Φιλική Εταιρεία, 200 χρόνια από την ίδρυσή της

Το εισαγωγικό σημείωμα από το αφιέρωμα του Άρδην (τ. 97) για τα διακόσια χρόνια από την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας.

Διακόσια χρόνια μετά

Eδώ και δυόμισι χιλιάδες χρόνια, ο ελληνισμός ζει και αναπνέει κοιτάζοντας διαρκώς προς τα «έξω»· έφτασε στα πέρατα της Δύσης –τις στήλες του Ηρακλέους– και της Ανατολής, μέχρι τις Ινδίες. Περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο λαό διαμόρφωσε τον κόσμο και τον πολιτισμό που ξέρουμε, τον χριστιανισμό, τη φιλοσοφία, τον ορθό λόγο, την τέχνη. Και πάντα φεύγοντας, την στενοχωρία ενός τόπου μικρού, τραβώντας για τους ανοικτούς ορίζοντες. Ακόμα και μέχρι τον 19ο αιώνα, σκλαβωμένοι, συνεχίζαμε να αρδεύουμε την ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια, την Εγγύς Ανατολή.
Τόσο πολύ που κάποτε εξαντλήσαμε αυτή την αστείρευτη πηγή που έδωσε τον «θαυμαστό ελληνικό κόσμο». Και μείναμε ξέπνοοι, εξαντλημένοι, κουβαλώντας σαν βάρος τρεις ή έξι χιλιάδες χρόνια ιστορία. Η δημογραφική κατάρρευση, η οικονομική κρίση, ο νεο-οθωμανισμός, ο κατακλυσμός από ξένους λαούς και κουλτούρες, η πολιτισμική παρακμή, απειλούν πια με αφανισμό, με τελεσίδικο στέρεμα, την ίδια αυτή πηγή που την πιστεύαμε ανεξάντλητη και γι’ αυτό τόσο γενναιόδωρα την ξοδεύαμε, και σήμερα κινδυνεύουμε να μεταβληθούμε σε ένα απλό σύνορο των κόσμων. Η Φιλική Εταιρεία δοκίμασε να μεταβάλει, και πάλι, αυτό που έγινε σύνορο σε οικουμένη, σε ό,τι δηλαδή υπήρξε για πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια, μέχρι και το Βυζάντιο, ο ελληνικός κόσμος. Γι’ αυτό στοχοθέτησε τη συμπερίληψη όλου του βαλκανικού χώρου, με κέντρο την Κωνσταντινούπολη, τη φυσική του πρωτεύουσα, στο επαναστατικό της σχέδιο.
Συχνά έχει υποστηριχτεί, όπως έγινε και για τη Φιλική Εταιρεία, πως οι δύο μεγάλοι ποιητές της παλιγγενεσίας, ο Σολωμός και ο Κάλβος θα μείνουν αποσπασματικοί, ο Σολωμός θα αφήσει ατελείωτους τους Ελεύθερους Πολιορκημένους, ο Κάλβος θα σιωπήσει από τα τριάντα τέσσερα (34) χρόνια του. Ο Νικόλας Κάλας, μάλιστα, θα γράψει για το θέμα αυτό, ίσως σε μια από τις πιο σφαλερές κριτικές τοποθετήσεις του:
«Ο Σολωμός είχε μάλλον αδύνατη ποιητική φλέβα –μας έδωσε μόνο κάτι ωραία λυρικά τραγούδια– όσο για τον Κάλβο…, ο πατριωτισμός του είναι πολύ διανοητικός και ατομικιστικός για ένα αίσθημα τόσο μαζικό όπως είναι ο πατριωτικός ενθουσιασμός». (Νικόλας Κάλας, Κείμενα ποιητικής και αισθητικής, Πλέθρον, Αθήνα 1982, σ. 56 ).
Για άλλη μια φορά, φαίνεται πως ο Γεώργιος Σεφέρης έλυσε το «μυστήριο» πολύ πιο αποτελεσματικά:
Μπορούμε να στοχαστούμε πολλά για τη μοίρα της φυλής και του ελληνικού λόγου, όταν λογαριάσουμε ότι, σε μια ορισμένη στιγμή που το Γένος αρχίζει να βγαίνει από έναν μεγάλο ύπνο, τα έργα δύο μοναδικών ποιητών είναι σημαδεμένα από κάτι τέτοιες καρβουνοσακούλες.
(Γ. Σεφέρης, Δοκιμές, Α΄ (1936-1947), Ίκαρος, Αθήνα 1974, σ. 210).
Με τις «καρβουνοσακούλες» –εξηγεί ο Σεφέρης– εννοεί τα μαύρα χάσματα στον Ουρανό, σύμφωνα με μια αρχαία αυστραλιανή παράδοση – δηλαδή τα «μαύρα χάσματα» στη διαμόρφωση του γένους. Ο Σολωμός και ο Κάλβος θα εξοντωθούν από την αδυναμία της Ελλάδας να «αντέξει» μια υψηλή ποίηση, και όχι βέβαια επειδή είχαν «αδύνατη ποιητική φλέβα», όπως υποστηρίζει ο Κάλας, το αντίθετο μάλιστα. Το επαναστατικό όραμα της Φιλικής θα παραμείνει ανολοκλήρωτο και οι ίδιοι οι εμπνευστές του δεν θα προλάβουν έστω να δοκιμάσουν να το θέσουν σε εφαρμογή, όχι γιατί δεν διέθεταν τη συνθετική και αγωνιστική δυνατότητα και διάθεση για κάτι τέτοιο, αλλά διότι η μοίρα μας, για οκτώ αιώνες, έως σήμερα, ορίζεται από αυτή τη συνθήκη του συνόρου δύο κόσμων, ανάμεσα στους οποίους συνθλιβόμαστε.
Οι «καρβουνοσακούλες» ήταν πάρα πολλές – μαύρες τρύπες δημογραφικές, οικονομικές, πνευματικές και, προπαντός, ο όγκος δύο μεγάλων κόσμων, αυτό που θα τονίσει ο Διονύσιος Σολωμός στους Ελεύθερους Πολιορκημένους:
τό­π’ Ἄγ­γλου, Γάλ­λου νοῦς, βό­λι Τουρ­κιάς,
πέ­λα­γο μέ­γα πο­λε­μᾶ, βα­ρεῖ τὸ κα­λυ­βά­κι.
Γι’ αυτό και ανολοκλήρωτο θα μείνει το όραμα, ανεκπλήρωτο, πριν καν αρχίσει να μπαίνει σε εφαρμογή, το διάβημά της. Ως μια πρόκληση εσαεί για τους Έλληνες –αλλά και τους λοιπούς Βαλκάνιους– όσο συνεχίζουν να υπάρχουν, να απαντήσουν κάποτε θετικά στον «καημό της ρωμιοσύνης», τον καημό των λαών της Βαλκανικής. Εξ άλλου, αυτός ο καημός, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κάποτε θα λυθεί, είτε αρνητικά, με την εξαφάνιση, την απορρόφησή μας από τους δύο αυτούς κόσμους, που μέχρι σήμερα όρισαν την τραγικότητα, το ανολοκλήρωτο των προσπαθειών μας, είτε επί τέλους θετικά, ως ανασυγκρότηση ενός έστω σμικρυμένου αλλά εν τέλει αυτόνομου συλλογικού υποκειμένου.
Τώρα πια το μόνο που μπορεί να μας σώσει είναι μια επιστροφή, μια μεγάλη επιστροφή στον γενέθλιο τόπο, μετά από τόσους και τόσους αιώνες. Αν το μπορέσουμε. Στην Ελλάδα και στην Κύπρο, χρειαζόμαστε μια ελληνική αναγέννηση, μια δική μας πολιτιστική και πολιτική επανάσταση, που θα συνεχίσει και θα ολοκληρώσει επί τέλους αυτό που έμεινε ανολοκλήρωτο τα διακόσια χρόνια που πέρασαν από τη Φιλική Εταιρεία και την Επανάσταση του ’21.

Το βασικό δίλημμα που πρέπει να αντιμετωπίσει ο ελληνικός λαός αυτή την περίοδο συνίσταται στο εάν θα επιτύχουμε τη ρήξη με το παρελθόν ή θα βυθιστούμε στο σκότος της υποταγής. Η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν έναν χώρο που κείται μεταξύ Δύσης και Ανατολής και αντιμετωπίζει τις αποικιακές αξιώσεις αμφότερων των πλευρών, τόσο από τον δυτικό πόλο όσο και από την νεο-οθωμανική Τουρκία. Άλλωστε, η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία αναπτύσσεται, ιστορικά, σε συνέργεια με τον τουρκικό περιφερειακό ηγεμονισμό. Όπως αποδείχτηκε περίτρανα με την τραγική εμπειρία της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας, κατά τη δεκαετία του 1990, τα Βαλκάνια έχουν μεταβληθεί σε πολιτικό εργαστήριο όπου διαμορφώνονται μοντέλα συγκυριαρχίας μεταξύ των αποικιακών δυνάμεων της γερμανικής Ευρώπης και της νεο-οθωμανικής Τουρκίας (βλέπε Κόσοβο-Βοσνία, κατεχόμενη Κύπρος).
Ο ελληνισμός, στον αγώνα για την ανεξαρτησία του, θα πρέπει να αναπτύξει στην πραγματικότητα έναν διμέτωπο αγώνα και μάλιστα μέσα σε αρνητικές γεωπολιτικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, όπως κατ’ αναλογία συνέβαινε όταν δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε η Φιλική Εταιρεία. Τότε που η ήττα του Ναπολέοντα και η ιερά Συμμαχία είχαν δημιουργήσει ασφυκτικές συνθήκες για την Ελλάδα. Και έπρεπε να περάσουν τρία ή τέσσερα χρόνια αγώνα, για να αρχίσουν να μεταστρέφονται κάποιες από τις Μεγάλες Δυνάμεις.
Και σήμερα, για να περάσουμε με επιτυχία μέσα από τις συμπληγάδες, για να αποφύγουμε επί τέλους τις «καρβουνοσακούλες», πρέπει να υιοθετήσουμε τη στρατηγική ενός παρατεταμένου αντάρτικου, που σκοπό θα έχει να προκαλέσει ρήγματα στη γεωπολιτική μας περικύκλωση.
Διακόσια χρόνια μετά τη δημιουργία της Φιλικής έχουμε και πάλι απέναντί μας την Τουρκία, που επιστρέφει ως νεο-οθωμανισμός, και πρέπει να διαμορφώσουμε στρατηγικές συμμαχίες με τις υπόλοιπες χώρες των Βαλκανίων που απειλούνται επίσης να υπαχθούν στην τουρκική σφαίρα επιρροής (Σερβία, Βουλγαρία,) αλλά και με τις δυνάμεις, που, τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας όσο και στη Μέση Ανατολή, αντιμάχονται τα τουρκικά αυτοκρατορικά σχέδια (τους Κούρδους, τους αλεβήτες, τους σιίτες του Λιβάνου, το Ιράν, τους χριστιανούς Άραβες κ.ο.κ.), τέλος την ορθόδοξη Ευρώπη, τη Ρωσία. Και πριν απ’ όλα αποφασιστική σημασία έχει η διαμόρφωση βαλκανικής στρατηγικής. Όπως και κατά τον 14ο-15ο αιώνα, η Τουρκία δοκιμάζει την περικύκλωση του ελληνικού χώρου μέσα από την εδραίωση ενός δικού της τόξου επιρροής, που ξεκινάει από τη Μαύρη Θάλασσα και καταλήγει στην Αδριατική – αυτή τη φορά χρησιμοποιώντας μάλιστα αποφασιστικά τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς που ζουν στη Βαλκανική. Οι λαοί των Βαλκανίων θα πρέπει να συμμαχήσουν σε έναν αγώνα για την αυτοδιάθεσή τους, καθώς τα μεγέθη και η γεωγραφική θέση τους έχει αποφασίσει: ο δρόμος των αλληλοσπαραγμών και της διχόνοιας είναι ο δρόμος της εκ νέου πολιτικο-οικονομικής υποδούλωσης στη «νέα Υψηλή Πύλη». Εξάλλου και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του ’21 αν είχε ευοδωθεί η στρατηγική συμμαχία και η από κοινού δράση με τους Σέρβους κατ’ εξοχήν, τους Ρουμάνους και τους Βουλγάρους, όπως πάσχιζε η Φιλική Εταιρεία, διαφορετική θα ήταν η τύχη της Επανάστασης και της περιοχής. Σήμερα εμείς και οι υπόλοιποι Βαλκάνιοι πληρώνουμε εν πολλοίς τις διαιρέσεις και την έλλειψη συμμαχιών μεταξύ μας.
Επιστέγασμα και προϋπόθεση για την πραγμάτωση της αληθινής επανάστασης που έχει ανάγκη ο ελληνισμός για να επιβιώσει, και οι Έλληνες για να ζήσουν ελεύθεροι, είναι μια επανάσταση στον πολιτισμό. Ο πολιτισμός, δεν συνιστά για μας «υποκατηγορία» αλλά μια καθολικότητα που εμπεριέχει όλα τα άλλα. Ο πολιτισμός είναι το κατ’ εξοχήν ανθρώπινο άθλημα και η ιστορία του πολιτισμού αποτελεί την πραγματική ανθρώπινη ιστορία. Εξάλλου, στον αρχαίο κόσμο, η οικονομία, η πολιτική, η θρησκεία, η φιλοσοφία, ακόμα και ο πόλεμος, αποτελούσαν ενιαία στοιχεία του ελληνικού ήθους και του πολιτισμού, όπως και στο Βυζάντιο και στην Τουρκοκρατία. Οι κοινότητες, το ορθόδοξο ήθος των Ελλήνων πραγματευτών, η κλεφτουριά και οι νεομάρτυρες συγκροτούσαν ένα ενιαίο πολιτισμικό υπόδειγμα.
Η πνευματική μας παράδοση, που για χρόνια ολόκληρα καταπατήθηκε και υποβαθμίστηκε από τον εθνομηδενισμό, τη γλωσσική και πολιτιστική αλλοτρίωση, τον μιμητισμό, τον χυδαίο και ανούσιο καταναλωτισμό, θα πρέπει να ξαναβρεί την επαφή της με το αληθινό και το ωραίο του πολιτισμού μας αλλά και όλων αυτών που έχουν να μας προσφέρουν οι ξένοι πολιτισμοί. Εξάλλου, σε όλη μας την ιστορική διαδρομή, δεν υπήρξαμε ποτέ κλεισμένοι στον εαυτό μας· διαμορφώσαμε έναν πολιτισμό των συνόρων που έπαιρνε από άλλους λαούς και πολιτισμούς και έδινε στο πολλαπλάσιο, έχοντας μετασχηματίσει δημιουργικά τα ξένα στοιχεία. Μόνο στις εποχές της παρακμής, όπου κυριαρχούσαν οι γραικύλοι, το στοιχείο της δημιουργικής αφομοίωσης υποχωρούσε μπροστά σε εκείνο του μιμητισμού, που πάντα τον έλεγαν «εκσυγχρονισμό».
Όπως έλεγε ο ποιητής, «γυρίσαμε διψασμένοι από τη Δύση», δηλαδή, γνωρίσαμε και τη Δύση και την Ανατολή και τα βρήκαμε λειψά. Ονειρευόμαστε και θέλουμε έναν ελληνικό πολιτισμό, ικανό να γονιμοποιήσει το ξένο, το αλλότριο, με τη ζύμη του εγχώριου, ώστε να προσφέρει δημιουργικά στον ανθρώπινο πολιτισμό.
Γι’ αυτό και η Φιλική έθεσε το εμβληματικό και ταυτόχρονα ανολοκλήρωτο πρόταγμα του νεώτερου ελληνισμού. Γι’ αυτό γυρνάμε και ξαναγυρνάμε σ’ αυτήν, γι’ αυτό μας γοητεύει, διότι αποτελεί το πρόσωπο –διαχρονικό και, στις μέρες μας, τραγικό– του ελληνισμού: Έλληνες, Βαλκάνιοι, οικουμενικοί.

«Η Ευρώπη είναι πλέον αποικία της Γερμανίας»

συνέντευξη του Ελένο Σάνια στην Εφημερίδα των Συντακτών

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Αφροδίτη Τζιαντζή

Για τον συγγραφέα περισσότερων από 30 βιβλίων -κυρίως στα γερμανικά και τα ισπανικά- η μορφή του Δον Κιχώτη, μαζί με τον Τολστόι, τον Γκάντι και τους στωικούς φιλοσόφους, είναι «η πιο αγνή ενσάρκωση του αναρχισμού. Αγωνίσου και χάσε». «Ενας Δον Κιχώτης στη Γερμανία» είναι ο τίτλος ενός από τα αυτοβιογραφικά του βιβλία.

Στο βιβλίο του «Η Ελευθεριακή Επανάσταση: Οι αναρχικοί στον εμφύλιο πόλεμο στην Ισπανία» (υπό έκδοση από τις εκδόσεις «Στάσει Εκπίπτοντες») δεν περιγράφει απλώς τις αναμνήσεις του από τον Εμφύλιο. Ηταν εξάλλου μόλις 9 ετών όταν τα φασιστικά στρατεύματα του Φράνκο μπήκαν στη Βαρκελώνη. Μιλά για τις περιπέτειες των εξόριστων αντικαθεστωτικών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γαλλία, όπου βρέθηκε ο πατέρας του, για το δίκτυο παράνομης κινητικότητας και επικοινωνίας των φυλακισμένων αγωνιστών με τις οικογένειές τους. Η προσωπικότητα του Σάνια διαμορφώθηκε από αυτές τις συνθήκες και οι κουβέντες του πατέρα του, που ίδρυσε το «Λαϊκό Εγκυκλοπαιδικό Αθήναιο», τον σημαντικότερο αυτομορφωτικό θεσμό της Βαρκελώνης, τον σφράγισαν: «Δεν έχω κανένα χάρισμα. Ολα όσα έλεγε ο πατέρας μου αποτελούσαν μέρος της παιδείας μου. (…) Το πρώτο γράμμα της ζωής μου σε ποιον το έγραψα; Στον πατέρα μου. Και το πρώτο γράμμα που λαμβάνω είναι δικό του, από τη φυλακή. Ηταν μια πολύ σπουδαία εμπειρία», παραδέχεται. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «Ανθρωπομανία» ο Σάνια επισκέφθηκε την Αθήνα και μίλησε στην «Εφ.Συν.».

• Χθες μιλήσατε για την αυτοδιεύθυνση στο κοινό του Πολυτεχνείου. Σήμερα μιλάτε σε μια συνεταιριστική εφημερίδα. Ποια είναι η δική σας εμπειρία από τον χώρο των ΜΜΕ, αρθρογραφώντας επί χρόνια σε ισπανόφωνες εφημερίδες;

 

Στο Πολυτεχνείο μίλησα για τη μεγάλη αντίφαση ανάμεσα στον σκληρό κόσμο που ζούμε και τον κόσμο που ονειρευόμαστε. Γνωρίζουμε καλά ότι οι εφημερίδες βρίσκονται στα χέρια των καπιταλιστών, που παραπληροφορούν τον κόσμο με συστημική προπαγάνδα. Οι αντισυστημικές, κριτικές φωνές γίνονται όλο και πιο σπάνιες. Πριν από 20 και 30 χρόνια εξέδωσα βιβλία που πλέον δεν θα μπορούσαν καν να βρουν εκδότη.

 

• Στην Ελλάδα υπάρχει έντονο αντιγερμανικό συναίσθημα, κυρίως εξαιτίας της οικονομικής πολιτικής της τρόικας, που νιώθουμε ότι υπαγορεύεται από τη γερμανική κυβέρνηση. Πώς βλέπετε τον ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη;

 

Πριν από 25 χρόνια έγραψα ένα βιβλίο με τίτλο «Εl Quarto Imperio – Το Τέταρτο Ράιχ». Η προφητεία μου εκπληρώθηκε. Η Ευρώπη είναι πλέον αποικία της Γερμανίας. Ο ρόλος της Γερμανίας είναι ολέθριος. Πρέπει κάποια στιγμή η Ευρώπη να επαναστατήσει ενάντια στη γερμανική ηγεμονία.

 

• Θεωρείτε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί ποτέ να γίνει Ευρώπη των λαών;

 

Η Ευρώπη τού σήμερα, η Ευρώπη της κρίσης είναι ένα γραφειοκρατικό τέρας. Ασκεί μια αδυσώπητη, αντιδημοκρατική ηγεμονία. Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, του Ευρωκοινοβουλίου και των λόμπι είναι παρασιτική. Σιτίζονται με ντροπιαστικά υψηλούς μισθούς και έχουν μεγαλύτερη εξουσία από τα εθνικά Κοινοβούλια. Ο κάθε λαός πρέπει να παλεύει μέσα στην ίδια του τη χώρα ενάντια στο αυταρχικό αυτό καθεστώς των Βρυξελλών. Αυτή είναι η Ευρώπη των εμπόρων, της αγοράς και του κεφαλαίου.

 

• Ζήσατε τη δικτατορία του Φράνκο στην πατρίδα σας. Φοβάστε ότι μπορούμε να ξαναζήσουμε τέτοιες εποχές στην Ευρώπη;

 

Σήμερα ζούμε τη δικτατορία του κεφαλαίου και όχι τη δικτατορία των όπλων. Είναι μια άλλη μορφή δικτατορίας. Η Ελλάδα έχει 27% ανεργία, η Ισπανία 25% ανεργία, ο κόσμος δεν μπορεί καν να επιβιώσει. Αυτό που ζούμε είναι ένας πολιτισμός του θανάτου.

 

• Εχετε γράψει βιβλία για την αυτοδιεύθυνση. Πόσο εφικτή είναι σε κοινωνίες όλο και πιο ολοκληρωτικές;

 

Στο καπιταλιστικό Μάντσεστερ του 19ου αιώνα, οι εργάτες κατάφεραν να δημιουργήσουν συνεταιρισμούς αλληλοβοήθειας, παραγωγικούς και καταναλωτικούς. Η συνεταιριστική παράδοση αναδύθηκε από το ίδιο το εργατικό κίνημα. Ο πατέρας μου το 1930, σε συνθήκες καπιταλισμού, δούλευε με άλλους συντρόφους του σε μεγάλη κοοπερατίβα, εργοστάσιο υαλικών. Λειτουργούσε στην εντέλεια, χωρίς αφεντικά και ιεραρχία. Αν ήταν εφικτό τότε, είναι και σήμερα.

 

• Επαιρναν όλοι τον ίδιο μισθό;

 

Οχι. Αυτό συνέβη αργότερα. Την εποχή της Ισπανικής Επανάστασης, ο θείος μου ήταν γραμματέας του Συνδικάτου Θεάματος της CNT και έπαιρνε τον ίδιο μισθό με τον τελευταίο εργάτη.

 

• Ο αναρχοσυνδικαλισμός στην Ισπανία ήταν ένα πολύ σημαντικό κίνημα. Παραμένει επίκαιρος ή ανήκει στο παρελθόν;

 

Οι θεμελιώδεις αρχές της ελευθεριακής ιδεολογίας παραμένουν έγκυρες: η ισότητα, η συνεργασία, ο αντικαπιταλιστικός χαρακτήρας. Το πρόβλημα είναι ότι τα ελευθεριακά συνδικάτα της Ισπανίας δεν έχουν πια τη δύναμη να υποστηρίξουν αυτές τις αρχές. Πριν από τον πόλεμο η αναρχοσυνδικαλιστική CNT ήταν το μεγαλύτερο κίνημα στην Ισπανία με 2 εκατομμύρια αγωνιστές. Σήμερα ο συνδικαλισμός στο σύνολό του βρίσκεται σε κρίση. Οση δύναμη απομένει στα συνδικάτα, έχει περάσει στα χέρια γραφειοκρατών και ρεφορμιστών, που υπηρετούν το σύστημα. Στη Γερμανία τα συνδικάτα λειτουργούν σαν καπιταλιστικές επιχειρήσεις.

 

• Υιοθετείτε μια ανθρωπιστική κοσμοθεωρία. Δεν είναι και ο ανθρωπισμός μια κακοπαθημένη έννοια, όταν ώς και βομβαρδισμοί γίνονται στο όνομά του;

 

Ο δικός μου ανθρωπισμός είναι αντικαπιταλιστικός, ελευθεριακός, αντιαστικός. Είναι μια έννοια που τη χρησιμοποιούν όλοι, όμως εγώ τη χρησιμοποιώ με την πρωταρχική της σημασία.

 

• Βρίσκετε ελπίδα σε κόμματα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ή οι Podemos στην Ισπανία;

 

Δεν ισοπεδώνω τις διαφορές ανάμεσα στα κόμματα. Δεν είναι όλοι ίδιοι. Ομως δεν εμπιστεύομαι τα πολιτικά κόμματα να διαχειρίζονται τις υποθέσεις του λαού. Πιστεύω στην εργατική χειραφέτηση και την άμεση δημοκρατία. Οσο για το Podemos, είναι ένας μικρός πυρήνας πρώην κομμουνιστών και ακαδημαϊκών, παιδιών του μπαμπά, απομακρυσμένων από τα προβλήματα της εργατικής τάξης. Προέρχονται βέβαια από το κίνημα της 15 Μάη των πλατειών, που ωστόσο δεν γεννήθηκε στους κόλπους της παραγωγής. Ελπιδοφόρο θεωρώ το κίνημα κατά των εξώσεων στην Ισπανία, τοπικά εγχειρήματα επανάκτησης και αυτοδιαχείρισης φυσικών πόρων -όπως το νερό, μικρές οικο-κολεκτίβες, χωριά με τοπικό νόμισμα. Κυρίως όμως θεωρώ ελπιδοφόρα τη διάχυση αυτών των εγχειρημάτων. Δεν μπορούν να αλλάξουν το σύστημα, αν η αντιπαράθεση δεν περάσει στον τομέα της παραγωγής. Χρειαζόμαστε μια επανάσταση των συνειδήσεων. Μόνο αν η εργατική τάξη συνειδητοποιήσει το μέγεθος της εκμετάλλευσής της, το πόσο υποφέρει και εξαθλιώνεται, θα μπορέσει να εξεγερθεί.

 

Τα βιβλία του συγγραφέα Ελένο Σάνια «Ανθρωπομανία» και «Η κοινωνία της αυτοδιεύθυνσης και οι εχθροί της» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Στάσει εκπίπτοντες»

 

http://ardin-rixi.gr/archives/18852?fb_action_ids=766391880065868&fb_action_types=news.publishes&fb_ref=pub-standard

ΝΑ ΣΗΚΩΘΟΥΜΕ ΟΡΘΙΟΙ – Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ

του Γιώργου Ν. Πολίτη

H επιμονή στην οικονομική ανάγνωση του «ελληνικού προβλήματος» είναι ανούσια. Η οικονομική κρίση δεν είναι αιτία, αλλά συνέπεια του προβλήματος. Κι εμείς αντί να χτυπάμε τη ρίζα του κακού, παλεύουμε να φυλαχτούμε από τους καρπούς του. Το δίλημμα «αριστερά ή δεξιά» έχει νόημα μόνο στις ανεπτυγμένες κοινωνίες. Η δική μας βρίσκεται σε προηγούμενο στάδιο. Είναι βυθισμένη στον Μεσαίωνα του παραλογισμού. Πρώτα πρέπει να ξεφύγει από αυτόν και μετά να αναζητήσει αριστερότερους ή δεξιότερους δρόμους. Μόνο αν, ως κοινωνία, επαναφέρουμε τη λογική στη ζωή μας, θα μπορέσουμε να σηκωθούμε όρθιοι. Αυτό είναι το πολιτικό πρόταγμα της εποχής.
Γιατί η κοινωνία συγχέει το σωστό με το λάθος, το καλό με το κακό; Μελετώντας ορισμένες χαρακτηριστικές ιστορίες νεοελληνικής τρέλας, λύνουμε εδραιωμένες παρεξηγήσεις:
• Ο λαός είναι ένας και ενιαίος ή χωρίζεται σε ομάδες με διαφορετικά και αντικρουόμενα συμφέροντα, που η πολιτική καλείται να διευθετήσει;
• Αν η ιδιοκτησία είναι το Άγιο Δισκοπότηρο του νεοφιλελευθερισμού, γιατί το «χαράτσι» της ΔΕΗ και η υπερφορολόγηση βαφτίζονται νεοφιλελεύθερα μέτρα;
• Ποιος είναι ο θεματοφύλακας του δημόσιου συμφέροντος; H εκάστοτε κυβέρνηση που εκλέγει η πλειοψηφία ή οι συνδικαλιστικές ενώσεις που ελέγχονται από τη μειοψηφία;
Στον τόπο που γέννησε τη Λογική, κυριαρχεί ο παραλογισμός. Να πώς θα τον νικήσουμε.

Η ΘΡΑΚΗ ΣΤΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

 

του Αναστάσιου Λαυρέντζου

Από τη δεκαετία του 1920 που η Θράκη ενσωματώθηκε στον ελλαδικό κορμό, πέρασε περίπου ένας αιώνας. Στο διάστημα αυτό η Τουρκία εξάλειψε την ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, στην Ίμβρο και στην Τένεδο, ενώ χρησιμοποιώντας ως μοχλό τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, έθεσε σε εφαρμογή μια πολιτική αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στην περιοχή. Στο ίδιο διάστημα το ελληνικό κράτος χειρίστηκε τα ζητήματα της Θράκης χωρίς μακροπρόθεσμη οπτική. Το αποτέλεσμα ήταν η Θράκη να καταδικασθεί σε έναν χρόνιο οικονομικό και δημογραφικό μαρασμό και παράλληλα να δοθεί πρόσφορο έδαφος στην τουρκική πολιτική για την προώθηση των στόχων της. Σήμερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Θράκη φθάνουν σε ένα κρίσιμο σημείο, καθώς οι μεταβολές ενός πλήθους παραμέτρων (κοινωνικών, οικονομικών, δημογραφικών) την οδηγούν σε ένα μεταίχμιο. Αυτό ακριβώς καταδεικνύει το παρόν βιβλίο το οποίο στη βάση αυτής της διαπίστωσης κάνει ένα ακόμη βήμα: καταθέτει μια τολμηρή πρόταση για μια Νέα Ελληνική Πολιτική στη Θράκη.

Σελίδες : 252

Λιανική τιμή: 15€
Έκπτωση: -10%
Τελική τιμή: 13,5€