηγή:www.capital.gr

Ομολογία ΟΟΣΑ: «Κάναμε λάθος με την Ελλάδα»

Ο Ρεζά Λαχιτζί είναι οικονομολόγος, εμπειρογνώμονας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Υπό αυτή του την ιδιότητα έχει έλθει στην Ελλάδα, όπου είχε συναντήσεις με έλληνες αξιωματούχους, ως εκπρόσωπος του Οργανισμού. Επιπλέον, είναι ο κύριος συντάκτης της έκθεσης του ΟΟΣΑ «Ελλάδα: Επανεξέταση του κράτους». Η έκθεση αυτή παραδόθηκε στην ελληνική κυβέρνηση το 2011 και, έκτοτε, αποτελεί τον «μπούσουλα» για τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, την οποία ξεκίνησε ο πρώην υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης κ. Δ. Ρέππας και η ομάδα της task force. Ο κ. Λαχιτζί απέστειλε πρόσφατα ένα κείμενο, που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Έρευνας Ρυθμιστικών Πολιτικών, υπό τον εύγλωττο τίτλο:«Τα λάθη που κάναμε στην Ελλάδα». Στο κείμενο, το οποίο δημοσιεύθηκε και σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της Γαλλίας, ο κ. Λαχιτζί επιχειρεί να εξηγήσει, με βάση συγκεκριμένα οικονομικά μεγέθη, γιατί απέτυχε το Μμημόνιο. «Η Ελλάδα βυθίζεται σε μια επικίνδυνη κοινωνική κρίση και πολιτική αστάθεια», καταλήγει ο εμπειρογνώμονας του ΟΟΣΑ. «Όλα αυτά δεν φαίνεται να έχουν προκαλέσει καμιά αμφιβολία στους υπευθύνους που καθορίζουν το ρυθμό των αλλαγών. Είναι επείγον να αναγνωρίσουν σήμερα τα λάθη τους και να τροποποιήσουν αναλόγως τις πράξεις τους». Ολόκληρο το κείμενο του κ.Ρετζά Λαχιτζί έχει ως εξής: «Οι βουλευτικές εκλογές της 17ης Ιουνίου στην Ελλάδα είχαν ως αποτέλεσμα το σχηματισμό νέας κυβέρνησης, ευνοϊκά διατεθειμένης για διάλογο με τους διεθνείς πιστωτές της χώρας, ανοίγοντας το δρόμο για την επαναδιαπραγμάτευση μεταξύ των δυο μερών. Σ’ αυτό το στάδιο θα ήταν χρήσιμο να αναθεωρήσουμε τα δυο έτη διαχείρισης της κρίσης στην Ελλάδα υπό την αιγίδα της Τρόικας (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα) έτσι ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη λαθών του παρελθόντος που οδήγησαν στο αδιέξοδο του καλοκαιριού. Πρώτα απ’ όλα παρατηρείται ότι το πρόγραμμα εξυγίανσης της ελληνικής δημόσιας οικονομίας, του οποίου οι όροι τέθηκαν από την Τρόικα, είναι αναποτελεσματικό, καθώς και ότι το εύρος του οικονομικού και κοινωνικού κόστους που αδίκως επιβλήθηκε στη χώρα είναι πολύ μεγάλο. Σε αντάλλαγμα του πρώτου πακέτου οικονομικής στήριξης ύψους 110 δις ευρώ που δόθηκε στην Ελλάδα το 2010, η Τρόικα επέβαλε στην κυβέρνηση ένα Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής (ΠΟΠ) πρωτόγνωρης αυστηρότητας: με αύξηση των εσόδων (φορολογικών και άλλων) ίση με 5,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) και με δραστικές μειώσεις μισθών και συντάξεων στο πλαίσιο του δημοσίου τομέα, η ελληνική κυβέρνηση μείωσε το 2010 το διαρθρωτικό δημόσιο έλλειμμα (1) περισσότερο από 9% του ΑΕΠ, πράγμα που αποτελεί μακράν τη μεγαλύτερη προσπάθεια προσαρμογής που πραγματοποιήθηκε σε ένα μόνο έτος από ανεπτυγμένη χώρα. Η λογική των οικονομικών θα υπαγόρευε να αφεθεί η χώρα να συνέλθει από τον αντίκτυπο μιας τέτοιας εκκαθάρισης και να ξαναβρεί ένα ρυθμό δραστηριότητας ο οποίος από μόνος του θα επέτρεπε τη συνέχιση της μείωσης του ελλείμματος. Δυστυχώς, το πλαφόν που ορίζεται από το ΠΟΠ απαιτούσε την επιτάχυνση των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης με σκοπό την επιστροφή της Ελλάδας στις χρηματοπιστωτικές αγορές από την άνοιξη του 2012. Τον Ιούνιο 2011 ήταν προφανές ότι αυτοί οι στόχοι δεν θα επιτυγχάνονταν: ο ρυθμός καθοριζόταν από τα φορολογικά έσοδα ενώ το δημόσιο χρέος, τροφοδοτούμενο από εξαιρετικά επαχθείς πληρωμές επιτοκίων, συνέχιζε να διογκώνεται. Ελλείψει νέας οικονομικής στήριξης που θα κάλυπτε τις ανάγκες από το 2012 και πέρα, η Ελλάδα θα αντιμετώπιζε πάλι την προοπτική ελλείμματος. Το Σεπτέμβριο του 2011 εκπονήθηκε βιαστικά ένα δεύτερο πλάνο διάσωσης ύψους 130 δις ευρώ, μαζί με ένα νέο Μνημόνιο Συνεργασίας που οδήγησε σε μια σειρά συμπληρωματικών μέτρων και υπογράφηκε τελικά από μια εξαντλημένη ελληνική κυβέρνηση στις 11 Μαΐου 2012, πριν την προκήρυξη των αναμενόμενων εκλογών. Η διαδοχή των περιοριστικών μέτρων και η ανακοίνωση για ακόμα πιο δραστικές μειώσεις κράτησαν την οικονομία σε μια κατάσταση παρατεταμένης ύφεσης. Αντί να βρεθεί σε τροχιά ανάκαμψης από το 2011 όπως προέβλεπε η Τρόικα στο αρχικό ΠΟΠ, η Ελλάδα βιώνει το 2012 την πέμπτη συνεχόμενη χρονιά ύφεσης, που σημαίνει μια αθροιστική πτώση του ΑΕΠ περίπου 20%, παρόμοια με τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930 στις ΗΠΑ. Το ποσοστό της ανεργίας, που κόντευε το 23% το πρώτο τρίμηνο του 2012, έχει υπερτριπλασιαστεί μέσα σε τέσσερα χρόνια. Ξεπερνάει πλέον το 50% στα άτομα μεταξύ 15-24 ετών. Είναι μεγάλος ο πειρασμός να αποδοθεί η ευθύνη γι’ αυτήν την καταστροφή σε αμέλεια των Ελλήνων και να αποσιωπηθεί η ευθύνη του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών. Ωστόσο πρέπει να αναγνωριστεί ότι το πρόγραμμα εξυγίανσης καταστρώθηκε με μια εξωφρενική λογική τυχαίων μειώσεων που αντιπροσώπευαν παράλογους δημοσιονομικούς στόχους χωρίς καμιά εκτίμηση των συνεπειών, της δυνατότητας εφαρμογής των προβλεπόμενων μέτρων από τη χώρα, ή των αναγκών της χώρας. Ακόμα χειρότερα φτάσαμε να επιβάλλονται στην ελληνική κυβέρνηση δεσμεύσεις οι οποίες ήταν γνωστό ότι δεν μπορούσαν να τηρηθούν. Το νέο Μνημόνιο Συνεργασίας περιλαμβάνει έτσι την πρόβλεψη μείωσης των κοινωνικών δαπανών κατά 1,5% του ΑΕΠ, εξαιρουμένων των δαπανών υγείας και των συντάξεων. Αυτές οι δαπάνες, που αποτελούνται κυρίως από τις συντάξεις αναπηρίας, τις περισσότερες κύριες συντάξεις γήρατος και τα επιδόματα ανεργίας, αντιπροσωπεύουν το 4,5% του ΑΕΠ, που είναι αρκετά χαμηλό σε σχέση με τα ευρωπαϊκά στάνταρντ. Ανεξάρτητα από το μισθό που λάμβανε όταν εργαζόταν, ο Έλληνας άνεργος λαμβάνει μια σταθερή αποζημίωση ύψους 470 ευρώ το μήνα για 12 μήνες, με τη λήξη των οποίων δεν καλύπτεται πλέον από την κοινωνική προστασία. Το 2009 μόνο 17% των ατόμων σε αναζήτηση εργασίας λάμβαναν επίδομα ανεργίας, ενώ π.χ. στη Γαλλία το ποσοστό είναι 53%. Προκειμένου να μειωθούν οι δαπάνες αυτές κατά το ένα τρίτο την ίδια στιγμή που ο αριθμός των ανέργων αυξάνεται αλματωδώς, θα πρέπει να μειωθούν δραστικά τα επιδόματα πράγμα που θα φέρει ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού κάτω από τα όρια της φτώχειας. Καμιά κυβέρνηση δεν θα είναι σε θέση να τηρήσει μια τέτοια δέσμευση, η οποία δεν έχει νόημα ούτε όσον αφορά την οικονομική αποτελεσματικότητα ούτε όσον αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη. Το δεύτερο σημαντικό δίδαγμα αυτών των δυο ετών είναι ότι η εξωτερική παρέμβαση, αν και δυναμική, δεν μπόρεσε να διορθώσει τα θεμελιώδη προβλήματα που βρίσκονται στη ρίζα της δημοσιονομικής κρίσης. Από τα προβλήματα αυτά ξεχωρίζει η δυσλειτουργία του κράτους. Μια πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ περιέχει μια χαρτογράφηση της ελληνικής κεντρικής διοίκησης από όπου προκύπτει μια εντύπωση πλήρους παράλυσης οφειλόμενης σε δεκαετίες άκαμπτης γραφειοκρατίας, πολλαπλασιασμού περιττών δομών και κατακερματισμένων ευθυνών (2). Αντίθετα με τη διαδεδομένη εντύπωση, ο ελληνικός δημόσιος τομέας δεν έχει δυσανάλογα πολλούς υπαλλήλους, αν και υπάρχει μια αβεβαιότητα για το πραγματικό του μέγεθος. Ωστόσο ένα υπουργείο αποτελείται κατά μέσο όρο από 302 υπηρεσίες σε κεντρικό επίπεδο (στις οποίες προστίθενται 137 αποκεντρωμένες υπηρεσίες), εκ των οποίων το 20% στελεχώνονται μόνο από έναν προϊστάμενο. Οι δομές συντονισμού είναι ανύπαρκτες ή καθαρά τυπικές. Η δημόσια διοίκηση ασχολείται μόνο με την προετοιμασία νόμων και κανόνων, των οποίων η πλειοψηφία έχει ως αντικείμενο την ορθή λειτουργία της ίδιας της διοίκησης. Κατά την τελευταία δεκαετία παράγονταν περίπου 12.000 τέτοιες νομοθετικές πράξεις το χρόνο, χωρίς την παραμικρή δυνατότητα διασφάλισης και επαλήθευσης της εφαρμογής τους. Η απουσία ελέγχου του προϋπολογισμού, ο πληθωρισμός των δαπανών και η αδυναμία είσπραξης μεγάλου μέρους των φορολογικών εσόδων δεν είναι, σε τελική ανάλυση, παρά συγκεκριμένες πλευρές της εκπληκτικής ανεπάρκειας του ελληνικού Κράτους. Το πιο σημαντικό σφάλμα της Τρόικας ήταν ότι δεν κατάλαβε πως οι προσπάθειές της έπρεπε πρώτα να στραφούν προς τη δημιουργία ενός σύγχρονου ελληνικού κράτους. Από τη στιγμή που είχε αποφασίσει να παρέμβει στη διεξαγωγή των υποθέσεων της χώρας, επιβαλόταν να περάσει από μια διαδικασία δραστικής εκλογίκευσης των διοικητικών δομών, των αλυσίδων αποφάσεων και του κανονιστικού μηχανισμού, να ενισχύσει τα όργανα και τις διαδικασίες ελέγχου, και ειδικότερα το ρόλο επίβλεψης του Κοινοβουλίου, να αναπτύξει τη δυνατότητα συντονισμού από τον πρωθυπουργό, να επιβάλει σε όλους τους δημόσιους οργανισμούς να τηρούν και να δημοσιεύουν λογαριασμούς, να ενθαρρύνει τη συλλογή δεδομένων και την αξιολόγηση των συνεπειών των δημόσιων αποφάσεων. Μια τέτοια αναθεώρηση του δημόσιου τομέα θα επέτρεπε μια ευφυέστερη στόχευση των δημοσιονομικών περιορισμών και θα προήγαγε την ιδέα ότι παρήλθε ο καιρός της ανευθυνότητας, κυρίως δημοσιονομικής, και της παράκαμψης των νόμων. Η αναθεώρηση αυτή θα έδινε το λόγο στους Έλληνες πολίτες που δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σ’ αυτό το σύστημα, κυρίως σε ικανούς υπαλλήλους που προσπαθούν για τη μεταρρύθμιση για πολύ περισσότερο χρόνο από την Τρόικα. Θα είχε τη στήριξη του ελληνικού λαού και θα βελτίωνε άμεσα ορισμένες πτυχές των συνθηκών ζωής. Ωστόσο τίποτα δεν έγινε προς αυτή την κατεύθυνση, ή μόνο με συμπτωματικό και περιθωριοποιημένο τρόπο. Αντίθετα η προσέγγιση που ακολουθήθηκε, είχε ως στόχο να ορίσει τις λεγόμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που δεν ανταποκρίνονται καθόλου στις ανάγκες της χώρας και να αφήσει την εφαρμογή τους στην κυβέρνηση(3). Φυσικά τα μέτρα που υιοθετήθηκαν κατά ένα μέρος δεν τέθηκαν σε εφαρμογή. Αυτό προκάλεσε τον εκνευρισμό των ξένων υπευθύνων οι οποίοι, χωρίς να παραδεχθούν την αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης, κατήγγειλαν την απροθυμία της. Ένα άλλο κομμάτι των μέτρων είχε μόνο επιφανειακά αποτελέσματα των οποίων τα όρια θα φανούν με το πέρασμα του χρόνου. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι μια από τις κύριες διατάξεις για την αναμόρφωση των συντάξεων που υιοθετήθηκε το 2010 και προέβλεπε τη συγκέντρωση των πολυάριθμων οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης που υπήρχαν στη χώρα μέχρι τότε σε δεκατρία κύρια ταμεία με στόχο τη βελτίωση της διαχείρισης, την απελευθέρωση πόρων και κυρίως την επιβολή διαφάνειας. Η συγκέντρωση των ταμείων πραγματοποιήθηκε, όμως μόνο τυπικά εφόσον οι αρχικοί οργανισμοί στην πραγματικότητα διατηρήθηκαν συνεχίζοντας να έχουν μεγάλη αυτονομία, αλλά κάτω από την ομπρέλα των κύριων ταμείων, σε ότι αφορά τη λογιστική τους, τους κανονισμούς και την οικονομική διαχείριση. Τελικά, ορισμένα μέτρα θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα τη χειροτέρευση των αδυναμιών του ελληνικού κράτους. Αυτό ισχύει για το ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που αφορούσε κυρίως υποδομές και βιομηχανίες δικτύου σε μια χώρα στην οποία οι δυνατότητες ελέγχου είναι γνωστό ότι είναι ανεπαρκείς. Έτσι είναι προφανές ότι το πρόγραμμα εξυγίανσης έχει μέχρι σήμερα ένα χαρακτήρα άνισο και μονόπλευρο σχετικά με τη δημόσια πολιτική στην Ελλάδα. Αυτά τα σφάλματα αξιολόγησης μας οδηγούν να αναρωτηθούμε αν τα μέλη της Τρόικας, και ειδικότερα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχαν, οποιαδήποτε στιγμή, μια καθαρή θεώρηση της τακτικής που έπρεπε να εφαρμοστεί στην Ελλάδα. Είναι αλήθεια ότι τα όργανα που δομούν την ευρωπαϊκή ένωση δεν έχουν καθόλου προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες μιας χώρας όπως η Ελλάδα, της οποίας η περίπτωση θα μπορούσε άνετα να είναι μοναδική. Το μάννα των διαρθρωτικών ταμείων της δόθηκε χωρίς σοβαρή αξιολόγηση και παρακολούθηση των αποτελεσμάτων. Αν και αναμφίβολα τα ταμεία ήταν στη βάση χρηματοδότησης σημαντικών έργων για τη χώρα, ευνόησαν ωστόσο την ανάπτυξη μιας παράλληλης διοίκησης που ήταν επιφορτισμένη με τη διαχείρισή τους χωρίς να αποφευχθεί η παγίδα της διαφθοράς, καθώς και της διατήρησης μιας μακροοικονομικής εξάρτησης σε σχέση με τη μεταφορά κεφαλαίων από το εξωτερικό. Όσον αφορά το νομοθετικό πλάνο, δόθηκε έμφαση στην ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών οδηγιών χωρίς ενδιαφέρον για το τι θα συνέβαινε στην πράξη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναρωτήθηκε πραγματικά για το νόημα υιοθέτησης της Οδηγίας SevesoII, η οποία προβλέπει την οριοθέτηση ζωνών αποκλεισμού γύρω από τις χαρακτηρισμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε μια χώρα που δεν έχει ούτε κτηματολόγιο ούτε σοβαρό σχέδιο χρήσης γης; Αντιμέτωπη με την κρίση, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη που στηρίζουν τη δράση της φαίνεται ότι αντιστάθμισαν την έλλειψη κατανόησης των προβλημάτων και οραματισμού για τη δράση αντιμετώπισης με απλοϊκές ιδέες διαρθρωτικής προσαρμογής. Αυτές οι ιδέες, που έχουν παρουσιαστεί εδώ και είκοσι χρόνια με το όνομα θεραπεία μέσω σοκ, είχαν τα γνωστά αποτελέσματα σε ορισμένες χώρες του πρώην κομμουνιστικού μπλοκ και από τότε η οικονομική θεωρία τονίζει συνεχώς τη σημασία των θεσμών. Εν τω μεταξύ η Ελλάδα βυθίζεται σε μια επικίνδυνη κοινωνική κρίση και πολιτική αστάθεια. Όλα αυτά δεν φαίνεται να έχουν προκαλέσει καμιά αμφιβολία στους υπευθύνους που καθορίζουν το ρυθμό των αλλαγών. Είναι επείγον να αναγνωρίσουν σήμερα τα λάθη τους και να τροποποιήσουν αναλόγως τις πράξεις τους. ====================================== Σημειώσεις : (1). Δηλαδή το έλλειμμα διορθωμένο από την επίδραση, ισχυρά αρνητική, του κύκλου της οικονομικής δραστηριότητας. (2).OECD Public Governance Reviews: Greece – Review of the Central Administration. OECD, Paris, 2011. (3). Με την εξαίρεση της δημοσιονομικής διαχείρισης και της διαχείρισης του προϋπολογισμού, τις οποίες διαχειρίστηκε εξ ολοκλήρου η Τρόικα.» Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

Δεσμευμένοι ελευθεριάζοντες

του Γιάνη Βαρουφάκη 

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, λίγο μετά το Κραχ του 1929 που άλλαξε βίαια τον κόσμο, ξεκίνησε μια τιτάνια διαμάχη μεταξύ φιλελεύθερων οικονομολόγων για το τι είχε συμβεί και τι έπρεπε να γίνει για να καταπολεμηθεί η Κρίση. Σήμερα, το δικό μας 1929 (το Κραχ του 2008-12), έχει ξαναφέρει στο προσκήνιο την ίδια περίπου συζήτηση διεθνώς. Άλλη μια φορά απόψεις του φιλελεύθερου Keynes συγκρούονται αλύπητα με τις αντίθετες απόψεις του φιλελεύθερου Hayek. Από την μία έχουμε φιλελεύθερους που θεωρούν, όπως ο Hayek, ότι η λύση βρίσκεται στο να αφεθεί η αγορά να λειτουργήσει όπως μόνο εκείνη μπορεί (με μειώσεις τιμών και μισθών που θα φέρουν την ανάκαμψη των ποσοτήτων και της απασχόλησης) και από την άλλη έχουμε φιλελεύθερους που θεωρούν, όπως ο Keynes, ότι χωρίς συντονισμένη από το κράτος επενδυτική πολιτική οι αγορές θα παραπαίουν με τεράστιο κόστος για όλους.

Ο λόγος που έκρινα σκόπιμο να γράψω τα παρακάτω είναι ότι στο Μνημονιστάν που ζούμε, ή λατινιστί Bailoutistan (*), η συζήτηση αυτή παίρνει μια πολύ περίεργη μορφή (αν θέλετε μια αγγλική έκδοση του παρόντος, πατήστε εδώ). Μια μορφή που αντανακλά βασικές κακοήθειες της ελληνικής πραγματικότητας. Σήμερα θα επικεντρωθώ στους έλληνες οπαδούς μίας εκ των δύο αυτών σχολών: σε εκείνους που εμπνέονται από τον φιλελεύθερο Hayek (μεταξύ άλλων, όπως π.χ. ο von Mises). Και θα θέσω ερωτήματα σχετικά με την συνέπεια των λόγων τους με την σκέψη και στάση του Hayek.

Πριν φτάσουμε όμως εκεί, ας θυμηθούμε την τιτάνια διαμάχη των δύο ανδρών που ξεκίνησαν αυτή την συζήτηση στις σκοτεινές μέρες του Μεσοπόλεμου.

Hayek εναντίον Keynes

Λίγο μετά το Κραχ του 1929, ο John Maynard Keynes, ο φιλελεύθερος καθηγητής οικονομικών στο Cambridge, έσπασε το πιο ισχυρό ταμπού του επαγγέλματος των πανεπιστημιακών οικονομολόγων της εποχής: Ήρθε σε ρήξη με την άποψη του Βρετανικού Υπουργείου Οικονομικών που θεωρούσε δεδομένο πως μια οικονομία σε βαθειά ύφεση θα ανακάμψει αυτόματα. Ότι, εφόσον μειωθούν οι μισθοί και τα επιτόκια «αρκετά», κάποια στιγμή θα αντιδράσουν δημιουργικά οι επιχειρηματίες αυξάνοντας την απασχόληση και τις επενδύσεις τους.

Η ένσταση του Keynes ήταν ότι, μετά από μία κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος (όπως εκείνη του 1929 ή του 2008) που μετατρέπεται σε ύφεση της πραγματικής οικονομίας, είναι πολύ πιθανόν η παραγωγή, οι επενδύσεις και τα εισοδήματα να «κλειδωθούν» σε πολύ χαμηλά επίπεδα – σε μια «κακή» ισορροπία από την οποία καμία μείωση μισθών και επιτοκίων δεν μπορεί να βοηθήσει την οικονομία να αποδράσει. Υπό αυτές της συνθήκες αποτελμάτωσης, υποστήριξε ο Keynes, η προσπάθεια μείωσης των δημόσιων ελλειμμάτων μέσα από περικοπές δημόσιων δαπανών, και μείωσης της ανεργίας μέσω μείωσης των μισθών, μόνο σε αυτό-γκολ θα οδηγήσει τους διαμορφωτές της οικονομικής πολιτικής. Γιατί; Επειδή η μείωση των δημόσιων δαπανών θα ενισχύσει την ύφεση, η μείωση των μισθών θα μειώσει κι άλλο την συνολική ζήτηση, τα φορολογικά έσοδα θα μειωθούν κι άλλο, η ανεργία θα φουντώσει και, έτσι, όλοι θα βγουν χαμένοι: εργαζόμενοι, δημόσιο, επιχειρηματίες.

Όλα αυτά σας είναι πλέον γνωστά και δεν σκοπεύω να εντρυφήσω περαιτέρω στην άποψη του Keynes. Απλά την παραθέτω ως εισαγωγή στην σκέψη του μεγάλου αντίπαλου του Keynes, του Friedrich von Hayek. Η παρέμβαση του Hayek ήταν και παραμένει σημαντική. Καθώς η κριτική του Keynes κέρδιζε έδαφος, όσο η άποψη του Υπουργείου Οικονομικών εξευτελιζόταν καθημερινά (όσο οι περικοπές μισθών και δαπανών αποτύγχαναν να τιθασεύσουν ελλείμματα και ανεργία), ο Hayek ήταν εκείνος που (α) εξαπόλυσε την ισχυρότερη κριτική εναντίον του Keynes (και της πολιτικής κρατικών παρεμβάσεων που υποστήριζε ο Keynes), και (β) παρουσίασε μια διαφορετική εξήγηση των αιτίων της Κρίσης αλλά και του τι πρέπει να γίνει.

Η διάγνωση του Hayek για τα αίτια της Κρίσης ήταν απλή: Οφείλονται σε περιόδους δημιουργίας φθηνού χρήματος από το χρηματοπιστωτικό σύστημα (τις τράπεζες ως επί το πλείστον) το οποίο διοχετεύεται σε τομείς, κλάδους, επιχειρήσεις και χώρες υψηλού ρίσκου. Αυτό που συμβαίνει, κατά τον Hayek, είναι ότι περίοδοι σταθερότητας ρίχνουν τα επιτόκια και έτσι οι τράπεζες αρχίζουν να θέλουν να δανείσουν σε επισφαλείς πελάτες για να τους χρεώνουν υψηλότερα επιτόκια. Αυτό δημιουργεί λογιών-λογιών φούσκες: Φούσκες επενδύσεων, φούσκες καταναλωτικές, φούσκες δημόσιου δανεισμού και δημόσιων έργων, φούσκες στα χρηματιστήρια. Οι φούσκες δημιουργούν αισιοδοξία, η αισιοδοξία αυξάνει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, αυτές με την σειρά τους αυξάνουν τα εισοδήματα, τα μεγαλύτερα εισοδήματα επιτρέπουν στους επισφαλείς πελάτες των τραπεζών να αποπληρώνουν τα δάνειά τους κ.ο.κ. έως ότου έρχεται η στιγμή της αλήθειας, σκάνε οι φούσκες και όλοι χρωστούν σε όλους χωρίς κανείς να μπορεί να πληρώσει.

Έως εδώ οι Hayek και Keynes δεν διαφωνούν. Η διαφωνία τους αρχίζει στο τι πρέπει να γίνει όταν οι φούσκες πλέον σκάσουν. Αντίθετα με τον Keynes που πίστευε ότι το κράτος πρέπει να αποτρέψει την αποτελμάτωση και την δημιουργία μιας «κακής» ισορροπίας, ο Hayek έκρινε ότι το Κραχ ήταν η Πραγματικότητα ενώ η πρότερη περίοδος Ανάπτυξης ήταν το Ψέμμα. Ότι το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι «να αφήσουμε την ύφεση να κάνει την δουλειά της» – το σκληρό αλλά «θεάρεστο έργο» της. Και ποιο είναι αυτό το «θεάρεστο έργο» που επιτελεί η ύφεση; Καταστρέφει («ρευστοποιεί» ήταν το ρήμα που χρησιμοποιούσε ο Hayek) τα «κακά χρέη», διαλύει δηλαδή τα χρέη που χτίστηκαν ηλιθιωδώς την Εποχή του Ψέμματος και τα οποία δεν μπορούν πλέον να αποπληρωθούν. Κι αν αυτό σημαίνει ότι πολλοί θα υποφέρουν, τι να κάνουμε. Ας είναι. Όπως το επόμενο πρωί ενός κακού μεθυσιού το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να πάρουμε μια ασπιρίνη και να κάνουμε υπομονή, έτσι και με τα Κραχ: η ύφεση που τα ακολουθεί είναι επίπονη αλλά καθαρτική και πρέπει να την αφήσουμε να λειτουργήσει λυτρωτικά, χωρίς κρατικές παρεμβάσεις που θυμίζουν την προσπάθεια μετρίασης του πονοκέφαλου πίνοντας κι άλλα οινοπνευματώδη. Η πτώχευση του υπερχρεωμένων οργανισμών, επιχειρήσεων, νοικοκυριών, κρατών, είναι τραυματική αλλά απαραίτητη. Θυμίζει τον ρόλο της Κόλασης στο Χριστιανικό Δόγμα: δυσάρεστη αλλά μη εξαιρετέα.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να προσέξουμε μια ειδοποιό διαφορά του Hayek από όψιμους θιασώτες της αγοράς, όπως οι πολιτικοί της Βρετανίας τότε ή της ΕΕ σήμερα, οι οποίοι πασχίζουν, εν καιρώ Κρίσης, να χαϊδεύουν αυτιά. Εκεί που η επίσημη τοποθέτηση του Βρετανικού υπουργείου οικονομικών τότε, ή της ΕΕ σήμερα, ήταν ότι η μείωση των δημόσιων δαπανών και των μισθών θα μας επιστρέψει στην προ της Κρίσης ευημερία και θα βοηθήσει να αποπληρωθούν τα χρέη, ο Hayek δεν υπόσχεται τίποτα τέτοιο. Όταν του έλεγαν ότι η ύφεση, ακόμα και να αφεθεί να πράξει το «θεάρεστο καθήκον» της, μπορεί να μην πετύχει ποτέ να αναπληρώσει τα χαμένα εισοδήματα, ή να αποπληρώσει τα παλαιά και νέα χρέη, εκείνος σήκωνε τους ώμους του και έλεγε: αυτά έχει η ζωή! Ο λόγος πίσω από αυτή την στωικότητα ήταν, βέβαια, ότι ο ίδιος θεωρούσε την ανάπτυξη που προηγήθηκε του Κραχ κίβδηλη. Άρα, ρωτούσε: Γιατί να επιστρέψουμε εκεί μετά το Κραχ; Κι αν δεν επιστρέψουμε εκεί, που θα πάμε; Η απάντηση του Hayek ήταν αφοπλιστική: Δεν έχουμε ιδέα! Όχι μόνο δεν γνωρίζουμε αλλά, χειρότερα, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι, όπου και να καταλήξουμε, θα είναι «καλύτερα» από εκεί που θα βρεθούμε αν ακολουθήσουμε την πολιτική των μεγαλύτερων παρεμβάσεων ενός κράτους το οποίο, αρνούμενο την πραγματικότητα (ότι η πρότερη ανάπτυξη ήταν φούσκα, και ότι τα χρέη που χτίστηκαν πάνω της δεν μπορούν να αποπληρωθούν), δημιουργεί νέα χρέη και οικοδομεί ένα μέλλον χειρότερο από εκείνο που θα είχαμε αν (το κράτος) καθόταν στα αυγά του.

Ας αφήσουμε λοιπόν, προτείνει ο Hayek, την ύφεση και μια ακολουθία πτωχεύσεων να καθαρίσουν τον Κόπρο του Αυγείου που μας άφησε το φαγοπότι των περασμένων ετών. Ας αφήσουμε την αγορά να κάνει εκείνο που ξέρει καλύτερα: να παραγάγει το βέλτιστο από όλα τα εφικτά μέλλοντα μας σπάζοντας τις φούσκες και διαγράφοντας ανόητα χρέη.

Τι θα έλεγε ο Hayek για την Ελλάδα, σήμερα;

Όπως θα παρατηρήσατε από τα πιο πάνω, σκοπός μου δεν είναι να κρίνω την θεωρία του Hayek. Ούτε και να αναλωθούμε σε μια αντιπαράθεση του  Hayek με τον Keynes. Όχι, σκοπός μου είναι να εστιάσω (α) στο τι θα έλεγε ο Hayek σήμερα περί Μνημονίων κλπ και (β) στον περίεργο τρόπο με τον οποίο τα Μνημόνια «μετάλλαξαν» έλληνες φιλελευθέρους των οποίων η σκέψη έχει, υποτίθεται, επηρεαστεί από θεωρητικούς όπως ο Hayek.

Τι θα μας έλεγε λοιπόν ο Hayek σήμερα αν μπορούσε να μας στείλει μήνυμα από το υπερπέραν; Επιτρέψτε μου να ισχυριστώ ότι το μήνυμα αυτό θα περιείχε τουλάχιστον δύο εξηγήσεις της τραγικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα μας και η οποία απειλεί να την μετατρέψει σε κρανίου τόπον.

Η πρώτη εξήγηση της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας

Ο Hayek, συνεπής με την εξήγησή του όλων των περιόδων ύφεσης, θα καταδείκνυε τις φούσκες που σχηματίστηκαν την περίοδο 1996-2008  λόγω υπερβολικής τραπεζικής πίστης τόσο προς τον ιδιωτικό όσο και προς τον δημόσιο τομέα. Αυτός ο οχετός πίστης (δανεισμού) σχημάτισε φούσκες στο χρηματιστήριο, στην αγορά ακινήτων, στον δημόσιο τομέα και στην αγορά εργασίας. Τα ποτάμια χρήματος που έρρεαν προς την Ελλάδα ώθησαν όλες τις τιμές στα ουράνια δημιουργώντας μια επίπλαστη «ανάπτυξη» που θα μετατρεπόταν σε κραχ με την ίδια σιγουριά που η μέρα δίνει την θέση της στην νύχτα. Και καθώς ο ρυθμός της επίπλαστης «ανάπτυξης», σε σύγκριση με τον πραγματικό παραγωγικό ιστό της οικονομίας, ήταν τόσο μεγάλος, το ίδιο βαρύγδουπη ήταν και η πτώση που ακολούθησε.

Συνεπώς, οι έλληνες πρέπει να αποδεχθείτε (είναι σαν να ακούω τον Hayek να μας λέει) ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική από την «ρευστοποίηση» χάρτινων τίτλων (δηλαδή, να μάθουμε να ζούμε με χαμηλές τιμές μετοχών στο χρηματιστήριο), την ρευστοποίηση των αγροτικών εισοδημάτων (τουλάχιστον όσων αγροτών βασίζονται στην καλοσύνη των ευρωπαίων φορολογουμένων), την ρευστοποίηση των τιμών των ακινήτων (ενθυμούμενοι πως είχαμε φτάσει στο σημείο διαμερίσματα στο Κολονάκι να κοστίζουν ακριβότερα από lofts στην Νέα Υόρκη), την ρευστοποίηση της εργασίας (δηλαδή των θέσεων εργασίας που δεν παράγουν προϊόν αξίας αρκετής για να καλύψουν το κόστος τους) κλπ.

Η δεύτερη εξήγηση της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας

Μετά την διάγνωση της ασθένειας, ο Hayek θα προέβαινε σε εντονότατη κριτική της θεραπείας που εφαρμόζεται εδώ και δύο χρόνια και, συγκεκριμένα, της προσπάθειας να αποφευχθεί η στάση πληρωμών, το default, του ελληνικού δημοσίου απέναντι στους δανειστές του εντός της ευρωζώνης. Ο Hayek, για να το πω σκληρότερα, θα αναθεμάτιζε την ιδέα νέου κρατικού δανεισμού σε πτωχευμένο κράτος για να αποπληρωθούν τα παλαιά και νεότερα δανεικά. Θυμηθείτε την άποψή του ότι όλα τα «κακά χρέη» πρέπει να «ρευστοποιηθούν», δηλαδή να διαγραφούν, καθώς (α) δεν είναι δυνατόν να αποπληρωθούν και (β) είναι απαραίτητο, μετά το Κραχ, να τιμωρηθούν ανάλογα τόσο αυτοί που τα πήραν όσο και εκείνοι που τα έδωσαν. Γιατί λοιπόν να ρευστοποιηθούν όλα τα «κακά χρέη» εκτός από εκείνα του δημοσίου; Για τον Hayek απάντηση σοβαρή δεν υπάρχει. Μήπως όμως ο ίδιος ο Hayek θα άλλαζε γνώμη επειδή η Ελλάδα βρίσκεται στην ευρωζώνη, δηλαδή σε μια νομισματική ένωση που στις μέρες του δεν υπήρχε ακόμη; Μήπως το γεγονός ότι σήμερα υπάρχει το ευρώ, και η Ελλάδα είναι μέλος του, εξαιρεί το δημόσιο χρέος μιας χώρας-μέλους από το επιχείρημα του υπέρ της ρευστοποίησης των «κακών χρεών»;

Πριν απαντήσω, αξίζει τον κόπο να ρίξουμε μια ματιά στην αμφίθυμη σχέση του Hayek με την ιδέα ενός κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος υπό την αιγίδα μιας Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Γνωστός πολέμιος των Κεντρικών Τραπεζών (**), ο Hayek είχε τα εξής να πει για το ευρώ που τελικά προέκυψε:

«Αν και κατανοώ πλήρως την επιθυμία για την ολοκλήρωση της Δυτικής Ευρώπης μέσα από την απόλυτη ελευθερία των χρηματικών ροών μεταξύ των χωρών της, διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις για την επίτευξη αυτού του σκοπού μέσω της δημιουργίας ενός νέου ευρωπαϊκού νομίσματος το οποίο θα διαχειρίζεται μία υπερ-εθνική αρχή. Πέραν του ότι το βρίσκω απίθανο να συμφωνήσουν τα κράτη-μέλη σε μια κοινή νομισματική πολιτική την οποία θα ασκεί η υπερεθνική αρχή,… δεν μου φαίνεται καθόλου πιθανόν η διαχείριση του κοινού νομίσματος να είναι καλύτερη απ’ ότι η διαχείριση των σημερινών εθνικών νομισμάτων.»

Ο Hayek τελικά αποδέχθηκε το ευρώ ως μέρος της προσπάθειας για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, χωρίς βέβαια να σταματήσει ποτέ να διατυπώνει τις επιφυλάξεις του – π.χ. την άποψη ότι είναι δύσκολη η συμβίωση σταθερών νομισμάτων και κυβερνητικών πολιτικών, που στόχο έχουν την επιβίωση των κομμάτων που τις στηρίζουν! Πάντως όπως και να ερμήνευε τις προσπάθειες της κας Merkel, του κ. Sarkozy και του κ. Draghi να «σώσουν» το ευρώ, ένα πράγμα δεν τελεί υπό αμφισβήτηση: Ο Friedrich von Hayek θα φύλαγε τα πιο δηλητηριώδη σχόλιά του για τις προσπάθειες των ευρωπαίων ηγετών να επιλύσουν το πρόβλημα του χρέους χωρών όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία δημιουργώντας μια νέα κατηγορία τοξικού χρέους (θυμηθείτε τα τοξικά ευρωομόλογα του EFSF) που στόχο έχει την (αδύνατη) εξυπηρέτηση «κακών χρεών» του ένοχου παρελθόντος με κόστος την υποθήκευση του μέλλοντος όλης της Ευρώπης.

Εν κατακλείδι, αν και δεν είναι ξεκάθαρο αν σήμερα ο Hayek θα πρότεινε την  διατήρηση της ευρωζώνης ως έχει ή όχι, είναι απόλυτα σίγουρο ότι θα επιχειρηματολογούσε έντονα και καταλυτικά υπέρ της «ρευστοποίησης» των «κακών χρεών» των τραπεζών και των κρατών-μελών. Ένα ολοκληρωτικό default (όχι απλώς στάση αλλά κατάργηση πληρωμών) θα ήταν, στα μάτια του Hayek, η μοναδική ατραπός που δεν έρχεται σε αντίθεση με το όραμά του όσον αφορά τα μεγάλα ζητήματα της ευρωζώνης. Ένα όραμα που θα τον έθετε σε πορεία σύγκρουσης με την λογική των δανειακών πακέτων «διάσωσης» καθώς και με την πρακτική της ΕΚΤ που πρόσφατα τύπωσε περίπου €1 τρις φρέσκου χρήματος με σκοπό τον δανεισμό των πτωχευμένων τραπεζών.

Η περίεργη περίπτωση των ελλήνων libertarians-οπαδών του Hayek

Στην Ελλάδα υπάρχουν φιλελεύθεροι συμπατριώτες μας που έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα από την σκέψη του Friedrich von Hayek, του συμπατριώτη του Lutwig von Mises, του αμερικανού Robert Nozick, και γενικότερα της σχολής σκέψης που στις αγγλοσαξονικές χώρες είναι γνωστή ως libertarians (ελευθεριάζοντες). Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Δράση του κ. Σ. Μάνου και της κας Μ. Ξαφά οι οποίοι, με συνέπεια, εδώ και καιρό (πολύ πριν την Κρίση) αρθρώνουν λόγο που διακατέχεται από την σκέψη του Hayek. Όμως, από τότε που το ελληνικό δημόσιο πτώχευσε, και ήρθαν τα απανωτά Μνημόνια, αυτή η μικρή αλλά με σημαντικό ειδικό βάρος, και πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις, πολιτική παράταξη μετετράπη σε μια «περίεργη περίπτωση».

Τι το «περίεργο» την χαρακτηρίζει; Το εξής: Ενώ οι έλληνες ελευθεριάζοντες διατηρούν την προσήλωσή τους στην θυμωμένη ανάλυση του Hayek όσον αφορά την «πρώτη εξήγηση της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας», από τότε που μας ήρθε το Μνημόνιο τελούν υπό πλήρη και βαθειά άρνηση όσον αφορά την «δεύτερη εξήγηση» που θα έδινε ο μεγάλος Αυστριακός γκουρού τους.

Τους ακούω και τους διαβάζω, με πολλή μάλιστα προσοχή, να μεταδίδουν το μήνυμα του Hayek ότι, στο Μνημονιστάν μας (και ιδίως στην Ελλάδα), δεν υπάρχει επιλογή πέραν την «ρευστοποίησης» των τιμών των μετοχών, των επιδοτούμενων αγροτικών εισοδημάτων, των τιμών των ακινήτων, των περισσότερων δημόσιων οργανισμών, και βέβαια ενός μεγάλου τμήματος των υπαρχουσών θέσεων εργασίας. Μιλούν ευθαρσώς για την ανάγκη μεγάλης μείωσης του εθνικού και προσωπικού εισοδήματος έως ότου τα εισοδήματα πιάσουν «πάτο», έρθουν δηλαδή στο ίδιο επίπεδο με την παραγωγική ικανότητα της χώρας. (Προφανώς θεωρούν ακόμα και το σημερινό επίπεδο εισοδήματος πολύ υψηλό, φούσκα που δεν έχει ακόμα ξεφουσκώσει ικανοποιητικά, και που έχει ακόμα κι άλλο «αέρα» να δώσει έως ότου βρεθούμε στην «ισορροπία».) Όμως, την ίδια ακριβώς στιγμή, την μία φούσκα, το ένα «κακό χρέος», που δεν είναι διατεθειμένοι να δούνε να «ρευστοποιείται» είναι το δημόσιο χρέος. Γιατί αυτή η εξαίρεση;

Μία πιθανή εξήγηση είναι ότι θεωρούν την ελληνική περίπτωση μια «ιδιαιτερότητα» εντός της οποίας τα διδάγματα του Hayek αφορούν τα πάντα εκτός του δημόσιου χρέους. Πράγματι, αν τους ρωτήσουμε, είναι πιθανότατο να μας απαντήσουν με τρόπο που να υπονοεί εμμέσως πλην σαφώς πως έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στις ελληνικές ελίτ, στον ίδιο τους τον εαυτό, να ηγηθούν των μεταρρυθμίσεων που θα προκύψουν μέσα από τις «ρευστοποιήσεις» που, όπως επέμενε ο Hayek, αποτελούν την μόνη «λύση». Και από την στιγμή που δεν πιστεύουν ότι η ελληνική κοινωνία θα τους δώσει την ευκαιρία να ηγηθούν αυτής της μέσω-ρευστοποιήσεων-μεταρρύθμισης, εναποθέτουν όλες τους τις ελπίδες στις υπερ-εθνικές ελίτ (π.χ. τρόικα). Υπό αυτό το πρίσμα, αν για να ασχοληθούν οι υπερ-εθνικές ελίτ με την Ελλάδα [και να θέσουν σε λειτουργία στο εσωτερικό της χώρας (ίσως και με την επιστράτευση των εγχώριων θιασωτών του Hayek) τον απαραίτητο συνδυασμό «ρευστοποιήσεων» και «μεταρρυθμίσεων»] χρειάζεται η αποδοχή ότι το δημόσιο χρέος θα είναι η μοναδική φούσκα (απομεινάρι της προ του Κραχ εποχής) που δεν θα ρευστοποιηθεί (ώστε να μην θυμώσουν οι ξένες τράπεζες που στηρίζουν, και στηρίζονται από, τις υπερ-εθνικές ελίτ), τότε ίσως να αξίζει να θυσιαστεί η αρχή του Hayek για την «ρευστοποίηση» όλων των «κακών χρεών».

Απελπισμένες σκέψεις οδηγούν σε απελπισμένες παραδοχές. Όσο όμως απελπισμένοι και να είναι οι εγχώριοι οπαδοί του Hayek, πρέπει κατά βάθος να κατανοούν ότι ο Αυστριακός θεωρητικός που τους καθοδηγούσε ως τώρα δεν θα τους συγχωρούσε αυτή την απελπισμένη παράδοση στην λογική των Μνημονίων: ο κατ’ εξοχήν πολέμιος των κρατικών παρεμβάσεων που στόχο έχουν την διατήρηση μη διατηρήσιμων χρεών και τιμών, δεν θα συγχωρούσε την υποστήριξη Μνημονίων που φορτώνουν νέα δημόσια τοξικά χρέη στις ήδη υπάρχουσες δημοσιονομικές φούσκες του ευρωζωνικού γίγνεσθαι.

Επίλογος

Αναρωτιούνται κάποιοι γιατί έντιμοι άνθρωποι και πολιτικοί σχηματισμοί με ελευθεριάζουσες απόψεις (που για τη  πλειοψηφία δεν φαντάζουν πιο ακραίες από εκείνες αριστερών κομμάτων, ή του ΛΑΟΣ), δεν κατάφεραν να ανεβάσουν τα ποσοστά τους πάνω από το 1%. Η απάντηση είναι διττή. Πρώτον, οι ιδέες τύπου Hayek φοβίζουν καθώς προδιαγράφουν δάκρυα και αίμα χωρίς να υπόσχονται την επιστροφή στην ανάπτυξη (δείτε τα χαμηλά ποσοστά του Ron Paul στις ΗΠΑ σήμερα). Δεύτερον, και αυτό έχει μεγαλύτερη σημασία στην χώρα μας, λόγω ενός σιωπηλού Φαουστιανού Συμφώνου μεταξύ (α) των πιο προβεβλημέων ελευθεριαζόντων Χαγιεκικών του Μνημονιστάν και (β) της τρόικας. Ένα «Σύμφωνο» το οποίο επιλέγουν οι ελευθεριάζοντες της Περιφέρειας να τους αυτο-δεσμεύει στην πολιτική παχυλών νέων δανείων σε πτωχευμένα κράτη και τράπεζες με αντάλλαγμα (που ελπίζουν ότι θα πάρουν) την προνομιακή τους πρόκριση από τις υπερεθνικές ελίτ ως διαχειριστές της εσωτερικής «ρευστοποίησης» των πάντων – πλην του δημόσιου χρέους.

Θυμάστε, πιστεύω, το επεισόδιο όπου ο Sherlock Holmes έλυσε ένα από πολλά μυστήρια επειδή πρόσεξε ότι ένας σκύλος δεν γαύγισε. Το αίνιγμα εδώ λύνεται με τον ίδιο λίγο-πολύ τρόπο: Το σχετικό ερώτημα είναι «Ποια φούσκα δεν σκάει;» «Γιατί οι έλληνες οπαδοί του Hayek Ελλάδα εξαιρούν το δημόσιο χρέος από τον κατάλογο των υπό «ρευστοποίηση» περιουσιακών στοιχείων;» «Γιατί οι ιρλανδοί σύντροφοί τους εξαιρούν τα χρέη των ιδιωτικών τραπεζών τους;» «Δεν καταλαβαίνουν ότι ο Hayek δεν θα δικαιολογούσε τέτοιες εξαιρέσεις, ιδίως δεδομένου ότι οι εξαιρούμενες φούσκες είναι οι μεγαλύτερες και η μη «ρευστοποίησή» τους αναιρεί το «θεάρεστο έργο» της Κρίσης;» Μια πιθανή απάντηση είναι το Φαουστιανό Σύμφωνο στο οποίο ήδη αναφέρθηκα. Δεν αρκεί όμως για να εξηγήσει αυτή την ιδεολογική και θεωρητική σύγχυση. Στην περίπτωση τόσο της Ελλάδας όσο και της Ιρλανδίας υπάρχει μία ακόμα εξήγηση: η πολύ «κοντινή» σχέση μεταξύ κάποιων εκ των ηγετικών στελεχών αυτής της σχολής σκέψης με τις τράπεζες των οποίων οι μεγαλομέτοχοι θα «ρευστοποιηθούν» άνευ Μνημονίων.

Με άλλα λόγια, τα Μνημόνια της ευρωζώνης (όχι μόνο στην Ελλάδα) έχουν κι άλλο ένα θύμα το οποίο έως τώρα έχει περάσει απαρατήρητο: την ιδεολογική ακεραιότητα της μόνης δεξιόστροφης πολιτικής παράταξης που έχει να προσφέρει σημαντικές ιδέες όσον αφορά τα αίτια και την φύση της Κρίσης. Η τοξικότητα των Μνημονίων έχει διαβρώσει την ιδεολογική εντιμότητα της «σχολής» που έως τώρα αποτελούσε το τελευταίο προπύργιο καθαρής σκέψης στο οποίο κατέφευγαν για να εμπνευστούν, στις δύσκολες στιγμές τους, οι ευρωπαϊκές ελίτ.  Ίσως αυτό να εξηγεί γιατί κόμματα του χώρου, όπως η Δράση, αδυνατούν να εμπνεύσουν ένα κοινό που μπορεί να μην έχει διαβάσει Hayek αλλά διαισθάνεται την περίεργη αυτή απόκλιση των εγχώριων οπαδών του από τις ίδιες τους τις αρχές.

(*) Μια «χώρα» που ξεκινά στον Έβρο, συνεχίζεται μέχρι την Αδριατική, επεκτείνεται στον Ατλαντικό και φτάνει μέχρι και το σμαραγδένιο νησί δυτικά της Αγγλίας.
(**) Το 1974 ο Hayek υποστήριξε (βλ. εδώ) την κατάργηση των Κεντρικών Τραπεζών και την ιδιωτικοποίηση του χρήματος. Για την ακρίβεια, πρότεινε να δοθεί στις εμπορικές τράπεζες το δικαίωμα να τυπώνει η κάθε μία το δικό της χρήμα και, έτσι, να εναπόκειται στους ιδιώτες-πολίτες να επιλέγουν ποιο νόμισμα (ποιανής τράπεζας) εμπιστεύονται για τις συναλλαγές τους.
(***) Βλ. Friedrich von Hayek, “Market Standards for Money”, Economic Affairs, April-May 1986

www.protagon.gr

http://www.anixneuseis.gr/?p=31204

Η αισιόδοξη πλευρά της χρεοκοπίας

• Του Γιάννη Βαρουφάκη

Για μέρες τώρα βαραίνουμε τις ψυχές μας με μια μόνιμη αγωνία: Θα χρεοκοπήσει το κράτος μας; Ε, λοιπόν, ήρθε η ώρα να αγκαλιάσουμε αυτό που φοβόμαστε.

Αν οι φίλοι μας οι Γερμανοί δεν έχουν πρόβλημα να χρεοκοπήσουμε, καιρός είναι να το κάνουμε. Χωρίς δεύτερη κουβέντα. Όχι ως διαπραγματευτική μπλόφα και ούτε μόνο γιατί το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί είναι να χρεοκοπήσουμε σε ένα χρόνο (βλ. το προηγούμενο άρθρο μου Το Πρώτο Τάνγκο στην Ευρωζώνη) αλλά επειδή ήρθε η ώρα να στρέψουμε το βλέμμα στην αισιόδοξη πλευρά της χρεοκοπίας.

Υπάρχει τέτοια πλευρά; Και βέβαια υπάρχει. Σε σχέση με χώρες όπως η γνωστή τρόικα Πορτογαλία, Ισπανία και Ιρλανδία, αλλά και η Βρετανία και το Βέλγιο, το σύνολο του χρέους μας (δημοσίου και ιδιωτικού) είναι το μικρότερο. Πως αυτό; Επειδή οι έλληνες, ως άτομα αλλά και ως ιδιωτικός τομέας, χρωστάμε πολύ λιγότερα εκείνων. Ακόμα και οι αντιπαθέστατες τράπεζές μας έχουν ένα μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα: Πάνω από 150 δις πραγματικών καταθέσεων! Μιλάμε για άνω του μισού ΑΕΠ σε καταθέσεις, κάτι για το οποίο οι περισσότεροι εταίροι μας θα σκότωναν να το έχουν, που λέει ο λόγος. Αν μάλιστα προσθέσετε και όλα τα χρήματα ελλήνων που βρίσκονται στο εξωτερικό, θα δείτε ότι οι έλληνες δεν είμαστε και τόσο φτωχοί κατά μέσον όρο, κι ας έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας στην Ευρώπη (με εξαίρεση την Λεττονία).

Ως πολίτες είμαστε ελάχιστα χρεωμένοι σε σχέση με πολλούς από τους επικριτές μας στις Λόνδρες, στα Παρίσια και στις Νέες Υόρκες. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είμαστε λευκές περιστερές. Για δεκαετίες φορτώναμε το δημόσιο με τόσο μεγάλο χρέος που το βλέπουμε πλέον να βουλιάζει μπροστά στα μάτια μας. Εδώ όμως που φτάσαμε, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Ακόμα και να αποφασίσουμε σύσσωμοι (ΣΕΒ και ΓΣΕΕ, γιάπηδες και στελέχη του ΠΑΜΕ, αστοί των βορείων προαστίων και αναρχικοί της Πλατείας Εξαρχείων) να δώσουμε ό,τι έχουμε και δεν έχουμε στο κράτος, δεν αρκεί. Αν μάλιστα το παρακάνουμε στην αλληλεγγύη προς το δημόσιο, η ‘γενναιοδωρία’ μας αυτή θα στεγνώσει την κυκλική ροή του πλούτου από το οποίο εξαρτάται το δημόσιο για τα έσοδά του το 2011, το 2012 κ.ο.κ.

Ποια είναι λοιπόν τα χαρμόσυνα νέα; Ότι μια πτώχευση θα αποδειχθεί σχετικά ανώδυνη. Ο λόγος διττός:

Πρώτον, δεν είμαστε κατά μέσον όρο ούτε οι φτωχότεροι ούτε οι πιο υπερχρεωμένοι. Δεύτερον, όσον αφορά τα χρέη του δημοσίου, αυτά βαραίνουν εμάς, ως άτομα, πολύ λιγότερο από όσο βαραίνουν τους ξένους.

Κάντε την σύγκριση με την Ιαπωνία, το χρέος της οποίας ανήκει σε Ιάπωνες σε ποσοστό 95%. Αν το Ιαπωνικό κράτος αναγκαστεί στην πτώχευση, η καταστροφή της χώρας θα είναι ολική. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει για εμάς, καθώς μας ανήκει (δηλαδή στις δικές μας τράπεζες) μόνο το 25% του δημόσιου χρέους μας. Έτσι λοιπόν, δεδομένου ότι η πτώχευση του δημοσίου διαγράφεται ως αναπόφευκτη (εκτός αν πανικοβληθούν οι εταίροι μας αρκετά και το συνδράμουν για χρόνια πολλά, οπότε έχει καλώς), το κόστος της στάσης πληρωμών δεν θα το υποστούμε μόνοι μας.

Μα αν το δημόσιο κηρύξει στάση πληρωμών, τι θα γίνει την επόμενη μέρα; Πως θα ξανα-δανειστεί; Πράγματι, το κράτος θα στριμωχθεί. Για κάμποσο καιρό το δημόσιο θα πρέπει απλώς να ξοδεύει όσα μαζεύει από φόρους. Και γιατί είναι κακό αυτό;

Να μάθει επί τέλους, αφού θα έχει ανακουφιστεί από το νταλκά των τοκοχρεολυσίων, να ζει με αυτά που εισπράττει. Π.χ. να καταγγείλει όλες τις εξοπλιστικές συμβάσεις, να συμπιέσει τους ανώτερους μισθούς (του δικού μου συμπεριλαμβανομένου) τόσο που να καλύπτει τις δαπάνες του από τους φόρους που εισπράττει κλπ.

Οι τράπεζές μας; Θα υποφέρουν, είναι αλήθεια – δεδομένου ότι ακόμα και το 25% του δημόσιου χρέους που διαθέτουν θα παγώσει. Ναι, αλλά μην ξεχνάμε ότι το έχουν ήδη διαθέσει στην ΕΚΤ ως ενέχυρο για ζεστό χρήμα που έχουν ήδη πάρει. Και ότι έχουν πρόσβαση στις τεράστιες, κατά κεφαλήν, αποταμιεύσεις μας. Για να μην προσθέσω ότι απολαμβάνουν εγκληματικά υψηλά ποσοστά κέρδους τόσα χρόνια. Όπως το κράτος μας, έτσι κι αυτές να μάθουν να ζουν λιτά και με σύνεση όπως κάνουν χρόνια τώρα οι εργαζόμενοι των 700 ευρώ.

Επί πλέον, ο αποκλεισμός του κράτους μας από τις χρηματαγορές δεν θα διαρκέσει πολύ. Αν κηρύξει στάση πληρωμών, και ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό του, δεν θα περάσει πολύ καιρός που παλιοί δανειστές θα αποδεχθούν νέους όρους αποπληρωμής ενός ποσοστού των περασμένων δανεικών και νέοι υποψήφιοι δανειστές (μπορεί και οι ίδιοι με τους παλιούς) θα σχηματίσουν ουρά έξω από το Υπουργείο Οικονομίας να το δανείσουν! Βλέπετε, το χρέος μας θα έχει μειωθεί τόσο που θα αποτελούμε εξαιρετική επένδυση. Έτσι είναι το κεφάλαιο – όταν οσφραίνεται ένα επικερδές deal δεν σέβεται ούτε τον εαυτό του.

Σε τελική ανάλυση, είναι λάθος μας να φοβόμαστε τόσο πολύ την στάση πληρωμών του ελληνικού δημοσίου. Άλλοι πρέπει να φοβούνται μια τέτοια εξέλιξη περισσότερο από εμάς:

• η κυβέρνηση της κας Μέρκελ η οποία θα πρέπει να διασώσει τις Γερμανικές τράπεζες που θα κλονιστούν από μια δική μας στάση πληρωμών

• η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα πρέπει να δει τι θα κάνει με μία χώρα-μέλος την οποία δεν μπορεί να αποβάλει από την ΕΕ αλλά η οποία τελεί υπό πτώχευση

• οι κυβερνήσεις όλων των άλλων χωρών (πλην ίσως της Ολλανδίας και της Αυστρίας) που θα τρέμουν για το ποιος θα είναι ο επόμενος στόχος των αγορών (των οποίων η όρεξη θα έχει ανοίξει από την ‘επιτυχημένη’ επίθεση στο χρέος της Ελλάδας)

• οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας (χωρών με συνολικό χρέος πάνω από 400%)

• όλοι όσοι έχουν επενδύσει στο ευρώ, είτε σε περιουσιακά στοιχεία είτε ως μέσο συναλλαγής.

Στάση πληρωμών λοιπόν!

Τώρα!

Με χαμόγελο και αισιοδοξία!

(Και ξέρετε ποιο είναι το ωραίο; Ότι αν πειθόμασταν να απελευθερωθούμε από τον φόβο της πτώχευσης, οι φίλοι μας οι Γερμανοί θα έσπευδαν την ίδια στιγμή να την αποσοβήσουν…)

* Ο Γιάνης Βαρουφάκης διδάσκει οικονομική θεωρία και πολιτική οικονομία στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

http://kostasxan.blogspot.com/2012/02/blog-post_6196.html

Η παρέα του φόρουμ που θέλει να γράψει ιστορία

Όλα ξεκίνησαν πριν από λίγες ημέρες. Μέλη του forum του Capital.gr βρέθηκαν από κοντά, συζήτησαν και ίδρυσαν την Πατριωτική Κίνηση. Είναι από τις λίγες φορές στην Ελλάδα που μία πολιτική κίνηση γεννιέται και ξεδιπλώνεται μέσα από το internet. Μέσα από τα λεγόμενα social media. Η κίνηση ξεκίνησε από 2-3 φίλους και μέσα σε λίγες μέρες αριθμεί περισσότερα από 100 μέλη. Δεν ξέρουμε αν θα τους δούμε και στις εκλογές, αλλά το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι κινητοποιούνται έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Προσωπικά δεν συμφωνώ με πολλές από τις απόψεις τους. Αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα, αν συμφωνεί μαζί τους ο Μαυρίδης ή ο οποιοσδήποτε άλλος. Προσωπικά πιστεύω ότι ο ρόλος του Μέσου είναι να διευκολύνει την ανταλλαγή απόψεων. Με ενθουσιάζει το γεγονός ότι η κίνηση αυτή δημιουργήθηκε μέσα από τις σελίδες του forum του Capital. Με εκπλήσσουν οι θέσεις τους. Από την άλλη πλευρά, ουδείς από εμάς έχει το αλάθητο. Γνωρίστε τους, λοιπόν, μέσα από μία συνέντευξη. Δεν δέχτηκαν να έχει προσωπικό χαρακτήρα. Ομαδικές ήθελαν να είναι οι απαντήσεις. Σεβαστή η άποψή τους. 

Δημιουργήσατε μία πολιτική κίνηση. Ο χώρος που βρεθήκατε όλοι μαζί ήταν αυτός του internet. Το forum του Capital.gr ήταν το συνδετικό σας στοιχείο. Ανεξάρτητα από το τι πιστεύετε και τι επιδιώκετε, πως μπορείτε να αποτινάξετε από πάνω σας τον χαρακτηρισμό «επαναστάτες του πληκτρολογίου»; Είναι μία προσπάθεια του κατεστημένου να αφοπλίσει αυτού του είδους τις κινήσεις ή έχουν κι ένα δίκιο;

Το forum του Capital, ανεξάρτητα από το σκοπό και τη γενικότερη «θεωρητική» φιλοσοφία του, έχει αποδείξει, ότι είναι, πάνω απ΄ όλα, χώρος γόνιμης ανταλλαγής απόψεων. 

Για εμάς πάντως δεν πρόκειται για επανάσταση… Εκτός αν επανάσταση θεωρείται η προσπάθεια ουσιαστικής ενημέρωσης των πολιτών για όλες τις πτυχές των γεγονότων που διαδραματίζονται στην χώρα τα τελευταία χρόνια. Διαπιστώνουμε και εμείς, όπως όλος ο Ελληνικός λαός, ότι κάτι πάει πάρα πολύ στραβά στην χώρα μας σε σχέση με την διαχείριση της κρίσης, με παράλληλη έλλειψη αναλυτικής πληροφόρησης. Ο κόσμος γνωρίζει μόνο την Κυβερνητική άποψη. 

Είναι αλήθεια ότι ο αγώνας που κάνουμε αξιοποιεί το διαδίκτυο για την εξάπλωση των απόψεών μας και την ενημέρωση των πολιτών. Όμως είμαστε έτοιμοι, για την επίτευξη του βασικού μας στόχου, να εξετάσουμε την χρήση όλων των νόμιμων ενεργειών, πέραν αυτών της ενημέρωσης και των αναλύσεων. 

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε υπέρ της άποψης ότι ο λαός πρέπει επιτέλους να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν από το Σύνταγμα και να αξιοποιήσει την τεράστια δύναμή του. Οι πολίτες σε μια λειτουργούσα δημοκρατία δεν μπορούν να αφοπλιστούν για τον απλό λόγο ότι αυτοί είναι οι φορείς της δημοκρατίας. 

Το κατεστημένο προσπαθεί να φιμώσει όλες τις ανεξάρτητες φωνές. περιορίζοντας τις δυνατότητες πρόσβασης στα Μ.Μ.Ε. Θέλουμε να ακουστεί και η άλλη άποψη. Είναι ένας από τους στόχους μας. 

Ποιες είναι οι επιδιώξεις σας; Μπορείτε να περιγράψετε τις βασικές σας θέσεις και τους πολιτικούς σας στόχους μέσα σε πέντε σειρές; 

Για αρχή λέμε «όχι» σε νέα ενυπόθηκα δάνεια. Πρακτικά ανταλλάσουν το μη ενυπόθηκο χρέος μας, που διέπεται από το Ελληνικό Δίκαιο με νέο ενυπόθηκο υπό Αγγλικό Δίκαιο, πράγμα εγκληματικό σε βάρος της χώρας. Αυτά γινόντουσαν μόνο σε εποχές που υπήρχαν αποικιοκρατικές συμβάσεις μεταξύ των χωρών. 

Επίσης αρνούμαστε την ψήφιση της δανειακής σύμβασης που ξεπουλά την χώρα μας (με νομιμοποίηση όλων των μεταβιβάσεων της Δημόσιας περιουσίας στην «ξεπουλητική» εταιρία). Μεταξύ άλλων μεταβιβάζεται και όλος ο ορυκτός πλούτος και τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που πιθανών υπάρχουν. 

Σαν τρίτος στόχος μας είναι η λήψη μέτρων πραγματικής δημοσιονομικής εξυγίανσης. Ταχύτατος ισοσκελισμός του προϋπολογισμού και πρωτογενές πλεόνασμα. Καθώς και μεταρρύθμιση του πολιτεύματος, με σκοπό την συνεχή συμμετοχή των πολιτών στην λήψη των αποφάσεων. 

Για την βιωσιμότητα του χρέους και αφού δεν γίνεται αλλιώς, είναι προτιμότερο και πιο δίκαιο να χάσουν λεφτά οι δανειστές κι όχι να επιβαρυνθούν οι λαοί της Ευρώπης. Ας μην ξεχνάμε πως οι αγοραστές των ελληνικών ομολόγων είναι επενδυτές. Δεν είναι δυνατόν να καταδικάζουμε στην ανέχεια ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, μόνο και μόνο για να μην χάσουν από μια άστοχη επένδυση. 

Σε εποχές κρίσης, όπως οι σημερινές, ευνοούνται και αναπτύσσονται ακραίες πολιτικές θέσεις. Πώς δέχεστε τις αιτιάσεις ότι κι οι δικές σας τοποθετήσεις είναι εθνικοκεντρικές; Αν αυτό είναι αλήθεια, πως εξηγείται το γεγονός ότι η κίνησή σας αναπτύχθηκε μέσα από ένα forum για την Οικονομία; Μέσα, δηλαδή, από έναν κατεξοχήν φιλελεύθερο χώρο. Όπως και να το κάνουμε, οι αγορές και η Οικονομία είναι προνομιακός χώρος έκφρασης των φιλελεύθερα πολιτικών δυνάμεων. 

Το forum του Capital λόγω του πλήθους αλλά και της ποιότητας των συμμετεχόντων αποτέλεσε την ιδανική κοιτίδα για την δημιουργία μιας ευρείας ομάδας πολιτών που συμμερίζονται κοινές ανησυχίες για το μέλλον της πατρίδας μας. 

Αγαπάμε την Ελλάδα και αυτό που θέλουμε είναι να προσφέρουμε στην γενιά μας αλλά και τις επόμενες γενιές τις προϋποθέσεις για να ζήσουν με αξιοπρέπεια. 

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε ξεκάθαρα υπέρ της απόλυτης ελευθερίας του λόγου και πιστεύουμε ότι η σύνθεση των απόψεων και ο διάλογος είναι η αρχή της δημιουργίας. 

Θεωρούμε όμως αδιανόητο να χαρακτηρίσουμε ως ακραίες, θέσεις που εκπορεύονται από έναν καθαρά εθνικό προσανατολισμό. Αντιθέτως, θα τις χαρακτηρίζαμε αναγκαίες, επιτακτικές θα λέγαμε, αν λάβουμε υπόψη μας την κρισιμότητα της κατάστασης. Δεν νομίζουμε ότι αντέχει στη λογική η θέση «να μην βάζουμε τις δικές μας ανάγκες πάνω από τις ανάγκες των άλλων» και να θυσιαζόμαστε προς τέρψιν νεφελωδών οραμάτων και ακαθόριστων ιδεολογημάτων, απ’ όπου κι αν αυτά προέρχονται. Ως Έλληνες πολίτες αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας και κατ’ επέκταση την ίδια μας την ζωή, πρώτα και πάνω απ’ όλα. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η βάση της συζήτησης αυτής οφείλει να είναι η γενική αρχή που προτάσσει ότι η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. 

Ανάμεσα μας, που είμαστε περίπου 100 μέλη, έχουμε αριστερούς, δεξιούς, κεντρώους, ανεξαρτήτους, πρώην ΠΑΣΟΚ, ΝΔ κλπ. Αν θέλετε, απ’ αυτό προκύπτει και ένα πολύ ισχυρό μήνυμα που θέλουμε να εκπέμψουμε. Ότι αυτή την στιγμή προέχει να σωθεί η χώρα. Αφήνουμε όλες τις άλλες διαφορές στην άκρη και ενωνόμαστε για το κοινό συμφέρον του Ελληνικού λάου. 

Σε τι διαφέρετε από άλλους; Τι καινούργιο φέρνετε; 

Η διαφοροποίηση δεν είναι αυτοσκοπός. Δεν είμαστε κάποιο προϊόν που προσπαθεί να βρει θέση στην αγορά. 

Είμαστε κίνηση συγκεκριμένου σκοπού. Αυτή την στιγμή μας νοιάζει μόνον να μην ξεπουληθεί η χώρα και να μας υποθηκεύσουν μέχρι τα δισέγγονα μας. 

Είμαστε ακομμάτιστοι, αχρωμάτιστοι, και επιδιώκουμε την ενότητα όλων. 

Η κίνηση μας κινείται ανώνυμα. Δηλαδή δεν προβάλλεται κανένας ατομικά. 

Μαζεύουμε υπογραφές υποστήριξης . Η διάδοση της ιδέας μέσω διαδικτύου- Και όχι μόνο , βασίζεται στην αλυσιδωτή αντίδραση. 

Πέρα από αυτό και μετά την επίτευξη του βασικού μας στόχου, μπορούμε να συζητήσουμε με όσους πολίτες ενδιαφέρονται χωρίς αποκλεισμούς, για το πώς θα διαμορφώσουμε μια καλύτερη και πιο δημοκρατική κοινωνία. 

Είστε εναντίον της νέας δανειακής σύμβασης. Πιστεύεται ότι η χώρα μας έχει μέχρι σήμερα αδικηθεί από τους Ευρωπαίους; 

Το σχέδιο των Ευρωπαίων για την Ελλάδα ήταν λανθασμένο εξαρχής (εάν υποθέσουμε ότι ο πραγματικός τους σκοπός δεν ήταν διαφορετικός από αυτόν που προβαλλόταν) και πολλοί από τα μέλη του Capital το είχαμε επισημάνει στα σχόλιά μας. Ύστερα από 2 χρόνια εφαρμογής του υποτιθέμενου προγράμματος σωτηρίας, οι αρχικές μας αρνητικές υποθέσεις (όσων τουλάχιστον είχαμε ταχθεί εξ αρχής κατά) αποδείχτηκαν στην πράξη με τον πιο κραυγαλέο και δυσάρεστο τρόπο. Συνεπώς, δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να συνεχίζουμε σε μια καταστροφική πορεία, είτε αυτή είναι προϊόν δόλου είτε απλής ανοησίας. Από τα παραπάνω γίνεται προφανές ότι τασσόμαστε κατά της δανειακής σύμβασης η οποία, αν κρίνουμε από τα μέχρι σήμερα νομικά τερατουργήματα της κυβέρνησης-Τρόικας, δεν θα είναι καθόλου αθώα. 

Δεν επιθυμούμε να κάνουμε δίκη προθέσεων αλλά η πραγματικότητα είναι ότι είτε λόγω λαθών είτε λόγω σκοπιμοτήτων και από τα δύο μέρη (τρόικα και πολιτικό σύστημα) η Ελλάδα βρίσκεται στην γωνία και αντιμέτωπη με μια μεγάλη καταστροφή. 

Ο ήδη ψηφισμένος από το ΠΑΣΟΚ εφαρμοστικός νόμος (κεφάλαια Α,Β) είναι ένα κείμενο τουλάχιστον αποικιοκρατικό και αποτελεί, κατά την γνώμη μας, μνημείο υποτέλειας από την μεριά της Ελλάδας και φυσικά φαυλότητας από την μεριά του Δ.Ν.Τ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι αυτό είναι ένα κείμενο που στην καλύτερη περίπτωση θα πρέπει να υποστεί σημαντικότατες αναθεωρήσεις για να μπορεί να χαρακτηριστεί έστω αξιοπρεπές και για τα δύο μέρη. 

Έχουμε βάσιμες υποψίες, από όλα τα δεδομένα, ότι επιχειρείται να γίνει στην χώρα μας το μεγαλύτερο πλιάτσικο εθνικού πλούτου που έχει γίνει ποτέ εναντίον χώρας. Διαβάστε στον εφαρμοστικό νόμο, τα άρθρα που αφορούν την ξεπουλητική εταιρεία (υποκριτικά το ονομάζουν «Ταμείο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας») και θα καταλάβετε πλήρως τί εννοούμε. Έχουμε κάνει μια προσπάθεια στο site μας για μια κατανοητή παρουσίαση, για να μάθει ο κόσμος με απλά λόγια, πρώτον, πώς θα γίνει το πλιάτσικο και, δεύτερον, να μάθει ο κόσμος τί ψήφισαν οι βουλευτές. 

Εμείς κάνουμε ακριβώς ό,τι μπορούμε για να μην τους αφήσουμε… να μας ξεπουλήσουν. 

Και μια λεπτομέρεια, αυτός ο εφαρμοστικός νόμος ήταν ένας νόμος που κάποιοι μας τον στείλανε έτοιμο… και οι δικοί μας οι βουλευτές, τώρα μαθαίνουμε ότι τον ψήφισαν χωρίς καν να τον έχουν διαβάσει! 

Ξέρετε ποιοι τον έφτιαξαν και μας τον έστειλαν; Θα σας εντυπωσιάσω τώρα… 

Αυτοί που έφτιαξαν και το σχέδιο Ανάν – το ίδιο νομικό γραφείο. Μήπως σας λέει κάτι αυτό; Στην Κύπρο, όμως, υπήρξε ο Τάσος Παπαδόπουλος που είπε το μεγάλο «ΟΧΙ»! Μήπως πρέπει να θυμηθούμε ότι υπέρ του σχεδίου Ανάν είχε ταχθεί ο ίδιος άνθρωπος που έφερε εδώ το ΔΝΤ; Ο Γεώργιος Ανδρέα Παπανδρέου! 

Ένα άλλο σκέλος της ίδιας ερώτησης: Αν εσείς ήσασταν Γερμανός φορολογούμενος και η κυβέρνησή σας ζητούσε να συνεισφέρετε για την σωτηρία της Ελλάδας, τί θα κάνατε;

Είναι δύσκολο για τους Ευρωπαίους πολίτες (και όχι μόνο τους Γερμανούς) να έχουν πραγματική πληροφόρηση για την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας. 

Θα ζητούσα όμως, όπως είναι φυσικό, άμεση δημοσιονομική εξυγίανση μέσω του δραστικού περιορισμού έως και εξαφάνισης των πρωτογενών ελλειμμάτων της Ελλάδας. 

Επίσης, αναλογιζόμενος ότι το ρίσκο να χάσεις χρήματα από λανθασμένες επενδύσεις είναι βασικό συστατικό στοιχείο του καπιταλισμού, θα πρότεινα στους κατόχους ομολόγων της Ελλάδας να διαμορφώσουν μαζί με τους Έλληνες ένα ρεαλιστικό πλάνο αποπληρωμής και βιωσιμότητας του Ελληνικού χρέους και η δική μας βοήθεια να πήγαινε για ανάπτυξη της χώρας, ώστε να συμπαρασταθούμε στον σύμμαχο και συνέταιρο Ελληνικό λαό. 

Ας πούμε ότι δεν ψηφίζουμε την δανειακή σύμβαση. Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα; Προσωπικά μου δημιουργεί απέχθεια η επιστροφή στην δραχμή, το κλείδωμα των εξωτερικών συνόρων και ο εξοστρακισμός των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων. Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνούμε…

Η καταψήφιση της νέας δανειακής σύμβασης δεν σχετίζεται ούτε με την επιστροφή στην δραχμή (που είναι μια άλλη συζήτηση την οποία δεν σκοπεύουμε ν’ ανοίξουμε ως κίνηση – αν γλιτώσει η χώρα από την μέγγενη της υπερχρέωσης θα υπάρξει άπλετος χρόνος για να συζητηθούν όλα δημοκρατικά, ανεξαρτήτως κινήσεων) και φυσικά ούτε με κλείσιμο των συνόρων. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι χρηματοδότησης της οικονομίας, ένας από τους οποίους είναι και το ELA (το έχει ήδη χρησιμοποιήσει η Ιρλανδία). 

Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν . Εμείς δεν είμαστε πολιτικοί για να κοροϊδεύουμε τον κόσμο. Η επόμενη μέρα θα έχει δυσκολίες, όμως θα αφήνει ζωντανή την ελπίδα. Απαλλαγμένοι από το μεγαλύτερο βάρος εξυπηρέτησης του χρέους (προφανώς θα πρέπει να πάμε σε μια λύση που αν δεν γίνει αποδεκτή από τους κατόχους ομολόγων θα πρέπει να επιβληθεί από την Ελληνική πολιτεία) θα αρχίσουμε να βρίσκουμε τον βηματισμό μας. 

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και γι’ αυτό εξάλλου αγωνιζόμαστε. Εάν θεωρούσαμε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, τότε σαφώς δεν θα υπήρχε λόγος για εμάς να φωνάζουμε «ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ». 

Μόλις στις 12/12/11 η Ρωσία και το Ισραήλ είχαν προτείνει να κάνουν έρευνες δωρεάν, με δικά τους έξοδα, και εντός τριμήνου να μας έδιναν αποτελέσματα… Αντίστοιχες προτάσεις προ της κρίσης είχαν κάνει οι Νορβηγοί. Αλήθεια γιατί δεν τις αξιοποιήσαμε; Τι μας εμπόδισε; 

Για να μην σταθούμε όμως μόνο στα υποθετικά… υπάρχουν και τα σίγουρα. Έχουμε καταγράψει στο site μας με ποιους τρόπους μπορούν άμεσα να περιοριστούν οι σπατάλες. Μιλάμε για προσαρμογές που θα μας δώσουν πλεόνασμα πόρων για την στήριξη της εγχώριας οικονομίας και των Ελλήνων πολιτών. 

Άρα απαντάμε και στο ψέμα ότι δεν θα έχουμε λεφτά για συντάξεις κλπ. Απλά θέμα επίλογων είναι. Έχεις χρήματα και αποφασίζεις να τα κατανείμεις, έτσι ή αλλιώς. Εμείς προτιμάμε να δίνονται οι συντάξεις αντί να σπαταλιούνται σε διάφορους τομείς που αναφέρουμε συγκεκριμένα.

Και κάτι ακόμα για να μην τρομοκρατούν τον κόσμο. Αν αφαιρέσουμε τους τόκους, ο προϋπολογισμός είναι ισοσκελισμένος η έστω πρέπει να καταστεί άμεσα, με οποιοδήποτε κόστος ώστε να μην μας εκβιάζει κανείς. 

Όσον αφορά το θέμα του νομίσματος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν υπάρχει τρόπος να βγούμε από το ευρώ, παρά μόνον αν οικειοθελώς αποχωρήσουμε κι από την ΕΕ. Δεν βλέπουμε κανένα λόγο να συμβεί αυτό. Και δεν θέλουμε καν να το συζητάμε. 

Αν εσείς ήσασταν σήμερα στην Βουλή με έναν ικανό αριθμό βουλευτών και σας έθεταν το δίλλημα «μνημόνιο ή χρεοκοπία». Τι θα κάνατε; 

Καταρχάς αυτό το δίλλημα είναι ψεύτικο. Είναι φτηνό πολιτικό κόλπο προκειμένου να περάσουν οι όροι του μνημονίου. Δεν υφίσταται, ακριβώς γιατί θεωρούμε ότι υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές. 

Σε χρεοκοπία πάντως (αναγκαστικό κούρεμα) πάλι οδηγούμαστε (με το PSI). Γιατί να μην το κάνουμε μόνοι μας αυτό το κούρεμα και θα πρέπει να συνοδεύεται από νέα δάνεια και όρους επαχθείς με τους οποίους χάνουμε την εθνική μας κυριαρχία; 

Το πρόβλημά μας δεν είναι ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε το ευρώ, το πρόβλημά μας είναι στο να διαμορφωθεί ένα αξιόπιστο και ρεαλιστικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, στα πλαίσια του οποίου ο Εθνικός πλούτος θα αξιοποιείται προς όφελος του Ελληνικού λαού και πιθανών επενδυτών, αλλά με όρους αμοιβαίας ωφέλειας και όχι ξεπουλήματος και υποτέλειας. 

Σε αντίθετη περίπτωση πάντως προτιμάμε την χρεοκοπία (κούρεμα αναγκαστικό) πριν το ξεπούλημα της χώρας. Τόσο απλά! 

Μάλιστα, οι ίδιες αιτιάσεις είχαν εμφανιστεί από την διεθνή κοινότητα και στην Κύπρο, ώστε να αποδεχτεί το σχέδιο Ανάν. Ο ίδιος εκβιασμός. Αν πει η Κύπρος ΟΧΙ, θα καεί το σύμπαν, θα πέσει ο ουρανός να την πλακώσει κλπ. 

Τα ίδια και τώρα… θα καταστραφούμε αν δεν ψηφίσουμε την δανειακή. Λάθος! Άμα ψηφίσουμε αυτή την δανειακή σύμβαση, τότε είναι που θα καταστραφούμε…

Θανάσης Μαυρίδης

thanasis.mavridis@capital.gr

http://www.capital.gr/articles.asp?id=1392380

Πηγή:www.capital.gr

Βουλιάζουν τα ναυπηγεία μας, οι Τούρκοι κάνουν “πάρτι”

Με συρρίκνωση και αφανισμό απειλείται ο κλάδος της ναυπηγοεπισκευής στην Ελλάδα η οποία είναι πρώτη δύναμη παγκοσμίως στη ναυτιλία και όμως βλέπει τα πλοία της να πηγαίνουν στη γειτονική Τουρκία για επισκευές. Η επισκευή ενός και μόνου πλοίου μπορεί σε διάστημα ενός μηνός μπορεί να φέρει εισόδημα έως και ένα εκατομμύριο ευρώ σε σχεδόν 100 παραναυτιλιακά επαγγέλματα που σχετίζονται με την επισκευή. Και όμως περισσότερες από 10.000 οικογένειες εργαζομένων κι εργοδοτών, ζουν στον αστερισμό της ανεργίας και των λουκέτων.

Αυτή την περίοδο οι χώρες σε όλη τη Μεσόγειο επενδύουν στη ναυπηγοεπισκευή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Τουρκία, η οποία στα παράλιά της έχει κατασκευάσει περισσότερα από 100 ναυπηγεία τα οποία ειδικεύονται σχεδόν αποκλειστικά στις επισκευές. Ορισμένα από αυτά ανήκουν στον κρατικό φορέα. H Turkish Shipbuilding Industry Inc είναι μια holding company υπεύθυνη για όλες τις ναυπηγοεπισκευές του κρατικού φορέα.

Μετά από πέντε χρόνια η προσφορά πλοίων προς επισκευή θα αυξηθεί κατακόρυφα και για αυτό ο κλάδος αυτός παρουσιάζει άνθιση στις χώρες της Μεσογείου πλην της Ελλάδας! Υποψήφια κράτη για επενδύσεις από τους Έλληνες επιχειρηματίες είναι η Τουρκία, η Ιταλία, η Μασσαλία η Βουλγαρία, η Αλβανία, και η Κίνα.

Μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιά από τις απαντήσεις των ναυτιλιακών εταιρειών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ναυπηγοεπισκευατική Ζώνη (ΝΕΖ) δεν είναι ανταγωνιστική, και «ο κύριος λόγος που δεν χρησιμοποιείται από τις ναυτιλιακές εταιρείες σε ποσοστό 83% είναι ο χρόνος παράδοσης και το κόστος. Έτσι, πολλοί Έλληνες επιχειρηματίες του χώρου σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν επενδύσεις στο εξωτερικό».

«Οι Έλληνες εφοπλιστές δεν είναι καθόλου αδιάφοροι για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Θεωρώ αδιανόητο γειτονικές χώρες που δεν έχουν τη ναυτιλία που έχει η Ελλάδα, να έχουν ναυπηγοεπισκευή χωρίς να παρέχουν υψηλές υπηρεσίες και να περιμένουν στην σειρά δεκάδες πλοία ελληνικών συμφερόντων και εμείς να μην μπορούμε να τους εξυπηρετήσουμε» επεσήμανε ο υφυπουργός Ναυτιλίας, Άδωνις Γεωργιάδης ο οποίος πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων είχε συνάντηση με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΟΛΠ ΑΕ, Γιώργο Ανωμερίτη και κατέληξαν σε κοινή γραμμή για δραστηριοποίηση και ενεργοποίηση της ΝΑΥΣΟΛ που θα διαχειρίζεται όλη την περιοχή της Ζώνης, γενικά.

«Θα συναντηθώ με όλους τους φορείς ώστε να υπογραφεί ένα MOU μεταξύ εφοπλιστών και επιχειρήσεων-εργαζομένων. Όλοι έχουν συμφέρον να έχει η Ζώνη δουλειά» τόνισε ο υφυπουργός. Για το ίδιο θέμα ο υφυπουργός Ναυτιλίας έχει συζητήσεις με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) από όπου του επισημαίνουν: 

«Η ΕΕΕ μας είπε ότι το πρόβλημα είναι ότι μία απεργία θα κρατήσει το πλοίο στη Ζώνη για περισσότερο από τον προβλεπόμενο χρόνο. Κανείς δεν δέχεται να μοιράζεται τα πλοία του με τρίτους. Δεν το ζουν πουθενά αλλού στον κόσμο. Το κόστος των εργασιών ετέθη αλλά ήταν δευτερεύων θέμα. Θεωρούν τους τεχνίτες της Ζώνης μακράν τους καλύτερους στον κόσμο».

Ευθύνες και στον ΟΛΠ

Στο μεταξύ, στις αρχές της εβδομάδας ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου (Ένωσης) Ναυτικών Πρακτόρων και Επαγγελματιών Χρηστών Λιμένων, Ιωάννης Θ. Θεολογίτης με επιστολή του προς τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΟΛΠ ΑΕ, Γιώργο Ανωμερίτη υπογραμμίζει ότι ενώ τα τελευταία χρόνια ο Οργανισμός «έχει προβεί σε σημαντικές ενέργειες για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, μεταφοράς αυτοκινήτων, πλοίων κρουαζιέρας και ακτοπλοΐας οι όποιες φαίνεται ότι θα έχουν και συνέχεια τα επόμενα έτη, κάτι το οποίο θα έχει περαιτέρω θετικές επιπτώσεις στην κίνηση του λιμανιού του Πειραιά και στην αύξηση εσόδων, δυστυχώς όμως δεν βλέπουμε καμία ουσιαστική ενέργεια στον τομέα της επισκευαστικής ζώνης» και προσθέτει: 

«Τουναντίον, τα σχέδια του ΟΛΠ προβλέπουν περαιτέρω συρρίκνωση των επισκευαστικών χώρων, με τη μεταφορά των χώρων επισκευής από το Μώλο της ΔΕΗ στο Κερατσίνι σε μικρότερο χώρο στη Δραπετσώνα, ώστε να μεταφερθεί αντίστοιχα το Car Terminal από την Δραπετσώνα στον Μώλο της ΔΕΗ. Με αυτό το σχέδιο μεταφοράς των χώρων, θα καταργηθούν περίπου 15-20 θέσεις επισκευής- πρυμνοδέτησης πλοίων μεγέθους μέχρι 10.000 dwt και 4-5 θέσεις επισκευής – πλαγιοδέτησης στο Μώλο της ΔΕΗ, με αντιστάθμισμα μόνο 2 περίπου θέσεις επισκευής -πλαγιοδέτησης στη Δραπετσώνα!

Την τελευταία εικοσαετία δεν έχει γίνει κανένα ουσιαστικό έργο βελτίωσης των χώρων επισκευής πλοίων. Στους περισσότερους δεν υπάρχουν υποδομές παροχής ρεύματος και νερού στα πλοία, αλλά και όπου υπάρχουν είναι πεπαλαιωμένοι, με αποτέλεσμα να υπάρχει αυξημένη επικινδυνότητα πρόκλησης ατυχημάτων. Επίσης, δεν υπάρχει σταθμός Α’ Βοηθειών, αρκετές δέστρες πρόσδεσης των πλοίων παραμένουν σπασμένες, σε ορισμένα σημεία απουσιάζουν προστατευτικά μπαλόνια για την πρόσδεση των πλοίων, ενώ υπάρχουν ναυάγια πλοίων τα οποία δεν έχουν απομακρυνθεί εδώ και χρόνια».

Ο ίδιος συμπληρώνει:
« Η παρακολούθηση της ορθής χρήσης της παρεχόμενης θέσης επισκευής από τον ΟΛΠ είναι ανύπαρκτη, με αποτέλεσμα να παρατηρείται το φαινόμενο πλοία που έχουν στη διάθεσή τους επισκευαστική θέση να μην εκτελούν εργασίες επισκευής. Εκτός αυτού, οι διαδικασίες απομάκρυνσης των κατασχεμένων ή εγκαταλελειμμένων πλοίων σε επισκευαστικές θέσεις είναι εξαιρετικά χρονοβόρες αν όχι ανύπαρκτες.
Οι θέσεις οι οποίες καταλαμβάνονται άσκοπα στις δύο προαναφερόμενες περιπτώσεις θα μπορούσαν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν από άλλα πλοία για να πραγματοποιήσουν τις εργασίες τους, προς όφελος της εταιρείας σας και όλων των φορέων» 

«Οι γείτονες Τούρκοι, Ρουμάνοι, Ιταλοί, κατάφεραν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να αναπτύξουν τον τομέα της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας στη χώρα τους, σε βαθμό που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί. Μήπως έχουν καλύτερη τεχνογνωσία, ή περισσότερη εργατικότητα ή μεγαλύτερο εμπορικό στόλο; Όχι. Έκαναν όμως επενδύσεις και απαλλάχτηκαν από την γραφειοκρατία. Οι Ιάπωνες έχουν αξιόλογα ναυπηγεία παρότι οι εργατικοί μισθοί δεν είναι χαμηλοί. Έχουν όμως πολύ καλή ποιότητα υπηρεσιών και εργασιών έτσι προσέλκυσαν πολλούς Έλληνες πελάτες.

Επιπλέον, κανένας δεν αμφιβάλλει για την φιλοπατρία των Ελλήνων, καθώς και ότι οι Έλληνες εφοπλιστές δεν θα προτιμήσουν να επισκευάσουν τα πλοία τους στην πατρίδα τους, εφόσον αυτό είναι οικονομικά συμφέρον και έχουν διαμορφωθεί οι απαιτούμενες συνθήκες», καταλήγει ο κ. Θεολογίτης.

http://www.protothema.gr/economy/article/?aid=171942

Η επιστροφή στη δραχμή είναι μη-ρεαλιστική λύση για τον οποιονδήποτε…

του Γιώργου Κελέση από τη Ρήξη που κυκλοφορεί

Μέσα στον ορυμαγδό της ολικής κατάρρευσης και τον συνακόλουθο ζόφο, καθημερινά ακούμε το ψευτοδίλημμα «ευρώ ή δραχμή», με όρους αληθινής τρομοκρατίας. Είναι λοιπόν απολύτως καίριο να διαπιστώσουμε αν πράγματι επικρέμαται μία απειλή θανάτου πάνω από την Ελλάδα ή όχι, ώστε να γνωρίζουμε και τα περιθώρια κινήσεων που διαθέτει η κοινωνία και η πατρίδα µμας. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσουμε την συλλογιστική μας προσπαθώντας να δούμε, σε πρακτικό επίπεδο, τι σημαίνει (πάντα με τις παρούσες κυβερνήσεις) επιστροφή της χώρας στην δραχμή.

Ε κείνο το οποίο δεν λέγεται καθόλου, ή λέγεται έμμεσα και σπάνια, από όσους συζητούν αυτό το ενδεχόμενο, είναι ότι την ημέρα της επιστροφής στο εθνικό μας νόμισμα, η Ελλάδα δεν θα επιστρέψει στη δραχμή, αλλά θα είναι η πρώτη στην σύγχρονη παγκόσμια ιστορία χώρα που, απλώς …δεν θα έχει νόμισμα! Εννοώ νόμισμα σε υλική μορφή, δηλαδή κέρματα και χαρτονομίσματα. Το να δημιουργηθεί και να διανεμηθεί σε όλη την επικράτεια ένα νόμισμα σε υλική μορφή δεν είναι καθόλου απλή διαδικασία. Απαιτεί πολλούς μήνες, σε κανονικές συνθήκες, ίσως πάνω από είκοσι τέσσερις. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το νόμισμα του νέου Ιράκ ολοκληρώθηκε με εξαιρετικά σύντομες διαδικασίες και παρήχθη ένα άθλιας ποιότητας προϊόν (δηλαδή πολύ εύκολα παραχαράξιμο) σε δώδεκα μήνες, κάτι που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ένα τεράστιο χρονικό διάστημα, στο οποίο η χώρα θα κληθεί να ζει χωρίς νόμισμα, δηλαδή να επιβιώνει με ανταλλακτική οικονομία, όπως άλλωστε περιέγραψε και ο Προβόπουλος στη συνέντευξή του στην Καθημερινή της Πρωτοχρονιάς.
Αυτό, καθώς και όλα τα υπόλοιπα που έχουν λεχθεί πολλές φορές, δηλαδή η αδυναμία εισαγωγής, τον πρώτο τουλάχιστον καιρό, βασικών αγαθών (τροφίμων, ενέργειας, φαρμάκων κ.λπ.), δεν παραπέμπει σε φτώχεια και απομείωση του πλούτου των κατοίκων της χώρας, αλλά σε ένα αληθινό ολοκαύτωμα. Μου είναι εντελώς αδύνατο π.χ. να φανταστώ πώς μπορούν να επιβιώσουν οι κάτοικοι μίας μεγαλούπολης, όπως η Αθήνα, χωρίς βασικές υποδομές και αγαθά, αλλά και χωρίς νόμισμα, και μάλιστα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι φανερό ότι σε τέτοιες κτηνώδεις συνθήκες, όπου θα μετράει μόνο η επιβίωση (κάτι σαν ταινίες … Μαντ Μαξ!), είναι αδύνατον να μιλάμε για ομαλή και σταθερή πολιτική κατάσταση στη χώρα, και τα πολιτικά μορφώματα που θα προκύψουν είναι αδύνατον να προβλεφθούν και, πιθανότατα, να ελεγχθούν, από οποιονδήποτε.

Στα αφεντικά ανεπιθύμητη
Ας δούμε τώρα ποιους, με βάση γεωπολιτικές, πολιτικές, αλλά και οικονομικές συνθήκες, συμφέρει μία τέτοιου είδους …εξαΰλωση της χώρας μας. Πρωτίστως δεν συμφέρει στο Ισραήλ. Δεν συμφέρει δηλαδή στη χώρα των αφεντικών, η οποία για πρώτη φορά έχει αποδεδειγμένα έναν θησαυρό στα χέρια της, και ο μόνος χώρος μέσω του οποίου μπορεί να τον διοχετεύσει στην Ευρώπη, να τον αποθησαυρίσει και να τον εκμεταλλευτεί, είναι ο ελλαδικός (κυπριακός και ελληνικός). Εκτός κι αν θέλει να τον περάσει μέσω …Χεζμπολάχ, Λιβάνου, Συρίας και Τουρκίας, επίσημης συνομιλήτριας – εκτός των άλλων – της μισητής (για τους Εβραίους πάντα μιλάμε) Χαμάς, ή μέσω …Αιγύπτου και Λιβύης. Αρκεί να δει κανείς τον χάρτη για να καταλάβει ότι, απλώς, δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Και, νομίζω, ότι το μόνο που δεν διαπραγματεύονται οι κυρίαρχοι του Ισραήλ είναι η περιουσία, το χρήμα τους. Συνακόλουθα, τα αφεντικά ετοιμάζουν μία νέα κτηνώδη επιδρομή, στο Ιράν αυτή τη φορά, και δυστυχώς και αυτή τη φορά (όπως άλλωστε και σ’ εκείνην της Λιβύης), η συνδρομή της Ελλάδας και ο ελλαδικός χώρος είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της βάρβαρης αποστολής. Νομίζω ότι έχει αναλυθεί πολλές φορές το γιατί, ας μην επεκταθούμε και σ’ αυτό.
Πάμε στα ευρωπαϊκά. Όσοι μίλησαν σοβαρά για την επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή, ελάχιστα κρύβουν  τη βεβαιότητά τους ότι, πιθανότατα, αυτό θα συμβεί αμέσως και σε άλλες χώρες, όπως π.χ. στην Ιταλία.  Πόσοι Ιταλοί, π.χ., δεν θα στηθούν την ίδια μέρα στις ουρές για να πάρουν τις καταθέσεις τους; Προσωπικά πιστεύω ότι ακόμα και οι …κατάκοιτοι Ιταλοί δεν θα λείπουν απ’ αυτές τις ουρές. Και, βεβαίως, αναμένεται το ντόμινο για το οποίο μίλησαν οι σοβαρότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες. Θα μιλάμε για πιθανότατα άμεση κατάρρευση της ευρωζώνης, με πρώτο θύμα την ίδια τη Γερμανία, αφού κι αυτή δεν θα έχει νόμισμα (όπως και μεις, άλλωστε), αλλά και για αμιγώς οικονομικούς λόγους. Δηλαδή, θα χάσει άμεσα τη μεγαλύτερη εξαγωγική της αγορά, την Ευρωζώνη. Κατά τη γνώμη μου θα χάσει και την Κίνα, διότι το νέο μάρκο, στην αρχή τουλάχιστον, αυτονόητα θα είναι πολύ πιο υπερτιμημένο από το ευρώ. Και μάλλον η Γερμανία δεν μπορεί να ζήσει τρώγοντας μηχανές και πατάτες…

Ο πραγματικός σχεδιασμός
Θεωρώ λοιπόν αδύνατη την επιστροφή της χώρας μας στη δραχμή, για τον απλούστατο λόγο ότι αυτό θα ήταν μία πιθανότατη καταστροφή και για τους κρατούντες. Που ναι μεν θέλουν μία υποταγμένη, φτωχή, απομειωμένη χώρα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θέλουν μία χώρα που να μπορεί να τους ξεφύγει από τον έλεγχο, κάτι πολύ πιθανό στις συνθήκες διάλυσης που περιγράψαμε πιο πριν. Πιστεύω λοιπόν ότι το επιχείρημα της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ θα πρέπει να είναι το φόβητρο που θα κραδαίνει η ελληνική κυβέρνηση στις Βρυξέλλες και θα προκαλεί αληθινό τρόμο στους Ευρωπαίους κρατούντες, και όχι που θα το χρησιμοποιεί ως επιχείρημα κατατρομοκράτησης των πολιτών της. Βέβαια αυτή η δεύτερη χρήση είναι «λογική» και «αναμενόμενη» από την ποιότητα αυτών των κυβερνήσεων και των εγχώριων ελίτ που εκφράζουν…
Συμπερασματικά, η πρόθεση των αφεντικών είναι μία Ελλάδα απόλυτο προτεκτοράτο. Απόλυτα υποταγμένη, με ανθρώπους στα όρια της επιβίωσης. Με μισθούς – επιδόματα, με συντάξεις θανάτου, με συστήματα Υγείας, Πρόνοιας και Παιδείας αφρικανικού τύπου, με μία πλούσια ελίτ μαφιόζικου τύπου (βουλγαρικού, κολομβιανού…), με όλο τον πλούτο της  χώρας -ανθρώπινο και μη- να ανήκει απόλυτα σ’ αυτούς. Σ’ αυτές τις επιδιώξεις δεν ταιριάζει ένα ολοκαύτωμα, ένας ξαφνικός θάνατος, για τον πολύ απλό λόγο ότι σε μία τέτοια περίπτωση δεν μπορείς να ελέγξεις και να καθορίσεις τις εξελίξεις κατά το δοκούν. Κινδυνεύεις, από το πουθενά, να τα χάσεις όλα. Γι’ αυτό, πιστεύω, η «επιστροφή στη δραχμή» είναι φόβητρο για τον ελληνικό λαό, φόβητρο για να υποταχθεί στις διαθέσεις τους, τόσο σε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής, όσο και σε ζητήματα εθνικής κυριαρχίας. Όσο λοιπόν τους ανεχόμαστε και υποχωρούμε, τόσο το χρησιμοποιούν.
Όπως πάντα στην ιστορία, έτσι και σήμερα η μοίρα του λαού είναι στα χέρια του. Το αν θα δεχτούμε την εξαθλίωση, τον εξευτελισμό, την υποταγή, τη μιζέρια, επιτρέποντας στην όποια κυβέρνηση να μας απειλεί με το όπλο που πρέπει να στρέφει κατά των άλλων, εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς. Ιδού η Ρόδος, ιδού και η νέα δανειακή σύμβαση…

Υ.Γ.  Αλήθεια, αφού η έξοδος από το ευρώ και η συνακόλουθη επιστροφή στη δεκαετία του ‘50, όπως οι ίδιοι λένε (ή ακόμα και στη …νεολιθική εποχή), είναι ένα πιθανό σενάριο -πάντα σύμφωνα με τους ποικίλους κυβερνώντες-, τι μέτρα έχουν πάρει αυτοί οι τελευταίοι για το ενδεχόμενο αυτό; Τι πολιτικές σχεδίασαν αλλά και ποιες πρακτικές ετοιμασίες έχουν κάνει ώστε να μην διαλυθεί το έθνος; Τι συμμαχίες συνέστησαν; Τι προϊόντα εισήγαγαν; Πώς οργανώνουν τη διατήρηση της τάξης σε ένα φόντο εξαθλίωσης; Έχουν σχέδιο ή το σχέδιό τους είναι απλό και δοκιμασμένο από το παρελθόν; Πετάμε δηλαδή τα κλειδιά, κλείνουμε την πόρτα και μπρος για το ….Κάιρο των καιρών μας; Παρέα μάλιστα με τη μυθώδη λεία (400, 500, 600, ποιος ξέρει πόσα δισ….) των τελευταίων 30 χρόνων.

http://ardin-rixi.gr/archives/3203

Αυτοδύναμοι – Να στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις

του Γιώργου Καραμπελιά, από τη Ρήξη φ.81 

Μια αδιάψευστη ένδειξη της κρίσης και της σαπίλας των ελληνικών ελίτ είναι η απουσία οποιασδήποτε πρωτοβουλίας για ενίσχυση της αλληλεγγύης και της συνοχής της κοινωνίας, από το σύνολο των πολιτικών, «πνευματικών» και οικονομικών ελίτ της χώρας.

Σήμερα, οι Έλληνες εφοπλιστές παραμένουν ακόμα ιδιοκτήτες του μεγαλύτερου εμπορικού στόλου στον κόσμο, και οι ετήσιες παραγγελίες τους είναι πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια. Έλληνες επιχειρηματίες, τραπεζίτες, πολιτικοί και άλλοι χρυσοκάνθαροι διαθέτουν καταθέσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων στο εξωτερικό. Μερικές εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες έχουν ένα σημαντικό ύψος καταθέσεων και σημαντικά περιουσιακά στοιχεία.
Αν όλοι οι Έλληνες, με πρωτοστάτες τους υπουργούς, τους βουλευτές, τους συνδέσμους των εφοπλιστών, των βιομηχάνων, τους τραπεζίτες, τους κατασκευαστές, τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, «συνδικαλιστές» τύπου Παναγόπουλου, με αμοιβές δεκάδες χιλιάδες ευρώ τον μήνα, και μεγαλοδημοσιογράφους, εννοούσαν στα σοβαρά αυτό που λένε, ότι «όλοι θα πρέπει να συνεισφέρουμε για το ξεπέρασμα της κρίσης», θα είχαν ήδη ξεκινήσει μια εκστρατεία για ένα εσωτερικό ομολογιακό δάνειο, με χαμηλό επιτόκιο, για να δανείσουν το ελληνικό κράτος.

Αν οι ποικίλοι σύνδεσμοι των ομογενών, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, κινητοποιούνταν προς την ίδια κατεύθυνση, τότε άλλη θα ήταν σήμερα η κατάσταση της χώρας.
Θα μπορούσε να υπάρξει μια σοβαρή χρηματοδότηση του ελληνικού κράτους, ύψους δεκάδων δισεκατομμυρίων, και θα αποκτούσε νόημα η αδιάκοπη λογοδιάρροια περί «θυσιών» όλων των Ελλήνων […] και προπαντός, θα ενισχυόταν όντως η περιβόητη εθνική συνοχή και οι Έλληνες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν ενωμένοι την κρίση.
Οι Έλληνες, κάποτε, διεξήγαγαν μεγάλους εθνικούς αγώνες, στηριγμένοι κατ’ εξοχήν στην οικονομική συμπαράσταση των συμπατριωτών τους. Οι Ζωσιμάδες, ο Βαρβάκης, ο Σίνας, ακόμα και ο Συγγρός, ο Αβέρωφ, μοναστήρια και μητροπολίτες, οι χιλιάδες των μικρών και μεγάλων ευεργετών, όλοι οι Έλληνες, στήριξαν την εκπαίδευση στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, χρηματοδότησαν τη Φιλική Εταιρεία και την Επανάσταση, ενίσχυσαν ακόμα και τον ελληνικό στόλο στους Βαλκανικούς Πολέμους. Συχνά, αυτοί οι εθνικοί ευεργέτες ήταν στυγνοί καπιταλιστές, όπως ο Συγγρός. Και όμως, παράλληλα, ήταν διατεθειμένοι να ξοδέψουν απλόχερα για τις ανάγκες της πατρίδας, επιστρέφοντας έτσι ένα μέρος από αυτά που είχαν καρπωθεί.
Σήμερα, δεν βρέθηκε ούτε ένας –αριθμός ένας– πολιτικός, επιχειρηματίας, μεγαλοδημοσιογράφος, που να βάλει το χέρι στην τσέπη, δεν βρέθηκε ούτε ένας να κάνει έστω αυτό που έκαναν οι Ιταλοί καπιταλιστές.
Οι Έλληνες αντιμετωπίζουν την κρίση, ο καθένας μόνος του, και οι μόνες πρωτοβουλίες αλληλεγγύης έρχονται από τα κάτω, από ομάδες πολιτών και από την Εκκλησία.
Και γι’ αυτή την κατάντια δεν ευθύνεται μόνο το «πνεύμα της εποχής», ο ατομικισμός, ο καταναλωτισμός, ευθύνονται, πριν απ’ όλα, όλοι εκείνοι που, εδώ και δεκαετίες, κάνουν ό,τι μπορούν για να διαλύσουν την αίσθηση του συνανήκειν των Ελλήνων, όλοι εκείνοι που πασχίζουν να αποδομήσουν την ιστορία μας, να κόψουν τις ρίζες μας, να μας μεταβάλουν σε μια αγέλη χωρίς ταυτότητα.
Αυτή η ηροστράτεια λογική, στην οποία πρωτοστάτησαν οι ψευδοπροοδευτικοί διανοούμενοι, έπαιξε τελικά το παιγνίδι των τραπεζιτών, των νεοφιλελεύθερων, της Μέρκελ.
Και έρχονται σήμερα να τα ζητήσουν όλα από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους, τους άνεργους, τους αγρότες, του μικρέμπορους, τους «μικρομεσαίους», με περικοπές, χαράτσια, φοροεπιδρομές, απολύσεις. Οι ίδιοι δεν είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν τίποτε!
Ο περιβόητος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που κινδυνεύει να γίνει πιο αναξιόπιστος από όλους τους άλλους, ξέρει μόνο να διαμαρτύρεται επειδή τον κράζουν οι πολίτες.
Είναι καιρός, λοιπόν, να αναλάβει μια πρωτοβουλία, αν θέλει να μειωθεί η λαϊκή κατακραυγή εναντίον του. Να δημιουργήσει μια ανεξάρτητη και υπεράνω υποψίας επιτροπή ελέγχου, που θα αναλάβει τη διαχείριση ενός ομολογιακού δανείου, στο οποίο, πρώτος αυτός, θα συνεισφέρει ένα σημαντικό ποσό, και αμέσως μετά από αυτόν, ο πρωθυπουργός, όλοι οι υπουργοί και οι βουλευτές, με ένα υποχρεωτικό μίνιμουμ συμμετοχής, που να ανέρχεται σε μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Αμέσως μετά, θα πρέπει να ακολουθήσουν οι εφοπλιστές, οι βιομήχανοι, οι μεγαλέμποροι, οι κατασκευαστές, οι μεγαλοδημοσιογράφοι. Και μετά μπορούν να ακολουθήσουν όλοι οι Έλληνες πολίτες, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι Έλληνες πρέπει να στηριχτούν στις δικές τους δυνάμεις και πρέπει να υποχρεώσουν τους υπεύθυνους να αναλάβουν τουλάχιστον ένα μέρος των βαρών.
Και επειδή το αυτί αυτών των παχυδέρμων δεν πρόκειται εύκολα να ιδρώσει, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα κίνημα καταγγελίας τους και προώθησης ενός τέτοιου δανείου, που θα τους υποχρεώσει να κινηθούν έστω και διά της βίας. Εν ανάγκη, την πρωτοβουλία θα έπρεπε και θα μπορούσαν να την πάρουν οι ίδιοι οι πολίτες.
Είναι καιρός, πέρα από τις καταγγελίες και την άρνηση πληρωμής των χαρατσιών, πέρα από τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης στα θύματα της κρίσης, πέρα από την οργάνωση εναλλακτικών μορφών οικονομίας, να παρέμβουμε και στο ίδιο το ζήτημα του χρέους. Θα πρέπει να πάψουμε να αναζητούμε δανεικά από τους ξένους, αλλά να υποχρεώσουμε τους «ξένους» που βρίσκονται στον τόπο μας, αυτούς που μας οδήγησαν σε αυτή την άθλια κατάσταση, να συμβάλουν, επί τέλους, όχι μόνο στο ξεπέρασμα της κρίσης, αλλά και στην ανασυγκρότηση της κοινωνίας την οποία διέλυσαν.
Κάτι τέτοιο εξ άλλου θα μείωνε κατά πολύ και τις δυνατότητες των ξένων, της Μέρκελ και του ΔΝΤ, να μας εκβιάζουν από δόση σε δόση, από μνημόνιο σε μνημόνιο, θα έδινε τη δυνατότητα στην ελληνική κοινωνία να τους αντιμετωπίσει με θάρρος και υπερηφάνεια.
Κάποιοι θα βρουν πολλά επιχειρήματα να αντιτάξουν, όπως το ποιον να εμπιστευτούμε για τη διαχείριση ενός τέτοιου δανείου κ.λπ.. Ωστόσο, όποιος δεν θέλει να ζυμώσει…, δέκα μέρες κοσκινάει.
Το αίτημα του ομολογιακού δανείου, με βάση τις οικονομικές δυνατότητες και τις ευθύνες των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και τάξεων, έπρεπε ήδη να αποτελεί βασικό αίτημα του κινήματος των αγανακτισμένων. Όμως, κάλλιο αργά παρά ποτέ. Είναι καιρός σήμερα να αρχίσουμε μια μεγάλη εκστρατεία για να το προωθήσουμε.
Γ.Κ.

Με την υπογραφή Goldman Sachs 2012, Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ “TEΛΙΚΗΣ ΛΥΣΗΣ”

Toυ Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Στα πρόθυρα στρατηγικής νίκης στο “πόκερ” του ελληνικού χρέους, νίκης διεθνούς σημασίας, βρίσκεται η αμερικανοεβραϊκή Goldman Sachs, αιχμή του δόρατος της πιο ‘ριζοσπαστικής’ πτέρυγας του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου, που επιδιώκει την αναμόρφωση όλου του πλανήτη κατ’ εικόνα και ομοίωση των συμφερόντων του χρήματος και της ανισότητας που ευαγγελίζονται oi Χάγιεκ, Φρήντμαν ή Χάντιγκτον. Στρατηγική νίκη, εφόσον επιβεβαιωθούν, και ελπίζουμε να μη συμβεί, οι πληροφορίες άριστα ενημερωμένων πηγών και των Financial Times, κατά τις οποίες η τρικομματική κυβέρνηση Παπαδήμου παρητήθη, στις διαπραγματεύσεις του PSI, από την αξίωση να παραμείνει το ελληνικό χρέος υπό ελληνικό δίκαιο, στη δικαιοδοσία της ελληνικής Βουλής και των ελληνικών δικαστηρίων, όπως είναι σήμερα. 

Η υπαγωγή των ομολόγων στο ελληνικό δίκαιο συνιστά το ισχυρότερο νομικό όπλο της χώρας και τη φέρνει σε εξαιρετικά πλεονεκτική θέση και στα δύο βασικά σενάρια, αυτό της διαπραγμάτευσης για μια ικανοποιητική, συναινετική συμφωνία αναδιάρθρωσης, και αυτό της ρήξης με τους πιστωτές, αν καταστεί αναπόφευκτη. Συνιστά επίσης “ασπίδα” της Ελλάδας για να αποφύγει εξαναγκασμό σε αποχώρηση (δεν υπάρχει νόμιμος τρόπος να εκδιωχθεί) από την ευρωζώνη. Γιατί, σε μια τέτοια περίπτωση, μόνο και μόνο η εισαγωγή του νέου νομίσματος θα οδηγήσει σε αυτόματο πληθωρισμό το χρέος, τις τραπεζικές αξιώσεις. Αντίθετα, αν η Ελλάδα αλλάξει τώρα το δίκαιο σε αγγλικό και φύγει μετά, για οποιονδήποτε λόγο, από το ευρώ, κινδυνεύει να δει το χρέος να διπλασιάζεται ως ποσοστό του ΑΕΠ!

Αυτό εξηγεί γιατί συνιστά βασική επιδίωξη των πιστωτών, πρώτον, να μεταβάλλουν το δίκαιο που διέπει τα ομόλογα, αφοπλίζοντας νομικά την Ελλάδα στον πόλεμο χρέους που υφίσταται και, δεύτερο, να καταστήσουν έγκυρους, με τη ψήφιση από 180 βουλευτές, τους επαχθείς όρους των δανειακών συμβάσεων, που καθιστούν όλη τη χώρα νόμιμη ιδιοκτησία τους. Πρέπει να τα κάνουν αυτά τώρα, πριν οδηγήσουν την Ελλάδα (ή συμβεί από μόνη της) στην επίσημη, τεχνική χρεωκοπία, την κατάρρευση του κράτους και την ενδεχόμενη έξοδο από την ευρωζώνη, ενδεχόμενα από τα οποία δεν αποκλείεται να απέχουμε μόνο πολλές βδομάδες ή λίγους μήνες (όπως και από πιθανή, ανεξέλεγκτη κατάρρευση διεθνών τραπεζών και ευρώ, ανεξαρτήτως Ελλάδας). Αυτό εξηγεί γιατί εξήντλησαν τις δυνατότητες επιρροής και όλους τους ανθρώπους και τις εφεδρείες τους, για να μην γίνουν εκλογές και να σχηματισθεί η κυβέρνηση των τριών αλληλομισούμενων κομμάτων, που δεν μπορεί μεν να κάνει οτιδήποτε άλλο από το να επιδεινώνει γρήγορα κάθε πρόβλημα της χώρας, διαθέτει όμως την αναγκαία, για τη νομιμοποίηση των επαχθών συμβάσεων, κοινοβουλευτική δύναμη.

Σημειωτέον, η εμμονή των τραπεζών στο αγγλικό δίκαιο συνιστά έμμεση πλην σαφή ομολογία ότι δεν πιστεύουν στις αποφάσεις της 26.10, κάτι άλλωστε προφανές ανεξαρτήτως, από δηλώσεις διεθνών πολιτικο-οικονομικών παραγόντων και σχόλια του διεθνούς τύπου. Αν πίστευαν ότι οδηγούν όντως σε ελληνική “σωτηρία”, βιώσιμο χρέος δηλαδή, το αγγλικό ή ελληνικό δίκαίο δεν θα τους ενδιέφερε τόσο πολύ. Θα το “έδιναν” στη διαπραγμάτευση (αν υποθέσουμε ότι γίνεται), αποσπώντας καλύτερους όρους επιτοκίων και αποπληρωμής, περισσότερα χρήματα για τις τράπεζες. Επειδή δεν πιστεύουν, το αντίθετο, σε σωτηρία μέσω 26.10, επείγονται να κατοχυρώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα συμφέροντά τους προβλέποντας, αν όχι ετοιμάζοντας τη σύντομη καταστροφή του ελληνικού λαού και του ελληνικού κράτους (η πορεία προς αυτή είναι σχεδόν αυτονόητη βιούμενη πραγματικότητα πλέον, για όσους ‘Eλληνες πολίτες δεν βαυκαλίζονται ότι θα σωθούν ατομικώς οι ίδιοι στο ναυάγιο και δεν βάζουν το κεφάλι τους στην άμμο, τρομοκρατημένοι από τον εφιάλτη που βλέπουν γύρω τους με το που ανοίγουν τα μάτια. Φέτος, περάσαμε τα Χριστούγεννα ακούγοντας από τα ραδιόφωνα ιστορίες γκραν γκινιόλ αστέγων και απόρων, με τη φιλανθρωπία να αντικαθιστά το κράτος πρόνοιας. Μέχρι του χρόνου ποιος άραγε θα βρεθεί να αντικαταστήσει τη φιλανθρωπία;). 

“’Αρπαξε το τσεκ πριν σκάσει το καρπούζι”

“’Αρπαξε το τσεκ πριν σκάσει το καρπούζι”. Αυτό το μότο συμπυκνώνει τη στρατηγική της Goldman Sachs, μεγαλύτερης τράπεζας στον κόσμο και αρχιτέκτονα της κερδοσκοπικής επίθεσης κατά της Ελλάδας στην αγορά CDS, το 2009-10, που οδήγησε στο Μνημόνιο. Το (πρώτο από τα) τσεκ, στην περίπτωση που μας αφορά, είναι η αλλαγή του νομικού στάτους του ελληνικού χρέους, όσο για το “καρπούζι”, που αναμένεται να σκάσει, είμαστε εμείς, απαξάπαντες οι ‘Eλληνες πολίτες και οι απόγονοί μας, πλην όσων συνέδεσαν τη μοίρα τους με τους πιστωτές της χώρας. Γι’ αυτό και μοιάζει απολύτως δικαιολογημένος και κατά κυριολεξία ακριβής ο συνάδελφος Σταύρος Λυγερός, που χαρακτήρισε εθνικό έγκλημα, πριν από μία εβδομάδα, από αυτές ακριβώς τις στήλες, την τυχόν συγκατάθεση της κυβέρνησης στη μετάβαση από το ελληνικό στο αγγλικό δίκαιο. 

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Goldman Sachs, άμεσα υπεύθυνη και κύρια ωφελημένη από τη μεγάλη κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών, που μας οδήγησε εδώ που είμαστε, είναι στη πρωτοπορεία του νέου, χρηματιστικού “καπιταλισμού της καταστροφής”, ειδικευόμενη στο να στήνει φούσκες και μετά να τις σκάει, επωφελούμενη η ίδια και καταστρέφοντας τα θύματά της. Η τελευταία από αυτές είναι η φούσκα του κρατικού χρέους και η, ακόμα πιο επικίνδυνη, φούσκα των CDS στον πυρήνα της. Tην ελληνική φούσκα την έστησε η Goldman Sachs με τη βοήθεια ανθρώπων όπως οι Ντράγκι, Παπαδήμος, Χριστοδούλου και τους ίδιους, αν είναι δυνατόν, εκεί έχουμε φτάσει, χρησιμοποιεί και για να τη “σκάσει” επωφελώς για την ίδια! Ούτε καν αλλαγή προσωπικού δεν είχαμε!

‘Oποιος αναγνώστης επιθυμεί να μάθει περισσότερα για τη Goldman Sachs, μπορεί να διαβάσει το κλασικό άρθρο του Matt Taibbi στο αμερικανικό περιοδικό Rolling Stone, που μεταφράστηκε στα ελληνικά και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Τετράδια”, αρ. 57-58. Είναι κείμενο θεμελιώδους σημασίας για όποιον πολίτη θέλει να γνωρίζει σε ποιόν κόσμο ζει. Μια πληθώρα δημοσιευμάτων του παγκόσμιου τύπου έκτοτε, και δικά μας, του “Κ.τ.Ε”, τεκμηρίωσαν την παρουσία και τον ρόλο των ανθρώπων αυτής της τράπεζας σε όλους του βασικούς πολιτικο-οικονομικούς θεσμούς της Ευρώπης και των ΗΠΑ, ενώ φαίνεται ότι διείσδυσαν ακόμα και στην Κίνα, χρησιμοποιώντας τα υπολείμματα της παλαιάς Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών. Στο παράρτημά της του Χονγκ Κονγκ φημολογείται ότι εργάζονται και ορισμένοι συγγενείς των εγχωρίων, νυν “σωτήρων” μας. 

Aπό τη “φούσκα” του χρέους στη “φούσκα” του κράτους

Τα “τσεκ” όμως είναι πολλά, οδηγούν το ένα στο άλλο και δεν έχουν μόνο οικονομική σημασία. Η δανειακή που έπεται και συνοδεύει το PSI ακυρώνει την ασυλία λόγω εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας, απαγορεύει πρακτικά τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων και το δανεισμό από τρίτους, εισάγει τις εμπράγματες εγγυήσεις, με υποχρέωση μάλιστα εκποίησης της κρατικής περιουσίας σε τρέχουσες τιμές και στέλνει σε μη ελληνικά δικαστήρια τις ενστάσεις εγκυρότητας. Είναι σύμβαση που δεν θα υπέγραφε κανείς ιδιώτης υπό οποιεσδήποτε συνθήκες δυσκολίας, πόσο μάλλον κράτος, σύμβαση που ένας έντιμος δικαστής θα έκρινε καταχρηστική.

Το χρέος δεν γίνεται βιώσιμο με τη συζητούμενη συγκεκριμένη συμφωνία αναδιάρθρωσης, που θα πλήξει κυρίως ελληνικές και κυπριακές τράπεζες και ταμεία, καταλήγοντας σε γελοίο ύψος πραγματικού κουρέματος, κάτω του 20%. Οι αρχιτέκτονες της συμφωνίας προβλέπουν χρέος 120% το 2020, δηλαδή μη βιώσιμο και οι προβλέψεις τους απεδείχθησαν μέχρι τώρα πολύ λάθος πάντοτε. 

Ταυτόχρονα, το Μνημόνιο και το Μεσοπρόθεσμο εγκαθίδρυσαν συνειδητά μηχανισμό ανέφικτων δημοσιονομικών στόχων που προκαλεί ύφεση, καθιστά δυσχερέστερη την αποπληρωμή του χρέους, καταργεί το κράτος πρόνοιας αφαιρώντας του τη χρηματοδότηση, υποχρεώνει σε φορολογία δήμευσης και της ιδιωτικής περιουσίας. Οι ‘Eλληνες όχι μόνο γίνονται εσαεί φόρου υποτελείς, αλλά και ο φόρος τείνει διαρκώς να αυξάνεται καθιστώντας αδύνατη την αποπληρωμή του, με την ίδια διαδικασία που οι γαιοκτήμονες αποσπούσαν τα κτήματα των φτωχών αγροτών και τους μετέτρεπαν σε δουλοπάροικους. Τελικά, διατηρείται τύποις το ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, αλλά ως άδειο κέλυφος, στερούμενο μέσων άσκησης κυριαρχίας. Οι συνθήκες που δημιουργούνται ευνοούν τη μετανάστευση των Ελλήνων στο εξωτερικό και την εισαγωγή νέων μαζών εξαθλιωμένων στο δυνάμει “Μπαγκλαντές της Ευρώπης”. Ο Ντομινίκ Στρως Καν, υπέδειξε πέρυσι, απαντώντας στους ‘Eλληνες βουλευτές, που ανησυχούσαν για την ανεργία των νέων, τη μετανάστευση ως μόνη λύση (την εφήρμοσε και ο ίδιος, εγκαθιστάμενος στο Ισραήλ!). 

Η διακοπή της πορείας αυτής και η επαναδιαπραγμάτευση του συνόλου των συμφωνιών συνιστά όρο εθνικής επιβίωσης του ελληνικού λαού και μπορεί να αποτελέσει σπουδαία ιστορική υπηρεσία που θα αναγνωρίσει στην Ελλάδα η Ευρώπη. Δεν γίνεται άλλο να υπερασπίζεται την Ελλάδα ο Χέλμουτ Σμιτ και να μην την υπερασπίζονται οι ‘Eλληνες Πρωθυπουργοί και πολιτικοί. 

Konstantakopoulos.blogspot.com

Δημοσιεύτηκε στον Κόσμο του Επενδυτή

Η κυρία Μέρκελ, ο Βίσμαρκ, το ευρώ κι εμείς, οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι…

Του Αρνώ Μοντεμπούρ*

από την εφημερίδα Ρήξη, φ. 80

Χθες, στη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συζήτησης, ανέφερα το όνομα του Βίσμαρκ προκειμένου να αποδώσω ανάγλυφα την άποψή μου για την ευρωπαϊκή πολιτική της κυρίας Μέρκελ.

Η σύγκριση με τον Όττο φον Μπίσμαρκ, πρώτο καγκελάριο της Γερμανικής Ομοσπονδίας, που πραγματοποίησε την ενοποίηση της Γερμανίας, δημιούργησε τις κοινωνικές ασφαλίσεις και διεξήγαγε τον πόλεμο ενάντια στη Γαλλία, το 1870, δεν είναι δική μου: η πατρότητα ανήκει στον Σίγκμαρ Γκάμπριελ, Πρόεδρο του γερμανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος (SPD). Είναι μια παρομοίωση που έγινε μπροστά στο Εθνικό Συμβούλιο του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, την περασμένη Άνοιξη. Νομίζω, επίσης, αν θυμάμαι καλά, ότι Η Επιστροφή του Βίσμαρκ είναι ο τίτλος ενός βιβλίου του Ζωρζ Βαλάνς, ο οποίος χρημάτισε διευθυντής σύνταξης στα περιοδικά Expension και Express, βιβλίο που εκδόθηκε το 1990. Και δεν αναφέρω τους κ.κ. Γκαμπριέλ και Βαλάνς για να τους χρησιμοποιήσω ως άλλοθι αλλά για να υπογραμμίσω ότι, εδώ και είκοσι χρόνια περίπου, ζούμε μια «επιστροφή του πραγματικού» στις σχέσεις μας με τη Γερμανία και την οποία πρέπει να κατανοήσουμε ώστε να δράσουμε διαφορετικά.

Άλλωστε, πρέπει να προσθέσω ότι, πριν δεκαπέντε χρόνια, το πορτραίτο του Βίσμαρκ κοσμούσε το γραφείο του κ. Κίνκελ, υπουργού Εξωτερικών του Χέλμουτ Κολ και ηγέτη του Κόμματος των Φιλελευθέρων Δημοκρατών (FDP). Και, σίγουρα, δεν το κρέμασα εγώ!

Το γεγονός ότι, ωθούμενη από τη συνειδητοποίηση της γήρανσής της, η Γερμανία επιθυμεί ένα ισχυρό νόμισμα, σχετικοποιεί τη σημασία της σχέσης της με τη χώρα μας και σκέφτεται να ασκήσει μια «ήπια ηγεμονία», σύμφωνα με τα λόγια του Γιόσκα Φίσερ, δεν αποτελεί παρά ένα στοιχείο ανάλυσης, στοιχείο που δεν έχει κανένα χαρακτήρα «γερμανοφοβίας» ή «λαϊκισμού». Πρόκειται για μια διαπίστωση που θα πρέπει να εντάξουμε στο σύστημα πλοήγησής μας.

Ο Βίσμαρκ έκανε την πολιτική επιλογή να ενώσει τα γερμανικά πριγκιπάτα προσπαθώντας να κυριαρχήσει στις ευρωπαϊκές χώρες, και ιδιαίτερα στη Γαλλία. Με μια εκπληκτική αντιστοιχία, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ προσπαθεί να λύσει τα εσωτερικά της προβλήματα επιβάλλοντας την οικονομική και χρηματο-πιστωτική πολιτική των Γερμανών συντηρητικών σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Η παλαιά πολιτική επέκτασης και εδαφικής ισχύος μετατίθεται σήμερα στο πεδίο της οικονομικής κυριαρχίας.

Είναι αλήθεια ότι οι Γερμανοί διαπνέονται από ένα έντονο ειρηνιστικό συναίσθημα και ήταν οι περισσότεροι που διαδήλωσαν ενάντια στην επέμβαση στο Ιράκ. Για παράδειγμα, οι Γερμανοί δεν έχουν πλέον τη διάθεση να ευθυγραμμίζονται με την Ουάσινγκτον. Σημαίνει όμως αυτό, άραγε, ότι έχουν εγκαταλείψει κάθε εθνική φιλοδοξία; Σημαίνει, άραγε, ότι έχουν παραιτηθεί ρητά από κάθε επιθυμία να επιβάλουν τα εθνικά τους συμφέροντα; Σίγουρα όχι.

Θεωρώ ότι είναι προφανές πως, για τον γερμανικό πληθυσμό, μέσα από το ζήτημα του ευρώ, παίζεται το ζήτημα της συσσώρευσης των πλεονασμάτων που θα του επιτρέψουν να αντιμετωπίσει τη γήρανσή του. Εδώ βρίσκεται το κλειδί του εγωισμού, ακόμα και του ρίσκου που παίρνει, και μας υποχρεώνει να πάρουμε, σε σχέση με το ευρώ, με την επικίνδυνη και αυτοκτονική, για τον ίδιο, αδιαλλαξία του, σε αυτή την κρίση χρέους των κρατών.

Στο ζήτημα του ευρώ, λοιπόν, οι Γερμανοί ακολουθούν μια εθνική πολιτική, μια πολιτική που εξυπηρετεί αποκλειστικά τα δικά τους συμφέροντα: ακολουθώντας την πολιτική των αγορών και όχι των λαών, επιβάλλοντας σχέδια λιτότητας σε όλη την Ευρώπη, αρνούμενοι τα ευρω-ομόλογα και την επέμβαση της κεντρικής ευρωπαϊκής τράπεζας, ώστε να επαναγοραστούν τα κρατικά χρέη. Νομίζω, μάλιστα, ότι οι γερμανικές ελίτ δεν φοβούνται να διακηρύξουν ότι σκέφτονται κατ’ αρχάς με όρους εθνικού συμφέροντος. Χωρίς αμφιβολία, είχαμε συνηθίσει να βλέπουμε μια Γερμανία, διχασμένη ανάμεσα στη Βόννη και το ανατολικό Βερολίνο, να χάνεται από το ιστορικό προσκήνιο και να ακολουθεί δύο παράλληλους δρόμους, εξ αιτίας της αδυναμίας που προέκυψε μετά το 1945. Πιθανόν να είχαμε συνηθίσει στην ιδέα ότι, από τότε και μετά, οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν άλλο δρόμο από εκείνον της υποταγής στους απο-πολιτικοποιημένους κανόνες της ευρωπαϊκής κοινοτικής ολοκλήρωσης. Αυτή η εποχή πέρασε ανεπιστρεπτί. Είκοσι χρόνια μετά την επανένωση, θα πρέπει απλώς να το συνειδητοποιήσουμε.

Ο διάλογος που οφείλουμε να διατηρήσουμε με τους Γερμανούς ιθύνοντες θα πρέπει να αποσκοπεί στο να συνειδητοποιήσει το Βερολίνο το συμφέρον που έχει στη διάσωση του ευρώ και να εγκαταλείψει τα επαναλαμβανόμενα σχέδια αυστηρής λιτότητας. Η επιστράτευση των Ευρωπαίων ηγετών από το ζεύγος Μέρκελ-Σαρκοζί, οι συστάσεις για όλο και πιο αυστηρά προγράμματα λιτότητας προκαλούν στον πληθυσμό των εταίρων μας επικίνδυνα συναισθήματα πικρίας, που εξυπηρετούν μεν τα συμφέροντα της Γερμανίας, αλλά καταστρέφουν σταδιακά την Ευρώπη και το ευρώ.

Η ευρωπαϊκή πολιτική του Νικολά Σαρκοζί, που έχει πια εγκατασταθεί στον χώρο αποσκευών της γερμανικής δεξιάς, είναι μια πολιτική αδυναμίας απέναντι στη Γερμανία, που παρασύρει την Ευρώπη σε μια σπειροειδή ύφεση. Έχει έρθει η στιγμή να πολεμήσουμε αυτό το διευθυντήριο της γερμανο-γαλλικής δεξιάς, με γερμανική κυριαρχία, που υποβάλλει τις ευρωπαϊκές χώρες σε επιλογές οι οποίες μας οδηγούν στο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό χάος.

Σε ό,τι με αφορά, επιθυμώ έναν διάλογο με τη Γερμανία, απαλλαγμένο από αφέλειες. Αλλά θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στους Γερμανούς φίλους μας γιατί και πως δεν μπορεί να επιστρέψει ο Βίσμαρκ. Ας επιστρέψουμε στην πραγματικότητα των γεγονότων: αυτή είναι η καλύτερη υπηρεσία που θα προσφέρουμε στην Ευρώπη, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

*Γάλλος βουλευτής, στέλεχος του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος και ο τρίτος υποψήφιος στις εσωτερικές εκλογές του Σ.Κ., το 2011, για την επιλογή του προεδρικού υποψηφίου.

http://ardin-rixi.gr/archives/2976

Service

Ο κλάδος που ενδεχομένως θα είναι ο μοναδικός με θετικό αναπτυξιακό πρόσημο τα χρόνια της μεγάλης ύφεσης θα είναι των επισκευών. Σχεδόν τίποτα δεν θα αντικαθίσταται πια. Όλα θα επισκευάζονται.

Υπάρχει στη γειτονιά μου ένα κατάστημα επισκευών για μικρές φορητές ηλεκτρικές συσκευές. Κάποτε ήταν μια τρύπα, πιο πολύ αποθήκη θα το έλεγες, τώρα φιλοξενείται σε μεγάλο, προβεβλημένο χώρο και σε κεντρική οδό. Κι έχει εξελιχθεί σε αλυσίδα, με ένα δυο ακόμη καταστήματα. Έχει πάντα κόσμο. Ουρά. Πάντα είχε, αλλά τώρα έχει μεγάλο σουξέ. Οι πελάτες φέρνουν κάθε τι φορητό – όχι τις μεγάλες συσκευές, αλλά ό,τι ηλεκτρικό υπάρχει σπίτι και χρησιμοποιείται σαν επέκταση ή υποκατάστατο των χεριών μας στο νοικοκυριό: ηλεκτρικές σκούπες, σκουπάκια, χύτρες ταχύτητας, σίδερα, πρεσοσίδερα, καφετιέρες, βραστήρες, σεσουάρ, μίξερ, μπλέντερ, αποχυμωτές. Εδώ παρελαύνει ο μικρόκοσμος των πολυεθνικών, κυρίως γερμανικός, αν και made in China. Με όλα τα αναλώσιμα, τα ακριβά γνήσια, αλλά και τα φθηνότερα αντίγραφα. Όλα τα καλά του καταναλωτικού σύμπαντος, που πριν από λίγο καιρό από «διαρκή» είχαν γίνει αναλώσιμα, γιατί εύκολα, με μερικές άτοκες δόσεις, τα αντικαθιστούσαμε με νέα, ανακτούν τώρα το αρχικό χαρακτηριστικό της «διάρκειας». Υπό τον όρο ότι επισκευάζονται, βέβαια.

Το κόστος της επισκευής, ιδιαίτερα όταν γίνεται από τα επίσημα δίκτυα των εταιρειών κατασκευής, σε κάνει ν’ αναρωτιέσαι αν συμφέρει για ένα τόσο δα ασήμαντο ανταλλακτικό από πλαστικό ή μέταλλο να διαθέσεις ακόμη και το μισό της αρχικής αξίας της συσκευής. Αλλά αυτό είναι ένα ρίσκο που το αναλαμβάνουν πια οι πελάτες, έπειτα από μερικά δευτερόλεπτα περισυλλογής, και αφού έχουν ακούσει από τον χαμογελαστό υπάλληλο την τιμή της επισκευής.

Αυτός ο άψογα οργανωμένος μηχανισμός του λεγόμενου after sale service, που ισχύει βεβαίως και για τις άλλες, μεγάλες και πολύ ακριβότερες ηλεκτρικές συσκευές, από τα ψυγεία μέχρι τους υπολογιστές, τα κινητά και τ’ αυτοκίνητα, αποκαλύπτει και μια πρόνοια των πολυεθνικών που ικανοποιούν κάθε ανάγκη ή επιθυμία μας πριν καν εκδηλωθεί. Δεν αφορά απλώς την ικανοποίηση των «δικαιωμάτων του καταναλωτή», με την παροχή μακρόχρονων εγγυήσεων και υπηρεσιών συντήρησης του προϊόντος. Αφορά και την πρόνοια βλάβης όχι στη συσκευή, αλλά «βλάβης» στην αγορά. Μια βαθιά ύφεση, για παράδειγμα, που θα μειώσει ή και εκμηδενίσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, άρα και την κερδοφορία των επιχειρήσεων, από την αγορά συσκευών νέας γενιάς που αντικαθιστούν με ρυθμούς εξαμήνου τις παλαιότερες. Για αγορές σαν την ελληνική, καταδικασμένες να πιάσουν καταναλωτικό πάτο, οι επισκευές είναι μια κάποια λύση για τις εταιρείες που ήδη έχουν επιβραδύνει τους ρυθμούς εισαγωγής των νέων προϊόντων τους. Μαζί με μια δραστική μείωση του κόστους τους στο δίκτυο πωλήσεων, οι επισκευές μπορεί να αποδειχθούν ένα κερδοφόρο υποκατάστατο. Η φτωχοποίηση μιας κοινωνίας δεν σημαίνει καθόλου υποστολή της σημαίας του κέρδους.

Η λεγόμενη οικονομία της αγοράς, λοιπόν, έχει ανταλλακτικά κερδοφορίας ακόμη στην ύφεση. Τα προϊόντα, αν δεν έχουν πάθει το ανεπανόρθωτο, αν δεν τους έχει «καεί ο εγκέφαλος», όπως ακούγεται για τα περισσότερα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά αγαθά της ψηφιακής εποχής, παίρνουν μια παράταση ζωής, μια μικρή «ανάσταση». Για τους ανθρώπους όμως δεν είναι το ίδιο. Δεν είναι πάντα επισκευάσιμοι. Μπορεί να υπάρχουν τα νοσοκομεία για το «ρεκτιφιέ», τα «σέρβις» και τα «ανταλλακτικά» μας -μερικά στεντς, ένα μπαλονάκι, μια «αλλαγή λαδιών» για επαναφορά από ένα εγκεφαλικό, σπανιότερα μια καινούργια καρδιά, ένα νεφρό- αλλά μερικές φορές η βλάβη είναι ανήκεστος. Και δεν εννοώ τόσο τη φυσική βλάβη, αυτή που φέρνει η φθορά του χρόνου ή η έκθεση στους βιολογικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους. Αλλά τη ζημιά που προκαλεί η έκθεση στους οικονομικούς και κοινωνικούς κινδύνους. Εκεί το after sale service του οικονομικού μας πολιτισμού πάσχει. Κι όχι απλώς πάσχει. Τώρα πια φέρνει σε Καιάδα.

Κοιτάξτε τι γίνεται με τη δημόσια διοίκηση και τη γιγαντοτέραστια «μεταρρύθμιση» της μισθωτής εφεδρείας. Στα 55 τους χρόνια, άνθρωποι με δεκαετίες εμπειρίας βγαίνουν στην απόσυρση, την ίδια στιγμή που το ασφαλιστικό «σύστημα» τείνει στην παράταση του εργάσιμου βίου τουλάχιστον μέχρι τα 65 χρόνια. Σχιζοφρένεια. Κι ακόμη χειρότερα, οι ένα εκατομμύριο άνεργοι, στην πλειοψηφία τους σε παραγωγική ακμή, βγαίνουν περιττοί για άγνωστο διάστημα. Οι τυχεροί που παραμένουν στην παραγωγή πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα ότι θα δουλεύουν περισσότερο και για τουλάχιστον 25% λιγότερα χρήματα. Κι έπειτα, όλοι μαζί, εργαζόμενοι και άνεργοι και συνταξιούχοι πρέπει να εξοικειωθούν με μια ζωή στη ζώνη του λυκόφωτος, στη σφαίρα του απρόβλεπτου. Το λίγο ή το ελάχιστο εισόδημά τους και η όποια αποταμίευση ή περιουσία τους κατά κάποιο τρόπο τελούν υπό εφεδρεία. Υπό φορολογική ομηρία. Κανείς δεν ξέρει πώς θα ξυπνήσουν αύριο ο υπουργός Οικονομικών, η τρόικα, η Γερμανοί επιτηρητές, οι πιστωτές. Ποιο τέχνασμα θα βρουν για να βάλουν στο χέρι ό,τι έχει απομείνει στις τσέπες των φορολογικών υποζυγίων.

Ε, δεν θέλει πολύ ο άνθρωπος. Χαλάει. Στην αρχή η βλάβη φαίνεται ασήμαντη. Το χαμόγελο που σβήνει στα χείλη. Ένας κόμπος στο στομάχι – κατά κανόνα συνδυασμένος με αριθμητικούς υπολογισμούς για το ανέφικτο ισοζύγιο του μήνα. Έπειτα, η ζημιά περνάει στον «κινητήρα», η μηχανή βογκάει, κολλάει στις ανηφόρες, δεν ανεβάζει στροφές. Κατάθλιψη, δυσκινησία ή και πλήρης ακινησία. Δυσκολεύεσαι να προγραμματίσεις τη ζωή σου, τα στοιχειώδη πνίγονται στη ρευστότητα και στην αβεβαιότητα. Ας πούμε ότι μέχρι εδώ επισκευάζεσαι. Το after sale service του συστήματος προβλέπει ασπιρίνες, βιταμίνες, αναλγητικά, καμιά φορά και επιθετική χημειοθεραπεία. Διά βίου κατάρτιση, εκπαίδευση στη στέρηση, εν ανάγκη μετανάστευση, αν είσαι νέος κι έχεις τα κότσια. Η φιλοσοφία της «επισκευής» είναι να ανακατασκευαστούν και να επανασυναρμολογηθούν οι άνθρωποι, έτσι που να μην έχουν την ενοχλητική μνήμη των κεκτημένων, την απαιτητικότητα των καιρών της ευημερίας, την προσδοκία για βελτίωση της ατομικής και συλλογικής κατάστασης.

Στο τέλος, όμως, καίγεται κι ο εγκέφαλος. Κι αυτό δεν είναι σχήμα λόγου. Γίνεται κυριολεξία όταν τόσο μαζικά, τόσο μεγάλα στρώματα της κοινωνίας εξωθούνται σε μακροχρόνια αδιέξοδα. Η παραγωγική, δημιουργική ικμάδα των ανθρώπων χάνεται για χρόνια, ίσως και δεκαετίες. Δεν επισκευάζεται. Ούτε αντικαθίσταται η μια «χαλασμένη» γενιά, από μια επόμενη που θα ζήσει με καλύτερους όρους. Ίσα ίσα, οι απόγονοί μας, τα «ανταλλακτικά» μας στη μηχανή αναπαραγωγής του οικονομικού συστήματος, μπαίνουν σ’ αυτό με πολύ χειρότερους όρους. «Χαλασμένοι», τσαλακωμένοι εξ απαλών ονύχων, γυμνοί από δικαιώματα. Κι όλοι μαζί, ως παρελθόν, παρόν και μέλλον, γλιστράμε προς τη χωματερή της Ιστορίας. Με τον τρόπο που ένα σωρό έθνη οδηγήθηκαν βίαια στην παρακμή.

Ό,τι ισχύει για τους ανθρώπους, σε κάποια αναλογία, ισχύει και για τους πολιτισμούς, για τα οικονομικά και πολιτικά συστήματα. Υπάρχει το διαδεδομένο κλισέ ότι «η κρίση είναι ευκαιρία». Το after sale service της Ιστορίας, είναι αλήθεια, έχει επιφυλάξει ευκαιρίες νεκρανάστασης σε συστήματα που όχι μόνο έφτασαν στο χείλος του γκρεμού, αλλά έπεσαν αυτοβούλως και στην άβυσσό του. Το κραχ του 1929 αποτελεί το κλασικό παράδειγμα δια του λόγου το αληθές. Η κρίση που διαπέρασε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο του μεσοπολέμου οδήγησε στον φασισμό, στον ναζισμό και στον φονικότερο πόλεμο της Ιστορίας. Για τον καπιταλισμό, αυτό το καπάκι της αβύσσου που άνοιξε ήταν μια πραγματικά μεγάλη ευκαιρία αναζωογόνησης. Οι 40 εκατομμύρια νεκροί του πολέμου έγιναν η πρώτη ύλη για μια νέα τάξη πραγμάτων που, παρά τον Ψυχρό Πόλεμο και το αντίπαλο δέος της ΕΣΣΔ και του ανύπαρκτου σοσιαλισμού, αποτέλεσε τη χρυσή μεταπολεμική πεντηκονταετία του καπιταλισμού. Η οικονομία της αγοράς αυτο-επισκευάστηκε θεαματικά. Αλλά εξασφάλισε πράγματι την αθανασία; Θα επαναλάβει το μεταπολεμικό θαύμα μέσα από αυτή τη νέα κρίση που όλα δείχνουν ότι θα θυμίζει τραγικά αυτή του 1929; Με τίποτα! Δεν έχουμε πια να κάνουμε απλώς με βλάβη σ’ ένα εύκολα αντικαταστάσιμο ανταλλακτικό, ούτε καν με βλάβη στον κινητήρα του καπιταλισμού, που η τρίτη τεχνολογική επανάσταση θα τον επισκευάσει και θα τον παραδώσει σαν καινούργιο. Έχει καεί ο «εγκέφαλος». Ζει το απόλυτο burnout. Αδυνατεί να θρέψει ανθρώπινες προσδοκίες. Έχει εξοκείλει από τη νοητή γραμμή της προόδου. Καθιστά όρο της ύπαρξής του την αχρήστευση όλο και περισσότερου ανθρώπινου δυναμικού. Η επιβίωσή του μοιάζει ασύμβατη με την επιβίωσή μας. Τα συμπτώματα είναι όλα γνωστά: η χρηματοπιστωτική κρίση, το χάος στην Ευρωζώνη, η επιταχυνόμενη απομάκρυνση των πολιτικών αποφάσεων από την επιρροή των κοινωνιών, η ροπή στον αυταρχισμό. Και το κυριότερο, αδυνατεί να βρει σημείο ισορροπίας ανάμεσα στα ανταγωνιστικά συμφέροντα που φλερτάρουν ξανά με μια «θερμή» λύση. Αλλά αυτή τη φορά η «θερμή» λύση δεν θα είναι «ευκαιρία». Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα είναι το τέλος.

Πολύ απλά, η «μηχανή» έχει χαλάσει. Δεν επισκευάζεται. Είναι για πέταμα. Οι θυσίες που μας ζητάει για να πάρει παράταση είναι πεταμένα λεφτά, πεταμένες ζωές. Πάμε για αντικατάσταση. Με τι, είναι η άλλη μεγάλη συζήτηση.

http://kibi-blog.blogspot.com/2011/12/service-23122011.html

Μαθαίνοντας από το ξυπόλητο κίνημα

ΚΟΙΝΗ ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Εξήντα πέντε χρόνια μετά την ήττα του ναζισμού και του φασισμού, οι λαοί της Ευρώπης αντιμετωπίζουν σήμερα μια δραματική απειλή, όχι στρατιωτική αυτή τη φορά, αλλά οικονομική, κοινωνική και πολιτική.

Mια νέα «Αυτοκρατορία του Χρήματος» επιτίθεται εδώ και 18 μήνες, συστηματικά, στη μία ευρωπαϊκή χώρα μετά την άλλη, χωρίς να αντιμετωπίζει ουσιαστική αντίσταση. 
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όχι μόνο δεν οργανώνουν τη συλλογική άμυνα των ευρωπαϊκών εθνών απέναντι στις «αγορές», αλλά προσπαθούν να τις καθησυχάσουν, επιβάλλοντας πολιτικές «κατευνασμού», που θυμίζουν έντονα τον τρόπο που αντιμετώπισαν τον φασισμό, στη δεκαετία του 1930. Και οργανώνουν πολέμους χρέους μεταξύ των λαών της Ευρώπης, με την ίδια ελαφρότητα που οδηγήθηκαν από τη belle époque στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η επίθεση των «αγορών» άρχισε με έναν πόλεμο κατά της Ελλάδας, χώρας-μέλους της ΕΕ, της οποίας ο λαός έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της βαρβαρότητας και την απελευθέρωση της Ευρώπης κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αρχικά, ο πόλεμος αυτός ήταν επικοινωνιακός και θύμισε τις καμπάνιες εναντίον εχθρικών “χωρών-παριών”, όπως το Ιράκ ή η Γιουγκοσλαβία. Αυτή η καμπάνια παρουσίασε διεθνώς την Ελλάδα ως μια χώρα διεφθαρμένων τεμπέληδων, επιχειρώντας να αποδώσει στα «γουρούνια» της Ευρώπης και όχι στις διεθνείς τράπεζες την ευθύνη για την κρίση χρέους. 
Σύντομα, η επίθεση αυτή εξελίχθηκε σε χρηματοπιστωτική κρίση, που κατέληξε στην υπαγωγή της Ελλάδας σε καθεστώς περιορισμένης κυριαρχίας και την επέμβαση του ΔΝΤ στα εσωτερικά της ευρωζώνης.

Όταν πήραν αυτό που ήθελαν από την Ελλάδα, οι “αγορές” στράφηκαν εναντίον των υπολοίπων, μικρότερων ή μεγαλύτερων χωρών της ευρωπεριφέρειας. Παντού, η επιδίωξη είναι μία: η πλήρης κατοχύρωση των αξιώσεων των τραπεζών έναντι των κρατών, η κατεδάφιση του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους, θεμέλιου της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και του ευρωπαϊκού πολιτισμού, η διάλυση των ευρωπαϊκών κρατών και η υποταγή όσων κρατικών δομών απομένουν στη νέα “Διεθνή του Χρήματος”. 

H Eυρωπαϊκή Ένωση, που παρουσιάστηκε στους λαούς της ως μέσο για την συλλογική προκοπή και δημοκρατία τείνει να μετατραπεί σε μέσο κατάργησης της ευημερίας και της δημοκρατίας. Παρουσιάστηκε ως μέσο αντίστασης στην «παγκοσμιοποίηση», οι αγορές όμως τη θέλουν εργαλείο αυτής της «παγκοσμιοποίησης». 

Παρουσιάστηκε στους Γερμανούς και τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς ως μέσο ειρηνικής αύξησης της ισχύος και της ευημερίας τους, ο τρόπος όμως με τον οποίο αφήνεται κάθε λαός έρμαιο των χρηματοπιστωτικών αγορών, καταστρέφει την εικόνα της Ευρώπης και καθιστά τις «αγορές» φορείς ενός νέου χρηματοπιστωτικού ολοκληρωτισμού, αφεντικά της Ευρώπης. 

Κινδυνεύουμε να επαναλάβουμε, στην ήπειρό μας, το χρηματιστικό ισοδύναμο του Α’ και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, να διαλυθούμε μέσα στο χάος και την αποσύνθεση, προς μεγάλη χαρά μιας διεθνούς Αυτοκρατορίας του Χρήματος και των Όπλων, στο οικονομικό κέντρο της οποίας βρίσκεται η δύναμη των «Αγορών».
Οι λαοί της Ευρώπης και όλου του κόσμου αντιμετωπίζουν μια ιστορικά πρωτοφανή συγκέντρωση οικονομικής, αλλά επίσης πολιτικής και εκδοτικής ισχύος, του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου, μιας χούφτας δηλαδή χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και οίκων αξιολόγησης και μιας πολιτικής και εκδοτικής τάξης εξαγορασμένης από αυτά, με κέντρα περισσότερο εκτός, παρά εντός Ευρώπης. Αυτές είναι οι «αγορές», που επιτίθενται σήμερα στο ένα ευρωπαϊκό κράτος μετά το άλλο, χρησιμοποιώντας τον μοχλό του χρέους για να κατεδαφίσουν το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος και τη δημοκρατία.

Η «Αυτοκρατορία του Χρήματος» επιβάλλει σήμερα τη γρήγορη, βίαιη, βάρβαρη μετατροπή μιας χώρας της ευρωζώνης, της Ελλάδας, σε χώρα του τρίτου κόσμου, με ένα πρόγραμμα δήθεν «σωτηρίας» της, στην πραγματικότητα “σωτηρίας” των τραπεζών που τη δάνεισαν. Στην Ελλάδα, η συμμαχία των τραπεζών και των πολιτικών ηγεσιών επέβαλε, δια της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, ένα πρόγραμμα που ισοδυναμεί με “οικονομική-κοινωνική δολοφονία” της χώρας και της δημοκρατίας της, οργανώνει τη λεηλασία της πριν από τη χρεωκοπία στην οποία οδηγεί, θέλοντας να τη καταστήσει αποδιοπομπαίο τράγο για την παγκόσμια οικονομική κρίση και να την χρησιμοποιήσει για να «παραδειγματίσει» και να τρομοκρατήσει όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς. 

Η πολιτική που ασκείται σήμερα στην Ελλάδα και επιχειρείται σταδιακά να γενικευθεί είναι η ίδια που εφαρμόστηκε στη Χιλή του Πινοτσέτ, στη Ρωσία του Γιέλτσιν ή στην Αργεντινή και θα έχει τα ίδια αποτελέσματα αν δεν διακοπεί άμεσα. Ως αποτέλεσμα ενός προγράμματος που υποτίθεται σκόπευε να τη βοηθήσει, η Ελλάδα είναι σήμερα στο χείλος της οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής. Χρησιμοποιείται ως πειραματόζωο, για να μελετηθούν οι λαϊκές αντιδράσεις στον κοινωνικό δαρβινισμό και να τρομοκρατηθεί όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση με αυτό που μπορεί να συμβεί σε ένα μέλος της. 

Ίσως μάλιστα, οι αγορές σπρώχνουν και χρησιμοποιούν την ίδια την ηγεσία της Γερμανίας σε μια πράξη ουσιαστικής καταστροφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνιστά όμως πράξη ακραίας πολιτικής, ιστορικής τύφλωσης να νομίζουν οι κυρίαρχες δυνάμεις της ΕΕ και, πρώτη από όλες, η Γερμανία, ότι θα υπάρξει οποιοδήποτε σχέδιο ευρωπαϊκής ενοποίησης ή και απλής συνεργασίας, στα ερείπια ενός ή περισσοτέρων μελών της ευρωζώνης. 

Η προγραμματιζόμενη κατεδάφιση των κυριότερων, παγκόσμιας σημασίας, πολιτικών και κοινωνικών επιτευγμάτων των ευρωπαϊκών λαών δεν μπορεί να θεμελιώσει καμιά Ευρωπαϊκή ‘Ένωση. Θα οδηγήσει στο χάος και την αποσύνθεση και θα ευνοήσει την ανάδειξη φασιστικών λύσεων στην ήπειρό μας.

Οι ιδιωτικές τράπεζες-γίγαντες της Wall Street υποχρέωσαν το 2008 τα κράτη και τις κρατικές τράπεζες να τις σώσουν από την κρίση που οι ίδιες προκάλεσαν, πληρώνοντας με τα λεφτά των φορολογουμένων το κόστος των τεράστιων απατών τους, όπως τα ενυπόθηκα δάνεια, αλλά και το κόστος της λειτουργίας ενός αρρύθμιστου καπιταλισμού-καζίνο, που επέβαλαν τα τελευταία είκοσι χρόνια. Μετέτρεψαν την δική τους κρίση σε κρίση δημόσιου χρέους. 

Τώρα, χρησιμοποιούν την κρίση και το χρέος, που οι ίδιες δημιούργησαν, για να πάρουν από τα κράτη και από τους πολίτες τις λιγοστές εξουσίες που ακόμα διαθέτουν. 
Αυτό είναι μονάχα το ένα μέρος της κρίσης χρέους. Το άλλο είναι, ότι το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, μαζί με τις πολιτικές δυνάμεις που το στηρίζουν παγκοσμίως, επέβαλε την ατζέντα της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, η οποία οδηγεί αναπόφευκτα στη μεταφορά της παραγωγής εκτός Ευρώπης και την προς τα κάτω σύγκλιση των κοινωνικών και οικολογικών κεκτημένων της Ευρώπης με αυτά του Τρίτου Κόσμου. Για πολλά χρόνια έκρυψαν αυτή τη διαδικασία πίσω από δάνεια, όμως τώρα χρησιμοποιούν τα δάνεια για να την ολοκληρώσουν.

Η «Διεθνής του Χρήματος» που θέλει να καταργήσει κάθε έννοια κράτους στην Ευρώπη, απειλεί σήμερα την Ελλάδα με χρεωκοπία, αύριο την Ιταλία ή την Πορτογαλία, ενθαρρύνει την αντιπαράθεση του ενός ευρωπαϊκού λαού στον άλλο, θέτει την Ευρωπαϊκή Ένωση προ του διλήμματος είτε να μετατραπεί σε δικτατορία των αγορών, είτε να διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη. Επιδιώκει να γυρίσει την Ευρώπη, και όλο τον κόσμο μαζί της, σε μια κατάσταση σαν αυτή προ του 1945, αν όχι πριν από τη Γαλλική Επανάσταση και τον Διαφωτισμό.

Στα αρχαία χρόνια, η διαγραφή από τον Σόλωνα, των χρεών που κράταγαν τους φτωχούς δούλους των πλουσίων, η περίφημη μεταρρύθμιση της Σεισάχθειας, έβαλε τα θεμέλια για την γέννηση, στην Αρχαία Ελλάδα, των ιδεών της Δημοκρατίας, του Πολίτη, της Πολιτικής και της Ευρώπης, των θεμελίων του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου πολιτισμού.
Αγωνιζόμενοι εναντίον της τάξης του πλούτου, οι πολίτες της Αθήνας άνοιξαν τον δρόμο στο πολίτευμα του Περικλή και την πολιτική φιλοσοφία του Πρωταγόρα που διακήρυξε «Πάντων χρημάτων μέτρων άνθρωπος».

Σήμερα, η τάξη του πλούτου επιχειρεί να εκδικηθεί το πνεύμα του Ανθρώπου: «Πάντων ανθρώπων μέτρον αγορές» είναι το σύνθημα που πρόθυμα ασπάζονται οι πολιτικές μας ηγεσίες, συμμαχώντας με τον διάβολο του Χρήματος, όπως έκανε ο Φάουστ.
Μια χούφτα διεθνών τραπεζών, οίκων αξιολόγησης, επενδυτικών funds, μια παγκόσμια συγκέντρωση χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου χωρίς ιστορικό προηγούμενο, διεκδικεί την εξουσία στην Ευρώπη και τον κόσμο, διαλύει τη μεσαία τάξη και τη μισθωτή εργασία, ετοιμάζεται να καταργήσει τα κράτη και τη δημοκρατία μας, χρησιμοποιώντας το όπλο του χρέους για να υποδουλώσει τους λαούς της Ευρώπης, να βάλει στη θέση της όποιας, όσης Δημοκρατίας διαθέτουμε, τη Δικτατορία του Χρήματος και των Τραπεζών, την εξουσία μιας ολοκληρωτικής Αυτοκρατορίας της Παγκοσμιοποίησης, το πολιτικό κέντρο της οποίας βρίσκεται εκτός της ηπειρωτικής Ευρώπης, παρά την παρουσία πανίσχυρων ευρωπαϊκών τραπεζών στην καρδιά της Αυτοκρατορίας.
Άρχισαν από την Ελλάδα, που χρησιμοποιούν έκτοτε ως πειραματόζωο, για να προχωρήσουν στη συνέχεια στις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας και, σταδιακά, του κέντρου. Η ελπίδα ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών ότι θα γλυτώσουν τελικά, δεν αποδεικνύει παρά το ότι οι σημερινοί Ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετωπίζουν την απειλή του νέου, “χρηματοπιστωτικού φασισμού”, όχι λιγότερο αψήφιστα από όσο αντιμετώπισαν στον μεσοπόλεμο την απειλή του Χίτλερ.

Και δεν πρέπει ασφαλώς να θεωρηθεί τυχαίο, ότι ένα μεγάλο μέρος των ΜΜΕ, ελεγχόμενο από τους τραπεζίτες, επέλεξε να επιτεθεί εναντίον της ευρωπαϊκής περιφέρειας, ονομάζοντας αυτές τις χώρες “γουρούνια” (PIGS) και στράφηκε σε μια περιφρονητική, σαδιστική, ρατσιστική καμπάνια, όχι μόνο εναντίον των Ελλήνων, αλλά και εναντίον της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Αυτή η επιλογή δείχνει τους βαθύτερους στόχους της ιδεολογίας και των αξιών του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, που προωθεί τον καπιταλισμό της καταστροφής. 
Η προσπάθεια μερίδας των γερμανικών ΜΜΕ να χρησιμοποιήσει κατά τρόπο εξευτελιστικό σύμβολα όπως η Ακρόπολη ή η Αφροδίτη της Μήλου, μνημεία απέναντι στα οποία στάθηκαν προσοχή ακόμα και οι αξιωματικοί του Χίτλερ, δεν είναι παρά η έκφραση της βαθειάς περιφρόνησης των τραπεζιτών, που ελέγχουν αυτά τα ΜΜΕ, όχι τόσο ή μόνο προς τους Έλληνες, όσο κυρίως προς τις ιδέες της ελευθερίας και της δημοκρατίας που γεννήθηκαν στον τόπο τους.

Το χρηματοπιστωτικό τέρας παρήγαγαν τέσσερις δεκαετίες αποφορολόγησης του κεφαλαίου, κάθε είδους “απελευθέρωσης των αγορών”, γενικευμένης απορρύθμισης, κατάργησης οποιωνδήποτε φραγμών στην κυκλοφορία κεφαλαίων και εμπορευμάτων, διαρκούς επίθεσης στο κράτος, μαζικής εξαγοράς των πολιτικών κομμάτων και των ΜΜΕ, οικειοποίησης του παγκόσμιου πλεονάσματος από μια χούφτα τράπεζες-βαμπίρ της Wall Street. Τώρα, αυτό το τέρας, αληθινό “Κράτος πίσω από τα Κράτη”, αποκαλύπτεται διεκδικώντας την ολοκλήρωση του οικονομικού και πολιτικού “διαρκούς πραξικοπήματος” που διεξάγει εδώ και τέσσερις δεκαετίες.

Απέναντι σε αυτή την επίθεση, οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής δεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας μοιάζουν συμβιβασμένες, μετά από δεκαετίες “εισοδισμού” του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, τα πιο σημαντικά κέντρα του οποίου βρίσκονται εκτός Ευρώπης. Από την άλλη πλευρά, τα συνδικαλιστικά και τα κοινωνικά κινήματα δεν είναι ακόμη ικανά να αποτρέψουν αποφασιστικά αυτή την επίθεση, όπως επανειλημμένα έκαναν στο παρελθόν. Αυτή την κατάσταση επιδιώκει να εκμεταλλευθεί ο νέος χρηματοπιστωτικός ολοκληρωτισμός, για να επιβάλλει τετελεσμένες, μη αντιστρέψιμες καταστάσεις σε όλη την Ευρώπη. 

Είναι επιτακτική η ανάγκη για τον άμεσο συντονισμό δράσης πάνω από τα σύνορα των ευρωπαϊκών κρατών, μεταξύ των ανθρώπων των τεχνών και των γραμμάτων, των διανοούμενων, των αυτόβουλων κινημάτων, των κοινωνικών δυνάμεων και προσωπικοτήτων που αντιλαμβάνονται τη σημασία του διακυβεύματος. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό μέτωπο αντίστασης στην επελαύνουσα “Ολοκληρωτική Αυτοκρατορία της Παγκοσμιοποίησης”, προτού είναι αργά.

Η Ευρώπη μπορεί να επιβιώσει μόνο αν προτάξει μια ενωμένη απάντηση ενάντια στις Αγορές, μια πρόκληση μεγαλύτερη από αυτή που αυτές της απευθύνουν, ένα καινούριο, πανευρωπαϊκό «New Deal».

– Πρέπει να σταματήσουμε άμεσα την επίθεση κατά της Ελλάδας και των άλλων χωρών της περιφέρειας της Ε.Ε. Πρέπει να διακοπεί άμεσα η ανεύθυνη και εγκληματική πολιτική λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων, που οδηγεί κατευθείαν σε μια κρίση βαθύτερη από αυτή του 1929.

– Πρέπει να αναδιαρθρωθεί ριζικά το δημόσιο χρέος όλης της Ευρωζώνης και ειδικά σε βάρος των ιδιωτικών τραπεζικών γιγάντων. Οι τράπεζες πρέπει να επανελεγχθούν και η χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας να τεθεί υπό εθνικό και ευρωπαϊκό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο. Δεν είναι δυνατόν να κρατάνε τα οικονομικά κλειδιά της Ευρώπης τράπεζες όπως η Goldman Sachs, η JPMorgan, η UBS, η Deutsche Bank κ.α. Πρέπει να απαγορευθούν τα ανεξέλεγκτα χρηματοπιστωτικά παράγωγα, αιχμή του δόρατος του καταστροφικού χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και να δημιουργηθεί πραγματική οικονομική και παραγωγική ανάπτυξη, αντί της κερδοσκοπικής κερδοφορίας.

– Η παρούσα αρχιτεκτονική, βασισμένη στους κανόνες του Μάαστριχτ και του ΠΟΕ, έχει εγκαθιδρύσει ένα μηχανισμό παραγωγής χρέους στην Ευρώπη. Χρειάζεται ριζική αλλαγή όλων των συνθηκών, η υπαγωγή της ΕΚΤ στον πολιτικό έλεγχο των ευρωπαϊκών λαών, ένας χρυσούς κανών για ένα μίνιμουμ κοινωνικών, φορολογικών, οικολογικών στάνταρτ στην Ευρώπη. Να επιτραπεί ο απ’ ευθείας δανεισμός χωρών από την ΕΚΤ. Χρειαζόμαστε επειγόντως αλλαγή υποδείγματος. Την επιστροφή στην τόνωση της ανάπτυξης μέσω της τόνωσης της ζήτησης, μέσω νέων ευρωπαϊκών προγραμμάτων επενδύσεων, μια νέα ρύθμιση, επαναφορολόγηση, επανέλεγχο της διεθνούς ροής κεφαλαίου και εμπορευμάτων. Μια νέα μορφή έξυπνου και λογικού προστατευτισμού, στο πλαίσιο μιας ανεξάρτητης Ευρώπης, πρωταγωνίστριας στον αγώνα για έναν πολυπολικό, δημοκρατικό, οικολογικό, κοινωνικό πλανήτη.

Απευθύνουμε έκκληση στις δυνάμεις και στα άτομα που συμμερίζονται αυτές τις ιδέες, να συμπτύξουμε το ταχύτερο δυνατό ένα ευρύ, πανευρωπαϊκό μέτωπο δράσης. Να εκπονήσουμε ένα μεταβατικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα, να συντονίσουμε την απαραίτητη όσο ποτέ διεθνή δράση μας, ώστε να κινητοποιήσουμε τις δυνάμεις του λαϊκού κινήματος, για να ανατρέψουμε τους σημερινούς συσχετισμούς δύναμης, τις σημερινές ιστορικά ανεύθυνες ηγεσίες των χωρών μας, για να σώσουμε τους λαούς μας και τις κοινωνίες μας. Να προστατέψουμε τη δημοκρατία πριν να είναι πολύ αργά για την Ευρώπη.

Αθήνα, Οκτώβριος 2011 

Mίκης Θεοδωράκης

Αλέξης Τσίπρας

Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος

Γιάννης Μυλόπουλος 

Θεοδόσης Πελεγρίνης 

Κωνσταντίνος Τσουκαλάς

Κώστας Δουζίνας 

Κώστας Βεργόπουλος

Κυριάκος Κατζουράκης 

Κάτια Γέρου 

Γιάγκος Ανδρεάδης

Λουκάς Αξελός

Πέπη Ρηγοπούλου

Μανώλης Γλέζος

Την έκκληση συνυπογράφουν:

ΙΤΑΛΙΑ

Paolo Ferrero, Εθνικός Γραμματέας του Κόμματος Κομμουνιστικής Επανίδρυσης

ΙΣΠΑΝΙΑ

Jose Luis Centella, Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ισπανίας

Willy Meyer, Ευρωβουλευτής της Ενωμένης Αριστεράς Ισπανίας

Maite Mola, Αντιπρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων του Κομμουνιστικού Κόμματος Ισπανίας.

ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ

Eero Ojanen, συνθέτης, πιανίστας

Monna Kamu, τραγουδιστής

Niko Saarela, ηθοποιός

Juha-Pekka Väisänen, εννοιολογικός καλλιτέχνης, Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Φινλανδίας

Erkki Susi, Αρχισυντάκτης της εβδομαδιαίας εφημερίδας Tiedonantaja

ΓΑΛΛΙΑ

Pierre Laurent, Πρόεδρος του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς, Εθνικός Γραμματέας του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος 

Jean-Luc Melenchon, Ευρωβουλευτής, Συμπρόεδρος του Κόμματος της Αριστεράς (Parti de Gauche), υποψήφιος του Μετώπου της Αριστεράς (Front de Gauche) στις γαλλικές Προεδρικές Εκλογές 2012.

Martine Billard, Συμπρόεδρος του Κόμματος της Αριστεράς (Parti de Gauche) 

Francis Wurtz, τ. Ευρωβουλευτής, τ. Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς-Βορειοευρωπαϊκής Πράσινης Αριστεράς (GUE/NGL) στο Ευρωκοινοβούλιο

Samir Amin, Πρόεδρος του Παγκόσμιου Εναλλακτικού Φόρουμ 

Gerard Filoche, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος 

Jean-Pierre Page, συνδικαλιστής, πρώην μέλος της ηγεσίας της CGT

Bernard Cassen, επίτιμος πρόεδρος της ATTAC Γαλλίας 

Francois Morin, οικονομολόγος

ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΕΛΒΕΤΙΑ

Klaus Ernst, Συμπρόεδρος της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke), Βουλευτής στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο

Dr. Gesine Loetzsch, Συμπρόεδρος της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke), Βουλευτής στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο 

Oskar Lafontaine, Βουλευτής της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) στο Κοινοβούλιο του Ζααρ, τ. πρωθυπουργός του Κρατιδίου του Ζάαρ (1985-1998), πρώην Πρόεδρος του Σοιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας

Prof. Dr. Lothar Bisky, καθηγητής ΜΜΕ και πολιτισμού, Ευρωβουλευτής της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke)

Dr. Gregor Gysi, Πρόδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο

Dr. Diether Dehm, τραγουδιστής, στιχουργός, Βουλευτής της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο 

Wolfgang Gehrcke, Βουλευτής της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο

Sahra Wagenknecht, Βουλευτής της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο 

Ulrich Maurer, Βουλευτής της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο 

Stefan Liebich, Βουλευτής της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke) στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο 

Renate Harcke, μέλος του Συμβουλίου της Γερμανικής Αριστεράς (Die Linke)

Prof. Dr. Wolfgang Methling, τ. Υπουργός περιβάλλοντος του Κρατιδίου Μακλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας (1998-2006)

Angelica Domröse, ηθοποιός, σκηνοθέτης στο θέατρο και την τηλεόραση

Heidrun Hegewald, ζωγράφος, συγγραφέας

Gina Pietsch, τραγουδίστρια, ηθοποιός

Renate Richter, ηθοποιός

Peter Sodann, ηθοποιός στο θέατρο και την τηλεόραση

Hilmar Thate, ηθοποιός στο θέατρο και την τηλεόραση

Hannes Wader, τραγουδιστής, στιχουργός

Konstantin Wecker, τραγουδιστής, στιχουργός

Prof. Dr. Manfred Wekwerth, σκηνοθέτης, συνεργάτης του Bertolt Brecht

Klaus Höpcke, δημοσιογράφος

Barbara und Winfried Junge, κινηματογραφιστές, βραβευμένοι για την ταινία “Die 
Kinder von Golzow”/”The Golzow-Children”

Asteris Koutoulas, συγγραφέας

Takis Mitsidis, πολιτιστικός διευθυντής

Kostas Papanastasiou, αρχιτέκτονας, ηθοποιός, τραγουδιστής

Eckart Spoo, δημοσιογράφος, συντάκτης της πολιτικής-πολιτιστικής επιθεώρησης Ossietzky

Prof. Gunter Reisch, σκηνοθέτης 

Dr. Beate Reisch, λογοτέχνης

Katja Ebstein, τραγουδίστρια, ηθοποιός

Prof. Dr. Heinrich Fink, θεολόγος, τ. Πρύτανης του πανεπιστημίου Humboldt του Βερολίνου

Daniela Dahn, συγγραφέας 

Rolf Becker, ηθοποιός

EΛBETIA

Prof. Dr. Jean Ziegler, συγγραφέας, μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Συμβουλίου του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

Την έκκληση υπογράφει επίσης ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας Εντουάρντο Γκαλεάνο

http://konstantakopoulos.blogspot.com/

Επτά μύθοι για την κρίση του χρέους

Το εξαιρετικό άρθρο που ακολουθεί είναι του καθηγητή οικονομικών Στέργιου Σκαπέρδα (University of California, Irvine). Διαβάζοντας το, θα βρείτε τις κατάλληλες απαντήσεις σε όσα η κρατική αλλά και η Ευρωπαϊκή προπαγάνδα προσπαθεί επιμελώς να κρύψει.

Επειδή είναι αρκετά μεγάλο θα το χωρίσουμε σε διαφορετικές ενότητες έτσι ώστε να μπορεί να διαβαστεί ευκολότερα, να κατανοηθεί καλύτερα και να μεταδοθεί σαφέστερα.

Καλή ανάγνωση

Επτά μύθοι για την κρίση του χρέους [1]

Στις απόψεις που παρουσιάζονται στον ευρείας κυκλοφορίας ελληνικό Τύπο υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός λαθεμένων αντιλήψεων και μύθων σχετικά με τα αίτια και τις συνέπειες της κρίσης, καθώς και με τις πολιτικές τις διαθέσιμες για την καταπολέμησή της. Μερικές από τις αντιλήψεις αυτές αναπαράγονται συνειδητά από την κυβέρνηση και τον Τύπο παρ’ ότι ξέρουν πως δεν είναι σωστές. Ενώ κάποιες άλλες είναι κατά τα φαινόμενα απόψεις που συμμερίζονται τόσο κυβερνητικοί αξιωματούχοι όσο και η πλειοψηφία του Τύπου.

Πολλοί Έλληνες που δεν είναι οικονομολόγοι ή ειδικοί καταλαβαίνουν, συνειδητά ή ενστικτωδώς, ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα με την κυρίαρχη άποψη, αλλά δεν έχουν τις γνώσεις να επιχειρηματολογήσουν τεκμηριωμένα ενάντια σ’ αυτές τις αντιλήψεις. Επιπλέον, πολλοί που έχουν τις γνώσεις και θα μπορούσαν να το κάνουν είτε αυτολογοκρίνονται είτε δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στον ευρείας κυκλοφορίας Τύπο.

Ένα μέρος αυτών των αντιλήψεων επικρατεί επίσης στον διεθνή Τύπο και αναπαράγεται από Ευρωπαίους πολιτικούς, τραπεζίτες και δημοσιογράφους. Νομίζω πως, κατά περίεργο τρόπο, υπάρχει λιγότερη συζήτηση και αμφισβήτηση αυτών των λαθεμένων αντιλήψεων μέσα στις χώρες της Ευρωζώνης παρά έξω από αυτές. Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή αυτοί που παρατηρούν τα πράγματα απ’ έξω διστάζουν λιγότερο να προβούν σε ανεξάρτητη αξιολόγηση των προβλημάτων της Ευρωζώνης και της Ελλάδας.

• Μύθος 1ος: Στάση πληρωμών ή «χρεοκοπία» θα ήταν καταστροφικές για την Ελλάδα.

• Μύθος 2ος: Ο στόχος της τρόικας είναι να «σώσει» την Ελλάδα.

• Mύθος 3ος: Η κύρια αιτία της κρίσης είναι η διαφθορά των Ελλήνων και του ελληνικού κράτους

• Μύθος 4ος: Αν η ελληνική κυβέρνηση ήταν ικανή, οι στόχοι του Μνημονίου δεν θα αποτύγχαναν.

• Μύθος 5ος: Ακολουθώντας τις συνταγές της τρόικας η Ελλάδα θα επιστρέψει στον δρόμο της ευημερίας.

• Μύθος 6ος: Η έξοδος από την Ευρωζώνη θα ήταν το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα.

• Μύθος 7ος: Στις διαπραγματεύσεις της με την τρόικα η ελληνική κυβέρνηση έχει πολύ μικρή διαπραγματευτική ισχύ.

Θα επιχειρηματολογήσω διαδοχικά εναντίον κάθε μύθου και στο τέλος θα εκθέσω κάποια συμπερασματικά σχόλια.

[1] Ευχαριστώ θερμά τον Παναγιώτη Αλεξανδρίδη για την απόδοση του κειμένου στα Ελληνικά. Για
συζητήσεις και σχόλια ευχαριστώ τους Jean‐Paul Carvalho, Michelle Garfinkel, Γκίκα Χαρδούβελη,
David Hewitt, Κώστα Λαπαβίτσα, Θωμά Μούτο, Gary Richardson, Νικόλα Σαμπάνη και Φάνη
Τσουλούχα. Κανένας τους δεν είναι υπεύθυνος (και μερικοί διαφωνούν) με τις ιδέες και
επιχειρηματολογίες του κειμένου.

Στέργιος Σκαπέρδας

http://apofasismenoi.blogspot.com/2011/11/blog-post_15.html

ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ: Μια εναλλακτική πρόταση αν υιοθετηθεί

Των Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου και Δημοσθένη Γεωργόπουλου (*)

Η ευρωζώνη οδηγείται, κατά πάσα πιθανότητα, στην υιοθέτηση του Γερμανογαλλικού συμφώνου σταθερότητας. Το σύμφωνο αυτό δεν θα λύσει πιθανότατα κανένα πρόβλημα και θα αποδειχθεί βραχύβιο, η έγκρισή του όμως θα μειώσει δραματικά τα θεσμικά και οικονομικά μας περιθώρια. Η ουσία του συμφώνου είναι οι ρητές, σχεδόν συνταγματικές διασφαλίσεις, με αυτόματα επιβαλλόμενους ελέγχους και ποινές, του σεβασμού αυστηρών κριτηρίων ελλειμμάτων και χρεών, αποκλείοντας την συμμετοχή ιδιωτών πιστωτών στα χρέη. Η λογική του είναι ότι πίσω από την κρίση χρέους, κρύβεται η αλόγιστη σπατάλη κοντόφθαλμων κυβερνήσεων, που ενδιαφέρονταν μόνο για εκλογική επικράτηση και διεφθαρμένων λαών που ξόδευαν πολύ πάνω από τις δυνατότητες τους. Επιπλέον θεωρεί ότι η ευρωζώνη βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο μαζικής εκροής κεφαλαίων, που συνεπάγεται χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο, αύξηση κοινωνικών εντάσεων, απαξίωση του ευρώ ως παγκόσμιου αποθεματικού και ριζική υποβάθμιση της Ευρώπης στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων. Το επιχείρημα καταλήγει διαβεβαιώνοντας ότι η προτεσταντική λιτότητα, νοικοκυρεύοντας τα οικονομικά, θα εμπνεύσει εμπιστοσύνη στο διεθνές κεφάλαιο να εισρεύσει και επενδυθεί, συμβάλλοντας στην έναρξη νέου κύκλου ανάπτυξης. Με προαποφασισμένη την τακτοποίηση των δημοσιονομικών, ίσως τότε επιτραπεί είτε μια μεγαλύτερη παρέμβαση της ΕΚΤ στην δευτερογενή αγορά κρατικού χρέους, είτε κάποιο παρεμφερές μέτρο.
Είναι ασφαλώς απαραίτητη η καταπολέμηση ελλειμμάτων και χρεών. Καμιά χώρα λογικά δεν επιθυμεί να είναι βουτηγμένη στα χρέη και την συνεπακόλουθη εξάρτηση. Το σχέδιο παραβλέπει όμως σειρά προφανών κινδύνων. Δρομολογούμενο και αποκλείοντας τη συμμετοχή ιδιωτών, θα οδηγήσει σε δραστική λιτότητα που θα προκαλέσει νέα ευρωπαϊκή στασιμότητα ή ύφεση ή ακόμα και μεγάλη κρίση. Ακόμα και οι επισημότερες πηγές, όπως ο ΟΟΣΑ, προβλέπουν κρίση για το 2012, ως πιθανότερο αποτέλεσμα. 
Η γερμανική συνταγή εγκρατούς λιτότητας προσδοκά ανταμοιβή από τους κεφαλαιούχους, σε συμφωνία με την κλασσική και νεοκλασική οικονομική λογική αντιμετώπισης κρίσεων. Ελάχιστοι γνωρίζουν σήμερα τα ονόματα Μέλλον, Χούβερ, Φίσερ, Μπρύνιγκ, διάσημους στην εποχή τους που εφάρμοσαν αυτές τις πολιτικές. ‘Oλοι γνωρίζουν τους Ρούζβελτ και Κέυνς που τις ανέτρεψαν. Οι Μέλλον και Σία πρότειναν ανάλογο με το γερμανικό σχέδιο για την κρίση του μεσοπολέμου: άμεση εξισορρόπηση των ελλειμματικών προϋπολογισμών, ελεύθερη λειτουργία της αγοράς εργασίας ώστε να βρει το σημείο ισορροπίας της μέσω απολύσεων, μειώσεων μισθών κτλ. Για τους (νέο)κλασσικούς, η ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, αργά ή γρήγορα, οδηγεί σε επάνοδο σε πλήρη απασχόληση και ανάπτυξη. Όπως όμως απέδειξε η εμπειρία του 1930, η εμπειρία του 1980 στην Λατινική Αμερική, στις μέρες μας η Ελλάδα, Πορτογαλία, κτλ., και πολλά άλλα παραδείγματα, η επιστροφή στην ισορροπία, στην πλήρη απασχόληση κτλ. είναι μια δραματικά αργή διαδικασία, που μπορεί και να μην σημειωθεί, και αφήνει εκατομμύρια κατεστραμμένες ζωές. Γι’ αυτό ακριβώς είπε ο Κέυνς τη διάσημη φράση ‘μακροχρόνια, είμαστε όλοι νεκροί’, εννοώντας ότι θα πεθάνουμε περιμένοντας αδρανείς την αποκατάσταση των ισορροπιών… 
Το Βερολίνο μας θέτει ουσιαστικά ενώπιον ενός “θανάσιμου” εκβιαστικού διλήμματος: ή παίρνετε μαζί μας τον δρόμο της εγκράτειας, ή πτωχεύετε με συνοπτικές διαδικασίες, τίθεσθε εκτός ευρώ, ίσως και ΕΕ. Η Αθήνα έχει κάνει ότι περνούσε από το χέρι της επί δύο χρόνια για να το καταστήσει αξιόπιστο, συμβάλλοντας στον αυτό-“αφοπλισμό” της. Η Ελλάδα διαθέτει και σήμερα σημαντικά χαρτιά, όχι όμως το πολιτικό προσωπικό που θα μπορούσε να διαπραγματευθεί σκληρά. Ούτε έχει προετοιμασθεί, το αντίθετο, για πιθανότητα ρήξης. Ωστόσο, ακόμα και αυτή η κυβέρνηση και τα κόμματα που τη στηρίζουν έχουν την εμπειρία της τραγικής αποτυχίας του μνημονίου. Κάποιοι ασφαλώς καταλαβαίνουν ότι ο δρόμος που προτείνουν οι Γερμανοί οδηγεί, με 90% πιθανότητα, στην επιδείνωση της ύφεσης και μεγάλη κρίση, την οποία θα χρεωθούν μετά από μερικούς μήνες. Αλλά δεν μπορούν να αρνηθούν το πακέτο γιατί δεν πιστεύουν ότι έχουν περιθώρια και φοβούνται την άμεση πτώχευση. 
Διαφωνούμε, γιατί θεωρούμε αδιέξοδο το γερμανικό μοντέλο και γιατί όλα αυτά θα συνοδευθούν με εξαιρετικά δυσμενείς μεταβολές των όρων δανεισμού, μέσω της δανειακής σύμβασης και της αναδιάρθρωσης. Αλλά έχει μόνο θεωρητική αξία να ζητήσουμε από αυτή την κυβέρνηση να επιδείξει ιδιότητες που δεν έχει. Αφού όμως θα πει το ναι, ας κερδίσει κάτι σε αντάλλαγμα, σε αντιστάθμισμα. Ώστε η χώρα να διατηρήσει ρήτρες διαφυγής, ασφαλιστικές δικλείδες. Αλλιώς, δέχεται όλο και δυσμενέστερους όρους, που καταστρέφουν την ελληνική οικονομία και κοινωνία, εγκυμονούν καίριες απειλές και οδηγούν πιθανότατα τη χώρα, ακόμα πιο εξασθενημένη, στην τελική χρεοκοπία και έξοδο από το ευρώ.
Ούτε η δική μας κυβέρνηση ούτε καμιά άλλη στην Ευρώπη, έχει επεξεργασθεί εναλλακτικές οδούς, plan B, στην πιθανότατη περίπτωση αποτυχίας και κατάρρευσης του γερμανικού σχεδίου. Αν ο Μέλλον και ο Μπρύνιγκ, αποδειχθούν ακόμα μια φορά λάθος, πρέπει να κρατήσουμε ανοιχτό το δρόμος προς τον Ρούζβελτ και κλειστό το δρόμο προς τον Χίτλερ. Αν, όπως υποδεικνύουν μεγάλα ονόματα της οικονομικής επιστήμης, τα Γερμανικά σχέδια οδηγήσουν σε παρατεταμένη ύφεση, κρίση, κοινωνικές αναταραχές, εκτροπή, πως θα σταματήσουμε την πορεία; Το ερώτημα αποκτά μια άγρια επικαιρότητα για χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, κι αλίμονο αν οι κυβερνήσεις τους δεν το θέσουν.
Σήμερα υπάρχουν πλήρως ποσοτικοποιημένα μνημόνια για τρεις χώρες, δεσμευτικά ως προς ορισμένες και μόνο ορισμένες πλευρές. Π.χ. αναφέρεται η επιθυμητή εξέλιξη του ελλείμματος και η Ελλάδα, υποχρεώνεται να παίρνει όλα τα πρόσθετα μέτρα, ώστε να ισχύει το συμφωνημένο έλλειμμα. Αυτός όμως ο στόχος προϋποθέτει κάποιο ποσοστό ανάπτυξης ,ανεργίας, κτλ. Σε αντιστάθμισμα της συμφωνίας της στη λιτότητα, η κυβέρνηση πρέπει να ζητήσει από την ευρωζώνη την ρητή υποχρέωση, εφόσον εμείς ανταποκρινόμαστε στις δεσμεύσεις μας, να δεσμευθούν και αυτοί σε μέτρα που οδηγούν στην επίτευξη των στόχων ΑΕΠ, ανεργίας κτλ. Αν, υποθετικά, για την εμφάνιση πρωτογενούς πλεονάσματος το 2012, απαιτείται η συγκράτηση του πρωτογενούς ελλείμματος στο α% του ΑΕΠ το 2011 και επιπρόσθετα β% άνοδος του ΑΕΠ το 2012, να δεσμεύεται η ΕΕ να υποστηρίξει π.χ. με πρόσθετες επενδύσεις, μεταβιβάσεις κτλ, την άνοδο κατά β% του ΑΕΠ το 2012, εφόσον υπολείπεται του στόχου, και εφόσον εμείς συμμορφούμενοι μειώσουμε το πρωτογενές έλλειμμα στον στόχο του 2011. (Εναλλακτικά αν εμείς επιτυγχάναμε το α% έλλειμμα του ΑΕΠ το 2011, και δεν προέκυπτε η άνοδος του ΑΕΠ κατά β% το 2012 θα μπορούσε η αποκλιμάκωση ελλειμμάτων κατά το 2012, να προσαρμόζεται στην μερική επίτευξη του στόχου, αν και δεν είναι η καλύτερη λύση). Έτσι θα απομακρύνονταν ο κίνδυνος από το θεμελιωδώς εσφαλμένο μιας συνταγής βασισμένης στην λιτότητα μέσα σε βαθειά κρίση, που θα οδηγήσει σε εμβάθυνσή της. Με δύο λόγια να πούμε: Αν πιστεύετε τα σχέδια που μας βάζετε να δεσμευτούμε με βαρύτατα κόστη για την χώρα, δεσμευθείτε και εσείς: εμείς θα κάνουμε ότι λέτε. Αν όμως τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάσατε, εξαιτίας σφάλματος στην συνταγή, μοιρασθείτε και εσείς την ευθύνη, αναλαμβάνοντας να στηρίξετε ανάπτυξη, απασχόληση, εισοδήματα, ώστε να μπορέσουμε και εμείς να μειώσουμε ελλείμματα και χρέη: Quid pro quo λατινικά, tit for tat ‘Αγγλοαμερικανικά’.
Αν τα παραπάνω υιοθετηθούν τότε: Α) προκύπτει ίσως η μόνη πιθανότητα επίτευξης των στόχων για τα ελλείμματα και χρέη: αν οι πάντες και ιδίως οι επενδυτές, πληροφορηθούν τη δέσμευση στήριξης των οφειλετών, μέσω ανάπτυξης των χρεωμένων χωρών, στήριξη επιθυμητή από αυτούς, αφού προϋποθέτει μείωση ελλειμμάτων και χρεών, τότε Έλληνες και ξένοι θα επαναφέρουν το χρήμα στην χώρα, η παραγωγική μηχανή θα ξαναπάρει εμπρός. Στην οικονομία πάνω από 50% είναι προσδοκίες. 
Β) η πρόταση αντιμετωπίζει τον κίνδυνο, παρ΄ όλες τις θυσίες, να ενεδρεύει η καταστροφή, που θα καταστήσει μάταιη λιτότητα, ανεργία, ξεπούλημα κρατικής περιουσίας και τόσα άλλα. ‘Oπως είναι σήμερα το γερμανογαλλικό σχέδιο, αν αποτύχει, οι εταίροι θα μας προσφέρουν τελικά ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη, μαζί με υπόδειξη της εξόδου από ευρώ ή ΕΕ. Αν μάλιστα πάρουν μέσω των ιδιωτικοποιήσεων ότι αξίζει και εξασφαλισθούν και οι τράπεζες τους μέσω δανειακής σύμβασης και μετατροπής σε αγγλικό δίκαιο, το φιλικό χτύπημα στη πλάτη θα περιέχει και αβάσταχτο κυνισμό για τα θύματά τους. Αν όμως εγγυηθούν την ανάπτυξη, την απασχόληση μας κτλ., με ανάληψη και από την μεριά τους κόστους, τότε οι θυσίες του ελληνικού λαού θα έχουν κάποια προοπτική. ‘Eνα τέτοιο σχέδιο δίνει τη δυνατότητα στο Βερολίνο να δοκιμάσει τη συνταγή του, προστατεύει όμως κάπως και την Ελλάδα από την τελική καταστροφή, αλλά και την ίδια τη Γερμανία από μια κατάρρευση της Ευρώπης, που θα συνιστά, και για το Βερολίνο, πολιτικο-οικονομική και στρατηγική καταστροφή. 
(*) Οικονομολόγος

Κόσμος του Επενδυτή, 10.12.2011

http://konstantakopoulos.blogspot.com/

Η ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ: Οι νέες πολεμικές συμμαχίες, η καθαίρεση της Δημοκρατίας στην Ευρώπη, η σκοπιμότητα της πολιτικής λιτότητας που επέβαλε η Γερμανία, τα είδη του χρέους και οι μεγάλοι κίνδυνοι, με τους οποίους είναι αντιμέτωπη η Ελλάδα

«Παγιώνονται εξουσιαστικά συμφέροντα, τα οποία λειτουργούν ανασταλτικά σε κάθε προσπάθεια αντιστροφής της δεδομένης πλέον διαίρεσης εξουσίας και κοινωνίας. Σε μία έμμεση αντιπροσώπευση (κοινοβουλευτική δημοκρατία), κοινωνία και εξουσία διαιρούνται. Τα μέλη της κοινωνίας χάνουν το προνόμιο του εντολέα, το οποίο για να ασκείται πλήρως απαιτείται καθημερινή επιτήρηση των πολιτικών. Βασικά, στο όνομα της αποτελεσματικής διακυβέρνησης, οι πολίτες-εντολείς εκποιούν σε μερικές εκατοντάδες άτομα την κοινωνική και πολιτική τους ελευθερία, χωρίς να είναι κατοχυρωμένο το προνόμιο για άμεσο έλεγχο των κυβερνώντων.

 Η επαρκής επιτήρηση της εξουσίας από τους πολίτες-εντολείς είναι σημαντική σε μία άμεση δημοκρατία – αλλά ακόμη πιο επιτακτική σε ένα πολίτευμα έμμεσης αντιπροσώπευσης…..Στο βαθμό και στην έκταση που Πολιτική και Κοινωνία διαιρούνται, οι πολιτικοί διευκολύνονται στην άσκηση της εξουσίας, με το να μετατρέπονται σε εξεζητημένους ανεξάρτητους «εξωπολιτικούς» δρώντες, οι οποίοι μπορούν να λειτουργούν ακόμη και με άκρατη ιδιοτέλεια. Επιτηδευμένα, για να εξυπηρετούν τα ιδιοτελή τους συμφέροντα, μπορούν να εμφανίζουν πολλές αποφάσεις ως ζητήματα «έκτακτης ανάγκης» – χάρη μίας αποτελεσματικής διακυβέρνησης.

 …Επειδή όμως η κοινωνία είναι ζωντανός οργανισμός, ιδιαίτερα σε στιγμές κρίσης, εάν τα μέλη της δεν διαδηλώνουν ή δεν επαναστατούν, αναγκάζονται να μετατρέπονται σε «μη κυβερνητικούς» ακτιβιστές, οι οποίοι δρουν εξωπολιτικά και συχνά διεθνικά. Έτσι, ο ρόλος της κοινωνίας ως εντολέας της εξουσίας συρρικνώνεται ολοένα και περισσότερο – ενώ η κοινωνία απομονώνεται από την πραγματική εξουσία. ‘Όταν «το χτένι φτάσει στον κόμπο», τότε η κοινωνία διαδηλώνει και διαμαρτύρεται ή επαναστατεί” (Π. Ήφαιστος).

Ανάλυση

Είναι προφανές ότι, δημιουργούνται πλέον σαφείς «πολεμικές» συμμαχίες, στον πρώτο παγκόσμιο οικονομικό πόλεμο, ο οποίος «μαίνεται» από το 2008 – με κριτήριο την πρόσφατη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στην οποία, όπως φαίνεται, η Ελλάδα «τοποθετήθηκε» στους συμμάχους της Γερμανίας (αν και εμείς πιστεύουμε ότι κινδυνεύει να «αποβληθεί» από τη ζώνη του Ευρώ, αφού θα συνεχίσει δυστυχώς να αποτελεί την ιδανική υποψήφια χώρα, για τον παραδειγματισμό των υπολοίπων «εταίρων» της Ευρωζώνης – άρθρο μας).   

Το αγγλοσαξονικό μέτωπο, εκπροσωπούμενο από τη Μ. Βρετανία (με τις Η.Π.Α. στο παρασκήνιο), «εκφραστής» των χρηματοπιστωτικών αγορών, παίρνει ήδη θέσεις μάχης – ενώ το γαλλογερμανικό, «εκφραστής» του Καρτέλ της πραγματικής οικονομίας (βιομηχανικές επιχειρήσεις, κυρίως Γερμανικές, αλλά και Γαλλικές), κατάφερε τελικά να ηγηθεί των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών, δημιουργώντας μία ισχυρή συμμαχία (οφείλουμε να υπενθυμίσουμε εδώ ότι, το 3^ο Ράιχ μετέτρεψε σε χρόνο μηδέν τις βιομηχανίες σε εξοπλιστικές – ενώ η Γερμανία αυξάνει διαρκώς το μερίδιο της στις εξαγωγές πολεμικών όπλων).

Το τρίτο μέτωπο του πολέμου, η Κίνα, ανασυντάσσεται, σχεδιάζοντας να επιτεθεί τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις Η.Π.Α., με τη βοήθεια δύο καινούργιων επενδυτικών κεφαλαίων, συνολικού ύψους 300 δις € – με στόχο την εξαγορά επιχειρήσεων και την εξασφάλιση των δυτικών καταναλωτικών αγορών, για τα προϊόντα κινεζικής παραγωγής. Όλα τα υπόλοιπα κράτη, κυρίως η Ρωσία, η οποία στηρίζεται αφενός μεν στα ενεργειακά αποθέματα της, αφετέρου στην ισχυρή πολεμική της μηχανή (πρόσφατα μετέφερε πυραύλους στα σύνορα με τη Δύση), παρακολουθούν προσεκτικά τις κινήσεις των «ανταγωνιστών τους» – χωρίς να δείχνουν προς τα έξω το ενδιαφέρον τους.

Η Γερμανία, έχοντας τεράστια αδυναμία στο χρηματοπιστωτικό τομέα (το ισχυρότερο ίδρυμα της, η Deutsche Bank, δεν είναι καν γερμανικό), θα προσπαθήσει να περιορίσει την «εμβέλεια» του το συντομότερο δυνατόν – μεταξύ άλλων με τη βοήθεια της φορολογίας των τραπεζικών συναλλαγών και της θέσπισης αυστηρών ρυθμιστικών πλαισίων. Οι προθέσεις της αυτές θα τη φέρουν αντιμέτωπη με το μένος των αγγλοσαξονικών χρηματοπιστωτικών αγορών – οι οποίες θα προσπαθήσουν να αντεπιτεθούν, ως συνήθως με τη βοήθεια των εταιρειών αξιολόγησης, του ΔΝΤ, των hedge funds, καθώς επίσης όλων των υπολοίπων όπλων μαζικής καταστροφής, τα οποία διαθέτουν.

Από την άλλη πλευρά η ίδια χώρα, πάντοτε με «υποτελή συνοδοιπόρο» τη Γαλλία, έχοντας να αντιμετωπίσει την κινεζική «παραγωγική μηχανή», η οποία στηρίζεται στους χαμηλούς μισθούς των εργαζομένων της, στις ανύπαρκτες κοινωνικές παροχές, καθώς επίσης στον απολυταρχισμό της κεντρικής διοίκησης, θα προσπαθήσει να δημιουργήσει ανάλογες συνθήκες εντός της Ευρώπης – κυρίως στις χώρες του Νότου και της Α. Ευρώπης (μεταξύ άλλων με τη βοήθεια της λειτουργίας ειδικών οικονομικών ζωνών, καθώς επίσης της εγκατάστασης πανίσχυρων φοροεισπρακτικών δομών, «τύπου SS», οι οποίες ουσιαστικά επιβάλλουν το φόβο και τον απολυταρχισμό στις σύγχρονες κοινωνίες).

Η τοποθέτηση του κ. Reichenbach στην Αθήνα (με στόχο τη φορολογική κυρίως αναδιοργάνωση του δημοσίου, «εμπλουτισμένη» με τις γνωστές αστυνομικές μεθόδους κοινωνικού διασυρμού και είσπραξης), καθώς επίσης του «Γερμανού υφυπουργού» στη Θεσσαλονίκη (με στόχο τα ευρωπαϊκά προγράμματα, έμμεσα για τη δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών χαμηλής φορολόγησης και φθηνού εργατικού δυναμικού στη Μακεδονία και τη Θράκη), τεκμηριώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις προθέσεις της εντολοδόχου του Καρτέλ – το οποίο δεν έχει διστάσει να λεηλατήσει στο παρελθόν τους ίδιους τους Γερμανούς εργαζομένους, με τη χρήση απίστευτων μεθοδεύσεων (υπεργολάβων παροχής έργου, ακόμη και στα Supermarket, για την αποφυγή της εργατικής νομοθεσίας, έντεχνων συμβάσεων απασχόλησης ορισμένου χρόνου με δωρεάν παροχή εργασίας, «δανεικών» εργαζομένων κλπ.).       

Παράλληλα η Γερμανία (πολύ λιγότερο η Γαλλία), θα συνεχίσει να επεκτείνεται εξαγωγικά, καθώς επίσης με τις εμπορικές επιχειρήσεις της σε όλη την έκταση της Ευρώπης, εκμεταλλευόμενη μία καταναλωτική αγορά 500 εκ. ανθρώπων – ταυτόχρονα με τη λεηλασία (ιδιωτικοποιήσεις, αγορά σε τιμές εκποίησης) των τοπικών κερδοφόρων/στρατηγικών επιχειρήσεων των αδύναμων χωρών, με τη βοήθεια της πολιτικής λιτότητας που επιβάλλει.

Στα πλαίσια αυτά, θα συνεχίσει να εκμεταλλεύεται την εμπειρία και τις μεθόδους του ΔΝΤ – το οποίο πιθανολογούμε ότιχρησιμοποιήθηκε από τη Γερμανία, για να κάνει τη «βρώμικη δουλειά» (ενώ λειτουργούσε παράλληλα ως εντολέας των αγορών, με στόχο την επέλαση τους στην Ευρωζώνη, μέσα από την Ελληνική κερκόπορτα).

Αργά ή γρήγορα δε θα υποκύψει και η Γαλλία, με αφετηρία την υποτίμηση της πιστοληπτικής της ικανότητας, οπότε το γερμανικό Καρτέλ, εξαγοράζοντας τις μεγαλύτερες γαλλικές επιχειρήσεις, θα γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού εντός της Ευρώπης – εάν δεν μεσολαβήσουν «έκτακτα γεγονότα».

Η ΚΑΘΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Στην τελευταία σύνοδο κορυφής δημιουργήθηκε ένα ακόμη μέτωπο: αυτό της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ, το οποίο τοποθετήθηκε καθαρά εναντίον της Ευρώπης των Πολιτών και της Δημοκρατίας. Η ευρεία αναθεώρηση της συνθήκης που συμφωνήθηκε, το νέο Μάαστριχτ στην ουσία, παράκαμψε τα «Δημοκρατικά Δίκαια» του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, καθώς επίσης των εθνικών κοινοβουλίων των χωρών-μελών της ΕΕ και των λαών τους, μέσω μίας «ταχείας διαδικασίας», η οποία συμπεριλαμβάνει τις συνολικές αλλαγές σε ένα και μόνο  «πρωτόκολλο» – ένα συνοδευτικό έγγραφο που μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με τα «πονηρά» πολυνομοσχέδια, με τα οποία «εμπλουτίζονται» τα εκάστοτε μνημόνια στην Ελλάδα.

Με τον τρόπο αυτό, δεν παρακάμπτονται μόνο τα δημοψηφίσματα στις εκάστοτε χώρες, αλλά ακόμη και  η ψήφιση της συνθήκης από τα εθνικά κοινοβούλια – μία μεθόδευση εξόχως αντιδημοκρατική, η οποία όμως έγινε αποδεκτή από το σύνολο σχεδόν των ηγετών της ΕΕ (με φωτεινή εξαίρεση τη Μ. Βρετανία, την Τσεχία, την Ουγγαρία και τη Σουηδία). Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, ψήφισε ουσιαστικά, ερήμην όλων μας, τη θανατική καταδίκη της – αφού, με κριτήριο τη νέα συνθήκη, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις «απέλασης» της, οι οποίες θα οδηγήσουν σε νέους, πολύ μεγαλύτερους εκβιασμούς και εγκληματικά μνημόνια.

Ολοκληρώνοντας, η Ευρώπη αποφάσισε όπως πάντα, ακολουθώντας τις εντολές της καγκελαρίου, με νομικά και πολιτικά κριτήρια – χωρίς να λάβει καθόλου υπ’ όψη τα οικονομικά. Οι πραγματικοί κίνδυνοι όμως είναι οικονομικοί – ειδικά επειδή ολόκληρος ο Νότος είναι βυθισμένος σε μία ύφεση, η οποία θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2013. Όταν λοιπόν αποφασίζει κανείς, μέσα σε αυτήν την ύφεση, να εφαρμόσει μία πολιτική ακόμη μεγαλύτερου περιορισμού ελλειμμάτων και χρεών, την ενισχύει ουσιαστικά – οπότε τα φορολογικά έσοδα καταρρέουν και οι κυβερνήσεις υποχρεώνονται να ψηφίσουν νέα μέτρα λιτότητας και δήμευσης, για να καλύψουν τα κενά που δημιουργούνται στους προϋπολογισμούς τους.

Έτσι οδηγούν τις χώρες τους σε ένα «σπιράλ θανάτου», σε μία διαδικασία μακρόχρονης ύφεσης (deflation), η οποία προκαλεί συνεχείς μειώσεις μισθών και τιμών – κάτι που θα διαρκέσει τουλάχιστον μια δεκαετία. Φυσικά αυτό διευκολύνει τα μέγιστα τις προθέσεις της Γερμανίας η οποία, όπως αναφέραμε, θέλει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ανταγωνισμού της Κίνας και στην παραγωγή καταναλωτικών αγαθών – κυρίως με τη βοήθεια των χαμηλών μισθών.

Επίσης διευκολύνει την υποταγή των ευρωπαϊκών κρατών στο «διευθυντήριο των Βρυξελών» (πίσω από το οποίο κρύβεται η Γερμανία, οπότε το Καρτέλ), αφού η πολιτική λιτότητας υποθάλπει την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στις κυβερνήσεις τους, με αποτέλεσμα να «αποθέτουν» τις ελπίδες τους στην ευρωπαϊκή διακυβέρνηση – γεγονός που τεκμηριώνεται πλέον από αρκετές δημοσκοπήσεις. Για παράδειγμα, το 78% των Ελλήνων είναι υπέρ του ευρώ, θεωρώντας ότι η κυβέρνηση τους είναι ανίκανη να λύσει τα προβλήματα της οικονομίας τους. Κατά μέσον όρο, η εμπιστοσύνη στην Ευρώπη για την επίλυση της κρίσης είναι υψηλότερη (44%), από την εμπιστοσύνη στις εθνικές κυβερνήσεις (38%) – ενώ η αντίστοιχη στο ΔΝΤ είναι μόλις 15% (στις Η.Π.Α. 7%).

Ουσιαστικά λοιπόν η σύνοδος κορυφής της 9^ης Δεκεμβρίου θα μείνει στην Ιστορία, ως εκείνη η σύνοδος, η οποία καθιέρωσε τη δικτατορία του Καρτέλ στην Ευρώπη, εκπροσωπούμενου από τους πολιτικούς υπαλλήλους του – επί πλέον αυτή, η οποία «νομιμοποίησε τις εγκληματικές μεθόδους του ΔΝΤ» (πολιτική λιτότητας, με στόχο την είσπραξη των απαιτήσεων των τοκογλύφων δανειστών, παράλληλα με τη λεηλασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας), τις οποίες υιοθέτησε/ιδιοποιήθηκε έντεχνα η πρωσική Γερμανία, εκμεταλλευομένη τη δραστηριοποίηση του στην Ελλάδα. Πρόκειται λοιπόν για την αντικατάσταση της «συναίνεσης της Ουάσιγκτον» στην Ευρώπη (άρθρο μας), με μία νέα: με τη «συναίνεση του Βερολίνου», μέσω των Βρυξελών.    

Επιθυμώντας τώρα να αναλύσουμε τη μέθοδο, την οποία επινόησε η πρωσική Γερμανία της κυρίας Merkel (μάλλον εγκυμονεί έναν νέο Hitler, όπως έχει γραφτεί στο παρελθόν), για να επιβληθεί στην Ευρώπη, τη σκόπιμη πολιτική λιτότητας δηλαδή, τα παρακάτω:       

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ

 

Τα προβλήματα, τα οποία δημιουργούνται από το δανεισμό, δεν οφείλονται τόσο στο απόλυτο μέγεθος του χρέους αλλά, κυρίως, στη δυνατότητα ή μη της εξυπηρέτησης του – στο εάν δηλαδή μπορεί ένα κράτος (μία επιχείρηση, ένας ιδιώτης), να εξοφλήσει τους ληξιπρόθεσμους τόκους και τα χρεολύσια (δόσεις), με βάση τη δανειακή συμφωνία που έχει υπογραφεί. Ακριβώς για το λόγο αυτό οι αποφάσεις δανειοδότησης ή μη εκ μέρους των τραπεζών, δεν βασίζονται τόσο στις παρεχόμενες εμπράγματες εγγυήσεις, όσο στις δυνατότητες αποπληρωμής του αιτουμένου δανείου.

Η μείωση των δαπανών, η αύξηση των εσόδων, το ύψος του επιτοκίου, καθώς επίσης ο χρόνος αποπληρωμής, από τον οποίο εξαρτώνται οι εκάστοτε δόσεις, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες εξυπηρέτησης του χρέους – ενώ η αύξηση των εσόδων μπορεί να προέλθει είτε από υψηλότερους φόρους (τιμές πώλησης για μία επιχείρηση), είτε από τη μεγαλύτερη ανάπτυξη (τζίρος για μία επιχείρηση). Σε γενικές γραμμές δε, με δεδομένα τα έσοδα και τις δαπάνες, ως ποσοστά επί του ΑΕΠ (τζίρου), υποθέτοντας δηλαδή ότι είναι σταθερά, ο ρυθμός ανάπτυξης πρέπει να ξεπερνάει το ύψος του επιτοκίου – έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η ποσοστιαία επί του ΑΕΠ μείωση του χρέους.

Από τον Πίνακα Ι που ακολουθεί, τεκμηριώνεται το γεγονός ότι, το χρέος της Ελλάδας θα ήταν πολύ καλύτερα διαχειρίσιμο, εάν το επιτόκιο διαμορφωνόταν στο 1,25% (1% είναι το σημερινό βασικό της ΕΚΤ) – χωρίς καμία διαγραφή χρέους και με δόσεις εξόφλησης 40 ετών.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Αποπληρωμή του χρέους σε 40 ετήσιες δόσεις  (α) χωρίς διαγραφή (360 δις €) και (β) με διαγραφή 100 δις € (260 δις €)

Δημόσιο Χρέος	Τόκοι	Χρεολύσια	Σύνολο
360 δις € με 1,25%	4,50	9,00	13,50
260 δις € με 8,00%	20,80	6,50	27,30

Σημείωση: Για διευκόλυνση, δεν συνυπολογίζουμε τη συνεχή μείωση των ετησίων τόκων, λόγω της αποπληρωμής των δόσεων του χρέους. Το 1,25% είναι το επιτόκιο, με το οποίο δανείζει σήμερα η ΕΚΤ τις τράπεζες. 

Όπως φαίνεται καθαρά από τον Πίνακα Ι, η ετήσια επιβάρυνση (τοκοχρεολύσια), χωρίς διαγραφή χρέους και με 1,25% επιτόκιο θα ήταν της τάξης των 13,5 δις € – ενώ με διαγραφή 100 δις € και με επιτόκιο 8% θα ήταν 27,3 δις €. Επομένως, η μη διαγραφή και η επιβάρυνση μας με χαμηλό επιτόκιο, θα ήταν μία πολύ πιο συμφέρουσα λύση για την Ελλάδα – παράλληλα, η λύση αυτή θα ήταν σχετικά εφικτή στην επίτευξη της, καθώς επίσης απόλυτα έντιμη, ενώ δεν θα υποχρέωνε τις τράπεζες μας να «ξεπουληθούν» στους ξένους εισβολείς. 

Περαιτέρω οι υψηλότεροι φόροι, όπως και η αύξηση των τιμών μίας επιχείρησης, μειώνουν συνήθως το ρυθμό ανάπτυξης – οδηγώντας τις περισσότερες φορές στην ύφεση (περιορισμός του τζίρου για μία επιχείρηση, μείωση του ΑΕΠ για ένα κράτος). Η ύφεση με τη σειρά της περιορίζει τα έσοδα, παρά την αύξηση των συντελεστών (φόρων για ένα κράτος, ποσοστών κέρδους για μία επιχείρηση), οπότε το αποτέλεσμα των ενεργειών μας είναι αρνητικό.

Από την άλλη πλευρά, εάν επιλέξουμε δηλαδή την ανάπτυξη αντί για τους φόρους, με στόχο την αύξηση των εσόδων, απαιτούνται επενδύσεις – είτε από το δημόσιο, είτε από τον ιδιωτικό τομέα μίας χώρας. Για να επενδύσει ο δημόσιος τομέας, σύμφωνα με την αντιμετώπιση των υφέσεων κατά τον Keynes (αναθέρμανση της ζήτησης και της προσφοράς, με τη βοήθεια του κράτους – το οποίο αργότερα, όταν «πάρει τη σκυτάλη» ο ιδιωτικός τομέας, οφείλει να αποσύρεται), είναι απαραίτητος ο δανεισμός του – μία δυνατότητα η οποία φυσικά δεν υφίσταται, όταν το κράτος είναι υπερχρεωμένο, έχοντας παράλληλα μεγάλα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς του (ζημίες για μία επιχείρηση).     

Επομένως, με στόχο πάντα την ανάπτυξη, οι επενδύσεις μπορούν να προέλθουν μόνο από τον ιδιωτικό τομέα – κάτι που προϋποθέτει αφενός μεν την κατανάλωση εκ μέρους των νοικοκυριών, καθώς επίσης το δανεισμό των επιχειρήσεων (ή τις επενδύσεις και από τους δύο), αφετέρου ένα σταθερό φορολογικό και οικονομικό περιβάλλον (τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό). Όταν όμως τα νοικοκυριά είναι υπερχρεωμένα ή/και απαισιόδοξα για το μέλλον τους, οι επιχειρήσεις επίσης, ενώ το περιβάλλον είναι «ασταθές», εκλείπουν οι προϋποθέσεις ανάπτυξης – οπότε η πολιτική λιτότητας (μείωση των δαπανών, αύξηση των εσόδων, με τη βοήθεια των φόρων ή των τιμών), θεωρείται ουσιαστικά μονόδρομος.

Η πολιτική λιτότητας τώρα προϋποθέτει επίσης χρηματοδότηση – αφού απαιτείται χρόνος για να αποδώσει «καρπούς», ενώ στην αρχή αυξάνει τα ελλείμματα και τα χρέη (λόγω υψηλών δαπανών από την ανεργία και μειωμένων εσόδων από την ύφεση). Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από την εφαρμογή της στη Γερμανία, μετά την είσοδο της στην Ευρωζώνη (Hartz I,IIκλπ.) – όπου τα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς της υπερέβαιναν σταθερά τα κριτήρια του Μάαστριχτ (χωρίς φυσικά να απαιτήσουν τότε οι «εταίροι» της το σεβασμό των υπογεγραμμένων εκ μέρους της), παρά το ότι δεν είχε μεσολαβήσει η σημερινή κρίση.   

Εάν όμως δεν υπάρχουν δυνατότητες αυτόνομης, «βιώσιμης» χρηματοδότησης (χαμηλά επιτόκια), πόσο μάλλον ολοκληρωτική αδυναμία, όπως στο παράδειγμα της Ελλάδας, η καταναγκαστική εφαρμογή της πολιτικής λιτότητας (εκ μέρους του ΔΝΤ, το οποίο ενδιαφέρεται μόνο για την είσπραξη των απαιτήσεων των δανειστών μίας χώρας, σε συνδυασμό με τη λεηλασία της),οδηγεί στην κατάρρευση. Για παράδειγμα, όταν μία ζημιογόνα επιχείρηση αυξήσει τις τιμές της, μειώνεται καταρχήν ο τζίρος και αυξάνουν οι ζημίες της – ενώ για να μειώσει τις δαπάνες της πρέπει να απολύσει προσωπικό, επιβαρυνόμενη με τις αποζημιώσεις του. Εάν λοιπόν δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί με λογικούς όρους, τότε επιταχύνει απλά την πορεία της προς την καταστροφή. 

Στα πλαίσια αυτά, εάν δεν υπάρξει άμεση αναδιαπραγμάτευση του χρέους (μείωση των επιτοκίων, επιμήκυνση των δόσεων), έτσι ώστε να αποδώσει η λιτότητα και να δημιουργηθούν γρήγορα συνθήκες ανάπτυξης, τότε η υπερχρεωμένη χώρα, όπως και η αντίστοιχη επιχείρηση, οδηγείται μονοδρομημένα στη χρεοκοπία – με μοναδική λύση πλέον την υπαγωγή  στο άρθρο 99 για μία εταιρεία, καθώς επίσης την «υποταγή» στους δανειστές για ένα κράτος (εναλλακτικά τη στάση πληρωμών, αφού ένα κράτος, σε αντίθεση με μία εταιρεία, δεν χάνει την εθνική του κυριαρχία – δεν μπορούν οι δανειστές του να προβούν σε κατασχέσεις κλπ.).

Με βάση τα παραπάνω είναι εμφανές ότι, εάν ένα κράτος θέλει να αποφύγει τη χρεοκοπία, οφείλει να ακολουθήσει μία διαφορετική οικονομική πολιτική όσον αφορά τα ελλείμματα του προϋπολογισμού του (η οποία να επικεντρώνεται στη μείωση των περιττών δαπανών λειτουργίας του και όχι στους φόρους), μία δεύτερη όσον αφορά τα ελλείμματα του εξωτερικού ισοζυγίου του (αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω κάποιας λογικής εσωτερικής υποτίμησης, μείωση των φόρων, παραγωγικές επενδύσεις, εξαγωγές), καθώς επίσης μία τρίτη, όσον αφορά τα χρέη του (αναδιαπραγμάτευση, ανάπτυξη).

Εν τούτοις, στην περίπτωση της Ελλάδας (Πορτογαλία κλπ.) βλέπουμε ότι επιβάλλεται από τη Γερμανία η ίδια πολιτική (μείωση μισθών, αύξηση των φόρων) και για τους τρεις προβληματικούς τομείς – παρά το ότι οι αγορές επιθυμούν ανάπτυξη, καθώς επίσης περιορισμό της ανεργίας (Πίνακας ΙΙ), για να μειώσουν τα επιτόκια και να δανείσουν την Ευρωζώνη.

ΠΙΝΑΚΑΣ IΙ: Η εξέλιξη της ανεργίας σε ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης

Χώρα	Αύγουστος 2010	Αύγουστος 2011
Ισπανία	20,5%	22,8%
Κύπρος	6,0%	8,2%
Ελλάδα	12,9%	18,3%
Μέσος Ευρωζώνης	9,6%	10,3%

Σημείωση: Είναι γνωστό ότι η ανεργία δημιουργεί καλύτερες προϋποθέσεις μείωσης των μισθών – ενώ όταν ξεπερνάει το 15%, οι εργαζόμενοι παύουν να διαπραγματεύονται πλέον τις αμοιβές τους.

Πηγή: Spiegel

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Ανεξάρτητα από το επώδυνο θέμα της ανεργίας (το οποίο θεωρούμε ως το σημαντικότερο πρόβλημα, μαζί με την αναδιανομή των εισοδημάτων και την ασύμμετρη κατανομή ελλειμμάτων/πλεονασμάτων στην Ευρώπη), πριν ακόμη οδηγηθούμε σε συμπεράσματα, θα αναλύσουμε τα κύρια είδη του χρέους, έτσι ώστε να συγκεκριμενοποιήσουμε τη θέση της χώρας μας.      

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Τα δημόσια χρέη ενός κράτους έναντι των οποίων δυστυχώς δεν τοποθετούνται τα περιουσιακά του στοιχεία, όπως συμβαίνει με τις επιχειρήσεις (Ισολογισμοί), διακρίνονται στα παρακάτω είδη:

(α)  Εμφανή και κρυφά: Εκτός από τα χρέη που δημοσιεύονται ετήσια από τα κράτη (εμφανή), υπάρχουν επί πλέον τα κρυφά χρέη, τα οποία σπάνια ανακοινώνονται – παρά το ότι επιβαρύνουν στο σύνολο τους τα δημόσια ταμεία. Ορισμένα από αυτά είναι οι απαιτήσεις των πολιτών για συντάξεις, οι αποζημιώσεις των δημοσίων υπαλλήλων, τα χρέη των επιχειρήσεων του στενότερου ή ευρύτερου δημόσιου τομέα, για τα οποία ευθύνεται το κράτος, τα χρέη των λοιπών οργανισμών του δημοσίου, τα οποία δεν εμφανίζονται κλπ.

Οι κρυφές αυτές υποχρεώσεις αλλάζουν δραστικά το ύψος του δημοσίου χρέους, όταν έρχεται η ώρα της εξόφλησης τους. Ο Πίνακας IΙΙ αναφέρεται στα εμφανή και κρυφά χρέη ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Γερμανού οικονομολόγου B.Raffelhueschen:

ΠΙΝΑΚΑΣ IΙΙ: Εμφανή και κρυφά δημόσια χρέη το 2010, ως ποσοστά επί του ΑΕΠ

Κράτος	Εμφανές χρέος	Κρυφό χρέος	Σύνολο
Ιταλία	118,4	*27,6	146,0
Γερμανία	83,2	109,4	192,6
Φιλανδία	48,3	146,9	195,2
Αυστρία	71,8	225,9	297,7
Γαλλία	82,3	255,2	337,5
Πορτογαλία	93,3	265,5	358,8
Βέλγιο	96,2	329,3	426,0
Ολλανδία	62,9	431,8	494,6
Ισπανία	61,0	487,5	548,5
Ελλάδα	144,9	872,0	1016,9
Λουξεμβούργο	19,1	1096,5	1115,6
Ιρλανδία	92,5	1404,7	1497,2

* Έχουμε την άποψη ότι, τοποθετείται σκόπιμα τόσο χαμηλά, στα πλαίσια των προσπαθειών της Ευρωζώνης να αποφευχθεί η χρεοκοπία της Ιταλίας – η οποία θα σήμαινε το τέλος του ευρώ.

Πηγή: Ameco database, EU, Eurostat, Welt

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Χωρίς να μπορούμε να εκτιμήσουμε την ορθότητα ή την ενδεχόμενη σκοπιμότητα των στοιχείων του Πίνακα IΙΙ, το ύψος του κρυφού χρέους είναι ανάλογο των κοινωνικών παροχών μίας χώρας προς τους Πολίτες της. Για παράδειγμα, οι Πολίτες του Λουξεμβούργου συνταξιοδοτούνται ακόμη στο 60^ο έτος της ηλικίας τους – λαμβάνοντας ολόκληρο το μισθό τους ως σύνταξη. Αντίθετα, το περιορισμένο κρυφό χρέος της Γερμανίας οφείλεται στην «αναμόρφωση» του κοινωνικού κράτους, η οποία ξεκίνησε από τις αρχές του 2000 (μειωμένες συντάξεις, αύξηση του χρόνου στα 67, περιορισμένες παροχές κλπ.).

Εάν κάποιο κράτος αλλάξει το ασφαλιστικό κλπ. πρόγραμμα του, το κρυφό χρέος του μειώνεται αυτόματα – κάτι που προωθείται πλέον τόσο από την ΕΕ, όσο και από το ΔΝΤ, σε όποιες χώρες δραστηριοποιείται. Από το μεγάλο ύψος δε του κρυφού χρέους της Ελλάδας, συμπεραίνουμε πόσο θα περιορισθεί το κοινωνικό κράτος – ιδιαίτερα επειδή μειώνεται διαρκώς το ΑΕΠ, λόγω της πολιτικής λιτότητας που ακολουθείται (για την Ιρλανδία η κατάσταση θα γίνει αφόρητη)   

(β) Εσωτερικά και εξωτερικά: Πρόκειται για τα χρέη, τα οποία ένα κράτος οφείλει σε δανειστές του εσωτερικού (τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά), ή του εξωτερικού. Η κατηγοριοποίηση αυτή οφείλεται κυρίως στη θεωρητική σκέψη ότι, το κράτος θα μπορούσε, σε περίπτωση ανάγκης, να συμψηφίσει το χρέος προς τους πολίτες του, με την επιβολή αντίστοιχων φόρων – κάτι που δεν έχει τη δυνατότητα να το κάνει, όταν οι δανειστές του είναι ξένοι.

Επομένως, όταν ένα κράτος έχει υψηλότερο εσωτερικό δανεισμό από εξωτερικό (όπως στο παράδειγμα της Ιαπωνίας), αντιμετωπίζεται θετικότερα από τις εταιρείες αξιολόγησης. Στον Πίνακα ΙV εμφανίζονται τα εξωτερικά χρέη ορισμένων χωρών,δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ τους:

ΠΙΚΑΚΑΣ ΙV: Δείκτες χρέους με ημερομηνία τον Ιούνιο του 2011 – το εξωτερικό χρέος στον Πίνακα αφορά τόσο το δημόσιο, όσο και τον ιδιωτικό τομέα, οπότε είναι συχνά υψηλότερο από το δημόσιο.   

Χώρα	ΑΕΠ	Εξ. δαν.	Εξ.δ./ΑΕΠ	Χρέος/ΑΕΠ	Εξ. Δ./Κάτ.
Η.Π.Α.	10,8	10,9	101%	100%	35.156
Ιαπωνία	4,1	2,0	50%	233%	15.934
Γερμανία	2,4	4,2	176%	83%	50.659
Γαλλία	1,8	4,2	235%	87%	66.508
Βρετανία	1,7	7,3	436%	81%	117.580
Ιταλία	1,2	2,0	163%	121%	32.875
Ισπανία	0,7	1,9	284%	67%	41.366
Ιρλανδία	0,2	1,7	1.093%	109%	390.969
Πορτογαλία	0,2	0,4	251%	106%	38.081
Ελλάδα	0,2	0,4	253%	166%	38.073

Σημείωση: ΑΕΠ σε τρις €, Εξωτερικός δανεισμός σε τρις €, Εξωτερικός δανεισμός προς ΑΕΠ, Δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ, Εξωτερικός δανεισμός ανά κάτοικο.

Πηγή: BIS, IMF, WB, BBC

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Από τον Πίνακα ΙV φαίνονται καθαρά τα προβλήματα της Μ. Βρετανίας και της Ιρλανδίας, το εξωτερικό χρέος των οποίων, δημόσιο και ιδιωτικό μαζί, είναι σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα – επίσης το μεγάλο πλεονέκτημα της Ιαπωνίας η οποία, παρά το μεγάλο δημόσιο χρέος της, είναι πολύ λίγο εξαρτημένη από τους πιστωτές της στο εξωτερικό.    

(γ)  Σε ξένο ή εθνικό συνάλλαγμα: Η κατηγοριοποίηση αυτή έχει σχέση με το εάν ένα κράτος μπορεί να επηρεάσει την ισοτιμία του νομίσματος του, έτσι ώστε να εξοφλεί ευκολότερα τα τοκοχρεολύσια του. Όταν ένα κράτος οφείλει στο δικό του συνάλλαγμα, μπορεί να εξοφλήσει εύκολα το χρέος του, επιτρέποντας στην κεντρική του τράπεζα, όταν δεν εξασφαλίζεται η ανεξαρτησία της, να «τυπώσει» νέο, «πληθωριστικό» χρήμα. Όταν όμως τα χρέη του είναι σε ξένα νομίσματα, τότε αδυνατεί να εφαρμόσει τη συγκεκριμένη μέθοδο. Ακριβώς για το λόγο αυτό πολλά κράτη έχουν χρεοκοπήσει, ακόμη και με δημόσιο χρέος της τάξης του 50% του ΑΕΠ τους (Αργεντινή), επειδή το χρέος τους ήταν σε ξένο συνάλλαγμα.

Σε μία νομισματική ένωση, όπως η Ευρωζώνη, η επιρροή προς την κεντρική τράπεζα (ΕΚΤ) είναι περιορισμένη – οπότεπρόκειται σχεδόν για χρέη σε συνάλλαγμα, με μεγάλους κινδύνους (γεγονός που φαίνεται σήμερα). Σημαντικό είναι εδώ το Δίκαιο, στο οποίο υπάγονται τα ομόλογα δανεισμού ενός κράτους – αφού, εάν είναι το εθνικό, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ελλάδας (κατά 94%) και της Γερμανίας (κατά 99%), τότε επιτρέπεται η μετατροπή του στο νέο εθνικό νόμισμα, εάν αποφασισθεί η έξοδος από την Ευρωζώνη. 

(δ)  Σε δημόσιο και ιδιωτικό χρέος: Πρόκειται για μία γενικότερη κατηγοριοποίηση, όπου το ιδιωτικό χρέος είναι το σύνολο των χρεών των τραπεζών, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Ο Πίνακας V που ακολουθεί είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Συνολικά χρέη 2011, δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

Χώρα	Σύνολο	Τράπεζες	Επιχειρήσεις	Νοικοκυριά	Δημόσιο
Ιρλανδία	1.166	689	245	123	109
Μ. Βρετανία*	847	547	118	101	81
Ιαπωνία	641	188	143	77	233
Ισπανία	457	111	192	87	67
Γαλλία	449	151	150	61	87
Βέλγιο	435	112	175	53	95
Πορτογαλία	422	61	149	106	106
Ιταλία	377	96	110	50	121
Η.Π.Α.	376	94	90	92	100
Ελλάδα	333	22	74	71	166
Γερμανία**	321	98	80	60	83

Πηγή: MM (IMF)

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Τα γερμανικά νοικοκυριά είναι χρεωμένα κατά μέσον όρο με 13.800 €, τα ελληνικά με 10.200 € και τα ιρλανδικά με 30.200 € (πηγή: Creditreform Γερμανίας).  Πρόκειται λοιπόν για ένα τεράστιο πλεονέκτημα της Ελλάδας, το οποίο δεν μπορεί δυστυχώς να χειριστεί σωστά η κυβέρνηση. Το γεγονός αυτό τεκμηριώνει πόσο ικανοί είναι οι Έλληνες, μοναδικό πρόβλημα των οποίων είναι η διεφθαρμένη, ανίκανη και ανεπαρκής Πολιτική τους.  

Το πλεονέκτημα εδώ των χωρών με χαμηλό ιδιωτικό χρέος, όπως η Ελλάδα και η Γερμανία, είναι η δυνατότητα του ιδιωτικού τομέα να χρεωθεί – μεταξύ άλλων για να δανείσει (τράπεζες), για να επενδύσει (επιχειρήσεις) και για να καταναλώσει (νοικοκυριά). Στα πλαίσια αυτά, εάν για παράδειγμα χρεωνόταν (δανειζόταν) ο ιδιωτικός τομέας της Ελλάδας (167% του ΑΕΠ χρέος), κατά 100%, φτάνοντας στο ύψος του ιταλικού ιδιωτικού χρέους (257%), τότε θα μειωνόταν μακροπρόθεσμα, με τις κατάλληλες κινήσεις (επενδύοντας στις επιχειρήσεις και τα ακίνητα του δημοσίου, για παράδειγμα), το δημόσιο χρέος στα 66%– με το συνολικό να παραμένει ως έχει.

Είναι λοιπόν ένα μεγάλο πλεονέκτημα της χώρας μας, το οποίο δεν πρέπει να χαθεί από την εγκληματική πολιτική του ΔΝΤ και της Γερμανίας – στόχος των οποίων είναι η λεηλασία τόσο του δημόσιου, όσο και του ιδιωτικού τομέα.    

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 

Ο πρώτος παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος εξελίσσεται ραγδαία, αφού τα τρία μέτωπα έχουν πάρει πλέον θέσεις τελικής μάχης – με το συμβατικό να μην αποκλείεται, τόσο από την πλευρά των Η.Π.Α., οι οποίες ευρίσκονται σε πορεία παρακμής, όσο και από τη Ρωσία, ενδεχομένως με αφορμή το Ιράν. Η Ελλάδα, ερήμην των Πολιτών της, είναι με την πλευρά της Γερμανίας, αντιμετωπίζοντας όμως μεγάλους κινδύνους – τόσο επειδή θεωρείται ότι «πρόδωσε» την Ευρωζώνη, αποτελώντας το Δούρειο Ίππο του ΔΝΤ (αν και υποθέτουμε ότι, χρησιμοποιήθηκε τόσο αυτή, όσο και το ΔΝΤ από τη Γερμανία, με στόχο την ηγεσία της Ευρώπης), όσο και λόγω της ιδιάζουσας «εκμετάλλευσης» της από την μερκαντιλίστρια Γερμανίδα καγκελάριο (παραδειγματισμός των υπολοίπων χωρών).

Η πολιτική λιτότητας, η οποία επιβλήθηκε στην Ευρώπη, συμβάλλει τα μέγιστα στην κυριαρχία της Γερμανίας – ενώ οδηγεί σε μία δεκαετία καταστροφικής ύφεσης, η οποία θα πλήξει σε μεγάλο βαθμό τις Η.Π.Α. και το χρηματοπιστωτικό θηρίο. Επομένως,η αντεπίθεση των αγορών θεωρείται δεδομένη, ενώ φαίνεται πως έχει προβλεφθεί, εάν όχι υποκινηθεί από τη Γερμανία – η οποία, αφενός μεν θα διευκολυνθεί στις προσπάθειες απεξάρτησης της από τις αγορές, αφετέρου θα αναγκάσει τους «εταίρους» της να προσδεθούν στο δικό της άρμα, χωρίς καμία δυνατότητα αλλαγής πορείας εκ μέρους τους. Έτσι θα εξασφαλισθεί η δημιουργία οικονομικών ζωνών χαμηλού εργατικού κόστους και φορολογίας εντός της ΕΕ, με απολυταρχική δομή ανάλογη της Κίνας και με τις εθνικές κυβερνήσεις «ύπατους αρμοστές», οι οποίοι θα ενδυναμώνουν συνεχώς τη Γερμανία.         

Η Ελλάδα, με κριτήριο τα διάφορα είδη χρέους, θα είχε τη δυνατότητα να ανταπεξέλθει οικονομικά, με μία ικανή κυβέρνηση – αν και θα ήταν υποχρεωμένη να μειώσει τις κοινωνικές της δαπάνες, τις στρατιωτικές επίσης (θεωρείται ότιχωρίς αυτές, το χρέος μας δεν θα υπερέβαινε το 60% του ΑΕΠ), παράλληλα με την αναδιάρθρωση του δημοσίου τομέα της, έτσι ώστε να διευκολυνθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις. Απέναντι στα χρέη της διαθέτει μία σημαντικότατη δημόσια περιουσία (σε αντίθεση με όλες σχεδόν τις άλλες χώρες), έναν ανεκμετάλλευτο υπόγειο πλούτο τεράστιας αξίας, καθώς επίσης μεγάλες απαιτήσεις απέναντι στη Γερμανία (πολεμικές επανορθώσεις).

Εν τούτοις, απαιτείται σημαντικός χρόνος για να αποδώσουν τα στοιχεία του Ενεργητικού της – επίσης, βοήθεια(οικονομική, Know How) για να τα καταφέρει (αν και υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσαν να τιτλοποιηθούν αρκετά περιουσιακά στοιχεία της – να εκχωρηθούν δηλαδή μελλοντικά έσοδα, έναντι χρημάτων). Στα πλαίσια αυτά έχουμε την άποψη ότι, οφείλουν να αναζητηθούν νέες συμμαχίες – είτε στο χώρο του Ευρώ, με στόχο την «απομόνωση» της Γερμανίας, είτε εκτός του Ευρώ (άρθρο μας). Χωρίς τους κατάλληλους συμμάχους, είναι αδύνατον να τα καταφέρει σήμερα – ενώ θα ήταν πολύ πιο εύκολο, δύο χρόνια πριν.

Εάν δεν το κάνει, αφήνοντας τα πράγματα να εξελιχθούν ως έχουν, θα υποδουλωθεί, θα αντιμετωπίσει μεγάλα διλήμματα και τρομακτικές καταστάσεις – ειδικά επειδή η σκόπιμη πολιτική λιτότητας θα την οδηγήσει στον εξευτελισμό, στη φτώχεια, στην ολοκληρωτική απώλεια της Εθνικής της κυριαρχίας και στην απόλυτη χρεοκοπία, χωρίς κανένα αντάλλαγμα.

Η δημόσια περιουσία της θα λεηλατηθεί, η ιδιωτική επίσης, ο υπόγειος πλούτος της θα «υπεξαιρεθεί», ενώ δεν θα εισπράξει ποτέ αυτά που της οφείλει η Γερμανία. Παράλληλα, η αποβολή της από την Ευρωζώνη ή/και η «μετάλλαξη» της σε Γερμανική επαρχία, χωρίς δικαιώματα αλλά μόνο υποχρεώσεις, πόσο μάλλον εάν ψηφιστεί τελικά η νέα συμφωνία του Μάαστριχτ ερήμην των Ευρωπαίων Πολιτών, είναι κάτι περισσότερο από πιθανή.

Τέλος, διαπιστώνοντας ότι, η Δημοκρατία είναι εντελώς ασύμβατη με το διεθνισμό (Ευρωζώνη), πόσο μάλλον με την παγκοσμιοποίηση (πως είναι δυνατόν να ελέγξουν οι Πολίτες μία πιο απομακρυσμένη, μεγαλύτερης ισχύος εξουσία, όταν δεν μπορούν να ελέγξουν το δικό τους κοινοβούλιο;), ενώ η νέα μορφή του καπιταλισμού «μιμείται» τον κινεζικό απολυταρχισμό, έχουμε την ελπίδα ότι, οι Έλληνες θα αντιδράσουν ενεργητικά πριν ακόμη εξαθλιωθούν ή/και υποδουλωθούν – όχι όπως συνέβη δηλαδή στη Γαλλική επανάσταση, στην Αργεντινή κλπ., στις οποίες προηγήθηκε η απόλυτη καταστροφή.  

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright)

Αθήνα, 11. Δεκεμβρίου 2011

viliardos@kbanalysis.com

    Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2493.aspx

Οι νάρκες του παγκόσμιου οικονομικού γίγνεσθαι

Του Βασίλη Κυρατζόπουλου

Στις 8/11/2011, η «οικονομικά κατεστραμμένη» Ελλάδα, όταν διέθεσε έντοκα γραμμάτια δημοσίου ύψους ενός δις. Ευρώ, διάρκειας 26 εβδομάδων, με επιτόκιο 4,89%, οι επενδυτές κάλυψαν το εν λόγω ποσό κατά 2,91 φορές. Το ίδιο επαναλήφθηκε και στις 15/11/2011, όπου για απόδοση 4,63% το ποσό του ενός δις. υπερκαλύφθηκε 2,94 φορές. Δηλαδή στην Τράπεζα Ελλάδος σε μία εβδομάδα προσφέρθηκαν περίπου 5,85 δις. Ευρώ. Στις 23/11/2011 η «παγκόσμια οικονομική δύναμη» Γερμανία, διέθεσε κρατικά ομόλογα 6 δις. Ευρώ, 10ετούς αξίας, με επιτόκιο περίπου 2% και βρήκε αγοραστές μόνο για τα 3,64 δις. Γιατί;

Το ζήτημα δικαιολογήθηκε, μεν για την Ελλάδα η βραχυπρόθεσμη απόδοση, δε για την Γερμανία το χαμηλό επιτόκιο. Από την άλλη διαπιστώσαμε ότι οι βραχυπρόθεσμες ανάγκες του Ελληνικού δημοσίου καλύφθηκαν υπέρ αρκετά χωρίς την απειλή «6^η δόση ή πτώχευση» και η «σίγουρη» Γερμανική οικονομία δεν προσέλκυσε επενδυτές…

Συμφωνούμε ότι η μισή αλήθεια είναι αυτή. Όταν επαναλαμβάνεται η ίδια κατρακύλα και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., επιβάλλεται να σκύψουμε με μεγαλύτερη προσοχή στα στατιστικά δεδομένα που εκδίδει η Παγκόσμια Τράπεζα. Εκεί θα διαπιστωθεί η πραγματική αλήθεια, που τρομάζει τον Δυτικό Κόσμο, εκεί κείται η κεντρική ιδέα των συζητήσεων «συστήματος Μερκοζί»[1].

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, με ψυχραιμία και χρησιμοποιώντας μια κατανοητή γλώσσα για κάθε Δυτικό Πολίτη.

Οι μάταιες προσδοκίες του συστήματος Bretton Woods

Το 1944 ενώ συνεχίζονταν οι μάχες, το αποτέλεσμα είχε ήδη κριθεί και ήταν ορατή η επικράτηση των Συμμαχικών Δυνάμεων. 730 αντιπρόσωποι των 44 συμμαχικών χωρών συγκεντρώνονται στο Bretton Woods της New Hampshire για να συζητήσουν την ανοικοδόμηση της παγκόσμιας οικονομίας, που είχε καταστραφεί. Αν και το μεγαλύτερο τμήμα του παγκόσμιου χρυσού βρίσκονταν στις αποθήκες της Βασιλείας στην Ελβετία, τα γεγονότα επαλήθευσαν τις αλήθειες του John Maynard Keynes[2], ότι υπήρχαν άλλα μέτρα πλουτισμού, και η αξία των εθνικών νομισμάτων δεν συνάγονταν μόνο από το απόθεμα του χρυσού κάθε χώρας. Έτσι η αναζήτηση μίας νέας παγκόσμιας νομισματικής πολιτικής και κανόνων εμπορικών συναλλαγών μεταξύ εθνο-κρατών κατάληξε στην ίδρυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ΔΝΤ (International Monetary Funds, IMF) και της Παγκόσμιας Τράπεζας (International Bank for .Reconstruction and Development, IBRD).

Στην συνδιάσκεψη επισημαίνεται ότι για την παγκόσμια ειρήνη πρέπει να εξαλειφθούν οι οικονομικές διαφορές που δημιουργεί η φιλελεύθερη οικονομία μεταξύ αναπτυγμένων και υποανάπτυκτων χωρών και για αυτό είναι απαραίτητη η κρατική παρεμβατικότητα. Έτσι η Παγκόσμια Τράπεζα θα στήριζε την ανάπτυξη δανείζοντας χαμηλότοκα τις κεντρικές Τράπεζες των χωρών μελών της[3]. Συλλαμβάνεται η ιδέα της ελεγχόμενης νομισματικής ισορροπίας μεταξύ των εθνικών νομισμάτων, γεγονός που είχε ταλαιπωρήσει την ανθρωπότητα τον 19^ο αιώνα (επίσης κοίτα υποσημείωση [2]). Την σχετική ρύθμιση αναλαμβάνει το IMF. Στην αρχή επιλέγεται ως σημείο αναφοράς ο χρυσός, που είχε αξία 35$ ΗΠΑ η ουγκιά.

Ως προς την αποστολή του IMF, κάθε εθνικό νόμισμα θα άξιζε σε συνάρτηση της συνεισφοράς και του μεριδίου του εθνο-κράτους στον παγκόσμιο πλούτο. Όμως οι συναρτήσεις, που καλύπτουν την εν λόγω προσπάθεια:

• τρίζουν με την ίδρυση της Comecon τον Ιανουάριο του 1949,

• δέχονται μεγάλο πλήγμα, με την απόφαση αποδέσμευσης του δολαρίου ΗΠΑ, από τις ισοτιμίες του χρυσού τον Αύγουστο του 1971,

• διαλύονται με τα νέα προϊόντα (CDO, CDS, BISTRO κ.ά.) των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της δεκαετίας του 1990.

 Έτσι μετά τη δεκαετία του 1990, το εικονικό νόμισα SDR, η διεθνής αναλογούσα οικονομική δύναμη Quota, και το κοινά αποδεκτό μέτρο σύγκρισης ΑΕΠ δεν εκφράζουν και πολλά. Με επαναλαμβανόμενες Γενικές Συνελεύσεις το IMF, προσπαθεί να διορθώσει τις συναρτήσεις και επιβάλλεται στη Διεθνή Τράπεζα, ούτως ώστε να ελέγχει τους κρατικούς δανεισμούς, ως προς τα έργα. Τότε εμφανίζονται οι «διεθνείς οικονομικοί οίκοι» με διάφορες προτάσεις και μεθοδεύσεις. Χάνεται ο παγκόσμιος έλεγχος με το μη εθνικό νόμισμα του Ευρώ και παράλληλα η ιδέα του Bretton Woods.

Ο Πίνακας χρεών της Παγκόσμιας Τράπεζας

Όπως αναλύεται και στην προηγούμενη ενότητα, πρέπει όσο το δυνατόν νωρίτερα να απομακρυνθούμε από τα εικονικά σημεία αναφοράς μέτρησης ευημερίας των εθνο-κρατών, που είναι προϊόν μαθηματικών συναρτήσεων και να επανέλθουμε σ’ απλά δεδομένα (ίσως και απλουστευμένα) έχοντας υπ’ όψη τις σύγχρονες πολιτικές, που εκρέουν από το Διεθνές Δίκαιο. Δηλαδή να μετατρέψουμε τα χρέη σ’ ένα αποδεκτό νόμισμα σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο (π.χ. τον 6/2011) με τα δεδομένα της επικρατούσας νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας και να τα αναγγείλουμε με μία απλή μορφή, κατανοητή σ’ όλους.

Οι προϋποθέσεις αυτές μπορούν να έχουν ένα κοινά αποδεκτό οργανισμό, π.χ. τα Ηνωμένα Έθνη τα οποία:

• συνεργάζονται με την Παγκόσμια Τράπεζα (που έχει σημείο αναφοράς το Δολάριο των ΗΠΑ),

• καθορίζουν τα σύνορα,

• με το Διεθνές Δίκαιο, καθορίζουν κανόνες (από διεξαγωγή πολέμου μέχρι εκμετάλλευση θάλασσας)

• φυλάσσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Έχοντας υπ’ όψη τα προαναφερόμενα, επεξεργαστήκαμε τον πίνακα Ι{α} της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο οποίος είναι ταξινομημένος σύμφωνα με τα συνολικά χρέη των εθνο-κρατών ανά τομείς (στήλες [3] – [7]), τα οποία πρέπει να εξοφλήσουν οι πολίτες τους (στήλη [10]) εκμεταλλευόμενοι την επικράτεια της χώρας (στήλη [11]), τα χωρικά ύδατα (στήλη [15]) και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη των θαλασσών τους (στήλη [14]), όπως οι διεθνείς νόμοι ορίζουν.

Με την πρώτη ανάγνωση διαπιστώνουμε ότι οι πέντε μεγαλομέτοχοι της Παγκόσμιας Τράπεζας οφείλουν το 46,37% του παγκόσμιου χρέους, που ανέρχεται στα 38.526.583.000.000 $ ΗΠΑ (38,5 τρις εκατομμύρια). Μήπως μας θυμίζει Proton Bank; Εμείς το μεγαλομέτοχο που οικειοποιούνταν τα λεφτά της τράπεζας δια μέσου των επιχειρήσεών του, τον φυλακίσαμε. Η παγκόσμια έννομη τάξη τι θα κάνει;

Οι μεγαλομέτοχοι θα ισχυριστούν ότι διαθέτουν τις δυνατότητες να εξοφλήσουν, ενώ οι μικρότερες οικονομίες, που στερούνται τα αντίστοιχα μέσα αδυνατούν να πληρώσουν έστω και τα λιγοστά χρέη τους. Μία από αυτές τις χώρες, ως προς τους «οίκους αξιολόγησης», είναι η Ελλάδα (που το μερίδιο του χρέους της ανέρχεται στο 0,7%) και καταλαμβάνει ως προς τους εν λόγω οίκους την πρώτη θέση. Όμως όταν αξιολογούμε τις δυνατότητες κάθε χώρας (άτομα, εδάφη, θάλασσα) ως προς τα χρέη της, θα εκπλαγούμε. Αναλυτικότερα:

• Ως προς το χρέος ανά άτομο (Πίνακας {Ι}β στήλη [12]) η Ελλάδα καταλαμβάνει την 19^η θέση. Δηλαδή κάθε Έλληνας πολίτης οφείλει 54.211,77 $ ΗΠΑ, έναντι του 4,3 εκ.$ ΗΠΑ του Λουξεμβουργιανού και 500.000 $ ΗΠΑ του Ιρλανδού.

• Ως προς το τετραγωνικό μέτρο της επικράτειας η Ελλάδα πρέπει να αποδώσει 4.420,5 $ ΗΠΑ (και καταλαμβάνει την 17^η θέση, Πίνακας {Ι}β στήλη [13]), έναντι της επικράτειας του Λουξεμβούργου που πρέπει να αποδώσει 829.902,17 $ ΗΠΑ, της Μάλτας 154.398,73 $ ΗΠΑ και της Ολλανδίας 63.920,42.$ ΗΠΑ

• Εάν τώρα προσθέσουμε και την ΑΟΖ, το χρέος της Ελλάδος ανά τετραγωνικό μέτρο εκμεταλλεύσιμου χώρου θα μειωθεί στα 914,98 $ ΗΠΑ και η χώρα μας θα καταλαμβάνει την 20η θέση (Πίνακας {Ι}β στήλη [18]), έναντι του Βελγίου που ανέρχεται στα 41.172,23 $ ΗΠΑ και της Γερμανίας 13.567,11 $ ΗΠΑ.

Μετά από το σοκ της έκπληξης θα μας κυριεύσει ο θυμός. Θα αναρωτηθούμε «μα γιατί αυτά τα πάθη;», γιατί ο άδικος χαμός των πέντε συμπολιτών μας στις διαδηλώσεις; Γιατί οι εκατοντάδες τραυματίες (που αποκρύφτηκαν απ’ όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης); γιατί οι συνταξιούχοι να καταδικάζονται σε συντάξεις εξολόθρευσης[4]; και οι άνεργοι σε πείνα; Και αν θέλετε γιατί διαμελίστηκε η Λιβύη που είχε μηδέν χρέη;

 

 

 

R [1]	Countries [2]	General Gov/nt [3]	Monetary Auth. [4]	Banks [5]	Other Sectors [6]	Direct Inv. Inter Company [7]	Total [8]	% per total [9]	Population [10]	Land+ shelf area sq.km [11]	dept per person [12]	dept. per sq.m [13]	EEZ sq.km [14]	Shelf sq.km [15]	EEZ+ Shelf sq.km [16]	EEZ+ Shelf+land [17]	dept per sq.m [18]
1	EURO Area	3.423.971	401.409	6.700.752	3.491.451	2.063.387	16.080.970	19,354	492.387.344	4.324.782	32.659,19	3.718,33	26.045.855	2.689.848	28.735.703	30.370.637	529,49
2	United States	4.472.892	425.556	2.953.309	5.635.256	1.227.799	14.714.812	17,710	313.232.044	9.826.675	46.977,35	1.497,44	11.351.000	2.193.526	13.544.526	21.177.675	694,83
3	United Kingdom	534.739	34.161	5.837.943	2.706.183	723.395	9.836.421	11,838	62.698.362	243.610	156.884,82	40.377,74	6.805.586	722.891	7.528.477	7.049.196	1.395,40
4	France	1.525.516	218.713	2.652.328	799.638	436.488	5.632.683	6,779	65.312.249	643.801	86.242,37	8.749,11	11.035.000	389.422	11.424.422	11.678.801	482,30
5	Germany	1.645.778	15.465	2.423.980	897.508	640.932	5.623.663	6,768	81.471.834	357.022	69.025,85	15.751,59	57.485	57.485	114.970	414.507	13.567,11
6	Japan	981.405	186	1.128.072	581.467	27.874	2.719.004	3,272	126.475.664	377.915	21.498,24	7.194,75	4.479.388	454.976	4.934.364	4.857.303	559,78
7	Italy	1.191.641	3.907	909.053	370.620	209.256	2.684.477	3,231	61.016.804	301.340	43.995,70	8.908,47	541.915	116.834	658.749	843.255	3.183,47
8	Netherlands	341.983	7.280	1.585.696	422.170	298.317	2.655.446	3,196	16.847.007	41.543	157.621,23	63.920,42	154.011	77.246	231.257	195.554	13.579,09
9	Spain	453.581	66.097	1.152.698	632.270	265.649	2.570.295	3,093	46.754.784	505.370	54.973,95	5.085,97	1.039.233	77.920	1.117.153	1.544.603	1.664,05
10	Ireland	142.059	185.974	532.175	1.144.815	352.207	2.357.230	2,837	4.670.976	70.273	504.654,70	33.543,89	410.310	139.935	550.245	480.583	4.904,94
11	Luxembourg	3.540	1.381	691.192	1.232.020	217.994	2.146.127	2,583	503.302	2.586	4.264.093,92	829.902,17	0	0	0	2.586	829.902,17
12	Belgium	300.757	32.000	631.176	151.920	282.977	1.398.830	1,684	10.431.477	30.528	134.097,02	45.821,21	3.447	3.447	6.894	33.975	41.172,33
13	Switzerland	29.930	18.618	670.037	444.807	182.985	1.346.377	1,620	7.639.961	41.277	176.228,26	32.618,09	0	0	0	41.277	32.618,09
14	Australia	159.238	759	706.470	283.258	152.233	1.301.958	1,567	21.766.711	7.741.220	59.814,18	168,19	8.505.348	2.194.008	10.699.356	16.246.568	80,14
15	Canada	298.634	348	313.122	443.455	125.197	1.180.756	1,421	34.030.589	9.984.670	34.696,90	118,26	5.599.077	2.644.795	8.243.872	15.583.747	75,77
16	Sweden	78.114	3.587	571.158	107.970	255.396	1.016.225	1,223	9.088.728	450.295	111.811,58	2.256,80	160.885	154.604	315.489	611.180	1.662,73
17	Hong Kong, China	1.442	74	682.406	56.282	162.982	903.186	1,087	7.122.508	1.104	126.807,30	818.103,26	879.666	831.340	1.711.006	880.770	1.025,45
18	Austria	246.646	50.695	399.933	111.619	74.635	883.528	1,063	8.217.280	7.741.220	107.520,74	114,13	0	0	0	7.741.220	114,13
19	Norway	117.750	11.118	209.678	239.873	66.090	644.509	0,776	4.691.849	323.802	137.367,81	1.990,44	2.385.178	434.020	2.819.198	2.708.980	237,92
20	Denmark	65.298	395	406.259	95.460	59.493	626.905	0,754	5.529.888	43.094	113.366,67	14.547,38	2.551.238	495.657	3.046.895	2.594.332	241,64
21	Greece	258.781	139.908	160.031	21.974	2.632	583.326	0,702	10.760.136	131.957	54.211,77	4.420,58	505.572	81.451	587.023	637.529	914,98
22	Portugal	136.117	82.841	222.718	77.267	29.326	548.269	0,660	10.760.305	92.090	50.952,92	5.953,62	1.727.408	92.090	1.819.498	1.819.498	301,33
23	Russian Federation	35.120	12.761	157.483	253.015	80.193	538.572	0,648	138.739.892	17.098.242	3.881,88	31,50	7.566.673	3.817.843	11.384.516	24.664.915	21,84
24	Finland	110.596	-19.438	298.402	66.551	61.917	518.028	0,623	5.259.250	338.145	98.498,46	1.531,97	87.171	85.109	172.280	425.316	1.217,98
25	Korea	54.262	34.921	196.498	106.029	6.267	397.977	0,479	49.004.031	120.538	8.121,31	3.301,67	300.851	225.215	526.066	421.389	944,44
26	Brazil	60.273	4.621	134.161	92.594	104.555	396.204	0,477	203.429.773	8.514.877	1.947,62	46,53	3.660.955	774.563	4.435.518	12.175.832	32,54
27	Poland	126.945	8.268	83.091	67.515	79.557	365.376	0,440	38.441.588	312.685	9.504,71	1.168,51	29.797	29.797	59.594	342.482	1.066,85
28	India	78.699	133	57.810	180.281		316.923	0,381	1.189.172.906	3.287.263	266,51	96,41	2.305.143	402.996	2.708.139	5.592.406	56,67
29	Turkey	85.835	12.147	90.520	115.409	5.725	309.636	0,373	78.785.548	783.562	3.930,11	395,16	261.654	56.093	317.747	1.045.216	296,24
30	Mexico	122.110	4.852	23.224	129.596	..	279.782	0,337	113.724.226	1.964.375	2.460,18	142,43	3.177.593	419.102	3.596.695	5.141.968	54,41
31	Hungary	75.186	5.475	51.975	28.274	71.589	232.499	0,280	9.976.062	93.028	23.305,69	2.499,24	0	0	0	93.028	2.499,24
32	Indonesia	114.887	13.222	16.149	78.784		223.042	0,268	245.613.043	1.904.569	908,10	117,11	6.159.032	2.039.381	8.198.413	8.063.601	27,66
33	Romania	32.907	15.413	33.915	34.871	26.429	143.535	0,173	21.904.551	238.391	6.552,75	602,10	23.627	19.303	42.930	262.018	547,81
34	Argentina	71.492	0	3.771	34.675	22.564	132.502	0,159	41.769.726	2.780.400	3.172,20	47,66	1.159.063	856.346	2.015.409	3.939.463	33,63
35	Iceland	4.503	2.482	1.565	103.125	12.799	124.474	0,150	311.058	103.000	400.163,31	1.208,49	751.345	108.015	859.360	854.345	145,70
36	Kazakhstan	3.976	2.548	18.632	42.740	56.212	124.108	0,149	15.522.373	2.724.900	7.995,43	45,55	0	0	0	2.724.900	45,55
37	Ukraine	25.324	9.769	27.477	54.314	6.494	123.378	0,148	45.134.707	603.550	2.733,55	204,42	147.318	79.142	226.460	750.868	164,31
38	Israel	28.282	14.027	33.739	32.503	3.857	112.408	0,135	7.473.052	20.770	15.041,78	5.412,04	26.352	3.745	30.097	47.122	2.385,47
39	Thailand	8.635	5.888	25.685	60.246	11.458	111.912	0,135	66.720.153	513.120	1.677,33	218,10	299.397	230.063	529.460	812.517	137,73
40	South Africa	40.967	819	22.987	26.247	18.346	109.366	0,132	49.004.031	1.219.090	2.231,78	89,71	1.535.538	156.337	1.691.875	2.754.628	39,70
41	Czech Republic	27.424	51	26.545	37.584	14.159	105.763	0,127	10.190.213	78.867	10.378,88	1.341,03	0	0	0	78.867	1.341,03
42	Chile	4.239	2.373	22.652	59.835	7.473	96.572	0,116	16.888.760	756.102	5.718,12	127,72	3.681.989	252.947	3.934.936	4.438.091	21,76
43	Malaysia	5.292	0	32.392	41.436	..	79.120	0,095	28.728.607	329.847	2.754,05	239,87	334.671	323.412	658.083	664.518	119,06
44	Slovak Republic	16.970	22.130	9.894	11.677	15.232	75.903	0,091	5.477.038	49.035	13.858,40	1.547,94	0	0	0	49.035	1.547,94
45	Colombia	30.580	1.245	9.253	27.788	69	68.935	0,083	44.725.543	1.138.910	1.541,29	60,53	808.158	53.691	861.849	1.947.068	35,40
46	Croatia	9.556	488	17.339	31.289	10.015	68.687	0,083	4.483.804	56.594	15.318,91	1.213,68	59.032	50.277	109.309	115.626	594,04
47	Philippines	36.310	1.513	7.864	14.279	1.458	61.424	0,074	101.833.938	300.000	603,18	204,75	1.590.780	272.921	1.863.701	1.890.780	32,49
48	Slovenia	15.512	3.171	21.534	13.933	7.074	61.224	0,074	2.000.092	20.273	30.610,59	3.019,98	220	220	440	20.493	2.987,56
49	Bulgaria	3.958	978	9.422	18.103	21.016	53.477	0,064	7.093.635	110.879	7.538,73	482,30	34.307	10.426	44.733	145.186	368,33
50	Malta	324	2.696	40.543	3.004	2.223	48.790	0,059	408.333	316	119.485,81	154.398,73	54.823	5.301	60.124	55.139	884,85
51	Peru	19.428	44	10.300	12.494	0	42.266	0,051	29.248.943	1.285.216	1.445,04	32,89	815.915	82.000	897.915	2.101.131	20,12
52	Latvia	9.023	36	20.135	8.461	4.412	42.067	0,051	2.204.708	64.589	19.080,53	651,30	28.452	27.772	56.224	93.041	452,13
53	Lithuania	12.196	522	12.083	4.841	6.200	35.842	0,043	3.535.547	65.300	10.137,61	548,88	7.031	7.031	14.062	72.331	495,53
54	Egypt	27.092	1.500	1.725	4.589		34.906	0,042	82.079.636	1.001.450	425,27	34,86	263.451	61.591	325.042	1.264.901	27,60
55	Belarus	12.000	1.401	6.981	11.835	884	33.101	0,040	9.577.552	207.600	3.456,10	159,45	0	0	0	207.600	159,45
56	Morocco	11.924	1.242	1.756	13.328	1.937	30.187	0,036	31.968.361	446.550	944,28	67,60	274.577	53.746	328.323	721.127	41,86
57	Estonia	1.162	346	10.867	7.197	4.645	24.217	0,029	1.282.963	45.228	18.875,84	535,44	36.992	36.992	73.984	82.220	294,54
58	Tunisia	10.851	590	4.945	6.706	0	23.092	0,028	10.629.186	163.610	2.172,51	141,14	101.857	67.126	168.983	265.467	86,99
59	Jordan	5.441	1.147	9.555	1.315	0	17.458	0,021	6.508.271	89.342	2.682,43	195,41	166	59	225	89.508	195,04
60	Ecuador	8.557	466	102	3.962	1.233	14.320	0,017	15.007.343	283.561	954,20	50,50	1.077.231	41.034	1.118.265	1.360.792	10,52
61	Uruguay	11.383	927	0	1.639	0	13.949	0,017	3.308.535	176.215	4.216,07	79,16	142.166	75.327	217.493	318.381	43,81
62	El Salvador	6.342	419	523	3.237	1.402	11.923	0,014	6.071.774	21.041	1.963,68	566,66	90.962	16.852	107.814	112.003	106,45
63	Georgia	3.581	896	1.821	1.760	2.439	10.497	0,013	4.585.874	69.700	2.288,99	150,60	21.946	3.243	25.189	91.646	114,54
64	Costa Rica	1.800	307	1.487	4.642	1.002	9.238	0,011	4.576.562	51.100	2.018,55	180,78	574.725	19.585	594.310	625.825	14,76
65	Armenia	2.877	717	1.360	1.161	850	6.965	0,008	2.967.975	29.743	2.346,72	234,17	0	0	0	29.743	234,17
66	Moldova	1.174	265	450	2.238	929	5.056	0,006	4.314.377	33.851	1.171,90	149,36	0	0	0	33.851	149,36
	Total	17.784.807	1.873.850	33.098.798	21.802.385	8.529.858	83.089.698	100,000	4.161.093.342	92.771.598	19.968,24	895,64				214.500.160	387,36

Πίνακας Ι{α}: Στατιστική μελέτη κρατικών χρεών (όσες και όπως αναφέρονται στη Παγκόσμια Τράπεζα)

Πηγή:   Στήλες [2] – [7] στην ιστοσελίδα hhtp://web.worldbank.org από το στατιστικό πίνακα Gross External Debt Position by Sector (6/2011).

            Στήλες [10] – [11] από CIA-World Fact Book.

            Στήλες [14] – [16] από Wikipedia.βασιζόμενο στην ιστοσελίδα www.Seaaroundus.org.

Επεξεργασία: Βασίλης Κυρατζόπουλος Στήλες [8] – [9], [12] – [13], [17] – [18]

Οι στήλες [3] – [8] αναφέρονται σε εκατομμύρια $ ΗΠΑ.

 

 

 

Α/Α	Χρέος ανά άτομο [12]		Χρέος ανά τετ.μ. (εδάφη + χωρικά ύδατα) [13]		Ποσοστό χρέους ως προς το Συνολικό αναφερόμενο χρέος (66 χωρών) [9]		Σύνολο χρέους σε εκ.$ ΗΠΑ [8]	Χρέος ανά τετ.μ. (εδάφη + χωρικά ύδατα + Α.Ο.Ζ) [18]
1	Luxembourg	4.264.093,92	Luxembourg	829.902,17	EURO Area	19,354	16.080.970	Luxembourg	829.902,17
2	Ireland	504.654,70	Hong Kong, China	818.103,26	United States	17,710	14.714.812	Belgium	41.172,23
3	Iceland	400.163,31	Malta	154.398,73	United Kingdom	11,838	9.836.421	Switzerland	32.618,09
4	Switzerland	176.228,26	Netherlands	63.920,42	France	6,779	5.632.683	Netherlands	13.579,09
5	Netherlands	157.621,23	Belgium	45.821,21	Germany	6,768	5.623.663	Germany	13.567,11
6	United Kingdom	156.884,82	United Kingdom	40.377,74	Japan	3,272	2.719.004	Ireland	4.904,94
7	Norway	137.367,81	Ireland	33.543,89	Italy	3,231	2.684.477	Italy	3.183,47
8	Belgium	134.097,02	Switzerland	32.618,09	Netherlands	3,196	2.655.446	Slovenia	2.987,56
9	Hong Kong, China	126.807,30	Germany	15.751,59	Spain	3,093	2.570.295	Hungary	2.499,24
10	Malta	119.485,81	Denmark	14.547,38	Ireland	2,837	2.357.230	Israel	2.385,47
11	Denmark	113.366,67	Italy	8.908,47	Luxembourg	2,583	2.146.127	Spain	1.664,05
12	Sweden	111.811,58	France	8.749,75	Belgium	1,684	1.398.830	Sweden	1.662,73
13	Austria	107.520,74	Japan	7.194,75	Switzerland	1,620	1.346.377	Slovak Republic	1.547,94
14	Finland	98.498,46	Portugal	5.953,62	Australia	1,567	1.301.958	United Kingdom	1.395,40
15	France	86.242,37	Israel	5.412,04	Canada	1,421	1.180.756	Czech Republic	1.341,03
16	Germany	69.025,85	Spain	5.085,97	Sweden	1,223	1.016.225	Finland	1.217,98
17	Australia	59.814,18	Greece	4.420,58	Hong Kong, China	1,087	903.186	Poland	1.066,85
18	Spain	54.973,95	EURO Area	3.718,33	Austria	1,063	883.528	Hong Kong, China	1.025,45
19	Greece	54.211,77	Korea	3.301,67	Norway	0,776	644.509	Korea	944,44
20	Portugal	50.952,92	Slovenia	3.019,98	Denmark	0,754	626.905	Greece	914,98
21	United States	46.977,35	Hungary	2.499,24	Greece	0,702	593.326	Malta	884,85
22	Italy	43.995,70	Sweden	2.256,80	Portugal	0,660	548.269	United States	694,83
23	Canada	34.696,90	Norway	1.990,44	Russian Federation	0,648	538.572	Croatia	594,04
24	EURO Area	32.659,19	Slovak Republic	1.547,94	Finland	0,623	518.028	Japan	559,78
25	Slovenia	30.610,59	Finland	1.531,97	Korea	0,479	397.977	Romania	547,81
26	Hungary	23.305,69	United States	1.497,44	Brazil	0,477	396.204	EURO Area	434,37

Πίνακας Ι{β} Αποτελέσματα και ταξινόμηση ως προς την επεξεργασία του Πίνακα Ι{α}

Σε Δολάρια ΗΠΑ. Αποτελέσματα από 6/2011

Επεξεργασία: Βασίλης Κυρατζόπουλος

 

 

Ας δούμε και τα του οίκου μας

Πριν εκφράσουμε την δική μας εκδοχή σ’ ότι αφορά τα ερωτήματα που θέσαμε, πρέπει να εξετάσουμε και τις δικές μας αδυναμίες. Πρέπει να δούμε πως διαμορφώθηκαν τα 583 δις $ ΗΠΑ χρέος, που το 49,1% ανήκει στο δημόσιο (Πίνακας {Ι}α στήλη[3]).

Ο δημόσιος τομέας της Ελλάδος ως προς τους επίσημους απολογισμούς του κράτους (Πίνακας {ΙΙ}α) παρουσίασε για τελευταία φορά κέρδη το 1993 (κοίτα Πίνακα {ΙΙ}α στήλη [4], οικονομικό έτος 1992). Δηλαδή μετά από το 1993 το δημόσιο για να ισοσκελίσει τα έξοδά του σταθερά και συνέχεια προσφεύγει σε δανεισμό. Απ’ ότι βλέπουμε στον Πίνακα {ΙΙ}α από το 1994 μέχρι και το 2007 το δημόσιο κάθε έτος δανείζεται από 29 μέχρι 32 δις. Ευρώ. Βέβαια έχουμε μία περίεργη ανάκαμψη στα έτη 2000 – 2003, όπου είχαν σημειωθεί τα 13 παράνομα swaps, που είχαν οργανωθεί από τον τότε Πρωθυπουργό της χώρας (παρέα με τους συμβούλους του) και τη Goldman Sachs’. Ο έλεγχος ξεφεύγει την περίοδο 2008 – 2010 (σύνολο 220,6 δις. Ευρώ, που ισοδυναμεί με το 34,33% του συνολικού δανεισμού). Η αλήθεια είναι ότι για να ισοσκελιστεί ο απολογισμός σε 18 έτη η χώρα δανείστηκε 642,4 δις. Ευρώ.

Αρχές της εν λόγω περιόδου, το εξωτερικό χρέος του δημοσίου ανέρχονταν σε 42,4 δις. Ευρώ και τέλος της περιόδου σε 298,8 δις. Ευρώ (Πίνακας {ΙΙ}β). Ακριβώς εδώ πρέπει να σημειώσουμε την αντίστοιχη διαφορά ανά τομέα. Ως προς τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας:

Period	General Gov/nt [3]	Monetary Auth. [4]	Banks [5]	Other Sectors [6]	Direct Inv. Inter Company [7]	Total [8]
2003 – Q4	126.985	19.391	35.427	21.602	1.171	204.577
2008 – Q4	267.185	49.194	154.749	29.576	3.908	504.612
2011 – Q2	258.781	139.908	160.031	21.974	2.632	583.326

Πίνακας ΙΙΙ Σύγκριση, αύξησης χρέους ανά τομείς

Πηγή: Παγκόσμια Τράπεζα, δεδομένα σε εκατ. $ ΗΠΑ

Επεξεργασία: Βασίλης Κυρατζόπουλος

Από ότι βλέπουμε στον Πίνακα ΙΙΙ, όπου δεν αναμειγνύονται πολιτικά πρόσωπα, το χρέος ελαττώνεται ή/και παραμένει μικρό. Ενώ στην χώρα δεν σημειώνονται μεγάλες επενδύσεις, έχουμε μία ξέφρενη αύξηση χρέους στον χρηματοπιστωτικό τομέα (στήλες [4] και [5]), που ή θα δικαιολογηθεί με τα Ολυμπιακά έργα ή προ παραγραφής πρέπει να επέμβει ο Οικονομικός Εισαγγελέας της χώρας.

Άρα πριν ανακοινωθεί η ΑΟΖ της Ελλάδας, πρέπει να διαφυλαχτούμε από τους αετονύχηδες και από τους μεσίτες, που κυκλοφορούν στα υψηλά (και ανώτατα) κλιμάκια της διοίκησης του κράτους. ΄Έτσι θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στο 0,7.% μερίδιο χρέους μας, χωρίς κανενός υποδείξεις.

Είναι φανερό ότι δεν βρισκόμαστε σε οικονομική κρίση, αλλά σε κοινωνική και πνευματική!

 

 

ΟΙΚ. ΕΤΟΣ	ΝΟΜΟΣ ΦΕΚ Απολογισμού του Κράτους [2]	ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ [3]		ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ [4]
		ΔΡΧ	ΕΥΡΩ	ΔΡΧ	ΕΥΡΩ
1992	2176-30/12/1993 ΦΕΚ Α-215	11.965.245.810.741,00	35.114.441.117,36	-26.573.046,00	-77.983.,99
1993	2276-29/12/1994 ΦΕΚ Α’-239	5.720.139.635.170,00	16.786.910.154,57	10.314.465.018.041,00	30.269.890.001,59
1994	2368-29/12/1995 ΦΕΚ Α-262	6.689.142.791.496,00	19.630.646.490,08	11.385.066.023.884,00	33.411.785.836,78
1995	2449-31/12/1996 ΦΕΚ Α-280	7.779.539.170.994,00	22.830.635.864,99	11.008.803.544.514,00	32.307.567.261,96
1996	2559-30/12/1997 ΦΕΚ Α’-274	8.497.818.026.653,00	24.938.570.877,93	12.388.645.726.472,00	36.356.994.061,55
1997	2674-31/12/1998 ΦΕΚ Α-294	10.106.996.838.239,00	29.661.032.540,69	12.283.968.280.509,00	36.049.796.861,36
1998	2780-30/12/1999 ΦΕΚ Α-297	11.386.435.670.286,00	33.415.805.342,00	9.991.581.270.043,00	29.322.322.142,46
1999	2876-29/12/2000 ΦΕΚ Α-288	12.843.023.628.765,00	37.690.458.191,53	8.409.977.051.717,00	24.680.783.717,44
2000	2979-31/12/2001ΦΕΚ Α-298	14.666.692.536.099,00	43.042.384.552,01	6.936.055.116.816,00	20.355.260.797,70
2001	3167-2/7/2003 ΦΕΚ Α-179	16.603.443.571.737,00	48.726.173.358,00	3.992.605.000.777,00	11.717.109.319,96
2002	3285-16/11/2004 ΦΕΚ Α-220	15.142.253.023.166,60	44.438.013.274,15	8.418.897.922.639,54	24.706.963.822,86
2003	3415-22/11/2005 ΦΕΚ Α-284	15.773.296.236.767,20	46.289.937.598,73	10.448.213.867.171,10	30.662.403.131,83
2004	3509-16/11/2006 ΦΕΚ Α-250	16.772.206.572.570,80	49.221.442.619,43	13.376.757.897.717,20	39.256.809.677,82
2005	3611-23/11/2007 ΦΕΚ Α-261	17.194.670.716.751,90	50.461.249.352,17	13.621.804.702.688,30	39.975.949.237,53
2006	3720-26/11/2008 ΦΕΚ Α-242	18.868.822.903.264,80	55.374.388.564,24	11.158.843.839.144,10	32.747.890.943,93
2007	3809-11/12/2009 ΦΕΚ Α-228	19.987.623.593.845,10	58.657.736.152,15	19.600.337.878.431,00	57.521.167.654,97
2008	3829-25/2/2010 ΦΕΚ Α-32	21.072.844.431.985,10	61.842.536.851,02	22.172.656.581.308,20	65.070.158.712,57
2009	3930-10/3/2011 ΦΕΚ Α-47	19.715.193.580.049,40	57.858.235.011,15	33.388.239.184.602,50	97.984.561.070,00
	Σύνολο	250.785.388.738.581,00	735.980.597.912,20	218.896.918.906.475,00	642.397.414.252,31

Πίνακας ΙΙ{α}: Απολογισμός του Κράτους και δανεισμός προς κάλυψη εξόδων (στήλη [4])

Πηγή: Εθνικό τυπογραφείο

Επεξεργασία: Βασίλης Κυρατζόπουλος

 

 

 

ΟΙΚ. ΕΤΟΣ	ΝΟΜΟΣ ΦΕΚ Ισολογισμού του Κράτους [5]	Δημόσιο Χρέος [6]		Ετήσια Προσαύξηση [7]
		ΔΡΧ	Ευρώ		ΔΡΧ	Ευρώ
1992	2177-30/12/1993 -ΦΕΚ Α’ 215	14.443.590.545.132,00	42.387.646.500,75
1993	2277-29/12/1994-ΦΕΚ Α’ 239	20.553.110.022.955,00	60.317.270.793,71		6.109.519.477.823,00		17.929.624.292,75
1994	2369-29/12/1995-ΦΕΚ Α-262	24.108.966.769.445,00	70.752.653.762,13		3.555.856.746.490,00		10.435.382.968,42
1995	2450-31/12/1996-ΦΕΚ Α-281	27.905.346.411.850,00	81.893.899.961,41		3.796.379.642.405,00		11.141.246.199,28
1996	2560-30/12/1997-ΦΕΚ Α’-275	36.246.173.190.500,00	106.371.748.174,62		8.340.826.778.650,00		24.477.848.213,21
1997	2675-31/12/1998-ΦΕΚ Α-295	39.039.818.911.731,00	114.570.268.266,27		2.793.645.721.231,00		8.198.520.091,65
1998	2781-30/12/1999-ΦΕΚ Α-298	41.552.067.402.686,00	121.942.971.101,06		2.512.248.490.955,00		7.372.702.834,79
1999	2877-29/12/2000-ΦΕΚ Α-289	44.117.185.819.691,00	129.470.831.459,11		2.565.118.417.005,00		7.527.860.258,05
2000	2980-31/12/2001-ΦΕΚ Α-299	47.512.362.451.775,00	139.434.666.036,02		3.395.176.632.084,00		9.963.834.576,92
2001	3168-2/7/2003-ΦΕΚ Α-180	49.930.904.948.459,00	146.532.369.621,30		2.418.542.496.684,00		7.097.703.585,28
2002	3286-16/11/2004-ΦΕΚ Α-221	53.671.024.561.237,40	157.508.509.350,66		3.740.119.612.778,40		10.976.139.729,36
2003	3416-22/11/2005-ΦΕΚ Α-285	58.378.389.903.807,10	171.323.227.890,85		4.707.365.342.569,74		13.814.718.540,19
2004	3510-16/11/2006-ΦΕΚ Α-251	67.410.853.561.633,50	197.830.824.832,38		9.032.463.657.826,34		26.507.596.941,53
2005	3612-23/11/2007-ΦΕΚ Α-262	72.968.899.388.020,30	214.142.037.822,51		5.558.045.826.386,80		16.311.212.990,13
2006		76.739.450.572.181,80	225.207.485.171,48		3.770.551.184.161,53		11.065.447.348,97
2007	3810-11/12/2009-ΦΕΚ Α-229	81.712.352.360.971,30	239.801.474.280,18		4.972.901.788.789,52		14.593.989.108,70
2008	3830-25/2/2010-ΦΕΚ Α-33	89.381.569.796.960,50	262.308.348.633,78		7.669.217.435.989,20		22.506.874.353,60
2009	3931-10/3/2011-ΦΕΚ Α-48	101.829.594.840.698,00	298.839.603.347,61		12.448.025.043.737,69		36.531.254.713,83

Πίνακας ΙΙ{β}: Γήρανση Δημόσιου Χρέους όπως ανακοινώνει το Ελληνικό Κράτος

Πηγή: Εθνικό Τυπογραφείο

Επεξεργασία: Βασίλης Κυρατζόπουλος

 

 

Ελλάδα, αποδιοπομπαίος τράγος;

Μετά από προσεκτική μελέτη των αριθμών, διαπιστώνουμε το κοινό μυστικό όλων των συνετών ανθρώπων, ότι μία ολιγοπωλιακή χώρα, που έχει το 0,7% του εγγεγραμμένου χρέους στην Παγκόσμια Τράπεζα, με μεγάλες δυνατότητες (όπως, ναυτιλία, ανεκμετάλλευτα πλούτη σε ΑΟΖ και με πάρα πολλά τουριστικά θέρετρα) δεν είναι δυνατόν ούτε να πτωχεύσει αλλά και σε όσο δυσμενή θέση και αν βρεθεί, δεν μπορεί να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία. Άρα μένει το ερώτημα. Γιατί η Ελλάδα;

Θα απαντήσουμε με διάφορα σενάρια (έστω και συνομωσίες). Όπως:

Α)Να χρησιμοποιηθεί ως δειγματικός χώρος (μοντέλο) προς αντιμετώπιση της προκείμενης Ευρωπαϊκής ύφεσης: Εφόσον η οικονομία της Ελλάδας βασίζεται σε τρεις πυλώνες παροχής υπηρεσιών (τουρισμός, ναυτιλία, τράπεζες), ως προς την παραγωγή της δεν αντιπροσωπεύει την βιομηχανοποιημένη Ευρώπη. Από την άλλη κάθε μέτρο που λαμβάνεται για να ελαττωθεί η καταναλωτική πίστη (μείωση μισθών, αύξηση φόρων) βραχυπρόθεσμα σε ολιγοπωλιακή αγορά δεν επηρεάζει τις τιμές. Άρα δεν είναι δυνατό το δείγμα Ελληνική επικράτεια να αντιπροσωπεύει την Ε.Ε.

Β)Να χρησιμοποιηθεί ως ενέχυρο από τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες: Με διάφορες συμβάσεις (όπως EUREKA, Μεσοπρόθεσμο κ.τ.λ.), οι εκποιημένες δημόσιες αξίες της Ελλάδος για εύλογο χρονικό διάστημα που βολεύει τους τραπεζίτες να παραχωρηθούν ως ενέχυρα σε τράπεζες.. Ειδικά σε Αγγλικές, Γαλλικές, Γερμανικές, Ισπανικές ή Ολλανδικές, που το Τραπεζικό τους σύστημα επιβαρύνει το μεγαλύτερο τμήμα των χρεών τους (κοίτα Πίνακα {Ι}α στήλη [5]). Τα ομόλογα, που διαθέτουν οι εν λόγω τράπεζες (μέσω CDO’s ή μέσω συμβάσεων κουρέματος) θα χρησιμοποιηθούν ως δούρειος ίππος, για να μας πάνε στα Αγγλικά Δικαστήρια (όπως αποδεχτήκαμε με το Μεσοπρόθεσμο) τα οποία θα ενεχυριάσουν υπέρ των ξένων τραπεζών τα Ελληνικά δημόσια πλούτη.

Γ) Εκμετάλλευση της ΑΟΖ από τρίτους: Εφόσον δεν έχουμε δηλώσει ακόμα ότι διαθέτουμε, οι Ευρωπαϊκές χώρες, όπως Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Φινλανδία (χώρες που ακούγονται συχνά να μας ζητούν εγγυήσεις), διαθέτουν ελάχιστη ΑΟΖ έναντι της Γαλλίας, Αγγλίας ακόμα και Ιρλανδίας (κοίτα Πίνακα {Ι}α στήλη [14]) να θέλουν να εκμεταλλευθούν την «αδυναμία» μας και να υφαρπάξουν την εκμετάλλευση της Ελληνικής ΑΟΖ. Το ζήτημα θα εμφανιστεί και ως ειρηνική διαδικασία ως προς την Τουρκία, αλλά και θα εμποδίσει την κάθοδο της Ρωσίας στην Μεσόγειο.

Δ) Μεταφορά προτεκτοράτου, από μία σφαίρα σ’ άλλη: Με την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και με την έλευση Στρατιωτικού Κατεστημένου στην Ελλάδα (επταετία), η χώρα μας είχε υπογράψει πολλές συμβάσεις με εταιρίες των ΗΠΑ και παραχωρήσαμε πολλά δικαιώματα υπέρ των πολυεθνικών εταιριών που εδρεύουν στις ΗΠΑ. Μετά από το τραπεζικό σκάνδαλο του 2008, που ξεκινά από την δεκαετία του 1990 στις ΗΠΑ, διαπιστώθηκε ότι πολλές Ευρωπαϊκές τράπεζες είχαν επενδύσει στα αμφίβολα χρηματοπιστωτικά προϊόντα των ΗΠΑ (κοίτα σημείωση [2]). Η κεντρική κυβέρνηση των ΗΠΑ ξεπέρασε το ζήτημα τυπώνοντας 1,4 τρις $ ΗΠΑ. Όμως αυτό προκάλεσε μεγάλους τριγμούς στις Ευρωπαϊκές τράπεζες. Έτσι τα οικονομικά κέντρα των ΗΠΑ αναγκάζονται να παραχωρήσουν τα προτερήματά τους στους αντίστοιχους Ευρωπαϊκούς κύκλους. Η χώρα μας απλώς ζει την εν λόγω μεταβίβαση. Τα «νέα αφεντικά» απλώς προσπαθούν να αναλάβουν «καθαρή αξία».

Επίλογος

Άλλα πολλά σενάρια μπορούν να γραφθούν. Εξ άλλου στα Ελληνικά bloq του διαδικτύου κυκλοφορούν άλλα τόσα. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι ούτε οι εκβιασθέντες αντιπρόσωποί μας στην Βουλή γνωρίζουν τα πραγματικά δεδομένα, αλλά ούτε εμείς οι ερευνητές έχουμε ελεύθερη πρόσβαση στα κρατικά δεδομένα, όπως το Ελληνικό Σύνταγμα ορίζει. Και η κυβερνητική κάστα συνεχίζει να μας παραμυθιάζει με τους θιασώτες των τηλεοπτικών παραθύρων.

Την περίοδο, που επεξεργαζόμουν τα δεδομένα του παρόντος άρθρου, έμαθα και τον χαμό του Νεοκλή Σαρή. Όπως θα τόνιζε και ο αείμνηστος, αυτοί που «πουλούν την πατρίδα» με αυτούς «που πουλούν πατρίδα» εάν συνεργάζονται στην διοίκηση του δημοσίου υπό την επίβλεψη του «μεσάζοντα της παγκόσμιας μεσιτικής ένωσης», είναι πολύ δύσκολο να αντλήσουμε πρωτογενείς πληροφορίες από τον κρατικό μηχανισμό.

Όμως μετά από την απώλεια του Νεοκλή Σαρή, θεωρώ καθήκον μου να επιστρέψω στην συγγραφική μου θεματολογία, για να συνεχιστεί το έργο δημοσίευσης των πραγματικών διαστάσεων των ελληνοτουρκικών σχέσεων (μελέτη «ποινικών μητρώων», όπως θα έλεγε ο εκλιπών). Εξ άλλου τους τελευταίους μήνες που ασχολούμαστε τόσο έντονα με τα φανταστικά και μη σενάρια, έχουν γίνει πάρα πολλά στην απέναντι όχθη και όπως αναμένονταν, κάποιοι κύκλοι μερίμνησαν να μείνουν μακριά από την επικαιρότητα.

βκ

Σημειώσεις

[1] Μερκοζί, ο Ευρωπαϊκός Τύπος ονόμασε τις προτάσεις που κατατίθονταν στις Υπουργικές Συνδιασκέψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά τις αλλεπάλληλες συσκέψεις που είχαν οι Μέρκερ και Σαρκοζί το καλοκαίρι του 2011.

[2] Για το θέμα αυτό κοίτα άρθρο του Β. Κυρατζόπουλου, «Οι εξολοθρευτές της νέας τάξης πραγμάτων» [στο έντυπο Πολίτης τευχ. 532 και ηλεκτρονικά μέσα Αντίβαρο 22/7/2011 (www.antibaro.gr/node/3239), Ελεύθερη Ζώνη 23/7/2011 (www.elzoni.gr/html/ent/795/ent.11795.asp). Επίσης στο άρθρο Β. Κυρατζόπουλος «Το τελευταίο άσμα» Ελεύθερη Ζώνη 19-20/11/2011 (www.elzoni/html/ent/234/ent.15234.asp).

[3] Η Παγκόσμια Τράπεζα, που εδρεύει στο Washington DC, απαριθμεί 187 κράτη μέλη. Σήμερα δραστηριοποιούνται πέντε υποτμήματα, το καθένα με διαφορετικά μέλη και σκοπό. Το κεντρικό τμήμα IBRD συνεργάζεται με τα Ηνωμένα Έθνη. Η Ελλάδα είναι από τα ιδρυτικά μέλη του Ιδρύματος. Στα όργανα αποφάσεων οι ΗΠΑ διατηρούν το δικαίωμα ΒΕΤΟ και κατέχουν το 16,4% των ψήφων. Οι υπόλοιπες χώρες εμφανίζονται ως: Ιαπωνία 7,9%, Γερμανία 4,5%, Ηνωμένο Βασίλειο 4,3%, Γαλλία 4,3% και οι υπόλοιπες 182 χώρες το 62,6%. Οι αποφάσεις επικυρώνονται μόνο με την συγκατάθεση του 85% των ψήφων. Σήμερα προεδρεύει ο τέως αναπληρωματικός Γραμματέας των ΗΠΑ και τέως πρόεδρος της Goldman Sachs’ Robert Zoellick. (κοίτα en.wikipedia.org).

[4] Εάν αφαιρεθούν τα τιμολόγια ΔΕΚΟ, το υπόλοιπο της ελάχιστης κανονικής σύνταξης ως προς την προμήθεια θερμίδων και βιταμινών ανά ημέρα (από την αγορά) αγγίζει το κατώτερο δυνατό όριο για επιβίωση.

ΝΕΑ ΒΑΡΚΙΖΑ ΚΑΙ ΝΕΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΝ Η ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Η υπερψήφιση από τη Βουλή της δανειακής σύμβασης μπορεί να έχει για την Ελλάδα τις ίδιες συνέπειες που είχε για την ελληνική ΕΑΜική αντίσταση η συμφωνία της Βάρκιζας και θα είχε, για το κυπριακό κράτος, το σχέδιο Ανάν, αν υιοθετείτο. Στην πραγματικότητα μάλιστα, οι συνέπειες για την Ελλάδα από την υπερψήφιση της δανειακής σύμβασης, μπορεί να είναι πιο τραγικές και από αυτές ακόμα, τις φοβερές, του εμφυλίου πολέμου, που προκάλεσε, δεν απέτρεψε η Βάρκιζα, ή της κατάλυσης του κυπριακού κράτους, που προέβλεπε το σχέδιο. Σας φαίνεται ασφαλώς απίστευτο, θα σας εξηγήσουμε όμως τον λόγο.

Ο Αντώνης Σαμαράς βρίσκεται σήμερα στη θέση που βρέθηκε το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ στις 12 Φεβρουαρίου 1945 και ο Τάσσος Παπαδόπουλος στις 12 Φεβρουαρίου 2004 (1). Δεν διαθέτει εναλλακτική στρατηγική, δεν γνωρίζει πως να πει, είναι απροετοίμαστος και φοβάται να πει το όχι. Η όποια ικανότητα αντίστασης του αστικού πολιτικού κόσμου της χώρας, αν ποτέ υπήρξε τέτοιο πράγμα, λιώνει σήμερα, κυριολεκτικά σαν το κεράκι, μπρος στα μάτια μας, θυμίζοντας μέρες του 1941. Οι πολιτικοί μας, ή όσοι από αυτούς δεν εκτελούν μηχανικά εντολές, ξέρουν από ένστικτο τι θα δουν αν ανοίξουν τα μάτια τους και προσπαθούνε επίμονα να μην το κάνουν, σου λένε κάθε μορφής παραλογισμούς. “Μοιραίοι και άβουλοι” βαδίζουν στην καταστροφή τους, απειλώντας να συμπαρασύρουν μαζί και το έθνος τους.

Το ΠΓ του ΚΚΕ, επικεφαλής ενός πολιτικο-στρατιωτικά παντοδύναμου ΕΑΜ υπέγραψε τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ. Δεν απέτρεψε τον εμφύλιο, τον διευκόλυνε, όπως και τη δική του ήττα. Η κυβέρνηση Παπαδήμου ετοιμάζεται να κάνει το ίδιο. Να αφοπλίσει την Ελλάδα από τα ισχυρότερα όπλα της στον πόλεμο χρέους που έχει εξαπολυθεί εναντίον της, υπερψηφίζοντας τη δανειακή σύμβασης από τη Βουλή. Ισχυρίζεται ότι θα αποτρέψει τη χρεωκοπία και θα εμποδίσει την έξοδο από το ευρώ, με τις συμφωνίες της 26ης Οκτωβρίου. Θα διευκολύνει και τα δύο, απαλλάσσοντας τους Πιστωτές από τα προβλήματα που θα αντιμετώπιζαν αν η Ελλάδα χρεωκοπούσε τώρα και έβγαινε από το ευρώ. Αυτά τα προβλήματα θα έπρεπε να είναι ένα μέρος του οπλοστασίου της Αθήνας για να πετύχει συμβιβασμό. Με το ΅ναι σε όλα΅ που λέμε διαδοχικά εδώ και δύο χρόνια φτάσαμε στο σημείο που φτάσαμε, δηλαδή κάναμε πολύ πιο πιθανή μια επικίνδυνη ρήξη, αντί να εξαντλήσουμε τα περιθώρια αξιοπρεπούς συμβιβασμού.

‘Aλλωστε, το ελληνικό πρόβλημα σήμερα δεν είναι η αποφυγή της χρεωκοπίας ή η διατήρηση του ελληνικού κράτους στην ευρωζώνη, όπως υποστηρίζουν τα τρία κόμματα και ο κ. Παπαδήμος. Αυτό που διακυβεύεται τώρα είναι η ίδια η ύπαρξη του ελληνικού κράτους, όχι το νόμισμά του ή οι συμμαχίες του! Οι συμφωνίες της 26ης Οκτωβρίου, ειδικά η δανειακή σύμβαση, δεν εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού κράτους, όχι το βιοτικό επίπεδο που χάσαμε οριστικά, αλλά την ίδια την ύπαρξή του, την ικανότητα να θρέφει τον ελληνικό λαό και να προστατεύει τα σύνορά του.

Λέμε δανειακή σύμβαση γιατί πληροφορούμεθα ότι ο κ. Βενιζέλος έθεσε θέμα αγγλικού δικαίου στις διαπραγματεύσεις με τις Τράπεζες για την αναδιάρθωση. Είναι πολύ σπουδαίο, αν συνέβη, ελπίζουμε να επιμείνει, αλλά δεν είναι επαρκές, δεν φτάνει για να σώσει την Ελλάδα, γιατί, για λόγους που έχουμε εξηγήσει σε προηγούμενα άρθρα μας στα Επίκαιρα και αλλού και μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα μας, η επικύρωση της απερίγραπτης πρώτης δανειακής σύμβασης, ίσως της χειρότερης για δανειζόμενο που έχει υπογραφεί στην παγκόσμια ιστορία, υποθηκεύει το σύνολο της ελληνικής δημόσιας περιουσίας, υπαρχούσης και μελλούσης. Την ίδια στιγμή εγκλωβίζει την Ελλάδα σε μια οικονομική πολιτική που την καταστρέφει και εξασφαλίζει ότι δεν θα μπορέσει να πληρώσει. Αν το Μνημόνιο ήταν λάθος, θα είχε διορθωθεί. Δεν ήταν λάθος, ήταν έγκλημα. ‘Όπως συνέβαινε και με το σχέδιο Ανάν στην Κύπρο, διατηρείται το κέλυφος του κυρίαρχου και ανεξάρτητου κράτους, του αφαιρείται όμως η δυνατότητα, οι οικονομικές προϋποθέσεις να λειτουργεί.

Ακόμα και όσοι ανέλυσαν επαρκώς τη δανειακή σύμβαση, θεώρησαν τόσο τρομακτικές τις συνέπειες που κατέληξαν ότι είναι απίθανο να συμβούν! ¨Όταν υπογράφονταν οι συνθήκες του 1960 για την Κύπρο, έλεγαν ότι ποτέ η Τουρκία δεν θα κάνει χρήση του δικαιώματος επέμβασης. ¨Όταν ο Γκορμπατσώφ διαπραγματεύτηκε την ενοποίηση της Γερμανίας, συμφώνησε τη μη επέκταση του ΝΑΤΟ στην Αν. Ευρώπη. Θα έμπαινε ο όρος στα κείμενα, αν ο σοβιετικός ηγέτης δεν έλεγε ΅δεν χρειάζεται. Μου αρκεί ο λόγος σας΅. Το ΝΑΤΟ είναι τώρα στα περίχωρα της Αγίας Πετρούπολης. Οι μπαρουτοκαπνισμένοι αρχηγοί του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσσου δεν πρόσεξαν επίσης τις λεπτομέρειες των συμφωνιών που υπέγραφαν γιατί δεν ήξεραν οικονομικά. Μετά διαπίστωσαν ότι είχαν παραδώσει τη χώρα τους, τη στιγμή που νόμιζαν ότι κέρδιζαν την ελευθερία τους. Ο αντιπρόεδρος του Λουξεμβούργου που επισκέφθηκε την Κούβα το περασμένο καλοκαίρι κατέπληξε τους συνομιλητές του λέγοντας: ΅Εντάξει είναι υπερβολή ότι θα τους πάρουμε την Ακρόπολη, αλλά δεν απέχει και πολύ από αυτό που θα κάνουμε΅΅

Ο αστικός κόσμος έχει ήδη ψυχολογικά αποδεχθεί την προοπτική μετατροπής της Ελλάδας σε οικονομικό προτεκτοράτο της Γερμανίας και γεωπολιτικό του Ισραήλ και ελπίζει να το διαχειρισθεί ο ίδιος. Ο κ. Παπαδήμος παίζει τον ρόλο που έπαιξε ο Γεώργιος Παπανδρέου για λογαριασμό των ¨Αγγλων και αφού παραμέρισε τεχνηέντως τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, στον Λίβανο και στη Γκαζέρτα, ή τον ρόλο που έπαιξε ο Σοφούλης όταν τον κάλεσαν στην Ουάσιγκτον το 1946 να σχηματίσει κυβέρνηση εθνικής ενότητας και να πάει μέχρι τέλους τον εμφύλιο, παρά την αποτυχημένη προσπάθεια του Τσαλδάρη, μέσω του δολοφονηθέντος Πολκ, να τον σταματήσει.

Μόνο που ούτε στον κ. Παπαδήμο έχουν πει όλο το έργο, μόνο το κομμάτι που τον αφορά ξέρει, όπως και οι κ.κ. Παπανδρέου και Σαμαράς. Κανείς δεν πρόσεξε τη φρασούλα του Stratfor πέρυσι, ότι οι ‘Eλληνες δεν έχουν καταλάβει τι άλλαξε το 1990. ¨Όταν οι ¨Αγγλοι και οι Αμερικανοί ξεκίναγαν τον εμφύλιο πόλεμο, για να ξανακάνουν προτεκτοράτο την Ελλάδα, χρειάζονταν κάπως να τη διατηρήσουν ζωντανή στον αρχόμενο ψυχρό πόλεμο. Πρέπει νάχεις την δύναμη της ενόρασης ενός Νόαμ Τσόμσκι, φωνής της παγκόσμιας συνείδησης, για να πεις “οι Τράπεζες θα καταστρέψουν την Ελλάδα” ή ενός Μίκη για να καταλάβεις ότι σκοπός είναι η “Ελλάδα χωρίς ¨Ελληνες”.

Είθε ο φόβος να γεννήσει το θαύμα, όπως γέννησε, με τη νίκη του Θεμιστοκλή, αλλά και την πανουργία του Οδυσσέα, την ιδέα της Ευρώπης. Δύο επιλογές έχουμε εδώ που τα φέραμε και εδώ που μας φέρανε. Να ζήσουμε ή να χαθούμε.
22.11.2011

ΣΗΜΕΙΩΣΗ
(1) Κάνοντας ρεπορτάζ στις 12 με 14 Φεβρουαρίου 2004, διαπίστωσα ότι το σύνολο του ελλαδικού και κυπριακού πολιτικού κόσμου, με εξαίρεση τον Βάσσο Λυσσαρίδη, τον Νίκο Κουτσού και το ΚΚΕ, είχε πάθει “νεναικίτιδα”, delirium tremens, ενόψει της ανάγκης να πει όχι στον ΓΓ του ΟΗΕ. Αν ο κ. Ανάν τους ζητούσε να υπογράψουν ότι Ελλάδα και Κύπρος καθίστανται τμήμα της Σουαζιλάνδης, θα το υπέγραφαν χωρίς δεύτερη σκέψη. Γι’ αυτό χρειάζονται ενίοτε τα δημοψηφίσματα και είναι ένα ακόμη από τα εγκλήματα του κ. Παπανδρέου ότι έκαψε την ιδέα με τον τρόπο που τη χρησιμοποίησε. Η θέση του κ. Σαμαρά σήμερα, μοιάζει κάπως και με τη θέση που βρέθηκε ο Φαήλος Κρανιδιώτης, στο Ναϊρόμπι, το 1999. ‘Επρεπε να βάλει τις φωνές, να φωνάξει τα διεθνή πρακτορεία και τις τηλεοράσεις για να έχει ελπίδα να σώσει τον αιχμάλωτο. Αλλά δεν είχε τέτοια εκπαίδευση και προετοιμασία, γύρισε στην Αθήνα και έψαχνε βοήθεια εκεί που περίμενε ότι θα τη βρει. Σήμερα, «αιχμάλωτος» είναι η Ελλάδα και η δική της παράδοση ετοιμάζεται.

Konstantakopoulos.blospot.com

Δηνμοσιεύτηκε στα Eπίκαιρα, 24.11.2011

Η διεθνής εποπτεία του 1898, με τη σκληρή στάση των Γερμανών, που κράτησε μέχρι το…1978

Όταν η ιστορία επαναλαμβάνεται

Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη andrikakis@patris.gr

Οι δανειστές των Ελλήνων, με πρώτη τη Γερμανία, τα ήθελαν όλα απʼ την Ελλάδα. Τι έγραφε ο Σουρής στον «Ρωμηό» και το φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης για τον πιο επαίσχυντο νόμο που ψηφίστηκε ποτέ, μέχρι σήμερα, καθώς, στην ουσία, εκχωρούσε σε 6 ξένες δυνάμεις την εθνική κυριαρχία…

Γελοιογραφία στο πλαίσιο της προπαγάνδας για να δεχτεί ο ελληνικός λαός τη διεθνή επιτροπεία. Είχε δημοσιευτεί σε αγγλική εφημερίδα και αναδημοσιεύτηκε από το «Άστυ» της Κυριακής 22 Φεβρουαρίου 1898, μία ημέρα μετά την ψήφιση του νόμου περί του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου. Η Θεσσαλία, σκλαβωμένη στους Τούρκους από τον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, θα απελευθερωθεί μόλις η Ελλάδα καταβάλει τις πολεμικές αποζημιώσεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία…Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία εγγυώνται τη συγκεκριμένη ελληνική οφειλή και μας δανείζουν για να είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας… Οι τρεις χώρες έχουν τη μορφή ναυτών, που αναφωνούν θυμωμένοι προς τον Τούρκο: «Αρκεί! Παληάνθρωπε! Πάρε τον παρά σου και άφησε το κορίτσι»! Το αναγκαστικό αυτό δάνειο έσφιξε ακόμη περισσότερο τη θηλιά στο λαιμό των Ελλήνων…

Η διεθνής εποπτεία, όπως κομψά ονομάζεται η ουσιαστική εκχώρηση αρμοδιοτήτων, όχι μόνο οικονομικών, αλλά στην ουσία πολιτικών, στην τρόικα, με αφορμή τις ελληνικές οφειλές προς κράτη και ιδιώτες κερδοσκόπους, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για την Ελλάδα. Πριν από σχεδόν 114 χρόνια τον Φεβρουάριο του 1898, η Ελλάδα έμπαινε σε διεθνή οικονομικό έλεγχο, εξαιτίας της χρεοκοπίας του 1893, των τεράστιων οφειλών από τα δάνεια σχεδόν όλου του 19ου αιώνα στις μεγάλες δυνάμεις της εποχής αλλά και στους ιδιώτες, τράπεζες και φυσικά πρόσωπα. Ο νέος διεκδικητής ελληνικού χρήματος ήταν η Τουρκία, νικήτρια του σύντομου ελληνοτουρκικού πολέμου, του επιλεγόμενου ατυχή, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 1897, που ακολούθησε την ελληνική κατοχή της Κρήτης. Η Ελλάδα βρέθηκε σε απόλυτη απομόνωση. Οι δανειστές πίεζαν να πάρουν όλα τα ποσά που είχαν δανείσει, η Τουρκία αξίωνε την άμεση καταβολή της αποζημίωσης των 95 εκατομμυρίων χρυσών φράγκων που είχε αναγκαστεί η Ελλάδα να συμφωνήσει ότι θα πλήρωνε, με βάση τη συνθήκη ειρήνης του Σεπτεμβρίου του 1897, την οποία επέβαλαν οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Στο άρθρο 2 της συνθήκης προβλεπόταν πως η καταβολή της αποζημίωσης δεν θα καθυστερούσε την ικανοποίηση των παλαιών δανειστών της Ελλάδος και προέβλεπε την ίδρυση επιτροπής Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου από αντιπροσώπους των Μεγάλων Δυνάμεων (Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, Ιταλία, Αυστρία). Η Επιτροπή αυτή θα βρίσκονταν μονίμως στην Αθήνα και θα επέβλεπε την τήρηση των συμφωνιών, την εξόφληση των δανειστών της Ελλάδας και την καταβολή της αποζημίωσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία! Η συμφωνία την οποία αναγκάστηκε να υπογράψει η Ελλάδα προέβλεπε επίσης ρήτρα σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα όφειλε να εξασφαλίσει την ψήφιση των όρων της από την ελληνική βουλή!

Οι εκπρόσωποι των μεγάλων δυνάμεων, προστάτες στην ουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και των δικών τους συμφερόντων, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα από τον Οκτώβριο του 1897, πριν καν ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο από την ελληνική βουλή, το οποίο οι ίδιοι συνέταξαν! Και από τις 21 Φεβρουαρίου 1898, όταν το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε τους όρους της συνθήκης και τους έκανε νόμο (όπως είχε… προαναγγελθεί από τη συνθήκη ειρήνης του Σεπτεμβρίου του 1897), εγκαταστάθηκαν πλέον κανονικά και με το νόμο περίπου ως κυβερνήτες στη χώρα…

Οι σκληροί Γερμανοί…

Ο τότε πρωθυπουργός Αλέξανδρος Ζαΐμης, μετέπειτα Ύπατος Αρμοστής Κρήτης και Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που είχε διαδεχθεί τον Σεπτέμβριο τον παραιτηθέντα Θεόδωρο Δηλιγιάννη, προσπάθησε να πετύχει μείωση της ξένης επέμβασης στη διοίκηση της χώρας. Άγγλοι, Γάλλοι, Ιταλοί κλπ, το συζητούσαν, αλλά η Γερμανία του Κάιζερ Γουλιέλμου Β΄, που είχε τη σκληρότερη στάση, δεν το δέχτηκε.

Η Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου, όπως ονομαζόταν, ανέλαβε καθήκοντα οικονομικής διαχείρισης, αλλά στην ουσία πολιτικής διοίκησης, αφού αποφάσιζε και για τις προσλήψεις, τις προαγωγές και τις μεταθέσεις στον δημόσιο τομέα, ενώ έλεγχε και υπέγραφε ακόμη και την αλληλογραφία!!! Τα δάνεια που όφειλε η Ελλάδα χωρίστηκαν σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με την παλαιότητα τους και υπολογίστηκε τόσο ο τόκος για τα 4 χρόνια της πτώχευσης, από το 1893. Τα δάνεια σε καιρό πτώχευσης η Ελλάδα δεν τα αναγνώριζε, αλλά φυσικά οι αποφάσεις δεν ήταν πλέον δικές της… «Διευκολύνθηκε» για την περίοδο αυτή με το να χρεωθεί ένα πιο χαμηλό επιτόκιο… Επιβλήθηκε επίσης νέα ισοτιμία της δραχμής ως προς τα ξένα νομίσματα, που φυσικά ήταν ευνοϊκή για τους δανειστές, ενώ αφαιρέθηκε από την κυβέρνηση το δικαίωμα να κόψει χρήμα στο ελληνικό νομισματοκοπείο.

Στην ουσία καταργήθηκε η ελληνική κυβέρνηση και καταλύθηκε η εθνική κυριαρχία . Οι Έλληνες είχαν μπει επίσημα σε μια μορφή διεθνούς κατοχής. Φυσικά ο Ελληνικός στρατός υπήρχε μόνο στα χαρτιά, καθώς δεν υπήρχαν πόροι για την συντήρηση του, δεν αγοραζόταν πολεμικό υλικό, δεν γίνονταν ασκήσεις και η στρατιωτική θητεία είχε ελαχιστοποιηθεί.

Η πρώτη απόφαση που πήρε αφορούσε στην εκμετάλλευση των βασικών πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας ώστε τα έσοδα να χρησιμοποιηθούν για τα δάνεια. Έτσι στους ξένους επιτηρητές εκχωρήθηκαν, τα κρατικά μονοπώλια άλατος, πετρελαίου, σπίρτων, παιγνιοχάρτων, σμύριδος, σιγαροχάρτου (θα απέφεραν, όπως υπολογίστηκε, 12.300.000 δραχμές, ο φόρος καπνού (6.600.000 δρ.), τα τέλη χαρτοσήμου (10.000.000 δρ.) και οι δασμοί του τελωνείου Πειραιά (10.700.000 δρ.)

Το εναλλακτικό σχέδιο, αν δεν γινόταν δυνατή η είσπραξη των ποσών αυτών, προέβλεπε την εκχώρηση των δασμών από τα τελωνεία, Λαυρίου (πρόβλεψη για είσπραξη 1,5 εκατ. δραχμών), Πατρών (2,4 εκατομ.), Βόλου (1,7 εκατομ.), Κέρκυρας (1,6 εκατομ.)

Όταν λειτούργησε η επιτροπή του Ελέγχου, οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις χορήγησαν νέο δάνειο 170.000.000 χρυσών φράγκων ώστε η Ελλάδα να πληρώσει την πολεμική αποζημίωση στην Τουρκία για την πολεμική της ήττα και να αντιμετωπίσει το τρέχον υψηλό της έλλειμμα. Μας χορήγησαν δηλαδή δάνειο για να δυσχεράνουν ακόμη περισσότερο την ελληνική θέση, καθώς το επιτόκιο ήταν αρκετά υψηλό…

Ένα μεγάλο μέρος των εσόδων συλλέγονταν από την «Εταιρεία Διαχειρίσεως Μονοπωλίων», η οποία ήταν εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Μέχρι… το 1978!!!

Ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος διατηρήθηκε στη χώρα μέχρι τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά τα τελευταία δάνεια ξεπληρώθηκαν το…1978!! Τότε μάλιστα έκλεισε και το γραφείο του ΔΟΕ στην Αθήνα.

Τα πρώτα χρόνια, υπό την απίστευτη πίεση των μεγάλων δυνάμεων, έγιναν μερικά βήματα. Tο δημόσιο χρέος συνολικά ανερχόταν σε 94.000.000 δραχμές περίπου, το οποίο αποπληρωνόταν με ετήσιες καταβολές 2.000.000 δραχμών. Aποφασίστηκε ακόμα να μη λάβει το κράτος άλλα δάνεια, έως ότου αποπληρωθούν τα παλιότερα. Aπό τους κρατικούς προϋπολογισμούς των ετών 1899-1909 οι επτά είχαν πλεόνασμα. Tα ελλείμματα κατά τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας είχαν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με την προσπάθεια για την αναδιάταξη των στρατιωτικών δυνάμεων της χώρας, κίνηση απαραίτητη και με προοπτική, όπως απέδειξαν οι κατοπινές εξελίξεις.

Στη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα το δημόσιο χρέος είχε επιβαρυνθεί σε συνάρτηση με τα μεγάλα έξοδα των πολέμων αλλά και το γενικότερο κοινωνικό κόστος που προκαλούσαν. H δυνατότητα να καλυφθεί κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων ήταν ουσιαστικά ανέφικτη. Yπήρχε όμως η ελπίδα των μεταπολεμικών διευθετήσεων, κυρίως των συμμαχικών πιστώσεων, που θα βελτίωνε την κατάσταση των δημόσιων οικονομικών. Oι πιστώσεις αυτές μόνο κατά ένα μέρος τους έφτασαν, ενώ έπαψε οριστικά η ροή τους μετά το 1920 εξαιτίας και της πολιτικής αλλαγής που συνέβη τότε. Tα δημόσια οικονομικά δεν ήταν σε θέση να υποστηρίξουν τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Tο κόστος αυξανόταν προοδευτικά, η εξασφάλιση εξωτερικής δανειοδότησης απέτυχε παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες. Έτσι, επιβλήθηκε εσωτερικό δάνειο, ενώ αργότερα διχοτομήθηκε το νόμισμα, για να καλυφθούν τα έξοδα μέχρι το φθινόπωρο του 1922.

Ο Σουρής και η διεθνής εποπτεία

Στις 28 Μαρτίου 1898 ο Σουρής στον «Ρωμηό», με το γνωστό σκωπτικό του ύφος στην ουσία θρηνούσε για την Ελλάδα και τους σύγχρονους Έλληνες, που είχαν φανεί ανάξια τέκνα λαμπρών προγόνων. Έγραφε λοιπόν:

Ο Φασουλής με τόνον

στους ίσκιους των προγόνων

Δεν έρχομαι σαν κι άλλοτε στα πόδια σας να πέσω

και στέφανα στους τάφους σας σκυφτός να καταθέσω,

παραμερίστε μπρος σʼ εμάς, ώ πρόγονοί μας νάνοι,

κι εις απογόνους γίγαντας σεις πλέξετε στεφάνι.

—

Δεν καίμε μοσχολίβανο στʼ αδόξαστʼ άρματά σας,

κάτω τα Μαυσωλεία σας, κάτω ταγάλματά σας,

κάτω προγόνων είδωλα, παραμυθιών ινδάλματα,

παραμερίστε να διαβούν τα ζωντανά ταγάλματα.

—

Παραμερίστε και περνά μια πλάσις λευκοφόρα

με λάφυρα και τρόπαια θριάμβου ζηλευτού,

ντραπήτε μπρος της, πρόγονοι, κι ας πάη πίσω τώρα

κάθε προγόνου φάσκελο, κάθε προγόνου φτου.

—

Χωθήτε μες στους τάφους σας, μη μας κυττάζετʼ έτσι,

κι αυτός ο τόπος έγινε της δόξης το κοτέτσι,

κι ίσως να πήτε, φτύνωντας τους ιδικούς σας χρόνους,

πως έπρεπε σεις νάχετε τους εγγονούς προγόνους.

—

Σβήστε του Μάρτη την γιορτή

μέσʼ από κάθε μας χαρτί,

και μήτε Σχόλη σαν και πριν να λέγετʼ Εθνική μας,

ανάγκη δεν σας έχομε κι εκάναμε δική μας.

Νωρίτερα, στο τεύχος της 28ης Φεβρουαρίου 1898 του «Ρωμηού», ο Σουρής σατίριζε τα όσα εξελίσσονταν στη χώρα με την επίσημη, πλέον, εγκατάσταση των ξένων κυβερνητών στην Ελλάδα. Από εκείνα τα στιχουργήματά του θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια αποσπάσματα. Θα παρουσιάσουμε ακόμη τα στιχουργήματα από το φύλλο της 21ης Μαρτίου, μετά τη χορήγηση του νέου, δυσβάσταχτου δανείου προς την Ελλάδα, για να πληρωθούν τα προηγούμενα δάνεια…

Επίσης, στο πλαίσιο του σημερινού αφιερώματος, θα παρουσιάσουμε το φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης στο οποίο δημοσιεύτηκε ο νόμος για την εγκατάσταση του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στην Ελλάδα, αλλά και πρωτοσέλιδα της εποχής.

Προσοχή! Αυτό το άρθρο έχει συνέχειες …

Παρακαλώ χρησιμοποιείστε τα παρακάτω links για να τις διαβάσετε.
Η διεθνής εποπτεία μέσα απʼ τις εφημερίδες της εποχής

“Ο Ρωμηός”, 28 Φεβρουαρίου 1898 : Περικλέτος, Φασουλής, σʼ ένα πάλκο της Βουλής
“Ο Ρωμηός”, 21 Μαρτίου 1898: Τάδε λέγει ο Φασουλής στους φωστήρας της Βουλής

Ο νόμος 2519/1898 που εγκατέστησε στην Ελλάδα διεθνή έλεγχο για 80 χρόνια!

http://www.patris.gr/articles/211498/140467

http://ioannamalagardi.blogspot.com/2011/11/1898-25191898-80.html

 

Πώς η Ελλάδα μπήκε στο στόχαστρο των αγορών

Ήταν Σεπτέμβριος του 2010 όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός προέβλεπε στην καθιερωμένη ομιλία του στη ΔΕΘ ότι η κυβέρνηση του δε θα χρειαζόταν να λάβει περαιτέρω μέτρα και πως αυτά που είχαν συμφωνηθεί στο πρώτο Μνημόνιο θα ήταν αρκετά: Δεν υπάρχουν νέα μέτρα.. 

 Υπάρχουν αυτά που αποτυπώνονται στη σύμβαση που έχουμε υπογράψει για τα 110 δισ. ευρώ με το μηχανισμό στήριξης. Δεν έχω ακούσει τίποτα για νέα περικοπή μισθού».

 Παράλληλα, απέκλειε την περίπτωση αναδιάρθρωσης, την περίπτωση απόλυσης δημοσίων υπαλλήλων, ενώ επέμενε ότι λεφτά υπήρχαν αλλά απουσίαζε η ικανότητα σωστής διαχείρισης τους, τονίζοντας πως η χώρα θα έβγαινε από το αδιέξοδο με τη βοήθεια του νέου φορολογικού συστήματος και μέχρι το 2013 το αργότερο θα αποδεσμευόταν από το Μνημόνιο και την Τρόικα.

«Λεφτά υπάρχουν, το θέμα είναι πού πάνε» … «το νέο φορολογικό σύστημα θα εφαρμοστεί άτεγκτα .. καθώς διευρύνεται η φορολογική βάση» και «έτσι η χώρα θα πάει μπροστά». «Ένας σοσιαλιστής δεν θέλει να ταυτιστεί με εκείνους που είναι αναξιόχρεοι, η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν. Οι θυσίες ήταν απαραίτητες για να μπορέσει η Ελλάδα να μπει στο δρόμο της σταθερότητας. Δεν υπάρχει θέμα απόλυσης δημοσίων υπαλλήλων». (τα Νέα, 12/09/10)

Διαβάζοντας κανείς το Μνημόνιο 1 προσεκτικά, διαπιστώνει ότι ο βασικός δημοσιονομικός και οικονομικός προγραμματισμός που περιλαμβάνεται σε αυτό αναφέρεται, πράγματι, στο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και σε καμία περίπτωση δεν γίνεται αναφορά στην ανάγκη υλοποίησης ενός προγράμματος λιτότητας με πολυετή προοπτική. Η Τρόικα και κατά κύριο λόγο το ΔΝΤ, το οποίο και ήταν το μόνο που είχε τη σχετική τεχνογνωσία, συνέταξε ένα πρόγραμμα το οποίο, όντως, φαινόταν να δεσμεύει την Ελλάδα για πολύ λίγο και να τη βοηθά να διαχειριστεί το χρέος της, να μειώσει θεαματικά τα ελλείμματα της και τελικά να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών στις αρχές του 2012.

Στο Μνημόνιο 1 υπάρχουν μία σειρά προβλέψεων για την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας, την πορεία των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του χρέους, της ανεργίας, της ανάπτυξης κλπ. Τίθενται σαφείς στόχοι και ζητούνται συγκεκριμένα μέτρα. Πράγματι, όπως ακριβώς υποστήριζε ο Πρωθυπουργός, πουθενά δε γίνεται αναφορά για την ανάγκη απόλυσης δεκάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, για το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης, για την πιθανότητα ανάγκης υπογραφής νέας δανειακής σύμβασης, για την υποχρέωση κατάργησης συντάξεων και για την περίπτωση απόλυτης οικονομικής εξαθλίωσης της Ελλάδας.

Οι προβλέψεις της Τρόικας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας όπως αποτυπώθηκαν στο Μνημόνιο 1 δεν επιβεβαιώθηκαν και τα πράγματα εξελίχτηκαν δραματικά χειρότερα με τους αξιωματούχους του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ να κατηγορούν την Ελλάδα για ελλιπή εφαρμογή των μέτρων. Μία πληθώρα στοιχείων, ωστόσο, φανερώνει πως η μεγαλύτερη ευθύνη της Ελλάδας δεν πηγάζει από το γεγονός ότι απέτυχε να εφαρμόσει τα μέτρα του Μνημονίου αλλά από το ότι συμφώνησε στην υπογραφή του ενώ ήταν μαθηματικά βέβαιο και προφανές πως όχι μόνο ήταν αδύνατο να εφαρμοστεί αλλά ακόμη και αν μία στις 100 αυτό συνέβαινε δε υπήρχε η παραμικρή εγγύηση πως κάτι τέτοιο θα βοηθούσε, όντως, τη χώρα.

Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στον ελληνικό Τύπο στις 21 Απριλίου του 2010 (περιλαμβάνεται στο βιβλίο ‘Υπόθεση Ελληνική Κρίση – Περίεργες Συμπτώσεις” εκδόσεις Λιβάνη) είχα παραθέσει απόσπασμα από έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα η οποία είχε καταρτιστεί στις αρχές του 2008. Παραδόξως και σε αντίθεση με την μετέπειτα πρακτική του, σε αυτήν το ΔΝΤ έριχνε το βάρος για την ενδεχόμενη επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας στο διεθνές περιβάλλον και συμπεριλάμβανε στις προβλέψεις του παραμέτρους όπως η τιμή του πετρελαίου, το ισχυρό ευρώ, η χρηματοοικονομική κρίση, η τραπεζική κρίση και η διεθνής οικονομική κρίση.

Να τι έλεγε το ΔΝΤ στις αρχές του 2008 για την Ελλάδα: “Η αναμενόμενη επιδείνωση του εξωτερικού περιβάλλοντος της Ελλάδας, οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου, η χρηματοοικονομική αναταραχή, η σχετιζόμενη με όλα τα παραπάνω οικονομική επιβράδυνση των κυριότερων χωρών με τις οποίες συνεργάζεται οικονομικά και ένα δυνατότερο ευρώ θα βάλουν τροχοπέδη στις προοπτικές ανάπτυξης της. Το πιθανότερο είναι οι προβλέψεις μας για την ελληνική οικονομία να έχουν απόκλιση από τις πραγματικές εξελίξεις οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη επιδείνωση από την αναμενόμενη, απορρέουσα από τη διεθνή χρηματοοικονομική αναταραχή. Μία τέτοια επιμονή της διεθνούς κρίσης, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ρευστότητας των τραπεζών, στην εξάρτηση τους από χρηματοδότηση και στον εξαναγκασμό τους να αναβάλλουν τα επιχειρηματικά τους πλάνα.”

Ωστόσο, όταν η Ελλάδα ανακοίνωσε το Φθινόπωρο του 2009 ότι το έλλειμμα της ήταν μεγαλύτερο από αυτό που μέχρι τότε είχε δημοσιευτεί, οι εκθέσεις του ΔΝΤ, της ΕΕ και της ΕΚΤ ανακάλυψαν ξαφνικά μόνο αμιγώς ελληνικά προβλήματα και εν μία νυκτί η Ελλάδα μετατράπηκε σε μόνη υπεύθυνη για την οικονομική της ταλαιπωρία, όταν στην πραγματικότητα ολόκληρος ο κόσμος βρισκόταν στη δύνη μίας δραματικής διεθνούς τραπεζικής και οικονομικής κρίσης, για την οποία, φυσικά, η Ελλάδα δεν είχε ευθύνη.

Σε πόσο δραματική κατάσταση βρισκόταν τελικά η χώρα πριν τη διεθνή κρίση του 2008; Μία σύντομη αναφορά της Τράπεζας Edmond De Rothschild το Σεπτέμβριο του 2011 ξαφνιάζει με την προσέγγιση της: “Η Ελλάδα αναπτύχθηκε με βάση ένα μοντέλο που επέτρεπε μεγάλα ελλείμματα ώστε να επιτευχθεί συνεχής ετήσια ανάπτυξη με την υπόθεση ότι τα μελλοντικά κέρδη θα χρησιμοποιούνταν για να ξεπληρωθεί το χρέος. Και αυτό πράγματι συνέβη για πολλά χρόνια: η χώρα αναπτύχθηκε με ρυθμούς 4-5% ετησίως και το 2008 έφτασε να έχει κατά κεφαλήν ΑΕΠ περίπου της τάξης των 34.000 δολαρίων, κάτι που την κατέτασσε στις 17 πλουσιότερες χώρες του κόσμου … Η διεθνής τραπεζική κρίση του 2008 άφησε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα σχεδόν αλώβητο καθώς οι ελληνικές τράπεζες δεν ήταν εκτεθειμένες σε τοξικά τιτλοποιημένα δάνεια … Η κρίση ρευστότητας έκανε τους πάντες πολύ πιο προσεκτικούς σε ποιους δανείζουν και αυτό βοήθησε της ελληνικές τράπεζες καθώς επειδή θεωρούνταν εξαιρετικά ισχυρές έγιναν αποδέκτες εισροής κεφαλαίων ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.”

Ήταν μόνο μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers που οι ελληνικές τράπεζες επλήγησαν από την παγκόσμια πιστωτική κρίση και για πρώτη φορά η εξάρτηση τους από την ΕΚΤ εκτοξεύτηκε στα ύψη και μόνο τότε που έλαβε χώρα η υποβάθμιση τους. Οι κατά κοινή ομολογία ισχυρές ελληνικές τράπεζες έπεσαν θύματα μίας κρίσης για την οποία δεν ήταν υπεύθυνες και βρέθηκαν να χρειάζονται εγγυήσεις από το ελληνικό κράτος, το οποίο, ωστόσο, βρισκόταν αντιμέτωπο με τη μεγαλύτερη διεθνή τραπεζική, χρηματιστηριακή, πιστωτική και οικονομική κρίση των τελευταίων 70 ετών.

Οι εξαιρετικά δυσμενείς οικονομικές διεθνείς συγκυρίες που αποτυπώνονται στις εκτιμήσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω όπως αυτές συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα στις αρχές του 2008 (πριν ακόμη, μάλιστα, η έκταση της κρίσης λάβει τις τερατώδεις διαστάσεις που πήρε στη διάρκεια εκείνου του έτους με αποκορύφωμα την κατάρρευση της Lehman) ήταν αυτές που οδήγησαν τις ισχυρότερες χώρες του κόσμου σεβαθιά ύφεση, δριμεία αύξηση των ελλειμμάτων τους και εκτίναξη του χρέους τους ως ποσοστό του ΑΕΠ τους.

Οι συγκυρίες αυτές που αποτυπώνονται σε πληθώρα εκθέσεων οικονομικών οργανισμών αλλά και αυτών του ΔΝΤ ξεχάστηκαν ξαφνικά από το Φθινόπωρο του 2009 ειδικά για την Ελλάδα και από εκεί και πέρα καμία από τις παραπάνω παραμέτρους δε συμπεριλήφθηκαν στις επόμενες εκθέσεις για τη χώρα ούτε φυσικά και στις εκτιμήσεις, τα σενάρια και τις προβλέψεις του ΔΝΤ στο Μνημόνιο 1 (ούτε βέβαια στο Μεσοπρόθεσμο ή το Μνημόνιο 2).

Χωρίς να υπάρχει καμία λογική εξήγηση γι’ αυτό, υιοθετήθηκε η άποψη πως το διεθνές περιβάλλον σταμάτησε να παίζει καταλυτικό ρόλο στην πορεία της ελληνικής οικονομίας και πως Ελλάδα ήταν αυτή που μπορούσε από μόνη της να κάνει όσα θα έπρεπε για να βγει από μία διεθνή κρίση. Ο μόνος, ίσως, τρόπος, όμως, που θα μπορούσε να ισχύσει κάτι τέτοιο, θα ήταν αν με κάποιο μαγικό τρόπο η Ελλάδα μεταφερόταν στον Άρη για όσο διάστημα θα υλοποιούσε τα μέτρα του Μνημονίου έτσι ώστε να ήταν προστατευμένη απ’ όσα αρνητικά είχαν ήδη συμβεί και συνέβησαν στη συνέχεια στη Γη.

Και ενώ η Ελλάδα θεωρήθηκε ικανή να επηρεάσει τις διεθνείς εξελίξεις και με μία πτώχευση της να απειλήσει ακόμη και με κατάρρευση το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και την ευρωζώνη, έπαψε να ομολογείται το αυτονόητο, ότι η επιδείνωση των διεθνών χρηματοοικονομικών, χρηματοπιστωτικών και οικονομικών συνθηκών ήταν αυτές που κατά κύριο λόγο είχαν επηρεάσει αρνητικά τα οικονομικά της χώρας, όπως είχαν επηρεάσει και τη συντριπτική πλειοψηφία των υπόλοιπων αναπτυγμένων κρατών.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό της διεθνούς ύφεσης η Ελλάδα χειρίστηκε με άκομψο και επικίνδυνο τρόπο την επικοινωνία του μηνύματος για τα αυξημένα δημοσιονομικά ελλείμματα με τον Πρωθυπουργό να πατά σε πολύ λεπτό πάγο όταν σόκαρε τις αγορές υποστηρίζοντας ότι η χώρα κινδύνευε με πτώχευση, για να δει τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων να απογειώνονται από το 4,4% στο 7% μέσα σε λίγους μήνες (και στο 11% στη συνέχεια), το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους να γίνεται, άξαφνα, απαγορευτικό, τις τραπεζικές καταθέσεις να μειώνονται δραματικά, τη χρηματιστηριακή αγορά να υπόκειται ένα άνευ προηγουμένου κραχ, την καταναλωτική και επενδυτική εμπιστοσύνη να καταρρακώνονται και τελικά την οικονομία να περνά στη μεγαλύτερη ύφεση από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Η μετέπειτα στροφή στο ΔΝΤ ήταν το δεύτερο εξαιρετικά μεγάλο ρίσκο που ανέλαβε η Ελλάδα, το οποίο πολλαπλασιάστηκε εκθετικά με τη δέσμευση της να υιοθετήσει εξωπραγματικούς δημοσιονομικούς στόχους, που έμελλαν να κάνουν τη χώρα να υποστεί τεράστιες θυσίες μόνο για να κατηγορηθεί πως δεν έκανε αρκετά και να υποχρεωθεί σε περισσότερο από ένα φάρμακο που είχε τόσες παρενέργειες και αντενδείξεις, ώστε κατέληγε να της προκαλεί περισσότερο κακό απ’ ότι καλό.

 

Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 04 Μαΐου του 2010, λίγο πριν την υπογραφή του Μνημονίου, είχα παρουσιάσει μία στατιστική μελέτη βασισμένη σε στοιχεία από παλαιότερες εκθέσεις του ΔΝΤ όπου φαινόταν ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι που είχε ζητήσει η Τρόικα να πετύχει η Ελλάδα δεν ήταν παρά ένα κυνήγι κατάκτησης ενός παγκόσμιου δημοσιονομικού ρεκόρ και ότι η αποτυχία υλοποίησης τους ήταν στατιστικά, σχεδόν, βέβαιη. Σε εκείνο το άρθρο μεταξύ άλλων αναφερόταν τα εξής: “ Η Ελλάδα, προκειμένου να εξασφαλίσει το πολυπόθητο δάνειο των 110 δις ευρώ, υποχρεώθηκε να προχωρήσει στην τελική συμφωνία για τη λήψη των μέτρων εκείνων που , σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα οδηγήσουν στη μείωση του πρωτογενούς δημοσιονομικού της ελλείμματος (αυτού που δεν περιλαμβάνει τις πληρωμές τόκων) κατά 11% μέσα σε 3,5 χρόνια… Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία του ΔΝΤ, στα τελευταία 40 χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί, μεταξύ των αναπτυγμένων κρατών του κόσμου, 31 επιτυχημένες (σε διαφορετικό βαθμό η κάθε μία) προσπάθειες δραστικής μείωσης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, πάντα με την υιοθέτηση, μεταξύ άλλων και μέτρων ‘δημοσιονομικής πειθαρχίας’. Ο μέσος όρος της μείωσης του πρωτογενούς ελλείμματος για όλες τις επιτυχημένες προσπάθειες ήταν 8,3%, δηλαδή κατά 2,7% μικρότερη από το στόχο της Ελλάδαςκαι το μέσο διάστημα στο οποίο αυτή επετεύχθη 7,2 χρόνια, δηλαδή κατά 119% μεγαλύτερο από αυτό το οποίο έχει δοθεί στην Ελλάδα. Εξετάζοντας τις 5 περιπτώσεις πιο επιτυχημένων δραστικών μειώσεων δημοσιονομικών ελλειμμάτων στα τελευταία 40 χρόνια, διαπιστώνουμε πως ο μέσος όρος της μείωσης ανέρχεται στο 8,92%, δηλαδή 2,08% λιγότερο από τον ελληνικό στόχο και το μέσο διάστημα επίτευξης της μείωσης στα 8,2 χρόνια, δηλαδή, περίπου, πέντε περισσότερα από το περιθώριο που έχει η Ελλάδα.”

Γνωρίζαμε, λοιπόν, εξ αρχής ότι οι στόχοι που είχαν τεθεί για την Ελλάδα ήταν άνευ προηγουμένου σε διεθνές επίπεδο. Μάλιστα, τα στοιχεία έδειχναν πως η επιτυχία ενός δημοσιονομικού προγράμματος συσχετίζεται άμεσα με την γενικότερη πορεία της διεθνούς οικονομίας:: “Με βάση τα ίδια στοιχεία του ΔΝΤ, από το 1970 μέχρι σήμερα έχουν υπάρξει 9 περιπτώσεις μεταξύ των αναπτυγμένων κρατών του κόσμου όπου καταγράφηκε μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος σε ποσοστό πάνω από 10% και το μέσο χρονικό διάστημα στο οποίο αυτό επετεύχθη είναι 8,2 χρόνια. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η αμέσως μεγαλύτερη της τρέχουσας διεθνούς οικονομικής κρίσης, ήταν η ‘πετρελαϊκή’ της δεκαετίας του ’70, είναι ενδιαφέρον πως δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση καταγραφής σημαντικής μείωσης δημοσιονομικών ελλειμμάτων κατά τη διάρκεια εκείνης της δεκαετίας, με το 100% των περιπτώσεων μείωσης να εντοπίζονται από το 1980 και μετά, το 85% αυτών στις δεκαετίες μεγάλης ανάπτυξης του ’80 και του ’90 και το υπόλοιπο 15% αυτών στην περίοδο διεθνούς οικονομικής ανάπτυξης, 2003-2007. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί δείχνει τη συσχέτιση της επιτυχίας ενός προγράμματος μείωσης των ελλειμμάτων με το γενικότερο διεθνές οικονομικό περιβάλλον αλλά και με τους ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ.”

 

Όμως ακόμη και στις περιπτώσεις εκείνες των κρατών που κέρδισαν τη δημοσιονομική μάχη (πετυχαίνοντας ωστόσο στόχους μικρότερους από αυτούς που είχαν τεθεί στο Μνημόνιο 1 για την Ελλάδα και σε υπερδιπλάσιο χρονικό ορίζοντα), το βασικότερο νομισματικό εργαλείο με τη χρήση του οποίου αυτό επετεύχθη ήταν η υποτίμηση των κρατικών νομισμάτων και πότε μέσω της περικοπής μισθών και συντάξεων.

“Σχεδόν στο 100% των επιτυχημένων περιπτώσεων μείωσης των ελλειμμάτων, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας κατά την περίοδο εφαρμογής προγραμμάτων δημοσιονομικής πειθαρχίας στηρίχτηκε στην υποτίμηση των κρατικών νομισμάτων ενώ με βάση όσα στοιχεία διατίθενται από το ΔΝΤ δεν έχει υπάρξει ποτέ άλλοτε περίπτωση μείωσης των κρατικών εξόδων μέσω της περικοπής μισθών ή συντάξεων (αντίθετα, το πάγωμα τους με παράλληλη αύξηση των φόρων αποτελεί τον κανόνα).”

Αυτό σημαίνει πως πέρα απ’ όλα τα παραπάνω, καθώς η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης, κλήθηκε να πετύχει το δημοσιονομικό άθλο χωρίς τη δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματος της, κάτι το οποίο δεν είχε συμβεί ποτέ στο παρελθόν και αποτελούσε (και εξακολουθεί να αποτελεί) ένα πρωτόγνωρο και εξαιρετικά επικίνδυνο οικονομικό πείραμα.

Αλλά ας υποθέσουμε ότι η Ελλάδα ξεπερνούσε κάθε λογική προσδοκία και προχωρούσε στην πιστή και ‘επιτυχημένη’ υλοποίηση του προγράμματος του ΔΝΤ. Θα ήταν τότε σίγουρο πως θα πετύχαινε τους στόχους που είχαν τεθεί; Η απάντηση είναι όχι και μάλιστα αυτή δίνεται από το ίδιο το ΔΝΤ. Στο ίδιο άρθρο διαβάζουμε: “Μα το πιο ενδιαφέρον, ίσως, είναι πως σύμφωνα με άλλη έκθεση του ΔΝΤ (2003), μετά τη μελέτη προγραμμάτων μείωσης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων σε 112 χώρες, ‘δε βρέθηκε καμία σημαντική στατιστική επιρροή στην έκβαση του προγράμματος εξαιτίας της υιοθέτησης των όρων που έθεσε το ΔΝΤ αλλά οι δημοσιονομικές εξελίξεις επηρεάστηκαν από το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον και από τη γενική κατεύθυνση των μακροοικονομικών πολιτικών που υιοθετήθηκαν.’

 

Μετά και από αυτήν την αποστομωτική ομολογία από το ΔΝΤ αξίζει να εξεταστεί τί θα συνέβαινε σε εκείνη τη μία στις 100 περίπτωση που η Ελλάδα πετύχαινε τον Ηράκλειο Άθλο που ανέλαβε και ικανοποιούσε όλους τους βασικούς στόχους του προγράμματος. Θα της εξασφάλιζε αυτό την οριστική ανακούφιση από τα προβλήματα της; Σύμφωνα με το ίδιο το ΔΝΤ η απάντηση είναι και πάλι όχι. (από το ίδιο άρθρο): “Το πρόβλημα, βέβαια, δεν τελειώνει με την επίτευξη μίας σημαντικής μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος αλλά επεκτείνεται και στην προσπάθεια συντήρησης του σε χαμηλά επίπεδα, κάτι το οποίο σπάνια συμβαίνει, σύμφωνα με το ΔΝΤ..” Όχι μόνο αυτό αλλά το ΔΝΤ “υποστηρίζει σε έκθεση του (Νοέμβριος 2009) ότι οποιοδήποτε νέο πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας θα είναι δυσκολότερο να πετύχει απ’ ότι αυτά προηγούμενων δεκαετιών, εξαιτίας της σημερινής διεθνούς οικονομικής κατάστασης.”

Έχοντας διαβάσει τα παραπάνω, το συμπέρασμα – πρόβλεψη του συγκεκριμένου άρθρου δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη σε κανέναν: “Συμπερασματικά, αφού πρώτα η Ελλάδα οδηγήθηκε στη χρηματοπιστωτική πτώχευση, στη συνέχεια εξωθήθηκε σε μία συμφωνία που περιλαμβάνει τη συμμετοχή του ΔΝΤ και η οποία έθεσε ασύλληπτους δημοσιονομικούς στόχους και γι’ αυτό και επέβαλλε πρωτοφανή δημοσιονομικά μέτρα. Και ακόμη και αν οι στόχοι αυτοί επιτευχθούν, η βλάβη που θα έχει επέλθει στην οικονομία θα κάνει εξαιρετικά δύσκολη τη συντήρηση τους χωρίς μία παρατεταμένη περίοδο οικονομικής ταλαιπωρίας με ανυπολόγιστες συνέπειες, ενώ αν η χώρα δεν καταφέρει να πετύχει αυτούς τους στόχους, θα κατηγορηθεί ότι δεν ακολουθεί το δημοσιονομικό πρόγραμμα όπως συμφωνήθηκε και θα κινδυνεύσει με νέες κυρώσεις, που θα καθυστερήσουν ακόμη περισσότερο την έξοδο της από την κρίση.”

 

 

Φτάνουμε, λοιπόν, στο σήμερα, με την Ελλάδα να έχει πλέον υπογράψει όχι μόνο ένα Μνημόνιο αλλά επιπλέον και ένα Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα αλλά και ένα δεύτερο Μνημόνιο, στο οποίο, μάλιστα, συμπεριλαμβάνεται και συμφωνία για συμμετοχή των τραπεζών σε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ενώ τώρα η συζήτηση γίνεται για ακόμη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση όταν υποτίθεται πως αυτό ακριβώς ήταν που έπρεπε πάση θυσία να αποφευχθεί και αποτελούσε έναν από τους βασικότερους λόγους για τον οποίο και συντάχθηκαν τα προγράμματα οικονομικής ‘στήριξης’ της χώρας εξ αρχής. Πέρα από όλα αυτά, έχουν αποφασιστεί και ψηφίζονται νέα, ασύλληπτης σκληρότητας, μέτρα με βασικό στόχο την περίφημη επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος η οποία, όπως υποστηρίζει η Τρόικα και φαίνεται να πιστεύει απόλυτα η κυβέρνηση, θα προστατέψει τη χώρα από την επίθεση των αγορών, θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται από αυτές, θα της επιτρέψει να επιστρέψει στο δρόμο της ανάπτυξης αλλά και ακόμη και στην περίπτωση που τελικά όλα πάνε στραβά θα την προστατεύσει από τις δραματικές συνέπειες μίας πτώχευσης αφού θα της εξασφαλίσει την οικονομική της αυτονομία και θα επιτρέψει την αποφυγή της στάσης πληρωμών στο εσωτερικό της.

 

Έχει τουλάχιστον δίκαιο αυτήν τη φορά το ΔΝΤ; Είναι το πρωτογενές πλεόνασμα ο πρώτος στόχος που πρέπει να θέσουμε σε αυτήν τη φάση της κρίσης; Σε προηγούμενο άρθρο με τίτλο “Είναι η οικονομία των Παπούα το νέο μοντέλο για την Ελλάδα; “ παρέθεσα στοιχεία που δείχνουν ότι από τα 215 κράτη του κόσμου μόλις 45 έχουν πρωτογενές πλεόνασμα και από αυτά τα 41 συγκαταλέγονται στις αναδυόμενες ή υπό ανάπτυξη χώρες με αρκετές από αυτές, όπως την Παπούα – Νέα Γουινέα να είναι πάμπτωχες (κατά κεφαλήν ΑΕΠ 2500 δολάρια).

Μαντέψτε, ωστόσο, ποια χώρα βρίσκεται μεταξύ των τεσσάρων αναπτυγμένων κρατών με πρωτογενές πλεόνασμα: η Ιταλία. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία η Ιταλία έχει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 0,27% το οποίο στο τέλος του 2011 αναμένεται να ανέλθει στο 1%. Και όμως, αυτό δεν εμπόδισε τις αγορές να τη βάλουν στο στόχαστρο και μία από τις ειδήσεις που κάνουν αυτή τη στιγμή το γύρο του κόσμου είναι η επιστροφή του επιτοκίου των 10ετών ομολόγων της χώρας στο 6%, επίπεδο το οποίο αποτέλεσε τον προθάλαμο για τη χρηματοπιστωτική πτώχευσης της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας και οδήγησε στην προσφυγή τους στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης.

Χωρίς την πρόσφατη παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η οποία αγόρασε ιταλικά κρατικά ομόλογα αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ όταν το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων της χώρας ξεπέρασε το 6% το καλοκαίρι, η Ιταλία θα κινδύνευε με αδυναμία άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές και θα βρισκόταν ένα βήμα από την προσφυγή της στο Μηχανισμό Στήριξης. Το πρωτογενές πλεόνασμα δεν προστάτευσε την Ιταλία από την επίθεση των αγορών και το πιθανότερο είναι πως δεν πρόκειται να προστατεύσει ούτε την Ελλάδα από τα όσα αρνητικά την περιμένουν.

Το χειρότερο όλων, όμως, είναι πως ούτε η μείωση του χρέους της ως ποσοστό του ΑΕΠ της είναι, με οποιοδήποτε τρόπο, δεδομένο ή εγγυημένο πως θα ‘σώσει’ ή θα αλλάξει προς το καλύτερο την Ελλάδα και τη ζωή των πολιτών της. Αυτό πρέπει να είναι το μεγαλύτερο ταμπού σήμερα στην ελληνική κοινωνία, δηλαδή η παραδοχή πως η μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν εγγυάται σε καμία περίπτωση από μόνη της τη βελτίωση του επιπέδου ζωής στη χώρα ενώ μάλιστα με τον τρόπο που επιδιώκεται μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή της.

Ας δούμε τί δείχνουν τα στοιχεία: Από τις 133 χώρες του κόσμου για τις οποίες υπάρχουν στατιστικά οι 97έχουν χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τους κάτω από το 60%, όπως ακριβώς ορίζει η συνθήκη του Μάστριχτ για τα κράτη της Ευρωζώνης. Ο στόχος αυτός φαντάζει ονειρεμένος για την Ελλάδα – Αν το επιτύχει τότε θα είναι σίγουρα μία πιο εύπορη χώρα με πολίτες που επιτέλους θα μπορούν να απολαύσουν μία καλύτερη ζωή.Σωστά; Όχι απαραίτητα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία στις 88 από τις 97 αυτές χώρες με χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ κάτω του 60%, οι πολίτες είναι είτε κάτω από τα όρια της φτώχειας είτε πολύ κοντά σε αυτά είτε αισθητά ‘φτωχότεροι’ από τους Έλληνες.

Έτσι, η Αλβανία έχει χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ της τάξης του 59,30% αλλά κατά κεφαλήν ΑΕΠ 8.000 δολάρια, δηλαδή οι Αλβανοί είναι κατά 75% φτωχότεροι από τους Έλληνες.

Η Βραζιλία έχει χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ της τάξης του 59,0% αλλά κατά κεφαλήν ΑΕΠ 10.000 δολάρια, δηλαδή οι Βραζιλιάνοι είναι κατά 66% φτωχότεροι από τους Έλληνες.

Το Βιετνάμ έχει χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ της τάξης του 57,10% αλλά κατά κεφαλήν ΑΕΠ 3.100 δολάρια, δηλαδή οι κάτοικοι του είναι κατά 90% φτωχότεροι από τους Έλληνες.

Η Ινδίαέχει χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ της τάξης του 51,90% αλλά κατά κεφαλήν ΑΕΠ 3.100 δολάρια, δηλαδή οι κάτοικοι της είναι κατά 89% φτωχότεροι από τους Έλληνες.

 

Η λίστα συνεχίζεται μεταξύ άλλων με τα εξής κράτη:

Κροατία, Μπουτάν, Μαυρίκιος, Γουιάνα, Ουρουγουάη,

Φιλιππίνες, Σεϊχέλες, Πολωνία, Ελ Σαλβαδόρ, Μαλαισία,

Πακιστάν, Τυνησία, Αιθιοπία, Μοζαμβίκη, Κένυα, Αρούμπα,

Κολομβία, Αργεντινή, Λετονία, Παναμάς, Ταϊλάνδη,

Τουρκία (οι κάτοικοι της με 61% μικρότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από της Ελλάδας),

Κόστα Ρίκα, Σλοβακία, Βολιβία, Σερβία, Μαλάουι, Βοσνία – Ερζεγοβίνη,

Λιθουανία, Τσεχία, Μοντενέγκρο, Μεξικό, Υεμένη, Μπαγκλαντές,

Τανζανία, Κούβα, Γκάνα, Ταϊβάν, Σενεγάλη, Σλοβενία, Μάλι,

Ρουμανία, Νέα Ζηλανδία, Γουατεμάλα, Συρία, Βενεζουέλα, Ζαμπία, Ινδονησία,

Σκόπια (χρέος 24,80% του ΑΕΠ – κάτοικοι κατά 68% φτωχότεροι απ’ την Ελλάδα),

Περού, Εκουαδόρ, Κίνα, Παραγουάη, Ιράν, Αγκόλα, Ουγκάντα,

Βουλγαρία (χρέος 16,20% του ΑΕΠ – κάτοικοι κατά 57% φτωχότεροι απ’ την Ελλάδα),

Λιβύη (χαμηλότερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ διεθνώς, 3,30%, οι κάτοικοι της κατά 50% φτωχότεροι από τους Έλληνες).

 

Όλα τα παραπάνω κράτη έχουν χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τους από 59,9% μέχρι 3,30% αλλά αυτό δεν τα εμποδίζει να είναι μεταξύ των φτωχότερων κρατών του κόσμου και σίγουρα πολύ φτωχότερα από την Ελλάδα (ακόμη και τη σημερινή).

Στη λίστα με τα 97 κράτη με χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ χαμηλότερο του 60% μόλις 9 έχουν μεγαλύτερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από την Ελλάδα: Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Κατάρ, η Νορβηγία, η Ελβετία, η Δανία, η Φιλανδία και η Αυστραλία. Σημειώστε πως τα 5 από τα 9 αυτά κράτη είναι μεταξύ των μεγαλύτερων πετρελαιοπαραγωγών κρατών του κόσμου, ενώ η Ελβετία είναι ο τραπεζικός παράδεισος του κόσμου.

Αν, λοιπόν, το χαμηλό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και το πρωτογενές έλλειμμα δεν εγγυώνται τη βελτίωση της οικονομία της Ελλάδας και ακόμη περισσότερο αν η προσπάθεια επίτευξης αυτών των δύο στόχων απειλεί τη χώρα με γιγαντιαία βλάβη τότε για ποιο λόγο τους θέσαμε ως τους πλέον σημαντικούς;

Το σίγουρο είναι πως δεν υπάρχει πλέον άλλος χρόνος και είναι ανάγκη να αντιληφθούμε πως έχουμε θέσει (ή μας έπεισαν να θέσουμε) λάθος στόχους εξ αρχής και έτσι μπήκαμε στο στόχαστρο των αγορών και προκαλέσαμε ένα τεράστιο οικονομικό πλήγμα στη χώρα, ενώ όσο μένουμε προσκολλημένοι σε αυτούς τους στόχους θα παραμένουμε στο στόχαστρο των αγορών και θα συνεχίζουμε να προκαλούμε τεράστια βλάβη στη χώρα ελπίζοντας σε οφέλη που είναι πολύ πιθανό να μην έρθουν ποτέ.

 

Πάνος Παναγιώτου

Επικεφαλής χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής

http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/2011-10-24-22-23-51-2011102442611

Ή αυτοί ή εμείς!

Η Κίνηση Πολιτών ΑΡΔΗΝ καταγγέλλει το πρωτοφανές φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο η κατοχική κυβέρνηση έχει ενσωματώσει στο κατατεθέν πολυνομοσχέδιο.

Η ληστεία των ανέργων, των φτωχών, των νέων και των συνταξιούχων, η οποία διαπράττεται με το νομοσχέδιο αυτό, δεν έχει ιστορικό προηγούμενο παγκοσμίως. Οι αυξήσεις των φόρων είναι ανήκουστες: έως και 700% (!) στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Οι αυξήσεις αυτές προκύπτουν με την κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών, τη μείωση του αφορολόγητου ορίου και την άνοδο των φορολογικών συντελεστών. Από την άλλη, παρέχεται φορολογική ασυλία στα μεγαλύτερα εισοδήματα, ενώ καμία μέριμνα δεν υπάρχει για την ουσιαστική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Αντίθετα, σε μία κίνηση, που έχει ιδιαίτερη συμβολική σημασία, φορολογούνται βαρύτερα οι έχοντες παιδιά!

Μόνο μια κατοχική κυβέρνηση, όπως είναι η κυβέρνηση Παπανδρέου–Βενιζέλου, μπορεί και έχει το θράσος να προωθεί ένα τέτοιο νομοσχέδιο.

Το σχέδιο είναι απλό: Αυτή τη στιγμή, μέσω της χρεοκοπίας, επιχειρείται η εξ ολοκλήρου αποικιοποίηση της χώρας από το γερμανικό –κυρίως– κεφάλαιο. Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση πρέπει να συμπιέσει μισθούς και συντάξεις, να εκποιήσει τον δημόσιο πλούτο, και ταυτόχρονα να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα, ώστε να είναι σε θέση να πληρώνει τις δόσεις και του τόκους των δανείων. Γι’ αυτό και δίνεται εξαιρετικό βάρος στη φορολογία: γιατί ένα κατεχόμενο, διαλυμένο κράτος δεν μπορεί από πουθενά αλλού να βρει έσοδα παρά μόνο ληστεύοντας το λαϊκό εισόδημα – όπως ακριβώς δηλαδή γινόταν και επί τουρκοκρατίας!  

Μέσα από αυτόν τον σχεδιασμό, ξεπροβάλλει ένα νέο μοντέλο κράτους, το «κράτος των ξένων επενδυτών και των τραπεζών», που στρέφεται με κάθε μέσο ενάντια στον ελληνικό λαό και υπονομεύει την ύπαρξη και το μέλλον του. Αυτά είναι τα σχέδια των «Τσολάκογλου» Παπανδρέου – Βενιζέλου και του Γερμανού ηγεμόνα. Ο στόχος είναι, η μετανάστευση όσων μπορούν, η πλήρης εξαθλίωση των υπολοίπων, η πλήρης οικονομική και κοινωνική αποσύνθεση.

Αυτά τα σχέδια εμείς, ο ελληνικός λαός, έχουμε καθήκον να γκρεμίσουμε, ως πρωταρχική προϋπόθεση για την εθνική ανεξαρτησία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Να υποστηρίξουμε άμεσα τις καταλήψεις και τους αγώνες των εργαζομένων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

Να σταματήσουμε το  πολυνομοσχέδιο με κάθε πρόσφορο μέσο.

ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ, 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011, ΗΜΕΡΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ.

ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011

ΝΑ ΠΕΣΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΥ, ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ

Δεν υπάρχει άλλος δρόμος: ή εμείς ή αυτοί!

http://ardinkp.gr/?p=86

Πρότασης για Έξοδο από την Κρίση συνέχεια…

του Γιάννη Βαρουφάκη

Η δημοσίευση της Πρότασης για Έξοδο από την Κρίση προκάλεσε μια πληθώρα ερωτημάτων και σχολίων τα οποία αποτελούν ιδανική βάση για χρήσιμο διάλογο εντός και εκτός των συνόρων (βλ. εδώ για την αγγλική έκδοση της πρότασης).

Επέλεξα λοιπόν δύο ερωτήματα και ένα σχόλιο για αρχή. Το πρώτο ερώτημα αφορά την Ιρλανδία και ετέθη από τον Alan Freeman, συνάδελφο από τον Καναδά ο οποίος με ρωτά: «Πως θα βοηθούσαν την Ιρλανδία οι δύο παρεμβάσεις που προτείνεις;» Ένας άλλος συνάδελφος, ο Gavan Butler, καθηγητής από την Αυστραλία με μεγάλη, προσωπική πείρα της Κρίσης της Ν.Α. Ασίας (του 1997), μου έστειλε ένα συγκλονιστικό σχόλιο με το οποίο συγκρίνει αυτά που συμβαίνουν στην Ευρώπη σήμερα με εκείνη την Κρίση στην άλλη μεριά της γης. Παρακάτω παραθέτω τόσο το σχόλιο του Gavan όσο και την συζήτησή μου με τον Alan. Πριν όμως από αυτά, ξεκινώ με ένα αμείλικτο ερώτημα το οποίο, εύλογα, μου θέτουν πολλοί, συμπεριλαμβανομένων και αναγνωστών του protagon: «Γιατί να αποδεχθούν την πρότασή σου οι Γερμανοί;»
Τι συμφέρον έχει η Γερμανία να δεχθεί μια τέτοια πρόταση;

Απαντώ: Το συμφέρον της Γερμανίας ταυτίζεται με την σωτηρία του ευρώ. Και η σωτηρία του ευρώ δεν θα επιτευχθεί χωρίς μια λύση που θα βασίζεται λίγο-πολύ στην λογική που διέπει την πρότασή μου. Τα γεγονότα στην Ιρλανδία αποτελούν κομμάτι ενός ντόμινο εν εξελίξει του οποίου το τελευταίο θύμα θα είναι το ευρώ. Αυτό το ντόμινο δεν θα σταματήσει ούτε με δάνεια ούτε με περιοριστικές πολιτικές. Για να σταματήσει απαιτείται μια επανα-διαπραγμάτευση μεταξύ όλων των υπερχρεωμένων κρατών και των ζημιογόνων ευρωπαϊκών τραπεζών (και όχι μόνο της Ιρλανδίας) ώστε να μειωθεί το σύνολο των χρεών-ζημιών. Χωρίς μια τέτοια αναδιάρθρωση (α) του κρατικού χρέους που κατέχουν οι τράπεζες και (β) των τραπεζικών ζημιών/χρεών που καλείται να καλύψει το ευρωπαϊκό δημόσιο, το ευρώ θα μας αφήσει χρόνους. Αν συμβεί αυτό, και το ευρώ σπάσει στα εξ ων συνετέθη, ή αν σπάσει στα δύο (με τις πλεονασματικές χώρες να συμμετέχουν στην ζώνη του νέου μάρκου), η Γερμανία θα υποφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ευρωζώνης. Ήδη, η Γερμανική κοινωνία σιγοβράζει από την μείωση του βιοτικού επιπέδου του εργαζόμενών της οι οποίοι βλέπουν τα εισοδήματά τους να φθίνουν παρά το γεγονός ότι εκείνοι δουλεύουν παραγωγικότερα και περισσότερο από ποτέ. Η επιστροφή στην ζώνη του νέου μάρκου θα τινάξει στα ύψη την αξία του νέου γερμανικού νομίσματος, οι εξαγωγές θα καταρρεύσουν και η πολιτική ηγεσία θα βρεθεί υπό διωγμό τόσο από την γερμανική εργατική τάξη όσο και από τους γερμανούς επιχειρηματίες. Να ο βασικός λόγος που η Γερμανία, όταν ο κόμπος έρθει στο χτένι, θα αποδεχόταν μια παρέμβαση σαν την πρώτη από τις δύο που περιγράφω στην πρόταση που κατέθεσα.
Όσο για την δεύτερη παρέμβαση, εκείνη που αφορά στο μέλλον της Ευρώπης και προτείνει την μεταφορά ομολόγων αξίας ίσης με το 60% του ΑΕΠ της κάθε χώρας στην ECB (με παράλληλη έκδοση από την τελευταία ευρωομολόγων ίσης αξίας), μου τέθηκε το εξής ερώτημα από αναγνώστη που θεωρεί την πρότασή μου, επιεικώς, λανθασμένη: «Εάν γίνει αυτό που λέτε δεν θα μεταφερθεί το συστημικό ρίσκο στην ECB; Ποιός θα το δεχθεί αυτό; Οι Ολλανδοί, οι Γερμανοί;» Καταλήγει μάλιστα ο αναγνώστης λέγοντας: «Οι αγορές θα ξεσκίσουν τα νέα ομόλογα». Δεν αμφιβάλλω ότι η πλειοψηφία των Γερμανών πολιτικών έτσι σκέφτονται – προς το παρόν. Όμως το αντίθετο ισχύει. Αν δεν μεταφερθεί ένα σημαντικό μέρος του υπάρχοντος χρέους στην ECB τότε είναι που το ευρωσύστημα θα καταρρεύσει. Το συστημικό ρίσκο αυτή την στιγμή, χωρίς τα ευρωομόλογα, είναι απείρως μεγαλύτερο από ό,τι θα ήταν με την έκδοση ευρωομολόγων. Για να το πω απλά, η ευρωζώνη, συνολικά, δεν έχει πρόβλημα χρέους. Το πρόβλημα προκύπτει γιατί το χρέος είναι κατανεμημένο σε χώρες και τράπεζες που δεν μπορούν να το σηκώσουν στις καχεκτικές τους πλάτες. Πέφτοντας όμως μία-μία, θύματα ουσιαστικής πτώχευσης, δημιουργείται μια δυναμική, ένα ντόμινο, που θα συμπαρασύρει, εν έλει, και την Γερμανία, την Αυστρία, την Ολλανδία. Τέλος, επειδή ακριβώς τα ευρωομόλογα θα διατιμώνται ανάλογα με το συνολικό χρέος της ΕΕ, που είναι πολύ-πολύ μικρό, θα γίνουν ανάρπαστα αγαπητέ αναγνώστη.
Τίποτα από αυτά που λέω δεν σημαίνει, βέβαια, ότι οι Γερμανοί θα συμφωνήσουν. Μπορεί να μην συμφωνήσουν με μια πρόταση σαν την δική μου και, έτσι, το ευρώ να καταρρεύσει όπως ο Κανόνας του Χρυσού στην δεκαετία του 1930 ή η Λατινική Ένωση πιο πριν – παραδείγματα αποτυχημένων προσπαθειών δημιουργίας κοινών νομισμάτων χωρίς την υποστήριξη αυτού που ονόμασα στην Πρόταση «Μηχανισμό Ανακύκλωσης Πλεονασμάτων» (τον οποίο ρόλο προτείνω να παίζει στην ευρωζώνη η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ΕΙΒ). Όμως ουδέν σημαντικότερον του συμφέροντος. Η Γερμανική οικονομία έχει δομική ανάγκη όχι απλά να εξάγει στην υπόλοιπη Ευρώπη αλλά να εξάγει περισσότερα από όσα εισάγει από τους εταίρους της. Όσο η ευρωπαϊκή περιφέρεια βυθίζεται την δίνη της Κρίσης, και όσο περισσότερο τα πειθαρχικά μέτρα που επιβάλλει το Βερολίνο σε χώρες όπως η δική μας αποψιλώνουν την ζήτηση, επιδεινώνουν τα ελλείμματα και αποσταθεροποιούν το ευρώ, τόσο πιο κοντά έρχεται η μέρα που η Γερμανία θα σκύψει με προσοχή πάνω από μία πρόταση σαν αυτή που συζητάμε εδώ. Υπάρχουν ενδείξεις για αυτό; Υπάρχουν!

Εντελώς τυχαία την ίδια μέρα που πρωτοπαρουσιάσαμε, εδώ στο protagon.gr, την Πρόταση, η λογική πάνω στην οποία χτίστηκε επιβραβεύτηκε από μία πηγή εντελώς απρόσμενη: Από ένα πρωτοσέλιδο άρθρο της κορυφαίας Γερμανικής οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt. Ποια λογική; Να σας θυμίσω ότι τον περασμένο Μάιο, όταν η Ελλάδα μπήκε στον αστερισμό της τρόικας και του μνημονίου, σχεδόν όλοι οι σχολιαστές, σε Ελλάδα και εξωτερικό, στέκονταν στο γεγονός ότι η χώρα μας εξασφάλισε το μεγαλύτερο δάνειο της ιστορίας: 110 δις ευρώ. Οι διαφωνούντες με την δανειακή αυτή σύμβαση τρόικας και ελληνικής κυβέρνησης χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες. Σε εκείνους εκτός των τειχών (κυρίως Γερμανούς) που θεωρούσαν ότι η Ελλάδα δεν άξιζε μια τόσο μεγάλη βοήθεια και στους εσωτερικούς επικριτές οι οποίοι πίστεψαν (σωστά) ότι το νέο δάνειο ήταν δώρον άδωρον καθώς οι όροι του είναι δυσβάστακτοι και τα επιτόκια τοκογλυφικά. Κάποιοι από εσάς ίσως θυμάστε ένα δικό μου άρθρο εκείνο τον Μάιο το οποίο παρουσίασε μια άποψη που πολλοί θεώρησαν εκκεντρική: Την άποψη ότι η επιβολή των όρων του μνημονίου στην Ελλάδα ήταν εγκληματική όχι επειδή αποτελούσε απάνθρωπη τιμωρία για εμάς τους έλληνες αλλά επειδή θα είχε τραγικές συνέπειες στον γερμανικό λαό. Έκλεινα εκείνο το άρθρο με τα λόγια: «Αυτό θα έλεγα στον μέσο γερμανό, αν με άκουγε. Θα του έλεγα ξανά και ξανά ότι εμείς οι έλληνες μπορεί και να αξίζουμε, έτσι που τα κάναμε, την μετατροπή της χώρας μας σε καμένη γη. Θα τον ρωτούσα όμως: Αξίζει σε εσάς, στους γερμανούς εργαζόμενους, μια πολιτική ελίτ που σας οδηγεί ολοταχώς στις αγκάλες ενός οικονομικού ολοκαυτώματος;» Το επιχείρημα στο οποίο στήριζα αυτό το συμπέρασμα ήταν ότι το μνημόνιο αποτελούσε μια νέα έκφανση της Συνθήκης των Βερσαλλιών: μια συνθήκη που έμεινε στην ιστορία επειδή όχι απλά τιμώρησε την ηττημένη Γερμανία μετά την λήξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (πάντα αυτό κάνουν οι νικητές στους ηττημένους) αλλά επειδή τελικά αποδείχθηκε καταστροφική και για τους… νικητές. (Βλ. εδώ για την αγγλική έκδοση εκείνου του άρθρου το οποίο μάλιστα είχε τίτλο: Μια Νέα Συνθήκη των Βερσαλλιών Πλανάται στην Ευρώπη)

Φαίνεται ότι χρειάστηκαν έξι μήνες ώστε η εφημερίδα Handelsblatt να καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα. Σε πρωτοσέλιδο με τίτλο Βερσαλλίες Δίχως Πόλεμο η εφημερίδα που διαμορφώνει συνειδήσεις επιχειρηματιών και πολιτικών ουσιαστικά αναπαράγει την λογική που είχα αναπτύξει τον Μάιο από το protagon.gr και καλεί την κα Μέρκελ να ετοιμαστεί να αλλάξει ρώτα. Αν και δεν το αναφέρει καθαρά, ο συντάκτης του άρθρου υπονοεί την ανάγκη έκδοσης ευρωομολόγων και δημιουργίας Μηχανισμού Ανακύκλωσης Πλεονασμάτων. Πριν έξι μήνες δεν θα είχε εκφράσει τέτοιες σκέψεις. Η Κρίση όμως αλλάζει τους ανθρώπους. Άλλωστε οι πρώτες αχτίδες του ήλιου πάντα κάνουν την εμφάνισή τους στην πιο σκοτεινή στιγμή της νύχτας.

Πως θα βοηθούσε η Πρόταση την Ιρλανδία;

Παραθέτω χωρίς περαιτέρω σχόλια τον διάλογό μου με τον Alan Freeman:

 

AF: Πως θα βοηθούσε αυτή η Πρόταση την Ιρλανδία;

ΓΒ: Με δύο τρόπους: Πρώτον, στην φάση της Μεγάλης Διαπραγμάτευσης (μεταξύ των όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών, όλων των υπερχρεωμένων κρατών, και της ECB-ΕΕ), οι ευρωπαϊκές τράπεζες (και οι Ιρλανδικές βέβαια) θα δέχονταν να ανταλλάξουν τα ομόλογα της Ιρλανδίας με νέα ομόλογα μικρότερης αξίας και επιμηκυμένης λήξης. Έτσι, το Ιρλανδικό κράτος θα έβλεπε τις δανειακές του υποχρεώσεις να μειώνονται σημαντικά. Παράλληλα, η ECB θα υποσχόταν στις τράπεζες (και τις Ιρλανδικές) συνεχιζόμενη παροχή ρευστότητας για δέκα χρόνια. Με αυτή την Συμφωνία το χρέος του Ιρλανδικού κράτους θα μειωνόταν, το ίδιο και η αβεβαιότητα για τις τράπεζες της χώρας. Αυτόματα, τα spreads της Ιρλανδίας θα έπεφταν και το δάνειο από την τρόικα δεν θα είχε λόγο ύπαρξης (καθώς τα επιτόκια που προσφέρει είναι αρκετά υψηλά). Δεύτερον, στην δεύτερη φάση της πρότασης (που στοχεύει στην Ανάκαμψη), το Ιρλανδικό κράτος θα μπορούσε να μεταφέρει όλα τα ομόλογά του στην ECB η οποία θα εκδώσει ευρωομόλογα με επιτόκιο σχεδόν το μισό των αρχικών. Πληρώνοντας αυτούς του (μισούς) τόκους, το Ιρλανδικό κράτος θα ανακουφιζόταν ακόμα περισσότερο. Τέλος, αν δινόταν η δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ) να επενδύει στην Ιρλανδία χωρίς την ανάγκη συγχρηματοδότησης από το κράτος (με συγχρηματοδότηση από την ECB, μέσω των νέων ευρωομολόγων), η ανάκαμψη της Ιρλανδικής οικονομίας θα ήταν δεδομένη.

 

Alan Freeman: Αυτό σημαίνει ότι η ECB θα αναλάμβανε τα χρέη της Ιρλανδίας;

ΓΒ: Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ECB έχει αναλάβει εδώ και καιρό να στηρίζει τις Ιρλανδικές τράπεζες δίνοντάς τους πάνω από 70 δις ευρώ χωρίς κανένα ουσιαστικό αντίκρισμα. Παρόλα αυτά, οι τράπεζες εξακολουθούν να μην μπορούν να επιπλεύσουν και, μάλιστα, τραβάνε στον πάτο και το Ιρλανδικό δημόσιο. Η Πρόταση προβλέπει έναν αποτελεσματικότερο μηχανισμό στήριξης της Ιρλανδίας σε σχέση με την κατασπατάληση χρήματος τόσο από την ECB όσο και, τώρα, με τα δάνεια της τρόικας που θα οδηγήσουν την χώρα στην ασφυξία. Το πρώτο μέρος της Πρότασης κόβει τον Γόρδιο Δεσμό του Χρέους-Τραπεζικών Ζημιών (α) επιβάλλοντας στις τράπεζες μείωση των απαιτήσεών τους από το πτωχευμένο Ιρλανδικό δημόσιο (το οποίο εκείνες οδήγησαν στην πτώχευση) και (β) εξασφαλίζοντάς τους ρευστότητα ώστε να επιβιώσουν. Το δεύτερο μέρος της Πρότασης, με την πρόβλεψη της έκδοσης ευρωομολόγων από την ECB (που θα χρηματοδοτήσει την μεταφορά των Ιρλανδικών ομολόγων στην ECB), δεν σημαίνει ότι η ECB αναλαμβάνει να πληρώσει το χρέος της Ιρλανδίας. Σημαίνει ότι η ECB αναλαμβάνει να βοηθήσει την υπερχρεωμένη Ιρλανδία να εξασφαλίσει στις αγορές χαμηλότερα επιτόκια. Είναι σαν οι γονείς ενός νέου ζευγαριού, επειδή έχουν καλύτερη πιστοληπτική ικανότητα, να πάρουν ένα στεγαστικό δάνειο εκ μέρους του ζευγαριού εξασφαλίζοντάς του χαμηλότερους τόκους, τους οποίους όμως πληρώνει το ζευγάρι. Η ουσία της Πρότασης είναι να διασώσει το ευρώ μειώνοντας το βουνό Χρέους-Τραπεζικών Ζημιών που έχει ήδη βάλει μπροστά το ντόμινο της συμφοράς.
AF: Αυτό ακούγεται πολύ απλό και λογικό. Η ECB θα είχε αντίρρηση;

ΓΒ: Το ΔΣ της ECB στην πλειοψηφία του θα συμφωνούσε, με εξαίρεση τον κ. Axel Weber. Όμως δεν θα το έλεγαν δημοσίως όσο η Γερμανία απορρίπτει κάθε κουβέντα για κάτι τέτοιο. Η αλήθεια είναι ότι, σε αυτή την φάση, η Γερμανία, και συνεπώς ο κ. Weber, θα αντιτίθετο σε οποιαδήποτε πρόταση δημιουργίας σύνθετου, ευρωπαϊκού χρέους. Επιμένουν, προς το παρόν, ότι κάθε ευρώ χρέους πρέπει να αντιστοιχεί σε μία και μόνο μία χώρα. Διαισθάνομαι ότι θα συνεχίσουν να αντιστέκονται στην ιδέα δημιουργίας μιας κατηγορίας ευρωπαϊκού χρέους όσο μπορούν. Όμως, την στιγμή που θα πρέπει να διαλέξουν αν θα πρέπει να θυσιαστεί το ενιαίο ευρώ ή η εθνική ταυτότητα του χρέους, θα επιλέξουν να θυσιάσουν την δεύτερη. Δική μας υποχρέωση είναι να έχουμε έτοιμη μία πρόταση λογική και όσο γίνεται πιο ευκολό-πεπτη για την Γερμανία. Η Πρόταση έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Αναφέρω δύο: Πρώτον, ότι η μεταφορά των εθνικών ομολόγων στα ευρωομόλογα δεν θα είναι άνευ ορίου αλλά θα σέβεται τους κανόνες του Maastricht και, συγκεκριμένα, τον κανόνα που λέει ότι μια χώρα δικαιούται να έχει χρέος το πολύ ίσο με το 60% του ΑΕΠ. Δεύτερον, αναφέρει ότι, σε αντάλλαγμα της έκδοσης ευρωομολόγων οι εταίροι αποδέχονται κεντρικό έλεγχο των δημοσιονομικών τους – έναν πάγιο πόθο της Γερμανίας. Σε αυτά μπορούμε να προσθέσουμε και ένα τρίτο δέλεαρ για την Γερμανία: Μείωση του ποσού που συνεισφέρει κάθε χρόνο στην ΕΕ από το υστέρημα του προϋπολογισμού της. Με τέτοιου είδους αντισταθμιστικά οφέλη η Γερμανία, την κατάλληλη στιγμή, θα έκανε πίσω. Όταν και εάν κάνει πίσω, και μόνον τότε, θα βγει η ECB να δηλώσει δημοσίως ότι συμφωνεί με μια πρόταση σαν αυτή που συζητάμε εδώ.
Αναμνήσεις της ασιατικής κρίσης (1997-2003)

Από τον Gavan Butler (καθηγητή στα Πανεπιστήμια του Sydney και της Bangkok) έλαβα το εξής ενδιαφέρον σχόλιο:
Η Πρότασή σου με ταξίδεψε πίσω στην περίοδο 2001-2003 όταν συζητούσαμε τρόπους για να ξεπεραστεί η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ν.Α. Ασία. Το βασικό θέμα μας ήταν οι μεταφορές κεφαλαίων και το χρέος. Ένας βασικός πρωταγωνιστής στον τότε διάλογο ήταν ο Joe Stiglitz ο οποίος έπεισε, τότε που ήταν ακόμα υψηλό στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, τον Μαλαισιανό πρωθυπουργό Dr Mahathir να εισάγει, για ένα μόνο δωδεκάμηνο, φόρο εξαγωγής κεφαλαίων ώστε να σταματήσει η αφαίμαξη. Μια άλλη πρόταση που συζητούσαμε έντονα τότε αφορούσε την αναδιάρθρωση του χρέους στο πλαίσιο μίας διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες και τις κυβερνήσεις να κάθονται στο ίδιο τραπέζι – όπως περίπου προτείνεις να γίνει τώρα στην Ευρώπη. Στην κουβέντα αυτή που γινόταν τότε θυμάμαι συμμετείχαν οι Barry Eichengreen, Robert Wade, Frank Veneroso, ακόμα και η Ann Krueger (που τότε δούλευε στο ΔΝΤ). Όλοι συμφωνούσαν με την ανάγκη μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης. Έχει ενδιαφέρον το αποτέλεσμα της πολύ σημαντικής κουβέντας εκείνης. Τι απέγινε; Τίποτα! Ο Stiglitz με πληροφόρησε κάποια στιγμή ότι όλα αυτά τα μέτρα, τα οποία θα είχαν βοηθήσει να αποφευχθεί μία πραγματική καταστροφή στην Ν.Α. Ασία, ανατράπηκαν λόγω της σθεναρής αντίστασης από το ΔΝΤ. Γιατί εναντιώθηκε με τέτοιο πείσμα στην διαπραγμάτευση του χρέους μεταξύ κρατών και τραπεζών; Επειδή το ενδιέφερε αποκλειστικά να χρησιμοποιήσει την Κρίση για να επιβάλει μείωση μισθών και κατάργηση της εξουσίας των συνδικάτων στην Ν. Κορέα αλλά και αλλού. Το ΔΝΤ ουσιαστικά τροφοδότησε την Κρίση για να προωθήσει την ιδεολογία του στην Ν.Α. Ασία. Βέβαια, στο τέλος, το ΔΝΤ κατέληξε να είναι ανεπιθύμητο στην περιοχή αυτή. Οι χώρες της Ν.Α. Ασίας επένδυσαν όλη τους την ενέργεια στο να απορρίψουν τόσο την πολιτική του ΔΝΤ όσο και το ίδιο το ΔΝΤ. Μάλιστα το πέτυχαν. Για αυτό, όπως μου φαίνεται, το ΔΝΤ δίνει τόσο μεγάλη έμφαση στην ευρωζώνη. Η εμπλοκή του εκεί λύνει βασικά υπαρξιακά του προβλήματα που ξεκίνησαν εδώ, στην Ν.Α. Ασία πριν δέκα χρόνια.
Κλείνω με ένα δικό μου σχόλιο: Η διαφορά με την Ευρώπη σήμερα είναι ότι τα κράτη της Ν.Α. Ασίας είχαν τα δικά τους νομίσματα. Έτσι, η Κρίση απορροφήθηκε με τεράστιες υποτιμήσεις, διαφορετικές του ενός νομίσματος από το άλλο. Αν εμείς, οι Ιρλανδοί, οι Πορτογάλλοι είχαμε τα δικά μας νομίσματα, κάτι αντίστοιχο θα γινόταν και εδώ. Όμως δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα απορρόφησης των κραδασμών μέσω υποτιμήσεων. Στην Ευρώπη σήμερα, αν το ΔΝΤ, η Γερμανία ή οποιοσδήποτε άλλος επιμείνει στην ίδια συνταγή με την Ν.Α. Ασία (που δεν διαφέρει σε τίποτα από το μνημόνιό μας), το ευρώ δεν θα αντέξει. Κι αυτός είναι ο λόγος που μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι χωρίς να είμαστε και αιθεροβάμονες…

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&lid=4647

Γράμμα σε σκεπτόμενο πατριώτη για εθνικό και κοινωνικό συμβιβασμό

Του Μίμη Ανδρουλάκη, βουλευτή του ΠΑΣΟΚ

Αγαπητή φίλη, φίλε παίρνω το θάρρος να απευθυνθώ σ’ εσένα τον σκεπτόμενο Έλληνα που αποτελεί τη «σιωπηρή» άγρυπνη πλειοψηφία της χώρας. Εσύ δεν προσποιείσαι αστόχαστα όπως οι δημαγωγοί ότι δεν έχεις πια να χάσεις τίποτα αν γλιστρήσουμε από το σημερινό κακό σενάριο στο χειρότερο. Έχεις να χάσεις ακόμα περισσότερο την εθνική σου αξιοπρέπεια, τη δουλειά σου, τις καταθέσεις σου, το συνταξιοδοτικό σου κεφάλαιο, μέρος της αξίας των ακινήτων σου και των άλλων περιουσιακών σου στοιχείων, την ποιότητα της ζωής σου, το μέλλον των παιδιών σου. Εσύ μοιράστηκες με ενθουσιασμό το κοινό ευρωπαϊκό όνειρο πρώτα απ’ όλα για να ξεφύγεις από τις εθνικές και πολιτικές τραγωδίες του παρελθόντος και να συγκλίνεις με τις προηγμένες χώρες του Βορρά. Ωστόσο στην πρώτη μεγάλη κρίση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος καθώς η χρηματοπιστωτική κρίση μεταλλάσσεται, όπως ήταν απολύτως αναμενόμενο, σε κρίση δημοσίου χρέους, η Ελλάδα μετατράπηκε σε αδύναμο κρίκο του ευρωσυστήματος. Όπως συμβαίνει με τις πανουργίες της ιστορίας, με τον «Νόμο» της αντιστροφής του Νοήματος, μια διαβολική συμπαιγνία εσωτερικών αλλά και εξωτερικών συμβάντων πέρα από τον έλεγχό μας, κινδυνεύει να μετατρέψει την ιστορική ευκαιρία του ευρώ σε ιστορική παγίδα για τους Έλληνες. Να οδηγήσει στην εφιαλτική, οριακή κατάσταση: Να μείνεις φαίνεται δυσβάσταχτο. Να φύγεις καταστροφικό.

ανολοκλήρωτο νόμισμα

Πολλοί επιχειρούν να παρουσιάσουν αυτή τη δραματική τροπή σαν μια απρόβλεπτη ουρανοκατέβατη θεομηνία, ένα «μαύρο κύκνο» ή να την εμφανίσουν σαν δίκαιη τιμωρία των «άσωτων και διεφθαρμένων» Ελλήνων και άλλων Νοτίων της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Είναι υποκριτές! Τα θεμελιώδη στοιχεία της σημερινής κρίσης της ευρωζώνης υπήρχαν από την αρχή στον ατελή γενετικό κώδικα του κοινού νομίσματος. Στον ημιτελή χαρακτήρα του ευρώ που στην πρώτη μεγάλη κρίση θα έφερνε στην επιφάνεια τις εγγενείς ανισορροπίες και την εγγενή αστάθεια μιας ανολοκλήρωτης νομισματικής και οικονομικής ένωσης.

Οι ηγετικοί κύκλοι της ευρωζώνης μετατρέπουν την Ελλάδα σε αποδιοπομπαίο τράγο για να κρύψουν κάτω από το μικρό και τρύπιο ελληνικό χαλί τα συστημικά αίτια της κρίσης, τη συνυπευθυνότητά τους στη δημιουργία της φούσκας του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα ή του ιδιωτικού σε άλλες χώρες, τη λάθος διάγνωση, τη λάθος πρόβλεψη, τον «λάθος χάρτη», τον λάθος χρόνο στη διαχείριση της κρίσης χρέους που άφησε ανοχύρωτη την ευρωζώνη στα διαδοχικά κύματα των κερδοσκοπικών επιθέσεων. Συνεργοί τους πρώτοι και καλύτεροι Έλληνες πολιτικοί και άλλοι παράγοντες του δημόσιου βίου που μέσα από τις κούφιες αλληλοκαταγγελίες τους ενοχοποιούν για όλα την πατρίδα τους.

Στην πραγματικότητα η ευρωζώνη, παρά τα σημαντικά βήματά της την τελευταία περίοδο, δεν διαθέτει τα αναγκαία αποφασιστικά εργαλεία για να αντιμετωπίσει την κρίση και κινδυνεύει από συστημική κατάρρευση. Ούτε τα δημοσιονομικά εργαλεία (κοινό «Υπουργείο» Οικονομικών, ευρωομόλογο, μεταβίβαση πόρων). Ούτε τα νομισματικά, δηλαδή τη δυνατότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να λειτουργήσει πραγματικά σαν τελευταίος δανειστής έκτακτης ανάγκης. Το κύριο πρόβλημα της ευρωζώνης είναι πολιτικό. Είναι ζήτημα ισχυρής ηγεσίας, ικανής να εξασφαλίσει τη συγκατάθεση των λαών της Ευρώπης και τη νομιμοποίηση των αναγκαίων βημάτων προς «περισσότερη Ευρώπη».

Η δογματική Λουθηρανική σκέψη των Γερμανών, με την κοντόφθαλμη δημοσιονομική της προσέγγιση, παραβλέπει υποκριτικά ότι χώρες με καλύτερη δημοσιονομική υγεία από της Γερμανίας ρίχτηκαν στη δίνη της κρίσης χρέους. Προβάλλει το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας αλλά ρίχνει στη σκιά το ισοδύναμο, συμπληρωματικό, με σχέση συγκοινωνούντων δοχείων, έλλειμμά της στο εμπορικό ισοζύγιο και γενικότερο ισοζύγιο πληρωμών. Ακούγεται παράδοξο αλλά η ελληνική τυφλότητα και αμεριμνησία που οδήγησε σε μια δεκαετία στον υπερδιπλασιασμό των κρατικών – προ τόκων – δαπανών, με αποκορύφωμα τον εκτροχιασμό του 2009, καθώς και ο τραγικός κύκλος της ελληνικής οικονομίας, η άνοδος και η πτώση της, συνδέονται αξεδιάλυτα με τις συστημικές ατέλειες της νομισματικής ένωσης και τις εσωτερικές αντινομίες του ευρώ.

 

Ευρώ: φούσκα και αιφνίδιο stop

Στη φάση της ανόδου του πιστωτικού κύκλου, στο μπουμ της μέθης και της ευφορίας, το ευρώ σαν ισχυρό νόμισμα, δίχως συναλλαγματικό κίνδυνο:

· Ευνόησε αναπόφευκτα την απεριόριστη ροή κεφαλαίου με υψηλές και ασφαλείς αποδόσεις από τις πλεονασματικές χώρες της ευρωζώνης στις ελλειμματικές της περιφέρειάς της.

· Δημιούργησε ελλείμματα στα εμπορικά ισοζύγια με τις χώρες του Βορρά λόγω αυξημένων εισαγωγών κεφαλαιουχικών και καταναλωτικών αγαθών και κατ’ επέκταση διόγκωσε τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών.

· Προσέφερε στις διεθνείς τράπεζες της ευρωζώνης για την κεφαλαιακή τους επάρκεια φθηνότερα ομόλογα της περιφέρειας με υποτιθέμενο μηδενικό κίνδυνο.

· Τροφοδότησε με φθηνό δανεικό χρήμα τη βασική φούσκα, την κρατική υπερχρέωση στην Ελλάδα, την ιδιωτική σ’ άλλες χώρες της περιφέρειας καθώς και τις συμπληρωματικές φούσκες σ’ όλους τους τομείς της οικονομικής ζωής.

· Αποκοίμισε με την εύκολη ευημερία του υπερδανεισμού.

· Αποθάρρυνε την αποταμίευση.

· Αφαίρεσε την έννοια του επείγοντος για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα στήριζαν τη βιώσιμη αύξηση της παραγωγικότητας

· Συνέβαλε στην υπερανάπτυξη των μη διεθνώς εμπορεύσιμων τομέων των υπηρεσιών και της παραγωγής με αποτέλεσμα η Ελλάδα του ευρώ να συμπεριφέρεται σαν μικρή κλειστή οικονομία μειωμένου ανταγωνισμού

· Φούσκωσε όλες τις χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας.

· Ανέστειλε την προετοιμασία της κοινωνίας να αντιμετωπίσει την επερχόμενη δημογραφική γήρανση, την ανατροπή της ισορροπίας εργαζομένων – συνταξιούχων με αρνητικές συνέπειες στα συστήματα συνταξιοδότησης και υγείας, στην παραγωγικότητα της εργασίας καθώς και στις αξίες των ακινήτων και των άλλων περιουσιακών στοιχείων.

· Καλλιέργησε τις συλλογικές και ατομικές ψευδαισθήσεις και συγχύσεις μεταξύ της φούσκας και σύγκλισης με τον πυρήνα της ευρωζώνης.

Αντίθετα, το ευρώ στην αναπόφευκτη αντιστροφή του πιστωτικού κύκλου, στην κάθοδο, προκαλεί αιφνίδιο στοπ (sudden stop), μαζική εκροή κεφαλαίου. Λειτουργεί σαν ξένο νόμισμα. Γίνεται βαρίδι όπως τα νομίσματα με αναφορά στον «Χρυσό Κανόνα» στην κρίση του μεσοπολέμου. Χάνει τις παραδοσιακές δικλείδες ασφαλείας που εξασφάλιζαν σχετικά ομαλή προσαρμογή της οικονομίας – εκδοτικό προνόμιο για να «κόψεις» νόμισμα, υποτίμηση, πληθωρισμό. Ενισχύει τον αυτοτροφοδοτούμενο πανικό και το φαινόμενο ντόμινο. Η εναλλακτική λύση που διαθέτεις στην περίπτωση αυτή είναι η προσφυγή σε αυστηρό Διεθνές Πρόγραμμα Στήριξης διαφορετικά παίρνει με ταχύτητα μπροστά ο αμείλικτος μηχανισμός της άμεσης χρεωκοπίας.

Το παράδοξο είναι ότι ακόμα και ο μοναδικός διαθέσιμος μηχανισμός οδυνηρής προσαρμογής της οικονομίας, η λεγόμενη «εσωτερική υποτίμηση», μέσα από το μηχανισμό μισθών – τιμών, λειτουργεί ασύμμετρα, άνισα, αργά σε αντίθεση με τα γρήγορα αποτελέσματα που προσδοκά η «τρόικα» με βάση παλαιότερες εμπειρίες χωρών κυρίως της Λατινικής Αμερικής ή άλλων χωρών εκτός νομισματικής ένωσης. Το εμπορικό ισοζύγιο δεν κλείνει. Το σκληρό νόμισμα, η συντηρούμενη ζήτηση από ορισμένα στρώματα, η συνεχιζόμενη ροή χρήματος από το πρόγραμμα στήριξης έστω σε χαμηλότερο επίπεδο κάνουν ελκυστικές τις εισαγωγές παρά μια κάμψη τους. Οι κλειστές ή καρτελοποιημένες αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και η αύξηση της φορολογίας περιορίζουν την πτώση των τιμών. Η υποχώρηση τις τελευταίες δεκαετίες των διεθνώς εμπορεύσιμων τομέων της οικονομίας περιορίζουν τα πιθανολογούμενα κέρδη ανταγωνιστικότητας. Η σκληρή λιτότητα δε φαίνεται να επιλύει το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας. Η οικονομία δυσκολεύεται να βρει «πάτο» να χτυπήσει και να αρχίσει η ανάκαμψη.

Η Ελλάδα απέφυγε μέχρι σήμερα την άμεση καταστροφική χρεωκοπία, τη μεγάλη βουτιά από την οποία θα έκανε πάνω από μια δεκαετία για να ξαναβγεί στην επιφάνεια και τελικά θα την οδηγούσε εκτός ευρώ. Η αντεστραμμένη πυραμίδα με τα δανεικά τότε θα κατέρρεε πάνω στα κεφάλια των Ελλήνων. Ωστόσο, αν δεν υπάρξουν αντισταθμιστικές νομισματικές και επενδυτικές «ενέσεις» στην ελληνική οικονομία από την πλευρά της ευρωζώνης, θα συνεχίζεται η βύθισή της (slow motion) σε μια μακροχρόνια ύφεση, το σπιράλ ύφεσης – χρέους – ανεργίας θα κλιμακώνεται επικίνδυνα και θα αντιστέκεται σε οποιεσδήποτε διαδοχικές «αναδιαρθρώσεις» του χρέους. Η όποια πολιτική ηγεσία της χώρας στο χειρότερο σενάριο μπροστά στο χάος και τις άμορφες εκρήξεις εξαιτίας των υψηλών επιπέδων ανεργίας υπάρχει πραγματική πιθανότητα να προσφύγει στη «λύση» απελπισίας, στο απονενοημένο διάβημα, στην αυτοκαταστροφική «διέξοδο» της εξόδου από το ευρώ για να κόψει χρήμα με τις γνωστές δραματικές οικονομικές, εθνικές και γεωπολιτικές επιπτώσεις που έχουν παρουσιαστεί αναλυτικά στο δημόσιο διάλογο.

 

ο νέος ιστορικός εθνικός και κοινωνικός συμβιβασμός

Φίλη και φίλε, καμιά αυταπάτη δεν είναι πλέον επιτρεπτή. Η χώρα κινδυνεύει να συρθεί σε μια τυφλή, άμορφη αυτοκαταστροφική εμφύλια διαμάχη, όλοι εναντίων όλων, ενώ ισχυροί κύκλοι του ευρωσυστήματος σ’ ένα παιχνίδι με το χρόνο προσπαθούν να επιλέξουν με βάση αποκλειστικά τα δικά τους συμφέροντα την κατάλληλη στιγμή και τους όρους για ένα ελληνικό default.

Έλληνα, σκεπτόμενε πατριώτη ίσως σκεφθείς ότι σου μαύρισα την ψυχή κι όμως, μέσα σ’ αυτό το μελαγχολικό φόντο, μέσα στη γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης και στην αβεβαιότητα για τις εξελίξεις που προκαλεί η απουσία στιβαρής ευρωπαϊκής ηγεσίας, υπάρχει ένα σημαντικό ελπιδοφόρο στοιχείο από το οποίο μπορεί να κρατηθούμε οι Έλληνες και να πετύχουμε την εθνική ανασύνταξη: είναι η στρατηγικής σημασίας επιλογή της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, του ευρύτερου φάσματος των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων να αναζητούν ένα εθνικό σχέδιο διαχείρισης της κρίσης και σωτηρίας της χώρας εντός της ζώνης του ευρώ. Είναι η βαθύτερη κατανόησή τους ότι στο σημερινό κόσμο εν μέσω κρίσης η χώρα μας δεν μπορεί να βρει εναλλακτική πηγή δανεισμού.

Σ’ αυτό το ισχυρό στοιχείο μπορεί και πρέπει να θεμελιωθεί εν θερμώ, μπροστά στις ιστορικές αποφάσεις που καλείται να πάρει η χώρα στους επόμενους δύο – τρεις μήνες, ένας ιστορικός εθνικός και κοινωνικός συμβιβασμός. Είναι αδιανόητο εμείς οι Έλληνες να δεχθούμε παθητικά ή αυτοκαταστροφικά να περάσουν πάνω από τα κεφάλια μας, ερήμην μας, αποφάσεις που θα κρίνουν το μέλλον της χώρας μας για μια ολόκληρη γενιά. Η Ελλάδα με ενισχυμένη αξιοπιστία, με γερή πλάτη τον εθνικό και κοινωνικό συμβιβασμό, τη νέα εθνική ενότητα μπορεί να βάλει ζώνη ασφαλείας γύρω από τη χώρα, να διαπραγματευτεί τη βέλτιστη εφικτή εκδοχή στη διαχείριση του χρέους και να διευρύνει τα, έτσι κι αλλιώς, στενά όρια των επιλογών μας. Κανείς δε μπορεί βέβαια να φαντασιώνεται ότι μπορεί να αλλάξει «άλογο» καταμεσής ενός ορμητικού ποταμού. Να εγκαταλείψει δηλαδή τις συντεταγμένες ευρωπαϊκές διαδικασίες διαχείρισης της κρίσης. Μια ανάλογη επιλογή θα ισοδυναμούσε με εθνική αυτοκτονία.

Πρώτη και θεμελιώδης προϋπόθεση για τον νέο ιστορικό συμβιβασμό θα είναι η δίκαιη και αναλογική κατανομή των βαρών. Η πολιτεία θα πιστοποιήσει με εθνικό γραμμάτιο, την οφειλή της προς τους οικονομικά αδύνατους και θα αναλάβει τη δέσμευση να αποκαταστήσει τις όποιες αδικίες σε βάρος τους σε εύλογο χρονικό διάστημα καθώς θα εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη και αναλογική συμμετοχή των «εχόντων» που φοροδιαφεύγουν και θα σταθεροποιείται η οικονομία.

Ο χρόνος τελειώνει. Σε λίγο δε θα μετράμε μήνες αλλά βδομάδες, μέρες, ώρες.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι επείγουσα ανάγκη να ασκήσει με πληρότητα το συμβολικό και διαμεσολαβητικό ρόλο του στην εθνική και κοινωνική συνεννόηση.

Ο Πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της ευθύνης των ιστορικών αποφάσεων ολομόναχη μια κυβέρνηση, πάνω σε κινούμενη άμμο, βαλλόμενη πανταχόθεν, με το πιστόλι στον κρόταφο από τους δανειστές για να κρατήσει τον «αναπνευστήρα» της εκάστοτε δόσης.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, παρά το συνήθη ελληνικό βερμπαλισμό, κατανοούν ότι το πολιτικό παιχνίδι που μας οδήγησε στη χρεωκοπία δεν μπορεί να συνεχιστεί σα να μη συμβαίνει τίποτα με εξυπνακίστικες ατάκες για τα δελτία των οκτώ, ότι η αναξιοπιστία γενικεύεται όταν προσποιούνται ότι έχουν στην τσέπη έτοιμη ανέξοδη την ειδυλλιακή λύση και πως ο πολιτικός ανταγωνισμός έχει ένα όριο, την επιβίωση της χώρας. Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που επενδύουν επί των ερειπίων της πατρίδας.

Τα συνδικάτα δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα από τις γενικές αντιμνημονιακές καταγγελίες αλλά αντίθετα πρέπει να εκπροσωπήσουν πειστικά τα συμφέροντα του κόσμου της μισθωτής εργασίας στον αναγκαίο ισόρροπο εθνικό και κοινωνικό συμβιβασμό, να επιβάλουν τη γλώσσα του «κοινωνικού συμβολαίου» στη συμφωνημένη προσαρμογή και διάσωση της χώρας και να εξασφαλίσουν δεσμευτικά το ταξικό μέρισμα από τη σωτηρία και ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

Η «αστική τάξη» πρέπει να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην εθνική προσπάθεια διάσωσης της χώρας με την επιστροφή του κεφαλαίου της από το εξωτερικό, τη διατήρηση των επιχειρήσεών της εντός της χώρας, την αναζήτηση ευκαιριών για καινοτόμες επενδύσεις σε εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας.

οι άμεσες κυβερνητικές λύσεις

Ο νέος ιστορικός εθνικός και κοινωνικός συμβιβασμός πρέπει να εκφραστεί άμεσα και στο κυβερνητικό επίπεδο με ασφαλή τρόπο που δεν θα επιτρέπει καμία κυβερνητική παράλυση ή διαταραχή της πολιτικής σταθερότητας εν όψει των πλέον κρίσιμων αποφάσεων για το μέλλον της χώρας. Οι άμεσες εναλλακτικές δεν είναι πολλές τουλάχιστον στη σημερινή συγκυρία.

Ή ανασυντάσσεται και πλαισιώνεται το υπάρχον κυβερνητικό σχήμα με μια εθνική και κοινωνική συμφωνία, με συναπόφαση και συνευθύνη για τα θεμελιώδη ζητήματα της νέας διαπραγμάτευσης με την ευρωζώνη, ενδεχόμενα και με την προσθήκη ενός δύο κατάλληλων προσώπων ευρύτερης αποδοχής σε κρίσιμους κρίκους για το πρόγραμμα διάσωσης.

Ή μετεξελίσσεται σε κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης με Πρωθυπουργό κοινής αποδοχής τουλάχιστον στο χρονικό διάστημα που απαιτείται για τον οριστικό διακανονισμό του ευρωπαϊκού πλαισίου διαχείρισης του ελληνικού χρέους και την έγκαιρη έναρξη λειτουργίας του νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου (ΕSM).

Είναι γνωστά τα συν, πλην και οι δυσκολίες για την πραγμάτωση αυτών των δύο εναλλακτικών λύσεων. Αλλά δεν πρέπει να αποτελέσουν άλλοθι της παθητικότητας και της απραξίας εν όψει των κινδύνων που αντιμετωπίζει η χώρα. Είναι αδιανόητο να παριστάνουμε τους αφ’ υψηλού παρατηρητές και σχολιαστές.

Σε περίπτωση αξιόπιστης και λειτουργικής συναινετικής λύσης πρέπει να οριστεί η ημερομηνία των εκλογών τουλάχιστον ένα χρόνο μετά. Αντίθετα, οι εκλογές σε αυτή την ευαίσθητη συγκυρία είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν σε παρατεταμένη αστάθεια, σε γενίκευση του χάους και της διοικητικής κατάρρευσης, σε απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, σε αναλώσιμες κυβερνήσεις ολίγων μηνών και θα ενισχύσουν την ισχυρή τάση στους εταίρους να εγκαταλειφθεί η Ελλάδα σε καραντίνα προς τη χρεωκοπία και την έξοδό της από το ευρώ. Μην ξεχνάς σκεπτόμενε πατριώτη ότι με τις εκλογές που επιχείρησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος εν μέσω μικρασιατικής εκστρατείας επιταχύνθηκε ο δρόμος προς την ολική καταστροφή.

Μακάρι να ήταν άμεσα εφικτή μια ριζική ανασύνθεση της πολιτικής ζωής. Προσωπικά τάσσομαι υπέρ μιας νέας ιδρυτικής φάσης. Ωστόσο αυτό που προέχει είναι να κρατήσουμε το κεφάλι της Ελλάδας έξω από το νερό «μ’ ό,τι υπάρχει» διαθέσιμο «και βλέπουμε», με την ενεργοποίηση όλων των πατριωτικών δημιουργικών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας.

Μ’ αυτή την αναλυτική εξομολόγηση σκεπτόμενε πατριώτη ήθελα να σε βάλω σε σκέψεις. Κράτα ό,τι εσύ κρίνεις. «Όλο τον κόσμο να ρωτάς, τη γνώμη σου ακολούθα», λέμε στην Κρήτη. Σ’ αποχαιρετώ με την ευαγγελική ρήση: Γρηγορείτε, ποτέ δεν ξέρετε ούτε τη μέρα ούτε την ώρα!

http://www.eklogika.gr/articles/567

Πρόταση για έξοδο απο την κρίση

του Γιάννη Βαρουφάκη

(η πρόταση δημοσιοποιήθηκε στις 18/11/2010)

Όταν το σπίτι μας καίγεται, κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσουμε την ερμηνεία του φαινομένου και να καταπιαστούμε με την πυρόσβεση. Ο αναγνώστης που θεωρεί ότι ο μηχανισμός στήριξης της ελληνικής οικονομίας έχει περιθώρια να αποδώσει επιθυμητά αποτελέσματα, ας σταματήσει την ανάγνωση εδώ. Όποιος ακόμα πιστεύει πως η Κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί σε εθνικό επίπεδο, μέσα από τον συνδυασμό περιορισμού του κράτους, αύξησης φόρων, καταπολέμησης της διαφθοράς και διαρθρωτικών αλλαγών, θα έπρεπε να έχει ήδη σταματήσει να διαβάζει.

Το άρθρο αυτό έχει γραφτεί για εσάς που έχετε πλέον πειστεί, ίσως μετά το ξέσπασμα της Ιρλανδικής κρίσης, ότι όλη η Ευρώπη αρμενίζει στραβά. Ότι ναι μεν η Ελλάδα κουβαλάει από καιρό τα δικά της, ιδιαίτερα, αμαρτήματα αλλά ότι η παρούσα Κρίση μόνο σε Ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να αντιμετωπιστεί. Στις αράδες που ακολουθούν προτείνω δύο εφικτές τομές που θα έβγαζαν την Ευρώπη από την Κρίση και θα έδιναν στην Ελλάδα τις ανάσες που χρειάζεται για να κάνει τις μεταρρυθμίσεις που τόση ανάγκη έχουμε.

Το ζητούμενο Δύο πράγματα έχει ανάγκη η Ευρώπη: Σταθε