βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα"

Ηλεκτρονικός χώρος ενημέρωσης και σχολιασμού

Archive for Δεκέμβριος 2012

2012 in review

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 31 Δεκεμβρίου 2012

The WordPress.com stats helper monkeys prepared a 2012 annual report for this blog.

Here’s an excerpt:

4,329 films were submitted to the 2012 Cannes Film Festival. This blog had 46,000 views in 2012. If each view were a film, this blog would power 11 Film Festivals

Click here to see the complete report.

Posted in Διάφορα | Leave a Comment »

Reuters:Το τρίγωνο εξουσίας της Ελλάδας

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 30 Δεκεμβρίου 2012

Στα τέλη του 2011, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών έκανε μια παθιασμένη έκκληση για βοήθεια για να σώσει τη χώρα του από την οικονομική καταστροφή.»Χρειαζόμαστε μια εθνική συλλογική προσπάθεια: όλοι μας πρέπει να σηκώσουμε το βάρος μαζί,» ανακοίνωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος έχει γίνει από τότε ηγέτης του σοσιαλιστικού κόμματος ΠΑΣΟΚ. » Χρειαζόμαστε κάτι που θα είναι δίκαιο και κοινωνικά αποδεκτό.»

Ήταν γραφτό να γίνει ένα κάλεσμα στα όπλα• σε αυτό κατέληξε, τονίζοντας μια βασική αδυναμία στις προσπάθειες της Ελλάδας για μεταρρύθμιση.

Η ιδέα του Βενιζέλου ήταν ένας νέος φόρος επί των ακινήτων, ο οποίος εισπράττεται μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος ώστε να είναι δύσκολο να αποφευχθεί. Το κοινό ήταν έξω φρενών και ο Τύπος τόνισε επίσης την οργή, επισημαίνοντάς τον εν λόγω  φόρο ως «Χαράτσι», όπως είχε ονομαστεί μια μισητή εισφορά από τους Οθωμανούς που είχε κάποτε επιβληθεί στους Έλληνες. Το όνομα κόλλησε και ο Γιώργος Παπανδρέου, πρωθυπουργός τότε, αισθάνθηκε υποχρεωμένος να ικετεύσει τους ψηφοφόρους: » Ας χάσουμε όλοι κάτι, έτσι ώστε να μην χάσουμε τα πάντα.»

Αλλά δε θα έχαναν όλοι από το φόρο αυτό. Πριν από δύο μήνες, ένας άνθρωπος εκ των έσω της βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας αποκάλυψε ότι μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης, πλήρωναν λιγότερο από το μισό του πλήρους συντελεστή, ή δεν πλήρωναν καθόλου το φόρο. Ο Νίκος Φωτόπουλος, ένας συνδικαλιστής ηγέτης στην επιχείρηση ηλεκτρισμού ΔΕΗ, ισχυρίστηκε ότι είχαν δοθεί εξαιρέσεις.

«Ήταν ένα δώρο για τα πραγματικά αφεντικά, τους πραγματικούς ιδιοκτήτες της χώρας», είπε.«Οι πλούσιοι δεν πληρώνουν, ακόμη και αυτή τη στιγμή.»

Αυτή τη φορά τα μέσα ενημέρωσης έκαναν μικρή φασαρία. «Η είδηση δεν καλύφθηκε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης … επειδή οι ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης ήταν μεταξύ εκείνων που ευνοήθηκαν,» δήλωσε αργότερα ο Φωτόπουλος. Κορυφαίες ημερήσιες εφημερίδες στην Αθήνα είτε δεν ανέφεραν ή υποβάθμισαν τους ισχυρισμούς του, όπως απεφάνθη σε μια ανασκόπηση το Reuters.

Για πολλούς παρατηρητές, το επεισόδιο απεικονίζει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην πολιτική, τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους ισχυρούς ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης. Τα αλληλένδετα συμφέροντα από αυτούς τους τομείς, αν και όχι κατ ‘ανάγκη παράνομα ή καταχρηστικά, θεωρούνται εμπόδιο στις προσπάθειες της Ελλάδας για τη διάσωση της οικονομίας της. Εν μέρει, λένε οι επικριτές, ευθύνονται για την σημερινή κρίση και για την παρεμπόδιση της μεταρρύθμισης.

Κορυφαίοι ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης σε επαφή με το Reuters, αρνήθηκαν να ασκήσουν αθέμιτη επιρροή ή να αναζητήσουν εύνοιες, ή δεν απάντησαν στις ερωτήσεις.

Αλλά με δεδομένο το διεθνή αντίκτυπο της κρίσης στην Ελλάδα, αυτό αφορά πλέον και άλλους παράγοντες πέρα από τη χώρα. Μια πηγή της τρόικας των δανειστών που διατηρεί την Ελλάδα εν ζωή – η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – είπε: » Το σύστημα είναι εξαιρετικά αιμομικτικό. Τα κατεστημένα συμφέροντα αντιστέκονται στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να καταστεί η οικονομία ανταγωνιστική.»

Αντίθετες πλευρές του ελληνικού πολιτικού φάσματος μιλούν για το θέμα σε πολύχρωμους όρους. » Στην Ελλάδα η πραγματική δύναμη είναι με τους ιδιοκτήτες των τραπεζών, τα μέλη του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και τα διεφθαρμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αυτό είναι το τρίγωνο της αμαρτίας,» δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας, ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ο Πάνος Καμμένος, ο ηγέτης του δεξιού κόμματος Ανεξάρτητοι Έλληνες, είπε: » Τα ελληνικά ΜΜΕ είναι υπό τον έλεγχο των ανθρώπων που εξαρτώνται από το κράτος. Τα ΜΜΕ ελέγχουν το κράτος και το κράτος ελέγχει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Είναι μια εικόνα αμοιβαίου εκβιασμού.»

Άλλοι είναι πιο μετρημένοι. Ερωτηθείς σχετικά με το ‘Χαράτσι’, ο Βενιζέλος αναγνώρισε ότι υπάρχουν ορισμένες «κραυγαλέες περιπτώσεις που πληρώνουν λιγότερο φόρο ή καθόλου», αλλά κατηγόρησε για αυτό τα φτωχά μητρώα που τηρούνται από τη δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού. «Σε καμία περίπτωση δεν υπήρχε καμία διάκριση υπέρ συγκεκριμένων ιδιοκτητών ακινήτων», είπε.

Ο Σίμος Κεδίκογλου, ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης, δήλωσε ότι αξιωματούχοι παρακολουθούν το φόρο ακίνητης περιουσίας και τυχόν σφάλματα θα διορθώνονται.

Προηγούμενες προσπάθειες για τον περιορισμό των πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων – ιδίως όσον αφορά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης – είχαν μικρή επίδραση, σύμφωνα με μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ανεξαρτησία, που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2011. Ανέφερε ότι τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, ‘παρέμειναν εξαιρετικά συγκεντρωτικά στα χέρια της κυβέρνησης της ημέρας’, και ότι «έχουν επηρεαστεί πλήρως, αν και με αδιαφανείς και ανεπίσημους τρόπους, από ισχυρά οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα που έχουν επιδιώξει να αυξήσουν την ισχύ τους, το κέρδος, ή και τα δύο.»

 

Η άνοδος των ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης

Η αλληλεπίδραση μεταξύ των πολιτικών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι κοινή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως στην Ιταλία, όπου ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ήταν τόσο πρωθυπουργός όσο και επικεφαλής του ομίλου των μέσων ενημέρωσης, και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης, όπως ο Ρούπερτ Μέρντοχ, πρόεδρος της News Corp, είχαν επαφές με διαδοχικούς πρωθυπουργούς.

Ωστόσο, οι επικριτές λένε ότι οι εν λόγω συνδέσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές στην Ελλάδα, επειδή το κράτος παίζει έναν μεγάλο ρόλο στην οικονομία, και λόγω του τρόπου που τα μέσα ενημέρωσης έχουν αναπτυχθεί εκεί.

Οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί και τα τηλεοπτικά κανάλια εμφανίστηκαν μόνο στη δεκαετία του 1980, μετά από δεκαετίες ελέγχου των κρατικών μέσων ενημέρωσης. Καθώς οι επιχειρηματίες έσπευσαν στο σωρό, η ρύθμιση ήταν τυχαία. Διαδοχικές κυβερνήσεις επέτρεπαν σε ραδιοτηλεοπτικούς φορείς να λειτουργούν χωρίς την κατάλληλη άδεια, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ για το 2011 σχετικά με τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Αυτή η ημι-οργανωμένη προσέγγιση οδήγησε την Ελλάδα να έχει ένα μεγάλο αριθμό μέσων ενημέρωσης για τον πληθυσμό των 11 εκατομμυρίων.

Το 2009 η χώρα είχε 39 εθνικές ημερήσιες εφημερίδες, 23 εθνικές κυριακάτικες εφημερίδες και 14 εθνικές εβδομαδιαίες εφημερίδες, σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη της ΕΕ για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Κατά κεφαλήν, η Ελλάδα έχει πολύ περισσότερους εθνικούς τίτλους εφημερίδων από ό,τι, ας πούμε, η Γερμανία ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Η χώρα έχει επίσης εννέα εθνικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, έξι εκ των οποίων ανήκουν σε ιδιώτες, και πολλούς ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.

Μια καλωδιακή αναφορά του 2006 από την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα, η οποία ελήφθη από το Wikileaks, επεσήμανε: » Πώς μπορούν όλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης να λειτουργούν επικερδώς; Δε μπορούν. Επιχορηγούνται από τους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι, ενώ θα επικροτούσαν οποιαδήποτε έσοδα από τις πωλήσεις των μέσων ενημέρωσης, χρησιμοποιούν τα μέσα ενημέρωσης κυρίως για την άσκηση πολιτικής και οικονομικής επιρροής.»

Ταυτόχρονα, ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας εκτός της ναυτιλιακής βιομηχανίας εξαρτάται από τις δημόσιες συμβάσεις ή τις άδειες.

«Οι περισσότερες εταιρείες στην Ελλάδα ουσιαστικά περιμένουν να πάρουν χρήματα από το κράτος,» δήλωσε ο Θεόδωρος Ρουσόπουλος, ο πρώην υπουργός Τύπου της κυβέρνησης. «Η Ελλάδα είναι επίσημα καπιταλιστική, αλλά στην πραγματικότητα σοσιαλιστική».

Ο ιδιοκτήτης Μέσων Ενημέρωσης Ιωάννης Αλαφούζος δήλωσε στο Reuters ότι ορισμένα από τα μέσα ενημέρωσης «αποτελούν γραφεία τύπου για τις ομάδες επιχειρήσεων.» Ο Αλαφούζος, του οποίου η οικογένεια κατέχει το ΣΚΑΪ TV, τον πέμπτο μεγαλύτερο σταθμό στην Ελλάδα, και την Καθημερινή, μια κορυφαία εφημερίδα, προσθέτει: «Έχει εξελιχθεί σε μια εντελώς ανθυγιεινή κατάσταση. Ο σκοπός των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι σε μεγάλο βαθμό η εκτέλεση ειδικών καθηκόντων για τους ιδιοκτήτες τους.»

Ο Αλαφούζος, του οποίου ο πλούτος προέρχεται από τη ναυτιλία, δήλωσε ότι η οικογένειά του ήταν προσεκτική ώστε να μην εξαρτάται από τις συναλλαγές της κυβέρνησης. Οι επικριτές του λένε ότι ο ΣΚΑΪ ήταν μεταξύ των εταιρειών που βρέθηκαν να μην πληρώνουν κανένα χαράτσι – μια παράλειψη που ο ΣΚΑΪ υποστηρίζει ότι προκλήθηκε από την τοπική γραφειοκρατία – και ότι τα μέσα μαζικής ενημέρωσης συμφερόντων του επωφελούνται από την κρατική διαφήμιση. Ο Αλαφούζος περιέγραψε την τελευταία ως ένα ελάχιστο ποσοστό των εσόδων των μέσων ενημέρωσης των συμφερόντων του.

 

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ

Ένα πλέγμα αλληλένδετων συμφερόντων είναι το MEGA Channel, ο μεγαλύτερος τηλεοπτικός σταθμός στην Ελλάδα, που είναι συνιδιοκτησία από επιχειρηματίες οι οποίοι είναι ηγέτες ή έχουν ισχυρές διασυνδέσεις με άλλους τομείς της οικονομίας.

Η μεγαλύτερη συλλογική συμμετοχή στον τηλεοπτικό σταθμό ανήκει σε μέλη της οικογένειας του Γεωργίου Μπόμπολα. Ένας από τους γιους του, ο Φώτιος, είναι διευθυντής της Τηλέτυπος, της εταιρείας συμμετοχών του καναλιού. Ένας άλλος γιος του, ο Λεωνίδας, είναι διευθύνων σύμβουλος και βασικός μέτοχος της Ελλάκτωρ, μιας γιγαντιαίας κατασκευής που ιδρύθηκε από τον πατέρα του, και που έχει συμμετάσχει σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ συμβάσεων με το κράτος. Ο Λεωνίδας δεν έχει καμία συμμετοχή στην Τηλέτυπος.

Η οικογένεια Μπόμπολα ελέγχει επίσης το Έθνος, μια δημοφιλή καθημερινή και κυριακάτικη εφημερίδα, άλλα έντυπα μέσα ενημέρωσης και ιστοσελίδες. Από τα μεγάλα, γκρι κεντρικά γραφεία της εκδοτικής εταιρίας τους στο Χαλάνδρι, ένα βόρειο προάστιο της Αθήνας, η έκταση των συμφερόντων της οικογένειας είναι προφανής. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται ο δρόμος-δαχτυλίδι της Αθήνας, που χτίστηκε από μια διεθνή κοινοπραξία όπου συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάκτωρ. Παράλληλα με το δρόμο βρίσκεται μια νέα σιδηροδρομική γραμμή προς το αεροδρόμιο, που επίσης κατασκευάστηκε με τη συμμετοχή Μπόμπολα.

Ο Γιώργος Μπόμπολας αρχικά δεν απαντούσε σε ερωτήματα σχετικά με τα διάφορα συμφέροντα της οικογένειάς του. Αντ ‘αυτού, η εφημερίδα του ΕΘΝΟΣ δημοσίευσε αρκετά άρθρα κατά τις ημέρες αφού το Reuters του είχε υποβάλει ερωτήσεις. Ένας, ισχυρίστηκε ότι το Reuters συνεχίζει, φαίνεται, να στοχεύει στη χώρα μας, την ελληνική οικονομία και την επιχειρηματικότητα. Ένας άλλος περιέγραψε το Reuters ως την «πέμπτη φάλαγγα» για την τρόικα και ισχυρίστηκε ότι η Αθήνα είχε πλημμυρίσει από ξένους που είχαν «αναλάβει την κατεδάφιση των δημόσιων προσώπων σύμφωνα με τις αγγλοσαξονικές πρακτικές.»

Μετά από ένα ακόμη αίτημα από το Reuters, ο Μπόμπολας ανέφερε σε επιστολή: » Δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που ανήκουν σε εταιρείες στις οποίες συμμετέχω, για την προώθηση των συμφερόντων της μητρικής εταιρείας ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΑΕ, … η εφημερίδα Έθνος ποτέ δεν έχει χρησιμοποιήσει την επιρροή της, ούτε ζήτησε χάρες από ηγεμόνες, προς όφελος της Ελλάκτωρ.»

Ο Μπόμπολας, δήλωσε ότι πρώην πρωθυπουργοί θα μπορούσαν επαληθεύσουν ότι ο ίδιος ποτέ δεν είχε ζητήσει οποιεσδήποτε εύνοιες και προσθέτει: «Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η σοβαρή κριτική της εφημερίδας Έθνος στις κυβερνητικές ενέργειες και τους πολιτικούς γενικά, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως εμπόδιο και δε συνέβαλε στα εταιρικά συμφέροντα της Ελλάκτωρ».

Σε γραπτή δήλωση, η κατασκευαστική εταιρεία Ελλάκτωρ, δήλωσε ότι οι θυγατρικές της συμμετέχουν σε ιδιωτικές και δημόσιες συμβάσεις, και ότι επιδιώκει τις δημόσιες συμβάσεις «συμμετέχοντας αποκλειστικά σε ανοικτούς διεθνείς διαγωνισμούς, σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.»

Άλλοι παράγοντες που εμπλέκονται στο MEGA Channel περιλαμβάνουν την οικογένεια του Βαρδή Βαρδινογιάννη, που έχει εξέχουσα θέση στο πετρέλαιο και τη ναυτιλία, και ο Σταύρος Ψυχάρης, ο οποίος ελέγχει την εταιρεία ΔΟΛ των μέσων ενημέρωσης.

Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, γιος του Βαρδή, εξυπηρετεί το MEGA Channel, και η οικογένεια διαθέτει επίσης ένα μικρότερο σταθμό που ονομάζεται Star Channel. Η οικογένεια είναι επίσης ο κύριος μέτοχος της Motor Oil Hellas, μίας από τις δύο ελληνικές εταιρείες διύλισης.

Σε ένα email, ένα εκπρόσωπος της οικογένειας, δήλωσε: » Οι περισσότερες από τις εταιρείες μας βασίζονται στο εξωτερικό ή έχουν μια διεθνή έκθεση. Η παραγωγή και οι πωλήσεις του διυλιστηρίου της Motor Oil Hellas, της μεγαλύτερης επένδυσής μας στην Ελλάδα, είναι σταθερά προσανατολισμένες στο 70 % των εξαγωγών … Καμία από τις εταιρείες μας δε βασίζονται καθ ‘οιονδήποτε τρόπο σε κρατικά συμβόλαια ή επιχειρήσεις.»

Ο Ψυχάρης, του οποίου η εταιρεία ΔΟΛ εκδίδει κορυφαίες εφημερίδες και έχει κερδίσει κρατικές συμβάσεις στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τα ταξίδια, και την εκτύπωση, είναι πρόεδρος του MEGA Channel.

Το 2006, μήνυσε δύο δημοσιογράφους-ερευνητές που ισχυρίστηκαν σε ραδιοφωνική εκπομπή ότι πίεσε για την πώληση των Eurofighters στην Ελλάδα και είχε χρησιμοποιήσει τις εφημερίδες του για να προωθήσει τα πλεονεκτήματα μιας συμφωνίας. Ο Ψυχάρης αρνήθηκε τους ισχυρισμούς. Τρία χρόνια αργότερα, μετά από μια ακροαματική διαδικασία, η υπόθεσή του απορρίφθηκε.

Το δικαστήριο απέρριψε τη μία αίτηση των δημοσιογράφων, αλλά δέχθηκε ότι η εφημερίδα του Ψυχάρη είχε κάνει εκστρατεία για τη συμφωνία των Eurofighter. Η αίτηση αναιρέσεως εκκρεμεί. Ο Ψυχάρης δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την υπόθεση.

Στα τέλη Νοεμβρίου μία από τις εφημερίδες του άσκησε κριτική στον Απόστολο Κακλαμάνη, τον πρώην ομιλητή της Βουλής των Ελλήνων, ο οποίος είχε πει στους νομοθέτες του ΠΑΣΟΚ ότι η εποχή που οι ολιγάρχες «διόριζαν τον αρχηγό του κόμματος» είχε περάσει. Ημέρες αφού ο Κακλαμάνης μίλησε έξω από τα δόντια, Το Βήμα, μια κορυφαία εφημερίδα που ελέγχεται από τον Ψυχάρη, δημοσίευσε ένα άρθρο που αναφερόταν στα σχόλια του και υποσχόταν να κάνει δήθεν ενοχλητικές αποκαλύψεις για τον Κακλαμάνη.

Ο Ψυχάρης δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με τις επενδύσεις του στα μέσα ενημέρωσης ή τα ευρύτερα συμφέροντα του.

Οι επικριτές των δεσμών μεταξύ των μέσων ενημέρωσης και των επιχειρήσεων αναφέρουν, επίσης, την περίπτωση ενός έργου ορυχείου χρυσού στη Χαλκιδική, στη Βόρεια Ελλάδα. Τα ορυχεία πουλήθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση το 2003, σε μια νεοσυσταθείσα Ελληνική μεταλλευτική εταιρεία. Λίγο αργότερα, η κατασκευαστική εταιρεία στην οποία η οικογένεια Μπόμπολα έχει συμφέροντα, απέκτησε ένα μερίδιο σε αυτή.

Τοπικοί αντίπαλοι αγωνίστηκαν σθεναρά εναντίον μιας άδειας για το έργο εξόρυξης που χορηγήθηκε, υποστηρίζοντας ότι θα βλάψουν το περιβάλλον. Ο Τόλης Παπαγεωργίου, ηγετική φυσιογνωμία στην ομάδα διαμαρτυρίας Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, ισχυρίστηκε ότι οι εφημερίδες που ελέγχονται από την οικογένεια Μπόμπολα παρέλειψαν να αναφέρουν μεγάλες διαδηλώσεις που αντιτίθενται στο ορυχείο και επέκριναν την υπουργό περιβάλλοντος, Τίνα Μπιρμπίλη, η οποία μπλόκαρε μια άδεια για αυτό.

» Λίγες μόλις μέρες στη νέα της δουλειά το 2009, έγινε ο στόχος των μέσων μαζικής ενημέρωσης που ελέγχονται από το Μπόμπολα, επειδή αρνήθηκε να χορηγήσει άδεια στην εταιρεία εξόρυξης,» ισχυρίστηκε ο Παπαγεωργίου.

Λίγο μετά το διορισμό Μπιρμπίλη το 2009, οι εφημερίδες που ανήκουν στην οικογένεια Μπόμπολα την βάφτισαν «Πράσινη Τίνα» και επέκριναν την απόδοσή της. Οι εκθέσεις ανέφεραν ότι είχε εμποδίσει πολλά είδη ανάπτυξης. Τα άρθρα δεν ανέφεραν ότι οι ιδιοκτήτες των εφημερίδων είχαν συμφέρον της οικογένειας στο ορυχείο ή το εμπόριο κατασκευής.

Στην επιστολή του προς το Reuters, ο Μπόμπολας δήλωσε ότι το Έθνος στηρίζει σθεναρά μεγάλης κλίμακας έργα που δημιουργούν θέσεις απασχόλησης και βοηθούν τη χώρα να ανακάμψει από την οικονομική κρίση.

Η Μπιρμπίλη, η οποία αρνήθηκε να σχολιάσει αυτό το άρθρο, απολύθηκε τον Ιούνιο του 2011. Η άδεια για τη λειτουργία του ορυχείου χορηγήθηκε στη συνέχεια. Μετά την έκδοσή της, η κατασκευαστική εταιρεία Ελλάκτωρ, σύμφωνα με τους ετήσιους λογαριασμούς της, κέρδισε  € 261 εκατομμύρια από το ξεπούλημα εν μέρει και εν μέρει επανεκτίμηση της συμμετοχής της σε μια καναδική εταιρεία που είχε μέχρι τότε αγοράσει το 95 τοις εκατό του ορυχείου.

Ο πρώην βοηθός του Έλληνα πρωθυπουργού της εποχής, δήλωσε ότι η απόλυση Μπιρμπίλη δε σχετιζόταν με το ορυχείο. Ο πρώην υπουργός περιβάλλοντος που ενέκρινε την άδεια, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, δήλωσε ότι «η απόφαση ελήφθη αποκλειστικά και μόνο με βάση τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων», η οποία ήταν θετική για το ορυχείο.

Στην επιστολή του προς το Reuters, ο Μπόμπολας, δήλωσε ότι η μόνη σύνδεση της οικογένειάς του με το ορυχείο είναι η έμμεση συμμετοχή του γιου του με λιγότερο από ένα 1% ποσοστό.

 

ΔΥΟ ΚΑΠΕΛΑ

Στα μέσα ενημέρωσης, πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων μπορεί να προκύψουν ακόμα και σε χαμηλά επίπεδα. Κρυμμένη μέσα στην έδρα στην Αθήνα, της Ένωσης δημοσιογράφων, της ΕΣΗΕΑ, βρίσκεται μια λίστα με τα μέλη της που εργάζονται για την κυβέρνηση, για παράδειγμα σε γραφεία Τύπου. Δεκάδες φορούν ένα δεύτερο καπέλο ως δημοσιογράφοι εφημερίδας ταυτόχρονα.

Οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύουν στα μέλη της να εργάζονται για φορείς που καλύπτουν ως δημοσιογράφοι. Σε μια προσπάθεια να αποκαλυφθούν εκείνοι που παραβιάζουν τον κανόνα, η Ένωση έλαβε λίστα των δημοσιογράφων που απασχολούνταν από την κυβέρνηση το 2005. Αλλά ποτέ δεν δημοσιεύθηκε.

Κάποιοι από αυτούς που κατονομάζονται στον κατάλογο παραπονέθηκαν. Έλληνες αξιωματούχοι έκριναν ότι η δημοσίευση του καταλόγου θα παραβίαζε την ιδιωτική ζωή. Ήταν μια απόφαση που ο Δημήτρης Τρίμης, ο πρόεδρος της Ένωσης, αποδέχεται ως μια σοβαρή ήττα.

«Υπάρχει ένα τρίγωνο πολιτικών δυνάμεων, οικονομικών δυνάμεων και ιδιοκτητών μέσων μαζικής ενημέρωσης, και κανείς δεν μπορεί να πει ποιος έχει το πάνω χέρι,» είπε στο Reuters, καθισμένος κάτω από τα σκονισμένα πορτραίτα των προκατόχων του. «Ξεκινά από την κορυφή, μεταξύ του υπουργού και του εκδότη, και περνάει μέσα στο γραφείο Τύπου και το δημοσιογράφο. Είναι μια πυραμίδα.»

Ένα παράδειγμα, είπε, ήταν ένα τηλεοπτικό στούντιο που δημιουργήθηκε το 2007 από το Υπουργείο Γεωργίας για την προώθηση των δραστηριοτήτων του. Παρά το γεγονός ότι περίπου 50 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών δημοσιογράφων, είχαν προσληφθεί, μόνο λίγοι είχαν πράγματι αντικείμενο εργασίας, είπε. «Πολλοί περισσότεροι από ό,τι θα χρειάζονταν είχαν προσληφθεί και ήταν σαφές ότι ήταν ένας πολιτικός διορισμός,» δήλωσε ο Τρίμης.

Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου δήλωσε ότι στο στούντιο δεν απασχολούνται με πλήρες ωράριο και ότι αυτό έκλεισε το 2009.

Το Reuters έχει εντοπίσει τουλάχιστον εννέα υπαλλήλους τύπου για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που επίσης γράφουν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό παρέλειψαν να αναφέρουν την ανάγκη του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας να μεταρρυθμιστεί. Οι «διπλό-καπελάδες» περιλαμβάνουν τον Αλέξανδρο Κασιμάτη, έναν οικονομικό δημοσιογράφο σε κυριακάτικη εφημερίδα, ο οποίος εργάζεται και ως επικεφαλής των δημοσίων σχέσεων για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (CMC), βασικός οικονομικός ρυθμιστής των εισηγμένων εταιρειών. Το Reuters δεν θα μπορούσε να βρει άρθρα από τον Κασιμάτη, ο οποίος γράφει για τις εταιρείες, αλλά όχι και για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, στην οποία δήλωνε τον CMC ρόλο του.

Ο Κασιμάτης δήλωσε: «Δεν είναι μια σύγκρουση συμφερόντων. Η Ένωση Δημοσιογράφων Αθήνας επιτρέπει στα μέλη να εργάζονται στα γραφεία τύπου, εφόσον δεν υπερκαλύπτουν αυτούς που εργάζονται για αυτά. Και ποτέ δεν γράφω για την Ε.Κ.»

Σε ένα e-mail στο Reuters, ο Κώστας Μποτόπουλος, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, είπε ότι οι δύο θέσεις εργασίας του Κασιμάτη ήταν συμβατές.

Ένας άλλος δημοσιογράφος, ο οποίος δεν αντιμετώπισε άμεση σύγκρουση συμφερόντων, ακόμα και το παρατσούκλι Φως-Νερό-Τηλέφωνο από τους συναδέλφους του δημοσιογράφους ειπώθηκε επειδή εργαζόταν τόσο για την εφημερίδα Το Βήμα όσο και για τρεις δημόσιες εταιρείες κοινής ωφέλειας. Η Ιωάννα Μάνδρου, η οποία τώρα εργάζεται για την Καθημερινή και το ΣΚΑΪ, επιβεβαίωσε ότι είχε εργαστεί στο γραφείο Τύπου του ΟΤΕ, μια κρατική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, και για μικρό διάστημα ως σύμβουλος σε μια κρατική εταιρεία ύδρευσης. Είπε ότι δεν είχε εργαστεί για εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας.

«Στο Βήμα ήμουν δημοσιογράφος που κάλυπτε δικαστικές υποθέσεις και δεν είχε καμία σχέση με τη δουλειά μου στον ΟΤΕ. Και όταν λέω «εργάστηκα» για τον ΟΤΕ, κυριολεκτικά σημαίνει ότι εργάστηκα,» ανέφερε. «Μπορώ να σας πω ότι περίπου το 95 % των ατόμων που απασχολούνται σε παρόμοιες θέσεις εργασίας δεν κάνουν τίποτα.»

Είπε ότι ήταν κοινό για τους πολιτικούς να κανονίζουν τις θέσεις αυτές ως εύνοιες.

Ο Κεδίκογλου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, δήλωσε ότι τα μέλη του συνδικάτου των δημοσιογράφων «έχουν το δικαίωμα να εργάζονται σε κρατικές επιχειρήσεις και ως υπεύθυνοι τύπου, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και υπό τον όρο ότι δεν έχουν συγκρουόμενα συμφέροντα.»

 

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ

Πάνω από κρασί και σουβλάκια σε ένα δροσερό βράδυ του Οκτωβρίου 2004, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής κήρυξε τον πόλεμο στις ισχυρές δυνάμεις στην ελληνική κοινωνία.

«Εμείς δε θα επιτρέψουμε σε πέντε νταβατζήδες και πέντε κατεστημένα συμφέροντα να χειραγωγήσουν την πολιτική ζωή μας,» είπε στους συντηρητικούς νομοθέτες που κάλεσε για δείπνο στην ταβέρνα Μπαϊρακτάρης στην Αθήνα, σύμφωνα με ανθρώπους που παρέστησαν στη συνεδρίαση. Δε διευκρίνισε σε ποιους αναφερόταν.

Οι μεταγενέστερες προσπάθειες του Καραμανλή να περιορίσει την πρόσβαση σε δημόσιες συμβάσεις από ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης απαντήθηκαν με πλήρως μετωπικές επιθέσεις από τον Τύπο. Αλλά στο τέλος, η ήττα ήρθε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: το 2005, τα εν λόγω σχέδια Καραμανλή παραβίασαν τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ, αναγκάζοντάς τον να τα καταργήσει.

Από τότε, καμία σημαντική προσπάθεια δεν έχει γίνει για την αντιμετώπιση της διαπλοκής συμφερόντων. Οι πολιτικοί που συγκρούονται με ιδιοκτήτες ΜΜΕ κινδυνεύουν έναν κακό Τύπο, σύμφωνα με τα λόγια ενός ανώτερου Έλληνα πολιτικού που μίλησε στο Reuters για τις εμπειρίες του, όταν ήταν υπουργός στην πρώην κυβέρνηση. Σε μία περίπτωση, είπε, ο ιδιοκτήτης μέσων ενημέρωσης του ζήτησε να βοηθήσει να σταματήσει μια δικαστική έρευνα για τις υποθέσεις του ιδιοκτήτη. Και, σε μια άλλη, ένας εκδότης εφημερίδας που όφειλε ένα εκατομμύριο ευρώ σε κρατική εταιρεία, επικοινώνησε με αυτόν επιδιώκοντας μια συμφωνία για να ξεφύγει από το χρέος.

«Είπε ότι θα βάζει μια αγγελία για την κρατική εταιρεία κάθε μέρα στην εφημερίδα για να το διευθετήσει.’ Περίμενε να καλέσω την εταιρεία και να κάνω μια συμφωνία. Αρνήθηκα να παρέμβω,» είπε ο πρώην υπουργός, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. Είπε ότι στη συνέχεια ήταν θέμα αρνητικών αναφορών στην εφημερίδα του εκδότη.

Η εμμονή των πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων αντανακλάται στον τελευταίο Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς που καταρτίζεται από την ομάδα εκστρατείας της Διεθνούς Διαφάνειας (TI). Η Ελλάδα κατετάγη 94η – 14 θέσεις χαμηλότερα από ό,τι το 2011 και στη χαμηλότερη κατάταξη κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ – και το ελληνικό παράρτημα της ομάδας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «υπάρχουν σημαντικά διαρθρωτικά ζητήματα με την εκτελεστική εξουσία, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τον επιχειρηματικό τομέα.»

Ο Κεδίκογλου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, δήλωσε σήμερα ότι οι υπουργοί θέλουν να «εξομαλύνουν» το ραδιοτηλεοπτικό τομέα. Η κυβέρνηση σκοπεύει να μεταρρυθμίσει το καθεστώς των «προσωρινών αδειών» και να φέρει μια «νομοθεσία που θα θέσει σε μόνιμη βάση τους κανόνες που ισχύουν για την αγορά της τηλεόρασης», είπε.

Ακόμη και χωρίς τη νομοθεσία, το τοπίο αλλάζει. Μέχρι το 2013 η οικονομία της Ελλάδας θα έχει ελαττωθεί κατά ένα τέταρτο σε πέντε χρόνια. Οι οικονομικές πιέσεις έχουν ενταθεί. Η διαφήμιση έχει συρρικνωθεί και μια μελέτη του Reuters δημοσίευσε πρόσφατα λογαριασμούς που δείχνουν ότι οι κορυφαίες 18 εταιρείες μέσων ενημέρωσης στην Αθήνα, έχουν δηλώσει χρέη συνολικού ύψους άνω των € 2 δισεκατομμυρίων.

Την ίδια ώρα, οι διεθνείς δανειστές που διατηρούν την Ελλάδα εν ζωή θέλουν πραγματική μεταρρύθμιση σε αντάλλαγμα για τα δισεκατομμύρια τους. Για παράδειγμα, απαιτούν οι διαχειριστές που διορίζονται από την τρόικα να παρίστανται στα διοικητικά συμβούλια των τραπεζών και να έχουν τον τελευταίο λόγο στην έγκριση μεγάλων δανείων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Οι εφημερίδες Έθνος και Το Βήμα αντέδρασαν στην πρόταση αυτή με καυστικά άρθρα. «Η Ελλάδα δεν είναι αποικία,» έγραψε ο Ψυχάρης σε πρωτοσέλιδο άρθρο στο Βήμα. «Απευθύνομαι σε εκείνους που πιστεύουν πως ό,τι δεν έκανε το Τρίτο Ράιχ, μπορεί τώρα να επιτευχθεί με μικροπωλητές χρημάτων της Ευρώπης.»

http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/reuters——2012121783498/

Posted in Ελλάδα, Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Με ετικέτα: , | Leave a Comment »

Η ανίατη ασθένεια της ελεύθερης οικονομίας

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 30 Δεκεμβρίου 2012

Οι «πατέρες» του δόγματος της Ελεύθερης Οικονομίας, ίσως του καλύτερου δυνατού οικονομικού συστήματος που «συνέλαβε» ποτέ ο άνθρωπος, δεν είναι άλλοι από τους Adam Smith (του Σκωτσέζου ο οποίος το 1776 εξέδωσε το θαυμάσιο έργο του «Inquiry in the Causes of the Wealth of Nations») και David Ricardo (του γιου ενός τραπεζίτη πορτογαλικής καταγωγής εγκατεστημένου στο Λονδίνο, ο οποίος το 1817 εξέδωσε την κλασσική πραγματεία «Principles of Political Economy and Taxation»). Οι αρχές του συγκεκριμένου δόγματος είναι απλούστατες και συνοψίζονται σε μία βασική θεώρηση, η οποία υποστηρίζει τα παρακάτω: Επαφιόμενο στον εαυτό του και απελευθερωμένο από εμπόδια και ελέγχους το Κεφάλαιο, θα κατευθύνεται αυτόματα και οποιαδήποτε στιγμή εκεί που τα κέρδη είναι τα υψηλότερα δυνατά. Κατά συνέπεια και όσον αφορά τα εμπορεύματα (την παραγωγή), το «σχετικό ύψος» του κόστους παραγωγής θα καθορίζει τον τόπο παραγωγής των προϊόντων.

 

Από τη χρονική στιγμή και μετά που εφαρμόσθηκε σωστά το παραπάνω Οικονομικό Δόγμα, διαπιστώθηκε ότι προκαλεί στην κυριολεξία θαύματα. Ειδικότερα, μεταξύ των ετών 1960 και 2000 εξαπλασιάστηκε ο οικονομικός πλούτος του πλανήτη και οι χρηματιστηριακές αξίες στη Νέα Υόρκη αυξήθηκαν σχεδόν κατά 1000%. Η δημιουργικότητα, η δύναμη και η ανεξάντλητη ενέργεια που προσφέρει στον άνθρωπο η Ελεύθερη Οικονομία απεδείχθη μοναδική στο είδος της, πηγή της τεράστιας ανθρώπινης ανάπτυξης και εξέλιξης που «χαρακτήρισε» το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα. Ο «αιώνιος δυϊσμός» όμως που διέπει τη Φύση στο σύνολο της, ο οποίος μας διδάσκει ότι όλα τα αντικείμενα και οι έννοιες συνοδεύονται πάντοτε από το αντίθετο τους (ημέρα – νύχτα, κρύο – ζέστη, ομορφιά – ασχήμια, Θεός – διάβολος κ.ο.κ.), δεν μπορούσε παρά να έχει εφαρμογή και στο συγκεκριμένο «Οικονομικό δόγμα». Το πρόβλημα του, το οποίο ήταν απόλυτα γνωστό στους δύο «ιδρυτές» της Ελεύθερης Οικονομίας, δεν είναι άλλο από την «κατανομή των πόρων» που προέρχονται από την εξαιρετικά αποτελεσματική αυτή «δραστηριοποίηση» του Κεφαλαίου. Η λύση που έδωσαν («απάντηση» στο πρόβλημα) ήταν δυστυχώς ανάλογη του υψηλού ήθους (θρησκευόμενοι αμφότεροι), του χώρου (Μεγάλη Βρετανία, με πλήθος φτωχούς κατοίκους τότε) και του χρόνου που έζησαν (περί το 1800). Η συνταγή τους, κάτω από τις παραπάνω συνθήκες, ήταν επίσης απλή και επικεντρώθηκε στο αξίωμα «Trickle down effect», το οποίο στηρίζεται στην έννοια της ικανοποίησης των ανθρώπινων αναγκών και «θέλει» να ισχύει τόσο για τους ανθρώπους, όσο και για τις επιχειρήσεις. Το αξίωμα «ισχυρίζεται» ότι:

Όταν ο πλούτος φτάσει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο «κορεσμού» (υπέρ-ικανοποίησης των αναγκών των πλουσίων), τότε η αναδιανομή από τους πλούσιους στους φτωχούς ακολουθεί αυτόματα («μοιράζεται» ο πλούτος). Δυστυχώς, τόσο ο Adam Smith όσο και ο David Ricardo, συνέδεσαν τις Ανάγκες με τη Χρήση, γεγονός που αποδεδειγμένα στερείται κάθε ανθρώπινης λογικής, αν και πιθανόν να κατέληξαν σε αυτό από την παρατήρηση των «φυσικών κανόνων» (όπου τα ζώα σκοτώνουν κυρίως για να εξασφαλίσουν την τροφή τους), μη δίνοντας σημασία στην εντελώς αντίθετη ανθρώπινη συμπεριφορά. Σε κάθε περίπτωση όμως και ανεξάρτητα από το που στηρίχθηκε, το αξίωμα δεν έχει απολύτως καμία ισχύ και επομένως το πρόβλημα παραμένει άλυτο. Ακριβώς λόγω του «εγγενούς» αυτού προβλήματος (η Οικονομία και η Επιχείρηση είναι ζωντανοί οργανισμοί, «καθ΄ εικόνα του ανθρώπου – δημιουργού τους» και διαθέτουν σώμα, λογική και συναίσθημα σε πλήρη αναλογία με το μέγεθός τους – οι μεγαλύτερες κυρίως σώμα και οι μικρότερες κυρίως συναίσθημα), δημιουργήθηκε και «ανδρώθηκε» η ανίατη ασθένεια του Καπιταλισμού (υπέρ-συγκέντρωση Κεφαλαίων σε λίγους, με απώτερο «ουτοπικό» στόχο την επίτευξη μίας και μοναδικής παγκόσμιας επιχείρησης, ενός και μοναδικού ιδιόκτητου παγκόσμιου πλούτου), η οποία δυστυχώς απειλεί με τις διαρκείς «μεταστάσεις» της να καταστρέψει τον κατά τα άλλα υγιέστατο, «παραδειγματικό» «οργανισμό» της Ελεύθερης Οικονομίας. Οι αυτόνομες, αυτόβουλες, πανίσχυρες και εντελώς ανεξέλεγκτες πλέον Αγορές Κεφαλαίου, επιβοηθούμενες από την πρόσφατα παγκοσμιοποιημένη «αντιμετώπιση» του συστήματος, τείνουν να εξουσιάσουν απόλυτα τους ανθρώπους και τα κράτη, εξουδετερώνοντας την Πολιτεία και επιβάλλοντας τους δικούς τους όρους και κανόνες.

 

Είναι χαρακτηριστική εδώ η τελευταία φράση του προέδρου της γερμανικής κεντρικής τράπεζας Hans Tietmeyer το 1996 στο Νταβός της Ελβετίας, ενώπιον των 1.000 περίπου συγκεντρωμένων, «αντιπροσώπων» της ελίτ του πλανήτη «Από τώρα και στο εξής θα είσαστε όλοι κάτω από τον Έλεγχο των Χρηματαγορών», όπως και ο τίτλος του Spiegel την εβδομάδα της τρομοκρατικής επίθεσης (στις 11.9.2001) στη Νέα Υόρκη «Η παγκοσμιοποίηση είναι η καθημερινή Τρομοκρατία». Οι συνεχείς συγχωνεύσεις των μεγάλων ιδιωτικών Ομίλων (αν και ποτέ δεν επιτυγχάνουν τις «συνεργίες» που επικαλούνται, αλλά απλά «καταστρέφουν» θέσεις εργασίας – σύμφωνα με έρευνα της γαλλικής Le Monde, η οποία ανέλυσε 12 μεγάλες συγχωνεύεις εισηγμένων εταιρειών, όχι μόνο δεν αυξήθηκαν τα μεγέθη τους αλλά, αντίθετα, «απέδωσαν» συνολική ζημία άνω των 720 εκατ. δολαρίων), καθώς επίσης οι διαρκείς επεκτάσεις τους σε όλο τον κόσμο, αναδεικνύουν καθαρά το ένα σκέλος του προβλήματος (της καπιταλιστικής «ασθένειας» της Ελεύθερης Οικονομίας). Το άλλο σκέλος αφορά την «προσέγγιση» των χρηματαγορών με τα κράτη, η οποία δυστυχώς έχει «μεταλλαχθεί» σε σχέση «εντολοδόχου – υποτελούς». Στην περίπτωση που ένα κράτος δηλαδή «τολμήσει» να αυξήσει τις φορολογικές επιβαρύνσεις των «μεγάλων», αμέσως «αποχωρεί» το χρηματοοικονομικό Κεφάλαιο (εσωτερικό και διεθνές) και εγκαθίσταται σε κάποια άλλη γειτονική χώρα, η οποία του εξασφαλίζει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Η κυριότερη από αυτές είναι σήμερα η ιδιωτικοποίηση όλων των δημοσίων (συνήθως κοινωφελών) εταιρειών, οι οποίες στη συνέχεια «υπηρετούν» το δόγμα της «μεγιστοποίησης του κέρδους» Μία χώρα όμως, η οποία με τη θέληση της «παραδίδει» στο διεθνές (και άπατρις) Κεφάλαιο της σημαντικότερες δημόσιες Υπηρεσίες της, οι οποίες αγγίζουν και εξυπηρετούν «συλλογικά» συμφέροντα, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει την τεράστια συγκέντρωση Κεφαλαίου και Δύναμης σε λίγους, μέσω των συγχωνεύσεων των ιδιωτικών Ομίλων (οι επιτροπές ανταγωνισμού σπάνια απαγορεύουν συγχωνεύσεις, ευρισκόμενες πιθανότατα ακόμη στην προ-παγκοσμιοποίησης εποχή), δεν μπορεί παρά να απολέσει τελικά την Εθνική κυριαρχία της και να αδρανοποιήσει εντελώς το Πολιτικό της σύστημα. Στην τελική «μορφή» της «εξέλιξης» αυτής, επί των Κυβερνήσεων, των Κοινοβουλίων, των Δικαστών, των Συνδικάτων, του Τύπου, της Εκκλησίας, του Στρατού, των Διανοουμένων και των Επιστημόνων θα κυριαρχούν οι Αγορές Κεφαλαίου, στις οποίες εμπιστευόμαστε τη διαχείριση της Ελεύθερης Οικονομίας, «βιώνοντας νοερά» όχι τη σημερινή, αλλά την προ-παγκοσμιοποίησης εποχή. Η Ελεύθερη Οικονομία, η οποία είναι κατά την άποψή μας το μοναδικό «λειτουργικό» Κοινωνικό σύστημα, εφ’ όσον βέβαια στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στις μικρομεσαίες εταιρείες και στον επιτυχημένο Δημόσιο τομέα, οφείλει να προστατευθεί από όλους μας, μέσω της προστασίας των ανεξάρτητων ιδιωτικών επιχειρήσεων και των δημοσίων κοινωφελών.

Οι άνθρωποι θυσίασαν μέρος της ελευθερίας τους, αποδεχόμενοι κανόνες συμπεριφοράς και νόμους, με αντάλλαγμα την κοινωνική οργάνωση και την ασφάλεια τους, όχι την ανασφάλεια ή την υποτέλεια σε ένα απρόσωπο χρηματιστηριακό Κεφάλαιο, το οποίο απειλεί να από-συντονίσει την Ελεύθερη Οικονομία και να καταστρέψει κάθε κοινωνικό θεσμό. Η Ελεύθερη Οικονομία, από τη στιγμή που εφαρμόσθηκε σωστά, προσέφερε και συνεχίζει να προσφέρει τεράστιες υπηρεσίες στις ανθρώπινες Κοινωνίες. Οι ανεξέλεγκτες Αγορές Κεφαλαίου και οι «πολύ-ηπειρωτικές» πλέον υπέρ-επιχειρήσεις αποτελούν μία ασθένεια της, η οποία τείνει να εξελιχθεί σε παγκόσμια, θανατηφόρα επιδημία. Απέναντι της μπορούν να τοποθετηθούν μόνο οι υγιείς μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η ανάπτυξη των οποίων σταματάει όταν επέλθει ο «κορεσμός». Το «δόγμα» της Ελεύθερης Οικονομίας είναι αδύνατον να εγγυηθεί αυτήν την «ασφαλιστική δικλίδα», η «διαχείριση» της οποίας αποτελεί το αντικείμενο και την ουσιαστικότερη απασχόληση της εκάστοτε Πολιτείας.»

 Β.ΒΙΛΛΙΑΡΔΟΣ

http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/2012-12-26-23-28-10-2012122684181/

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Ένα, δυο, τρία, Κουρδικά κράτη

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 29 Δεκεμβρίου 2012

 

Η Ανατομία του Πολέμου στο Κουρδιστάν (Εκδόσεις Ινφογνώμων 2012) του Μουράτ Καραγιλάν, ντε φάκτο Αρχηγού του ΡΚΚ. Όποιος διαβάσει το βιβλίο θα καταλάβει ότι το καλύτερο που μπορεί η Άγκυρα να ελπίζει στο μέλλον είναι μια τουρκο-κουρδική συνομοσπονδία στη Μικρά Ασία. Τον ανταρτοπόλεμο τον έχει χάσει προ πολλού. 

Του Μάριου Ευρυβιάδη*
Για τα πάνω από πενήντα εκατομμύρια Κούρδων της Μέσης Ανατολής η ιστορική ειρωνεία  πήρε ένα περίπου αιώνα για να ολοκληρώσει σχεδόν, τον κύκλο της. 

 

Ενώ πριν εκατό περίπου χρόνια οι διεθνείς συγκυρίες και ισορροπίες διαμορφώθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να κάνουν αδύνατη τη δημιουργία κουρδικού κράτους στην μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο περίοδο, τότε που δημιουργήθηκε η Μέση Ανατολή όπως μας είναι σήμερα γνωστή, εκατό χρόνια μετά, οι διεθνείς συγκυρίες και ισορροπίες διαμορφώνονται έτσι ώστε να αποδομείται η Μέση Ανατολή όπως την έχουμε γνωρίζει και να τίθενται στέρεες βάσεις για τη δημιουργία όχι μόνο ενός αλλά ίσως και περισσότερων κουρδικών κρατών στην περιοχή.

Πρίν εκατό περίπου χρόνια άρχισε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος που ολοκληρώθηκε με τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη δημιουργία σταδιακά της σύγχρονης Μέσης Ανατολής. Δημιουργήθηκαν έτσι ή πιο ορθά «επινοήθηκαν» από τους Βρετανούς και τους Γάλλους ιμπεριαλιστές, κράτη όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και το Ιράκ, ενώ τέθηκαν οι προϋποθέσεις μέσω των Εντολών της Κοινωνίας των Εθνών, για να ακολουθήσουν και άλλα, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όπως η Συρία, ο Λίβανος, η Ιορδανία  και το 1948, το Ισραήλ. Τη δεκαετία του 1960 θα ακολουθήσει το Κουβέιτ και η Υεμένη ενώ τη δεκαετία του 1970 θα ανεξαρτητοποιηθούν και άλλα κατασκευάσματα των Βρετανών, που είναι τα σημερινά Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα του Περσικού Κόλπου. 

Με εξαίρεση την Αίγυπτο, της οποίας οι κρατικές αυτόνομες δομές πάνε πίσω στον 19ο αιώνα, όλα τα προαναφερθέντα κράτη, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ υπήρξαν παράγωγα του αγγλο-γαλλικού ιμπεριαλισμού. Βρετανοί και Γάλλοι, όταν δεν συγκρούονται στη Μέση Ανατολή συνεργάζονται αγαστά. Ήταν στη βάση ακριβώς μιας τέτοιας συνεργασίας που το 1916, με τη περιβόητη συμφωνία Sykes Picot, χώρισαν την Μέση Ανατολή σε δύο ζώνες επιρροής, ακριβώς όπως θα πράξουν οι Αμερικανοί με τους Σοβιετικούς το 1945, με τη Συμφωνία της Γιάλτας που θα μοίραζε μεταξύ τους την Ευρώπη και τα Βαλκάνια. 

Στους μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο περίοδο διακανονισμούς και κυρίως λόγω της νίκης των Κεμαλιστών στην Τουρκία αλλά και της βρετανικής βούλησης να διατηρήσουν τον έλεγχο των πετρελαιοπαραγωγικών περιοχών του Βορείου Ιράκ (Βορείου Κουρδιστάν) οι Κούρδοι, μια από τις μεγαλύτερες εθνότητες της Μέσης Ανατολής, όχι μόνο έμειναν χωρίς πατρίδα αλλά βρέθηκαν σταδιακά κάτω από τον έλεγχο τεσσάρων κρατών της περιοχής. Το Δυτικό Κουρδιστάν θα βρεθεί κάτω από τον έλεγχο της Τουρκίας, το Βόρειο υπό το Ιράκ, το Ανατολικό υπό το Ιράν και το Νότιο υπό τη Συρία. Από τότε μέχρι το  τέλος του Ψυχρού Πολέμου οι τέσσερις αυτές χώρες, συνεργαζόμενες συνήθως μεταξύ τους αλλά και λειτουργώντας ξεχωριστά, ακολούθησαν βίαιες μέχρι και γενοκτονικές πολιτικές ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία ενός ή περισσότερων κουρδικών κρατών. 

Κουρδικά κράτη δημιουργήθηκαν στην Τουρκία (1927) και Ιράν (1946) αλλά καταπνίχθηκαν στο αίμα. Από τα τέσσερα κράτη, η Τουρκία και το Ιράν εφάρμοσαν γενοκτονικές πολιτικές για να καταπνίξουν τον κουρδικό εθνικισμό. Από το 1925 μέχρι το 1938 ο τουρκικός στρατός με τη βοήθεια κυρίως Γάλλων αλλά και των Ιρανών, σκότωσε ή εκτόπισε πέραν του 1,5 εκατομμυρίων Κούρδων με μεθόδους όχι διαφορετικές από αυτές που οι νέο-Τουρκοι χρησιμοποίησαν κατά των Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων της Μικράς Ασίας.

Στο Ιράκ οι οργανωμένες από το κράτος σφαγές των Κούρδων πήραν γενοκτονικές διαστάσεις τις δεκαετίες του 1970 και 1980. Μάλιστα, το 1988 επί καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν  χρησιμοποιήθηκαν και όπλα μαζικής καταστροφής –χημικά όπλα κατά των επαναστατημένων Κούρδων του Βορείου Ιράκ. 

Η αντίστροφη μέτρηση για να φθάσουμε στη σημερινή κατάσταση άρχισε με τον πρώτο πόλεμο του Περσικού Κόλπου ανάμεσα στο Ιράκ και το Ιράν (1980-88). Τότε το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, εξαπέλυσε επιδρομική επίθεση κατά του Ιράν που μόλις ένα χρόνο πριν είχε ολοκληρώσει την επανάστασή του κατά του φιλοδυτικού καθεστώτος του Σάχη. Ο Σαντάμ ενθαρρύνθηκε από τη Δύση να επιτεθεί κατά των μουλλάδων του Ιράν και στη διάρκεια του πολέμου είχε την αμέριστη υλική και διπλωματική υποστήριξη των Δυτικών (χρησιμοποίησε και χημικά όπλα κατά των Ιρανών εν γνώσει της Δύσης). Τότε οι Κούρδοι του Βορείου Ιράκ βρήκαν την ευκαιρία να επαναστατήσουν. Δυστυχώς για αυτούς, όταν ο πόλεμος Ιράκ – Ιράν τερματίστηκε χωρίς νικητή το 1980, ο Σαντάμ βρήκε την ευκαιρία να επιτεθεί εναντίον των Κούρδων που αφέθηκαν μόνοι από τους Δυτικούς με αποτέλεσμα τη σφαγή τους. 

Όταν ωστόσο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο Σαντάμ επετέθη και κατά του Κουβέιτ (1990) τούτη τη φορά, η Δύση , υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και τη συναίνεση των Σοβιετικών και των Κινέζων, αντέδρασε. Μετά τη στρατιωτική ήττα του Ιράκ το 1991 δημιουργήθηκαν ζώνες απαγορευμένων πτήσεων πάνω από το Ιράκ με πρώτη αυτή πάνω από το Βόρειο (Κουρδιστάν) Ιράκ. Εκεί και για την επόμενη δεκαετία, μέχρι δηλαδή και τον τρίτο πόλεμο του 2003 κατά του Ιράκ, τούτη τη φορά από τους Αμερικανούς χωρίς τον ΟΗΕ, τέθηκαν τα θεμέλια για τη δημιουργία του κουρδικού κράτους στο Ιράκ (Βόρειο Κουρδιστάν). 

Εν τω μεταξύ, μετά από μισό σχεδόν αιώνα (από το 1938) ξανάρχισε το 1984 ανταρτοπόλεμος των Κούρδων της Τουρκίας υπό την ηγεσία του Αμπντουλλάχ Οτζαλάν και του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (ΡΚΚ). Αναμφισβήτητα η ύπαρξη αυτόνομου κουρδικού κράτους στο Βόρειο Ιράκ βοήθησε το ΡΚΚ στον πόλεμο κατά της Τουρκίας. Και παρά το γεγονός ότι η Άγκυρα είχε ξοδέψει πέρα των 100 δις δολαρίων και είχε την αμέριστη υποστήριξη της Δύσης και μέχρι πρόσφατα του Ισραήλ, αδυνατεί να ελέγξει την ενδοχώρα της Ανατολικής Τουρκίας (Δυτικό Κουρδιστάν). 

Η μεγαλύτερη απόδειξη για την αδυναμία της Άγκυρας να ελέγξει την κουρδική επανάσταση είναι το γεγονός ότι ο τουρκικός στρατός έχει προ πολλού αρχίσει να τροφοδοτεί τους άντρες του στην  περιοχή μόνο από αέρος. 

Είναι όμως η λεγόμενη Αραβική Άνοιξη και κυρίως οι συνέπειές της αναφορικά με τη Συρία που έχουν επιφέρει τις στρατηγικές ανατροπές αναφορικά με το κουρδικό ζήτημα στη Μέση Ανατολή. Αντίθετα με τους Κούρδους της Τουρκίας, του Ιράν και του Ιράκ, οι Κούρδοι της Συρίας υπήρξαν οι πιο «παθητικοί». Το καθεστώς Άσσαντ (πατέρα και υιού) τους καταπίεζε αλλά δεν τους δολοφονούσε. Λόγω ωστόσο της σημερινής ανάγκης για επιβίωση έναντι των ισλαμιστών αντικαθεστωτικών της «Αραβικής Άνοιξης», το καθεστώς Άσσαντ αποφάσισε να αποσύρει τις δυνάμεις του από το Συριακό (Νότιο) Κουρδιστάν. Και ξαφνικά οι Κούρδοι της Συρίας, υποβοηθούμενοι από το ΡΚΚ αλλά και τους Κούρδους του Βορείου Ιράκ βρέθηκαν σε πλεονεκτική θέση ίσως την πιο πλεονεκτική από όλους τους Κούρδους της Μέσης Ανατολής. Κοντολογίς, οι πιθανότητες να δημιουργηθεί το πρώτο ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στη Συρία, παρά αλλού, εκεί δηλαδή που δεν το περίμενε κανείς, είναι περισσότερες από ότι στο Ιράκ, στην Τουρκία ή στο Ιράν. 

Ανεξάρτητα, το ποτάμι του κουρδικού εθνικισμού δεν γυρίζει πίσω. Και ίσως πιο σημαντικό, οι δυνάμεις που πρίν από περίπου έναν αιώνα συνωμότησαν κατά του κουρδικού εθνικισμού, τώρα λειτουργούν υπέρ του. Το μόνο αναπάντητο ερώτημα δεν είναι αν θα δημιουργηθεί κουρδικό κράτος, αλλά αν θα είναι ένα, δυο, ή περισσότερα. Όπως δηλαδή στην περίπτωση των αραβικών κρατών που είναι περισσότερα από ένα. 

Υ.Γ: Από τα τέσσερα κράτη με κουρδικούς πληθυσμούς, το τουρκικό είναι το  ισχυρότερο αλλά με τους περισσότερους Κούρδους (περισσότεροι από 30 εκατομμύρια). Αντίθετα όμως με τα άλλα τρία κράτη, η Τουρκία έχει την υποστήριξη της Δύσης λόγω της Νατοϊκής της ιδιότητας. Όποιος όμως διαβάσει το συλλογικό έργο Η Ανατομία του Πολέμου στο Κουρδιστάν (Εκδόσεις Ινφογνώμων 2012) του Μουράτ Καραγιλάν, ντε φάκτο Αρχηγού του ΡΚΚ, θα καταλάβει ότι το καλύτερο που μπορεί η Άγκυρα να ελπίζει στο μέλλον είναι μια τουρκο-κουρδική συνομοσπονδία στη Μικρά Ασία. Τον ανταρτοπόλεμο τον έχει χάσει προ πολλού. 

*Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο 
http://e-afipnisi.gr/

Posted in Μέση Ανατολή - Ανατολική Μεσόγειος - Βαλκάνια | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Καρέλια: Έκτακτες παροχές 1,8 εκατ. ευρώ στους εργαζόμενους το 2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 29 Δεκεμβρίου 2012

Στο ποσό των 7 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι επενδύσεις της Καπνοβιομηχανίας Καρέλια για το 2012 και στο 1,8 εκατ. ευρώ ανήλθαν οι επιπλέον παροχές προς τους εργαζομένους της εταιρείας. 

Όπως γνωστοποίησε η εταιρεία, τη σχετική ανακοίνωση πραγματοποίησε ο Διευθύνων Σύμβουλος, κ. Ανδρέας Καρέλιας, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην πρωτοχρονιάτικη εορτή των εργαζομένων της Εταιρείας, η οποία έλαβε χώρα σήμερα στην Καλαμάτα. 

Αναλυτικά, οι έκτακτες παροχές της εταιρείας προς τους εργαζόμενους έχουν ως εξής: 

1. Το επίδομα χειμερινής στολής θα είναι φέτος € 200 για κάθε εργαζόμενο στην Εταιρεία.

2. Το επίδομα παρουσίας θα είναι φέτος € 850.00. Θυμίζω ότι αυτό το δικαιούνται όσοι δεν έλειψαν ούτε μία μέρα από την εργασία τους.

3. Ο κάθε εργαζόμενος, που έχει παιδιά που σπουδάζουν σε κρατικό πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ, θα λάβει έκτακτη οικονομική ενίσχυση € 1.400

4. Οι εργαζόμενοι, των οποίων τα παιδιά τους πέτυχαν στις παραπάνω σχολές μέσα στο 2012, θα λάβουν επιπλέον ενίσχυση € 500.00.

5. Παράλληλα, η Εταιρεία θα κάνει δώρο έναν υπερσύγχρονο φορητό υπολογιστή σε κάθε παιδί που πέτυχε την εισαγωγή του σε μία από τις παραπάνω σχολές μέσα στο 2012.

6. Εργαζόμενοι με μηνιαίες αποδοχές πάνω από 1.700 ευρώ, θα λάβουν έκτακτη οικονομική ενίσχυση € 750.00

7. Εργαζόμενοι με μηνιαίες αποδοχές μεταξύ 1200.00 και 1699.00 ευρώ, θα λάβουν ενίσχυση € 1.500.00. Όσοι από αυτούς όμως έχουν από 3 ανήλικα παιδιά και πάνω, θα λάβουν επιπλέον € 700.00

8. Εργαζόμενοι με μηνιαίες αποδοχές έως 1.200 ευρώ, θα λάβουν € 2.500.00. Όσοι ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία και έχουν από 2 ανήλικα παιδιά και πάνω, θα λάβουν επιπλέον 400.00 για κάθε ανήλικο παιδί.

9. Ο κάθε λαχνός της σημερινής γιορτής είναι 850 ευρώ 

Τα παραπάνω ποσά θα δοθούν καθαρά, και οι συνολικές αυτές παροχές αγγίζουν τα 1.812.000 ευρώ.

Στη δήλωσή του ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας αναφέρει τα εξής:

Σε λίγο το 2012 φεύγει. Μια ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά. Μέσα στα μέτρα, τις συνεχείς αμφισβητήσεις της χώρας, το συνεχές μαρτύριο – μένουμε ή φεύγουμε από το ευρώ – , ήταν μια χρονιά ομολογουμένως δύσκολη, κατά την διάρκεια της οποίας όμως καταφέραμε να ξεπεράσουμε με επιτυχία τις περισσότερες δυσκολίες και να συνεχίσουμε την επιτυχημένη μας πορεία. Έτσι:

• Αυξήσαμε τις πωλήσεις μας εκτός Ελλάδας, φτάνοντας σχεδόν στα 13.4 δις τσιγάρα, το οποίο και αποτελεί νέο ρεκόρ για την εταιρεία μας. 

 Αυξήσαμε την κερδοφορία μας, φτάνοντας επίσης σε επίπεδα ρεκόρ.

 Θωρακίσαμε περεταίρω την οικονομική μας θέση με αύξηση των ταμιακών μας διαθεσίμων, και καταλάβαμε την πρώτη θέση ανάμεσα σε όλες τις επιχειρήσεις της χώρας από πλευράς ρευστότητας.

 Λανσάραμε περισσότερα νέα προϊόντα τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας.

 Αυξήσαμε την παραγωγικότητά μας. Με μεγάλη χαρά διαπιστώνω ότι οι περισσότεροι των εργαζομένων αύξησαν την απόδοση τους μέσα στο 2012.

 Προχωρήσαμε, μέσα στο 2012, σε επενδύσεις 7 εκατομμυρίων ευρώ με σκοπό την αύξηση της παραγωγικής μας δυνατότητος, την βελτίωση της ευελιξίας στην παραγωγή και την περαιτέρω τόνωση των εξαγωγών μας. 

 Και κυρίως αυξήσαμε τις θέσεις εργασίας σε μια οικονομία η οποία μαστίζεται από την ανεργία.

Από το επίσημο κράτος ακούμε για πολυεθνικές – σωτήρες – της οικονομίας, των εργαζομένων και του εθνικού συμφέροντος. Καλά όλα αυτά και μακάρι να έλθουν και άλλοι και κάποια στιγμή να ξεπεράσουμε και την Κίνα και την Σιγκαπούρη. Κατά την άποψή μας όμως έπρεπε η Κυβέρνηση της Ελλάδος να άρχιζε από την ηθική και μόνον αναγνώριση της ελληνικής, της σωστής και νοικοκυρεμένης επιχείρησης. 
Εκεί που το κράτος απέτυχε με τις σπατάλες και τους άκρατους και αλόγιστους διορισμούς, υπάρχουν στην Ελλάδα σοβαρές, υπεύθυνες, κρίσιμες για την εθνική ταυτότητα επιχειρησιακές μονάδες, οι οποίες με τη σοβαρότητα εργαζομένων και διοίκησης, έχουν αναλάβει και επιτυγχάνουν την θετική αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο. Κατά την άποψή μας, από αυτές έπρεπε να αρχίσει η Κυβέρνηση.
Μέσα στο 2012, η Καπνοβιομηχανία Καρέλια εισέφερε στα δημόσια ταμεία € 350.000.000 από έμμεσους και άμεσους φόρους, και € 6.000.000 στα ασφαλιστικά ταμεία, έφερε πάνω από150.000.000 ευρώ σε συνάλλαγμα από τις διεθνείς μας πωλήσεις. Υπήρξε ο πραγματικός πρεσβευτής της υγιούς ελληνικής επιχειρηματικότητας. Ο πραγματικός πρεσβευτής της ανάπτυξης και της περιφερειακής ανάταξης στις δύσκολες αυτές στιγμές.
Με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, παρουσιάσαμε ολοκληρωμένες προτάσεις για την φορολογία καπνικών προϊόντων, που θα περιόριζαν το λαθρεμπόριο. Παρουσιάσαμε ρεαλιστικά σενάρια για την πορεία των δημοσίων εσόδων από τα καπνικά προϊόντα. Προτάσεις που έπαιρναν σαφή απόσταση από φανταστικά σενάρια, τα οποία φτιάχτηκαν μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν πρόσκαιρα τα αυτιά που τα άκουγαν.
 
Δεν μας άκουσαν. Όχι ότι δεν κατάλαβαν. Κατάλαβαν. Αλλά όπως συμβαίνει κατά κόρον σε αυτήν τη χώρα, η φωνή της λογικής πνίγεται. Όταν παρουσιάσαμε σενάρια με τα οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι (Δημόσιο, λιανοπωλητές, χονδροπωλητές, καπνοβιομηχανίες) θα κέρδιζαν όχι το επιθυμητό αλλά το εφικτό, κατηγορηθήκαμε ότι κινδυνολογούμε. Αλλά η εταιρεία μας στην προσπάθεια να πείσει, δεν χρησιμοποίησε τους συνεργάτες της σαν συμμάχους για να τους πουλήσει στην συνέχεια όπως κάποιοι άλλοι, όταν πια δεν τους είχε ανάγκη. Δεν απειλήσαμεότι θα κλείσουμε το εργοστάσιο και θα μεταφέρουμε την παραγωγή στο εξωτερικό, ούτε ότι θα μεταφέρουμε την έδρα της επιχείρησης αλλού. 
Δεν απειλήσαμε με περιορισμό των θέσεων εργασίας. Και το κυριότερο δεν «χαλάσαμε τον κόσμο» με μία επένδυση 3 εκ., όπως οι ανταγωνιστές μας, ούτε γεμίσαμε τις εφημερίδες με κωμικά δελτία τύπου του είδους αυτού. 
Όπως είπα προχωρήσαμε μόνον μέσα στο 2012 σε επενδύσεις όχι 3 εκατομμυρίων. αλλά 7 εκατομμυρίων, ενώ δεκάδες εκατομμύρια επενδύσεις έχουν πραγματοποιηθεί τις προηγούμενες χρονιές., όλες από ίδια κεφάλαια.
 
Από το 2004 και εντεύθεν, η Πολιτεία συνεχίζει να ακολουθεί μια πολιτική στη φορολογία των καπνικών προϊόντων η οποία όχι μόνον δεν έχει φέρει τα αναμενόμενα έσοδα στο Δημόσιο, αλλά αντιθέτως έχει αποτύχει παταγωδώς. Η πολιτική του υψηλού πάγιου φόρου και του υπέρμετρου ελαχίστου φόρου σε επίπεδα που παραβιάζουν ακόμη και κοινοτικές οδηγίες, δημιούργησε το τεράστιο λαθρεμπόριο το οποίο από το 3% της αγοράς ξεπέρασε το 16%. Στέρησε από τον καπνιστή τις προσιτές αλλά νόμιμες λύσεις των οικονομικών σημάτων και του στριφτού, ιδιαίτερα σε μία εποχή που η κρίση μαστίζει την χώρα. Στέρησε από τα δίκτυα διανομής τα απαραίτητα έσοδα για την συντήρησή του, και οδήγησε λιανοπωλητές στην εξαθλίωση και στο κλείσιμο. Τα αποτελέσματα της νέας φορολογίας δεν έχουν ακόμη γίνει εμφανή αφού η αγορά έχει ακόμη αποθέματα με τις παλαιές τιμές. 
Οσονούπω όμως αυτά τελειώνουν και τότε θα φανεί η πραγματική λαίλαπα που θα επικρατήσει στην ελληνική αγορά καπνικών προϊόντων, η οποία θα τινάξει στον αέρα τα έσοδα του Δημοσίου, θα κλείσει ακόμη περισσότερα σημεία λιανικής και θα μεταφέρει μεγάλα μερίδια της αγοράς υπέρ αυτών των καπνοβιομηχανιών που προώθησαν τα μέτρα αυτά με κάθε τρόπο.
 
Στα επόμενα χρόνια θα δοκιμαστεί η συνοχή της ελληνικής κοινωνίας. Εμείς, σαν μια επιχείρηση που επιβάλλεται να μείνει στα πόδια της, θα κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να περάσουμε αλώβητοι την κρίση.
 
Η πολιτεία πρέπει να επιλέξει μεταξύ του εφήμερου και του προσωρινού από την μία πλευρά και του υπεύθυνου, μακροπρόθεσμου, σοβαρού σχεδιασμού από την άλλη.
 
Οι απειλούμενες νομοθετικές διατάξεις στην αναθεώρηση της κοινοτικής οδηγίας για τα προϊόντα του κλάδου μας, αν περάσουν, και έχουν μεγάλη πιθανότητα να περάσουν, θα εξαφανίσουν ένα σημαντικότατο κομμάτι της δραστηριότητάς μας. 
Η πρόταση της Κομισιόν προτείνει κατάργηση των slims τσιγάρων, μιλάει για ομοιόμορφες συσκευασίες και είδη τσιγάρων, προτείνει την κατάργηση των τσιγάρων μέντας, προωθεί προειδοποιήσεις που θα είναι τουλάχιστον το 75% της μπροστινής και 75% της πίσω επιφανείας των πακέτων, εξαφανίζει επιτυχημένα διεθνή αλλά ελληνικής ιδιοκτησίας εμπορικά σήματα για την προώθηση και «κτίσιμο» των οποίων έχουν ξοδευτεί δεκάδες εκατομμύρια και δαπανηθεί άλλα τόσα δεκάδες εκατομμύρια σε μηχανολογικό εξοπλισμό για την παραγωγή τους, με άλλα λόγια ετοιμάζει να ρίξει μία πραγματική βόμβα στην εξαγωγική μας προσπάθεια, να καταστήσει το μέλλον μας αβέβαιο. 
Διότι σε περίπτωση που υλοποιηθούν όλα αυτά, η εταιρεία μας χωρίς να προχωρήσει σε τεράστιες αλλαγές στην όλη της υποδομή, προσωπικό, κλπ, δεν θα μπορεί να σταθεί στα πόδια της, αφού θα έχει χάσει το 40% και πλέον από τις πωλήσεις της και την πλειονότητα των πιό κερδοφόρων σημάτων της. 
 
Σε αυτή την πρόκληση ελπίζουμε ότι η Ελληνική Πολιτεία, Πρωθυπουργός, Υπουργοί, ευρωβουλευτές, Επίτροποι, θα σταθούν στο ύψος τους, θα αντιληφθούν εγκαίρως τις ολέθριες συνέπειες που θα έχει η αναμόρφωση της κοινοτικής οδηγίας, η οποία σχεδιάζεται με μόνο γνώμονα την υστερία, τα άνευ οποιασδήποτε λογικής καταστρεπτικά μέτρα, και την υστεροφημία ορισμένων γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες. Ελπίζουμε ότι αυτήν την φορά θα μας ακούσουν και μάλιστα εγκαίρως, ώστε να γίνει μία προσπάθεια να εκλογικευτεί η αναμόρφωση τη οδηγίας, και να γίνει μία μεγάλη προσπάθεια ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις.

Posted in Ελλάδα, Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Θράκη: Το τυρί, η φάκα, ο πρόξενος και οι μητροπολίτες

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 29 Δεκεμβρίου 2012

Του Σάββα Καλεντερίδη

Έχουμε αναφερθεί σε άλλα άρθρα μας στις άθλιες μεθοδεύσεις της τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα, η οποία σε πλήρη συγχρονισμό με το τουρκικό Γενικό Επιτελείο κατευθύνει και καθοδηγεί τους διπλωμάτες και τους «άλλους» που υπηρετούν στα προξενεία της Τουρκίας στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Κομοτηνή και τη Ρόδο, εφαρμόζοντας την οδηγία του Τούρκου πρωθυπουργού Ερντογάν για την εργαλειοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, και εσχάτως της Ρόδου και της Κω, που έχει ως στόχο τον διαμελισμό της Ελλάδος, αλλά και τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών στο εσωτερικό της πατρίδας μας, που θα καταστήσουν πιο εύκολη τη γεωπολιτικής της περικύκλωση από Σκόπια και Αλβανία.

Το θέμα της αποσταθεροποιητικής δράσης των τουρκικών διπλωματικών αρχών στην Ελλάδα και των ερωτήσεων των Ελλήνων βουλευτών, κάλυψε μερίδα του τύπου και φυσικά η εφημερίδα δημοκρατία, καθώς και μέσα ηλεκτρονικής ενημέρωσης, που ξεσκέπασαν την παρακρατική δράση των Τούρκων διπλωματών και των εγκαθέτων τους.

 
Όπως είναι γνωστόν, μετά τα δημοσιεύματα στη δημοκρατία υπήρξε επιτέλους αντίδραση Ελλήνων βουλευτών, οι οποίοι κατέθεσαν δυο ερωτήσεις για την παράνομη και παρακρατική δράση των προξενείων της Κομοτηνής και της Ρόδου.
Παρότι το διάβημα που έκανε το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών για την ανοικτή παρέμβαση του Τούρκου προξένου στην Κομοτηνή σε επιχείρηση τρομοκράτησης νόμιμου ιμάμη από παρακρατικούς του προξενείου, παρέμβαση που αποτελούσε καραμπινάτη παρανομία και αιτία άμεσης απέλασης, στην ουσία πρόσφερε σανίδα σωτηρίας στον Τούρκο διπλωμάτη, που το τονίζουμε, επί της ουσίας εκτελεί στρατιωτική αποστολή στη Θράκη, σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες, ο Τούρκος πρέσβης στην Αθήνα αποφάσισε να ρίξει στάχτη στα μάτια της Ελλάδας, δίνοντας οδηγίες στους προξένους Κομοτηνής και Ρόδου να κάνουν ένα διάλειμμα από την παραστρατιωτική τους δράση και να επιδοθούν σε μια …επίθεση φιλίας!
Ως αποτέλεσμα των οδηγιών αυτών, ο Τούρκος πρόξενος Κομοτηνής άρχισε τις επισκέψεις στους μητροπολίτες και τους δημάρχους της περιοχής, επαναλαμβάνουμε, για να ρίξει στάχτη στα μάτια των ελληνικών αρχών και της ελληνικής κοινής γνώμης και για να ξεχαστεί η αποσταθεροποιητική και εξόχως επιθετική πολιτική που ασκείται χρόνια τώρα στη Θράκη και εσχάτως στα Δωδεκάνησα, με όχημα τους δυστυχείς Έλληνες μουσουλμάνους.
Μόνο που η επιχείρηση «στάχτη στα μάτια», εκτός από πολύ καρότο έχει και ολίγον μαστίγιο.
Να εξηγήσουμε τι εννοούμε.
Ο Τούρκος πρόξενος κ. Ιλχάν Σενέρ, κατά την επίσκεψή του στον μητροπολίτη κ. Δαμασκηνό, τοποτηρητή της Μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής, αναφερόμενος στις μηχανοκίνητες πορείες μελών της Χρυσής Αυγής σε μουσουλμανικά χωριά της περιοχής, είπε ότι «οι αιρετοί μουφτήδες (σ.σ. ψευδομουφτήδες) έκαναν έκκληση στους ανθρώπους της μειονότητας να μην απαντήσουν σε αυτές τις προκλήσεις».
Δηλαδή, παρά την προβιά που φόρεσε με πολύ επιμελημένο τρόπο, ο κ. πρόξενος δεν μπόρεσε να κρύψει το πραγματικό του πρόσωπο, αυτό του Γκρίζου Λύκου, αναφερόμενος –με σκοπό να τα νομιμοποιήσει– σε πρόσωπα που υποτίθεται ότι εκλέγονται ως θρησκευτικοί ηγέτες της μουσουλμανικής μειονότητας, κατά παράβαση της παράδοσης του Ισλάμ, που δεν αναγνωρίζει θρησκευτική ιεραρχία. Και όλα αυτά για να δημιουργήσουν συνθήκες μιας ανύπαρκτης αμοιβαιότητας με όσα ισχύουν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, που τηρεί μια ορθόδοξη παράδοση που προηγείται της παρουσίας των Τούρκων στην Κωνσταντινούπολη.
Να σημειωθεί ότι το τουρκικό προξενείο εμπλέκεται φανερά στη διαδικασία επιβολής εγκάθετων της Άγκυρας στις θέσεις των ιμάμηδων της ελληνικής Θράκης, με σκοπό τον απόλυτο έλεγχο της μειονότητας από το τουρκικό κράτος και από το τουρκικό Γενικό Επιτελείο και ότι οι ελληνικές αρχές γνωρίζουν πολύ καλά τους δρόμους του χρήματος αλλά και την τρομοκρατία που ασκείται, για να ενδύονται την προβιά του ιμάμη και του θρησκευτικού ηγέτη οι άλλοι Γκρίζοι Λύκοι.
Απλά, είναι θέμα χρόνου να αποφασίσει η ελληνική κυβέρνηση να θέσει τέρμα στην τουρκική παρακρατική και παραστρατιωτική δράση στη Θράκη, αφ’ ενός μεν για να επανέλθει η νομιμότητα στη συγκεκριμένη περιοχή της ελληνικής επικράτειας και να λειτουργήσουν σωστά όλοι οι φορείς του ελληνικού κράτους και αφ’ ετέρου για να απαλλαγούν οι μουσουλμάνοι της Θράκης από τον «ισλαμοφασιστικό γύψο» του προξενείου και των εγκάθετων της Άγκυρας.
Είναι θέμα χρόνου. Θα περιμένουμε…
Εφημερίδα «δημοκρατία»

Posted in Ελλάδα, Τουρκία | Με ετικέτα: | 1 Comment »

Τα «Ξεχασμένα Έγγραφα» της βρετανικής αποικιοκρατίας – Μέρος Ζ’ (τελευταίο) – 08/08/2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 25 Δεκεμβρίου 2012

http://www.sigmalive.com/simerini/politismos/reportaz/513638

 Υπονόμευαν την ανεξαρτησία

 Οι Βρετανοί ζήτησαν από τον Κουτσιούκ να σταματήσει να διαδίδει ελληνικές «βιαιοπραγίες», χωρίς να είναι σε θέση να τις τεκμηριώσει.

Τι κατέγραφαν οι Βρετανοί σε σχέση με τη συμπεριφορά των Τούρκων
Λίγο πριν και αμέσως μετά την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι Τούρκοι μάζευαν οπλισμό, προέβαιναν σε προβοκάτσιες και διέδιδαν ανυπόστατες πληροφορίες

Στο τελευταίο μέρος των εγγράφων που αποδεσμεύτηκαν από το βρετανικό Φόρειν Όφις πρόσφατα, διακρίνεται η δυσπιστία των Βρετανών για κάποιες από τις κινήσεις των Τούρκων στο νησί, λίγο πριν από την επίσημη ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα, ως τουρκική προδοσία χαρακτήρισε ο κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ τους τουρκικούς εξοπλισμούς στην Κύπρο (φυσικά μετά την τόσο στενή συνεργασία τους με τους Τούρκους εις βάρος των Ελλήνων στο νησί).

Έγραψε στις 2 Αυγούστου 1959 προς το Γραφείο Αποικιών στο Λονδίνο: «Δηλώσεις και πράξεις του Ντενκτάς και κάποιων Τούρκων εξτρεμιστών και πληροφορίες για εισαγωγή τουρκικού οπλισμού είναι ανησυχητικές. Αυτά τα πράγματα δεν μπορούν να γίνονται χωρίς τη γνώση της Άγκυρας. Αυτό που εννοούν οι Τούρκοι είναι ότι μετά που πήγαν τόσο μακριά μαζί μας είναι να αποδείξουν ότι τα πράγματα (συμφωνίες) δεν δουλεύουν και να επέμβουν διά της βίας; Ακόμα υπάρχει λόγος να αμφιβάλλουμε γι’ αυτό, όμως τουλάχιστον φαίνεται ότι ετοιμάζονται να δράσουν γρήγορα μόλις υπάρξει κατάρρευση».

Βιβλιάριο για διχοτόμηση.

Ο αναπληρωτής κυβερνήτης, επίσης, μίλησε στον Κουτσιούκ και για το βιβλιάριο για τη διχοτόμηση με φωτογραφίες τρόμου ελληνικών ωμοτήτων που είχαν εκδώσει οι Τουρκοκύπριοι. Η έκδοση εκείνη, υποστήριζε ο αν. Κυβερνήτης, φαινόταν ότι στόχευε με ακρίβεια στο να ενθαρρύνει δια-κοινοτικές εχθροπραξίες. Η κυπριακή Κυβέρνηση (αποικιακή) δεν ήθελε να αναμειχθεί σε πράξεις εναντίον της τουρκικής κοινότητας και ήλπιζε οι ηγέτες της να απέφευγαν να ερχόντουσαν αντιμέτωποι με τον νόμο σε σχέση με παραβίαση της ειρήνης ή λόγω της έκδοσης του εν λόγω βιβλιαρίου. Προειδοποίησε τον Κουτσιούκ ότι η κυκλοφορία του βιβλιαρίου στα μάτια της κυβέρνησης ήταν πολύ ανεπιθύμητη πράξη και ίσως να τον έφερνε (τον Κουτσιούκ) εναντίον του νόμου.

Ο Κουτσιούκ εξήγησε ότι το βιβλιάριο ήταν για χρήση εκτός Κύπρου. Η κυκλοφορία του στην Κύπρο ήταν περιορισμένη. Μόνο προς τον τουρκικό και αγγλόφωνο Τύπο και ορισμένα τουρκικά κλαμπ και συνδέσμους. Θα έκανε ό,τι μπορούσε να πάρει πίσω τα αντίτυπα εκείνα. Ο αν. Κυβερνήτης απάντησε ότι η κυβέρνηση διατηρούσε τη θέση της στο θέμα καθώς αντίτυπα είχαν ήδη κυκλοφορήσει στο νησί και κάλεσε τον Κουτσιούκ να περιορίζει τις δηλώσεις του στα γεγονότα και σε τι μπορούσε να τεκμηριώνει και όχι να προκαλεί…

Τους κρατούσαν με λεφτά.

Στις 29 Ιουνίου 1960, εβδομάδες πριν από την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας, ο Σερ Χιου Φουτ έγραφε στο Λονδίνο ότι αν ήταν να διατηρήσουν την υποστήριξη των Τουρκοκυπρίων ηγετών και της Άγκυρας κατά τη μεταβατική περίοδο μέχρι την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, ίσως να χρειαζόταν επιπλέον μισό εκατομμύριο λίρες χορηγίας προς τους Τουρκοκυπρίους (ήδη τους είχαν παραχωρήσει ένα εκατομμύριο λίρες). Ήταν πολύ σημαντικό για τους Βρετανούς να είχαν κάποια περισσότερα μέσα, με τα οποία να επηρεάζουν τους Τουρκοκυπρίους μέχρι την τελική συμφωνία καθώς υπήρχε ο πραγματικός κίνδυνος να δημιουργήσουν πρόβλημα και να καθυστερήσει η ανακήρυξη.

Τουρκικές δολιότητες εις βάρος των Ελληνοκυπρίων.

Αλλά και προηγουμένως, όπως διαφαίνεται από τα έγγραφα, οι Τουρκοκύπριοι φόρτωναν σκόπιμα δολοφονίες συμπατριωτών τους στους Ελληνοκυπρίους, βάζοντας φωτιά στο κλίμα. Τρείς Τουρκοκύπριοι δολοφονήθηκαν στην Πάφο, κάτι που εκμεταλλεύθηκε με υπερβολικό ζήλο η εφημερίδα του Δρος Κουτσιούκ. (Αναφορά προς Γ. Αποικιών, 7.12.1957). Όμως, οι αποικιακές Αρχές στην Κύπρο δεν έβρισκαν καμία μαρτυρία που να ενοχοποιούσε τους Ελληνοκύπριους για τους φόνους. Ο αναπληρωτής κυβερνήτης τόνισε στον Δρα Κουτσιούκ ότι δεν υπήρχε μαρτυρία για τους ισχυρισμούς του και ότι τέτοιες ενέργειες ενεθάρρυναν τις δια-κοινοτικές ταραχές παρά να τις αποτρέπουν. Εκτός των λανθασμένων τηλεγραφημάτων που είχε ήδη στείλει, ήταν και οι εμπρηστικές αναφορές στην εφημερίδα του, ενώ οι άλλες τουρκοκυπριακές εφημερίδες ήσαν πιο συγκρατημένες.

ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ

Ερευνήτρια-δημοσιογράφος, Λονδίνο

 

Ονομασία των Βάσεων.

Σε συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου στο Λονδίνο με θέμα «Διοίκηση των κυρίαρχων περιοχών», στις 26 Νοεμβρίου 1959, είναι ενδιαφέρουσα η αναφορά στη συζήτηση για τους τίτλους των περιοχών αυτών.

Ο κυβερνήτης (Φουτ) είχε εισηγηθεί να ονομαστούν «Κυρίαρχη περιοχή Ακρωτηρίου» και «Κυρίαρχη περιοχή Δεκέλειας». Υπήρξε όμως και εναλλακτική εισήγηση όπως αυτές ονομαστούν «Περιοχές Δεκέλειας-Κουρίου». Δεκέλεια για την ανατολική περιοχή και Κούριο για τη δυτική.

Όχι σε επικύρωση.

Σύμφωνα με τις συμφωνίες Λονδίνου, αναφέρεται σε τηλεγράφημα του Γρ. Αποικιών προς τον κυβερνήτη 1.10.1959, «η κυριαρχία της Κύπρου θα μεταβιβαστεί στην Κυπριακή Δημοκρατία την ημέρα της επίσημης υπογραφής των σχετικών εγγράφων». Και τόνιζε το τηλεγράφημα: «Καθώς γνωρίζετε θεωρούμε ως αναγκαίο η Συνθήκη Εγκαθίδρυσης και Συνθήκη Εγγυήσεως να μπουν σε εφαρμογή ταυτόχρονα με την υπογραφή και δεν πρέπει να τύχουν επικύρωσης π.χ. από τη Βουλή στην Κύπρο…».

Posted in Ιστορία, Κύπρος | Leave a Comment »

Τα «Ξεχασμένα Έγγραφα» της βρετανικής αποικιοκρατίας – Mέρος Στ’- 02/08/2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 25 Δεκεμβρίου 2012

http://www.sigmalive.com/files/filefield/5/6/0/Simerini02082012.pdf  (σελ. 12)

Οι Τούρκοι παραπονούντο ότι κινδύνευαν από τους Έλληνες.

Έστηναν σκηνικό φόβου.

Ο Κουτσιούκ κατήγγειλε στους Βρετανούς διάφορα ανυπόστατα αλλά, μετά από έρευνα, οι αποικιοκράτες κατέληξαν ότι ήταν αποτέλεσμα διαστρέβλωσης γεγονότων.

ΠΟλΙΤΙΚΟ ΚΑΠΝΟ χαρακτήριζαν οι Άγγλοι τους ισχυρισμούς του Φαζίλ Κουτσιούκ.

 

Όπως αποκαλύπτεται από τα νέα αποδεσμευθέντα έγγραφα, όταν ο Δρ Φαζίλ Κουτσιούκ ισχυρίστηκε ότι οι Τουρκοκύπριοι σε όλα τα χωριά της Κύπρου απειλούνταν από τους Ελληνοκυπρίους και ζούσαν με φόβο άμεσης φυσικής επίθεσης, η κυβέρνηση της Κύπρου (αποικιακή) έστειλε τηλεγράφημα στο Λονδίνο και στην Άγκυρα, απορρίπτοντας τους τουρκικούς ισχυρισμούς ως ανυπόστατους. (Έγγραφο ημερ. 9.1.1958).

Η έρευνα.

Ο Αρχηγός των Δυνάμεων προέβη σε έρευνα, ζητώντας από όλους τους Διοικητές να απαντήσουν και όλοι είπαν ότι κανένα τέτοιο επεισόδιο δεν σημειώθηκε, δεν υπήρχαν κρούσματα απειλών ή προκλήσεων με απειλές εναντίον των Τούρκων, με μόνο μία εξαίρεση την περιοχή Αμμοχώστου, όπου υπήρξαν τρεις αναφορές τον Δεκέμβριο και μία τον Ιούλιο, όμως σε καμία περίπτωση τα επεισόδια δεν ήσαν σοβαρά ή είχαν συνέχεια.

«Ενδιαφέρει το γεγονός ότι τα επεισόδια σε Κνώδαρα και Βιτσάδα στις 10 Δεκεμβρίου ήσαν γεγονότα όπου Τούρκοι προκάλεσαν Έλληνες, που υποστηρίζει τη γενική μας άποψη ότι είναι οι Έλληνες που είναι πολύ πιο φοβισμένοι παρά οι Τούρκοι».

Συνέβαινε το αντίστροφο

Σε Αλλη αναφορά προς τον Υπ. Αποικιών και το Φόρεϊν Όφις από το κυβερνείο στη

λευκωσία καταγράφονται τα εξής:

«Κατά τη διάρκεια συνάντησης του κυβερνήτη τον Δεκέμβριο (1957), ο Κουτσιούκ και οι συνάδελφοί του αναφέρθηκαν σε πολλούς μύθους επιθέσεων κατά των Τούρκων σε μικτά χωριά, όμως λίγες λεπτομέρειες μπορούσαν να δώσουν. Αυτές οι λεπτομέρειες ερευνήθηκαν και βρήκαμε ότι κυρίως ήσαν διαστρεβλώσεις γεγονότων. Π.χ. το σχίσιμο τροχών αυτοκινήτων στην Αμμόχωστο όλων των κοινοτήτων, περιλαμβανομένου μόνο ενός Τούρκου, χρησιμοποιήθηκε ως επίθεση κατά των Τούρκων. Έρευνα που έγινε από όλους τους Διοικητές επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει καμπάνια επιθέσεων και στη μεγαλύτερη περιοχή της νήσου ελάχιστη ή καθόλου ανησυχία μεταξύ των Τούρκων ότι βρίσκονται σε φυσικό κίνδυνο. Στην ουσία οι Έλληνες μάλλον ανησυχούν περισσότερο για τον κίνδυνο από τους Τούρκους, παρόλο τον πολιτικό καπνό του Κουτσιούκ…».

Οι αναφορές Χρυσαφίνη.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1954, ο δικηγόρος Γιώργος Χρυσαφίνης επισκέφθηκε το Γραφείο Αποικιών στο Λονδίνο (το οποίο επισκεπτόταν κατά διαστήματα) και εξέφρασε απόψεις για το Κυπριακό. Είπε ότι στην Κύπρο σχεδόν όλοι είχαν την ιδέα ότι προσφυγή στα Ηνωμένα Έθνη θα οδηγούσε σε μετάβαση στην Ελλάδα. Η συμβουλή του ήταν να γίνει ό,τι ήταν δυνατό να ελαττωθεί η σημασία της συζήτησης στα Η.Ε…

Αν πράγματι επικρατούσε ηρεμία τους επόμενους μήνες, υπήρχε η πιθανότητα συνταγματικών εξελίξεων… εκτός από ένα μεγάλο κίνδυνο.

Ο κίνδυνος αυτός ήταν η πιθανότητα ανεύθυνοι από την Ελλάδα να μπουν στη νήσο και να προκαλέσουν πράξεις βίας. Ο ίδιος πίστευε ότι υπήρχε η ευδιάκριτη πιθανότητα μια μυστική οργάνωση να προβεί σε προσπάθειες επίθεσης εναντίον προσώπων, και ονόμασε δύο ως πιθανούς στόχους, τους Κληρίδη και Τορναρίτη…

Γράφει, επίσης, η αναφορά:

«Ο Χρυσαφίνης ρώτησε αν γνωρίζουμε για σεβαστά ποσά χρημάτων που καταφθάνουν σε διάφορους από την Ελλάδα στην Κύπρο… Είπε ότι δεν πρέπει να γίνει τίποτα που να αποδυναμώνει τη Βρετανική Κοινοπολιτεία εν καιρώ που αυτή είναι ένας από τους προμαχώνες εναντίον του Κομμουνισμού». (This was that irresponsibles from Greece might get into the island and perpetrate some violent act. He, himself, thought that there was a distinct possibility that a secret society might make attempts against individuals, the two potential targets he mentioned being Clerides and Tornaritis…).

«Θα προστατεύσουμε τον Τορναρίτη».

Είχε όμως προηγηθεί ήδη επιστολή του κυβερνήτη SirRobertArmitage προς το Γραφείο Αποικιών 20 Αυγούστου για το θέμα Τορναρίτη και η οποία απαντήθηκε στις 28 Αυγούστου, η οποία έλεγε πως το Γραφείο Αποικιών πράγματι είχε αμφιβολίες για τον διορισμό του Τορναρίτη στη θέση του Γενικού Εισαγγελέα… Όμως πείσθηκαν με τις διαβεβαιώσεις άλλων αξιωματούχων του Γ. Αποικιών.

«Αν βάλαμε τον Τορναρίτη στη θέση να δέχεται ευθύνες που του είναι δύσκολες ως Ελληνοκύπριο, παραδεχόμαστε ότι το κάναμε με τα μάτια μας ανοικτά, αν και δεν είχαμε τη σημερινή κατάσταση υπόψη. Ελπίζουμε, όπως εισηγείστε, η πίεση να πέσει κάτω. Αν όμως φανεί ότι η θέση Τορναρίτη ενοχλεί και ακόμα περισσότερο αν βρεθεί σε προσωπικό κίνδυνο, θα είμαστε ξεκάθαρα υποχρεωμένοι να τον βοηθήσουμε. Αυτό θα συνεπάγεται μάλλον τη μετάθεσή του σε άλλη αποικία. Σε εμπιστευτική επιστολή του ο Τορναρίτης υπέδειξε την ετοιμότητά του να δεχθεί θέση εκτός της νήσου…».

Σημείωναν ότι αυτό δεν θα ήταν εύκολο, καθώς τα αγγλικά του Τορναρίτη δεν ήσαν άριστα, όμως αν αντιμετώπιζαν το χειρότερο, θα μελετούσαν τη μετάθεσή του εκτός Κύπρου.

(Αργότερα ο Τορναρίτης μετατέθηκε όντως στο Γραφείο Αποικιών στο Λονδίνο και εστάλη μαζί με τον Γραμματέα του Λόρδου Ράτκλιφ στις Σευχέλλες, με ειδική αποστολή να μεταφέρουν εμπιστευτικό μήνυμα της βρετανικής κυβέρνησης προς τον Μακάριο, λίγο πριν από την απελευθέρωσή του από την εξορία.)

Σύλληψη Πολυβίου, διαμαρτυρία Χρυσαφίνη.

Σύμφωνα με τα νέα έγγραφα, αρχές του 1957, ο γαμπρός του Γεώργιου Χρυσαφίνη, Γιώργος Πολυβίου, συνελήφθη από τις αποικιακές Αρχές για ανάμιξη με την ΕΟΚΑ.

Στις 25 Απριλίου 1957, η αποικιακή κυβέρνηση στη Λευκωσία ενημέρωσε τον Σερ Τζον Μάρτιν, του Γραφείου Αποικιών, ότι ο κ. Πολυβίου αφέθη ελεύθερος μαζί με πολλούς άλλους τις εβδομάδες που πέρασαν, στα πλαίσια των δεσμεύσεων που έδωσαν κατά την απελευθέρωση του Αρχιεπισκόπου από τις Σεϋχέλλες. Και ότι θα τον άφηναν ελεύθερο αμέσως μετά την επιστροφή του κυβερνήτη στην Κύπρο. Όμως ο Γιώργος Χρυσαφίνης είχε ο ίδιος πει στον JohnReddaway (αποικιακό γραμματέα) ότι προτιμούσε να αναβάλουν την απελευθέρωσή του μέχρι που να περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων κρατουμένων, για να μην τύχει προσοχής.

Σε άλλη ενημέρωση προς το Λονδίνο αναφέρεται ότι προτού αφεθεί ελεύθερος ο Πολυβίου, ο JohnReddaway είδε τον Χρυσαφίνη και του είπε ότι ο κυβερνήτης ήταν ικανοποιημένος ότι υπήρχε βάση για την κράτηση του Πολυβίου, όμως, ήταν έτοιμος υπό το φως πρόσφατων εξελίξεων, να τον αφήσει ελεύθερο ως πράξη χάριτος.

Για την απόφασή του εκείνη, ο κυβερνήτης έλαβε υπόψη, γράφει το έγγραφο, τις υπηρεσίες του Χρυσαφίνη προς την κυβέρνηση στο παρελθόν. Ο Χρυσαφίνης παρουσιάστηκε υπόχρεος για την απόφαση, αλλά επέμενε ότι ο Πολυβίου ήταν αθώος και κατηγόρησε το Σπέσιαλ Μπραντς για προσπάθειες ανάμιξης του ιδίου και του γαμπρού του στις δραστηριότητες της ΕΟΚΑ… Ήταν θυμωμένος γιατί η σύλληψη του γαμπρού του έγινε πίσω από την πλάτη του, ενόσω ο ίδιος απουσίαζε εκτός Κύπρου, και το θεωρούσε στην ουσία σαν να του τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια του, γιατί, οποιαδήποτε πρωτοβουλία και να αναλάμβανε στο πολιτικό πεδίο, θα εκλαμβανόταν ως επακόλουθο της απελευθέρωσης του Πολυβίου.

Posted in Ιστορία, Κύπρος | Leave a Comment »

Τα «Ξεχασμένα Έγγραφα» της βρετανικής αποικιοκρατίας – Μέρος Ε’- 01/08/2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 24 Δεκεμβρίου 2012

http://www.sigmalive.com/files/filefield/8/1/2/Simerini01082012.pdf  (σελ. 12)

Πώς οι Άγγλοι συμπεριφέρονταν στους φυλακισμένους της ΕΟΚΑ.

Κακοποιούσαν βάναυσα αγωνιστές.

«Ελληνίδες μητέρες και Έλληνες πατέρες δεν λυγίζουν», έγραφαν οι γονείς του Νίκου Βρακά, τον οποίο οι Βρετανοί εξόρισαν, επειδή έπασχε από φυματίωση.

Ο ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΣ Adeney διαμαρτυρήθηκε για τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ομορφίτα.

Από τα νέα έγγραφα για τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, τα οποία αποδέσμευσε την περασμένη εβδομάδα το Φόρεϊν Όφις, ξεχωρίζει η περίπτωση του αγωνιστή Νίκου Βρακά, ο οποίος είχε αρρωστήσει με βαριά φυματίωση. Έγραψε σε τηλεγράφημά του προς το Γραφείο Αποικιών ημερ. 8.5.1958 ο κυβερνήτης Φουτ:

«Έχουμε έναν τρομοκράτη κατάδικο Νίκο Βρακά, ο οποίος καταδικάστηκε σε 15 χρόνια για κατοχή όπλων. Ήταν ομαδάρχης στα βουνά και θα είναι πολύ χρήσιμος στην ΕΟΚΑ αν τον πάρουν πίσω. Έχει αρρωστήσει με φυματίωση (activepulmonarytuberculosis). Δεν μπορεί να κρατηθεί σε φυλακή εδώ. Δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε τη μεγάλη στρατιωτική φρούρηση που χρειάζεται για να τον έχουμε σε σανατόριο, για ένα μόνο άτομο. Για πολιτικούς λόγους αποκλείσαμε την εισήγηση να τον αφήσουμε να πάει στην Ελλάδα και η μόνη εναλλακτική λύση είναι να πάει στο Ηνωμένο Βασίλειο… Ενημερώστε μας επειγόντως αν το Υπ. Εσωτερικών μπορεί να τον δεχθεί στο Η.Β… ως μετανάστη με περιορισμούς («prohibitedimmigrant») για να μην μπορεί να επιστρέψει εδώ (Κύπρο). Αλλιώς θα είναι ελεύθερος».

Πρωτοφανή βασανιστήρια.

Ο αγωνιστής Νίκος Βρακάς ήταν 23 χρονών, με αριθμό καταδίκου 8446 και μεταφέρθηκε στο Λονδίνο τον Μάιο του 1958, όπου και κρατήθηκε σε ξεχωριστή φυλακή σε απομόνωση από άλλα μέλη της ΕΟΚΑ, που επίσης μεταφέρθηκαν σε φυλακές της Αγγλίας.

Στις 21 Ιουνίου 1958 η εφημερίδα της Κύπρου «Ελευθερία» δημοσίευσε μιαν ανοικτή επιστολή των γονέων του Νίκου Βρακά, Θεοφάνη και Ελένης Βρακά, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ελληνίδες μητέρες και Έλληνες πατέρες δεν λυγίζουν». Ολόκληρη η επιστολή μεταφρασμένη στα αγγλικά βρίσκεται στα νέα «ξεχασμένα έγγραφα» της αποικιοκρατικής κυβέρνησης, που διασώθηκαν χάρη στην αγωγή των πρώην Μάου Μάου στο Λονδίνο. Παραθέτω ορισμένα αποσπάσματα της εν λόγω επιστολής που με «ευχαρίστηση», όπως έγραψε η «Ελευθερία», δημοσίευσε τότε.

«… Μετά τους βανδαλισμούς, τις δολοφονικές επιθέσεις των Τούρκων βανδάλων και τη σφαγή των ειρηνικών Κοντεμενιωτών, χάθηκε κάθε περίπτωση εμπιστοσύνης που είχαν οι Έλληνες της Κύπρου στις ούτω καλούμενες φιλελεύθερες αρχές σας. Η απαγωγή και εξορία του αγαπητού μας γιου Νίκου Θεοφάνους Βρακά σφράγισε την πλήρη εξουδετέρωση τέτοιων ελπίδων. Ο γιος μας Νίκος Βρακάς συνελήφθη στις 2 Ιανουαρίου 1956, υπέστη πρωτοφανή βασανιστήρια στα κακόφημα κελιά της Ομορφίτας από τους ανακριτές και μεταφέρθηκε μετά στη Βαστίλη της Κύπρου σε αθλία κατάσταση, με όλα τα σημάδια της κακοποίησής του εμφανή στο σώμα του… όταν και άρχισε ο σιγανός θάνατός του. Ο γιος μας ήταν υγιής και δυνατός, και ποτέ του δεν ένοιωσε άρρωστος… Του αρνήθηκαν οι ικανές αρχές σωστή ιατρική περίθαλψη, περιορισμένος στα κελιά των Κεντρικών Φυλακών με νερό και ψωμί».

Στο σανατόριο αλλά…

Η κατάστασή του χειροτέρευε από μέρα σε μέρα, μέχρι που οι πολιτικοί κρατούμενοι απείλησαν ότι θα έκαναν απεργία μέχρι θανάτου αν δεν μεταφερόταν σε σανατόριο, αναφέρουν, περαιτέρω, οι γονείς του αγωνιστή.

«Ο Έλληνας γιατρός επέμενε ότι έπρεπε να μετακινηθεί αμέσως σε σανατόριο πριν ήταν πολύ αργά, ως αποτέλεσμα να μεταφερθεί με στρατιωτική φρουρά στο σανατόριο Αθαλάσσας. Και εκεί, αντί να του δοθεί ιατρική περίθαλψη, τον πρόσεχαν 30 στρατιώτες με τις κάννες των όπλων τους στραμμένες πάνω του μέρα και νύχτα…»

«Πού είναι οι φιλελεύθερες αρχές σου, κυβερνήτη Φουτ, για τις οποίες υπερηφανευόσουν όταν ήλθες εδώ, τουναντίον έριξες λάδι στη φωτιά, φυλάκισες και εξόρισες κόσμο, και συλλαμβάνεις με μεγαλύτερο σθένος από τον προκάτοχό σου Βαρώνο Χάρτινγκ. Να είσαι σίγουρος, όμως, ότι οι Ελληνίδες μητέρες και οι Έλληνες πατέρες δεν λυγίζουν. Με τις πράξεις σου, μας ενδυναμώνεις για ελευθερία. Εσύ όμως λερώνεις τη χώρα σου και την ιστορία σου. Η μεταφορά πολιτικών κρατουμένων στη Βρετανία θα είναι ακόμα ένα μαύρο στίγμα στην ιστορία, μαζί με άλλα τέτοια…».

Τον εξόρισαν χωρίς να το πουν σε κανέναν.

Ο Νίκος Βρακάς μεταφέρθηκε σε φυλακή του Λονδίνου δίχως καν να ενημερωθούν μέλη της οικογένειάς του… Η βαρυσήμαντη επιστολή των γονέων του, μετά από πέραν του μισού αιώνα, έρχεται και παρουσιάζει διαχρονική σημασία. Εκδικείται την αδικία, τις ωμότητες των Βρετανών στην Κύπρο και απαιτεί δικαίωση.

Απαιτεί σεβασμό στην ιστορία και στην αλήθεια.

Ο αγωνιστής Νίκος Βρακάς μαθαίνουμε βρίσκεται εν ζωή, αλλά έχει πληγεί από Αλτζχάιμερ. Είναι αδελφός του Λοΐζου Βρακά, εκδότη της εφημερίδας «Τα Νέα» Λονδίνου.

Έστελναν Τούρκους στη Λειτουργία!

 

Οι αποδεσμευμένοι φάκελοι περιλαμβάνουν και διαμαρτυρία της Αρχιεπισκοπής Κύπρου, με υπογραφή του Πρωτοσύγκελλου Καλλίνικου, ημερ. 18 Μαρτίου 1957, προς τον Διευθυντή των Κεντρικών Φυλακών Λευκωσίας, καταγγέλλοντας ότι κατά την ώρα της Θείας Λειτουργίας διατάσσονταν Τούρκοι φύλακες, μουσουλμάνοι το θρήσκευμα, να φυλάνε τους εκκλησιαζόμενους χριστιανούς φυλακισμένους.

Και ζήτησε όπως διευθετηθεί το ζήτημα για να μην έκλεινε η εκκλησία.

«Οι μέθοδοι στα κελιά μάς ντροπιάζουν».

Έξω φρενών έγινε η αποικιακή κυβέρνηση στην Κύπρο και η διεύθυνση της Αστυνομίας, όταν ο Αρχιδιάκονος Adeney ξεσπάθωσε εναντίον των όσων λάμβαναν χώρα στα κρατητήρια Ομορφίτας. Συγκεκριμένα, την Κυριακή 12 Μαΐου 1957, στο κήρυγμά του στην εκκλησία ενώπιον πολλών υψηλόβαθμων μελών του Αστυνομικού Σώματος, ο Αρχιδιάκονος αναφέρθηκε στις πρακτικές (μεθόδους) που χρησιμοποιούνταν στα κελιά των κρατητηρίων Ομορφίτας, οι οποίες τους ντρόπιαζαν όλους.

Σύμφωνα με τη σχετική αναφορά, είχε προηγηθεί μάλιστα μακροσκελής επιστολή του Αρχιδιάκονου προς τον Αρχηγό της Αστυνομίας για τα τεκταινόμενα στην Ομορφίτα, στην οποία αναφερόταν στους κακούς αξιωματούχους που είχε ο Αρχιαστυνόμος εκεί. Τόσο θύμωσε ο Αρχηγός της Αστυνομίας, γράφει η έκθεση, που κατέσχισε την επιστολή και δεν του απάντησε. Πίστευε ότι ο Αρχιδιάκονος ήταν επηρεασμένους από τις αναφορές στον Τύπο και ότι πολύ περισσότερο ευθυνόταν η σύζυγος του Αρχιδιακόνου.

Χειρόγραφη επιστολή ημερ. 16.4.1958 προς τον κυβερνήτη, από την Επιτροπή κρατουμένων στη Κοκκινοτριμιθιά, κατέγραφε, επίσης, καταγγελίες για κακομεταχείριση, ενημέρωνε για τον λόγο που στις 10.4.1958 όλοι οι κρατούμενοι εκεί προέβησαν σε 24ωρη απεργία πείνας…

Απέκλεισαν επίσκεψη του Ερυθρού Σταυρού

 

 

ΣΤΙΣ 21 Μαρτίου 1957 έφθασε στην Κύπρο ο DaviddeTram, εκπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Είχε επισκεφθεί την Κύπρο και προηγουμένως τον Δεκέμβριο του 1955. Σε αναφορά του προς το Λονδίνο, ημερ. 29 Μαρτίου 1957, ο αναπληρωτής κυβερνήτης αναφέρει ότι επισκέφθηκε τις Κεντρικές Φυλακές στη Λευκωσία, τα κρατητήρια Πύλας και Κοκκινοτριμιθιάς, και μίλησε με κρατουμένους. Ο κ. deTram όμως ήταν καθαρά προβληματισμένος από τις κατηγορίες για κακομεταχείριση που του ανέφεραν οι κρατούμενοι, με τις επιτροπές των οποίων είχε κλειστές συναντήσεις.

Ο αξιωματούχος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού ζήτησε να επισκεφθεί και τα κρατητήρια Ομορφίτας, όπου, όπως του είπαν οι κρατούμενοι, λάμβαναν χώρα οι περισσότερες ανακρίσεις. Ο αναπληρωτής κυβερνήτης τού αρνήθηκε την πρόσβαση. λέγοντας ότι δεν έχουν τίποτα να κρύψουν, όμως οι επιχειρησιακές ανάγκες είχαν προτεραιότητα. Γράφει το έγγραφο:

«Δεν είχαμε τίποτα να κρύψουμε, όμως οι επιχειρησιακές ανάγκες έρχονται πρώτες και για τον λόγο αυτό δεν ήμουν διατεθειμένος να διακόψω τις ανακρίσεις προσώπων που είχαν πρόσφατα συλληφθεί και ανακρίνονταν εκεί».

Ο κ. deTram είπε ότι οι κρατούμενοι ήσαν απογοητευμένοι μαζί του, γιατί ανέμεναν να τους επισκεπτόταν συχνότερα. Ζήτησε αν μπορεί να έχει αλληλογραφία μαζί τους μέσω του γραφείου του στη Βηρυτό. Του απάντησαν και σ’ αυτό όχι. Το σκεπτικό για την άρνηση είχε ως εξής:

«Αποφάσισα ότι θα εξέθετε την κυβέρνηση αν κρατούμενοι, οι δικηγόροι τους και πολιτικοί μάθαιναν ότι μπορούν να κάνουν το δικό τους για θέματα αντιδικίας, μέσω του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού».

Posted in Ιστορία, Κύπρος | Leave a Comment »

Τα «Ξεχασμένα Έγγραφα» της βρετανικής αποικιοκρατίας – Μέρος Δ’- 31/07/2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 24 Δεκεμβρίου 2012

http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/other/511354

Αυτοδιάθεση χάριν συνθήματος

Ο Μακάριος φοβόταν ότι θα τον αποκαλούσαν προδότη, αν άλλαζε λεκτικό.

Καθ’ οδόν στην εξορία, ο Μακάριος, μετά την αρχική έκπληξη, ήταν ήρεμος. Μόνο αφού πέρασαν 13 ώρες πτήσης ρώτησε τον πιλότο ποιος ήταν ο προορισμός τους.

Σύμφωνα με τους Βρετανούς και, όπως προκύπτει από τη νέα αποδέσμευση εγγράφων του Φόρεϊν Όφις αυτές τις ημέρες (τα πρώτα τρία μέρη δημοσίευσε αναλυτικά η «Σ» την περασμένη εβδομάδα), ο Μακάριος δεν πίστευε στην αυτοδιάθεση, πριν από την έναρξη του αγώνος. Αξιοσημείωτο είναι, δε, και το γεγονός πως από τον Ιούλιο 1954 οι αποικιοκράτες έκαναν σκέψεις για εξορία τόσο του Μακαρίου όσο και άλλων κληρικών. Πιο συγκεκριμένα, με επιστολή του ημερ. 24 Ιουνίου 1955 το Γραφείο Αποικιών, απαντώντας στον τότε κυβερνήτη Sir Robert Armitage -ο οποίος φαίνεται να ήταν εκείνος που πρότεινε την εξορία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου μαζί με άλλους κληρικούς- αποκαλύπτει ότι η νομική πτυχή τέτοιας εξορίας είχε ξεκινήσει να συζητείται από τις 30 Ιουλίου 1954!    

Δεν σας συμφέρει η Ένωση

Στις 27 Ιουνίου 1955, ο Αρχιδιάκονος Goldie στη Λευκωσία είχε μακρά συζήτηση με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Στην αναλυτική αναφορά του προς τον κυβερνήτη ο Αρχιδιάκονος έγραψε πως προσπάθησε να πείσει τον Μακάριο ότι η Ένωση με την Ελλάδα δεν ήταν προς το συμφέρον των Ελληνοκυπρίων και παρουσιάζει τον Μακάριο να ήταν «φοβισμένος από τους τρομοκράτες (ΕΟΚΑ), νιώθει προσωπικά να κινδυνεύει, και δεν τολμά να καταδικάζει ανοικτά τη βία. Άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι το σύνθημα »Ένωση και μόνον Ένωση» παραδίδει τον ίδιο και τον λαό του δεμένους χέρια-πόδια στην Αθήνα. Θα καλωσόριζε μια συνθηκολόγηση, και είναι πολύ πρόθυμος να συζητήσει, φτάνει να του δοθούν διαβεβαιώσεις ότι δεν θα εμπλακεί σε δυσκολίες με τον λαό του, αν στο τέλος του λεχθεί απλά ότι η κατάσταση »δεν αλλάζει».

»Ο Μακάριος είπε ότι έχει πολύ δυνατούς αντιπάλους και για να μπορέσει να προχωρήσει θα έπρεπε η βρετανική κυβέρνηση να δώσει σίγουρες ενδείξεις αλλαγής στην πολιτική της». Και έγραψε συγκεκριμένα ο Αρχιδιάκονος στην αναφορά του: «Παραδείγματος χάριν, είπε (και εδώ γράφω ό,τι ακριβώς είπε) »εάν η βρετανική κυβέρνηση μπορούσε να κάνει μια δήλωση όπως, το μέλλον της Κύπρου δεν έχει τίποτα να κάνει με την Αθήνα και επομένως δεν μπορούμε να συζητήσουμε το θέμα με την Αθήνα, αλλά αναγνωρίζουμε ότι η Κύπρος ανήκει στον λαό της Κύπρου, μια τέτοια δήλωση μπορούσε να γίνει η βάση για συζήτηση». (For instance, he said (and here I quote his actual words) »If the British Government would make a declaration of this sort, the future of Cyprus has got nothing to do with Athens, and we cannot therefore discuss the question with Athens, but we recognise that Cyprus belongs to the people of Cyprus, such a declaration could become a basis for discussions»)».

Μυστική συνάντηση.

Όμως τα έγγραφα αυτά μας αποκαλύπτουν και κάτι άλλο. Με τηλεγράφημά του ημερ. 25 Φεβρουαρίου 1955 προς τον Υπουργό Αποικιών, ο τότε κυβερνήτης της Κύπρου Sir R. Armitage (σημειώνεται ότι πριν αρχίσει ο αγώνας της ΕΟΚΑ και πριν λάβει χώρα η Τριμερής του Λονδίνου) τον ενημέρωνε πως ο Κρανιδιώτης είχε δει τον Durrell (που ήταν επικεφαλής του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών τότε) και του είπε ότι ο Αρχιεπίσκοπος ήταν διατεθειμένος να έχει μυστική συνάντηση μαζί του στις 8 το απόγευμα στις 28 Φεβρουαρίου, στο Μοναστήρι του Κύκκου, κοντά στη Λευκωσία. Η συνάντηση θα ήταν μυστική και δεν θα γινόταν καμία ανακοίνωση. Αν παρεμπιπτόντως γινόταν γνωστή, θα συμφωνούσαν σε ένα κοινό ανακοινωθέν όπως π.χ. «Επιβεβαιώνεται ότι ο κυβερνήτης πρόσφατα είδε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στη Λευκωσία για συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων. Γίνεται αντιληπτό ότι ο Αρχιεπίσκοπος έκανε δήλωση σχετικά με το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Κυπρίων».

Αυτοδιάθεση επειδή…

Ο Αρχιεπίσκοπος, αναφέρει το τηλεγράφημα του Armitage προς το Λονδίνο, επιμένει στην ανακοίνωση να γίνεται αναφορά στην αυτοδιάθεση γιατί, αλλιώς α) θα τον αποκαλέσουν προδότη οι κομμουνιστές και οι εξτρεμιστές εθνικιστές, β) αυτό είναι ένα σύνθημα και δεν θα χρειάζεται να πει ακριβώς τι λέχθηκε και γ) θεωρεί ότι ο ίδιος έχει πολύ περισσότερα να χάσει αν απομακρυνθεί από τη θέση του «όχι σε συμβιβασμό», που επαναλαμβάνει συχνά, παρά όσα έχουμε να χάσουμε και η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας.(Person named insists on the communiqu? referring to self determination because a. he will otherwise be called a traitor by the communists and extreme nationalists, b) it is a slogan which has been explained ad nauseam and he will therefore not have to elaborate what was actually said and c) he considers that he has much more to lose by coming away from his oft repeated position of no compromise than I or H.M.G. have..)

Ποιοι γνώριζαν για την εξορία.

Πέραν των ήδη αποδεσμευμένων βρετανικών εγγράφων που μας αποκάλυψαν πριν από δύο δεκαετίες, ότι η εξορία Μακαρίου βρισκόταν υπό συζήτηση μεταξύ του Γραφείου Αποικιών και του κυβερνήτη των Σεϋχελλών από τον Σεπτέμβριο του 1955, τα νέα αυτά έγγραφα μάς αποκάλυψαν κάτι που δεν γνωρίζαμε, ότι δηλαδή το όλο θέμα ξεκίνησε να μελετάται από τον Ιούλιο του 1954. Αλλά, επίσης, στρατιωτική έκθεση ημερ. 8 Μαΐου 1956 μας δίνει και λεπτομέρειες ως προς το ποιοι γνώριζαν για το σχέδιο εξορίας και όχι μόνον. Αναφέρει το έγγραφο με το ιστορικό της υπόθεσης:

«… Η πιθανότητα εξορίας ορισμένων κληρικών συζητήθηκε αρχικά τον Σεπτέμβριο του 1955. Έγιναν τα σχέδια για τη σύλληψη του Μητροπολίτη Κερύνειας και του Γραμματέα του Πολύκαρπου Ιωαννίδη… Σ΄ αυτό το στάδιο είχαν προειδοποιηθεί μόνο ένας στρατιωτικός και ένας αξιωματικός Αστυνομίας για την κάθε επιχείρηση. Έγινε και ολοκληρωμένο σχέδιο για τη σύλληψη του Αρχιεπισκόπου. Και πάλιν μόνο ένας στρατιωτικός και ένας αξιωματικός της Αστυνομίας γνώριζαν.

»Μεταξύ Σεπτεμβρίου 1955 και μέσα Φεβρουαρίου 1956 έξι αξιωματικοί ήσαν τα μόνα πρόσωπα που γνώριζαν για την επιχείρηση, εκτός από ανώτατα στελέχη της κυβέρνησης. Τα σχέδια επιβλέπονταν κατά διαστήματα. Κατά τη διάρκεια των πρώτων συζητήσεων μεταξύ του κυβερνήτη και του Αρχιεπισκόπου έγινε καθαρό ότι, σε περίπτωση αποτυχίας, θα προχωρούσαμε στη σύλληψη και εξορία του Αρχιεπισκόπου, του Μητροπολίτη Κερύνειας, του Γραμματέα του και του Παπασταύρου, ιερέα της εκκλησίας Φανερωμένης στη Λευκωσία…».

Η σύλληψη έγινε καθώς ο Αρχιεπίσκοπος, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών, έφευγε για την Αθήνα. Και γράφει χαρακτηριστικά στο στρατιωτικό έγγραφο: «… Ο Αρχιεπίσκοπος, μετά την αρχική έκπληξη, ήταν ήρεμος και κουβέντιαζε με τον συνοδό του. Μόνο αφού πέρασαν 13 ώρες πτήσης είναι που ρώτησε τον καπετάνιο του αεροπλάνου ποιος ήταν ο προορισμός τους. Επίσης, ήρεμος και αξιοπρεπής παρέμεινε και ο Μητροπολίτης. Καθώς συνάντησε τον Αρχιεπίσκοπο στο αεροδρόμιο έδειξε κάποια ικανοποίηση και είπε ότι θα τα πήγαιναν καλά οι δύο τους».

Συζητούσαν αν θα χρησιμοποιήσουν εναντίον μας «Sickening Gas»
Στις 28 Οκτωβρίου 1955 ο Υπουργός Αποικιών, σε τηλεγράφημά του προς τον κυβερνήτη στην Κύπρο, αναφερόταν σε ένα είδος αερίου ονόματι Sickening Gas. Από την απάντηση υπολογίζεται ότι το θέμα ήγειρε ο κυβερνήτης. Ο υπουργός απαντούσε ότι λίγη πείρα είχαν για τη χρήση του. Δεν το είχαν χρησιμοποιήσει στη Malaya και τα αποθέματα είχαν καταστραφεί. Μόνο μία φορά το χρησιμοποίησαν στο Χόνγκ Κόνγκ το 1952…

Ανέφερε ότι το συγκεκριμένο αέριο επιδρά 8-12 λεπτά μετά την εκτόξευσή του, ότι θεωρείται πολεμικό όπλο… και θα έπρεπε να το παραγγείλουν από τις ΗΠΑ. Όμως εισηγήθηκε στον κυβερνήτη τη χρήση δακρυγόνων χειροβομβίδων, πιο αποτελεσματικές και λιγότερο θανατηφόρες από το είδος που χρησιμοποιεί ο στρατός, και ζήτησε να τον ενημερώσει ποιο είδος θα ήθελε…

(Σημ. Με κάθε επιφύλαξη μού δόθηκε η πληροφορία από δική μας πλευρά ότι ένα περίεργο, για πρώτη φορά, είδος δακρυγόνου χρησιμοποίησαν οι Άγγλοι κατά την κηδεία του Χαραλάμπου Μούσκου στις 17.12.1955, στην πρώην Πλατεία Μεταξά στη Λευκωσία, που έκαιγε, όπως θυμούνται μάρτυρες, τρομερά τα μάτια).

 

Posted in Ιστορία, Κύπρος | Leave a Comment »

Ολιγάρχες και media: Η ελληνική «μαφία» στο Stern

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 24 Δεκεμβρίου 2012

Ολιγάρχες και media: Η ελληνική «μαφία» στο Stern

 

 

Το γερμανικό περιοδικό Stern παρουσιάζει μεγάλο αφιέρωμα για τις οικογένειες των Ελλήνων ολιγαρχών που ελέγχουν την οικονομία της χώρας με πρακτικές που παραπέμπουν στη μαφία.

Μεταξύ άλλων περιγράφει τις δραστηριότητες των: Μπόμπολα, Αγγελοπούλου, Βαρδινογιάννη,  Λάτση και Κόκαλη.

Το δημοσίευμα παρουσιάζει τους τρόπους με τους οποίους οι έλληνες ολιγάρχες εκμεταλλεύτηκαν τις στενές επαφές τους με το δημόσιο για να εξασφαλίζουν χρυσά συμβόλαια πριν αλλά και μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004. Επίσης σημειώνεται η προνομιακή θέση που καταλαμβάνουν στο ξεπούλημα της χώρας μέσω των ιδιωτικοποιήσεων.

Σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του ο Φώτης Μπόμπολας  χαρακτηρίζει «απλουστευτική» την ιδέα να φορολογήσεις τις μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες, όπως λέει πάντα θα καταφέρνουν να ξεφεύγουν. Ο ίδιος χαρακτηρίζει «αναρχικούς» τους πολίτες που αρνούνταν να πληρώσουν τα διόδια στους αυτοκινητόδρομους, τους οποίους κατασκεύαζε η εταιρεία του.

Το Stern παρουσιάζει τις σχέσεις του Κόκαλη με τη Στάζι αλλά και το ενδιαφέρον του για την ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ.

Η σύγκριση με τη, μαφιόζικου τύπου, ρωσική ολιγαρχία υπονοείται σε ολόκληρο το κείμενο ενώ ο ακαδημαϊκός Σεραφείμ Σεφεριάδης συγκρίνει τις ελληνικές οικονομικές ελίτ με την ιταλική μαφία.

Σύμφωνα με το Stern περίπου 2.000 οικογένειες ελέγχουν το 80% του καταθέσεων της χώρας.

Ειδική αναφορά γίνεται για τον Α. Σαμαρά και τη λίστα Λαγκάρντ, την υπόθεση Λαυρεντιάδη αλλά και τον έλεγχο που ασκούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα σε τηλεοπτικούς σταθμούς όπως το MEGA. Το Γερμανικό περιοδικό αναφέρεται επίσης στις στενές σχέσεις του Λάτση με την οικογένεια Μπούς αλλά και τον Μπαρόζο .

Το ρεπορτάζ  υπογράφει ο δημοσιογράφος Andreas Albes με τη συνεργασία των Φέρρυ Μπατζόγλου και Νίκου Λεοντόπουλου ενώ το φωτογραφικό αφιέρωμα έχει επιμεληθεί ο Νίκος Πηλός.

http://info-war.gr/2012/12/%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-media-%CE%B7-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BC%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-s/

Posted in Ελλάδα, Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Τα «Ξεχασμένα Έγγραφα» της βρετανικής αποικιοκρατίας – Μέρος Γ’- 30/07/2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 24 Δεκεμβρίου 2012

http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/other/510730

Οι Βρετανοί σχεδίασαν τα πράγματα να κυλήσουν με συγκεκριμένη σειρά

Πρώτα ανεξαρτησία, μετά διχοτόμηση.

Οι Βρετανοί σχεδίασαν τα πράγματα να κυλήσουν με συγκεκριμένη σειρά.

Το 1957, σχεδόν 20 χρόνια πριν από την εισβολή, οι Άγγλοι ανέλυαν πώς θα βολέψει καλύτερα την Τουρκία η διζωνικότητα, την οποία, τώρα, προωθεί η δική μας πλευρά!

Τα νέα «Ξεχασμένα έγγραφα» αναφέρονται στους βασανισμούς και κακομεταχείριση συλληφθέντων μελών της ΕΟΚΑ και άλλων, και περιέχουν ένα μεγάλο αριθμό καταθέσεων και μαρτυριών -«ισχυρισμών» alleged- όπως προβάλλονται Ελληνοκυπρίων, με πολλές χειρόγραφες καταθέσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν καταθέσεις για το κάθε χωριό χωριστά.

Όμως καλύπτουν και άλλες πτυχές, όπως η βρετανική προώθηση της διχοτόμησης, η σκέψη ανάγκης τουρκικού εποικισμού στο νησί για να καλυφθεί ο αναγκαστικός ξεριζωμός Ελληνοκυπρίων από την τουρκική ζώνη, η ανταλλαγή περιουσιών, σημεία που έχουν άμεση σχέση με τη σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το Κυπριακό, η πιθανότητα μεταφοράς στην Κύπρο του βρετανικού αρχηγείου Μέσης Ανατολής, δήλωση της Μπάρπαρα Κασλ για τη συνάντησή της με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο τον Σεπτέμβριο του 1958 και άλλα.

Στα νέα έγγραφα βρίσκουμε, επίσης, και κάποια βολιδοσκόπηση των αποικιοκρατών, μεταξύ Υπ. Αποικιών και κυβερνήτη στην Κύπρο, την περίοδο Σεπτεμβρίου 1958, για μεταφορά και περιορισμό του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου από την Αθήνα στην Κύπρο. Και ως καλύτερος τόπος για τέτοια κράτηση θεωρήθηκε το μοναστήρι του Σταυροβουνίου, αν και σημειώνεται ότι ερευνούσαν και άλλες πιθανότητες.

Διχοτόμηση

Τα νέα έγγραφα μάς δίνουν και μιαν ακόμη πολύ καλή εικόνα του όλου διχοτομικού σκεπτικού πολιτικής που ακολούθησαν οι Βρετανοί μετά την κατάστρωση των διάφορων διχοτομικών χαρτών και σχεδίων, που ξεκίνησαν από το κυβερνείο στην Κύπρο τον Ιούνιο του 1956, με εντολή του Λονδίνου, και στη συνέχεια μελετήθηκαν από το Υπ. Εξωτερικών και Υπ. Αποικιών στο Λονδίνο. Προσθέτοντας και νέους χάρτες και τρόπους διχοτόμησης της Κύπρου, με τρόπο που να ικανοποιούσε τις τουρκικές απαιτήσεις.

Κατ’ αρχήν αναφέρεται δήλωση του Δρος Φαζίλ Κουτσιούκ, όπως δημοσιεύθηκε στη «Χαλκίν Σεσί» στις 16 Ιανουαρίου 1958. Ο Δρ Κουτσιούκ, πρόεδρος του κόμματος «Η Κύπρος είναι τουρκική» και ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, αφού είχε συνάντηση, σημειώνεται, με τον Τούρκο υπ. Εξωτερικών Φατίν Ζορλού, τόνισε ότι η τουρκική κοινότητα δεν θα δεχθεί άλλη λύση από τη διχοτόμηση. «Εκείνο που θέλουμε είναι μόνο Διχοτόμηση και θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να την κατορθώσουμε. Οι Τουρκοκύπριοι πιστεύουν σ΄ αυτό και ήδη κάνουν όλες τις αναγκαίες διευθετήσεις για Διχοτόμηση, που θα τους εγγυηθεί το μέλλον τους», δήλωσε ο Δρ Κουτσιούκ.

Οι Αμερικανοί δεν δέχονταν

Ο μόνιμος αντιπρόσωπος του Ηνωμένου Βασιλείου στα Ηνωμένα Έθνη κ. Pierson Dixon, με επιστολή του προς τον Sir William Hayter του Φόρεϊν Όφις, ημερ 21 Ιουνίου 1957, σημείωνε μεταξύ άλλων: «… Νιώθω υποχρεωμένος να προειδοποιήσω ότι η πολιτική διχοτόμησης στην Κύπρο πιθανότατα να αντιμετωπίσει δυσκολίες, εκτός και αν εξασφαλίσουμε την εκ των προτέρων συμφωνία των Αμερικανών ότι θα μας υποστηρίξουν πλήρως». Ο κ. Dixon προειδοποιούσε ότι η πολιτική διχοτόμησης θα αντιμετωπιζόταν αρνητικά από τα Ηνωμένα Έθνη, με πιθανές κυρώσεις, εκτός και αν διαμόρφωναν την πολιτική τους.

Ο κ. Dixon εισηγήθηκε πως θα ήταν καλό να αφήσουν τους Αμερικανούς και ίσως και τον κ. Σπάακ (γενικό γραμματέα τότε του ΝΑΤΟ) να προχωρήσουν με κάποια απόπειρα να εξασφαλίσουν ελληνική και τουρκική αποδοχή σε λύση ανεξαρτησίας πρώτα, και μόνον όταν αποτύχουν όλες οι προσπάθειες να απαιτήσουν από τους Αμερικανούς να τους υποστηρίξουν για διχοτόμηση. Ως η μόνη πιθανή πορεία υπό τις περιστάσεις. «Φοβάμαι πολύ, όμως, ότι αν προχωρήσουμε με διχοτόμηση δίχως να δείξουμε ότι δοκιμάσαμε όλες τις άλλες πιθανότητες και δίχως να έχουμε πείσει τους Αμερικανούς ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση, θα αντιμετωπίσουμε τρομερές δυσκολίες στα Ηνωμένα Έθνη», έγραψε.

Το «τουρκικό μέρος»

Στις 29 Ιουνίου 1957, ο αποικιακός Γραμματέας A. F. J. Reddaway σημείωνε ότι μήνυμα από το Υπ. Αποικιών επιβεβαίωνε ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν δεχόταν ενωμένο κράτος και πίστευε (η τουρκική κυβέρνηση) ότι η κυβέρνηση της Α. Μεγαλειότητας είχε συμφωνήσει ως θέμα αρχής για διχοτόμηση. Ενδιαφέρον το πιο κάτω σχόλιο, εν όψει συνεδρίας που θα είχαν τον Μάιο του 1957 στο κυβερνείο στη Λευκωσία, για τα σχέδιά τους για διχοτόμηση. Έγραψε ο αναπληρωτής κυβερνήτης προς τον κυβερνήτη μεταξύ άλλων, προωθώντας τουρκικές αξιώσεις:

«… Η πέμπτη επιλογή είναι μία πιθανότητα που ανέφερε πρόσφατα η τουρκική κυβέρνηση. Θα σημαίνει πλειοψηφία Ελλήνων κάτω από τουρκική διοίκηση στο τουρκικό μέρος και μια μειονότητα Τούρκων κάτω από ελληνική διοίκηση στο ελληνικό μέρος. Είναι όμως δύσκολο πως, δίχως σημαντική μετακόμιση Ελληνοκυπρίων από το τουρκικό μέρος, αυτή η λύση να ικανοποιεί την Τουρκία. Θα αφήσει 4/5 του πληθυσμού αποτελούμενου από εχθρικούς Έλληνες σε περιοχή τεράστιας στρατηγικής σημασίας για την Τουρκία.

Εάν, όπως φαίνεται λογικό, η Τουρκία χρειαστεί σημαντική τουρκική πλειοψηφία σ΄ αυτήν την περιοχή, θα πρέπει να εισαγάγει Τούρκους είτε από το ελληνικό μέρος της Κύπρου είτε από την Τουρκία την ίδια. Εν πάση περιπτώσει, Ελληνοκύπριοι θα πρέπει να μετακινηθούν για να κάνουν χώρο γι΄ αυτούς. Αν η νήσος διχοτομηθεί αμέσως μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, αφήνοντας μικρούς θαλάμους βρετανικής κυριαρχίας, το πρόβλημα της αναδιανομής πληθυσμού Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων θα παραμείνει. Η διαφορά θα είναι ότι αυτό θα είναι ευθύνη της Ελλάδας και της Τουρκίας να το διευθετήσουν μεταξύ τους.

Μέθοδοι διχοτόμησης

Ακόμα πιο ενδιαφέρον πέραν των λεπτομερέστατων υπολογισμών για διχοτόμηση και τους οποίους έχουμε δημοσιεύσει με πληθώρα χαρτών πριν από χρόνια ανά τις αποδεσμεύσεις τους, είναι οι μέθοδοι που καταγράφονται στα νέα αυτά έγγραφα, αναφορικά με τους τρόπους που θα γινόταν κατορθωτή η σταδιακή διχοτόμηση, ενόψει των δυσκολιών και των ενστάσεων από πλευράς διεθνούς κοινότητας και κυρίως των Αμερικανών. Διαβάζουμε λοιπόν κάτω από τον υπότιτλο «Μέθοδοι για επιβολή διχοτόμησης», πως δύο μέθοδοι λήφθηκαν υπόψη:

Α) Άμεση διχοτόμηση εντός σχετικά σύντομου χρονικού διαστήματος (υπολογίστηκαν τέσσερα χρόνια). Αυτή θα συνεπάγεται καταναγκαστική μετακόμιση πληθυσμού.

Β) Σταδιακός διπολισμός (gradual polarisation) των δύο κοινοτήτων μέσω πολιτικών και οικονομικών πιέσεων. Αυτό μπορεί να χρειαστεί πέντε με δέκα χρόνια.

Η πρώτη μέθοδος θα χρειαστεί μια προσεγμένη επιχείρηση… Η δεύτερη μέθοδος θα συνεπάγεται μακροχρόνιο σχεδιασμό, που θα αντιμετωπίσει δυσκολίες. Αυτή η διαδικασία θα είναι όμως λιγότερο οδυνηρή και σίγουρα λιγότερο δαπανηρή για την κυβέρνηση της Α. Μεγαλειότητας και της κυπριακής κυβέρνησης (αποικιακής) από την άμεση διχοτόμηση. Οι κάτοικοι που θα βρεθούν στη λανθασμένη πλευρά της διχοτόμησης θα υπόκεινται σε πολιτικές και οικονομικές πιέσεις, με στόχο να τους αναγκάσουν όσο και να μην το θέλουν, να πάρουν την πρωτοβουλία να ξεριζωθούν και να εγκατασταθούν ξανά στη σωστή πλευρά της γραμμής.

Οι οικονομικές πιέσεις θα επιβληθούν με νομοθεσία, που θα απαγορεύει τις πωλήσεις ακίνητης περιουσίας ή τη μεταβίβασή τους ως δώρο σε κληρονόμους σε Ελληνοκύπριο στην τουρκική ζώνη ή σε Τουρκοκύπριο στην ελληνική ζώνη. Θα δημιουργηθεί μια Επιτροπή Ανταλλαγής Περιουσιών, η οποία θα αγοράζει τις ακίνητες περιουσίες που θα προσφέρονται σ΄ αυτήν από έναν Ελληνοκύπριο στην τουρκική ζώνη ή το αντίθετο και θα ξανα-πωλείται η περιουσία σε Ελλληνοκύπριο στην ελληνική ζώνη ή αντίθετα. Η τιμή της ακίνητης περιουσίας θα παγώσει π.χ. στις τιμές αγοράς του 1956… (Αυτή η τακτική έχει εκπληκτικές ομοιότητες με τη σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το περιουσιακό).

Σταδιακός διαχωρισμός σε δύο ζώνες

 Και από τα έγγραφα αυτά, που συμπληρώνουν όλα τα προηγούμενα που έχουμε υπόψη και μελετήσαμε όλα αυτά τα χρόνια μέχρι σήμερα, το συμπέρασμα είναι ένα και συγκεκριμένο: Η πολιτική της Βρετανίας ήταν και παραμένει διχοτομική για το νησί ως τελική λύση, όπως επιθυμούσε από το 1955 η Τουρκία και όπως υποσχέθηκαν στην Τουρκία με τη δήλωσή τους της 19ης Δεκεμβρίου 1956 από τη Βουλή των Κοινοτήτων, βάσει των μυστικών συμφωνιών που έκανε στην Κωνσταντινούπολη ο υπ. Αποικιών με την τουρκική κυβέρνηση στις 16 Δεκεμβρίου 1956.

Αλλά λόγω απροσπέραστων δυσκολιών (εκτός των οικονομικών επιβαρύνσεων προς τη βρετανική κυβέρνηση) κυρίως των αμερικανικών αντιδράσεων για τέτοια λύση και των δυσκολιών που θα αντιμετώπιζαν οι Βρετανοί στα Ηνωμένα Έθνη, αποφάσισαν, σε συνεργασία με την Τουρκία, να εφαρμόσουν την πολιτική σταδιακής προώθησης του διαχωρισμού σε δύο ζώνες, χρησιμοποιώντας παράλληλα τον παράγοντα χρόνο, με την Τουρκία να «διευθετεί» τις προϋποθέσεις… όπως έγραψαν στα συμπεράσματά τους το 1957, «η διχοτόμηση θα αντιπροσωπεύει μια σκόπιμη απόφαση προτιμώντας τη φιλία της Τουρκίας… η διχοτόμηση συμφέρει στα τουρκικά συμφέροντα». 

Posted in Ιστορία, Κύπρος | Leave a Comment »

Τα «Ξεχασμένα Έγγραφα» της βρετανικής αποικιοκρατίας – Μέρος Β’ – 28/07/2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 23 Δεκεμβρίου 2012

http://www.sigmalive.com/simerini/news/local/510672

Ασκούσαν υπέρμετρη βία

Τα έγγραφα καταδεικνύουν τις αγριότητες – Οι Βρετανοί «εκδικούνταν» τον φόνο Βρετανίδας στην Αμμόχωστο, με τεράστιο μίσος και μένος.

ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ήθελαν να εργοδοτήσουν ανακριτές από την Τουρκία.

Με χθεσινά δημοσιεύματα τους, τόσο η «Γκάρντιαν» όσο και οι «Τάιμς» του Λονδίνου πρόβαλαν τις νέες αποδεσμεύσεις των βρετανικών εγγράφων για την Κύπρο, με τους χαρακτηριστικούς τίτλους «Έγγραφα αποκαλύπτουν ωμότητες των βρετανικών στρατευμάτων στην Κύπρο τη δεκαετία του ’50» και καταγράφουν την υπέρμετρη αγριότητα των Βρετανών στρατιωτών εναντίον των Ελληνοκυπρίων, δίδοντας έμφαση στα γεγονότα Αχερίτου και Αμμοχώστου. Επίσης, η «Γκάρντιαν» προσθέτει ότι αναφορές στα έγγραφα για πληροφοριοδότες έχουν λογοκριθεί.

Η δολοφονία της Κάθριν Κάτλιφ

Τα έγγραφα αναφέρονται και στα γεγονότα της 3ης Οκτωβρίου 1958 στην Αμμόχωστο, όπου πυροβολήθηκε και πέθανε η Βρετανίδα Κάθριν Κάτλιφ και τραυματίστηκε σοβαρά δεύτερη Βρετανίδα, και στις άγριες επιθέσεις Βρετανών που ακολούθησαν εναντίον Ελληνοκυπρίων, με αποτέλεσμα τον θάνατο της 12χρονης Ιωάννας Ζαχαριάδη και άλλων δύο Ελληνοκυπρίων και τον τραυματισμό πολλών άλλων. Τα έγγραφα αναφέρονται σε διάφορα βρετανικά δημοσιεύματα που καταδίκαζαν την υπερβολική και αδικαιολόγητη, όπως έγραψαν, βία εναντίον των Ελληνοκυπρίων. Οι άλλοι δύο Ελληνοκύπριοι, θύματα των επιθέσεων, ήσαν ο Παναγιώτης Χρυσοστόμου 37 ετών και ο Ανδρέας Λουκά 17 ετών.

Βιαιότητες

Τα έγγραφα περιγράφουν πώς συμπεριφέρθηκαν Βρετανοί στρατιώτες στις 3 Οκτωβρίου 1958 εναντίον των Ελληνοκυπρίων. Μια τέτοια αναφορά λέει:

«Περνώντας από το Κομμουνιστικό Κλαμπ ακούσαμε σπάσιμο τζαμιών και ερευνώντας βρήκαμε μια ομάδα από στρατιώτες να σπάνε τα παράθυρα και τα έπιπλα του κλαμπ. Με διαταγή του Major Russell-Smith τούς διαλύσαμε.

Σχεδόν 15 λεπτά αργότερα και καθώς προχωρούσαμε προς την κατεύθυνση του αστυνομικού σταθμού, και πάλιν συνοδευόμενοι από τον Major Russell-Smith, είδα ένα όχημα της Αστυνομίας της ΡΑΦ με αστυνομικούς της ΡΑΦ και έναν Ελληνοκύπριο. Ένας αστυνομικός της ΡΑΦ φαινόταν να κλοτσούσε συνεχώς τον άνθρωπο στο έδαφος. Προσπεράσαμε το όχημα, το σταματήσαμε και τους διατάξαμε να σταματήσουν να κλοτσάνε τον Κύπριο. Υπήρχαν δύο αξιωματικοί στο όχημα, ένας του Στρατού και ένας της ΡΑΦ».

Δεκαέξι Ελληνοκύπριοι (τραυματισμένοι) είχαν συλληφθεί μετά τους πυροβολισμούς εναντίον των δύο Βρετανίδων και κρατούνταν στο νοσοκομείο της Αμμοχώστου (μεταξύ των και ο Ανδρέας Λουκά, 17 χρονών, που πέθανε).

Επεισόδιο στην Αχερίτου

Στις 30 Ιουλίου 1958, σε συμπλοκή βρετανικής περιπόλου με ομάδα χωρικών από το χωριό Αχερίτου, της περιοχής Αμμοχώστου, σκοτώθηκαν από πυροβολισμούς των σωμάτων ασφαλείας των αποικιοκρατών δύο άοπλοι Ελληνοκύπριοι, ένας εκ των οποίων, όπως γράφτηκε, ήταν τυφλός. Αρχικά η περίπολος πρόσεξε έναν νεαρό σε ποδήλατο και από πίσω του να τον ακολουθεί μεγάλη ομάδα χωρικών.

Η περίπολος, γράφουν τα έγγραφα, σταμάτησε τον νεαρό που ήταν 18 ετών και ο οποίος έτρεχε, με την εντύπωση ότι κινδύνευε, και τον έθεσε υπό την προστασία της. Το πλήθος, μεταξύ των οποίων και έξι γυναίκες, τους ακολούθησε πετροβολώντας την περίπολο. Τελικά τρία μέλη της περιπόλου πυροβόλησαν με αποτέλεσμα να χτυπηθεί θανάσιμα στο κεφάλι ένας χωρικός. Αργότερα πυροβολήθηκε και δεύτερος στην κοιλιά και πέθανε και εκείνος. Ο νεαρός, σύμφωνα με τα έγγραφα, είπε πως ίσως οι χωρικοί να εξέλαβαν την περίπολο ως τουρκική.

Τι ιδέα!

Ενδιαφέρουσες είναι και οι αναφορές στην αναζήτηση ανακριτών τον Μάιο του 1956. Χρειαζόντουσαν 21 ανακριτές, αλλά μόνο 5 διέθεταν. Τους Bon, Dalston (της RAF), Periera, Dear και Lewis. Αναζητούσαν ανακριτές μεταξύ του στρατεύματος με γνώση της ελληνικής γλώσσας. Όμως ιδιαίτερου ενδιαφέροντος είναι η αναφορά ότι υπήρξε και εισήγηση για την πιθανότητα εργοδότησης ανακριτών από την… Τουρκία!

Στην αναζήτηση αυτή ετοιμάστηκε κατάλογος όλων των αξιωματούχων της κυβέρνησης που μιλούσαν Ελληνικά και οι αρχηγοί των στρατιωτικών επιτελείων ζήτησαν από το Γραφείο Αποικιών κατά πόσο μπορούσαν να αυξηθούν οι μισθοί των ανακριτών, σε μια προσπάθεια να βρεθούν περισσότεροι για να καλύψουν τις ανάγκες. Π.χ. καταγράφεται ότι για τοπικό προσωπικό (ανακριτών) ο μισθός ήταν £1.000 και με τις επιπλέον απολαβές έφθασε τις £1.430 ετησίως. Για προσωπικό από τη Βρετανία ο μισθός ήταν £1.750 το χρόνο…

Επιχείρηση “Mousetrap”

Τον Νοέμβριο του 1958 βρίσκουμε ότι η Περιφερειακή Επιτροπή Ασφάλειας εισηγήθηκε όπως, όσοι αγωνιστές («τρομοκράτες») σκοτώνονταν, μεταφέρονταν για θάψιμο στις Κεντρικές Φυλακές με τ΄ όνομα της επιχείρησης «Ποντικοπαγίδα» (Mousetrap). Η εισήγηση συζητήθηκε στην Περιφερειακή Επιτροπή Ασφάλειας στη Λευκωσία και σε σχετική , ημερ. 1η Δεκεμβρίου 1958, καταγράφηκε ότι αυτή αποφάνθηκε, κατόπιν αρνητικής τοποθέτησης του Βοηθού Αρχηγού Αστυνομίας Λευκωσίας, να μην υιοθετηθεί η σχετική εισήγηση. Γράφει η αναφορά:

«Το να μεταφέρονται τα πτώματα τρομοκρατών στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, σίγουρα θα δώσει αφορμή για ανεπιθύμητα περιστατικά, όπως όταν απέτισαν οι Ελλληνοκύπριοι του προσωπικού στο Νοσοκομείου Λευκωσίας φόρο τιμής στη σορό του Μάτση. Αυτό προκάλεσε μεγάλη προσβολή στην τουρκική κοινότητα». 

Posted in Ιστορία, Κύπρος | Leave a Comment »

Τα «Ξεχασμένα Έγγραφα» της βρετανικής αποικιοκρατίας – Μέρος Α’ – 27/07/2012

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 23 Δεκεμβρίου 2012

http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/other/510318

«Αυτοδιάθεση = Διχοτόμηση»

Ο Μακάριος έλεγε στους Άγγλους το ’58 ότι θα αποκήρυσσε την Ένωση.

Οι Άγγλοι έδιναν οδηγίες στους Αμερικανούς για το είδος των πιέσεων που έπρεπε να ασκούν στους Κυπρίους.

«Ναι» Μακαρίου, χαμόγελο Καραμανλή

Σε τηλεγράφημά του ο κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, ημερ. 19 Σεπτεμβρίου 1958, ενημέρωνε το Γραφείο Αποικιών στο Λονδίνο ότι η κ. Μπάρπαρα Κασλ (των Εργατικών), που έφθασε στην Κύπρο στις 17 Σεπτεμβρίου, αφού είδε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στην Αθήνα, του είπε τα εξής: «Μου είπε ότι ο Μακάριος της είπε πως θα υποστήριζε μιαν ανεξάρτητη Κύπρο και μπορούσε να προβεί σε δημόσια δήλωση πολύ σύντομα αποκηρύσσοντας την Ένωση. Είπε (η Μπάρπαρα) ότι ο Καραμανλής ήταν κατενθουσιασμένος όταν του το είπε και της είπε πως αν ο Μακάριος προέβαινε σε τέτοια αποκήρυξη της Ενώσεως και υπέρ ανεξαρτησίας για την Κύπρο, η ελληνική κυβέρνηση θα ανακοίνωνε αμέσως την υποστήριξή της για τη δήλωση. Η κ. Κασλ ήταν πολύ θυμωμένη με την πρόταση διορισμού Τούρκου αντιπροσώπου στην Κύπρο και είπε ότι θα πρέπει να αποτραπεί οπωσδήποτε και ότι ήταν ο καιρός να αντιμετωπισθεί η τουρκική αδιαλλαξία». Η Μπάρπαρα Κασλ θα επέστρεφε στις 21 στην Αθήνα, όπου θα ξανάβλεπε τον Μακάριο προτού επιστρέψει στο Λονδίνο.

Η ανάγκη απομάκρυνσης του Γρίβα

Σε τηλεγράφημά του το Λονδίνο ημερ. 3 Μαΐου 1957, ενημέρωνε μεταξύ άλλων και τον Κυβερνήτη στην Κύπρο ότι η αμερικανική πρεσβεία στο Λονδίνο τους είχε γνωστοποιήσει ότι: «Σε συνέντευξη που πήρε από τον Μακάριο ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, ο τελευταίος του υπέδειξε ότι έπρεπε να αποκηρύξει τη βία και να υιοθετούσε τακτικές που ταιριάζουν καλύτερα στο εκκλησιαστικό του σχήμα. Του τόνισε επίσης την πραγματικότητα του τουρκικού στοιχείου. Ο Μακάριος φάνηκε να αντιλαμβάνεται την ανάγκη απομάκρυνσης του Γρίβα από το νησί, όμως σκεφτόταν ότι ο τελευταίος ίσως να ήταν απρόθυμος να φύγει με τόσους πολλούς από τους συνεργάτες ήδη στις φυλακές με μακροχρόνιες ποινές. Διερωτάτο κατά πόσο μπορούσε κάτι να γίνει γι΄ αυτό, αλλά δεν πήρε απόκριση από τον Αμερικανό πρέσβη».

Και συμπληρώνει το τηλεγράφημα, «δεν πρέπει να ενθαρρύνουμε τον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα να πάρει περαιτέρω πρωτοβουλίες σε σχέση με τον Μακάριο εφόσον κάτι τέτοιο θα ενθαρρύνει τον Μακάριο να πιστεύει ότι θα μπορεί να διαπραγματεύεται μαζί μας μέσω των Αμερικανών. Σε τέτοια περίπτωση θα βρεθούμε εκτεθειμένοι σε αμερικανικές πιέσεις για περισσότερες κινήσεις προς τον Μακάριο, για να τον καταφέρουμε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις. Εν πάση περιπτώσει, οι Αμερικανοί το ξεκαθάρισαν ότι δεν έχουν διάθεση ή πρόθεση να διαπραγματευτούν με τον Μακάριο».

Να του πείτε…

Σημειώνεται ότι με δικό του τηλεγράφημα προς τον Υπ. Αποικιών την προηγουμένη 2 Μαΐου 1957, ο Σερ Τζον Χάρτινγκ (κυβερνήτης στην Κύπρο) ζήτησε όπως δοθούν οδηγίες στον αντιπρόσωπο της βρετ. κυβέρνησης στην Αθήνα, να πει στον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα ότι αν δει τον Μακάριο ξανά, να του επιστήσει την προσοχή στα εξής: Να βρει τρόπο (ο Μακάριος) να πείσει τον ίδιο (τον κυβερνήτη) και την κυβέρνηση της Α. Μεγαλειότητας ότι δεν θα ξανα-καταφύγει στη βία για να εξασφαλίσει τους πολιτικούς του στόχους, θα αναγνωρίζει την ύπαρξη τουρκικής άποψης για το Κυπριακό, θα δεχθεί την ανάγκη συζητήσεων και συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης της Α.Μ. και κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας, και ότι αν συνέχιζε να επιμένει στην αυτοδιάθεση στο νησί στο σύνολό του, σύντομα θα έκανε αναπόφευκτη τη διχοτόμηση.

Στο ίδιο μήνυμα ο Σερ Τζον Χάρτιγκ επίσης τόνιζε επιγραμματικά ότι «οι Αμερικανοί θα πρέπει να πεισθούν να παίξουν ένα θετικό και εποικοδομητικό και τίμιο, επαναλαμβάνω, τίμιο ρόλο στο να βοηθήσουν να συμβιβαστούν οι δικές μας απόψεις και εκείνες των Ελλήνων και Τούρκων…».

Αμερικανικές διευκολύνσεις και μεταφορά Αρχηγείου στην Κύπρο
Τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 1951, με τις διαβουλεύσεις για ένταξη της Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, συζητήθηκε και η πιθανότητα και η Κύπρος να εντασσόταν στην περιοχή του ΝΑΤΟ, όμως υπήρξαν διαφορετικές απόψεις για ένα τέτοιο ενδεχόμενο και η τελική απόφαση του Λονδίνου ήταν όπως αφήσουν το θέμα να μελετηθεί αργότερα.

Παράλληλα, ο Βρετανός διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων Μέσης Ανατολής, Στρατηγός Ρόπερτσον, ενημέρωνε εμπιστευτικά τον κυβερνήτη στην Κύπρο για την πιθανότητα τόσο το αρχηγείο των βρετανικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή όσο και η υπό σκέψη δημιουργία αρχηγείου συμμαχικών δυνάμεων να μεταφερόντουσαν αμφότερα στην Κύπρο. Ο κυβερνήτης τού επισήμανε, όμως, ότι η Κύπρος δεν μπορούσε υπό τις υφιστάμενες δυνατότητες να δεχθεί άλλους 300 πόσω μάλλον 3.000 υπηρεσιακούς σε τέτοια περίπτωση…

Τον ίδιο καιρό και υψηλόβαθμοί Αμερικανοί στρατιωτικοί έφθασαν στο νησί για μελέτη πιθανών διευκολύνσεων που θα χρειαζόντουσαν για την παραχώρηση αμερικανικών πολεμικών βάσεων, στα πλαίσια των αγγλο-αμερικανικών συμφωνιών.

 

Posted in Ιστορία, Κύπρος | Leave a Comment »

Το κόλπο της επαναγοράς

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 22 Δεκεμβρίου 2012

Το κόλπο της επαναγοράς

του Γιώργου Δελαστίκ

 

Οι Έλληνες χρεώνονται, οι Γερμανοί πληρώνουν, οι Αμερικανοί εισπράττουν! Ακριβέστερα, πνίγονται στα δάνεια εκατομμύρια Έλληνες φορολογούμενοι, πληρώνουν επίσης εκατομμύρια Γερμανοί φορολογούμενοι και εισπράττουν Αμερικανοί κερδοσκόποι! Αυτό αποκαλύφθηκε με θεαματικό τρόπο ότι είναι και η ουσία του κόλπου της επαναγοράς των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου. Έφριξαν οι πάντες όταν έμαθαν ότι ένας και μόνο κερδοσκοπικός αμερικανικός οίκος ονόματι Θερντ Πόιντ κέρδισε μέσα σε τέσσερις μήνες …μισό δισεκατομμύριο δολάρια αγοράζοντας και πουλώντας ελληνικά ομόλογα, ενώ θεωρητικά κερδίζει αυτή τη στιγμή άλλο ένα δισεκατομμύριο, έχοντας επενδύσει συνολικά μόλις 1 δισ. δολάρια!

 

Πριν δούμε όμως αναλυτικά πώς στήθηκε το κόλπο και ποιος κέρδισε πραγματικά από την επαναγορά, να υπογραμμίσουμε ευθύς εξαρχής το θεμελιώδες «λάθος» της επαναγοράς: Γιατί να αγοράσουμε, σε μειωμένη τιμή, σήμερα που δεν έχουμε ως κράτος λεφτά και επομένως πρέπει να τα δανειστούμε, πράγμα που συνεπιφέρει περικοπές μισθών και συντάξεων και άλλα δεινά, ελληνικά κρατικά ομόλογα που λήγουν μετά από …δέκα έως τριάντα(!) χρόνια; Γιατί ο ελληνικός λαός του 2012 πρέπει να υποφέρει τα πάνδεινα για να εξοφλήσει σε ιδιώτες ομόλογα που λήγουν το …2023 το συντομότερο και το 2042 το αργότερο; Τέτοια είναι σχεδόν στην ολότητά τους τα ομόλογα που κυκλοφορούν μετά το «κούρεμα» του Μαρτίου. Ποιος ξέρει πώς θα είναι η Ελλάδα και η Ευρώπη μετά από δέκα, είκοσι και τριάντα χρόνια; Ποιος ξέρει αν θα υπάρχει καν το ευρώ, ακόμη και η ΕΕ; Και αν υπάρχουν, τι μορφή θα έχουν; Είναι καθαρός παραλογισμός να πληρώνει ένα κράτος σήμερα δανειακές του υποχρεώσεις που λήγουν μετά από τριάντα χρόνια! Το αν θα πληρωθούν τότε ή όχι είναι κίνδυνος που αναλαμβάνουν οι δανειστές του και συνοδεύει τα κέρδη που προσδοκούν. Άλλο πράγμα η επαναγορά ομολόγων που λήγουν σε δύο – τρία χρόνια και άλλο πράγμα η επαναγορά ομολόγων που λήγουν σε δύο – τρεις δεκαετίες!

Πέρα από αυτή τη θεμελιώδη υπηρεσία στους κερδοσκόπους (με το αζημίωτο άραγε;) ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά πώς οι κυβερνήσεις βοηθούν τους κερδοσκόπους να αποκομίσουν τρελά κέρδη. Την 1η Ιουνίου 2012, στη δευτερογενή αγορά η αξία ενός ελληνικού ομολόγου ονομαστικής αξίας 1 ευρώ ήταν μόλις 13,5 λεπτά. Θεωρητικά μιλώντας και με δεδομένο ότι σε χέρια ιδιωτών βρίσκονταν ελληνικά ομόλογα συνολικής αξίας 60 περίπου δισεκατομμυρίων ευρώ, με 8,1 δισεκατομμύρια ευρώ αγόραζε κανείς ολόκληρο το τμήμα αυτό του δημόσιου χρέους που είχε ονομαστική αξία 60 δισ. Μόλις άρχισε να συζητείται αόριστα το θέμα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων, η αξία τους την 1η Σεπτεμβρίου ανέβηκε στα 18 λεπτά ανά ευρώ. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2012 ο Μάριο Ντράγκι δήλωσε ότι η ΕΚΤ θα αγοράζει κρατικά ομόλογα σε απεριόριστες ποσότητες, οπότε η τιμή των ελληνικών ομολόγων πήγε στα 25 λεπτά ανά ευρώ. Τον Οκτώβριο ο Σόιμπλε δήλωσε ότι ειδικά τα ελληνικά ομόλογα μπορεί να επαναγοραστούν με δάνειο από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης (EFSF), οπότε τελικά στις 3 Δεκεμβρίου του 2012 η τιμή τους είχε σκαρφαλώσει στα 35 λεπτά ανά ευρώ. Έτσι, αυτά τα 60 δισ. που την 1η Ιουνίου αγοράζονταν με 8,1 δισ. ευρώ, τώρα απαιτούσαν …20 δισεκατομμύρια!

Στην τιμή αυτή έγινε η επαναγορά των ομολόγων. Η Ελλάδα χρεώθηκε και ξόδεψε 11,3 δισ. ευρώ και αγόρασε μόνο τα μισά από τα ομόλογα που βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών – ονομαστικής αξίας 31 δισεκατομμυρίων. Με την επαναγορά όμως ανέβηκε κι άλλο η τιμή των ελληνικών ομολόγων και αυτή την εβδομάδα έφτασε στα 50,4 λεπτά ανά ευρώ. Αυτό θεωρητικά σημαίνει ότι για την επαναγορά των υπόλοιπων ομολόγων ονομαστικής αξίας 30 δισ. ευρώ που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών απαιτούνται πάνω από …15 δισεκατομμύρια! Επιπρόσθετα των 11,3 που ήδη δόθηκαν. Με άλλα λόγια, τα ομόλογα ονομαστικής αξίας 60 δισ. ευρώ που πριν από έξι μήνες κόστιζαν θεωρητικά 8,1 δισ., τώρα κοστίζουν 26,3 δισεκατομμύρια! Πάνω από …200% ακριβότερα! Μέσα σε έξι μήνες! Υπάρχει άραγε πιο κραυγαλέα απόδειξη γιατί το κράτος δεν μπορεί και δεν πρέπει να μπλέκεται σε τέτοια κερδοσκοπικά παιχνίδια, αν υποθέσουμε βεβαίως ότι έχει κύριο μέλημά του την υπεράσπιση των συμφερόντων της χώρας και του λαού;

Επιπλέον, πρέπει να προσθέσουμε ότι η ονομαστική μείωση στα χαρτιά του ελληνικού δημόσιου χρέους μέσω της επαναγοράς ομολόγων δεν πρόκειται να έχει καμιά απολύτως θετική επίπτωση στο βιοτικό επίπεδο του ελληνικού λαού. Όσο διαρκεί το μνημονιακό καθεστώς, θα χειροτερύει συνέχεια η ζωή όλων των Ελλήνων. Αύξησαν κι άλλο τους φόρους και θα συνεχίσουν να τους αυξάνουν, θα ακριβύνουν δραματικά την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και του νερού, θα μειώνουν διαρκώς τις συντάξεις, θα αυξάνουν την ανεργία, θα ρίχνουν τους μισθούς, θα αποδομούν συνεχώς το όποιο κοινωνικό κράτος. Επιπλέον, όλα τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα προκύπτουν από την κατάρρευση της δημόσιας υγείας και παιδείας και την εξαθλίωση του λαού μας, θα πηγαίνουν για να αποπληρώνουν το δημόσιο χρέος στους ξένους για πολλές δεκαετίες…

Αυτοί, αυτό μέλλον μας ετοιμάζουν. Εμείς θα το δεχθούμε ή θα τους ανατρέψουμε για να ξαναδούμε άσπρη μέρα;

http://prin.gr/?p=434

Posted in Ελλάδα, Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Με ετικέτα: | 1 Comment »

Επιστολή έστειλε στον κ. Μπαρόζο ο Πρόεδρος του Ένωσης των Γερμανικών Δημοσίων Υπηρεσιών Ύδρευσης στηρίζοντας τη θέση μας ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα.

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 21 Δεκεμβρίου 2012

Στην επιστολή του, ο Πρόεδρος Δρ Jochen Stemplewski αναφέρεται λεπτομερώς στην «ουδετερότητα» που θα έπρεπε να είναι η πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όταν πρόκειται για δημόσια ή ιδιωτική διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης, ένα σημαντικό νομικό επιχείρημα που τονίστηκε επίσης από το Ευρωπαϊκό Κίνημα Νερού στην επιστολή τους προς τον Όλι Ρεν που συνυπέγραψε η πρωτοβουλία SAVEGREEKWATER.

Προς τον Κύριο Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο
Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
1049, Βρυξέλλες
Βέλγιο

Αγαπητέ κύριε πρόεδρε,
Σας γράφω σήμερα ως πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δημοσίων Υπηρεσιών Υδρευσης (AöW) και ως εκ τούτου εκ μέρους των Γερμανικών εταιρειών προμηθευτών νερού και επεξεργασίας λυμάτων. Μάθαμε πως η Γενική Διεύθυνση Εμπορίου και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων (DG ECFIN) δήλωσε στις 26 Σεπτεμβρίου του 2012 πως αναμένουν την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής και διανομής ύδατος στην Ελλάδα.

Η οδηγία πλαίσιο για το νερό 2000/60/EC (WRRL) αναφέρει ξεκάθαρα ότι «το νερό δεν είναι ένα κοινό εμπορεύσιμο είδος, αλλά ένα αγαθό κληρονομιάς που πρέπει να προστατευτεί και να τύχει κατάλληλης μεταχείρισης». Έτσι όπως το αντιλαμβανόμαστε εμείς, αυτό σημαίνει ότι η προμήθεια νερού, η διαχείριση των λυμάτων και η διαχείριση του νερού δεν μπορεί να ιδιωτικοποιηθεί.
Με βάση δημοσκοπήσεις που έγιναν σε όλη την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, αυτή η αρχή του WRRL είναι μια δέσμευση με ευρεία αποδοχή στον κόσμο. Τέλος, εξίσου σημαντικό είναι ότι αυτή την στιγμή λαμβάνει χώρα μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το θέμα του νερού η οποία εναντιώνεται στην απορρύθμιση των υπηρεσιών προμήθειας και  διανομής  νερού. Στο AEUV και στο συνοδευτικό πρωτόκολλο για τις παροχές κοινής ωφέλειας (νούμερο 26) και υπό τη σκέψη του άρθρου 36 του κεφαλαίου περί βασικών δικαιωμάτων της ΕΕ και σε συνδυασμό με το άρθρο 6 ρήτρα 1 του AEUV για το δικαίωμα των κρατών μελών στην αυτοδιαχείριση των περιφερειών και των δήμων (άρθρο 4 ρήτρα 2 AEUV) και την αναγνώριση του σεβασμού της ιδιοκτησίας στα κράτη μέλη (άρθρο 345 AEUV).

Συνεπώς, τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να αποφασίσουν μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες αν και σε ποιο βαθμό θέλουν να διαχειρίζονται μόνα τους δημόσιες υπηρεσίες (όπως παροχή και διανομή νερού καθώς και η διαχείριση υδατολυμάτων). Η προαναφερθείσα δήλωση του DG ECFIN και οι πράξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως μέλους της Τρόϊκα να δώσει εντολές για την ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα, έρχονται σε αντίθεση με αυτό. Πιστεύουμε πως τέτοιες εντολές θα ήταν λανθασμένες και για άλλες χώρες της ΕΕ. Η αύξηση της αποδοτικότητας μέσω της ιδιωτικοποίησης όπως αναφέρθηκε στη DG ECFIN δεν είναι καθόλου αποδεδειγμένη. Φοβούμαστε δε, την παραμέληση συντήρησης των  υποδομών, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η πρωτέρα εμπειρία της ιδιωτικοποίησης του νερού σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει δείξει μια αύξηση των τιμών και συνεπώς επιπλέον χρεώσεις για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις που εξαρτώνται από το καθαρό νερό. Οδηγώντας έτσι σε αυτούς τους τομείς, σε χειρότερα οικονομικά αποτελέσματα.

Το νερό σε δημόσια ιδιοκτησία είναι η καλύτερη προϋπόθεση για τη δημοκρατική επιρροή στις δομές που έχουν να κάνουν με την παροχή υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος και της συμμετοχής των πολιτών σε αυτές. Με την ιδιωτικοποίηση, αυτά τα καθήκοντα και οι ευθύνες θα αναιρεθούν. Η οικονομική κρίση και η κρίση του Ευρώ δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την απορρύθμιση της διαχείρισης του νερού.

Σας καλούμε να ανακαλέσετε την δήλωση του DG EFCIN και να εξασφαλίσετε πως η παροχή καθαρού νερού στον κόσμο, καθώς και η καθαρή και υγιεινή διαχειριση της αποχέτευσης θα παραμείνει σε δημόσια χέρια.

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Dr Jochen Stemplewski
Πρόεδρος
Die Allianz der öffentlichen Wasserwirtschaft (AöW) e.V.

Η επιστολή κοινοποιήθηκε επίσης στους:

Κα Viviane Reding, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κο Olli Rehn, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κο Joaquín Almunia, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κο Janez Potočnik, Μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κο Maroš Šefčovič, Μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κο Michel Barnier, Μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κα Dr. Angela Merkel, Καγκελάριο της Γερμανίας

Η επιστολή στα Γερμανικά

http://savegreekwater.org

http://www.environment.gr/magazine/index.php/oikologikoxreos/item/950-baroz-episto

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Το παιχνίδι της ζωής

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 21 Δεκεμβρίου 2012

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Την έπεισε να κατέβει μιλώντας της στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα. Είναι ειδικός στην κώφωση

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 20 Δεκεμβρίου 2012

Συγχαρητήρια στον Βασίλη Κουρμπέτη που έσωσε την κωφάλαλη κοπέλα η οποία απειλούσε να αυτοκτονήσει http://www.star.gr/Pages/Ellada_Kosmos.aspx?art=159810&artTitle=katevike_i_35chroni_pou_eiche_anevei_se_glypto_stin_omonoia_kai_apeilouse_na_aftoktonisei#!starPhoto … pic.twitter.com/Hhfk9yIe

<img «373»=»» height=»238″ alt=»1871386.jpg» src=»http://www.star.gr/publishingimages/2012/12/181212124223_3672.jpg»>

Αίσιο τέλος είχε η περιπέτεια της 35χρονης γυναίκας, που ανέβηκε σε γλυπτό στην Ομόνοια και απειλούσε να αυτοκτονήσει, χάρη στην παρέμβαση της Πυροσβεστικής.

<img «385»=»» height=»249″ alt=»1871387.jpg» src=»http://www.star.gr/publishingimages/2012/12/181212124224_4118.jpg»>

Όπως σας είχαμε πει, η γυναίκα, η οποία είναι κωφάλαλη έχει δύο παιδιά, ηλικίας έξι και οκτώ ετών.

Είχε ανέβει στο γλυπτό γύρω στις 10:25 και περίπου μέχρι τις 12:30 απειλούσε να πέσει.

<img «335»=»» height=»166″ alt=»1871391.jpg» src=»http://www.star.gr/publishingimages/2012/12/181212124224_4575.jpg»>

Τραγική φιγούρα στην ιστορία η μητέρα της, η οποία βρισκόταν στο σημείο και παρακολουθούσε την εξέλιξη.

Η Πυροσβεστική μετά από διαπραγματεύσεις κατάφερε να την κατεβάσει με κλιμακοφόρο.

Themi@ThThemi

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

«O Θουκυδίδης, η ισχύς και το δίκαιο»: Κ.Καστοριάδης, Κ.Παπαϊωάννου, Π.Κονδύλης

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 20 Δεκεμβρίου 2012

Ο Θουκυδίδης, η αθηναϊκή δημοκρατία, ο διάλογος Αθηναίων και Μηλίων για την Ισχύ και το Δίκαιο, καθώς η σχέση της τραγωδίας με την φιλοσοφία και την δημοκρατία απασχόλησαν τους τρείς Έλληνες στοχαστές, τον Κ.Καστοριάδη, τον Κ.Παπαϊωάννου και τον Π.Κονδύλη.

 Πέρα από την βαθιά και ουσιαστική γνώση του νεότερου στοχασμού, και οι τρείς  θήτευσαν  για ένα διάστημα της πορείας τους  στην μαρξική σκέψη, κατέχουν δε με γόνιμο και κριτικό τρόπο το σύνολο του αρχαιοελληνικού στοχασμού.

Ειδικά ο Κ.Καστοριάδης καταφεύγει σε αυτόν με ερευνητικό ενδιαφέρον που αγγίζει τα όρια του πάθους. Στα περισσότερα έργα του οι εκτενείς, διεισδυτικές και γόνιμες  προσεγγίσεις  της τραγωδίας, του μύθου και στον φιλοσοφικού λόγου των αρχαίων Ελλήνων[1] απαρτίζουν ένα ενιαίο σύνολο. Προφανώς υπάρχουν οι ιδιαίτερες αφετηρίες κάθε προσωπικότητας, αλλά είναι βέβαιο ότι το ενδιαφέρον του Μάρξ για τον αρχαιοελληνικό λόγο, όπως αποτυπώθηκε όχι μόνο στην διδακτορική του διατριβή για την διαφορά δημοκρίτειας και επικούρειας φιλοσοφίας  αλλά και στα Grundrisse και στο Κεφάλαιο, δεν άφησε ανεπηρέαστο κανένα από αυτούς τους  τρείς Έλληνες στοχαστές. 

Ξεκινώντας από τον Κ.Καστοριάδη είναι αναγκαίο να μην σκιάσουν την προσέγγισή μας  και την ανάδειξη των πολλών σημαντικών, ενδιαφερόντων   πλευρών του, τα πιο αδύνατα σημεία του έργου του. Για παράδειγμα η άποψη του, ότι ο μονοθεϊσμός και οι μονοθεϊστικές θρησκείες, αποτελούν ένα αδιαχώριστο ομοιογενές μείγμα, αγνοεί τόσο τις ουσιώδεις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στον χριστιανισμό, τον ιουδαϊσμό και τον μουσουλμανισμό όσο και το γεγονός ότι κάθε μια από αυτές κουβαλά πολλές διαφορετικές ερμηνείες που δεν παύουν να συγκρούονται ανειρήνευτα μέσα στον χρόνο. Λανθασμένο είναι το συμπέρασμα, που καταλήγει, ότι η  κοινωνία ,  μπορεί να αυτοθεσμίζεται και να είναι συνεπώς αυτόνομη, μόνο όταν κυριαρχεί ο πολυθεϊσμός     όπως έγινε στις  αρχαιοελληνικές κοινωνίες  ή όπου ο θεϊκός λόγος ή δεν είναι παρόν κατά τις διαδικασίες συγκρότησης της πολιτικής κοινωνίας ή είναι μέρος ενός κληρονομημένου λόγου που δεν παύει όμως να είναι αντικείμενο κριτικής και αναστοχασμού. Το πόρισμά του θεμελιώνεται στην σκέψη  ότι στον μονοθεϊσμό ο θεϊκός λόγος, είναι ριζικά έτερος από τον άνθρωπο και κατά συνέπεια δεν μπορεί να συζητηθεί ούτε να αμφισβητηθεί, αλλά μόνο να γίνει αποδεχτός  αυτούσιος και ακέραιος.

Όμως η ερμηνεία του Καστοριάδη περιφρονεί το γεγονός ότι η πολιτική κοινωνία συνυπήρξε και συνυπάρχει με τον μονοθεϊσμό – όπως άλλωστε και με τον πολυθεϊσμό. Δημοκρατία και ολοκληρωτισμός, αυταρχισμός και φιλελεύθερες ολιγαρχίες  μπορούν  να επικαλούνται τον μονοθεϊσμό ή τον πολυθεϊσμό χωρίς να αλλάζει για αυτό τον λόγο η πολιτική τους ουσία. Η αθηναϊκή δημοκρατία , γεννάται μαζί περίπου με την τραγωδία και οπωσδήποτε ευνοείται από τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο αρχαιοελληνικός λόγος την σχέση του με το ιερό. Αλλά όπως ο ίδιος ο Καστοριάδης αποκαλύπτει,  οι ναζιστές επικαλούνται τον παγανισμό ή και τον Επιτάφιο του Περικλή αφού πρώτα τους επανερμηνεύσουν στα μέτρα τους . Η δημοκρατία, στις διάφορες εκδοχές της, λειτουργεί σε χώρες όπου κυριαρχούν χριστιανικές ομολογίες, ενώ στην ορθόδοξη ανατολή (Ελλάδα, σλαβικές χώρες) ο κοινοτισμός ευνοήθηκε από το περιβάλλον που δημιούργησε η ορθοδοξία. Βεβαίως άλλες ερμηνείες του μονοθεϊσμού  ταυτίστηκαν με τον αυταρχισμό ή την θεοκρατία, ώστε τελικά να αποδεικνύεται, ότι ούτε σε κάθε θρησκεία αντιστοιχεί μια αποκλειστικά  πολιτική κοινωνία, αλλά και ούτε  τα πολύπλοκα  και αντιφατικά φαινόμενα μπορούν να συλληφθούν από  μονοσήμαντες ερμηνείες.

Πέραν τούτων, ο Καστοριάδης δεν λαμβάνει υπόψην στην διαμόρφωση των συμπερασμάτων του, ότι εξ αρχής ο χριστιανισμός,  ταυτίστηκε με ατέλειωτες συζητήσεις για το νόημα της πίστης που κατέληξαν σε αποκλίνουσες ερμηνείες,  αιρέσεις, συγκρούσεις  ή σε νέες ομολογίες, μια κατάσταση  δηλαδή που απέχει πολύ από ένα κληρονομημένο λόγο που γίνεται αποδεχτός δίχως συζητήσεις. Μάλιστα ο αντιδραστικός Ζ.ν.Μαίστρ θεώρησε τον αρχαιοελληνικό λόγο, τον οποίο οι πρώτοι χριστιανοί ενσωμάτωσαν στον τρόπο που διατύπωσαν το δόγμα τους, ως τον υπαίτιο για τις έριδες και τις διαμάχες που καθόρισαν την ιστορική εξέλιξη του χριστιανισμού.

Βεβαίως αν περιοριστούμε σε αυτές τις πλευρές θα έχουμε χάσει τις σημαντικότερες και πιο ενδιαφέρουσες  πλευρές  του έργου του Καστοριάδη όπως, την κριτική στην ορθολογική κυριαρχία πάνω στον κόσμο, το πόρισμα  του ότι «η ιστορική πραγματικότητα δεν είναι τελείως  και εξαντλητικά ορθολογική»[2] , την  ευφυή σκέψη ότι το «αποκαλείται  κανείς “υλιστής” δεν διαφέρει σε τίποτα από το να αποκαλείται “σπιριτουαλιστής”, αν με ύλη εννοούμε μια οντότητα κατά τα άλλα απροσδιόριστη, αλλά εξαντλητικά διεπόμενη από συνυπόστατους και συνεκτατούς προς τον νου μας νόμους, και οι οποίοι συνεπώς ήδη από τώρα μπορούν να συλληφθούν νοητικά από μας αυτοδικαίως »[3] , αλλά και το πόρισμα που διατρέχει όλο το έργου του, ότι η συνολιστική -ταυτιστική   λογική σε άλλα σημεία λειτουργεί, σε άλλα όμως δεν αρκεί και οπωσδήποτε δεν μπορεί να εκτοπίσει την σημασία της φαντασίας και του φαντασιακού  ως « προϋπόθεση κάθε σκέψης»[4].  

Ο Καστοριάδης έδωσε μία σειρά σεμιναρίων στην γαλλική Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών ( EHESS) που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα σε τρείς τόμους. Ο τρίτος τόμος περιλαμβάνει δώδεκα σεμινάρια των ετών 1984-1985[5], που αναφέρονται στον Θουκυδίδη, στην ισχύ και το δίκαιο. Σε όλα τα σεμινάρια συνδυάζεται ο ζωντανός προφορικός λόγος, ο διάλογος με τους ακροατές με  την εμμονή στην γόνιμη, ανοιχτή προσέγγιση του αρχαιοελληνικού λόγου. Για την ακρίβεια ο νεώτερος στοχασμός χρησιμεύει για να φτάσουμε στην τραγωδία, στην φιλοσοφία, στην πολιτική κοινωνία των αρχαίων Ελλήνων  και να χτιστεί στην συνέχεια μια αμφίδρομη σχέση όπου  αρχαίος και νεωτερικός λόγος αλληλοτροφοδοτούνται. Δεν είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε στον λόγο του Καστοριάδη, τόσο  την ύπαρξη διαλόγων με διάφορους άλλους στοχαστές, όπως η Ζ.Ρομιγύ, η Χ.Άρεντ,ο Μ.Χάϊντεγκερ, όσο και την  εντυπωσιακή παράλειψη άλλων που μελέτησαν την γενεαλογία του τραγικού, όπως ο Νίτσε. 

Ο διάλογος Αθηναίων- Μηλίων και η σφαγή στην συνέχεια από τους Αθηναίους όλων των ενήλικων Μηλίων δεν μπορούσε να αφήσει ασυγκίνητο τον Καστοριάδη. Ιστορικά η αθηναϊκή δημοκρατία αποτελεί την πρώτη αυτόνομη κοινότητα που αυτοθεσμίζεται. Αποτελεί για αυτόν το «σπέρμα» – όχι το πρότυπο που πρέπει να αντιγράψουμε με θρησκευτική ευλάβεια- για την κοινωνική αναδημιουργία. Γι αυτό και τα ερωτήματα για το φοβερό έγκλημα που διέπραξαν οι Αθηναίοι – ένα από τα πρώτα μαζικά πολιτικά εγκλήματα που έχουν καταγραφεί από χέρι ιστορικού – είναι περισσότερο επιτακτικά και δραματικά συγχρόνως: γιατί  μία κοινότητα ανθρώπων που δημιουργεί η ίδια τους θεσμούς της, αυτοδιευθύνεται  και κυβερνάται με άμεσο και γνήσιο τρόπο, αναπτύσσει τον δημόσιο χώρο, τον ανοικτό και απροϋπόθετο διάλογο  καταλήγει σε μια πράξη ειδεχθούς βαρβαρότητας ; Πρόκειται για λόγους που ανάγονται στον χαρακτήρα της αθηναϊκής δημοκρατίας, που η ανθρωπιστική δημοκρατική της ιδεολογία δεν εμπόδισε διόλου, ή η ίδια η ανθρώπινη φύση, υπό ορισμένες προυποθέσεις, μπορεί ανεξάρτητα από  το πολιτικό καθεστώς που κυριαρχεί και τις αξίες που το διέπουν, να προβαίνει σε πράξεις βαρβαρότητας, «πέραν του καλού και του κακού»; Το δίκαιο μπορεί να γίνει αποδεκτό από κάθε λογικό και καλοπροαίρετο υποκείμενο  ή απλά ακολουθεί  την ισορροπία ισχύος που προηγούμενα έχει διαμορφωθεί; 

Πριν προχωρήσει στην διατύπωση απαντήσεων, ο Καστοριάδης ξεκινά τις ομιλίες του, όχι τυχαία,  επιχειρώντας να ορίσει την αυτόνομη κοινωνία και το αυτόνομο άτομο. Κατ’ αρχήν το άτομο είναι προϊόν και δημιουργία της κοινωνίας, οπότε άμεσα τοποθετούνται τα όρια του  και διακρίνεται από το «άτομο», όπως παριστάνεται από τους νεοφιλελεύθερους ή τον Στίρνερ ή και τον Σάρτρ ακόμη. Σε έργο  του, που έχει εκδοθεί προγενέστερα και αποτελεί την συνισταμένη της σκέψης του, θεώρησε ως αυτόνομο άτομο, όχι αυτό που έχει καταπνίξει τις ενορμήσεις και τα ένστικτα, αλλά εκείνο που τα έχει ελέγξει, γράφοντας: «Η αυτονομία θα είναι η κυριαρχία του συνειδητού πάνω στο ασυνείδητο»[6].  Από αυτό το σημείο  ξεκίνησαν  διάφορες παρεξηγήσεις στις οποίες ο Καστοριάδης αφιέρωσε αρκετές σελίδες για να τις αναιρέσει. Για παράδειγμα, ο Κάντ θα ορίσει ως αυτονομία της θέλησης «να μην εκλέγω άλλους γνώμονες, από εκείνους οι οποίοι μπορούν ταυτόχρονα να ισχύσουν μέσα στη θέλησή μου ως καθολικός νόμος »[7], ενώ θα αποσαφηνίσει ότι «εάν ήμουνα μέλος μόνο του νοητού κόσμου, όλες οι πράξεις μου θα συμφωνούσαν τέλεια με το αξίωμα της αυτονομίας της καθαρής θέλησης∙ εάν ήμουνα ένα τμήμα μόνο του αισθητού κόσμου, όλες οι πράξεις μου θα έπρεπε να θεωρηθούν ως εντελώς σύμφωνες με τον φυσικό νόμο των πόθων και των ροπών, άρα ως σύμφωνες με την ετερονομία της φύσης».[8] Ο Καστοριάδης όταν χρησιμοποιεί όρους, που έχουν χρησιμοποιηθεί παλαιότερα  και από άλλους στοχαστές –όπως ο Κάντ που αντιπαραθέτει την αυτονομία της νόησης στην ετερονομία της φύσης, δηλαδή τελικά την νόηση στην  εμπειρία- θα πρέπει να αναμένει και να μην ξαφνιάζεται για τις ενδεχόμενες παρανοήσεις της σκέψης του. Παρότι παρέμεινε πάντα αντικαντιανός, ο έλλογος έλεγχος των ενστίκτων τον φέρνει κοντά στον πλατωνικό Σωκράτη και σε ευθεία αντίθεση με τους νιτσεϊκούς αφορισμούς που καταφάσκουν την προτεραιότητα των ενορμήσεων.

Η αυτονομία αν και όταν υπάρχει είναι αποτέλεσμα της ίδιας της βούλησης των ανθρώπων, διότι αν είναι προϊόν εξωγενών παραγόντων θα  πρόκειται για ετερονομία. Επίσης διακρίνει το αυτόνομο άνθρωπο, από την ρουσσωϊκή αντίληψη  του «Κοινωνικού Συμβολαίου », ότι ο άνθρωπος ήταν ελεύθερος «πριν» την κοινωνία. Κάτι τέτοιο το θεωρεί απαράδεκτο, διότι «δεν μπορούμε να σκεφτούμε ένα άτομο πριν από την πολιτεία»[9]. Εξίσου απαράδεκτη είναι η  ρουσσωϊκή θέση ότι «ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος και παντού βρίσκεται αλυσοδεμένος», διότι «ο Rousseau δεν μπορεί να νομίζει ότι είναι ελεύθερο το νεογέννητο που πεθαίνει σε είκοσι τέσσερις ώρες αν δεν ασχοληθεί κανείς μαζί του»[10]. Κάθε στοιχείο του ανθρώπου, όπως η ομιλία, του προσφέρεται μέσα από την κοινότητα στην οποία γεννιέται και αναπτύσσεται: «Και το ότι σκέφτομαι οφείλεται στο ότι μπορώ και μιλώ. Την ομιλία δεν την έδωσα εγώ στον εαυτό μου ούτε την απέκτησα επειδή κατά κάποιον τρόπο την άξιζα. Είναι κάτι που δόθηκε από την κοινότητα∙ κανένα υποκείμενο δεν θα μπορούσε να θεσμίσει αυτή την γλώσσα, και η ίδια η ιδέα ότι θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο είναι παραλογισμός. Το καρτεσιανό-καντιανό υποκείμενο έχει ανάγκη από μια γλώσσα, ακόμα και για να διακρίνει τις σκέψεις του ή τους διαλογισμούς του τους μεν από τους δε, συνιστά δε αδυναμία όλων των ιδεαλιστικών φιλοσοφιών και του ίδιου του Kant το γεγονός ότι δεν έχουν ικανοποιητική απάντηση σε αυτό. Δεν έχει νόημα να πούμε ότι η κοινωνία είναι ή δεν είναι εξωτερική ως προς το υποκείμενο∙ το υποκείμενο, κατά ένα σχεδόν απεριόριστο τμήμα, με μοναδικό όριο τον ψυχικό πυρήνα, συνιστά κοινωνική κατασκευή»[11]. Τα στοιχεία της αυτονομίας, θα πρέπει να έχει πολύ περισσότερο ο επιστημονικός λόγος, γεγονός που τον φέρει πολύ κοντά στο βεμπεριανό αίτημα της αξιολογικής ουδετερότητας και της διάκρισης της επιθυμίας από την πραγματικότητα: «όταν σκέφτομαι ή όταν γράφω, ή τουλάχιστον όταν γράφω για ορισμένα θέματα, προσπαθώ να απαλλαγώ από κάθε εμπειρικό ή ψυχολογικό καθορισμό, από τα πάθη μου, από τις αγάπες και τα μίση μου»[12].

 Ο Καστοριάδης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η «επιλογή μιας αυτόνομης κοινωνίας ή της αυτονομίας δεν μπορεί να θεμελιωθεί . Είναι ένα είδος έσχατης, τελευταίας επιλογής, και δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε δια μακρών. Θα ήθελα όμως να διευκρινίσω ότι δεν πρέπει να συγχέουμε αυτή τη θέση με ό,τι ονομάζεται στην πολιτική φιλοσοφία “αποφασιοκρατία ή ντεσιζιονισμός” δηλαδή με τις θέσεις που υποστήριξε ο CarlSchmitt, ένας γερμανός νομικός, ο οποίος  προηγήθηκε του ναζισμού αλλά συνέπλευσε με αυτόν, ένας εξαιρετικά ευρυμαθής θεωρητικός και όχι κάποιος χυδαίος προπαγανδιστής, διάδοχος του οποίου στη Γαλλία ήταν μάλιστα ο Julien Freund»[13].Ούτε ο Θεός, ούτε ο Λόγος, ούτε η Παράδοση , ούτε το Δίκαιο μπορούν να θεμελιώσουν την καίρια για τον Καστοριάδη επιλογή, που είναι αποκλειστικό αποτέλεσμα απόφασης, αν όχι με υπαρξιακά χαρακτηριστικά, οπωσδήποτε όπως με στοιχεία θεμελιωτικά, που συγκροτεί κατά αυτόν τον τρόπο τον κόσμο του αυτόνομου υποκειμένου. Συγχρόνως η σκέψη του Καστοριάδη, αν και αρκετά πρωτογενής και ανεπεξέργαστη σε αυτό το σημείο, εχθρική προς την απόλυτη αιτιοκρατία όσο και προς τον σκεπτικισμό, προσεγγίζει εκείνη του Π.Κονδύλη που έγραφε « απόφαση είναι η πράξη ή η διαδικασία αποκοπής ή αποχωρισμού, από την οποία προκύπτει μια κοσμοεικόνα κατάλληλη να εγγυηθεί την ικανότητα προσανατολισμού την αναγκαία για την αυτοσυντήρηση»[14].

Στα επόμενα χρονικά σεμινάρια, ο Καστοριάδης, αντιμετωπίζει την καρδιά του στοχασμού του Θουκυδίδη, την σχέση Δίκαιου και Ισχύος,  για να αναδείξει τελικά την δραματική του επικαιρότητα. Βεβαίως θα κάνει και πάλι μια παραπομπή για να επισημάνει ότι το διακριτικό στοιχείο του αρχαιοελληνικό κόσμου είναι ο αναστοχασμός και η συνείδηση  των πράξεων τους και των θεσμών που δημιουργούν. Ως πιο αντιπροσωπευτικό λόγο του θα αναδείξει τον λόγο του Σοφοκλή στην «Αντιγόνη»: «Πολλά τα δεινά, κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει».[15] Δηλαδή πολλά τα φοβερά, αλλά από τον άνθρωπο τίποτε φοβερότερο. Πρόκειται για ένα διάσημο απόσπασμα που θα απασχολήσει ιδιαίτερα τον Μ.Χάϊντεγκερ[16], η ερμηνεία του οποίου όμως δεν βρίσκει καθόλου σύμφωνο τον Καστοριάδη.  

Ο Θουκυδίδης, και σε αυτό το σημείο συμφωνεί μαζί του ο Καστοριάδης, θεωρεί ότι ο άνθρωπος, η «ανθρώπινη φύση», έχει ένα χαρακτηριστικό στοιχείο σχετικά αναλλοίωτο, να τείνει και να επιθυμεί την ισχύ, με αποτέλεσμα να «οδηγεί στη σύσταση κέντρων εξουσίας τα οποία αντιμάχονται το ένα το άλλο, και τίποτε δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη θέληση του ισχυρότερου να επεκταθεί»[17]. Η δομή της ιστορίας του, έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της τραγωδίας, με ήρωα τον ίδιο τον αθηναϊκό λαό.[18]  Σύμφωνα με τον Επιτάφιο του Περικλή, ο θάνατος των Αθηναίων πολιτών για την πατρίδα τους είναι  άξια πράξη, διότι η πατρίδα τους είναι τόπος αρετής και ελευθερίας, σχολείο για όλη την Ελλάδα.  Θυσιάστηκαν για την πόλη τους σαν  να ήσαν ερωτευμένοι με αυτή[19]. Ο μετριοπαθής λόγος της Περικλή εκθειάζει τα θετικά στοιχεία της αθηναϊκής δημοκρατίας, την ισορροπία που φροντίζουν να κρατούν ανάμεσα σε ότι  εισάγουν και σε ότι εξάγουν σε άλλες πόλεις , τις άνετες κατοικίες τους που δεν συνδυάζονται με την τρυφηλότητα, αλλά   με την φιλοσοφία και τον φιλόκαλο βίο (φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας). Οι παραλογισμοί  των δημαγωγών, αντίθετα, θα καλλιεργήσουν ανάμεσα στον αθηναϊκό λαό,  την οίηση, την ύβριν, την αλαζονεία που θα τον οδηγήσει  στην διάπραξη φοβερών εγκλημάτων, αλλά και στην οδυνηρή ήττα και το τέλος της δημοκρατίας .

 Ο Π.Κονδύλης, ακολουθώντας τον Θουκυδίδη, θα καταλήξει ότι ο άνθρωπος «ούτε είναι αναγκαστικά “κακός” όταν σκοτώνει ούτε αναγκαστικά “καλός” όταν αγαπά. Είναι όν ανοιχτό και ρευστό, κι αν διψά τόσο πολύ για μια ταυτότητα, αν γαντζώνεται από ό,τι του δίνει προσανατολισμό ( λ.χ. την ηθική), το κάνει ακριβώς από φόβο μπροστά στο ενδεχόμενο να μείνει ό,τι είναι, δηλ. ανοιχτός και ρευστός, αβέβαιος κι ανερμάτιστος.»[20] Ο Καστοριάδης, από παρόμοιους προβληματισμούς  ορμώμενος, καταλήγει στην διαπίστωση ότι όταν οι Έλληνες σφάζουν άλλους πληθυσμούς, αυτό δεν το αποδίδουν στην θεία βούληση, όπως συμβαίνει στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά στην ανθρώπινη φύση και στην επιθυμία για ισχύ. Βεβαίως  η χρησιμοποίηση διαφορετικών σκοπών, αξιών ή και ιδεολογιών για να δικαιολογηθούν οι πράξεις βίας έχει δευτερεύουσα σημασία διότι δεν αλλοιώνει σε τίποτε τις εγκληματικές πράξεις.

Στην συνέχεια των σεμιναρίων του, ο  Καστοριάδης, θα επισημάνει ορισμένα άλλα καίρια  στοιχεία από τον λόγο του Περικλή, όπως: σημαντικό είναι ο τρόπος και ο λόγος για τον οποίο πεθαίνει κάποιος και όχι το τι επακολουθεί μετά τον θάνατό του, ο άνθρωπος που δεν συμμετέχει στα κοινά δεν θεωρείται ήσυχος αλλά άχρηστος.

Στο σεμινάριο της  6ης Μαρτίου 1985 θα αναφερθεί διεξοδικά στην σχέση ισχύος και δικαίου με βάση τον διάλογο Αθηναίων και Μηλίων. Έτσι το δίκαιο είναι αποδεκτό μεταξύ ίσων, ενώ μεταξύ άνισων επικρατεί η ισχύς. Πρόκειται για την ρεαλιστική κατανόηση του πολιτικού, η οποία θα περάσει στην νεότερη σκέψη κυρίως δια μέσου του Μακιαβέλλι και του Χόμπς. Στα πλαίσια της είναι ανέφικτο  και ατελέσφορο να προσδοκούμε να μετατραπούν τα πολιτικά σε νομικά ζητήματα. Ο Χόμπς βέβαια θα αναδείξει την σχετικότητα  και την παροδικότητα της ισχύος, καθώς  «κανείς δεν είναι αρκετά δυνατός για να αντισταθεί στη συμμαχία όλων των άλλων».[21]

Η εξουσία και η ισχύ είναι φαινόμενα αυτοτροφοδοτούμενα. Η ισχύς είναι σαν το αέριο «τείνει να καταλάβει όλο τον διαθέσιμο χώρο»[22], ενώ «η απόκτηση ορισμένης δύναμης συνεπάγεται-δεδομένου του φθόνου, της ζήλιας που προσελκύει κάθε ισχυρός- την υποχρέωση της επαύξησής της. Και μαζί με την ισχύ έρχονται, φυσικά, η τιμή, η δόξα, καθώς και τα υλικά οφέλη, τα οποία είναι εξάλλου αναγκαία, καθώς η εξουσία δεν ασκείται από ρακένδυτους, και αν δεν εμφανίζεται στους άλλους περιβεβλημένη με τα σύμβολα της δόξας, αρχίζει να αποσαθρώνεται»[23].  Ο ασθενής αναγκάζεται να υποχωρήσει, ενώ ο ισχυρός ενεργεί δικαιότερα καθώς μετριάζει την δύναμη, αφού την αναμίξει με την επιείκεια[24]. Βέβαια σε ορισμένες περιπτώσεις ο ισχυρός επιζητεί όχι την φιλία αλλά την εχθρότητα του ανίσχυρου ώστε να δημιουργήσει στους τρίτους τα αναγκαία πειστικά  παραδείγματα επιβολής.

Ο Καστοριάδης θα αναγνωρίσει την ρευστή και την μη αγαθή φύση του ανθρώπου. Γι αυτό ενώ θεωρεί ότι θα πρέπει να καταργηθεί το κράτος ως κατάσταση διαχωρισμένη από την κοινωνία, είναι εντελώς αντίθετος και δεν μπορεί να διανοηθεί μια κοινωνία χωρίς εξουσία[25]. Συμφωνώντας σε αυτό το σημείο τόσο με τον Θουκυδίδη όσο και με τους νεότερους όπως ο Κονδύλης, καταλήγει ότι «η φυσική τάση των ανθρώπινων όντων είναι να αλληλοσκοτωθούν, όποια κι αν είναι η μορφή του κοινωνικού καθεστώτος. Μόνο από τη στιγμή κατά την οποία υπάρχει κοινωνική θέσμιση και νόμοι περιορίζεται αυτή η ψυχική τάση»[26].  Η δημοκρατική νομιμότητα  και η δημοσιότητα που προϋποθέτει μπορεί να λειτουργήσουν ως μέσα εκπαίδευσης της κοινότητας. Όμως δεν μπορεί  να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να υπάρξει θύμα τους εαυτού της,  της «ύβρεως» , όπως έγινε με  τους Αθηναίους.

Ο Π.Κονδύλης δέχθηκε  διαχρονικά την επιρροή του Θουκυδίδη. Όπως είπε, ανάμεσα σε αυτούς που τον επηρέασαν «τόσο ως προς το πνευματικό του βάρος όσο και χρονολογικά, πρώτος ανάμεσά τους στάθηκε ο Θουκυδίδης, του οποίου η μελέτη με συνοδεύει από τα πρώτα εφηβικά μου χρόνια μέχρι σήμερα»[27].

Στο δοκίμιο του Οι Φιλόσοφοι και η Ισχύς, που περιλαμβάνεται στο έργο του Η Ηδονή ,η Ισχύς, η Ουτοπίαθεώρησε  τον Θουκυδίδη ως τον ιδιοφυέστερο μαθητή της Σοφιστικής. Ο τελευταίος παρακολουθώντας την αθηναϊκή δημοκρατία είδε να έρχονται στην επιφάνεια οι πιο σκοτεινές, οι πιο ερεβώδεις πλευρές του ανθρώπου . Στο διάλογο Αθηναίων και Μηλίων απεικονίστηκαν με τον πιο διάφανο τρόπο η σχέση ανάμεσα στην ισχύ και το δίκαιο καθώς και η επιθυμία για διεύρυνση  της ισχύος , που από ένα σημείο και πέρα είναι διαδικασία αυτοκινούμενη.

 Επισημάνει, ο Π.Κονδύλης, για την πολιτική σκέψη του Θουκυδίδη: «Η ανθρώπινη φύση, την οποία ωθεί η φιλαρχία και η πλεονεξία, παραμένει στα μάτια του σταθερό μέγεθος, και γι’ αυτό η ειρήνη δεν μπορεί παρά να είναι σχετική, όπως κι ο πόλεμος δεν αποτελεί έκπληξη∙ όμως μονάχα μέσα στην αναταραχή του πολέμου γίνεται πρόδηλο σε πόσο εύθραυστα θεμέλια στηρίζεται η ειρήνη. Όταν καθιερωμένοι θεσμοί και παμπάλαια έθιμα παραμερίζονται στο άψε-σβήσε, όταν τα ιερά δεσμά της θρησκείας και της ηθικής καταρρακώνονται αιφνίδια, όταν ακόμα και οι λέξεις αλλάζουν τη σημασία τους- τότε γίνεται ηλίου φαεινότερον ότι όλα αυτά είναι τεχνητές κατασκευές και θεσμίσεις, όχι γεννήματα της Φύσης. Πίσω από το σκισμένο προσωπείο των θεσμίσεων προβάλλει τώρα το αληθινό πρόσωπο της Φύσης: είναι το πρόσωπο των Αθηναίων όταν ζητούν από τους Μηλίους να υποταγούν. Δεν το  ζητούν με τη συνείδησή τους βεβαρυμένη, δεν πιστεύουν ότι έτσι παραβιάζουν τη θεία τάξη, γιατί η θεία ή φυσική τάξη, ο εσώτερος νόμος του Όντος είναι ακριβώς ο νόμος του ισχυρότερου. Μόνο οι αδύνατοι αντλούν από τη θεία ή φυσική τάξη μιαν ηθική- όμως η ηθική, ως επιχείρημα και ως όπλο, δεν μπορεί να είναι ισχυρότερη από όσους υποχρεώνονται να καταφύγουν σ’αυτήν. Η πίστη στην υπερίσχυση των ηθικών κανόνων γεννά απλώς φρούδες   ελπίδες, ωθεί σε απελπισμένες και αυτοκαταστροφικές ενέργειες. Η πράξη θα όφειλε να προσανατολίζεται στους κανόνες της φρόνησης, οι οποίοι πάλι πρέπει να υπηρετούν τη φυσική επιταγή της αυτοσυντήρησης. Βεβαίως, η αυτοσυντήρηση έχει διαφορετικό νόημα για τον ισχυρό, ο οποίος μπορεί  να διατηρήσει την ισχύ του μονάχα διευρύνοντας την συνεχώς, και για τον αδύνατο, ο οποίος σώζεται ανταποκρινόμενος στις επιθυμίες του ισχυρότερου»[28].

Μάλιστα ο Π.Κονδύλης,  θα καταφύγει και πάλι στον Θουκυδίδη, για να απαντήσει σε αυτούς που σήμερα ισχυρίζονται,  ότι οι δημοκρατίες –ειδικότερα οι δυτικές, με κορυφαία περίπτωση τις   ΗΠΑ-, ή καθεστώτα που βρίσκονται σε διαδικασία εκδημοκρατισμού και εξευρωπαϊσμού, είναι αναγκαστικά ειρηνόφιλα και δεν μπορούν κατά συνέπεια  να διεξάγουν πολέμους: «οι αρχαίες δημοκρατίες ποτέ δεν καυχήθηκαν για την ειρηνοφιλία τους προκειμένου να την παρουσιάσουν ως το διακριτικό τους γνώρισμα απέναντι στις ολιγαρχίες και στις τυραννίες. Μάλιστα ο Θουκυδίδης πίστευε ότι οι χειρότερες βιαιότητες του Πελοποννησιακού Πολέμου οφείλονταν στα ακαταλόγιστα πάθη της δημοκρατικής μάζας των Αθηνών».[29]

Ο Κ.Παπαϊωάννου θα αποκαλύψει την κοινή αφετηρία και προέλευση της Τραγωδίας και της Δημοκρατίας. Όπου υπήρχε η μία εμφανιζόταν και η άλλη[30], ώστε εύλογα καταλήγει ότι εν πολλοίς η γενεαλογία της αθηναϊκής δημοκρατίας θα πρέπει να αναζητηθεί στην τραγωδία. Όμως τραγική είναι και η εξέλιξη της αθηναϊκής δημοκρατίας, με πρωταγωνιστή της τραγωδίας τον ίδιο  τον αθηναϊκό λαό  να περνά διαδοχικά από την Ύβριν στη Νέμεση, στην Κάθαρση.

Στο έργο του Τέχνη και πολιτισμός στην αρχαία Ελλάδα, στο κεφάλαιο με τίτλο «ο αθηναϊκός ιμπεριαλισμός και ο πελοποννησιακός πόλεμος», θα αναφερθεί διεξοδικά στα γεγονότα που διηγείται ο Θουκυδίδης στην ιστορία του.  Θα σταθεί σε ορισμένα αποσπάσματα, καθώς έχουν διαχρονικό ενδιαφέρον, στα οποία οι Αθηναίοι αιτιολογούν ,την εξουσία τους πάνω στους υπόλοιπους Έλληνες. Ο φόβος, η τιμή και το συμφέρον είναι οι λόγοι που θεμελιώνουν, κατ’ αυτούς, την κυριαρχία τους. Η αποδοχή της κυριαρχίας του ισχυρού από τον ασθενέστερο δεν είναι δικά τους δημιουργήματα, αλλά συμπεριφορές σύμφυτες με τον άνθρωπο:  «κανείς μέχρι σήμερον δεν απέφυγε την πλεονεξίαν προτιμήσας το δίκαιον, οσάκις του εδόθη η ευκαιρία ν’αποκτήση κάτι δια της δυνάμεως του. Άξιοι επαίνου είναι εκείνοι, οι οποίοι ακολουθήσαντες τους φυσικούς νόμους των ανθρώπων και γενόμενοι ηγεμόνες άλλων, εδείχθησαν δικαιότεροι από όσον επιτρέπει η δύναμις των. Ημείς τουλάχιστον νομίζομεν ότι αν ελάμβανον άλλοι την ιδική μας εξουσίαν, θα απεδείκνυον λαμπρότατα ότι είμεθα επιεικείς».[31]

Σχολιάζοντας τον διάλογο Αθηναίων και Μηλίων, ο Κ.Παπαϊώαννου, γράφει ότι «όλοι οι δαίμονες που είχε ξορκίσει η τραγωδία ξύπνησαν»[32] , ενώ η δίψα των Αθηναίων για εξουσία έφτασε σε απροσμέτρητα ύψη. Ο στυγνός  ρεαλισμός θεωρείται όχι ως δημιούργημα της αθηναϊκής δημοκρατίας, αλλά αντίθετα  ως ανατροπή των κλασσικών αξιών και ως κατάρρευση του κόσμου του Σόλωνα και του Αισχύλου. Η σφαγή των Μηλίων συνιστά τον θρίαμβο της Ύβρεως και την ηθική χρεοκοπία της αθηναϊκής δημοκρατίας, που θα την ακολουθήσει  η πολιτικής της κατάρρευση,   και η οδυνηρή της ήττα, με γεγονότα όπως η σφαγή των Αθηναίων οπλιτών στην εκστρατεία στην Σικελία  και η πανωλεθρία στους Αιγώς ποταμούς.

Ο Κ.Καστοριάδης, ο Κ.Παπαϊώαννου και ο Π.Κονδύλης, παρότι οι κοσμοθεωρητικές τους ερμηνείες δεν ταυτίζονται,  διαπίστωσαν ότι η ιστορία του Θουκυδίδη  και  τα γεγονότα που οδήγησαν στην παρακμή της αθηναϊκής δημοκρατίας αφορούν κρίσιμα την κατανόηση του ανθρώπου. Αν ο Καστοριάδης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αθηναϊκή δημοκρατία αποτελεί το «σπέρμα» για κάθε απόπειρα να δημιουργηθεί στην νεωτερικότητα η άμεση δημοκρατία, συγχρόνως θεωρεί, ότι είναι αυτή που έθεσε με τον πιο καθαρό,  σαφή και τραγικό τρόπο, την σχέση ισχύος και δικαίου. Ο Κ.Παπαϊώαννου αξιολόγησε τις ειδεχθείς σφαγές που διέπραξε η αθηναϊκή δημοκρατία ως έμπρακτη αναίρεση της ουσίας της, η οποία προετοίμασε το τέλος της. Όμως ο Π.Κονδύλης τελευταίος  χρονικά, αλλά εγγύτερα από όλους ίσως στην προβληματική του Θουκυδίδη και της αρχαίας σοφιστικής για την ισχύ, διέγνωσε ότι ανεξάρτητα από τα πολιτικά συστήματα που επικρατούν κάθε φορά και τις αξίες που αυτά επικαλούνται, υπό ορισμένες προυποθέσεις, μοιραία και αναπότρεπτα θα αποκαλύπτεται η ερεβώδη πλευρά του ανθρώπου που επιθυμεί την ισχύ και την κυριαρχία.


[1] Ο Κ.Καστοριάδης στο θεμελιώδες έργο του  Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας ,μεταξύ άλλων, .αναφέρεται στον τρόπο που αντιμετώπισε ο Μάρξ τον αρχαιοελληνικό στοχασμό, ενώ στα κεφάλαια με τον τίτλο «η φιλοσοφική θεμελίωση του χρόνου» και «χρόνος και δημιουργία» (σελ.273-294) αναφέρεται διεξοδικά στο πλατωνικό έργο. Σε όλο το έργο υπάρχουν σποραδικές αναφορές στον Θουκυδίδη, στον Αριστοτέλη και στην τραγωδία. Στο βιβλίο του Χώροι του ανθρώπου(μετ. Ζ.Σαρίκαεκδόσεις Ύψιλον,1986 )θα αναφερθεί  στην ελληνική πόλη και στην δημιουργία της δημοκρατίας, στο βιβλίο του Η άνοδος της ασημαντότητας (μετ. Κ.Κουρεμένος,εκδόσεις Ύψιλον,2000)θα αναφερθεί στο αρχαίο ελληνικό και πολιτικό φαντασιακό και στην αθηναϊκή δημοκρατία, στο βιβλίο του Τα σταυροδρόμια του λαβυρίνθου(μετ. Ζ.Σαρίκαεκδόσεις Ύψιλον,1991)θα αναφερθεί στην ελληνική τέχνη ενώ στο εκτενές δοκίμιο του αξία, ισότητα, δικαιοσύνη, πολιτική θα περιγράψει την περιπέτεια των εννοιών από τον Αριστοτέλη στον Μάρξ. Επίσης το έργο του Η αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της(εκδόσεις Ύψιλον,1986)συγκεντρώνει τις απόψεις για ένα θέμα που δεν έπαυσε να τον απασχολεί. Τέλος το δοκίμιο Αισχύλεια ανθρωπογονία και Σοφόκλεια αυτοδημιουργία του ανθρώπου , που είναι αφιερωμένο στον Κ.Δεσποτόπουλο περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Ανθρωπολογία,πολιτική,φιλοσοφία (εκδόσεις Ύψιλον,2001).
[2] Κ.Καστοριάδης, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας,μετάφραση Σ.Χαλικιάς, Γ.Σπαντιδάκη, Κ.Σπαντιδάκης,  εκδόσεις Ράππα, Αθήνα 1985, σελ.120.
[3] όπως προηγ. σελ.82.
[4] όπως προηγ. σελ.471.
[5] Οι τρείς τόμοι κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα με τον γενικό τίτλο Η ελληνική ιδιαιτερότητα, από τις εκδόσεις ΚριτικήΟ πρώτος  τόμος (σελ. 527) εκδόθηκε στα ελληνικά το 2007 με υπότιτλο Από τον Όμηρο στον Ηράκλειτο, σε μετάφράση του Ξ.Γιαταγάνα και επιμέλεια της Ζ.Καστοριάδη.  Ο δεύτερος τόμος  (σελ. 452) εκδόθηκε στα ελληνικά το 2008, με υπότιτλο Η Πόλις και οι νόμοι, , σε μετάφράση της Ζ.Καστοριάδη. Ο τρίτος τόμος (σελ. 465) εκδόθηκε στα ελληνικά το 2011, με υπότιτλο Ο Θουκυδίδης, η ισχύς και το δίκαιο, σε μετάφράση της Ζ.Καστοριάδη και επιμέλεια του Θ.Σκάσση. Ο πρώτος περιλαμβάνει το δοκίμιο του Π.Βιντάλ-Νακέ Ο Καστοριάδης και η αρχαία Ελλαδα,ο δεύτερος ξεκινά με το δοκίμιο του PhilippeRaynaud Ο Καστοριάδης και η ελληνική κληρονομιά και ο τρίτος με το δοκίμιο της Claudia Moatti  Σκέψεις για την πολιτική δημιουργία στην Αθήνα. Οι επιμελητές της γαλλικής έκδοσης είναι οι :Enrique Escobar, Myrto Gondicas, Pascal Vernay.
[6] Κ.Καστοριάδης, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας,μετάφραση Σ.Χαλικιάς, Γ.Σπαντιδάκη, Κ.Σπαντιδάκης,  εκδόσεις Ράππα, Αθήνα 1985, σελ.151.
[7] Ι.Κάντ, Τα θεμέλια της Μεταφυσικής των ηθών, εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια Γιάννη Τζαβάρα, εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα 1984,σελ.97.
[8] όπως προηγούμενα σελ.116
[9] Κ.Καστοριάδης, Η ελληνική ιδιαιτερότητα, Τόμος Γ’,μετάφραση Ζ.Καστοριάδη, εκδόσεις Κριτική, 2011, σελ.55
[10] όπως προηγ.σελ.57.
[11] όπως προηγ.σελ.143.
[12] όπως προηγ.σελ.56.
[13] όπως προηγ.σελ.97.
[14] Π.Κονδύλης, Ισχύς και Απόφαση:η διαμόρφωση των κοσμοεικόνων και το πρόβλημα των αξιών ,εκδόσεις Στιγμή, Αθήνα 1991,σελ.23.
[15] Κ.Καστοριάδης, Η ελληνική ιδιαιτερότητα, Τόμος Γ’,μετάφραση Ζ.Καστοριάδηεκδόσεις Κριτική, 2011, σελ.158.
[16] Μ.Χάϊντεγκερ, Εισαγωγή στη Μεταφυσική, εισαγωγή –μετάφραση- επιλεγόμενα Χρήστου Μαλεβίτσηεκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα  1973, σελ. 181- σελ.199.
[17] Κ.Καστοριάδης, Η ελληνική ιδιαιτερότητα, Τόμος Γ’,μετάφραση Ζ.Καστοριάδηεκδόσεις Κριτική, 2011, σελ.161,162.
[18] Όπως προηγ.σελ.170.
[19] Όπως προηγ.σελ.178.
[20] Π.Κονδύλη, Οφειλόμενες απαντήσεις. Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Λεβιάθαν ,τεύχος 15, 1994, σελ.123.
[21] Κ.Καστοριάδης, Η ελληνική ιδιαιτερότητα, Τόμος Γ’,μετάφραση Ζ.Καστοριάδηεκδόσεις Κριτική, 2011, σελ.238.
[22] όπως προηγ.σελ.253.
[23] όπως προηγ.σελ.239,240.
[24] όπως προηγ.σελ.242.
[25] όπως προηγ.σελ.284.
[26] όπως προηγ.σελ.284.
[27] Π.Κονδύλης, Το αόρατο χρονόλογιο της σκέψης, εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1998, σελ.92.
[28] Π.Κονδύλης, Η Ηδονή, η Ισχύς, η Ουτοπία, Εκδόσεις Στιγμή, Αθήνα 1992, σελ.57-59.
[29] Π.Κονδύλης, Από τον 20ο στον 21ο αιώνα-Τομές στην πλανητική πολιτική περί το 2000,εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1998, σελ.82.
[30] Κ.Παπαϊωάννου, Μάζα και Ιστορία, επιμέλεια-σημειώσεις Γ.Καραμπελιάς, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2003, σελ.124.
[31]  Κ.Παπαϊωάννου, Τέχνη και Πολιτισμός στην αρχαία Ελλάδα, μετάφραση-επιμέλεια Χ.Σταματοπούλου- Σ.Κακουριώτης, Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 1998,σελ.283.

[32] όπως προηγούμενα, σελ.287.

 http://www.koutroulis-spyros.blogspot.gr/2012/12/o.html

Posted in Ιστορία | Leave a Comment »

Ενα αγρο-κεντρικό μοντέλο ανάπτυξης για την Ελλάδα

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 19 Δεκεμβρίου 2012

Του Αθανασίου Θεοδωράκη, πολιτκού επιστήμονα

Τα νεώτερα στοιχεία που αφορούν την ανεργία και ειδικά την ανεργία των νέων είναι αποκαλυπτικά. Οι δυσκολίες της ανάγνωσης των αριθμών λόγω της παραοικονομίας και της ελληνικής οικογενειακής επιχείρησης,  δεν πρέπει να οδηγήσουν ωστόσο στην υποτίμηση του προβλήματος. Πέρα όμως από τους αριθμούς υπάρχουν οι άνθρωποι, οι οικογένειες, τα πρόσωπα. Για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας δεν περιμένουμε θαύματα: το δημόσιο αδυνατεί, οι επιχειρήσεις κλείνουν, το εμπόριο έχει δυσκολίες. Πώς θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας;

Εχω προτείνει το σύστημα των «αγρο-συνεργειών», τη συνεργασία δηλαδή διαφόρων  τομέων (μεταποίηση, εμπόριο, εξαγωγές) με χρήση των νέων τεχνολογιών και των νέων μεθόδων διαχείρισης.

Η Γαλλία έχει καθιερώσει εδώ και χρόνια ένα ευνοϊκό καθεστώς για τους αυτο-απασχολούμενους, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Εδώ κυριαρχεί η γραφειοκρατία, η έλλειψη φαντασίας, η άρνηση της πραγαματικότητας. Κι όμως η χώρα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα (κλίμα, γεωγραφία, διατροφικό πολιτισμό, βιοποικιλότητα, ιστορική παράδοση), μπορεί να πρωτοστατήσει, να κάνει τη στροφή στην παραγωγή, στην ποιότητα, στην ανάδειξη του τοπικού προϊόντος όπως γίνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Εχουμε επιπλέον την παράδοση, τα βιώματα των κοινοτήτων, τις παρακαταθήκες του κοινοτισμού του Καραβίδα που προσαρμοσμένες στα σημερινά δεδομένα μπορούν να αποτελέσουν ένα νέο πεδίο δράσης, συνεργασίας, κοινωνικής ένταξης, αναγνώρισης ενός νέου ρόλου:αυτού του παραγωγού, του ενεργού πολίτη, του οικονομικού συντελεστή. Με ή χωρίς επιδοτήσεις, με μικρή ή μεσαία περιουσία, με μικρό θερμοκήπιο ή διαφοροποιούμενες παραγωγές λαχνικών ένα νέο ζευγάρι θα προσπαθήσει κάτι νέο, διαφορετικό, δημιουργικό,

Ποιότητα ζωής, οικονομικό ενδιαφέρον, αυτο-κατανάλωση, συνεργασία και σχέση με την κοινότητα, αυτά είναι τα νέα στοιχεία μακριά από την κρίση της πόλης. Δεν γίναμε ποτέ βιομηχανική χώρα, η φούσκα των υπηρεσιών έσκασε, τα δανεικά τέλειωσαν, τί μένει;

Να οργανώσουμε την επιστροφή στην ύπαιθρο, την παραγωγή αγαθών, την ένταξη των νέων στη μικρή κοινότητα. Χωρίς να υποτιμούμε τα προβλήματα, ας δούμε ρεαλιστικά το μέλλον. Μόνο ο αγροτικός τομέας μπορεί σήμερα να παράξει πλούτο, πρώτη ύλη για τη βιοτεχνία, το εμπόριο, τις εξαγωγές. Η αγροτική επιχειρηματικότητα είναι η λύση, η απάντηση στην κρίση είναι η αγροτική παραγωγή. Από το «φύγε από το χωριό» του ’60 φτάσαμε στο «πίσω στο χωριό» του 2012. Ηρθε η ώρα για τα ξεχασμένα χωριά να πάρουν την εκδίκησή τους, η πόλη δεν δίνει πλέον καμμία ελπίδα. Κι η ελπίδα είναι η παραγωγή, η σκληρή καθημερινή εργασία, η συνεργασία με τους συντοπίτες, η συνέργεια με τη βιοτεχνία και το εμπόριο. Εν ολίγοις, η κρίση οδηγεί τη χώρα σε ένα άλλο οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο, παραγωγικό, εξωστρεφές, δημιουργικό.

http://ardin-rixi.gr/archives/10000

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Η Θεσσαλονίκη, ο Μαζάουερ και τα φαντάσματα του οθωμανισμού

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 19 Δεκεμβρίου 2012

 

exofyllo taxopoulos

Συγγραφέας: Γιάννης Ταχόπουλος

Πρόλογος: Γιώργος Καραμπελιάς

Έτος έκδοσης 2012

Σελ. 173

Το βιβλίο του Γιάννη Ταχόπουλου αποτελεί την πρώτη εμπεριστατωμένη κριτική των απόψεων που, με αφετηρία το βιβλίο του Μαρκ Μαζάουερ, Θεσσαλονίκη: πόλη των φαντασμάτων», έχουν κυριαρχήσει την τελευταία περίοδο στην ακαδημαϊκή και πνευματική σκηνή σχετικά με τη Θεσσαλονίκη.

Σύμφωνα με αυτές, η Θεσσαλονίκη δεν είναι μια ελληνική πόλη, η οποία αφελληνίστηκε βίαια το 1430 μετά την κατάληψή της από τους Τούρκους και μια δεύτερη φορά με τη μεγάλη σφαγή του 1821. Όχι, υποστηρίζει ο Μαζάουερ και οι συν αυτώ,  πρόκειται για μια «οθωμανική πόλη» η οποία απλώς «επανελληνίστηκε» μετά την απελευθέρωσή της το 1912, καταστρέφοντας μια «πολυπολιτισμική» πόλη πέντε αιώνων. Η Θεσσαλονίκη παύει να είναι μια ελληνική πόλη δύο χιλιάδων τριακοσίων χρόνων, και μεταβάλλεται σε μια πόλη των οθωμανικών φαντασμάτων.

Ο Γιάννης Ταχόπουλος με τη συστηματική μελέτη του καταδεικνύει όλες τις ανακρίβειες και τα κενά ενός έργου που αποτελεί μάλλον «ιστορικό αφήγημα» και όχι ιστορία. Καταδεικνύει ταυτόχρονα τη σκανδαλώδη παραίτηση της λεγόμενης «νέας ιστορίας», ακόμα και από τη στοιχειωδέστερη κριτική αποτίμηση ενός εμφανώς προβληματικού έργου, όπως το βιβλίο του Μαζάουερ, γεγονός το οποίο συνδέεται με την κυριαρχία των εθνοαποδομητικών  απόψεων στην ιστοριογραφία.

Το βιβλίο το Ταχόπουλου αποτελεί παράλληλα φόρο τιμής στα εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης τη στιγμή που αναπτύσσεται μια  συνολικότερη στρατηγική απομάκρυνσης τη Θεσσαλονίκης από την ελληνική ταυτότητα της, προετοιμάζοντας, ηθελημένα ή αθέλητα, ένα «μεταεθνοτικό», νεοθωαμανικό μέλλον.

http://ardin-rixi.gr/archives/10460

Posted in Βιβλία Νέες Κυκλοφορίες | Leave a Comment »

Προστατεύοντας τους Σπόρους εντός της Ελληνικής Κρίσης

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 19 Δεκεμβρίου 2012

Πηγή: http://www.seed-sovereignty.org/GR/crisis.html

Η Θεσμική υποστήριξη στις τοπικές ποικιλίες μειώνεται, ενώ τα δίκτυα βάσης ανθίζουν

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα ένα σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό σοκ που μονοπωλεί την πλειοψηφία των ειδήσεων που προέρχονται από τη χώρα. Ωστόσο μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την επίδραση στο πραγματικό πλούτο της χώρας και σε μια άλλη εθνική τράπεζα ίσης σπουδαιότητας: αυτή των γενετικών της πόρων και τις δυνατότητες στον τομέα της γεωργίας που αυτή μπορεί να παράσχει. Τα προγράμματα διατήρησης των τοπικών ποικιλιών έχουν υποστεί σημαντική μείωση της επίσημης κρατικής στήριξης, ως επίπτωση των περικοπών του προϋπολογισμού για τα δημόσια ιδρύματα. Παρόλα αυτά, η στήριξη από τοπικές πρωτοβουλίες, οργανισμούς και ιδιώτες που ενδιαφέρονται για την διατήρηση των γεωργικών γνώσεων και των σπόρων είναι σε άνοδο, ως μια αντίδραση στην περαιτέρω απώλεια της βιοποικιλότητας.

Πλούσια χώρα ..
Τα γεγονότα και οι αριθμοί μάλλον γνωστά. Χρέος, ΔΝΤ, μνημόνιο, μέτρα λιτότητας, περικοπές μισθών, φτώχεια, κατάθλιψη και μετανάστευση έχουν γίνει κοινές λέξεις που περιγράφουν το τι έχει αντιμετωπίσει η Ελλάδα αυτά τα τελευταία χρόνια. Παρόλα αυτά, η χώρα θα μπορούσε να περιγραφεί ως πλούσια όσον αφορά τους φυτογενετικούς της πόρους καθώς θεωρείται ότι είναι η δεύτερη Ευρωπαϊκή χώρα με την πλουσιότερη βιοποικιλότητα, μετά την Ισπανία. Ένας τεράστιος αριθμός ενδημικών ειδών προέρχεται από τα εδάφη της, όπως άγρια και καλλιεργούμενα σιτηρά ή ορισμένες φαρμακευτικές φυτικές ποικιλίες, τα οποία λιγότερο από το μισό αιώνα πριν, αποτελούσαν μεγάλο μέρος του αγροτικού κόσμου στην Ελλάδα.

Η στήριξη της πολιτείας για τους φυτογενετικούς διατήρησης των πόρων ξεκίνησε από τις αρχές του 20ου αιώνα, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου σχεδίου διατήρησης ξεκίνησε με το σχηματισμό της Τράπεζας Γενετικού Υλικού (ΤΓΥ), πριν από μερικές δεκαετίες, ως μέρος του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) , υπό την αιγίδα του FAO. Πέρα από αυτό, άλλα περιφερειακά ιδρύματα, πανεπιστήμια και οργανισμοί εμπλέκονται στο θέμα της διατήρησης φυτογενετικού υλικού.

Η συλλογή της ΤΓΥ εκτιμάται ότι υπερβαίνει τις 14.500 ποικιλίες, ένας αριθμός ο οποίος εξακολουθεί να αποτελεί μόνο ένα μικρό μέρος των εθνικών γενετικών πόρων και θεωρείται μάλλον χαμηλός, σε σύγκριση με το γενετικό υλικό που υπήρχε πριν μερικές δεκαετίες. Πράγματι, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι μόνο στο 1% της ελληνικής αγροτικής γης καλλιεργείται με τοπικές ποικιλίες σιταριού, σε σύγκριση με την έκταση που καλλιεργούνταν πριν 50 χρόνια, ενώ παρόμοια τάση υπάρχει και για τις τοπικές ποικιλίες λαχανικών. Παρόλα αυτά, η συλλογή έχει θεωρηθεί ως εξαιρετική όσον αφορά ορισμένα είδη άγριων δημητριακών, οσπρίων, με πολλά από αυτά να χαρακτηρίζονται από ανθεκτικότητα στη ξηρασία και τις φυτικές ασθένειες.

Τα τελευταία χρόνια που προηγήθηκαν της οικονομικής κρίσης, η Τράπεζα Γενετικού Υλικού αντιμετώπισε πολλά προβλήματα και θεωρείται ότι δεν διαθέτει επαρκείς πόρους για τη βιωσιμότητά της. Το ΕΘΙΑΓΕ, σήμερα ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, το οποίο στεγάζει την Τράπεζα έχει περάσει από μια φάση αναδιοργάνωσης με σημαντικές μειώσεις του προϋπολογισμού του, έτσι ώστε η ΤΓΥ να μην έχει επαρκή χρηματοδότηση, και, τελικά, να απειλείται με κλείσιμο. Οι συνέπειες των παραπάνω ήταν μια απογοητευτική απώλεια συλλογών από σπόρους, καθώς και επιστημονικής γνώσης. Εκτιμάται ότι λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης και επιστημονικού προσωπικού, τουλάχιστον 5.000 από τους 14.500 ποικιλίες στην ΤΓΥ έχουν καταστραφεί. Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν όλα τα άλλα ιδρύματα που υποστηρίζουν τη διατήρηση των φυτικών γενετικών υλικών, διάσπαρτα σε όλη τη χώρα.

Ως αποτέλεσμα, η αυξανόμενη ανάγκη για καλύτερη πρόσβαση των γεωργών και κοινού στο φυτικό γενετικό υλικό των τελευταίων ετών δεν είναι καθόλου εγγυημένη. Η χρησιμοποίηση των γενετικών υλικών που συλλέγονται από την ΤΓΥ και άλλα ιδρύματα έχει περιοριστεί, ενώ η πρόσβαση για ερασιτέχνες κηπουρούς και αγρότες έχει γίνει ακόμα πιο δύσκολη, λόγω του περιορισμένου γενετικού υλικού που πολλαπλασιάζεται ή τον μικρό αριθμό των επιστημόνων που απασχολούνται.

Οι ρίζα αυτών των προβλημάτων έχει εντοπιστεί στις ακατάλληλες γεωργικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν, οι οποίες δεν υποστήριζαν τη προώθηση βιώσιμων στρατηγικών διατήρησης του φυτογενετικού υλικού. Από την άλλη και όπως δηλώνουν οι άμεσα εμπλεκόμενοι, μια μερική λύση του προβλήματος θα είχε να κάνει με τη λήψη εμπορικού οφέλους από τις τοπικών ποικιλιών, με πωλήσεις μικρής κλίμακας για το κοινό, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη διατήρηση και την πρόσβαση των αγροτών, ενώ θα γίνονταν ταυτόχρονα και πηγή εισοδήματος για τα ιδρύματα διατήρησης φυτογενετικού υλικού.

Προστάσία των σπόρων “από τα κάτω” (περιορισμοί “από τα πάνω”)
Όπως και σε πολλές άλλες χώρες που έχουν μεταλλάξει την οικονομία τους από αγροτική σε αστική μορφή, μεγάλο μέρος των φυτικών γενετικών πόρων στην Ελλάδα έχουν επιβιώσει στην ύπαιθρο κυρίως χάρη σε αγρότες και κηπουρούς μεγαλύτερης ηλικίας, από την ορεινή ενδοχώρα και τα νησιά. Τέτοιοι καλλιεργητές χρησιμοποιούσαν συνεχώς μη ανταγωνιστικές τοπικές ποικιλίες, ως μέρος της τοπικής γεωργικής παράδοσης και της κουλτούρας της ανταλλαγής σπόρων, θεωρώντας ότι πρόκειται για ένα ουσιαστικό μέρος των γεωργικών πρακτικών που ακολουθούνται.

Ως εκ τούτου φαντάζει αντιφατικό το γεγονός ότι η ανταλλαγή και το εμπόριο ιδιοπαραγώμενων σπόρων που διατηρούνται από τους αγρότες, θεωρητικά δεν αναγνωρίζεται στην Ελλάδα. Ακόμα κι αν υπάρχει μια σχετική ανοχή εκ μέρους του κρατικού ελέγχου -μιας και η διατήρηση και ανταλλαγή σπόρων είναι σήμερα ένα μάλλον μικρό μέρος της γεωργίας- η εθνική νομοθεσία, καθώς και κανονισμοί της ΕΕ που έχουν ενσωματωθεί σε αυτή, έχει ενδυναμώσει πολιτικές που ουσιαστικά εμποδίζουν τους αγρότες να χρησιμοποιούν μέρος της σοδειάς τους ως σπόρο για τον επόμενο χρόνο και απαιτεί από αυτούς να χρησιμοποιούν συγκεκριμένες πιστοποιημένες ποικιλίες. Τέτοια παραδείγματα υπήρξαν με τις πρόσφατες οδηγίες της ΕΕ σχετικά με την διατήρηση ποικιλιών, οι οποίες ενσωματώθηκαν στην Ελληνική νομοθεσία, καθώς και μια αναμενόμενη Ευρωπαϊκή νομοθεσία η οποία αποσκοπεί να ρυθμίσει τις εμπορία των τοπικών ποικιλιών, και χαρακτηρίζεται, τουλάχιστον, ως αντιφατική, ή ακόμα χειρότερα, ότι επιβάλλει συμφέροντα των εταιρειών της βιομηχανίας σπόρων.

Ευτυχώς, παρόλες τις επίσημες νομοθεσίες και τις εμπορικές τάσεις, μια αυξημένη ευαισθητοποίηση για την διατήρηση της αγροτικής κληρονομιάς έδωσε κίνητρα σε άτομα, ενώσεις παραγωγών ή κοινωνικές και πολιτικές ομάδες να σχηματίσουν δίκτυα που εργάζονται για τη διατήρηση σπόρων, με δική τους πρωτοβουλία και σε τοπικό / εθνικό επίπεδο. Σήμερα, παρά τις σοβαρές συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην καθημερινή ζωή (από μια άλλη σκοπιά: για τον ίδιο ακριβώς λόγο), το ημερολόγιο είναι γεμάτο από αυτοοργανωμένες εκδηλώσεις που σχετίζονται με την ανταλλαγή και τη διατήρηση τοπικών ποικιλιών, την διατροφική αυτάρκεια, τον νέο-αγροτικό κολεκτιβισμό ή τον σχηματισμό Οικο-κοινότητων.

Τα παραδείγματα, μόνο από τα δύο τελευταία χρόνια είναι πολλά: παλιότερα και νεοσύστατα τοπικά δίκτυα ανταλλαγής σπόρων σε περιοχές όπως η Κρήτη ή Πιερία ή την Θράκη, μια κατάληψη ενός βοτανικού κήπου στην Αθήνα όπου πραγματοποιείται δωρεάν διανομή τοπικών ποικιλιών, ένα εναλλακτικό σχολείο οικολογικής γεωργίας στην περιοχή του Μαραθώνα, μια σπορά φυσικής καλλιέργειας στο νησί της Πάρου, μια συλλογικότητα αστικής καλλιέργειας από φοιτητές στην Κρήτη που διεκδικεί περιαστικούς αγρούς, ένα θερινό σχολείο σπόρων, αυτά είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα ενός ακμάζοντος κινήματος προφανώς, καλώς εξαπλωμένου και με πρόθεση να ριζώσει.

Πηγαίνοντας πίσω, οι πρώτες σοβαρές προσπάθειες για την διατήρηση των τοπικών ποικιλιών καθιερώθηκε από οργανώσεις όπως η εναλλακτική κοινότητα Πελίτι που διατηρεί σήμερα το μεγαλύτερο τοπικό δίκτυο ανταλλαγής σπόρων στην Ελλάδα, ακολουθούμενες από άλλα τοπικά δίκτυα και κοινοτικές τράπεζες σπόρων. Το Πελίτι διοργανώνει ένα δημοφιλές φεστιβάλ ανταλλαγής σπόρων που πραγματοποιείται κάθε χρόνο, συγκεντρώνοντας χιλιάδες Διατηρητές Σπόρων και κηπουρούς, συχνά με τη συμμετοχή ακτιβιστών από το εξωτερικό. Στη συνέχεια, υπάρχει το Δίκτυο Αιγίλοπας, εστιάζοντας κυρίως στις ποικιλίες σιταριού και με μια πιο επιστημονική προσέγγιση για τη διατήρηση της αγροβιοποικιλότητας, το Αρχιπέλαγος, μια περιβαλλοντική ΜΚΟ, με εκτεταμένη τράπεζα σπόρων από ποικιλίες των νησιών του Αιγαίου, καθώς και το ίδρυμα ΜΑΙΧ στην Κρήτη το οποίο διατηρεί μια καλά οργανωμένη τράπεζα σπόρων.

Πριν από μερικά χρόνια επίσης, επιτεύχθηκε μια επίσημη εκπροσώπηση των παραπάνω ομάδων στο πλαίσιο της Συμβουλευτικής Ομάδας για τους Φυτογενετικούς Πόρους, το οποίο συντονίζεται από το Υπουργείο Γεωργίας. Σκοπός μιας τέτοιας κίνησης ήταν να μειωθεί η επιρροή της βιομηχανίας σπόρων στην κέντρα λήψης αποφάσεων, με προτάσεις οι οποίες θα εγγυώνται τα δικαιώματα των αγροτών ιδιαίτερα σε ότι έχει να κάνει με τη διατήρηση σπόρων, καθώς και την δωρεάν χρήση της γεωργικής βιοποικιλότητας. Παρόμοιες περαιτέρω προσπάθειες επικεντρώνεται προς το παρόν στο να ενωθούν αυτές οι φωνές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σε πραγματικό χρόνο
Οπότε, όλα αυτά τα παραπάνω αναφέρονται σε μια αναβίωση της υπαίθρου και σε μια στροφή της ελληνικής γεωργίας προς την κατεύθυνση της χρήσης τοπικών πόρων, τη διατροφική αυτάρκεια και την μικρής κλίμακας ανάπτυξη; Μάλλον όχι, ή ίσως είναι πολύ νωρίς για να πούμε κάτι τέτοιο. Ωστόσο, σε σύγκριση με παλαιότερες εποχές, τα κινήματα που εστιάζονται και διαδίδουν τα παραπάνω ζητήματα, έχουν κερδίσει πολύ έδαφος όσον αφορά την θεωρία και την αγροτική πρακτική. Η οικονομική αναταραχή έχουν αποδειχθεί καταστροφική για το δημόσιο τομέα, παρασύροντας μαζί του και την κρατική στήριξη για την διατήρηση γενετικού υλικού. Αποτέλεσε ωστόσο και μια κατάλληλη τροφή για σκέψη, ιδιαίτερα για τους νεότερους, ώστε να επανεξετάσουν τις αξίες και νοοτροπίες οι οποίες προηγουμένως αποθεώνονταν. Δεν είναι λίγοι αυτοί που τώρα αναζητούν τη διατήρηση όλων εκείνων των στοιχείων που μπορούν δυνητικά να αποτελέσουν τη βάση για ένα αξιοπρεπή και βιώσιμο τρόπο ζωής, πιο κοντά στην φυσικές διεργασίες και την αυτάρκεια. Και η διατήρηση των σπόρων δείχνει να χαίρει υψηλής εκτίμησης ως κομμάτι αυτών των στοιχείων.

Βασίλης Γκισάκης

http://ardin-rixi.gr/archives/8291

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Γ. Καραμπελιάς, νέο βιβλίο: «Η αποστασία των διανοουμένων»

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 19 Δεκεμβρίου 2012

Απόσπασμα από την εισαγωγή του νέου βιβλίου του Γιώργου Καραμπελιά που δημοσιεύτηκε στο Ποντίκι(22-11-12). Το νέο βιβλίο του Γ. Καραμπελιά, Η αποστασία των διανουμένων, θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία την ερχόμενη εβδομάδα από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις.

Προφανώς, η πτώση του σοβιετικού στρατοπέδου, με σύμβολο την πτώση του τείχους του Βερολίνου, θα σηματοδοτήσει το τέλος μιας ολόκληρης ιστορικής εποχής.

Μέσα σε δύο ή τρία χρόνια θα ζήσουμε μια σαρωτική «αλλαγή παραδείγματος», χωρίς ίσως ιστορικό προηγούμενο. Η κατάρρευση του ανατολικού στρατοπέδου θα μεταφραστεί, στην Ελλάδα, στην κατάρρευση του «πατριωτικού» ΠΑΣΟΚ, περνώντας μέσα από το καθαρτήριο της υπόθεσης Κοσκωτά· η ευρωπαϊστική Αριστερά θα κυριαρχήσει στον Συνασπισμό της Αριστεράς, ο κόσμος θα γίνει για δέκα ή είκοσι χρόνια μονοπολικός. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας θα ολοκληρώσει την καθολική ανατροπή των παλιών γεωπολιτικών σταθερών. Ο εξαμερικανισμός και η υποταγή στα παγκοσμιοποιητικά ρεύματα του συρμού, θα καταστούν ιδεολογικά κυρίαρχα. Ποιος δεν θυμάται τα αναρίθμητα «Κλικ», τα καινούργια μπαρ, την εισβολή των ιδιωτικών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, τις νέες οικολογικές ευαισθησίες, με τους Οικολόγους-Εναλλακτικούς; Ο πατριωτισμός γίνεται ντεμοντέ για τη νεολαία. Ήδη το 1993 θα έχει αναδυθεί ένα νέο ιδεολογικό και πολιτικό τοπίο. Το ΠΑΣΟΚ κατεξοχήν – αλλά και η Δεξιά – θα μεταβληθεί σε κόμμα δυτικόστροφο και εκσυγχρονιστικό, διαδικασία που θα ολοκληρωθεί με την ανάληψη της ηγεσίας από τον Σημίτη το 1996· στην Αριστερά, ο Συνασπισμός, αφού αποχωρήσει το ΚΚΕ, θα ενσωματώσει τη νεότερη γενιά των στελεχών και των λίγων διανοουμένων του ΚΚΕ, που πλέον έχουν προσχωρήσει στην ευρωπαϊσμό, μετά την κατάρρευση του σοβιετισμού.

Στον χώρο των διανοουμένων με την ευρύτερη, αλλά και τη στενή έννοια του όρου, συντελείται μια αληθινή «κοσμογονία». Ο πολλαπλασιασμός των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, η πληθώρα των νέων εντύπων, η εκθετική αύξηση των εκδόσεων, η επέκταση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η μεταβολή των εκπαιδευτικών στη μεγαλύτερη ίσως κατηγορία εργαζομένων, με δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, ο πολλαπλασιασμός των ποικίλων ιδρυμάτων των τραπεζών, των επιχειρήσεων, των κομμάτων, των ξένων ΜΚΟ, με τη συνεπικουρία των ποικίλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων, αναδεικνύουν, για πρώτη φορά στην ελληνική Ιστορία, τη διανόηση σε μια ισχυρή κοινωνική κατηγορία/οιονεί τάξη, συνδεδεμένη οργανικά με τον εκδυτικισμό και την εγκατάλειψη της «στενής ελληνικής ταυτότητας».

Η διανόηση, ως ευρύτερη κοινωνική κατηγορία, αποτέλεσε εν τέλει τη σημαντικότερη κοινωνική βάση του σημιτικού εκσυγχρονισμού, όντας ταυτόχρονα και ο ιδεολογικός εκφραστής της. Γι’ αυτό η παλιά γκραμσιανή αντίληψη των οργανικών διανοουμένων δεν αρκεί πλέον για να περιγράψει το νέο κοινωνικό φαινόμενο της μαζικοποίησης των διανοουμένων. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε πως η περίοδος του σημιτικού εκσυγχρονισμού αποτέλεσε την ιστορική φάση της μεταπολίτευσης, κατά την οποία τα διανοούμενα στρώματα κατέστησαν ηγεμονικά στην ταξική συμμαχία μεταπρατών επιχειρηματιών, πολιτικών, κρατικής γραφειοκρατίας και διανοουμένων. Γι’ αυτό και στην ίδια την κυβέρνηση Σημίτη, με επικεφαλής τον ίδιο, θα εκπροσωπείται προνομιακά το καθηγητικό κατεστημένο, με μια πληθώρα εκπροσώπων.

«Καθοδήγηση»

Η οκταετία Σημίτη αποτέλεσε τη χρυσή εποχή της ηγεμονίας των διανοουμένων ως τάξεως. Γι’ αυτό εξ άλλου και η πολιτική των κυρίαρχων μεγάλων δυνάμεων, ιδιαίτερα των αγγλοσαξόνων, των ΗΠΑ και της Αγγλίας, θα επικεντρωθεί προνομιακά στον επηρεασμό και την ιδεολογική «καθοδήγηση» της διανόησης, ως αποφασιστικής σημασίας άξονα ελέγχου και επηρεασμού των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων στη χώρα. Η ιδεολογία, η πνευματική και πολιτισμική ηγεμονία, κατέστη αποφασιστικό όπλο της κυριαρχίας, σε μια εποχή που είχε αδυνατίσει ο ρόλος, αλλά και ο έλεγχος άλλων πυλώνων της εξουσίας και της εξάρτησης, όπως ο στρατός ή η εκκλησία. Τα αγγλοσαξωνικά ιδρύματα και πανεπιστήμια, σε διασύνδεση με τις εγχώριες αντένες των κολεγίων και των ποικίλων ιδρυμάτων και αποστολών, θα γίνουν σχεδόν οι αποκλειστικοί φορείς διαμόρφωσης των ηγετικών ομάδων της πολιτικής και της διανόησης.

Επειδή δε, στην περίοδο της παγκοσμιοποίησης και της οικοδόμησης της Αυτοκρατορίας, αποκτά καθοριστικό ρόλο η αναδιαμόρφωση της εθνικής συνείδησης, προς την κατεύθυνση των νέων αυτοκρατορικών μορφωμάτων, προνομιακό ρόλο στη νέα εποχή θα αποκτήσουν οι ιστορικοί και οι «στοχαστές». Αυτοί – μαζί με τους γλωσσολόγους, τους φιλολόγους, τους εκπαιδευτικούς – θα αναλάβουν να «ανακατασκευάσουν» το ιστορικό παρελθόν και να καταδείξουν την έκπτωση των παλιών «εθνικιστικών κατασκευών». Γι’ αυτό και η παλαιότερη επικέντρωση της ελληνικής διανόησης στην πολιτική οικονομία και την κοινωνιολογία, όπως συνέβαινε στην πρώτη μεταπολιτευτική περίοδο, όταν το ερώτημα ήταν η υπέρβαση της εξάρτησης και η αλλαγή της κοινωνίας προς όφελος των κυριαρχούμενων τάξεων, θα εγκαταλειφθεί. Τώρα το κέντρο βάρους θα περάσει στην «εκπαίδευση» των νεότερων γενεών, σύμφωνα με τους νέους κανόνες της «διαθεματικότητας» και του μεταμοντερνισμού, στην ψυχολογία για την αντιμετώπιση των ασθενειών της νεωτερικότητας, δηλαδή την προσαρμογή σε έναν άσπλαχνο κόσμο, η οικονομία θα μετακινηθεί προς τη διεύθυνση επιχειρήσεων και το «μάρκετινγκ», και προ παντός στην κατασκευή μιας «νέας Ιστορίας».
Ο μαρξισμός θα εγκαταλειφθεί εν μέρει ή μάλλον θα συγκεραστεί με τις μεταμοντέρνες θεωρίες της αποδόμησης, που θέτουν το βάρος, προνομιακά, στις μειονότητες, τον πολυπολιτισμό, γενικότερα στην κατεδάφιση της ενιαίας εθνικής, κάποτε και ταξικής συνείδησης – προϋπόθεση για την ενσωμάτωση/υποταγή στα υπό διαμόρφωση νέα αυτοκρατορικά μορφώματα.

http://ardin-rixi.gr/archives/10205

Posted in Βιβλία Νέες Κυκλοφορίες | Leave a Comment »

Γερμανία 1933 – Ελλάδα 2013: Το παράδειγμα της Βαϊμάρης

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 19 Δεκεμβρίου 2012

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Στην αρχή, όταν γεννιέται μια καινούρια ιδέα, κάνουν ότι δεν την ακούνε, παριστάνουν ότι δεν έχει σημασία. ‘Όταν αυτό δεν είναι πια δυνατό, αρχίζουν να την πολεμάνε. Στο τέλος την παραδέχονται για να τη διαστρεβλώσουν και να τη χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους. To ίδιο συνέβη και με την αναλογία ανάμεσα στην κρίση της προπολεμικής Γερμανίας και της Ελλάδας σήμερα. (1)

 

Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε πρόσφατα μια σημαντική ομιλία στη Γερμανία. Θύμισε στους Γερμανούς την τραγική δική τους ιστορία, την κρίση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που οδήγησε στην άνοδο των Ναζί στην εξουσία και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η κατάρρευση του καθεστώτος της Βαϊμάρης, υπήρξε το άμεσο αποτέλεσμα της Συνθήκης των Βερσαλλιών που επεβλήθη στο Βερολίνο μετά την ήττα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1918), σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική κρίση (1929). Οι επαχθείς οικονομικοί, πολιτικοί και στρατιωτικοί όροι της αποσταθεροποίησαν μια εύθραυστη μεταπολεμική «ισορροπία» και την αστική «μισοδημοκρατία» της Γερμανίας, που γνώρισε δύο επαναστατικά εργατικά κινήματα το 1919 και το 1923 και ένα πραξικόπημα-οπερέτα του Χίτλερ.

 

Μετά την καταστολή του πρώτου κύματος, δολοφονήθηκαν από τους Σοσιαλδημοκράτες η Ρόζα Λούξεμπουργκ και ο Καρλ Λήμπκνεχτ, δύο ιστορικοί ηγέτες του γερμανικού σοσιαλιστικού-εργατικού κινήματος, ηγέτες των «Σπαρτακιστών», αριστερής διάσπασης της Σοσιαλδημοκρατίας, που εξελίχθηκε αργότερα στο γερμανικό ΚΚ, το ισχυρότερο τότε παγκοσμίως εκτός ΕΣΣΔ. Η Λούξεμπουργκ θεώρησε ότι δεν μπορούσε να φύγει από το Βερολίνο, αφήνοντας τους εργάτες να δολοφονούνται. Ο θάνατός τους έπαιξε σπουδαίο ρόλο – αν είχαν επιβιώσει και ηγούντο του ΚΚ θα ήταν πιθανότατα δυνατή η αποτροπή της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία.

 

Οι αναφορές του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ έχουν μεγάλη σημασία για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί οφείλουμε όλοι μας και πρώτα και κύρια η ελληνική αριστερά να λάβουν σοβαρότατα υπόψιν το τι σημαίνει να είσαι σε «περιβάλλον Βαϊμάρης». Σε ένα τέτοιο περιβάλλον δεν λειτουργούν τα συνήθη «κόλπα» της επικοινωνιακής πολιτικής, το είναι μετράει πολύ περισσότερο από το φαίνεσθαι, η σημασία του κοινοβουλίου εκ των πραγμάτων μειώνεται, η προσφυγή στη βία, με τη μία ή την άλλη μορφή, τίθεται δυνητικά στην ημερήσια διάταξη και η τραγωδία ελλοχεύει στην κάθε στροφή. Δεν μπαίνει κανείς σε ναρκοπέδιο σα να μπαίνει σε παιδική χαρά. Η αντιμετώπιση μιας τέτοιας πρόκλησης προϋποθέτει μια τεράστια ηθική, πολιτική, πρακτική και οργανωτική προσπάθεια, προϋποθέτει ότι τα πολιτικά στελέχη συνειδητοποιούν τον βαθμό στον οποίο η χώρα βρίσκεται ουσιαστικώς σε έκτακτη ανάγκη. Η διστακτική ακόμη μετατόπιση του Αλέξη Τσίπρα (Αυγή, 21.10.2012) από το σύνθημα «κυβέρνηση της αριστεράς» στο σύνθημα «κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας» αντανακλά μια αρχή αναγνώρισης της πραγματικότητας, απομένει όμως να δούμε κατά πόσον η απομάκρυνση της «αριστερής φορμόλης» θα οδηγήσει σε συμπλήρωση του κενού που προκύπτει με σοβαρό και ταυτόχρονα ριζοσπαστικό περιεχόμενο, ή θα προκαλέσει ενδεχομένως εκφυλισμό (όπως συνέβη με την «ανανέωση» του ΚΚΣΕ από τον Γκορμπατσώφ). Πάντως, η ψυχολογία πολλών στελεχών και διανοουμένων της αριστεράς δεν αντανακλά την πραγματικότητα – εξακολουθούν να δρουν σα να βρίσκονται σε σχετικά ομαλό, έστω και εν κρίσει, περιβάλλον. Η παράταση αυτής της κατάστασης εγκυμονεί τον κίνδυνο μιας κολοσσιαίας πολιτικής καταστροφής, σε συνθήκες εθνικής τραγωδίας. (2)

 

Ο δεύτερος λόγος που η αναφορά Τσίπρα έχει σημασία είναι γιατί κινητοποιεί βαθύτερες «φλέβες» του γερμανικού «συλλογικού ασυνείδητου», και της ελίτ και της κοινωνίας. Τέτοια επιχειρήματα έχουν πολύ μεγαλύτερη «διεισδυτικότητα», απότι πιο παραδοσιακές και «τελετουργικές» ομιλίες της αριστεράς κατά της λιτότητας, του νεοφιλελευθερισμού κλπ.. Για την Ελλάδα και για τον ΣΥΡΙΖΑ αυτά έχουν κολοσσιαία σημασία, γιατί δέχονται επί τρία χρόνια (ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις 6.5.12) μια γιγαντιαία επικοινωνιακή επίθεση διεθνώς στην οποία δεν απαντά κανένας. Αυτό συνέβη, πριν από την Ελλάδα, με τη Σερβία και το Ιράκ και κατέστησε δυνατή τη στρατιωτική τους καταστροφή στη συνέχεια. Σε μας επιτρέπει την οικονομική καταστροφή και δημιουργεί τις προϋποθέσεις να μας ξωπετάξουν αύριο, κακήν-κακώς από την Ευρώπη. ‘Εχει τεράστια σημασία, έστω και τώρα, παρά την απώλεια πολλού και κρίσιμου χρόνου, η οργάνωση μιας επικοινωνιακής αντεπίθεσης, μαζικής στην ποσότητά της, ποιοτικής στα επιχειρήματά της.

 

Ενοχοποιημένοι/κατεστραμμένοι από τον πόλεμο, οι Γερμανοί παραιτήθηκαν των φιλοδοξιών τους και έφτυσαν αίμα για να ανοικοδομήσουν την πατρίδα τους. ‘Εχουν τώρα πεισθεί από την καμπάνια του τύπου τους, ότι βοηθάνε ανεπρόκοπους ‘Ελληνες, που παίρνουν το υστέρημά τους για να πίνουν ούζα και να παίρνουν  σύνταξη στα 50. «Πόσο καιρό θα πληρώνουμε για τον πόλεμο;», αναρωτιούνται.

 

Επιχειρήματα όπως αυτά της Βαϊμάρης, κινητοποιούν την λανθάνουσα, εκρηκτική συναισθηματική βαρύτητα της τραυματικής τους ιστορίας, ξεμπλοκάροντάς τους και επαναφέροντάς τους στην πραγματικότητα. Δεν τους «εκμεταλλεύεται» η Ελλάδα, αλλά το παγκόσμιο χρηματιστικό κεφάλαιο, βάζοντάς τους να του παραδώσουν την εξουσία στην Ευρώπη, ώστε να την πειθαρχήσουν υπό την κυριαρχία των «αγορών», που νομίζουν ότι θα είναι γερμανική, αφαιρεί όμως από τα Γερμανία το μεγαλύτερο πολιτικό της κεφάλαιο: την αποδοχή και την αναγνώρισή της από την Ευρώπη, ως φιλικής, ειρηνικής, προοδευτικής δύναμης. Για πρώτη φορά μετά το 1945, Ευρωπαίος ηγέτης έγινε δεκτός με διαδηλώσεις σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Αν συνεχιστεί αυτό ένα χρόνο, η Γερμανία θα γίνει το πιο μισητό κράτος στην Ευρώπη, υποστήριξε ο Σόρος, που ξέρει τι λέει, ακριβώς γιατί ο ίδιος πιθανώς συνέβαλε, όσο κανείς άλλος, να συμβεί!  

 

 

Τι ήταν η Βαϊμάρη;

 

Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν σταθεροποιήθηκε ποτέ, παρέμεινε μια διαρκής και εύθραυστη ανταγωνιστική ισορροπία ανάμεσα στους εργάτες και τους αστούς, την αριστερά και τους φασίστες, την επανάσταση και τον πόλεμο. Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 την αποσταθεροποίησε οριστικά. Ο Καγκελλάριος Μπρούνινγκ εφήρμοσε το 1930 ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας σαν αυτό που εφαρμόζεται σήμερα στην Ελλάδα, ολοκληρώνοντας τη διάλυση της γερμανικής οικονομίας. Οι σοσιαλιστές δεν θέλησαν να αγωνιστούν για την εξουσία. Ο Στάλιν, είτε γιατί έκανε ένα τραγικό σφάλμα, είτε γιατί προτιμούσε να δει τον Χίτλερ παρά μια αριστερή κυβέρνηση στη Γερμανία, που θα αμφισβητούσε την πρωτοκαθεδρία του στον παγκόσμιο κομμουνισμό, έδωσε εντολή στους Γερμανούς κομμουνιστές, το «επαναστατικό κόμμα των εργατών», να αρνηθούν κάθε ενιαίο μέτωπο και συνεργασία με τους Σοσιαλιστές, που τότε αποκαλούσαν «σοσιαλφασίστες», πολιτική που έκανε περίπατο την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και μάλιστα χωρίς αντίσταση από τα αριστερά κόμματα. (Υπέρ της δεύτερης εκδοχής για τα κίνητρα του Στάλιν, συνηγορεί η παράδοση στη Γκεστάπο μεγάλου αριθμού Γερμανών κομμουνιστών ηγετών, που κατέφυγαν στην ΕΣΣΔ, η συνεργασία με τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες για τον αποκεφαλισμό του Κόκκινου Στρατού, το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ και η προπαγάνδα των ΚΚ την περίοδο 1939-41 περί κοινής πάλης κατά της παγκόσμιας πλουτοκρατίας).

 

Την καλύτερη ανάλυση της γερμανικής, που εξελίχθηκε σε παγκόσμια τραγωδία, αλλά και μερικές από τις καλύτερες μελέτες πολιτικής στρατηγικής της νεώτερης εποχής, επιπέδου Θουκυδίδη, μας άφησε ο πολιτικός αντίπαλος του Στάλιν Λέον Τρότσκι, στις μπροσούρες και τα άρθρα του εκείνης της εποχής για τη Γερμανία. Ανεξαρτήτως του αν συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με τις πολιτικές ιδέες του συγγραφέα, είναι αδύνατο να κατανοήσει την ιστορία του 20ού αιώνα χωρίς να διαβάσει αυτά τα κείμενα και την εφάμιλλη, επίσης δική του, «Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης» (3).

 

Η κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ και η ήττα χωρίς μάχη του σημαντικότερου εργατικού, σοσιαλιστικού και κομμουνιστικού κινήματος της Ευρώπης, οδήγησε στην έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την παρολίγον ήττα της ΕΣΣΔ, το 1941-42. Η αρχική «αντικαπιταλιστική» και «αντιπλουτοκρατική» ρητορεία του Χίτλερ απεδείχθη άνευ αντικειμένου, γιατί ο ίδιος ελέγχθηκε από το γερμανικό κεφάλαιο και δυνάμεις που είχαν ασυμφιλίωτη, «ταξική» αντίθεση προς τον σοβιετικό κομμουνισμό και τη Ρωσία – η τελευταία μάλλον είχε ανεπαρκή συνείδηση αυτής της πραγματικότητας.

 

Αναδρομικά, με τη γνώση της ιστορικής συνέχειας που σήμερα έχουμε, η ήττα αυτή πρέπει να θεωρηθεί η σημαντικότερη στην ιστορία του σοσιαλιστικού κινήματος που ανδρώθηκε στην Ευρώπη μετά την έκδοση του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου», προάγγελος της παρακμής και της πτώσης της ίδιας της ΕΣΣΔ, το 1991. Η Γερμανία κατεστράφη ολοσχερώς για να ανοικοδομηθεί μετά τον πόλεμο υπό καθεστώς διχοτόμησης και ημικατάληψης ή πάντως ειδικής εποπτείας από τους νικητές, προσπαθώντας μάλλον να «ξεχάσει μετανοώντας» (τουλάχιστον επισήμως και στα λόγια) παρά να «κατανοήσει» το παρελθόν της. Η γερμανική ενοχή, υπαρκτή δεδομένης της έκτασης υποστήριξης του Χίτλερ από τον γερμανικό λαό και των εγκλημάτων του, χρησιμοποιήθηκε από τους νικητές για να «λοβοτομήσει» το γερμανικό έθνος, να το καταστήσει πνευματικά ανήμπορο να παράγει στρατηγική, τα μέσα δηλαδή φιλοδοξιών αντίστοιχων με τη δύναμή του. Αλλά και για να κρύψει τις ευθύνες πολλών άλλων που οδήγησαν την Ευρώπη στο δρόμο του πολέμου και της καταστροφής. Το Βερντέν προηγήθηκε και προκάλεσε το Γκουλάγκ και το Νταχάου – όχι το αντίστροφο!

 

Βαϊμάρη και Ελλάδα

 

Σε τι μοιάζει τώρα η προπολεμική Γερμανία με τη σημερινή Ελλάδα; Οι απαιτήσεις των Πιστωτών από τη χώρα μας, όπως κωδικοποιήθηκαν από τα Μνημόνιο και τις Δανειακές είναι το ισοδύναμο της Συνθήκης των Βερσαλλιών και οδηγούν στα ίδια αποτελέσματα, όπως η σημερινή ελληνική οικονομική πολιτική είναι το ισοδύναμο της πολιτικής του Καγκελλάριου Μπρούνινγκ, αλλά και του σχεδίου Μοργκεντάου, που επίσης υπενθύμισε ο κ. Τσίπρας. Το σχέδιο Μοργκεντάου ήταν το πρώτο σχέδιο των ΗΠΑ για τη Γερμανία και αποσκοπούσε στην καταστροφή της βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης της, την επιστροφή της στην «προβιομηχανική εποχή». Αντιμέτωποι με την τεράστια απήχηση των αριστερών ιδεών, των Κομμουνιστικών Κομμάτων και της Σοβιετικής ‘Ενωσης σε όλη την Ευρώπη, την επαύριο μιας εν πολλοίς δικής της νίκης επί του Χίτλερ, το 1945, οι Αμερικανοί άλλαξαν γρήγορα τροπάρι, υιοθετώντας το σχέδιο Μάρσαλ, για τις ανάγκες όχι της Ευρώπης, αλλά του ψυχρού πολέμου.

 

Υπό το βάρος του εξωτερικού καταναγκασμού, ενός νέου «τοκογλυφικού ιμπεριαλισμού», που αντανακλά την είσοδο στη φάση ενός καθαρά «χρηματιστικού» καπιταλισμού και μιας κοινωνίας που κάπως διαισθητικά υπαινίσσεται ο Μαρξ στα Γκρούντρισε, ο ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός, η δημοκρατία, το κράτος, τα πολιτικά κόμματα, η οικονομία λυγίζουν, τσακίζονται και, αν η διαδικασία ολοκληρωθεί, τελικά θα σπάσουν, όπως έσπασε, υπό το βάρος του εξωτερικού καταναγκασμού και της παγκόσμιας κρίσης το καθεστώς της Βαϊμάρης. Υπάρχουν δυνάμεις διεθνώς που το γνωρίζουν αυτό και σε αυτό αποβλέπουν. ‘Όταν πέρυσι, στα πλαίσια μιας συνέντευξης, είπα στον Κραλ, εκπρόσωπο του «Εύρηκα», ενός κονσόρτσιουμ συμφερόντων που ήρθε να αγοράσει όλη τη δημόσια περιουσία της Ελλάδας, έναντι 120 δις ευρώ από το χρέος της, ότι οι στατιστικές μας είναι ανάλογες με αυτές της Βαϊμάρης, δεν του προκάλεσα καμία συγκίνηση. Μου απάντησε απαθώς: «Κάνεις λάθος, είναι χειρότερες!»

 

Οικονομικές και εκλογικές στατιστικές ακολουθούν τώρα την ίδια και χειρότερη πορεία με αυτές της Βαϊμάρης, υποδεικνύοντας τη βαθύτερη, «δομική» ομοιότητα των δύο διαδικασιών, που δεν συνεπάγεται ασφαλώς μηχανική επανάληψη του προηγουμένου. Η αναλογία παραμένει χρήσιμη για να ξέρουμε τι πρέπει να περιμένουμε, όχι εξαιτίας των ιδεών των ανθρώπων, κι αυτό έχει πολύ κρίσιμη σημασία για να ερμηνεύσουμε το φαινόμενο του ΣΥΡΙΖΑ και της Χρυσής Αυγής, ή την καταστροφή των δύο κομμάτων εξουσίας και ιδίως του ΠΑΣΟΚ, κόμματος-καθεστώτος κατά τη μεταπολίτευση, που οι τελευταίες μετρήσεις το φέρνουν στο 5%. Δεν είναι οι ιδέες των ανθρώπων που αλλάζουν και γι’ αυτό έχει πολύ περιορισμένη σημασία και αποτελεσματικότητα ο τρόπος που αντιμετωπίζει η αριστερά τη Χρυσή Αυγή – συχνά μάλιστα την βοηθάει με τον τρόπο που τη «μάχεται». Είναι οι ιδέες και οι ιδεολογίες των ανθρώπων που λοιώνουν, σπάνε, τεμαχίζονται, τροποποιούνται ριζικά, εξαιτίας της οικονομικής, κοινωνικής και ψυχολογικής εντέλει πίεσης που ασκείται πάνω τους, όπως η ελιά στο ελαιοτριβείο.

 

Το ΠΑΣΟΚ ήταν η μεταπολίτευση, η περιορισμένη και τελικώς παρακμάσασα Δημοκρατία της, ο βαθμός ανεξαρτησίας που πέτυχε η Ελλάδα μετά την κυπριακή τραγωδία, τα κοινωνικά επιτεύγματα, όσα έδωσε η παράταξη της κεντροαριστεράς, μετά 40 χρόνια αυταρχισμού και εξοβελισμού της από τη δημόσια ζωή (1936-1974). Είτε πρέπει τώρα να γίνει «νέα μεταπολίτευση», που θα εγκαινιάζοντας μια εποχή αγώνων για εθνική αναγέννηση και αληθινή δημοκρατία (εθνικά απαραίτητη στις ελληνικές συνθήκες), είτε πάμε σε ένα «1974 από την ανάποδη». Αυτές είναι οι πραγματικές, ρεαλιστικές δυνατότητες στο πεδίο που προκαλεί ο εξωτερικός οικονομικός ανταγωνισμός. Ανάλογου βάθους κρίση δεν αντιμετώπισε άλλωστε προπολεμικά μόνο η Γερμανία. Ανάλογου βάθους ήταν οι κρίσεις που προκάλεσαν στη Ρωσία οι δύο πόλεμοι με την Ιαπωνία και τη Γερμανία, υπεύθυνοι για τις Επαναστάσεις της (1905, 1917). Η Ισπανία οδηγήθηκε επίσης σε εμφύλιο (1936-39).

 

Οικονομία, γεωπολιτική, ελληνικές «ιδιαιτερότητες»

 

Στην πραγματικότητα η Ελλάδα αντιμετωπίζει, για τρεις λόγους, μια κατάσταση πιο περίπλοκη και πιο δύσκολη από τη Βαϊμάρη:

 

Πρώτον, δεν έχει τον βαθμό εξωτερικής αυτονομίας της Γερμανίας και της Ρωσίας. Κινδυνεύει, όπως συνεθλίβη η Πολωνία μεταξύ των δύο το 1939, να συνθλιβεί γεωπολιτικά μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Επιβάλλεται ακραία προσοχή σε Κύπρο, Θράκη και Κρήτη.

 

Δεύτερο, αντιμετωπίζει, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, πολύ σχεδιασμένο πρόγραμμα καταστροφής του έθνους-κράτους της, στηριγμένο στη λογική και τη μέθοδο «Σοκ και Δέους» που ανέλυσε η Ναόμι Κλάιν στο «Δόγμα του Σοκ». Το πρόγραμμα, πέραν του «μικροσκοπικού» ελέγχου των πολιτικών ηγεσιών και των ελίτ και της χειραγώγησης της μαζικής ψυχολογίας, επιδιώκει να καταστρέψει τα ίδια τα μέσα δυνητικής άμυνας του ελληνικού λαού/κράτους, πριν τυχόν αποπειραθούν να προτάξουν συγκροτημένη αντίσταση. Η ύφεση κατέστρεψε την ελληνική οικονομία, η αδυναμία ανακοπής της πορείας, η αυτοενοχοποίηση της Ελλάδας, η παγκόσμια επικοινωνιακή επίθεση σμπαριάλασε την κοινωνική αυτοπεποίθηση, το αγγλικό δίκαιο πάγωσε το χρέος σε ευρώ, η διεθνής πολιτική επίθεση κατά της Ελλάδας, με συνενοχή των ελίτ της, της αφήρεσε μέρος της πολιτικής δυνατότητας να χρησιμοποιήσει τα θεσμικά όπλα που διαθέτει ως μέλος ευρωζώνης/ΕΕ. Δημιουργείται έτσι μια κατάσταση που μπορεί αύριο να έρθει, έκουσα-άκουσα, η αριστερά στη εξουσία, χωρίς εργαλεία να δράσει και να αποπειραθούν να της φορτώσουν την ευθύνη της τραγωδίας, ώστε να τσακίσουν έτσι και τη δημοκρατική ραχοκοκαλιά του ελληνικού λαού, του έθνους.

 

Τρίτο, σε αντίθεση με την Τουρκία των πασάδων ή την Ελλάδα της μεταπολίτευσης, η χώρα μας σήμερα δεν έχει παρά πολύ περιορισμένες πολιτικές, κοινωνικές, πνευματικές εφεδρείες, γι’ αυτό και κινδυνεύει η αντισυστημική «επαναστατικότητα» και οργή να γίνει όχι δύναμη ανόρθωσης, αλλά αυτοκαταστροφής. Αυτό έκανε ο Χίτλερ στη Γερμανία. Απογοητευμένες από μια αριστερά που δεν ήθελε την εξουσία, σφόδρα εχθρικός στον καπιταλισμό, ο γερμανικός λαός διοχέτευσε στους ναζί όλο το δυναμικό της αγανάκτησής του, αγνοώντας ότι χειραγωγούνται στην κορυφή τους από τους ίδιους καπιταλιστές που μισούσε. Στην Ελλάδα, αν γίνει εμφύλιος, ο στόχος αυτών που θα τον προκαλέσουν θα είναι να διοχετεύσουν την οργή του ελληνικού λαού όχι στις ξένες τράπεζες, τα δικά του αφεντικά και τους ηγετικούς κύκλους της Γερμανο-ευρώπης, αλλά να την εκτονώσουν στους μετανάστες, «αναρχικούς» και «αριστερούς».

 

Αποδόμηση της μεταπολίτευσης, αποδόμηση του μεταπολεμικού κόσμου

 

Σε συνθήκες σχετικής ισορροπίας εργατών/αστών στη Δυτική Ευρώπη, κομμουνιστών/γκωλικών στη Γαλλία, ΗΠΑ/ΕΣΣΔ παγκόσμια, απεκατεστάθη μεν η κλονισμένη αστική εξουσία στη Δυτική, καπιταλιστική Ευρώπη, έγινε δυνατή όμως ταυτόχρονα η ανάπτυξη μιας σχετικά κοινωνικής «οικονομίας της αγοράς», ενός μοντέλου συναίνεσης στη Γαλλία και του «καπιταλισμού του Ρήνου» στη Γερμανία. Προβλήθηκε ιδεολογικο-πολιτικά το όραμα μιας Ευρώπης «ευημερίας, δημοκρατίας και ειρήνης», εναλλακτικής στο πολεμικό παρελθόν και στον σταλινικό κομμουνισμό, απέκτησαν, για πρώτη φορά στην ιστορία των δυτικών κοινωνιών, οι εργαζόμενοι μέρος τουλάχιστο της θέσης και του σεβασμού που άξιζαν, αναγνωρίστηκαν ως άνθρωποι, αναγκάστηκαν, έστω και με αιματηρούς αγώνες, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις να εγκαταλείψουν τις αποικίες τους. Σε αυτές τις συνθήκες επαγγέλθηκε ο στρατηγός Ντε Γκωλ το όραμα μιας «Ευρώπης από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια». Ο Σπούτνικ ενθουσίασε τους Σοβιετικούς και κέντρισε τους Αμερικανούς. Το ’68 και οι αξίες της αυτοδιαχείρισης απέδειξαν τη ζωντάνια των κοινωνιών μας.

 

Αυτός είναι ο κόσμος που δημιούργησε η νίκη των ευρωπαϊκών λαών επί του φασισμού, το 1945. Η Ελλάδα μπήκε μόνο ως προς το σκέλος του ψυχρού πολέμου, που εγκαινίασε μάλιστα με έναν θερμότατο εμφύλιο (1947-49). Χρειάστηκε να περιμένουμε το 1974 και μια εθνική τραγωδία για να συμμετάσχουμε, με τις ιδιομορφίες μας, στη μεταπολεμική Ευρώπη. ‘Όπως το 1947, έτσι και τώρα, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης που μπήκε στον «νέο κόσμο» της μεταψυχροπολεμικής αποδόμησης.

 

Αποδόμηση που ξεκίνησε με τα κύματα «απελευθερώσεων» και τον νεοφιλελευθερισμό πριν 40 χρόνια, συνεχίστηκε με τη διάλυση του ανατολικού μπλοκ και τους πολέμους στη Μέση Ανατολή, για να μπει τώρα στην «καρδιά» του «πρώτου κόσμου», αρχίζοντας από την Ελλάδα την επίθεση στο επίπεδο δημοκρατίας, το έθνος-κράτος, το κοινωνικό κράτος που γνώρισε ο κόσμος τον 20ό αιώνα. Μια «ολοκληρωτική αυτοκρατορία της παγκοσμιοποίησης» είναι το νέο, «κρυμμένο» υποκείμενο της διαδικασίας, συσπειρωμένο περί μια συμμαχία Χρήματος και αμερικανικών όπλων, όλο και πιο άνιση υπέρ του πρώτου πόλου, γύρω από την επιδίωξη επιβολής ενός «χρηματοπιστωτικού ολοκληρωτισμού» με τον «τοκογλυφικό ιμπεριαλισμό» που υφιστάμεθα, «κοινωνικές» και άλλες τεχνολογίες που θα κάνουν να ωχριούν μπροστά τους Στάζι και Γκεστάπο και, βέβαια, μιας παγκόσμιας «γεωπολιτικής δικτατορίας».

 

Στην Ελλάδα δοκιμάζουν τώρα οι Αυτοκράτορες του Χρήματος και της τεχνολογίας την είσοδο στον κόσμο του Ζαμιάτιν, του ‘Οργουελ και του Χάξλευ, των θεωρητικών του αντιανθρωπισμού και της ανισότητας, όπως οι Χάντιγκτον, Χάγιεκ, Φρήντμαν, Γινόν κ.α. Ο Χάγιεκ είναι ο δικός τους Μαρξ, ο Φρήντμαν ο Λένιν τους και αναμένεται τώρα ο Στάλιν τους.

 

Υπάρχει δυνατότητα ανακοπής αυτής της πορείας στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και παγκοσμίως; ‘Όλα υποδεικνύουν το αντίθετο, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι έτσι. Πρώτο, το μη ανακοινωμένο πρόγραμμα της «κρυμμένης» Αυτοκρατορίας είναι τόσο παρατραβηγμένο, που η έγκαιρη συνειδητοποίησή του μπορεί να προκαλέσει μαζική εξέγερση. Βλέπουμε ήδη, μετά τέσσερις δεκαετίες χειμέριας νάρκης των ευρωπαϊκών κοινωνιών, με εξαιρέσεις στη Γαλλία, «χορτασμένους» ως πρόσφατα λαούς να κινητοποιούνται στον νότο της Ευρώπης. Αλλού, η αντίσταση των Σουνιτών στο Ιράκ (2003), των Σιϊτών στον Λίβανο (2006), ανέκοψαν πάνω από πενταετία τα σχέδια πλήρους αποικιακού ελέγχου της Μέσης Ανατολής, που τώρα συναντούν μεγάλα εμπόδια στη Συρία.

 

Η «αποδόμηση» στηρίζεται πάρα πολύ και χρησιμοποιεί την «πληροφορία». Τα προγράμματά της προσπαθούν να οδηγήσουν τα υποκείμενα να παραλύσουν, όχι μόνο να μην αντισταθούν, αλλά να αυτοκτονήσουν μόνα τους, όπως έπραξε η ΕΣΣΔ, με κατάλληλα χειραγωγούμενη την ηγεσία της ή όπως έπραξε με το Μνημόνιο, τη Δανειακή και το αγγλικό δίκαιο το ελληνικό κράτος. Ακριβώς όμως επειδή στηρίζεται σε μια ιδέα, η κατάσταση είναι πολύ εύκολο να αντιστραφεί αν παρουσιαστεί παίκτης με επαρκή στρατηγική ενόραση. Μια νίκη από την άλλη μεριά αρκεί για να αλλάξει όλο το ψυχολογικό παιχνίδι, αν δεν προλάβει να προκαλέσει «ανήκεστο βλάβη».

 

Ευρώπη, ανθρωπισμός, Διαφωτισμός

 

Είναι για αυτό που είμαστε εξαιρετικά επιφυλακτικοί έναντι όσων υποστηρίζουν την έξοδο από το ευρώ ή/και την ΕΕ. ‘Όχι από έρωτα προς αυτές τις γενικά απαράδεκτες δομές, τις οποίες επικρίναμε συγκεκριμένα και σφοδρά όταν ουδείς ησχολείτο. Αλλά γιατί δεν μας αρέσει η φυγή από την πραγματικότητα με τη βοήθεια συνθηματολογίας χωρίς κόστος και, αντίθετα, μας ενδιαφέρει όχι απλά να γκρεμίσουμε αυτό που δεν μας αρέσει, αλλά να βρεθούμε σε καλύτερη τελική κατάσταση.

 

Στην ΕΣΣΔ δεν υπήρχε ίχνος σοσιαλισμού, πέραν της επίσημης αναφοράς του καθεστώτος, που έκανε άλλωστε ζημιά στις σοσιαλιστικές ιδέες. ‘Ηταν όμως μια δομή με πολύ εντυπωσιακά κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά επιτεύγματα, συγκρινόμενη με την πραγματικότητα του πλανήτη, όχι των δέκα πιο αναπτυγμένων χωρών του. Η διάλυσή της προς όφελος ενός καθεστώτος «μαφιόζικου κπαιταλισμού» που περιεβλήθη τον μανδύα μιας ψευτο-δημοκρατίας, απετέλεσε παγκόσμιας σημασίας, ιστορική οπισθοδρόμηση και εξίσου ιστορική ήττα του σοσιαλισμού.

 

‘Ετσι και σήμερα, η αποσύνθεση μιας δομής αντιφατικής, με ανθρωπιστική/δημοκρατική ιδεολογία και μερικά αντιδημοκρατική δομή όπως η ΕΕ, δεν θα οδηγήσει βεβαίως, στις συγκεκριμένες συνθήκες, από μόνη της, στην «απελευθέρωση» των εθνών της, αλλά στον έξαλλο ανταγωνισμό τους, δημιουργώντας πολιτικές και οικονομικές συνθήκες για να γίνει όλη η ήπειρος μια μπουκιά για την «Αυτοκρατορία των Αγορών». Αν το τέλος της ΕΣΣΔ ήταν, με μια έννοια τουλάχιστο, το «τέλος του σοσιαλισμού», παρόλο που δεν υπήρχε ίχνος του εκεί, έτσι και το τέλος της ΕΕ, υπό τις συγκεκριμένες σήμερα συνθήκες, κινδυνεύει να αποδειχτεί «τέλος του ανθρωπισμού», του προτάγματος του Διαφωτισμού, μια παγκόσμια ιστορική καταστροφή δηλαδή πολύ χειρότερη στις συνέπειές της από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.

 

Δεν σημαίνει αυτό, προς Θεού, ότι πρέπει να υποταγούμε στις επιλογές των ανώτερων τάξεων της Ευρω-Γερμανίας. Το αντίθετο. Σημαίνει όμως ότι πρέπει να αποφύγουμε τις προβοκάτσιες, σημαίνει ότι αναδεικνυόμενη, μια ηγεσία της αριστεράς ή του έθνους που θέλει να οδηγήσει σε αναγέννηση πρέπει να λάβει υπόψιν της την πραγματική εσωτερική και παγκόσμια κατάσταση, αναπτύσσοντας στρατηγική που θα διευρύνει, δεν θα περιορίζει τις συμμαχίες και τους βαθμούς ελευθερίας της Ελλάδας. Αυτό που έκαναν οι «ραγιάδες των Αθηνών» μέχρι τώρα, ήταν να επικαλούνται τα πλεονεκτήματα από την ένταξη στην ΕΕ και το ευρώ για να τα εξουδετερώνουν! Αν η αριστερά δεν θέλει να τελειώσει τον ιστορικό της βίο συνδεόμενη με μια εθνική τραγωδία, οφείλει να εκμεταλλευθεί τον ελάχιστο χρόνο που της απομένει για να προετοιμαστεί σοβαρότατα για όλα τα ενδεχόμενα.

 

22 Οκτωβρίου 2012

konstantakopoulos.blogspot.com

 

 

Σημειώσεις

(1)   Αν δεν κάνω λάθος, ήμουν ο πρώτος που εισήγαγα την αναλογία ανάμεσα στην προπολεμική Γερμανία και τη σημερινή Ελλάδα στην ελληνική συζήτηση και, στη συνέχεια, στη γερμανική, με ένα άρθρο στη Handelsblatt(16.6.2011). Αρχικά, στην Ελλάδα η ιδέα πέρασε απαρατήρητη, στην Ευρώπη όμως έκανε μια κάποια εντύπωση, λόγω της ιστορικής βαρύτητας του παραδείγματος. Αργότερα άρχισε να ενοχλεί κάπως ορισμένα στελέχη της Αριστεράς, γιατί, υποθέτω, τους έθετε ενώπιον προβλημάτων που δεν ένοιωθαν ότι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν. Στο τέλος η «Βαϊμαρολογία» μπήκε για τα καλά στη δημόσια συζήτηση, συνήθως όμως με τα χαρακτηριστικά της «ανοητολογίας», που χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό δημόσια και πνευματική ζωή στην Ελλάδα, αχρηστεύοντας και τις ιδέες ως μέσο αντιμετώπισης κρίσεων.

 

(2)   Ο φόβος μπροστά στην πραγματικότητα μιας τόσο βαθιάς κρίσης και η συνακόλουθη άρνηση αποδοχής της κατάστασης, ίσως εξηγεί την αμηχανία και τον σκεπτικισμό με τον οποίο μερικοί αριστεροί διανοούμενοι αντιμετωπίζουν την αναλογία της Βαϊμάρης ή τη χαρακτηρίζουν «εκφοβιστική». Τείνουν να προσεγγίσουν τη γερμανική κρίση «θεσμολαγνικά» και «νομικίστικα» σα μια αρρώστια του κόσμου που επιθυμούν να ζουν, μιας σχετικά σταθερής αστικής δημοκρατίας, της οποίας αποτελούν τους διανοούμενους.

 

Για παράδειγμα, ο καθ. Κουζέλης, σε συνέντευξή του στην Αυγή (21.10) και αναφερόμενος στο παράδειγμα της Βαϊμάρης, υποστηρίζει ότι «δεν μπορούμε να προάγουμε λχ την καταγγελία της τοκογλυφίας σε βασικό σύνθημα, όπως η Χρυσή Αυγή», που δεν το κάνει «τυχαία» αφού «οι τοκογλύφοι γι’ αυτήν είναι βέβαια οι Εβραίοι»! Αφήνουμε το απερίγραπτο επιχείρημα να μη λέμε κάτι γιατί το λέει κάποιος άλλος ή τη μάλλον αμφίβολη «υπηρεσία» στους Εβραίους, “out of the blue”. Μην αναγνωρίζοντας τον κεντρικό ρόλο του χρηματιστικού κεφαλαίου, περιοριζόμενοι, όπως λέει παρακάτω, στο να θεωρούμε την τοκογλυφία «μορφή αξιοποίησης του κεφαλαίου», με το οποίο έχουμε, γενικά, αλλά ποτέ ειδικά, «μέτωπο», δεν προσδιορίζουμε το ειδικό καθεστώς που αντιμετωπίζουμε και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί αποσυνθέτει την αστική δημοκρατία. Η Ελλάδα καταστρέφεται δια πληρωμής τόκων και φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια τα «ενεχυροδανειστήρια χρυσού» στις πόλεις μας, πιο θλιβερά από Γραφεία Τελετών, γιατί θάβουν ζωντανούς τους ανθρώπους. Πως είναι δυνατόν κάποιος να θεωρεί τον εαυτό του αριστερό διανοούμενο, χωρίς να αναλύει τη λειτουργία του καπιταλισμού, απολυτοποιώντας μια ορισμένη περίοδό του, πολύ περισσότερο αν δεν έχει επαφή με την κοινωνία που ζει και τον λαό που τον περιβάλλει;

 

             

 

 

(3)   Δυστυχώς τα κείμενα αυτά είναι δυσεύρετα στα ελληνικά. Εκδόθηκαν στη δεκαετία του 1970 στην ολότητά τους σε δύο τόμους από την «Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη». Ορισμένα επανεκδόθηκαν έκτοτε. Η «Ιστορία της Ρώσικης Επανάστασης» κυκλοφορεί από το «Παρασκήνιο|, στην κλασική, όχι ικανοποιητική μετάφραση του Λίλλη

 

 

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nexus, τεύχος Νοεμβρίου 2012
 

Αναρτήθηκε από 

Posted in Ελλάδα, Ιστορία | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Το Mνημόνιο…απελευθερώνει

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 17 Δεκεμβρίου 2012

Το Mνημόνιο…απελευθερώνει

Στην προ Σικάγου εποχή φέρνει πίσω τους εργαζόμενους η κυβέρνηση, ανοίγοντας το δρόμο για την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας για τα εμπορικά καταστήματα.

Κανένα από τα τρία κόμματα του κυβερνητικού μορφώματος δεν είχε μιλήσει περί «Κυριακής γιορτής και σχόλης» στις προεκλογικές του διακηρύξεις, όμως τώρα συμφωνούν στο ακόμα μεγαλύτερο ξεχαρβάλωμα των ήδη κουρελιασμένων εργασιακών σχέσεων! Όταν τις καθημερινές τα εμπορικά καταστήματα βαράνε μύγες, όταν τα ενοικιαστήρια και οι σκονισμένες βιτρίνες έχουν γίνει μόνιμα χαρακτηριστικά του τοπίου της πόλης, η κυβέρνηση δίνει τη χαριστική βολή, με στόχο την εξόντωση των μικρών καταστηματαρχών και, κυρίως, την πλήρη ελαστικοποίηση της εργασίας.

Σύμφωνα με τις προτεινόμενες αλλαγές στον αγορανομικό κώδικα, όλα τα εμπορικά καταστήματα θα λειτουργούν 7 Κυριακές ετησίως, ενώ εξετάζεται η δυνατότητα να λειτουργούν και κάθε Κυριακή τα καταστήματα κάτω των 250 τ.μ. εφόσον δεν ανήκουν σε κάποια αλυσίδα. Οι σχετικές δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη δείχνουν πώς ο κυνισμός μπορεί να συνυπάρχει με την αοριστία: «Πρέπει να πάρουμε κάποια μέτρα απελευθέρωσης, να αναδιατάξουμε τα πράγματα, να αλλάξουμε το γήπεδο…»

Η κυριακάτικη αργία, που στην Ελλάδα καθιερώθηκε πριν από 102 χρόνια, δεν ήταν μια νίκη της χριστιανοσύνης, αλλά ένα απαραίτητο μέτρο για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Στη μνημονιακή Ελλάδα, η κατάργηση της κυριακάτικης αργίας θα δυναμώσει την εκμετάλλευση, καθώς, κάτω από το φόβο της απόλυσης, κανείς εμποροϋπάλληλος δεν θα μπορεί να πει «δεν δουλεύω, δεν δουλεύω»…

Είναι αυτονόητο ότι η απελευθέρωση του ωραρίου, σε μια αγορά συρρικνωμένη, με μια εργατική τάξη λεηλατημένη, με την αγοραστική δύναμη του λαού δραματικά μειωμένη, θα ωφελήσει τις αλυσίδες πολυκαταστημάτων και τους ξένους επενδυτές που θα βρίσκουν φτηνούς ιθαγενείς για τις γαλέρες τους.

Μαζί με την «απελευθέρωσης» της Κυριακής, η κυβέρνησης ανήγγειλε την απελευθέρωση των διδάκτρων των ιδιωτικών σχολείων για τα οποία δεν θα ισχύει πλέον κανένας περιορισμός. Και ναι μεν «σήμερα» παρατηρείται διαρροή μαθητών από τα ιδιωτικά, όμως μακροπρόθεσμα το νέο μέτρο σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες θα καθορίζουν μόνοι τους τους όρους εκμετάλλευσης και ξεζουμίσματος των πελατών τους.

Μόνη λύση είναι να αντιστρέψουμε τη βλακώδη δήλωση του Χατζηδάκη: «να αλλάξουμε το γήπεδο», να απελευθερωθούμε από τους «απελευθερωτές» και σωτήρες μας.

http://prin.gr/?p=386

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Εμπάργκο απ’ την ανάποδη

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 17 Δεκεμβρίου 2012

Εμπάργκο απ’ την ανάποδη

Ξεχωριστή φυσιογνωμία δημιουργού που έβλεπε πολύ μακριά στο βάθος της εποχής μας, ο Άλκης Αλκαίος (Βαγγέλης Λιάρος) ήταν ο στιχουργός-ποιητής της ήττας που με ήττα δεν μοιάζει. Δούλεψε εντατικά την τέχνη του σε σκληρό καθεστώς απομόνωσης από την παρακμή δίνοντας τη ζωή του στο λαϊκό πολιτισμό – στην πάλη του εργαζόμενου ανθρώπου να υψωθεί πάνω από τη βαρβαρότητα και την ασημαντότητα.

 του Παναγιώτη Φραντζή

 Είναι πραγματικά δύσκολο να βρεθούν στίχοι του Άλκη Αλκαίου αισθητά κατώτεροι από τους στίχους στο «Ερωτικό» (Με μια πιρόγα…) ή τη «Ρόζα», τα δύο πιο γνωστά από τα γνωστά τραγούδια που μας έδωσε. Τόση ήταν η δουλειά που είχε μέσα της η δουλειά του. Πολύ διάβασμα και πολλή αγάπη για την ποίηση και τη λογοτεχνία ήδη από τα χρόνια του Γυμνασίου. Πολλά όνειρα και πολλή δίψα για να κερδηθεί ο κόσμος. Μα πάνω απ’ όλα το απόλυτο δόσιμο στη ζωή. Ο Άλκης Αλκαίος γεύτηκε «όλα τα ρόδα και τ’ αγκάθια» με πολιτικό θάρρος. Διέθετε σοβαρή κοινωνική πείρα παρά την αναγκαστική απομόνωση κι εναρμόνιζε τέλεια στο στίχο του την προσωπική εμπειρία με την κοινωνική πραγματικότητα.

Συνέβαλε έτσι καθοριστικά (αυτός κι ο Κώστας Τριπολίτης) στην ανανέωση του τραγουδιού πολιτικής αναφοράς μετά το ’70 κι έδωσε «πολιτικό βάθος» στο λαϊκό ερωτικό τραγούδι τηρώντας ο ίδιος αδιάλλακτη στάση απέναντι στη βιομηχανία της ελαφρότητας. Τον θαύμασαν, τον αγάπησαν κι έγραψαν για αυτόν, όλοι όσοι συναισθάνονταν το βάρος της υπεράσπισης του λαϊκού πολιτισμού. Απέναντι στην πιο συνηθισμένη παρερμηνεία του, που υμνεί τη λαϊκότητα στους πρωτόγονους κι αυθόρμητους τρόπους εκδήλωσής της, οι καλλιτέχνες της πρωτοπόρας παράταξης, με το έργο τους πάνω απ’ όλα, φέρνουν τον άνθρωπο σε θέση να συλλογιστεί και να εκδηλωθεί πάνω από το πρωτογενές βίωμα. Και καταφέρνουν να το κάνουν αυτό χωρίς να ξεμακραίνουν από τον κόσμο, κάνοντας τέχνη που δεν είναι εύκολη, που θέλει σκέψη και δουλειά για να κατακτηθεί.

Έχει τέτοια εκφραστική δύναμη ο στίχος του Αλκαίου που ζει τη δική του ζωή πάνω από το τραγούδι και το τραγούδι πασχίζει να τον συγκρατήσει μέσα του. Είναι ένας κώδικας ανοιχτός σε αποκρυπτογράφηση. Δεν είναι δύσκολος, δεν είναι εγκεφαλικός, απαιτεί μόνο τη στοιχειώδη προσπάθεια για να τον ξεκλειδώσεις. Διαπερνά τα πιο γνωστά του ρεφρέν ένας συνθηματικός λυρισμός. Έχουν την πυκνότητα της ποίησης και την ευστοχία των σωστών συνθημάτων.  «Είμαι περήφανος γιατί πριν από τριάντα χρόνια ανακάλυψα έναν ποιητή που παριστάνει το στιχουργό» έλεγε ο Θάνος Μικρούτσικος στην παρουσίαση του τελευταίου δίσκου που έκανε με τον Αλκαίο. Ένας ποιητής που παρίστανε το στιχουργό και ένας γενναίος άνθρωπος που παρίστανε τον απαισιόδοξο: Αυτός ήταν ο Βαγγέλης Λιάρος που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του γράφοντας και διαβάζοντας, ελπίζοντας και αμφιβάλλοντας.

«Πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σκοινιά;» Πώς να κλειστεί η αδιάκοπη ροή του κόσμου σ’ ένα κεφάλι; Από την άλλη, ο νεαρός μαθητής της ποίησης από την Πάργα, που σπούδασε Νομικά και θήτευσε στην αντιδικτατορική πάλη, κι ύστερα εντάχθηκε στο ΚΚΕ γύρω στο ’77 για ν’ αποτραβηχτεί μετά το ’89, χωρίς να γίνει ποτέ εμπαθής, κλείστηκε μες στο δωμάτιό του για να μπορέσει να δει, όπως έγραψε η Λένα Παππά, όλο τον κόσμο: «το διαμαντένιο αηδόνι του βασιλιά της Κίνας, σινιάλα από φάρους που σβηστήκαν και μαγικά τοτέμ απ’ άγνωστες φυλές, κι εφηβικά κορμιά και καλοκαίρια γαλανά, θάνατους και φωτιές κι αόρατη ομορφιά».

«Οι πραγματικοί ποιητές μάς δείχνουν όψεις του μέλλοντός μας. Βλέπουν και εκφράζουν πριν από μας αυτό που θα γίνει συνείδηση κάποια χρόνια μετά» έχει πει πάλι ο Μικρούτσικος μιλώντας για τους στίχους στο «Εμπάργκο» (1982). Εκεί ο Αλκαίος είδε όντως την αιχμαλωσία της γενιάς του, πολύ πριν συντελεστεί. Στο τέλος της ζωής του, παρά την κούραση από την αρρώστια, γράφει αφήνοντας χαραμάδες ελπίδας. Αυτός, που κράτησε μια τόσο απόλυτη στάση απέναντι στα γεγονότα, που επιδίωκε το τέλειο αποτέλεσμα σε όλα, ίσως κάτι να είδε φεύγοντας που εμείς δεν μπορούμε ακόμα να δούμε. Ίσως κάτι ανάποδο απ’ το Εμπάργκο σε μια πορεία. Δικαιολογώντας απολύτως τον ισχυρισμό ότι υπήρξε όντως ποιητής του τραγουδιού της ήττας που με ήττα ακριβώς δεν μοιάζει.

 

http://prin.gr/?p=404

Posted in Γλώσσα & Πολιτισμός | Leave a Comment »

Κώστας Καζάκος: Αν δουλέψεις με τους όρους του συστήματος θα το υπηρετήσεις

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 17 Δεκεμβρίου 2012

Κώστας Καζάκος: Αν δουλέψεις με τους όρους του συστήματος θα το υπηρετήσεις

Η τέχνη αφυπνίζει συνειδήσεις

«Τα προβλήματα δεν έχουν αλλάξει, αλλά γιγαντώνονται», υπογραμμίζει ο Κώστας Καζάκος με αφορμή την παράσταση του έργου Ο κύριος Πούντιλα και ο δούλος του ο Μάττι που έγραψε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ το 1942 και ανεβαίνει αυτές τις μέρες στο θέατρο «Τζένη Καρέζη». Αρετή του συγγραφέα είναι ότι «ξεσκεπάζει τη μεγάλη και τις μικρές αλήθειες που κρύβονται γύρω μας», κάτι επίκαιρο και για τις μέρες μας.

Συνέντευξη στον Γιώργο Λαουτάρη

 

Στο έργο που ανεβάζετε, μεταξύ του αφέντη Πούντιλα και των εργατών υπάρχει αβυσσαλέο χάσμα. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι οι ταξικές διαιρέσεις είναι τόσο καθαρές;

 

Πάντα ήταν καθαρές, ο διαχωρισμός είναι πανάρχαιο θέμα. Σχεδόν δεν υπάρχει έργο από αυτά που κρατάμε σαν πολύτιμη κληρονομιά που να μην ασχολείται με αυτό το θέμα, του αφέντη και του δούλου, του πλούσιου και του φτωχού. Όλη η ανθρώπινη ιστορία αυτούς τους αιώνες από όταν στερεώθηκε η ατομική ιδιοκτησία, το κεφάλαιο και η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο δείχνει αυτό το μέγα θέμα που απασχολεί όλο τον κόσμο. Το θέμα είναι καθαρό φτάνει να μπορεί να το δει κανείς. Φτάνει να αποκτήσει την ταξικότητα που χρειάζεται. Βλέπουμε σε περιόδους όπως η σημερινή, που επικρατεί μεγάλη σύγχυση στους ανθρώπους και έχουμε και το φαινόμενο της ενσωμάτωσης, να καθηλώνεται ο κόσμος, να υποτάσσεται και να σκύβει το κεφάλι. Τρομοκρατείται και υπηρετεί το σύστημα, είτε το καταλαβαίνει είτε όχι. Αποκτά τεράστιες ανοχές, βλέπει την κατάσταση του αφέντη και του δούλου σαν να είναι μια τάξη πραγμάτων όπως η ουράνια. Στην αστική κοινωνία μπερδεύονται τα πράγματα. Το έργο έχει μία λαϊκότητα, απλότητα και καθαρότητα στα νοήματά του, είναι άμεσο. Ξεσκεπάζει τη μεγάλη και τις μικρές αλήθειες που κρύβονται γύρω μας.

 

Το έργο γράφτηκε στην καρδιά της χιτλερικής περιόδου. Βλέπετε αναλογίες της περιόδου εκείνης με σήμερα;

 

Τρομερές. Ο Μπρεχτ είναι συγγραφέας που πιάνει τα προβλήματα στον πυρήνα τους. Τα προβλήματα δεν έχουν αλλάξει, γιγαντώνονται. Γι’ αυτό λέμε ότι τα έργα αυτά είναι διαχρονικά. Το έργο αυτό το έγραψε το 1942, εξόριστος στη Φινλανδία και το πρωτόπαιξε το ’48, στη Γενεύη και αμέσως μετά το Βερολίνο. Ο μπρεχτικός τρόπος, η αμεσότητά του διαμορφώθηκε στην πράξη. Σκέψου τη Γερμανία του 1948 για να καταλάβεις τι λαό είχε να αντιμετωπίσει. Ένας ρημαγμένος τόπος, ένας ρημαγμένος λαός. Σε αυτό τον κόσμο έπρεπε να βρει μια δίοδο επικοινωνίας ο μεγάλος αυτός μάστορας, ποιητής, φιλόσοφος και σπουδαίος δραματουργός. Βρήκε τη μέθοδο την οποία περιγράφει: Με το ένα χέρι το γέλιο θα κρατάμε και με το άλλο το τσεκούρι για να ανοίγουμε το κεφάλι και βάζουμε τις ιδέες. Αυτό βλέπεις πώς λειτουργεί σήμερα και πώς ενθουσιάζεται ο κόσμος. Ο Μπρεχτ επειδή είναι σπουδαίος ποιητής, δεν κάνει μπροσούρα, δεν κάνει προπαγάνδα.

 

Όμως το πολιτιστικό έργο που παρήγαγαν οι καλλιτέχνες του ανατολικού μπλοκ πολύ συχνά θεωρείται υποδεέστερο, οπισθοδρομικό ή προϊόν ανελευθερίας. Πώς απαντάτε σε αυτή την κριτική;

 

Πέρασε ταλαιπωρίες, έβγαλε όμως και μεγάλα έργα ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός. Μην ξεχνάμε ότι μέχρι τη δεκαετία του ’20 και μέχρι τα μέσα του ’30 όλη η πρωτοπορία στην τέχνη δημιουργήθηκε στη Σοβιετική Ένωση και έπειτα πέρασε στη Δύση. Αυτό δεν ήταν προϊόν ανελευθερίας. Μετά παγιδεύτηκαν σε αυτές τις αρρώστιες που δημιούργησαν και την πτώση, όπου βγήκαν και τέρατα. Αλλά ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός στη βάση του είναι προχώρημα από τον ρεαλισμό τον παλιό, στον κριτικό ρεαλισμό με τους μεγάλους Γάλλους που έκαναν κριτική στην κοινωνία. Εκείνο που προσπαθεί να εμπνεύσει ως κίνημα είναι ότι δεν φτάνει να κάνουμε κριτική στο σύστημα, αλλά πρέπει να δίνουμε και την προοπτική. Αυτό άλλοτε το πέτυχαν, άλλοτε όχι. Δεν μπορεί όμως στο σύνολο να εκτιμήσει κανείς ότι ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός σαν σχολή τέχνης είναι προϊόν ανελευθερίας ή παράγει τέρατα. Έδωσε και μεγάλα έργα.

 

Το 1999 κάνατε ένα λαϊκό δικαστήριο στο Σύνταγμα για τη Γιουγκοσλαβία. Σήμερα, ποιους θα προσαγάγατε;

 

Να φέρναμε τον πρόεδρο των ΗΠΑ ή τη Μέρκελ; Δεν είναι εκεί η εξουσία, είναι στα μεγαθήρια των τοκογλύφων, στα οποία μετέχουν βεβαίως και οι κυβερνήσεις. Όλες οι κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνήσεις μετέχουν σε αυτό το σύστημα δανεισμού το οποίο έφτασε με την ασύδοτη ελεύθερη αγορά να θεωρείται κοινός τόπος, ότι δεν μπορεί να ζήσει κανείς χωρίς δανεικά.  Είναι ένα σύστημα που έχει φτάσει στα ακραία του όρια και αυτό δείχνει σήψη. Βέβαια, δεν ξέρει κανείς τι ανοχές έχει το ίδιο σύστημα αλλά και τι ανοχές δείχνουν οι λαοί που υφίστανται την πίεση. Και στις κρίσεις βρίσκει τρόπους η κερδοφορία να αυξάνεται και απλώς ένα μέρος του χρήματος αλλάζει χέρια. Επομένως δεν σταματάει η φτώχεια και το ρήμαγμα των ανθρώπων της εργασίας.

 

Πολλοί παρομοιάζουν το επάγγελμά σας με αυτό του βουλευτή. Με την εμπειρία που αποκτήσατε αυτά τα χρόνια, παίζεται καλό θέατρο στη Βουλή;

 

Το θέατρο είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να το συγκρίνουμε με τα πολιτικά τερτίπια. Είναι ενοχλητικό και προσβλητικό αυτό που λένε όντως πολλοί, ότι «έδωσαν παράσταση στο Κοινοβούλιο». Το θέατρο με απαιτήσεις δεν είναι να κοροϊδεύεις τον κόσμο, να είσαι διπρόσωπος. Στο καφενείο κάνουν παλικαρισμούς αλλά μέσα είναι ποντίκια. Από τους 300 που στέλνει ο κόσμος, λίγες προσωπικότητες με οργανωμένο εγκέφαλο βρίσκεις ή με μια έντιμη τουλάχιστον στάση απέναντι στα πράγματα.

 

Σας ρωτώ γιατί είμαστε σε μια περίοδο που αν πιστέψουμε τις μετρήσεις, ένα αριστερό κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι κοντά στην κυβέρνηση. Μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα από μια τέτοια οδό;

 

Όχι και είναι κατηγορηματικό αυτό το «όχι». Η πρόσφατη ιστορία μας είναι γεμάτη από ανάλογα παραδείγματα. Περάσανε προοδευτικά κόμματα, η ΕΠΕΚ, ο Πλαστήρας, οι Φιλελεύθεροι κ.λπ. Μέσα στο σύστημα τούτο αν ενσωματωθείς και δουλέψεις με τους όρους του, θα το υπηρετήσεις, δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Δεν γίνεται να βάλεις στόχο να αλλάξεις την Ευρώπη. Εδώ δεν μπορούμε να σοβατίσουμε την καλύβα μας! Αυτό δεν είναι εντελώς ουτοπικό; Μόνο έξω από αυτή τη συμμορία γίνεται να αλλάξουν τα πράγματα. Άλλωστε, ο μετασχηματισμός του ΠΑΣΟΚ και ο κόσμος που έφυγε και πήγε στον ΣΥΡΙΖΑ φανερώνει καιροσκοπισμό, όχι αλλαγή ιδεολογίας. Βάλανε απλώς άλλο σκουφί. Δεν μπορεί να στηρίξει την προοπτική του εκεί ο κόσμος.

 

 ΜΕ ΕΝΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΘΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΤΑ ΜΕΤΡΑ

 

Με αυτό τον λαό πρέπει να παλέψουμε για να σηκώσει το κεφάλι του

 

Πολλοί καλλιτέχνες αποσυνδέουν την προσωπική τους στάση από το έργο το οποίο παράγουν. Νομιμοποιούνται για κάτι τέτοιο;

 

Πράγματι, πολλοί λένε «εγώ κάνω τέχνη για τον εαυτό μου, για να βγάλω τα εσώψυχά μου» και άλλες τέτοιες κουταμάρες. Κανείς καλλιτέχνης δεν δουλεύει ερήμην του κοινού. Το κοινό εκμαιεύει το καλλιτεχνικό έργο και οι καλλιτέχνες ανταποκρίνονται στην ανάγκη του κοινού. Αν ήταν έτσι, θα έφτιαχνε κάποιος έναν πίνακα και αφού τον ευχαριστιόταν θα τον κατέστρεφε. Γιατί τον φυλάει; Γιατί περιμένει την αναγνώριση, τη δόξα, το χρήμα που θα του τα δώσει το κοινό. Η τέχνη πρέπει να συμπαραστέκεται, να ξαλαφρώνει τους ανθρώπους από τα βάσανα, να τους δίνει κουράγιο, να τους δυναμώνει το ηθικό, να τους δίνει στηρίγματα να αντέξουν. Η τέχνη ακόμη αφυπνίζει τις συνειδήσεις, βοηθά τον κόσμο να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα που ζει.

 

Πολύ συχνά λέγεται ότι οι αντικειμενικές συνθήκες είναι επαρκείς για μια ανατροπή, αλλά ο υποκειμενικός παράγοντας δεν είναι έτοιμος. Τι πρέπει να κάνει η Αριστερά για να πείσει τον λαό;

 

Σε αυτές τις περιόδους, κανένα κόμμα και καμία ηγεσία δεν μπορεί να κάνει κάτι αν ο ίδιος ο λαός δεν ξυπνήσει και δεν επιθυμήσει την αλλαγή. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να παλέψουμε ώστε να πείσουμε τον κόσμο με όσες δυνατότητες υπάρχουν. Πρέπει να παλέψουμε με αυτό τον λαό, να μπορέσει να μετακινηθεί, να σηκώσει το κεφάλι του, να αισθανθεί ξανά περήφανος και δυνατός.

 

Τι ακούτε από το κοινό;

 

Το κοινό είναι πανικόβλητο. Ο τρόμος και η φτώχεια δεν είναι πάντα παράγοντες για ριζοσπαστικοποίηση του λαού, καθηλώνουν. Πας στον πάτο του βαρελιού και δεν ξέρεις πόσους πάτους έχει το βαρέλι. Αν ο κόσμος δεν αισθανθεί την ανάγκη ότι δεν μπορεί να γίνει ανοργάνωτα καμία αντίσταση σε αυτή τη φθορά, ότι μόνο με οργανωμένη πάλη πρέπει να βρει τους συγγενείς του και να μεγαλώσει ο όγκος της αλλαγής, δεν θα έρθει αποτέλεσμα. Αν αντί να κατεβαίνουμε 20 και 30 χιλιάδες άνθρωποι, κατέβει ένα εκατομμύριο, θα σου πω εγώ πού θα πάνε τα μέτρα και τι θα ψηφίζουν στη Βουλή. Από τον καναπέ δεν γίνεται! Και δεν είναι θέμα να βρεθεί και να εμπνεύσει ένας ηγέτης. Δεν θέλουμε τέτοιους ηγέτες γιατί είδαμε πού οδήγησαν αυτοί τα πράγματα. Η μεγαλύτερη δική μας βλακεία είναι να πέφτουμε στην παγίδα και να μιλάμε όπως τα μέσα ενημέρωσης, για τον Κωστάκη και τον Γιωργάκη. Έτσι γίνεται ηθογραφία. Πρόκειται όμως για σαΐνια! Για οργανωμένους, εκπαιδευμένους, που κάνουν τη δουλειά τους τέλεια. Ό,τι θέλησαν το ψήφισαν και το εφάρμοσαν. Πόσο πιο έξυπνοι να είναι πια; Δεν βάζουνε βλάκα, αλλά αυτούς που είναι το λεγόμενο πολιτικό προσωπικό. Το προσωπικό του κεφαλαίου. Γι’ αυτούς δουλεύουν.

Βλέποντας λοιπόν τις αντιδράσεις από τη σκηνή, βλέπουμε ότι έχει πετύχει η δουλειά μας. Ο κόσμος ενθουσιάζεται. Η κατάσταση όμως είναι τέτοια που εμποδίζεται να έρθει και δεν μιλάω μόνο για το οικονομικό. Δεν μπορεί να φτάσει ο κόσμος μέχρι εδώ, έχει κοπεί η διάθεση. Το θέατρο όμως είναι γιορτή.

http://prin.gr/?p=391

Posted in Γλώσσα & Πολιτισμός | Leave a Comment »

Η σύγκρουση ΗΠΑ-Γερμανίας, οι Έλληνες πολιτικοί και τα παιχνίδια με τον ορυκτό μας πλούτο!

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 14 Δεκεμβρίου 2012

Η σύγκρουση ΗΠΑ-Γερμανίας, οι Έλληνες πολιτικοί και τα παιχνίδια με τον ορυκτό μας πλούτο!
Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις, σε διακυβερνητικό επίπεδο, έχουν ίσως φτάσει στο χαμηλότερο σημείο τους από τις αρχές της δεκαετίας του ’90.

Υπενθυμίζουμε ότι ακόμα και ο κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, παρά το γεγονός ότι είναι γνωστές οι φιλικές σχέσεις που διατηρούσε διαχρονικά με τη Γερμανία (ιδιαίτερα με τον κ. Γκένσερ), την εποχή της πρωθυπουργίας του ανέπτυξε τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις στο έπακρο. Μάλιστα επί των ημερών του είχαμε την πρώτη επίσκεψη Αμερικανού προέδρου στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση, του Τζόρτζ Μπους του πρεσβύτερου, το καλοκαίρι του 1991.

Ο Α. Παπανδρέου, που τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία, τον Οκτώβριο του 1993, παρά την αντιαμερικανική κάποιες φορές ρητορεία του κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του τα έτη 1981-1986, πραγματοποίησε νέα βήματα προσέγγισης και συνεργασίας με την Ουάσιγκτον. Οξυδερκής, άριστος γνώστης της εξωτερικής πολιτικής αλλά και της γεωπολιτικής, ο Ανδρέας Παπανδρέου «τρόμαξε» από τη μετάλλαξη που έβλεπε να επέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Μάλιστα σε μία σύνοδο κορυφής, την τελευταία που βρέθηκε ως πρωθυπουργός, επέστρεψε τόσο απογοητευμένος από τη συμπεριφορά των εταίρων μας και ιδιαίτερα των Γερμανών που μίλησε για Διευθυντήριο και κατάλυση της ευρωπαϊκής ιδέας. Αυτό συνετέλεσε στην απόφασή του να προσεγγίσει τις ΗΠΑ, γεγονός που επισφραγίστηκε και με την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον και τη συνάντησή του με τον τότε Αμερικανό Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον.

Η μεγάλη ανατροπή έγινε με την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Κώστα Σημίτη. Για μία οκταετία από το 1996 έως το 2004, Ελλάδα και Γερμανία ήρθαν για πρώτη φορά τόσο κοντά. Οι μεγάλες δουλειές και προμήθειες του Δημοσίου πήγαν σε εταιρείες γερμανικών συμφερόντων, η Siemens κυριάρχησε παντού.

Ο κ. Σημίτης, μέσω του αδελφού του Σπύρου ενίσχυσε τις σχέσεις του με το γερμανικό πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο, άρχισε να παίρνει μεγάλες αποστάσεις από τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε θέματα οικονομικής συνεργασίας. Σε αντάλλαγμα, πέτυχε να έχει την υποστήριξη του τότε καγκελάριου κ. Σρέντερ που έκανε τα «στραβά μάτια» στα «πειραγμένα» στοιχεία με τα οποία μπήκε η Ελλάδα στο ευρώ. Μάλιστα, ο κ. Στουρνάρας, σημερινός υπουργός Οικονομικών, έπαιζε τότε πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, ήταν το δεξί χέρι του κ. Σημίτη.

Ο Κώστας Καραμανλής επιχείρησε να εφαρμόσει μία πολυδιάστατη πολιτική οικονομικής διπλωματίας. Παραχώρησε τον ΟΤΕ στην Deutsche Telecom, το λιμάνι του Πειραιά (τον εμπορευματικό τομέα) στους Κινέζους και σχεδίασε μία ευρείας μορφής ενεργειακή συνεργασία με τους Ρώσους. Παράλληλα συνέχισε να προωθεί τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, οι οποίες δεν διαταράχθηκαν παρά το γεγονός των υποκλοπών σε βάρος του πρωθυπουργού. Είναι κοινό μυστικό ότι οι έρευνες της ελληνικής πλευράς, μόλις ανακαλύφθηκε η υπόθεση, «σκόνταψαν» στην αμερικανική πρεσβεία.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, που διαδέχθηκε τον Κώστα Καραμανλή, είχε την εικόνα του ευνοούμενου της Ουάσιγκτον. Κάποιοι που αγνοούν τα πραγματικά δεδομένα και όλα όσα συνέβησαν, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του, έχουν ακόμα αυτή την εικόνα.
Είναι όμως έτσι; Τα γεγονότα οδηγούν στο αντίθετο.

Ο Γιώργος Παπανδρέου έφερε στην Ελλάδα το ΔΝΤ, στο οποίο υπάρχει ισχυρή επιρροή των ΗΠΑ. Το έκανε όμως με υπόδειξη των Γερμανών.
Στις αρχές του 2010, οι Γερμανοί ήθελαν να εμπλέξουν το ΔΝΤ στην κρίση χρέους της Ελλάδας για δύο λόγους. Πρώτον γιατί δεν είχε ανάλογο μηχανισμό στήριξης η Ευρώπη και δεύτερον για να μην αναλάβουν μόνοι τους το κόστος της διάσωσης.Άλλωστε ήταν βέβαιοι ότι θα είχαν τον απόλυτο έλεγχο και θα μετέτρεπαν την Ελλάδα σε χώρα ενταγμένη στη δική τους σφαίρα επιρροής.

Όταν το ΔΝΤ και ο τότε Πρόεδρος του κ. Ντομινίκ Στρος-Καν έθεσε από το 2010 το θέμα του κουρέματος του χρέους που τότε ήταν στο 120% του ΑΕΠ και συνέστησε στον κ. Παπανδρέου να το θέσει επιτακτικά, ο τότε πρωθυπουργός αρνήθηκε, επικαλούμενος τις αντιρρήσεις της κ. Μέρκελ. Αν είχε γίνει μία απομείωση τότε του χρέους κάτω από το 100% του ΑΕΠ, δεν θα είχαν διαλυθεί η οικονομία και η κοινωνία. Η άρνηση αυτή του κ. Παπανδρέου, προκάλεσε την πρώτη μεγάλη έκπληξη στην Ουάσιγκτον, που άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι ο δεδομένος για τα αμερικανικά συμφέροντα, μέχρι τότε, κ. Παπανδρέου, δεν ήταν πλέον δεδομένος και είχε αρχίσει να ακούει περισσότερο το Βερολίνο παρά τους ίδιους.

Η περίπτωση του κ. Αντώνη Σαμαρά είναι ιδιαίτερη. Ο σημερινός πρωθυπουργός, αμερικανοσπουδαγμένος στη νεότητά του, είχε δύσκολες σχέσεις με τον ατλαντικό παράγοντα ως υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Οι Αμερικανοί δεν είχαν και δεν έχουν την καλύτερη γνώμη για τον κ. Σαμαρά. Στις εκθέσεις τους προς το State Department, πρεσβευτές των ΗΠΑ στην Αθήνα, όπως ο Μ. Σωτήρχος και ο Τ. Νάιλς που τον διαδέχθηκε, δεν ήταν ιδιαίτερα θετικοί για τις ικανότητες του κ. Σαμαρά αλλά και για τις πολιτικές επιλογές του.
Όταν η κυβέρνηση Παπανδρέου ψήφισε το πρώτο μνημόνιο, ο Α. Σαμαράς ήταν κάθετα αντίθετος.
Έγινε ο σημαιοφόρος και ηγέτης του αντιμνημονιακού αγώνα, προκαλώντας την οργή της κ. Μέρκελ. Μάλιστα η οργή των Γερμανών, εκδηλώθηκε με πρόθεση αποπομπής της Ν.Δ από τις τάξεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, λόγω των θέσεων που εξέφραζε ο κ. Σαμαράς αλλά και της αντίθεσής του να στηρίξει το Μνημόνιο.
Η ευρωπαϊκή απομόνωση του κ. Σαμαρά ήταν δεδομένη. Την κρίσιμη εκείνη περίοδο ο πρόεδρος της Ν.Δ επιχείρησε να προσεγγίσει τις ΗΠΑ, αποφασισμένος να φτάσει ακόμα και σε ρήξη με τους Ευρωπαίους.

Συνάντησε όμως τοίχο και αναγκαστικά υποχρεώθηκε να παραδοθεί στην κ. Μέρκελ προκειμένου να επιβιώσει πολιτικά και να γίνει πρωθυπουργός και ο πιο πιστός, πλέον, υπερασπιστής των πολιτικών του μνημονίου. Κοντά του, ως υπουργός Εξωτερικών και ένα ακόμα πρόσωπο που απολαμβάνει της εμπιστοσύνης του Βερολίνου, ο κ. Γιάννης Στουρνάρας που κυριολεκτικά επιβλήθηκε σε αυτή τη θέση.

Η επίσκεψη του κ. Σαμαρά στη Γερμανία και η απόλυτη πλέον πρόσδεση της Ελλάδας στο άρμα της Γερμανίας έχει προκαλέσει τη δυσφορία της Ουάσιγκτον.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρόεδρος Ομπάμα συνομιλεί, τακτικά, με τον κ. Ερντογάν ενώ ο κ. Σαμαράς, παρά το γεγονός ότι είχε και του δόθηκαν ευκαιρίες, δεν επεδίωξε μία επαφή ή συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο.

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ κ. Γκάιτνερ, επίσης, δεν έκρυψε την έκπληξή του μπροστά στην άρνηση του Έλληνα Πρωθυπουργού να υποστηρίξει την πρόταση της κ. Λαγκάρντ και του ΔΝΤ για ένα γενναίο «κούρεμα» στο ελληνικό χρέος.
Οι όποιες επιφυλάξεις των Αμερικανών έχουν διαλυθεί. Γνωρίζουν πλέον ότι η πολιτική τάξη που ασκεί την κυβερνητική εξουσία στην Ελλάδα είναι πιο κοντά στο Βερολίνο παρά στην Ουάσιγκτον. Μοναδική ίσως εξαίρεση ο κ. Αβραμόπουλος που διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με τον αμερικανικό παράγοντα, κάτι που το Μαξίμου αντιμετωπίζει με καχυποψία.

Μάλιστα η ενσωμάτωση ορισμένων κορυφαίων στελεχών της Ν.Δ, στο λεγόμενο αόρατο αλλά τόσο ευδιάκριτο «Γερμανικό κόμμα» έχουν προκαλέσει τη δυσφορία και τα αρνητικά σχόλια του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή που δεν βλέπει με καλό μάτι τη γερμανική επικυριαρχία στην Ευρώπη.

Οι ΗΠΑ φοβούνται ότι τα «φιλέτα» των ιδιωτικοποιήσεων θα περάσουν σε γερμανικά χέρια και οι αμερικανικοί όμιλοι δεν έχουν καμία τύχη, μέσα σε αυτό το περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί.

Περισσότερο τους ανησυχεί η διείσδυση των Γερμανών και ο αποφασιστικός ρόλος που διαδραματίζουν στα ζητήματα της διακυβέρνησης της χώρας. Γνωρίζουν ότι οι Γερμανοί θέλουν να ελέγξουν το φυσικό πλούτο της Ελλάδας με κάθε τρόπο, αφού ως χώρα είναι απόλυτα εξαρτημένη σε θέματα ενέργειας.

Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελλάδα, οι Αμερικανοί δεν πρόκειται να παραμείνουν απαθείς και αδιάφοροι.
Τον τελευταίο καιρό υπάρχει έντονο ενδιαφέρον στην Ουάσιγκτον για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα. Οι Αμερικανοί παρακολουθούν τις εξελίξεις στην πολιτική σκηνή και ιδιαίτερα «μελετούν» τον κ. Τσίπρα.

Όποιος παρακολουθεί με προσοχή τις δημόσιες τοποθετήσεις του κ. Τσίπρα αλλά και την καταγραφή που κάνουν τα αμερικανικά ΜΜΕ για την κατάσταση στην Ελλάδα, μπορεί να συνδυάσει και να αντιληφθεί πολλά.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι όντως απομονωμένος από το ευρωπαϊκό κατεστημένο και κυρίως τη Γερμανία. Η κ. Μέρκελ τον θεωρεί επικίνδυνο για τα γερμανικά συμφέροντα, ο κ. Γιούνκερ, που έχει και θεσμικό ρόλο, αρνήθηκε επιδεικτικά να τον συναντήσει κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα, το ίδιο και άλλοι Ευρωπαίοι πολιτικοί και αξιωματούχοι.
Η ευρωπαϊκή απομόνωση του κ. Τσίπρα τον οδηγεί στην αναζήτηση άλλων συμμάχων. Και οι σύμμαχοι αυτοί πρέπει να διαθέτουν μεγαλύτερη ισχύ από τους σημερινούς επικυρίαρχους της Ευρώπης.

Ο κ. Τσίπρας είναι βέβαιο ότι θα επιδιώκει μία «άλλη σχέση» με τις ΗΠΑ. Και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα βρει κλειστή την πόρτα, όπως συνέβη με τον κ. Σαμαρά.

Posted in Γεωπολιτική -Γεωοικονομία | Leave a Comment »

Επτά παράγοντες που θα αλλάξουν τον κόσμο

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 12 Δεκεμβρίου 2012

 Επτά παράγοντες αναμένεται να αλλάξουν άρδην τον κόσμο τα επόμενα χρόνια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να απολέσουν την παντοδυναμία τους με τη δημιουργία μιας παγκόσμιας πολυπολικής τάξης και η Τουρκία ενδέχεται να διαμελιστεί: αυτές είναι οι δυο από τις πιθανές εξελίξεις που καταγράφονται σε μιανέα έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η ενδεχόμενη δημιουργία κουρδικού κράτους μπορεί να επηρεάσει την ενότητα της Τουρκίας. Η προοπτική αυτή είναι ένα από τα σενάρια που παρουσιάζονται στην έκθεση, υπογραμμίζοντας ότι ένα ανερχόμενο Κουρδιστάν αναμένεται να καθορίσει την εδαφική ενότητα της Τουρκίας, με ορατή την πιθανότητα διαμελισμού της μέχρι το 2030.

Την ίδια στιγμή, επισημαίνεται ότι η Τουρκία θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διεθνή σκηνή και θα έχει ευρύτερη επιρροή στις παγκόσμιες υποθέσεις και ότι η Τουρκία είναι μεταξύ των χωρών, όπως η Κολομβία, η Αίγυπτος, η Ινδονησία, το Ιράν, το Μεξικό και η Νότια Αφρική, που μπορεί να γνωρίσει οικονομική άνοδο. Στην έκθεση υποστηρίζεται ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να διατηρήσουν τη δυνατότητα της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ μέσω των διαπραγματεύσεων.

Όσον αφορά τις εκτιμήσεις για τις γενικότερες παγκόσμιες εξελίξεις, υποστηρίζεται ότι:

Θα μειωθεί η ισχύς των Ηνωμένων Πολιτειών, με τη χώρα να γίνεται «πρώτη μεταξύ ίσων» σε μια πολυπολική παγκόσμια τάξη. 

Η Κίνα θα συνεχίσει σταδιακά να αυξάνει τη διεθνή δύναμή της, ενώ η Ρωσία, η Ιαπωνία και η Ευρώπη μπορεί να οδηγηθούν σε οικονομική ύφεση.
 Επίσης, διατυπώνεται και η εκτίμηση ότι η ισλαμική τρομοκρατία ενδέχεται να μην υπάρχει μέχρι το 2030.

Μεταξύ άλλων, σημειώνεται ότι οι νέες τεχνολογίες, η εξάντληση των πόρων και η εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού στα επόμενα 18 χρόνια θα αλλάξουν την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων και θα προκαλέσουν ριζικές οικονομικές και πολιτικές αλλαγές με ταχύτητα άνευ προηγουμένου στη σύγχρονη ιστορία.

Στις 140 σελίδες της έκθεσης καθορίζονται οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες για τα έθνη, τις οικονομίες, τις επενδύσεις, τα πολιτικά συστήματα και τους ηγέτες. «Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή στην ιστορία της ανθρωπότητας, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολύ αντικρουόμενα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης,» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Christopher Kojm.

Μεταξύ άλλων, υποστηρίζεται ότι ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις, η μετανάστευση, οι πόλεμοι και άλλοι παράγοντες οδήγησαν στην αλλαγή σε προηγούμενες περιόδους, αυτό που καθορίζει το επόμενο τέταρτο του αιώνα είναι επτά «τεκτονικές μετατοπίσεις», που αναμένεται να συνδυάσουν τις αλλαγές με επιταχυνόμενους ρυθμούς. 

Οι παράγοντες αυτοί είναι: η ανάπτυξη της μεσαίας τάξης, η ευρύτερη πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες, η μετατόπιση της οικονομικής δύναμης, η γήρανση του πληθυσμού, η αστικοποίηση, η αυξανόμενη ζήτηση για τρόφιμα και νερό, καθώς και η ενεργειακή ανεξαρτησία των ΗΠΑ.

Posted in Γεωπολιτική -Γεωοικονομία | Leave a Comment »

Γιατί δεν έχει καταρρεύσει ακόμη η κοινωνία;

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 11 Δεκεμβρίου 2012

Του Πολυμέρη Βόγλη

Σύμφωνα με τη λογική αυτού του επιχειρήματος το πρόβλημα με το Δημόσιο δεν είναι οι θεσμοί, οι λειτουργίες ή η οργάνωση αλλά το ανθρώπινο δυναμικό που εργάζεται σε αυτό. Ακούμε διαρκώς ότι γιατροί και νοσοκόμες, δάσκαλοι και καθηγητές, υπάλληλοι, επιστήμονες και τεχνικοί, και γενικά όλοι αυτοί που εργάζονται στο Δημόσιο «λαδώνονται», «λουφάρουν», απουσιάζουν αδικαιολόγητα, έχουν προνόμια, είναι αγενείς, «τους πληρώνουμε για να κάθονται», παρανομούν, έχουν χαμηλή παραγωγικότητα, «έχουν τη σιγουριά του Δημοσίου», μπήκαν με «μέσο», κλπ. Βέβαια, όλοι αυτοί που υποστηρίζουν αυτές τις απόψεις συνήθως πήγαν σε δημόσια σχολεία, τα παιδιά τους σπουδάζουν σε δημόσια πανεπιστήμια, σε κάποιο έκτακτο περιστατικό θα πάνε σε δημόσιο νοσοκομείο.

Όλοι αυτοί που κατηγορούν το «κράτος», είναι συνήθως οι ίδιοι που όταν βρεθούν σε δύσκολη θέση αναφωνούν «πού είναι το κράτος;». Όλοι αυτοί που κατηγορούν το δημόσιο, ξεχνούν ότι κάθε μέρα χιλιάδες άνθρωποι δουλεύουν σε όλο και πιο δύσκολές συνθήκες, με όλο και χαμηλότερες αμοιβές, με όλο και μεγαλύτερη επισφάλεια, για να εξυπηρετήσουν τους όλο και περισσότερους ανθρώπους που προσφεύγουν πλέον στις υπηρεσίες του δημοσίου, και για να εξασφαλίσουν όλα αυτά που θεωρούμε δεδομένα και αυτονόητα για μια σύγχρονη κοινωνία: τη μόρφωση και την υγεία, το ρεύμα και το νερό, την καθαριότητα και τη διοίκηση, τη δικαιοσύνη και την ασφάλεια.

Αυτοί οι χιλιάδες άνθρωποι που εργάζονται για να μην καταρρεύσει η κοινωνία δεν είναι η εξαίρεση, είναι δίπλα μας. Τις τελευταίες δέκα μέρες τους συναντώ καθημερινά, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου Αμαλία Φλέμιγκ. Δεν είναι από τα μεγάλα νοσοκομεία της πρωτεύουσας, με διάσημους γιατρούς και υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις. Αντίθετα είναι ένα μικρό νοσοκομείο, που δημιουργήθηκε στους χώρους παλαιάς ιδιωτικής κλινικής, με ασανσέρ που δεν λειτουργούν, με τα σημάδια της φθοράς εμφανή παντού στο κτήριο, με θαλάμους ασθενών μικρούς και καταθλιπτικούς.

Σε αυτό το νοσοκομείο για μέρες βλέπω καθημερινά γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό να εργάζονται σκληρά, να παρηγορούν οικογένειες, να περιποιούνται ασθενείς, να είναι πρόθυμοι και ευγενικοί, να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς να βαρυγκωμούν, να μην παίρνουν «φακελάκι» για να δείξουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για κάποιον ασθενή. Μια νεαρή νοσοκόμα που φρόντιζε έναν ηλικιωμένο ασθενή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, μου είπε με υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια ότι «αυτή είναι η δουλειά μου και χαίρομαι που κάνω αυτή τη δουλειά, που φροντίζω ανθρώπους».

Για αυτούς τους εργαζόμενους στα δημόσια νοσοκομεία, και τους χιλιάδες άλλους που εργάζονται σε τομείς του δημοσίου που είναι απαραίτητοι για να διατηρηθεί η χώρα όρθια σε συνθήκες οικονομικής καταστροφής, ποιος και πότε θα μιλήσει;Ίσως, όταν αντιληφθούμε ότι αυτοί οι εργαζόμενοι είναι το παρόν και το μέλλον της κοινωνίας μας.

 

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/giati-den-exei-katarreysei-akomi-i-koinonia-toy-polymeri-bogli

Posted in Ελλάδα, Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Γιατί το “ανορθόδοξο” εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας είναι το καλύτερο στον κόσμο

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012

Σύμφωνα με την παγκόσμια κατάταξη του ιδρύματος Economist Intelligence Unit for Pearson, η Φιλανδία έχει το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο. Το αποτέλεσμα αυτό δεν εκπλήσσει τους ειδικούς, δεδομένου ότι αυτή η Σκανδιναβική χώρα έχει υλοποιήσει τεράστιες μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση τα τελευταία σαράντα χρόνια. Παρακάτω είναι κάποια από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του Φιλανδικού εκπαιδευτικού μοντέλου. 

Τα παιδιά στην Φιλανδία δεν ξεκινούν το σχολείο μέχρι να γίνουν 7 ετών

(Πηγή: NYTimes )

Οι μαθητές σπάνια δίνουν εξετάσεις ή κάνουν εργασίες στο σπίτι μέχρι να φτάσουν στην εφηβεία.

(Πηγή: NYTimes )

Τα παιδιά δεν βαθμολογούνται τα πρώτα έξι χρόνια της εκπαίδευσης τους.

(Πηγή: NYTimes )

Υπάρχει μόνο ένα υποχρεωτικό σημαντικό τεστ, το οποίο το δίνουν οι μαθητές όταν γίνουν 16 ετών.

(Πηγή: Smithsonian )

Όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως ικανοτήτων, διδάσκονται στην ίδια τάξη.

(Πηγή: Smithsonian )

Η Φινλανδία δαπανάει περίπου 30% λιγότερα χρήματα ανά μαθητή, από ό, τι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

(Πηγή: Smithsonian )

Το 30% των παιδιών παρακολουθούν ενισχυτική διδασκαλία κατά τη διάρκεια των πρώτων εννέα χρόνων στο σχολείο.

(Πηγή: Smithsonian )

Το 66% των μαθητών περνάει στην ανώτατη εκπαίδευση.

(Πηγή: Smithsonian )

Η διαφορά μεταξύ αδύναμων και καλύτερων μαθητών, είναι η μικρότερη στον κόσμο.

(Πηγή: Smithsonian )

Το ανώτατο όριο συμμετοχής στα μαθήματα των θετικών επιστημών είναι  16 μαθητές.

(Πηγή: TNR )

Το 93% των Φινλανδών αποφοιτούν από το λύκειο.

(Πηγή: Smithsonian )

Οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν μόνο 4 ώρες την ημέρα. Αφιερώνουν υποχρεωτικά 2 ώρες την εβδομάδα για «επαγγελματική βελτίωση»

(Πηγή: NYTimes )

Η Φινλανδία έχει τον ίδιο αριθμό εκπαιδευτικών που έχει και η Νέα Υόρκη, αλλά για αρκετά λιγότερους μαθητές .

600.000 μαθητές σε σύγκριση με 1,1 εκατομμύριο στη Νέα Υόρκη.

(Πηγή: NYTimes )

Το εκπαιδευτικό σύστημα λειτουργεί με 100% κρατική χρηματοδότηση.

(Πηγή: Smithsonian )

Όλοι οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία οφείλουν να έχουν αποκτήσει μεταπτυχιακό, το οποίο επιχορηγείται πλήρως.

Όλοι οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία πρέπει να έχει ένα μεταπτυχιακό, το οποίο επιδοτείται πλήρως.

(Πηγή: NYTimes )

Η πολιτεία δίνει μόνο τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές για το πρόγραμμα σπουδών.

(Πηγή: Smithsonian )

Οι δάσκαλοι επιλέγονται από το 10% των αποφοίτων.

(Πηγή: Smithsonian )

Το 2010, 6.600 δάσκαλοι συμμετείχαν σε διαγωνισμό για 660 θέσεις στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση .

(Πηγή: Smithsonian )

Ο μέσος μισθός για ένα πρωτοδιοριζόμενο Φιλανδό δάσκαλο ήταν 29.000 δολάρια το 2008. Στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι 36.000 δολάρια.

(Πηγή: NYTimes )

Οι αμοιβές των δασκάλων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με 15 χρόνια προϋπηρεσίας, είναι κατά μέσο όρο το 102%  των αμοιβών άλλων επαγγελμάτων με πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Στην Αμερική το αντίστοιχο ποσοστό είναι 62%.

(Πηγή: TNR )

Οι εκπαιδευτικοί έχουν αντίστοιχο κοινωνικό στάτους με τους γιατρούς και τους δικηγόρους

(Πηγή: Smithsonian )

Σε μια διεθνή μέτρηση που έγινε το 2001, τα παιδιά από την Φιλανδία  πήραν την πρώτη ή κάποια από τις πρώτες θέσεις στα αντικείμενα της επιστήμης, την ανάγνωσης και των μαθηματικών.

(Πηγή: ΟΟΣΑ / PISA )

_____

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Πώς δημιουργείται ένας Ναζί (1943) – Εξαιρετικό αντιναζιστικό cartoon από τον Walt Disney

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012

«Education for Death: The Making of the Nazi», λέγεται το 10λεπτο φιλμάκι κινουμένων σχεδίων του Walt Disney, που κυκλοφόρησε στις 15 Ιανουαρίου 1943 και βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Gregor Ziemer.

Η ταινία παρουσιάζει την ιστορία του μικρού Χανς, ενός αγοριού, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη ναζιστική Γερμανία και ανατρέφεται για να γίνει ένας ανελέητος στρατιώτης.

Στην αρχή της ταινίας, ένα ζευγάρι Γερμανών πρέπει να αποδείξει σε έναν δικαστή Ναζί, ότι έχει καθαρό αίμα Αρείας φυλής και συμφωνεί να αφιερώσει το γιο του, τον οποίο ονομάζει Hans – μετά την έγκριση του δικαστή -, στην υπηρεσία του Αδόλφου Χίτλερ και το Ναζιστικό Κόμμα. Τους δίνεται ένα αντίγραφο του Mein Kampf από το δικαστή ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες τους προς τον Χίτλερ κι ένα βιβλιάριο, που περιέχει χώρο για 12 παιδιά (ένας υπαινιγμός ότι το ζευγάρι αναμένεται να δημιουργήσει μια μεγάλη οικογένεια για την Πατρίδα).

Καθώς ο Hans μεγαλώνει, μαθαίνει μια διαστρεβλωμένη εκδοχή της Ωραίας Κοιμωμένης, όπου απεικονίζεται ο Χίτλερ ως ιππότης με την αστραφτερή του πανοπλία και σώζει την Ωραία Κοιμωμένη, μια παχύσαρκη Βαλκυρία, που εκπροσωπεί τη Γερμανία, από την κακιά μάγισσα, που εκπροσωπεί τη δημοκρατία. (Ο αφηγητής σαρκαστικά σχολιάζει ότι «το ηθικό δίδαγμα αυτής της ιστορίας φαίνεται να είναι ότι ο Χίτλερ σήκωσε τη Γερμανία στα πόδια της, την ανέβασε πάνω στη σέλα, και την πήρε για μια βόλτα.») Χάρη σε αυτό το είδος της διαστρεβλωμένης ιστορίας, ο Hans και όλα τα νεαρά μέλη της χιτλερικής νεολαίας γοητεύονται με τον Φύρερ, στο πορτραίτο του οποίου αποδίδουν και το γνωστό χαιτετισμό.

Κατόπιν, το κοινό βλέπει τον Hans άρρωστο και κλινήρη. Η μητέρα του προσεύχεται γι αυτόν, γνωρίζοντας ότι είναι μόνο θέμα χρόνου, πριν οι αρχές έρθουν να τον πάρουν για να υπηρετήσει τον Χίτλερ. Ένας Ναζί αξιωματικός κτυπά την πόρτα για να πάρει τον Hans μακριά, αλλά η μητέρα του λέει ότι είναι άρρωστος και έχει ανάγκη φροντίδας. Ο αξιωματικός της λέει να θεραπεύσει το γιο της γρήγορα και να τον ετοιμάσει να φύγουν, πράγμα που σημαίνει ότι αν Hans δεν γίνει καλά, θα υποβληθεί σε ευθανασία. Ο αξιωματικός τη διατάζει να μην τον κανακεύει, γιατί ένας στρατιώτης δεν πρέπει να έχει συναισθήματα, ούτε να δείχνει κανένα απολύτως έλεος.

Τελικά, ο Hans αναρρώνει και συνεχίζει την «εκπαίδευση» του σε μια σχολική τάξη, όπου όλα τα παιδιά φορούν τις στολές της χιτλερικής νεολαίας. Στους τοίχους κρέμονται τα πορτραίτα του Χίτλερ, του Γκαίριγκ και του Γκαίμπελς. Ο δάσκαλος ζωγραφίζει στον πίνακα σε κινούμενα σχέδια ένα κουνέλι και μια αλεπού. Η αλεπού τρώει το κουνέλι και ο Hans λυπάται. Ο δάσκαλος γίνεται έξαλλος και βάζει τον Hans να καθίσει στη γωνία φορώντας καπέλο. Όπως ο Hans κάθεται τιμωρία, ακούει τους υπόλοιπους συμμαθητές να ερμηνεύουν «σωστά» το σκίτσο, λέγοντας πως η «αδυναμία δεν ταιριάζει ποτέ σε ένα στρατιώτη» και «ο ισχυρός αποφασίζει για τον αδύναμο». Αυτό πυροδοτεί τον Hans να αποκηρύξει την άποψή του και να συμφωνήσει με τους υπόλοιπους ότι ο ασθενής πρέπει να καταστρέφεται. «Η Γερμανία είναι η «υπέρ-φυλή» και θα υποτάξει όλα τα αδύναμα έθνη».

Το αγόρι, στη συνέχεια, λαμβάνει μέρος σε μια σταυροφορία για το κάψιμο των βιβλίων. Καίγεται οποιοδήποτε βιβλίο αντιτίθενται στον Χίτλερ, ενώ αντικαθίσταται η Αγία Γραφή με το Mein Kampf, ο σταυρός με ένα ναζιστικό ξίφος και καίγεται μια Καθολική Εκκλησία.

Ο Hans περνά τα επόμενα χρόνια «Παρελαύνοντας και χαιρετώντας» («Marching and heiling, heiling and marching!») μέχρι να γίνει ένας ενήλικας «καλός Ναζί» της Βέρμαχτ και να αρχίσει να εμπλέκεται με μίσος απέναντι σε οποιονδήποτε εναντιώνεται στον Χίτλερ, «μη βλέποντας τίποτα άλλο απ” αυτό που το κόμμα θέλει να δει, μη λέγοντας τίποτε άλλο απ” αυτό που το κόμμα θέλει να πει και μη κάνοντας τίποτα περισσότερο από ό, τι το κόμμα θέλει να κάνει.» (Εξαιρετικά, οι παρωπίδες, το φίμωτρο και οι αλυσίδες!)

Στο τέλος, ο Hans και οι υπόλοιποι Ναζί στρατιώτες παρελαύνουν στον πόλεμο μόνο για να καταλήξουν σε σειρές πανομοιότυπων τάφων, που δεν έχουν τίποτα πάνω τους, εκτός από μια σβάστικα και ένα κράνος στερεωμένο στην κορυφή. Έτσι λοιπόν η εκπαίδευση του Hans ολοκληρώθηκε. «Η εκπαίδευση για το θάνατο …».

(Στοιχεία από disney.wikia.com και Wikipedia).
Palmografos.com & http://www.antikleidi.com/2012/11/28/education-for-death/

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Τραπεζικοί εισβολείς

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012

Διαβάστε κάποια πράγματα που δεν τα ξέρουμε ( εγω δεν τα ήξερα ) τα οποία δίνουν κάποιες απαντήσεις στα περί ¨λύσης¨.Μιας ανύπαρκτης λύσης που τελικά το παγκόσμιο σύστημα ( με δεκανίκι της τράπεζες) προσπαθεί και τελικά καταφέρνει την ομηρία των λαών.

Στο βαθμό που ο Έλληνας πολίτης είναι παντελώς -και εσκεμμένα- αναλφάβητος οικονομικά, πρέπει με απλά λόγια να του εξηγήσουμε τι συμβαίνει και κυρίως ποια είναι η λύση!
Έτσι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε και να εξηγήσουμε τις βασικές παραμέτρους που… πρωταγωνιστούν στο όλο “πρόβλημα”.
Πρώτα από όλα να εξηγήσουμε το πιο βασικό: Τι είναι χρήμα.
Ο όλος μηχανισμός του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος βασίζεται (ουσιαστικά από το 1913), ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΚΡΙΣΜΑ (ζωγραφισμένα χαρτιά δηλαδή) ΑΠΟ ΙΔΙΩΤΕΣ και στον δανεισμό τους στη συνέχεια, έντοκα, στα κράτη(!;). Η διαδικασία όμως αυτή, μπορεί μακροπρόθεσμα να δημιουργήσει μόνο ένα πράγμα: Αναπαραγόμενο χρέος, στασιμοπληθωρισμό και ύφεση, αφού με βάση το σύστημα αυτό, χρήμα δεν μπορεί να παραχθεί αν δεν υπάρχει δανεισμός. Άρα το χρήμα είναι χρέος και το χρέος χρήμα.
Τα παραπάνω μπορούν να γίνουν κατανοητά με τη βοήθεια ενός παραδείγματος μέσα από το οποίο θα καταφανεί όλο το εξωφρενικά απλό κόλπο, το οποίο σε εξοργίζει όταν κατανοείς ότι όλα, (ανεργία, φτώχεια, χρέος) ουσιαστικά γίνονται κυριολεκτικά για ΚΟΠΑΝΙΣΤΟ ΑΕΡΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ!
Η κυβέρνηση λοιπόν, παραγγέλλει στην κεντρική τράπεζα (η οποία είναι ΙΔΙΩΤΙΚΗ!), να “δημιουργήσει” έστω 100€. Τότε η κεντρική τράπεζα ζωγραφίζει κάτι χαρτιά και δημιουργεί τα 100€, (χρήμα) τα οποία δίνει στην κυβέρνηση με τόκο (παρ’ ότι τίποτα δεν τον δικαιολογεί) και παίρνει σαν αντάλλαγμα κρατικές εγγυήσεις πάλι σε ζωγραφισμένα χαρτιά (χρέος). Στη συνέχεια, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του ποσού αυτού μπαίνει στις τράπεζες (το 3% του συνολικού ποσού είναι ρευστό, το άλλο είναι απλοί λογιστικοί αριθμοί), αυτές το πολλαπλασιάζουν με δάνεια (μέθοδος κλασματικών αποθεματικών), περίπου επί 9 φορές! Άρα λοιπόν “κυκλοφορεί” στην αγορά ένα ποσό χρήματος της τάξης του 90 με 100% επιπλέον από αυτό που κόπηκε και μάλιστα έντοκο(!;).
Από που λοιπόν θα βρεθεί το επιπλέον χρήμα για την αποπληρωμή των τόκων,αφού στην πραγματικότητα στην αγορά υπάρχουν μόνο τα 100€ που κόπηκαν; Μα με νέο δάνειο, που θα δημιουργήσει ξανά νέο έντοκο χρήμα και άρα νέο ανακυκλούμενο χρέος και πάει λέγοντας, μέχρι το σύστημα να κορεστεί (όποτε το αποφασίσουν) και οι “αδύναμοι κρίκοι” να καταστραφούν και να ξεπουληθούν.
Να επομένως γιατί όλα τα κράτη (ΗΠΑ, Γερμανία, Ισπανία, Αυστραλία, Αγγλία κ.λ.π.) έχουν Δημόσιο χρέος που αναπαράγεται και δημιουργεί “κρίσεις” ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Άρα λοιπόν μην ακούτε τα περί “…αυτοί θέλουν τα λεφτά τους πίσω” και…τέτοια! Δεν τους ενδιαφέρουν τα ζωγραφισμένα χαρτιά όπως νομίζουμε εμείς κιι εδώ ακριβώς είναι η παγίδα τους, η μεγάλη παγίδα στην οποία συναινούν οι πολιτικοί, οι οποίοι στηρίζουν την ύπαρξή τους στην προσωπική στήριξη που απολαμβάνουν από τους τραπεζίτες!
Το χρήμα είναι πλέον το υπέρτατο όπλο, είναι το μέσο με το οποίο κλέβουν από χώρες πρώτες ύλες, πλουτοπαραγωγικές πηγές και γαιοστρατηγικά συμφέροντα, που διαφορετικά μόνο με επιθετικό πόλεμο θα είχαν κατορθώσει. Αν θέλουν χρήμα το κόβουν ό,τι ώρα θέλουν και δεν δίνουν λογαριασμό σε κανένα. Άλλωστε οι κυβερνήσεις, οι μόνες που συνταγματικά μπορούν να τους ελέγξουν, είναι κατά κανόνα εξαγορασμένες, όπως συμβαίνει και στην Ελλάδα!
Το ΔΝΤ θα έπρεπε να είχε χρεοκοπήσει από καιρό, αφού έχασε χρήματα από την Αργεντινή, την Ουγγαρία, την Τουρκία, την Ισλανδία και άλλες χώρες που τελικά επαναστάτησαν και απλά δεν πλήρωσαν.
Ο όλος πόλεμος πιέσεων έτσι, έχει να κάνει, αφ’ ενός με τις απαιτήσεις βοηθητικών του συστήματος τραπεζών, οι οποίες, καθώς βρίσκονται εκ των πραγμάτων στον αισχρό αυτό μηχανισμό, πρέπει να “σιγουρέψουν” την επιβίωσή τους στο βαθμό που κατανοούν ότι εργάζονται σε χώρο αδηφάγο χωρίς ίχνος ηθικής και χωρίς φίλους και αφ’ ετέρου, έχει να κάνει με την προσπάθεια των τραπεζικών καρτέλ να μας πτωχεύσουν σιγά–σιγά ώστε να ελαχιστοποιηθεί η ζημία από τα Ελληνικά ομόλογα που έχουν στα χέρια τους και στη συνέχεια να μπούμε (ανεπαίσθητα) σε επιτήρηση και έτσι να ληστέψουν ό,τι εποφθαλμιούν, να το αρπάξουν χωρίς να δώσουν τίποτε απολύτως. Να αρπάξουν δηλαδή τα πάντα, επειδή μας έχουνε δώσει αριθμούς (λογιστικούς αριθμούς που πληκτρολόγησαν σε υπολογιστές ή τυπωμένα χαρτιά που φυσικά τύπωσαν οι ίδιοι οι… δανειστές μας! Δηλαδή, με το τίποτε, παίρνουν τα πάντα!Δεν είναι λοιπόν το χρήμα το πρόβλημα! Το χρήμα εξάλλου δεν πρέπει να είναι τίποτε άλλο από ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ (στην θεωρητική του βάση χρησιμοποιήθηκε ως κοινό μέσο αντί της ανταλλαγής προϊόντων)! Ο τρόπος όμως που επιθετικά χρησιμοποιείται από τους διεθνείς εγκληματίες (βλέπε τραπεζίτες), το αναγάγει σε…προϊόν και μάλιστα προϊόν εγκλήματος. Το μεταλάσσει σε υλικό που έχει εσωτερική αξία, σε συμπαντικό μηχανισμό και τέλος σε… θρησκεία!
Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην χώρα μας είναι μαθηματικά μη αναστρέψιμη. Δεν υπάρχει περίπτωση να αποπληρωθούν τα δάνεια αυτά σε καμιά περίπτωση στο βαθμό που η κρίση νομοτελειακά ανακυκλώνεται και βαθαίνει. Το ίδιο το χρηματοπιστωτικό σύστημα εγγυάται το αδιέξοδο, επειδή το ίδιο το σχεδίασε, το ίδιο το εξέθρεψε, το ίδιο το εκτελεί. Και ως κοινός κλέφτης προσπαθεί γρήγορα να πάρει τα κλοπιμαία και να τα μετατρέψει σε σταθερή (μη χρηματική) αξία


Από τα 490 δις δάνεια που πήραμε τα τελευταία 10 χρόνια, το 97% περίπου πήγε στην εξόφληση τόκων παλαιότερων δανείων και μόνο 3% στο έλλειμμα, στην πραγματική οικονομία.


Να γιατί παρ’ ότι παίρνουμε δάνεια από το μηχανισμό “στήριξης”, αυτά, παράδοξα συνοδεύονται από αυξήσεις φόρων και περικοπές μισθών.

Η λύση λοιπόν βρίσκεται στην ΚΟΠΗ ΑΤΟΚΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ και ο απόλυτος έλεγχος της προσφοράς του από τα ίδια τα κράτη μέσω ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΡΑΠΕΖΑΣ και μάλιστα εθνικής! Δε νοείται η ύπαρξη ιδιωτικών τραπεζών! Δε νοείται να υπάρχουν κέρδη από χαρτιά χωρίς εσωτερική αξία, χωρίς κανένα απολύτως πραγματικό αντίκρυσμα! Δε μπορεί οι τραπεζίτες, οι άνθρωποι που δεν έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους, να κυβερνούν τα πάντα σ’ αυτή τη γη και να τα θέλουν αισχρά όλα δικά τους! Πρέπει επιτέλόυς να δοθεί ένα τέλος σ’ αυτόν τον παραλογισμό! Αυτό που κυριαρχεί σε μια οικονομία είναι και πρέπει να είναι ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ και όχι το χρήμα! Και εάν θέλετε, σε μία κοινωνία όλα πρέπει να στοχεύουν στην ανάδειξη του ανθρώπου και των αναγκών του και όχι στην καταστροφή του ανθρώπου μέσω των αναγκών του. Δεν μπορεί μία κοινωνία να λειτουργεί για το χρήμα και να αγνοεί τον άνθρωπο.
ΚΟΠΗ ΑΤΟΚΟΥ ΛΑΪΚΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗ λοιπόν, μόνο εδώ βρίσκεται η λύση. Κάθε άλλη πρόταση, αναδιάρθρωση του χρέους, ελεγχόμενη πτώχευση, πέρασμα σε κοπή χρήματος με γνώμονα τον χρυσό (με το ίδιο χρηματοπιστωτικό καθεστώς) κ.λ.π.,μόνο απλή καθυστέρηση στον κυκλικό θάνατο μπορεί να επιφέρει!

Έξοδος λοιπόν από το ευρώ και την Ε.Ε (είδαμε τι είναι πια), κοπή ενός δικού μας άτοκου νομίσματος και νομιμοποίησή του στη συνέχεια ώστε να εξαφανιστεί η δαμόκλειος σπάθη της στάσης πληρωμών στο εσωτερικό. Πλήρης και ισόβια στάση πληρωμών των χρεών μας (δεν πληρώνουμε τίποτα για κοπανιστό αέρα δηλαδή), φορολογία 40% στα κέρδη των τραπεζών και κρατικοποίησή τους στη συνέχεια (και όχι να πληρώνουμε δεκάδες δισ. ευρώ για να στηρίξουμε τις τράπεζες που έχουν δημιουργήσει το πρόβλημα και μας εκβιάζουν). Μετατροπή των Ευρώ σε δολάρια (άμυνα) και επίθεση στην ΕΕ, ΕΚΤ και το ΔΝΤ του όποιου Έλληνα (όχι πράκτορα όπως τώρα) αρχηγού, που θα ξεσκεπάσει τους μηχανισμούς αυτούς και θα τους κατονομάσει διεθνώς ως Παραμάγαζα της FED των HΠΑ και των Rothschild!

O πανικός, η νομισματική αστάθεια και η δυσπιστία στους θεσμούς- δεσμώτες μας που θα επακολουθήσει, θα δώσει ένα μάθημα που δεν περιμένουν στους διεθνείς απατεώνες και την ευκαιρία στους λαούς να βγουν από τη νομοτελειακά αδιέξοδη δύνη των “παγκοσμιοποιητών” και να γυρίσουν στην πραγματική οικονομία που θα δώσει ψωμί στο φτωχό πληθυσμό και πραγματική ανάπτυξη, χωρίς αυτά τα απάνθρωπα, άχρηστα, αιμοσταγή και αιμοδιψή λαμόγια των τραπεζών.
Επικίνδυνο…; Ε και; Ας δώσουμε τουλάχιστον την άπτρα (πάντα κάποιος το κάνει) ώστε να ξεκινήσει μια παγκόσμια επανάσταση ενάντια σ’ αυτό το νομοτελειακά αδιέξοδο (για τους φτωχούς) σύστημα. Εμείς δεν θα πάθουμε τίποτα, δεν μπορούν να μας κάνουν τίποτα. Οι ζημιές, ο πανικός και η επισφάλειες που θα δημιουργηθούν, είναι πολύ μεγαλύτερες από την επιστροφή του κοπανιστού αέρα που μας δάνεισαν.
Ότι και να γίνει άλλο, χωρίς την ριζική αλλαγή του υπάρχοντος χρεωστικού και πληθωριστικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, θα δημιουργήσει, (όπως ιστορικά έγινε πολλές φορές) έναν νέο λύκο ,απλά με άλλη προβιά!

Και όπως καταλάβατε, ο δεύτερος σε βαρύτητα και σπουδαιότητα σύμμαχος του συστήματος (γιατί ο πρώτος είναι η παιδεία), οι εξαγορασμένοι πολιτικοί, σαν εθνικοί προδότες πρέπει να… επισκεφθούν ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΟΣ, ΤΟ ΓΟΥΔΙ! ΤΙΠΟΤΑ ΛΙΓΟΤΕΡΟ!

Λιότσιος Σ.Βασίλης
*Καθηγητής οικονομικών

Posted in Γεωπολιτική -Γεωοικονομία | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

“Η Αποστασία των Διανοουμένων” του Γιώργου Καραμπελιά

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012

Στα πρώτα χρόνια της σαρωτικής κρίσης, που άρχισε το 2009, μπροστά στην πανθομολογούμενη ανικανότητα και διαφθορά των οικονομικών και πολιτικών ελίτ, ο ελληνικός λαός αναζήτησε προς στιγμήν, τη σωτηρία στη λεγόμενη «πνευματική ηγεσία». Και βρέθηκε μπροστά στην «προδοσία των διανοουμένων», την πλήρη εξάντληση των πνευματικών ρευμάτων που σφράγισαν τη μεταπολιτευτική περίοδο. Αυτή η «αποστασία», αυτή η κυριολεκτική «φυγή» από το σώμα και το πεπρωμένο του ελληνισμού, είναι το αντικείμενο του βιβλίου…

…αν η σύνθεση αποτελεί ένα καθολικό, πλανητικό, ζητούμενο, για τους  Έλληνες συνιστά μια κυριολεκτικά υπαρξιακή συνθήκη. Ζώντας στα σύνορα των κόσμων, στη συμβολή τριών ηπείρων, προσπαθώντας να γεφυρώσουμε Ανατολή και Δύση, Βορρά και Νότο, διαμορφώσαμε έναν πολιτισμό των συνόρων. Η διαλεκτική αποτελεί όρο της επιβίωσής μας: Όποτε επιτυγχάνουμε την αλληλοπεριχώρηση διάσπαρτων και κάποτε αντιφατικών στοιχείων, τότε έχουμε τη δυνατότητα μιας υψηλής παραγωγής πολιτισμού, ιδεών, πολιτικού αποτελέσματος. Αντίθετα, σε όλες εκείνες τις στιγμές που τα membra disjectaτου ελληνισμού δεν κατορθώνουν να συντονιστούν, τότε κυριαρχεί η παρακμή, η ένδεια των ιδεών, ο καημός της ρωμιοσύνης· τότε το ανολοκλήρωτο και το μισερό περνάει στο προσκήνιο.

…Επειδή, η γεωγραφία μας δεν άλλαξε, επειδή η παράδοσή μας εξακολουθεί να παραμένει εν μέρει  ενεργή, επειδή συνεχίζουμε να είμαστε το σταυροδρόμι που οδηγεί από την Ανατολή στη Δύση και από το Βορρά στο Νότο, μπορούμε να αποτελέσουμε και πάλι μια μεγάλη γέφυρα πολιτισμών και επομένως ένα χώρο αυτόνομης πνευματικής παραγωγής. Προϋπόθεση είναι να αναλάβουμε την πνευματική μας κληρονομιά στο σύνολό της, από την αρχαιότητα, στη βυζαντινή περίοδο, μέχρι τα νεότερα χρόνια της αντίστασης και της δημιουργίας του νεότερου πολιτισμού μας. Αυτός είναι ο πρώτος όρος. Ο δεύτερος είναι να αντικρύσουμε τον υπόλοιπο κόσμο, τη Δύση και την Ανατολή, το Βορρά και το Νότο, κατάματα, χωρίς αισθήματα μειονεξίας και υποταγής, αφού ως βάση του εκσυγχρονισμού μας θα έχουμε αναλάβει την παράδοσή μας ως σύνολο.

Το νέο ιστορικό διακύβευμα του ελληνισμού είναι είτε η ολοκλήρωσή του, με μια στροφή προς τα μέσα και προς την ιστορία του, είτε η εξαφάνισή του, ως ιδιαίτερου ιστορικού υποκειμένου. Μέσα από μια τραγική ειρωνεία της ιστορίας, είμαστε υποχρεωμένοι είτε να ολοκληρωθούμε, ξεπερνώντας επιτέλους τον «καημό της ρωμιοσύνης», είτε να εξαφανιστούμε από το ιστορικό προσκήνιο. Η μοναδική διέξοδος θα ήταν η «στροφή προς τα μέσα», ώστε να βρούμε τη δύναμη να ανασυγκροτήσουμε, από το ιστορικό «DNA» μας, έναν ατόφιο οργανισμό.

http://enalekdoseis.net/archives/2209

Posted in Βιβλία Νέες Κυκλοφορίες | Leave a Comment »

Η φαντασία στην εξουσία

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012


Οποιαδήποτε ομοιότητα με κράτη , κυβερνήσεις , δημοσιογράφους και συνδικαλιστές
είναι εντελώς συμπτωματική και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Φαντάσου μια φυλακή, όπου οι κρατούμενοι τρώνε κάθε μέρα διαφορετικό φαγητό, μακαρόνια τη Δευτέρα, τυρόπιτα την Τρίτη, φασόλια την Τετάρτη και ούτω καθεξής. Επιπλέον, κάθε Κυριακή, τους φέρνουνε μπουζούκια και γίνεται στο προαύλιο της φυλακής γλέντι μέχρι πρωίας. Μέχρι που μια μέρα, η διοίκηση της φυλακής συνειδητοποιεί ότι δεν υπάρχει σάλιο, τα λεφτά έχουν τελειώσει, και ο μόνος τρόπος για να συνεχίσει να υπάρχειη φυλακή είναι να ταΐζουν τους κρατούμενους βραστά καρότα κάθε μέρα,πρωί-μεσημέρι-βράδυ.«Μα θα γίνει εξέγερση, κύριε διευθυντά, θα μας λιντσάρουν οι τρόφιμοι,και με το δίκιο τους», λέει ένα τσιράκι στο διευθυντή.

Οπότε τι κάνει ο τελευταίος; Φωνάζει στο γραφείο του δέκα τσάτσους κρατούμενους και τους λέει να αρχίσουν να διαδίδουν ότι η κατάσταση είναι τόσο τραγική, πουαπό την άλλη βδομάδα όλοι οι κρατούμενοι θα τρώνε σκατά, κυριολεκτικά όμως.Και ότι δεν είναι απλά φήμη, αλλά αναπόφευκτο και δεδομένο,θα ακουμπάς το δίσκο σου στον πάγκο και ο μάγειρας θα σου βάζει μέσα κουράδες, τέλος. Οι τσάτσοι αρχίζουν λοιπόν να κάνουν την δουλειά τους, το νέοκυκλοφορεί αμέσως παντού και το σοκ φυσικά είναι τεράστιο.

Υπάρχουν βέβαια αντιδράσεις, όχι όμως σε πολύ μεγάλο βαθμό, γιατί όσο ο άλλοςδεν βλέπει ακόμα τη σβουνιά στο πιάτο του, κάπου μέσα ελπίζει ότιμπορεί και να τη γλιτώσει.Όσο οι μέρες περνάνε και οι αντιδράσεις ψιλοφουντώνουν, οι τσάτοοιαρχίζουν να παίζουν τεχνηέντως το παιγνίδι της ενοχής: «Εδώ που ταλέμε, βέβαια, καλά να πάθουμε, που θέλαμε και μπουζούκια κάθε Κυριακή,να τα λέμε και όλα». Κάποιοι λίγοι τρόφιμοι αντιδρούν και λένε ότι εμείς ρε παιδιά δενγουστάραμε ποτέ μπουζούκια, ούτε ποτέ συμμετείχαμε στο γλέντι. Δεν φτάνει που ανεχόμασταν κάθε Κυριακή βράδυ τα σκυλάδικα σας, πρέπει τώρα να την πληρώσουμε και εμείς μαζί με όλους;

Φυσικά, κανείς δεντους δίνει σημασία.Προς το τέλος της εβδομάδας, έχει πια επικρατήσει κλίμα μοιρολατρίας,την αντίδραση έχει διαδεχθεί η απάθεια και την απείθεια η αδράνεια. Οξεθωριασμένος από τις συνεχείς πλύσεις εγκέφαλος των κρατουμένου είναιέτοιμος πλέον να δεχθεί το χειρότερο, ως δικαιολογημένα αναπόφευκτο.

Και έτσι φτάνει η Κυριακή, και αργό το απόγευμα παίρνει το μικρόφωνο ο διευθυντής και ανακοινώνει: «Κύριοι, σας έχω ευχάριστα νέα. Ύστερα απόκοπιώδεις προσπάθειες της διεύθυνσης και εμού προσωπικά, το μενού απόαύριο δεν θα είναι σκατά, αλλά βραστά καρότα!!!» Και από κάτω φυσικάγίνεται της ………….., αγκαλιασμένοι οι κρατούμενοι κλαίνε από χαρά, οιτσάτσοι ξελαρυγγιάζονται «ζήτω ο διευθυντής!», το πλήθος αγάλλεται γιατο θαύμα της τελευταίας στιγμής.

Και ζήσαν αυτοί καλά ………κι εμείς χειρότερα>>. 

 

Στεφανος Σάλτος [mparoufakis@hotmail.com]

Posted in Ελλάδα, Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Κ. Μισίρκωφ – Μακεδονικές υποθέσεις

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012

Το 2013 συμπληρώνονται 110 χρόνια από την έκδοση του βιβλίου του Κρίστε Μισίρκωφ «Μακεδονικές Υποθέσεις». Η ελληνική μετάφρασή του (εκδ. Πετσίβα, Αθήνα 2003) είναι σχετικά πρόσφατη, αφού το βιβλίο κι ο συγγραφέας αποτελούν «λάβαρο» του «Μακεδονισμού» εδώ και πολλές δεκαετίες στην ΛΓΜ-ΠΓΔΜ. Ο ίδιος ο Μισίρκωφ καθώς και το παραπάνω βιβλίο του αντιμετωπίστηκε στην Ελλάδα από διάφορους ερευνητές του «αντιεθνικιστικού» χώρου («Ιός» Ελευθεροτυπίας: «Οι δέκα μύθοι του «Σκοπιανού»», εφ. Ελευθεροτυπία 23-10-2005. Δημ. Λιθοξόου: «Μια άλλη προσέγγιση του μακεδονικού ζητήματος», σημ. 14 στην επεξεργασμένη εκδοχή του άρθρου του στο περ. Λεβιάθαν τχ. 4) ως μια απόδειξη της ύπαρξης μακεδονικής εθνικής συνείδησης ή έστω της απαρχής μιας «εθνικά μακεδονικής» εθνογένεσης στις αρχές του 20ου αιώνα, πολύ πριν από την δημιουργία της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας από τον Τίτο. Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 1903 στη Σόφια, και παρ’ όλο που συνάντησε μεγάλη αντίδραση, αξίζει της προσοχής μας. Ιδιαίτερα μάλιστα, επειδή σε αυτό παρατηρούνται πολλά στοιχεία και αντιφάσεις, που μάλλον αποδυναμώνουν παρά ενισχύουν τα επιχειρήματα τόσο των παραπάνω ερευνητών όσο και των Σλαβομακεδόνων της ΠΓΔΜ: είναι γνωστό ότι στην ΠΓΔΜ ο Μισίρκωφ θεωρείται λίγο-πολύ ένας «πατέρας» του μακεδονικού έθνους.

 

 

Ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα της αντίθεσης μεταξύ των απόψεων του Μισίρκωφ στις Μακεδονικές υποθέσεις και των σύγχρονων σλαβομακεδονικών απόψεων είναι η ερμηνεία της εξέγερσης του Ίλιντεν στην Μακεδονία (Ιούλιος 1903). Ενώ οι Σλαβομακεδόνες υποστηρίζουν ότι το Ίλιντεν ήταν εθνικά μακεδονική επανάσταση, ο Μισίρκωφ ισχυρίζεται ακριβώς το αντίθετο: Το Ίλιντεν ήταν «υπόθεση των Εξαρχικών, δηλαδή ένα τέχνασμα της Βουλγαρίας για…τη δημιουργία μιας βουλγαρικής Μακεδονίας» (κεφ. 1ο, «Τι κάναμε ώς τώρα και τι πρέπει να κάνουμε στο μέλλον» σελ. 24), όχι μια «γενική μακεδονική εξέγερση». Άλλωστε οι πρωταγωνιστές της εξέγερσης ήταν αντιπρόσωποι της βουλγαρικής Εξαρχίας (κεφ. 1ο, σελ. 22). Η ίδια η ΕΜΕΟ (VMRO) κατά τον Μισίρκωφ αντιπροσώπευε «μόνο μία μερίδα από τις εθνότητες της Μακεδονίας που συνδεόταν με το όνομα…και τα συμφέροντα της Βουλγαρίας. […] ήταν μια βουλγαρική επιτροπή» (κεφ. 1ο, σελ. 22). Τόσο οι μακεδόνες αντιπρόσωποί της στη Βουλγαρία (Τατάρτσεφ – Μάτοφ) όσο και οι υπόλοιποι ηγέτες της ήταν Βούλγαροι και θεωρούσαν ως Βούλγαρους τους Σλάβους της Μακεδονίας (κεφ. 1ο, σσ. 35-36). Σκοπός της Επαναστατικής Επιτροπής όσο και της Βουλγαρίας ήταν η δημιουργία μιας βουλγαρικής Μακεδονίας εις βάρος των άλλων χριστιανικών εθνοτήτων της Μακεδονίας (κεφ. 1ο, σελ. 26). Έτσι, κατά τον Μισίρκωφ, τόσο οι «σερβόφιλοι» όσο και οι «Γραικομάνοι» (φανατικά Έλληνες – гркоманни στο κείμενο) σλαβόφωνοι της Μακεδονίας δεν είχαν θέση στην Επαναστατική Επιτροπή, ως ηγέτες ή μέλη, διότι ούτε αυτή τους ήθελε ούτε οι ίδιοι την ήθελαν (κεφ. 1ο, σελ. 34). Κατά τον Μισίρκωφ, η στάση των Πατριαρχικών σλαβόφωνων της Μακεδονίας προς την εξέγερση του Ίλιντεν ήταν είτε (οι σλαβόφωνοι Έλληνες διανοούμενοι) εχθρική είτε (οι χωρικοί) επιφυλακτική και με έλλειψη πίστης στις υποσχέσεις των εξεγερμένων (κεφ. 1ο, σελ. 24). Άποψη, φυσικά, η οποία έρχεται σε αντίθεση με την ψευδοσοσιαλιστική ερμηνεία του Ίλιντεν, κατά την οποία όλες οι εθνοτικές ομάδες της Μακεδονίας συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων συμμετείχαν σε αυτό ολόψυχα. Ο Μισίρκωφ μάλιστα, θεωρεί καταστρεπτικό το Ίλιντεν για τους «εθνικά Μακεδόνες»: Ήταν ίσως η «μεγαλύτερη δυστυχία που έπεσε ποτέ πάνω στο λαό μας», μια παράλογη εξέγερση που κατέστρεψε τους «Μακεδόνες» (κεφ. 1ο, σσ. 16-18, 53).

 

 

Μπορεί κανείς να διαπιστώσει πλήθος αντιφάσεων στις Μακεδονικές υποθέσεις όσον αφορά διάφορα εξεταζόμενα από τον Μισίρκωφ ζητήματα. Για παράδειγμα, όσον αφορά στο ζήτημα της εθνικής αυτοσυνειδησίας των Σλαβομακεδόνων, ο Μισίρκωφ άλλοτε υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει μακεδονικό έθνος –κατά τη στιγμή της συγγραφής του βιβλίου του, εννοείται– και άλλοτε ότι υπάρχει. Έτσι, ο Μισίρκωφ παραδέχεται ότι στο πρόσφατο παρελθόν «εμείς οι ίδιοι», αυτοαποκαλούνταν Βούλγαροι, όπως και οι πρόγονοί τους και οι παππούδες τους (Πρόλογος, σελ. 5. Κεφ. 2ο, «Χρειάζονται μακεδονικές επιστημονικές και λογοτεχνικές εταιρείες;», σελ. 83. Κεφ. 3ο, «Εθνικός Διαχωρισμός: Η βάση πάνω στην οποία αναπτυχθήκαμε μέχρι τώρα και θα εξακολουθήσουμε να αναπτυσσόμαστε», σελ. 93. Κεφ. 3ο, σελ. 99. Κεφ. 4ο, «Μπορεί η Μακεδονία να εξελιχθεί σε χωριστή εθνική και πολιτική οντότητα; Έχει ήδη εξελιχθεί; Εξελίσσεται τώρα;», σελ. 160). Όμως, αυτή η παραδοχή αφορά όχι μόνο κάποιο μακρινό μυθικό παρελθόν αλλά και το έτος κατά το οποίο γραφόταν οι Μακεδονικές υποθέσεις: Κατά την ίδρυση της ΕΜΕΟ (1893) «η πλειοψηφία του πληθυσμού αποκαλούνταν Βούλγαροι…» (κεφ. 3ο, σελ. 95). Επίσης, «Αν υπήρχε εθνική και θρησκευτική ενότητα ανάμεσα στους Σλάβους της Μακεδονίας κι αν οι ίδιοι οι άνθρωποι είχαν συνείδηση αυτής της ενότητας, το Μακεδονικό θα είχε ήδη λυθεί…Οι Μακεδόνες εξακολουθούν να διαχωρίζονται, μερικοί δηλώνοντας ορθόδοξοι και άλλοι στρεφόμενοι προς την Εξαρχία, μερικοί δηλώνοντας Βούλγαροι και άλλοι Σέρβοι ή Έλληνες» (κεφ. 1ο, σελ. 30). Αναφέρεται στη «σημερινή δυσπιστία» μεταξύ των σλαβόφωνων της Μακεδονίας οι οποίοι σπούδασαν στα διάφορα βαλκανικά κράτη (κεφ. 1ο, σελ. 37), αλλά και μεταξύ των διάφορων εθνικών και θρησκευτικών ομάδων της Μακεδονίας (κεφ. 1ο, σελ. 46). Και καταλήγει: «Τώρα μερικοί από εμάς εξακολουθούν να θεωρούν τους εαυτούς τους Βουλγάρους…Άλλοι Μακεδόνες στην Ελλάδα μελέτησαν τα ελληνικά συμφέροντα και ιστορία. Τώρα ένας άλλος Μακεδόνας από την Οχρίδα, ο Δήμιτσας, παίρνει το μέρος της Ελλάδας, ισχυρίζεται ότι η ιστορία της Μακεδονίας είναι σημαντική μόνο μέχρι την κατάκτησή της από τους Ρωμαίους» (κεφ. 3ο, σσ. 124-125). Εδώ, βέβαια, υποπίπτει σε σφάλμα, αφού ο Μαργαρίτης Δήμιτσας ήταν βλαχόφωνος, και ο Μισίρκωφ θεωρούσε τους Βλάχους διαφορετική εθνότητα από τους Σλαβομακεδόνες. Από την άλλη υποστηρίζει ότι, τη στιγμή που γράφεται το βιβλίο του, υπάρχουν εθνικά Μακεδόνες, ότι υπάρχει μία μόνο σλαβική εθνότητα στην Μακεδονία, ότι οι μακεδόνες Σλάβοι έχουν αποχωριστεί είκοσι πέντε χρόνια πριν από το 1903 από το βουλγαρικό έθνος, και ότι οι βουλγαροθρεμμένοι μακεδόνες Σλάβοι νοιώθουν εθνικά Μακεδόνες (κεφ. 2ο, σελ. 65. Κεφ. 2ο, σελ. 68. Κεφ. 3ο, σελ. 120). Υποστηρίζει επίσης ότι η μακεδονική εθνότητα «μπορεί να μην υπήρξε ποτέ, αλλά σήμερα υπάρχει και θα υπάρχει και στο μέλλον» (κεφ. 4ο, σελ. 138). Οπωσδήποτε, είναι άλλο πράγμα ο ισχυρισμός ότι πρέπει να υπάρχει ξεχωριστή μακεδονική εθνότητα και άλλο πράγμα οι μεταξύ τους αντιφατικοί ισχυρισμοί ότι υπάρχει και ότι δεν υπάρχει τέτοια εθνότητα.

 

 

Μια άλλη αντίφαση είναι η άποψη, σε αντίθεση με εκείνη του πρώτου κεφαλαίου σχετικά με την βουλγαρικότητα της ΕΜΕΟ. Αν και στο πρώτο κεφάλαιο αποδέχεται την βουλγαρικότητα της ΕΜΕΟ, στο 3ο κεφάλαιο αναφέρεται χωρίς να επωμιστεί και το βάρος της απόδειξης του ισχυρισμού του σε μια υποτιθέμενη κρυπτομακεδονικότητα της ΕΜΕΟ η οποία εκμεταλλευόταν την αφέλεια των Βουλγάρων (Κεφ. 3ο, σσ. 95-97, 99-100, 102). Μάλιστα (σελ. 102) εμφανίζει την από το 1902 θέση της ΕΜΕΟ για πολιτική αυτονομία της Μακεδονίας κι όχι ένωσή της με τη Βουλγαρία ως ένα βήμα από την οριστική εθνική απόσχιση των μακεδόνων Σλάβων από το βουλγαρικό έθνος. Ωστόσο, ο Βουλγαρομακεδόνας Τατάρτσεφ, ιδρυτικό μέλος της ΕΜΕΟ, δήλωνε «Σκεφθήκαμε ότι η αυτόνομη Μακεδονία θα μπορούσε πιο εύκολα να ενσωματωθεί στη Βουλγαρία», συνεπώς η πολιτική αυτονομία δεν συνεπαγόταν στα μάτια των αυτονομιστών ένα νομοτελειακό βήμα προς την δημιουργία μακεδονικού έθνους.

 

 

Ως προς την ελληνική παρουσία στη Μακεδονία ο Μισίρκωφ στις Μακεδονικές υποθέσεις εμφανίζεται αντιφατικός. Άλλοτε υποστηρίζει ότι δεν υφίστανται Έλληνες και άλλοτε ότι υφίστανται. Έτσι, άλλοτε ισχυρίζεται ότι «δεν υπάρχουν πολλοί Έλληνες στη Μακεδονία» (κεφ. 1ο, σελ. 31), ότι υπάρχουν «μέρη της Μακεδονίας όπου δεν υπάρχει κανένας Έλληνας» (κεφ. 1ο, σελ. 32), ότι υπάρχουν ελληνικές ενορίες (κεφ. 1ο, σελ. 41), ότι υπάρχουν άνθρωποι στη Μακεδονία που μιλούν ελληνικά (κεφ. 1ο, σελ. 56) κι ότι στη Μακεδονία συνυπάρχουν Έλληνες και Μακεδόνες (κεφ. 1ο, σσ. 55-56). Άλλοτε, πάλι, δηλώνει: «Στη Μακεδονία δεν υπάρχουν Σέρβοι, Έλληνες ή Βούλγαροι, αλλά μόνο Μακεδόνες σλαβικής καταγωγής και ορισμένες άλλες μακεδονικές εθνότητες» (κεφ. 3ο, σελ. 123). Ακόμη κι αν η τελευταία θέση αφορούσε στους σλαβόφωνους «Γραικομάνους» και δεν αντέφασκε προς τα αμέσως παραπάνω, έρχεται όμως σε αντίθεση με την αναφορά σε Γραικομάνους (κεφ. 1ο, σελ. 34). Πάντως, ο συγγραφέας των Μακεδονικών υποθέσεων ενοχλείται (Κεφ. 3ο, σελ.125) με την ενασχόληση με την αρχαία ιστορία της Μακεδονίας, όταν σε αυτήν δεν ζούσαν ακόμη Σλάβοι διότι, σε αντίθεση με τους σύγχρονους Σλαβομακεδόνες, δεν αποκρύβει την σλαβικότητά του ούτε υιοθετεί τις απόψεις για ανάμιξη Σλάβων και των υπολειμμάτων των αρχαίων Μακεδόνων –απόψεις αρκετά μεταγενέστερες. Στη σκέψη του συγγραφέα των Μακεδονικών υποθέσεων αυτή η μη σλαβικότητα των Αρχαιομακεδόνων μάλλον καθιστούσε τους Σλάβους κάτοικούς της επήλυδες ή, οπωσδήποτε, μη Μακεδόνες. Την ίδια ενόχληση δείχνει η δήλωση άγνοιας για τον εκχριστιανισμό των Μακεδόνων (Κεφ. 5ο, «Λίγα λόγια για τη μακεδονική λογοτεχνική γλώσσα», σελ. 178).

 

 

Ως προς την «μακεδονικότητα» ο Μισίρκωφ είναι ασαφής σε πολλά ζητήματα. Δεν είναι απολύτως σαφές ποιοι συμπεριλαμβάνονται στο μακεδονικό έθνος του και δικαιούνται να ονομάζονται Μακεδόνες. Υποστηρίζει ότι η ΕΜΕΟ έπρεπε να είναι πολυεθνική (κεφ. 1ο, σελ. 24) και ότι στη Μακεδονία ζουν διάφορες εθνότητες και λαοί (κεφ. 1ο, σελ. 21. Κεφ. 1ο, σελ. 44. Κεφ. 1ο, σελ. 59. Κεφ. 1ο, σελ. 63), τις οποίες μάλιστα ονομάζει «μακεδονικές εθνότητες» (Κεφ. 1ο, σελ. 34. Κεφ. 3ο, σελ. 123). Αν υπάρχουν πολλές μακεδονικές εθνότητες, και οι σλαβόφωνοι είναι απλώς η «πολυαριθμότερη μακεδονική εθνότητα» (κεφ. 1ο, σελ. 24), τότε πώς αιτιολογείται ότι οι «Μακεδόνες», η μακεδονική εθνότητα είναι μόνο οι μακεδόνες Σλάβοι (κεφ. 1ο, σελ. 37. Κεφ. 1ο, σελ. 53. Κεφ. 3ο, σελ. 103); Η αντίφαση αυτή γίνεται εντονότερη και μη επιλύσιμη γνωρίζοντας ότι σύμφωνα με το καταστατικό της οργάνωσης «Σλαβομακεδονικός Επιστημονικός Λογοτεχνικός Σύλλογος», που ιδρύθηκε από οκτώ άτομα στην Πετρούπολη τον Δεκέμβριο του 1903 και της οποίας ιδρυτικό μέλος ήταν ο Μισίρκωφ, ως «Μακεδόνες» εννοούνταν όχι μόνο οι μακεδόνες Σλάβοι αλλά και οι μακεδόνες Βλάχοι, οι μακεδόνες Έλληνες και οι μακεδόνες Αλβανοί (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 329). Είναι ασαφές αν δέχεται την ύπαρξη μακεδόνων Βουλγάρων: Από την μία την αποδέχεται («Η επαναστατική Επιτροπή [ΕΜΕΟ]…στο έργο της αντιπροσώπευε όμως μόνο μία μερίδα από τις εθνότητες της Μακεδονίας που συνδεόταν με το όνομα…και τα συμφέροντα της Βουλγαρίας», κεφ. 1ο, σελ. 22), από την άλλη δεν την αποδέχεται (βλ. παραπάνω, όπως για τους Έλληνες: κεφ. 3ο, σελ. 123). Επίσης, δημιουργούνται ερωτηματικά σχετικά με την παλαιότητα του κατά τις Μακεδονικές υποθέσεις «μακεδονικού έθνους». Από την μία υποστηρίζεται ότι το σλαβομακεδονικό έθνος είναι ένα νέο έθνος, που δεν είχε ώς τα 1903 υπάρξει ως εθνική οντότητα (κεφ. 1ο, σελ. 58), άποψη που υποστηρίζεται και στο θέμα της ανυπαρξίας εθνικά Μακεδόνων κατά το παρελθόν, και από την άλλη υποστηρίζεται ότι κατά τον Μεσαίωνα Βλάχοι και «Μακεδόνες» ζούσαν αρμονικά (κεφ. 1ο, σελ. 57). Επιπλέον, φαίνεται να έχει μια περίεργη αντίληψη για τα γεωγραφικά όρια της Μακεδονίας. Σε αντίθεση με τους σημερινούς Σλαβομακεδόνες οι οποίοι θα ήθελαν την προσάρτηση όλης της διοικητικής ελληνικής Μακεδονίας, και σε αντίθεση με τον προαναφερθέντα Σλαβομακεδονικό σύλλογο, για τον οποίο τα νότια όρια της Μακεδονίας ήταν ελάχιστα νοτιότερα του ποταμού Αλιάκμονα (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 296), στις Μακεδονικές υποθέσεις η Μακεδονία περιορίζεται ώς το ύψος της Καστοριάς (Κόστουρ στο κείμενο) και της Φλώρινας (Λέριν): Αναφερόμενος ο Μισίρκωφ στο δράμα ενός ενδεχόμενου διαμελισμού της Μακεδονίας μεταξύ Βουλγαρίας και άλλων κρατών γράφει: «Ποιος τίμιος Μακεδόνας πατριώτης θα δεχτεί να θυσιάσει τις πόλεις Κόστουρ, Βιτόλια, Οχρίδα, Ρέσσεν, Πρίλεπ, Λέριν, Βέλες, Τέτοβο, Σκόπιε κ.ά. για την ένωση της Μακεδονίας και της Βουλγαρίας μόνο στην αριστερή όχθη του ποταμού Βαρδάρη;» (κεφ. 4ο, σελ. 134). Θα περίμενε κανείς από τον Μισίρκωφ να αγωνιά όχι μόνο για την περιοχή μέχρι την Καστοριά και την Φλώρινα αλλά και για τις νοτιότερες: Γρεβενά, Σιάτιστα, Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Βέροια, Νάουσα, Κατερίνη (για να περιοριστούμε στα ανατολικά του Αξιού). Να αποτελεί η παράλειψη αυτή μια έμμεση παραδοχή περί μιας «νότιας μακεδονικής» ζώνης, ελληνικής αποκλειστικότητας;

 

 

Η «εθνική αφήγηση» των Μακεδονικών υποθέσεων είναι επίσης αξιοπρόσεκτη. Κατά τον Μισίρκωφ, οι «Μακεδόνες» δια μέσου των χιλιετιών έπαιρναν περιστασιακά το όνομα καθενός συμμάχου τους (Αβάρων, Βουλγάρων, Σέρβων) ενάντια στους Έλληνες, διότι κατά τον Μισίρκωφ μπορεί να υπάρξει έθνος χωρίς όνομα (Κεφ. 4ο, σελ. 146). Όμως, όπως η περίφημη άποψη ότι πάμπολλοι αγωνιστές του 1821 ήταν «Αλβανοί» γεννά το ερώτημα για ποιο λόγο οι τελευταίοι πολέμησαν τους Τούρκους για τη δημιουργία όχι δικού τους, αλβανικού, αλλά ενός ξένου, δηλ. ελληνικού, κράτους, έτσι και με τους Σλαβομακεδόνες: Αφού υποτίθεται ότι δρούσαν ως σύνολο, ως εθνική οντότητα, κατά το Μεσαίωνα, γιατί προσέφεραν τις υπηρεσίες τους σε άλλους αντί να φτιάξουν δικό τους κράτος το οποίο να ονομάσουν μακεδονικό; Ίσως επειδή κατά το Μεσαίωνα οι σλαβοβουλγαρικές πηγές με τα «Μακεδονία/Μακεδόνας» εννοούσαν πάντοτε βυζαντινές περιοχές και βυζαντινού φρονήματος πληθυσμούς, ποτέ σλαβικούς πληθυσμούς, και οι βυζαντινές πηγές αντιδιαστέλλουν τους Μακεδόνες (= βυζαντινούς Έλληνες) από τους «Σκύθες» (= Σλάβους) που κατοικούν στη Μακεδονία (Αγγελική Δεληκάρη, «Η εικόνα της Μακεδονίας και η έννοια της «μακεδονικότητας» στους σλαβικούς λαούς της βαλκανικής κατά τη βυζαντινή περίοδο» στο Μακεδονικές ταυτότητες στο χρόνο. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, Επιμέλεια Ιωάννης Στεφανίδης, Βλάσης Βλασίδης, Ευάγγελος Κωφός, εκδ. Πατάκη, σσ. 154, 160-1, 169). Μάλιστα οι «Μακεδόνες» υποστηρίζεται ότι δεν είχαν καιρό να ασχοληθούν με την εθνική ονοματοδοσία τους (Κεφ. 4ο, σσ. 158-9). Έτσι, δέχονταν το όνομα που τους έδιναν οι άλλοι λαοί: Σλάβοι, Βούλγαροι, Σέρβοι, γκιαούρ, χριστιανοί, ξανά Βούλγαροι (Κεφ. 4ο, σσ. 151-157). Με αυτόν τον τρόπο γίνεται εφικτό να υποστηριχθεί ότι το όνομα «Βούλγαρος» δόθηκε από παρεξήγηση και από κακή μεταχείριση, και συνεπώς δεν είναι εθνικό όνομα (Κεφ. 3ο, σελ. 93. Κεφ. 4ο, σσ. 158-159).

 

 

Παρά την σχετική άποψη (βλ. Ιός, «Οι δέκα μύθοι του «Σκοπιανού»», εφ. Ελευθεροτυπία 23-10-2005, μύθος 1ος), ο Μισίρκωφ υποστηρίζει ότι η σερβική προπαγάνδα ήταν κεφαλαιώδους σημασίας για την εμφάνιση σλαβομακεδονικής εθνικής συνείδησης. Συγκεκριμένα, οι Σέρβοι ανταγωνιζόμενοι με τους Βούλγαρους για τη Μακεδονία, υποστήριξαν μεθοδικά ότι οι μακεδόνες Σλαβόφωνοι δεν ήταν Βούλγαροι, αλλά είτε Σέρβοι είτε κάτι ενδιάμεσο μεταξύ Σέρβων και Βουλγάρων, δηλ. «Μακεδόνες». Με αυτόν τον τρόπο έσπειραν στους μέχρι πρότινος Βουλγαρομακεδόνες την αμφιβολία για την εθνικότητά τους και τους οδήγησαν, υποστηρίζει ο Μισίρκωφ, στον μακεδονισμό (Κεφ. 3ο, σσ. 93, 102-103, 112-113, 118, 120). Συνεπώς, εξήντα χρόνια πριν το 1944 και τον Τίτο οι Σέρβοι προωθούσαν με αντιβουλγαρικό στόχο την ιδέα της διαφορετικότητας των μακεδόνων μη Ελλήνων σλαβόφωνων από τους Βούλγαρους.

 

 

Από τις Μακεδονικές υποθέσεις δεν λείπουν ανακρίβειες σχετικά με την προΰπαρξη τον 19ο αιώνα λογίων οι οποίοι έκαναν λόγο για μακεδονικό έθνος. Έτσι, αναφέρεται το περιοδικό Λόζα («Άμπελος») που εκδιδόταν στη Σόφια το 1892 από μακεδόνες Σλαβόφωνους σπουδαστές ως έντυπο όργανο ενός μακεδονικού εθνικά αποσχιστικού κινήματος (Κεφ. 3ο, σσ. 94-95). Στην πραγματικότητα, όσοι συνδέονται με το περιοδικό «επέδειξαν αργότερα σημαντική δράση στα πλαίσια διαφόρων βουλγαρικών μακεδονικών οργανώσεων και δεν αρνήθηκαν τη βουλγαρική εθνική τους ταυτότητα» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 164). Στα κείμενα του περιοδικού «δεν περιέχονται απόψεις που να συνηγορούν με τη θεωρία της ύπαρξης ιδιαίτερου «σλαβικού μακεδονικού έθνους», διαφορετικού από το βουλγαρικό και το σερβικό. […] Οι συνεργάτες του περιοδικού προσπαθούν να δείξουν με τα κείμενά τους την κυρίαρχη παρουσία του βουλγαρικού στοιχείου στη Μακεδονία, αλλά και τους κινδύνους που διατρέχει από την ελληνική και σερβική εθνική επιρροή» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 167-168). Σε κεντρικό άρθρο του μάλιστα, αναφέρεται ότι «Η σύνταξη του περιοδικού…Εκφράζει την πεποίθηση ότι η εθνότητα των Μακεδόνων δεν μπορεί να είναι παρά μόνο βουλγαρική» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 171). Επίσης, ο συγγραφέας των Μακεδονικών υποθέσεων υποστηρίζει ότι«Κατά καιρούς, στον 19ο αιώνα, έγιναν κάποιες προσπάθειες να γράψουμε στα μακεδονικά…Οι προσπάθειες των Μακεδόνων συγγραφέων τον 19ο αιώνα δεν κατάφεραν δυστυχώς αν έχουν συνέχεια» (Κεφ. 5ο, σελ. 179). Ο Μισίρκωφ έχει κατά νου πιθανότατα τους μακεδόνες Σλαβόφωνους λόγιους που εισήγαγαν τις μακεδονοβουλγαρικές διαλέκτους προσπαθώντας να τις καταστήσουν επίσημη βουλγαρική λόγια γλώσσα. Ίσως έχει υπόψη του τον Ράικο Ζινζίφοφ (1839-1877) από το Βέλες, ο οποίος «σε κείμενό του επισήμανε ότι οι «Σλαβοβούλγαροι» της Μακεδονίας, Θράκης και Βουλγαρίας αποτελούν το βουλγαρικό έθνος και μιλούν μία γλώσσα, τη βουλγαρική, η οποία διακρίνεται κατά περιοχές σε ιδιώματα…Διασαφήνισε ότι η ύπαρξη «θρακικού» ή «μακεδονικού» ιδιώματος δεν σημαίνει ότι υπάρχει χωριστό «μακεδονικό» ή «θρακικό» έθνος» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 94-95). Ή τον Παρθένιο Ζωγράφου (1818-1876) από το Γκαλιτσνίκ, ο οποίος «Υποστήριξε με πάθος ότι τα ιδιώματα της δυτικής Μακεδονίας δεν έπρεπε να αποκλεισθούν από τη γραπτή βουλγαρική γλώσσα, αλλά το καλύτερο θα ήταν να αποτελέσουν την κύρια βάση της γλώσσας, γιατί «η Μακεδονία ήταν η αρχαία Βουλγαρία» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 96). Ή τον Κουζμάν Σαπκάρεφ (1834-1908) από την Αχρίδα, ο οποίος «χαρακτήριζε τη γλώσσα των εγχειριδίων του ως «βουλγαρική» και την προσδιόριζε ως «δυτικομακεδονικό ιδίωμα ανάμεικτο με το γραπτό βουλγαρικό ιδίωμα» (δηλαδή το άνω βουλγαρικό)» (σελ. 100-101) και «υποστήριξε με πάθος τη βουλγαρικότητα του σλαβικού πληθυσμού της Μακεδονίας και αντέκρουσε τις σερβικές θέσεις για την εθνογραφία της Μακεδονίας» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 115). Ή άλλους σημαντικούς μακεδόνες Σλαβόφωνους λόγιους του 19ου αι, στον οποίων τα κείμενα «εκφράζεται ο βουλγαρικός πατριωτισμός, η υπερηφάνεια για τη σλαβική συγγένεια και το ένδοξο ιστορικό παρελθόν των Βουλγάρων, το ενδιαφέρον, η αγάπη και η νοσταλγία για την ιδιαίτερη πατρίδα τους τη Μακεδονία, η οποία παρουσιάζεται ως «βουλγαρική χώρα» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 92), και η γλώσσα ονομάζεται από αυτούς «απλή βουλγαρική γλώσσα» (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σελ. 91).

 

 

Η θεωρία των Μακεδονικών υποθέσεων για την εθνογένεση είναι ρητά μηχανιστική: «ο σχηματισμός των εθνοτήτων είναι μια μηχανική πολιτική διαδικασία» (Κεφ. 4ο, σελ. 137). «Ο σχηματισμός των νοτιοσλαβικών λαών υπήρξε μια πολιτικομηχανική διαδικασία» (Κεφ. 4ο, σελ. 137). «Οι περιστάσεις δημιουργούν πολιτιστικούς και εθνικούς δεσμούς…μπορούν όμως επίσης και να τους διαλύουν» (Κεφ. 4ο, σελ. 135). Θέλουμε να υπάρχει ένα έθνος, και το δημιουργούμε· δεν θέλουμε να υπάρχει; το εξαφανίζουμε. Αυτό όχι μόνο επιβεβαιώνεται από μεταγενέστερη εθνική εφεύρεση του Μισίρκωφ στα 1909, του «σερβοβουλγαρικού έθνους», αλλά και από την προτροπή του Στάλιν προς τους Βουλγάρους το 1946: «…Το ότι δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη εκεί μακεδονική συνείδηση, αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Και στη Λευκορωσία δεν υπήρχε τέτοια συνείδηση όταν την ανακηρύξαμε σοβιετική δημοκρατία, σήμερα όμως αποδείχτηκε ότι πραγματικά υπάρχει λευκορωσικός λαός» (Σπύρου Κουζινόπουλου, Τα παρασκήνια του Μακεδονικού ζητήματος. Μαρτυρίες πρωταγωνιστών, άγνωστα έγγραφα και ντοκουμέντα, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2008, σελ. 221). Όσον αφορά στην «ουσία» του έθνους, στις Μακεδονικές υποθέσεις άλλοτε υποστηρίζεται ότι το έθνος είναι «ένας μεγάλος σύνδεσμος που βασίζεται στη συγγένεια εξ αίματος, στην κοινή καταγωγή και στα κοινά συμφέροντα» (Πρόλογος, σελ. 3) και άλλοτε ότι «Η θρησκεία και η γλώσσα είναι η ψυχή κάθε έθνους» (Κεφ. 5ο, σελ. 171). Μόνο με τον δεύτερο, στατικότερο ορισμό του έθνους θα μπορούσε ο Μισίρκωφ να ισχυριστεί ότι αποκλείεται οι μακεδόνες Σλαβόφωνοι να είναι Έλληνες ή Βούλγαροι ή Σέρβοι. Πράγματι, μόνο έτσι οι Έλληνες μπορούν να συρρικνωθούν στους ελληνόφωνους (κεφ. 1ο, σελ. 26), να θεωρείται άδικη η επικράτηση της ελληνικής σε μακεδονικές περιοχές όπου δεν υπήρχαν ελληνόφωνοι πληθυσμοί (Κεφ. 1ο, σελ. 32) και να απαιτείται η χρήση της «μακεδονικής» στα σχολεία και τις εκκλησίες όσων μακεδόνων μιλούσαν τα σλαβικά (Κεφ. 1ο, σελ. 41).

 

 

Πάντως, οι Μακεδονικές υποθέσεις αποδέχονται αυτό που οι σύγχρονοι Βούλγαροι (λ.χ. bulgarmak) και Σλαβομακεδόνες –στα πλαίσια της άρνησης της ελληνικής εθνικής συνέχειας– αρνούνται: Την ταύτιση Ελλήνων και Βυζαντινών. «Ανάμεσα στους Σλάβους το όνομα «Βούλγαρος» διαδόθηκε από τους Έλληνες, στην αρχή σήμαινε μόνο Βούλγαροι Μογγόλοι…Κατά τους Έλληνες και τη γλώσσα τους, αυτοί οι Βούλγαροι ήταν για τους Έλληνες οι πιο περιβόητοι βάρβαροι…Για τους Έλληνες καθετί σλαβικό ήταν βάρβαρο και βουλγαρικό» (Κεφ. 4ο, σελ. 149, βλ. και 147). Φυσικά, οι «Έλληνες» (грците στο κείμενο) αυτοί (ιστορικοί και βασιλείς) του Μεσαίωνα που έδωσαν εθνικό όνομα τους Σλάβους δεν ήταν άλλοι από τους Βυζαντινούς.

Στις Μακεδονικές υποθέσεις ο φιλοτουρκισμός είναι προφανής. Εχθροί των «Μακεδόνων» είναι οι Βούλγαροι, οι Σέρβοι και οι Έλληνες – όχι οι Οθωμανοί. Έτσι, «Το δικό μας εθνικό συμφέρον επιβάλλει ο μακεδονικός λαός και η διανόηση να στηρίξουν την Τουρκία…Η ακεραιότητα της Τουρκίας είναι πολύ πιο σημαντική για μας από ό,τι για τη Ρωσία ή την Ευρώπη» (Κεφ. 1ο, σελ. 42) και «Τα αναμφισβήτητα συμφέροντα Τούρκων και Μακεδόνων απαιτούν το δίχως άλλο οι δύο λαοί να μη σπαταλούν τις δυνάμεις τους ερίζοντας μεταξύ τους προς όφελος του κοινού εχθρού τους, αλλά να απλώσουν χέρι βοηθείας ο ένας στον άλλον» (Κεφ. 1ο, σελ. 55). Το συμφέρον της Τουρκίας είναι να αναγνωριστεί μακεδονικό έθνος, αφού θα απαλλαχτεί από τις επεμβάσεις της Σερβίας, της Ελλάδας και της Βουλγαρίας (Κεφ. 1ο, σελ. 42).

 

 

Αξιοσημείωτο τέλος, είναι ότι κατακρίνονται οι μακεδόνες Σλαβόφωνοι που υποστηρίζουν τον βουλγαρισμό και ζουν στην Βουλγαρία: «Η πλειοψηφία των Μακεδόνων μεταναστών στη Βουλγαρία…Πάνω από 5.000 Μακεδόνες κατέχουν κυβερνητικές θέσεις μόνο στη Σόφια…αυτοί οι κύριοι σκέφτονται πάνω απ’ όλα το προσωπικό τους συμφέρον…προκειμένου να πετύχουν τα εγωιστικά τους σχέδια και να εδραιωθούν σε μια μόνιμη απασχόληση, είναι πρόθυμοι να εμφανιστούν πιο Βούλγαροι από τους ίδιους τους Βουλγάρους…Ψευδολογούν και κρύβονται…πασχίζουν να αποκτήσουν μια καλή θέση και να κερδίσουν δύναμη και φήμη» (Κεφ. 3ο, σσ. 105-106). Εδώ ο Μισίρκωφ ουσιαστικά κατέκρινε τον «μελλοντικό εαυτό» του, αφού μετά το 1918 υπέβαλε αίτηση στην Βουλγαρική Εθνοσυνέλευση για να του αναγνωρισθούν ως χρόνια της προϋπηρεσίας του στη Ρωσσία.

 

 

Πράγματι, ο συγγραφέας των Μακεδονικών υποθέσεων άλλαξε πέντε φορές απόψεις για την εθνότητα των μακεδόνων μη Ελλήνων Σλαβόφωνων στη διάρκεια της ζωής του, γεγονός το οποίο αποφεύγουν επιμελέστατα και όπως ο διάολος το λιβάνι να αναφέρουν οι προαναφερθέντες αντιεθνικιστές της Ελλάδας – πράγμα που δείχνει και την αναξιοπιστία και την κακοβουλία τους άλλωστε. Άλλοτε δήλωνε Βούλγαρος και υποστήριζε ότι οι μακεδόνες Σλαβόφωνοι ήταν Βούλγαροι και άλλοτε δήλωνε Μακεδόνας. Μεταξύ 1897 και καλοκαιριού του 1903 εμφανίζεται ως Βούλγαρος, συντάσσει φιλοβουλγαρικές μελέτες και είναι μέλος εθνικών βουλγαρικών οργανώσεων. Μεταξύ φθινοπώρου του 1903 και 1905 έχει «εθνικά μακεδονικές» θέσεις και συνείδηση. Μετά από δύο έτη απραξίας, από το 1907 ώς το 1913 υποστηρίζει φανατικά τον βουλγαρισμό και αποκηρύσσει/αναιρεί τις θέσεις των Μακεδονικών υποθέσεων. Από τις αρχές του 1914 ώς τον Σεπτέμβριο υιοθετεί ξανά τον μακεδονισμό, αλλά από τον 10ο/1914 ώς τον 12ο/1922 υποστηρίξει ξανά τον βουλγαρισμό. Μετά και ώς το τέλος της ζωής του, υποστηρίζει τον μακεδονισμό (Άννας Αγγελοπούλου, Ο Κ.Π. Μισίρκοφ (1874-1926) και η κίνηση των «Μακεδονιστών», σσ. 280, 250, 285-6, 288, 289, 252, 349, 254, 387, 390, 392, 256, 400-7, 256, 409-10, 257, 259-262, 432-4, 434, 436-441, 445, 486-7, 490-2, 265, 507-8, 510, 515-6, 518-19, 522-4, 532, 534, 536), αλλά σε δυο άρθρα του («Σχολείο και σοσιαλισμός», εφ. Mir, 26-5-1925 και («Εκκλησία και σχολείο», Mir, 13-8-1925) αναφέρεται στη Μακεδονία ως βουλγαρική περιοχή.

 

 

Είναι χαρακτηριστικό ότι η θέση των αντιβουλγαρικών Μακεδονικών υποθέσεων για μη ένοπλη αντιοθωμανική εξέγερση συμπίπτει με την πάγια θέση της βουλγαρικής Εξαρχίας (που υποτίθεται ότι κατακρίνει). Ο Μισίρκοφ υποστήριζε την «αυτονομία» της Μακεδονίας την ίδια στιγμή κατά την οποία και η βουλγαρική ΕΜΕΟ υποστήριζε ως λύση ανάγκης την αυτονομία. Απλώς, ο ίδιος θεωρούσε ότι δεν μπορούσε να υπάρξει κράτος δίχως έθνος, και γι’ αυτό πίστευε ότι για να υποστηρίξει αποτελεσματικά το αίτημα της ανεξάρτητης Μακεδονίας έπρεπε να διακηρύξει και την ύπαρξη μακεδονικού έθνους – σε αντίθεση με άλλους μακεδόνες Βούλγαρους που υποστήριζαν τον πολιτικό (αλλά όχι εθνικό) σεπαρατισμό της Μακεδονίας. Όταν, για παράδειγμα, κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Βουλγαρία, που ακόμα δεν είχε αποφασίσει σε πιο στρατόπεδο θα ενταχθεί, έδειξε ότι θα διαπραγματευόταν την είσοδό της στον πόλεμο με αντάλλαγμα όχι την αυτονομία της Μακεδονίας αλλά την προσάρτηση των μακεδονικών εδαφών της Ελλάδας και της Σερβίας, ο Μισίρκωφ εγκατέλειψε την ιδέα της αυτονομίας και έγινε εθνικά Βούλγαρος.

 Porta Aurea [portaaurea@yahoo.gr]

Posted in Ιστορία | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Φυσικό αέριο και «λύση»

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012

Για το θέμα του ενεργειακού πλούτου αισθάνομαι μια «προσωπική» σύνδεση. Μήνες πριν το δημοψήφισμα (2004), είχα πρωτοστατήσει στην αποκάλυψη της συγκαλυμμένης Τούρκο-Αγγλικής παρέμβασης που σχεδιάστηκε και ενσωματώθηκε στο πλαίσιο της προτεινόμενης λύσης. Ο σχεδιασμός ξεκινούσε στο κύριο μέρος και προεκτεινόταν μέσω αλληλοσύνδεσης διαφόρων προνοιών (π.χ. λήψη αποφάσεων, πρωτόκολλο περί Αγγλικών Βάσεων, περί υφαλοκρηπίδας νόμοι κ.ά.). Απώτερη επιδίωξη ήταν ο υποθαλάσσιος ενεργειακός πλούτος της Κύπρου.

Σήμερα και στα δίσεκτα χρόνια ενώπιον μας, θα επικρατούν συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης και απόγνωσης. Αυτό δημιουργεί μια «ανεπανάληπτη ευκαιρία» για εκείνους που παραμονεύουν εκτός και εντός Κύπρου με στόχο τον ενεργειακό πλούτο, που πλέον είναι οριοθετημένος και επιβεβαιωμένος εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Επιδίωξη τους να αποτραπεί η νέα εποχή που διανοίγεται από την αξιοποίηση του φυσικού αερίου. Συνεπώς, ο συνδυασμός της δυσπραγίας με το αδιέξοδο στο κυπριακό, δημιουργούν … ευκαιρία  για να προσφερθεί ένα «πακέτο» για λύση και στα δύο. Να συνδυαστεί σε ΕΝΑ «πακέτο» η δυνατότητα εξόρυξης φυσικού αερίου με ταυτόχρονη «λύση» στο κυπριακό. Θα πρόκειται ομολογουμένως για (φαινομενικά) ελκυστικό πακέτο σε μια καταχρεωμένη κοινωνία, που θα βιώνει τρομακτική συρρίκνωση των εισοδημάτων της και θα βρίσκεται πρωτόγνωρη απόγνωση. Ήδη, για να ξεχρεώσουν τις τράπεζες και άλλες οφειλές, ιδιοκτήτες κατεχόμενης γης ξεπουλούν μέσω της παράνομης «Επιτροπής» (την οποία «επιτροπή» τα πολιτειακά όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας αντιμετωπίζουν ως νόμιμη και για πολλοστή φορά επισημαίνουμε ότι αυτό θα έχει ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ συνέπειες).

Αν τα πιο πάνω είναι λογικά, οι σχεδιασμοί έχουν προ πολλού ξεκινήσει, αφού το σκηνικό προδιαγράφει μιαν ιδιαίτερα ευάλωτη κοινωνία να αποδεκτεί μια τέτοια  «προσφορά» (δύο σε ένα, όπως στις εκπτώσεις!). Υπό τις περιστάσεις, το επιχείρημα θα φαίνεται δυνατό: «λύση» στο κυπριακό που θα επιτρέπει να απολαύσουμε τα έσοδα του φυσικού αερίου. Και το ανάποδο: το φυσικό αέριο που ως καταλύτης θα μας οδηγήσει στην πολυπόθητη ανάπτυξη και «λύση». Ήδη, το «πακέτο» δύο σε ένα,  προβάλλεται κυρίως από ξένους (π.χ. Ντάουνερ, Υπουργείο Εξωτερικών Αγγλίας κ.ά.) και ακολουθούν οι εντός.  

Με επιβεβαιωμένο τον τεράστιο ενεργειακό πλούτο που άλλοι εποφθαλμιούν, το «πακέτο» αυτή τη φορά θα πρέπει να είναι τόσο συγκαλυμμένα ελκυστικό, που να το ζητούμε ΕΜΕΙΣ. Μια «λύση» που θα φαίνεται πως τερματίζει την κατοχή και ταυτόχρονα την οικονομική εξαθλίωση είναι κάτι σημαντικά διαφορετικό από το 2004. Στην τότε ανθούσα οικονομία, μια βασική έγνοια ήταν πως το κόστος θα το επιβαρυνθούν οι Ε/κ και τελικά η «λύση» θα βουλιάξει την οικονομία. Σήμερα, με καταποντισμένη οικονομία, εκείνη η έγνοια έχει εξαφανιστεί. Και σε συνθήκες εξαθλίωσης όπου προέχει η επιβίωση, ένα πακέτο «λύσης» στο κυπριακό με το φυσικό αέριο σαν έξοδο από την εξαθλίωση, θα φαντάζει ως … μάννα εξ ουρανού. Στην ουσία όμως, σύμφωνα και με τα έγγραφα Ντάουνερ, επιδίωξη είναι να ΝΟΜΙΖΟΥΜΕ πως έτσι θα γίνει.  

Το μάθημα για την Κύπρο είναι σαφές. Εφόσον υπό τις περιστάσεις το μνημόνιο είναι αναπόφευκτο, άλλο τόσο επιβάλλεται να διασφαλιστεί η ανάπτυξη στην πράξη. Το παράδειγμα της ελληνικής οικονομίας προσφέρεται για αποφυγή. Εκεί, η συρρίκνωση της οικονομίας (ΑΕΠ) οδηγεί αναπόφευκτα εκτός ελέγχου τους βασικούς δείκτες της οικονομίας εν μέσω μιας πρωτοφανούς δυστυχίας και αλλεπάλληλων μνημονίων. Για εμάς, ουσιαστική και μοναδική έξοδο προσφέρει το φυσικό αέριο. Αυτό γνωρίζουν καλά οι διάφοροι παίκτες. Μόνο που εμείς οφείλουμε να είμαστε καχύποπτοι. Και να γρηγορούμε. Έχουμε μια ΕΥΚΑΙΡΙΑ -μετά από αιώνες- για νέα εποχή που πηγάζει από το φυσικό αέριο και ευρύτερα, τον ενεργειακό πλούτο της Κύπρου. Εάν οι έως τώρα συνομωσίες για υφαρπαγή του απέτυχαν, πόσο πιο συγκαλυμμένα πρέπει να επιχειρηθεί και παρουσιαστεί σήμερα; Ή αλλιώς, θα καταφέρουμε να βγάλουμε μόνοι τα μάτια μας και αυτή τη φορά;

Κώστας Μαυρίδης – Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής         mavidres@ucy.ac.cy

Posted in Γεωπολιτική -Γεωοικονομία, Κύπρος | Leave a Comment »

Παιδί μου Ηλία …..

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 8 Δεκεμβρίου 2012

Προς επιμόρφωση όσων κανουν οτι δεν θυμουνται ή δεν εχουν διαβάσει ή δεν καταλαβαίνουν. Ευτυχως ομως-[γιατι εκεί στοχευουν]- στις Ενοπλες δυναμεις δεν υπαρχουν σήμερα χρησιμοι ηλιθιοι! 

Δ.Αλευρομαγειρος

Παιδί μου Ηλία…

Σε άκουσα να υμνείς τον Γεώργιο Παπαδόπουλο και να καταφέρεσαι κατά του Δημητρίου Ιωαννίδη. Όταν ρωτήθηκες, πώς τα ξέρεις όλα αυτά, απάντησες ότι δεν τα έχεις βιώσει μεν, αφού γεννήθηκες μόλις το 1980, αλλά τα έχεις διαβάσει. Καλό το διάβασμα, αλλά να τα διαβάζεις όλα, όχι μερικά. Συμφωνώ ότι ο Παπαδόπουλος έπεσε, επειδή έπαψε να κάνει τα κέφια των Αμερικανών. Μέχρι να πάψει να τα κάνει, όμως, τα έκανε. Έτσι; Διάβασες, επίσης, ότι ο Παπαδόπουλος είναι εκείνος που απέσυρε τον Νοέμβριο του 1967 τη Μεραρχία που είχε στείλει στην Κύπρο ο Γεώργιος Παπανδρέου το 1964 για την προστασία της Μεγαλονήσου; [ήταν τότε που οι Τούρκοι έκαιγαν τα χωριά της Κύπρου με βόμβες ναπάλμ, πράγμα που ανάγκασε τον Γεώργιο Παπανδρέου να πει το περίφημο: «Εάν η Τουρκία ανοίξη την θύραν του φρενοκομείου, θα εισέλθωμεν και ημείς»] Διάβασες, μήπως, ότι ήταν τόση η οργή τών αξιωματικών της επανακάμπτουσας Μεραρχίας που την αποβίβασαν διασκορπισμένη σε λιμάνια της Β. Ελλάδος και όχι στον Πειραιά, από τον φόβο αντιπραξικοπήματος; Από πού άρχισε, λοιπόν, η τραγωδία του 1974; Από το 1967 και όχι από το 1973, για να μην πω ότι άρχισε από το 1963 ή ακόμη και από το 1960. Θα διαβάσεις, ασφαλώς, και την άποψη ότι τη Μεραρχία απέσυρε ο Παπαδόπουλος κατ’ επιθυμίαν του Μακαρίου. Κι’ αυτό θα διαβάσεις, θα μπερδευτείς, αλλά στο τέλος είμαι βέβαιος ότι θα βγάλεις άκρη.

Διάβασες Ηλία ότι ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Τζόσεφ Λουνς ζήτησε θρασύτατα το καλοκαίρι του 1967 την παραίτηση του Μακαρίου με το αιτιολογικό ότι δεν μπορεί να είναι και παπάς [Αρχιεπίσκοπος] και Αρχηγός Κράτους; Ο Παπαδόπουλος δεν του είπε τότε να μην ανακατεύεται στα εσωτερικά ενός ανεξάρτητου κράτους και μάλιστα μη μέλους του ΝΑΤΟ. Διάβασες ότι της απόπειρας δολοφονίας του Μακαρίου την 15.07.1974 είχαν προηγηθεί άλλες δύο;

Επίσης, επειδή ο Αρχηγός σου είπε ότι έχει καθαρά χέρια, να σου επισημάνω ότι αυτό δεν σημαίνει πως μπορεί να χαιρετά ναζιστικά. Δεν γουστάρω ρε Ηλία καθαρά ναζιστικά χέρια. Ούτε βρώμικα μη ναζιστικά. Γουστάρω καθαρά χέρια σκέτα. Χέρια καθαρά που χαιρετούν με τον πατροπαράδοτο ελληνικό τρόπο που χαιρετούμε εγκάρδια έναν άνθρωπο, μία ομάδα ανθρώπων, ένα πλήθος. Το πολύ-πολύ, αν θέλετε να χαιρετάτε με υψωμένο το χέρι, έχετε τα δάχτυλα της παλάμης ανοιχτά. Θα το πιάσουμε το υπονοούμενο.

Όσο για τις γροθιές που κατάφερες στην Κανέλλη, μήπως Ηλία μου θα έπρεπε να τις προσγειώσεις στο πλαδαρό πρόσωπο π.χ. του Πάγκαλου ή του Βενιζέλου ως υποκατάστατο γιαουρτιού; Είμαι βέβαιος ότι θα σε χειροκροτούσε όλος ο κόσμος.

Ηλία παιδί μου, η έπαρση, η οίηση, η αλαζονεία, το να παίρνουν τα μυαλά σου αέρα τέλος πάντων δεν είναι καλό πράγμα. Σε κάνει αερόστατο, όπως έγινε ο Βενιζέλος. Και τα αερόστατα συνήθως προσγειώνεται ανωμάλως. Άλλο να συνοδεύεις τη γιαγιά μου στο φαρμακείο, για να μη τη ληστέψουν, και άλλο να υμνείς τη χούντα.

Και κάτι ακόμη. Μια που είσαι διαβαστερός και κατέχεις την ελληνικήν, μήπως διάβασες ότι ο Γεώργιος Παπαδόπουλος μετείχε στη σύνθεση του στρατοδικείου που κατεδίκασε σε θάνατο τον Μπελογιάννη; Τυχαίο; Δεν νομίζω! [τί σου μαθαίνω τώρα για «παλιοκομμούνια»!] Μήπως διάβασες για κάτι δολιοφθορείς που έριχναν ζάχαρη στα άρματα μάχης στον Έβρο λίγο πριν την 21.04.1967; Τυχαίο; Πάλι δεν νομίζω! [πάντως δεν ήταν «παλιοκομμούνια»]. Να τα διαβάζεις όλα παιδί μου. Κι’ άμα είσαι τόσο εργατικός και φιλόπατρις όσο φαίνεσαι, γιατί δεν βάζεις πλάτη στον μοναχικό αγώνα που έχει κάνει μέχρι σήμερα ο Σούρλας για την τιμωρία όλων αυτών που εμπλέκονται σε λαθρεμπόριο καυσίμων στις Ένοπλες Δυνάμεις;

Α, και κάτι ακόμα. Όταν διαπράττεις οποιοδήποτε αδίκημα, μην κρύβεσαι για να αποφύγεις το αυτόφωρο. Στάσου εκεί να σε συλλάβουν, να πας στον Εισαγγελέα και να τηρηθεί η νόμιμη διαδικασία, όπως συμβαίνει με κάθε απλό πολίτη. Έτσι αντιδρούν οι άνδρες, ιδία δε οι πολιτικοί άνδρες.

Και το τελευταίο: γιατί ασχολείσαι με τον υπέργηρο Ντερτιλή που είναι έγκλειστος στις φυλακές Κορυδαλλού; Αυτός δεν καταδικάσθηκε ως πραξικοπηματίας, ώστε η Δημοκρατία εν τη μεγαθυμία της να του φερθεί ανθρώπινα. Καταδικάσθηκε για την απάνθρωπη εν ψυχρώ δολοφονία ενός νέου ανθρώπου. Πρόσεχε, διότι έτσι όπως πας θα ζητήσεις σε λίγο την αποφυλάκιση και του Κορκονέα. Αμφότεροι έκαναν ακριβώς το ίδιο πράγμα με τη διαφορά ότι ο ένας έδρασε εν δικτατορία, ενώ ο άλλος εν Δημοκρατία, η οποία σου επιτρέπει να υμνείς τη δικτατορία, ενώ η δικτατορία δεν μου επέτρεπε να υμνώ τη Δημοκρατία [όχι τη Δημοκρατία του Άκη, του Τσουκάτου, του Πρωτόπαππα, του Παπουτσή και των άλλων των παιδιών φυσικά].

Σωτήριος Καλαμίτσης

Posted in Ελλάδα, Ιστορία | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Κ Α Τ Α Ρ Γ Η Σ Ι Σ

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 6 Δεκεμβρίου 2012

Κάτι επίκαιρο…….. από τον ΣΟΥΡΗ (1853-1919)

Κ Α Τ Α Ρ Γ Η Σ Ι Σ

Επειδή καιρούς το Έθνος δυστυχίας διατρέχει,
επειδή ελπίς καμία δεν υπάρχει κατ’ αυτάς,
επειδή και το Ταμείον εις δαπάνας δεν αντέχει
καταργούμεν τας πρεσβείας και αυτούς τους πρεσβευτάς.
Διατάσσομεν αμέσως εις Αθήνας να’ λθουν όλοι,
και αφήνομεν μονάχα τον εν Κωνσταντινοπόλει.

Επειδή ο κόσμος όλος από φόρους εφορτώθη,
επειδή δεν τους σηκώνει και η ράχη των Ελλήνων,
επειδή και ο Τρικούπης κι η πατρίς εχαντακώθη
με τους φόρους των ελαίων, των τσιγάρων και των οίνων,
κι επειδή εφυγαδεύθη εκ της τσέπης μας το χρήμα,
καταργούμεν τους εμμέσους και αμέσους παραχρήμα.

Επειδή στας θέσεις όλας απαιτούνται και προσόντα,
καταργούμεν και τας θέσεις τας μικράς και ανωτέρας,
και προστάζομεν καθέναν βουλευτήν αποτυχόντα,
να εργάζεται δι’ όλης της νυκτός και της ημέρας,
δίχως καν λεπτό να παίρνει …. καταργούμε δε προσέτι
και το δίκαιον ακόμη και το …. άδικον ρουσφέτι.
Καταργούμεν Εφορίας, καταργούμεν Τελωνεία
καταργούμεν και Νομάρχας, καταργούμεν κι αστυνόμους,
καταργούμεν προς τοις άλλοις κάθε μια συγκοινωνία,
καταργούμεν τους στενούς μας και πλατείς σιδηροδρόμους,
καταργούμεν βουλεβάρτα, καταργούμεν και πλατείας
καταργούμεν και τας τόσας περιττάς δενδροφυτείας.

Καταργούμεν και τους Δήμους, καταργούμεν κι Επαρχεία,
καταργούμεν τα μεγάλα και μικρά ουροδοχεία,
και δημόσια προς τούτοις καταστήματα του Κράτους,
καταργούμεν και καμπόσους, δημοσίους αποπάτους.
Καταργούμεν τους συμβούλους, καταργούμεν τους Πρυτάνεις,
καταργούμεν κάθε είδος και διάταγμα δαπάνης.

Καταργούμεν τας μεγάλας και μικράς διοργανώσεις,
καταργούμεν τους στρατούς μας, καταργούμεν και τους στόλους,
καταργούμεν τας εκτάκτους των παρασκευών πιστώσεις,
και τους Γάλλους τους στρατάρχας και τους ιδικούς μας όλους.
Καταργούμεν ατμοβάρεις, καταργούμεν ναυαρχίδας,
καταργούμεν τας Παράλους και τας ατμοτελωνίδας.

Καταργούμεν τας δυνάμεις της ξηράς και της θαλάσσης,
καταργούμεν τας εντόκους και ατόκους πληρωμάς,
καταργούμεν τα ταμεία της Ελλάδος μας συμπάσης,
καταργούμεν δε και όλας τας εδώ οικοδομάς,
κι επιτρέπομεν μονάχα εις το Κράτος ένα σπίτι,
το λαμπρόν φρενοκομείον του Ζωρζή Δρομοκαΐτη.

 
ΑΧ ΡΕ ΜΑΚΑΡΙΤΗ ΣΟΥΡΗ…!!!

Posted in Γλώσσα & Πολιτισμός, Ελλάδα | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Για πάντα μαζί – του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 4 Δεκεμβρίου 2012

Έρωτας είναι να γερνάς με αυτόν που ποθείς και να αντέχεις

Ένα παλιό εντιτόριαλ της LifO, απο τα χρόνια που δεν είχαμε φτιάξει ακόμα το LiFO.gr   Έχω δει πολλές εκδηλώσεις έρωτα και πολλές μ’ έχουν πείσει. Με έναν παράξενο τρόπο, όμως, αυτό που θυμάμαι επίμονα είναι ο έρωτας μιας γηραιάς κυρίας για τον πεθαμένο άντρα της. Ήμουν 25 ετών όταν συνάντησα τη Σέμνη Καρούζου. Εκείνη στα 82, ένας θρύλος της αρχαιολογίας. Αυτή, με τον άντρα της, Χρήστο, θεμελίωσαν το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας – βρήκαν σε μάντρες της Αττικής και τάφρους τους κούρους και τα κύπελλα με την αποσβολωτική τέχνη. Ήταν τύχη που μιλούσα μαζί της. Έμενε στο σπίτι τους στη Δεινοκράτους, μου φέρθηκε με ευγένεια και χωρίς κοκεταρίες.   Βασικά η συζήτηση στράφηκε στην αρχαία τέχνη, το κάλλος και τον έρωτα. Δεν ένοιωθα πολλά πράγματα, διότι δεν είχα εμπειρίες μέσω των οποίων να τα ερμηνεύσω. Όμως με εντυπωσίασαν δύο πράγματα: η εγγύτητα, η φιλικότητα που ένοιωθε για τον Ηρόδοτο (σαν να μιλούσε για κάποιον που έμενε δίπλα της) και η στιγμή που μου έδειξε το κλειστό δωμάτιο του άντρα της.   Δεν είχε πειράξει τίποτα. Στο γραφείο του ήταν μισάνοιχτα ακόμα τα χαρτιά του. Μερικά ρούχα του στην καρέκλα. Τα αντικείμενά του. Δεν υπήρχε τίποτα το ακραίο ή παράξενο. Μόνο η οριστική καθήλωση ενός ανθρώπου πάνω σε έναν άλλο. Σκέφτηκα: «Αυτό λοιπόν είναι ο έρωτας!», ή εν πάση περιπτώσει «ένα άλλο είδος έρωτα» — διότι ως τότε πίστευα ότι ο έρωτας είναι αυτή η σκοτεινή θύελλα που περιγράφει η Σαπφώ, που λύνει τα μέλη και είναι φωτιά που τρέχει κάτω από το δέρμα μας.   Αργότερα είδα την ίδια καθήλωση στην αγαπημένη μου νόνα – τη γιαγιά μου. Είχε ενεργή σεξουαλική σχέση με το νόνο μου έως βαθέος γήρατος, και μετά πέντε παιδιά που είχαν γεννήσει. Δεν τερατολογώ. Όταν πέθανε ο παππούς, η γιαγιά έμεινε στο σπίτι μόνη. Δε μετακίνησε ούτε πιάτο. Έζησε τα λίγα χρόνια που της απέμειναν συνομιλώντας με τη σκιά του μοναδικού άντρα που την άγγιξε!   Έκτοτε έχουν αλλάξει πολλά. Η χημεία του έρωτα έχει αποκωδικοποιηθεί, η απιστία είναι μια παράμετρος κατανοητή και συνηθισμένη, η σεξουαλικότητα πειραματίζεται, η οικογένεια έχει γίνει από κύκλος σκορποχώρι. Ερωτεύονται ακόμα οι άνθρωποι, ασφαλώς. Αν και πιο απότομα. Πιο υστερικά. Πιο σεξουαλικά. Στην ξαφνική θύελλα που θολώνει το μυαλό τους έχουν πια πολλούς τρόπους να προστατευτούν και μια σχεδόν γιάπικη γνώση τού τι θέλουν να πάρουν. Θέλουν σεξ, βεβαίως. Και θέλουν αυτή την εμμονή που είναι και γλυκό βάσανο – και παραδοσιακά ταυτίζουμε με τη ρομαντική αγάπη. Αλλά είναι κακομαθημένοι, οικονομικά αυτάρκεις και ανεξάρτητοι [αυτά για τον Φλεβάρη του 2006, όταν τα έγραφε ο Τσαγκαρουσιάνος στη Lifo]. Και με τις πρώτες δυσκολίες, την κάνουνε λαθραία στο σκοτάδι. Έτσι, ελάχιστοι φτάνουν πια στο τρίτο και πιο ένδοξο στάδιο του έρωτα: την ισόβια σχέση. Τη γέννηση παιδιών από αγάπη. Η μάχη με το χρόνο υποβιβάζεται σε καλοπέραση του σεξ με ολίγη από στούμφο.   Ίσως γι’ αυτό ο ισόβιος έρωτας της γηραιάς κυρίας με είχε πείσει, όπως δε μ’ έπεισαν ποτέ τα μανιοκαταθλιπτικά μειράκια του Χόλυγουντ. Αυτό είναι έρωτας. Να γερνάς με κάποιον άλλον. Να κάνεις μαζί του παιδιά. Να μιλάς μαζί του ακόμα κι όταν έχει πεθάνει. Να θυσιάζεις την εφίδρωση για τη συγκίνηση και τη βλαμμένη ανεξαρτησία (τι να την κάνεις πια!) για το βαθύ δεσμό. Το λένε και οι «επιστήμονες»: ο έρωτας δε γεννήθηκε για fun, γεννή­θηκε για να επιβιώσουμε.   Ασχέτως αν όλοι έχουμε κάνει το κουσούρι μας παντιέρα…  

Lifo, 09/02/2006

Πηγή: www.lifo.gr

Posted in Κοινωνία - Οικονομία - Περιβάλλον | Leave a Comment »

Πώς και γιατί επιτέθηκε η Γερμανία εναντίον των Ελλήνων

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 4 Δεκεμβρίου 2012

του Αθανάσιου Γκότοβου

αναδημοσίευση από την ελληνική έκδοση των Foreign Affairs

Η Ελλάδα ανήκει στον ευρωπαϊκό Νότο και είναι η μόνη χώρα της περιοχής μέχρι σήμερα όπου «αξιολογήθηκε» πολιτικά – με τις διπλές εκλογές της 6ης Μαϊου και της 17ης Ιουνίου του 2012 – το πρόγραμμα χρηματοδότησης που επιβλήθηκε στη χώρα από τους εταίρους της Ευρωζώνης, την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για το οποίο καθιερώθηκε τόσο στον βορειοευρωπαϊκό, όσο και στον ελληνικό τύπο ο ευφημισμός «βοήθεια» ή «πακέτο σωτηρίας». Ταυτόχρονα «αξιολογήθηκαν» πολιτικά και οι πολιτικοί σχηματισμοί που συναίνεσαν στην επιβολή και την εφαρμογή – την όποια εφαρμογή – αυτής της «θεραπείας». Και στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις η αξιολόγηση έδειξε ότι ο πολιτικός χάρτης της Ελλάδας αλλάζει ριζικά και επικίνδυνα. Οι ριζοσπαστικές «αριστερές» και «δεξιές» λύσεις του ελληνικού προβλήματος κέρδισαν πολύ περισσότερους υποστηρικτές, από ό,τι υπολόγιζαν τόσο οι εταίροι-δανειστές, όσο και οι παραδοσιακοί πολιτικοί ταγοί της Ελλάδας.

Η άνοδος της πέραν της Νέας Δημοκρατίας Δεξιάς και της «ριζοσπαστικής» Αριστεράς δεν μπορούν και δεν πρέπει να θεωρηθούν παροδικά φαινόμενα, διότι οι αιτίες που τα προκαλούν δεν είναι συγκυριακές. Η κρίση χρέους, και κυρίως η διαχείριση αυτής της κρίσης από τους ευρωπαίους εταίρους, και ιδιαίτερα από τη γερμανική κυβέρνηση, δεν προκάλεσε μόνο μια πρωτόγνωρη αρνητική κοινωνική αλλαγή στην Ελλάδα, μέσω της δραστικής μείωσης εισοδημάτων και ευκαιριών απασχόλησης. Η «απωλεσθείσα ασφάλεια», για να χρησιμοποιήσουμε τη γνωστή έκφραση του Ulrich Beck [1], δεν αφορά μόνο τις ατομικές βιογραφίες και τις αντίστοιχες προοπτικές. Αφορά και την ασφάλεια του πολιτικού συστήματος που γνώρισε η χώρα μετά τη μεταπολίτευση. Οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις έχουν υποστεί κατακερματισμό [2], υπάρχει μεγάλη ρευστότητα στο πολιτικό τοπίο, οι ισχυρές κυβερνήσεις μοιάζουν πλέον γνώρισμα του παρελθόντος, ενώ οι «αντισυστημικές» ρητορικές και οι αντίστοιχες πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται σε ανοδική πορεία [3]. Μπορεί να μην έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα διαμαρτυρίες τύπου «Οccupy Wall Street» [4], αλλά τόσο η ενισχυμένη Αριστερά, όσο και η επίσης ανεπάντεχα καλπάζουσα Ακροδεξιά δεν ασκούν απλά επί μέρους κριτική στις κυβερνητικές πολιτικές, αλλά αμφισβητούν «το σύστημα», όπως συμβαίνει και με την παγκόσμια διαμαρτυρία εναντίον του καπιταλισμού των χρηματαγορών [5].

Παρότι έχουν διατυπωθεί πολύ συχνά και από πολλούς, «ειδικούς» και άλλους, δεν θα ήταν άσκοπο να συνοψίσουμε τις εξωγενείς και τις ενδογενείς αιτίες της ελληνικής κρίσης χρέους, η διαχείριση της οποίας έχει αρχίσει να ενεργοποιεί επικίνδυνα τον μηχανισμό αποσταθεροποίησης της ελληνικής κοινωνίας.
Η επικράτηση του οικονομικού και πολιτικού νεοφιλελευθερισμού σε παγκόσμια κλίμακα στέρησε τις κοινωνίες από εκείνους τους κανόνες που έθεταν κάποιους φραγμούς στις γνωστές διαθέσεις και πρακτικές του κεφαλαίου, με αποτέλεσμα οι λεγόμενες δυτικές κοινωνίες να έρθουν αντιμέτωπες με πολύ επιθετικές πρακτικές των μεγάλων «ναών» του χρήματος [6] και με πρωτοφανείς κοινωνικές ανισότητες σε ό,τι αφορά την κατανομή του πλούτου, μπορεί να θεωρηθεί ως η κεντρική αιτία, η μήτρα, της κρίσης.
Η δημιουργία μιας παράλληλης οικονομίας των αγορών χρήματος όπου διακινούνται ιλιγγιώδη ποσά και διακυβεύονται πολύ μεγάλα κέρδη, είναι επίσης μια από τις κύριες εξωγενείς αιτίες της ελληνικής κρίσης. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι το «τσουνάμι» που έφτασε στην Ελλάδα ξεκίνησε ουσιαστικά με την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 στις ΗΠΑ.

Η ανάδυση των οικονομιών της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής και η συμπίεση του κόστους παραγωγής αγαθών που διακινούνται σε όλον τον πλανήτη και που για το λόγο αυτό ακυρώνουν την ανταγωνιστικότητα δυτικών εθνικών οικονομιών οι οποίες δεν μπόρεσαν ή δεν πρόλαβαν να προσαρμοστούν στα νέα παγκόσμια δεδομένα, είναι η τρίτη δομική εξωγενής αιτία της κρίσης χρέους.

Η τέταρτη αφορά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη κάτω από τις συνθήκες που προαναφέρθηκαν και χωρίς τις αναγκαίες προσαρμογές είτε της ευρωπαϊκής είτε της ελληνικής οικονομικής πολιτικής.

Η πέμπτη, τέλος, εξωγενής αιτία δεν έχει σχέση τόσο με τη δημιουργία της κρίσης χρέους, όσο με την αναπαραγωγή της. Αφορά τη «θεραπεία» που πρότειναν και επέβαλαν οι δανειστές της Ελλάδας και που οι Έλληνες γνωρίζουν με το όνομα «μνημόνιο». Η ίδια η «θεραπεία» – και όχι τόσο η πλημμελής εφαρμογή της, όπως θα ισχυριστούν αργότερα οι συνταγογράφοι – όξυνε την κρίση, αντί να την μετριάσει [7].

Στις ενδογενείς αιτίες της κρίσης έχει συμπεριληφθεί ο υπερδανεισμός της Ελλάδας, ο οποίος όμως συνδέεται με την ίδια την επιβίωση του πολιτικού συστήματος της χώρας, έτσι όπως αυτό οικοδομήθηκε στην περίοδο της αντιπολίτευσης, με την έννοια ότι το δίκτυο των πελατειακών σχέσεων με τις λαϊκιστικές πρακτικές του δεν μπορούσε να συντηρηθεί παρά μόνο μέσω του εξωτερικού δανεισμού. Έχουν, επίσης, αναφερθεί ως αίτια της κρίσης τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας με τη συναφή ασυμμετρία του δείκτη εξαγωγών και εισαγωγών. Τέλος στις ενδογενείς αιτίες της κρίσης οφείλει κανείς να συμπεριλάβει την αδυναμία (ή απροθυμία) του πολιτικού συστήματος να οικοδομήσει έναν κρατικό μηχανισμό ικανό να εξασφαλίζει μέσω της φορολογικής πολιτικής έσοδα για το δημόσιο ταμείο, ώστε η χρηματοδότηση των κρατικών υπηρεσιών να μην εξαρτάται σε τέτοιο βαθμό από τον εξωτερικό δανεισμό. Η διαφθορά, η απληστία και η ιδιοτέλεια συγκεκριμένων παραγόντων του δημόσιου και ιδιωτικού βίου στη χώρα μνημονεύονται συχνά ως ενδογενείς αιτίες της κρίσης χρέους, και όντως είναι, αλλά ανήκουν στις δευτερογενείς αιτίες. Στο κάτω-κάτω, τάσεις και πρακτικές διαφθοράς υπάρχουν και εκδηλώνονται όταν το πολιτικό σύστημα που είναι υπεύθυνο για την καταπολέμησή τους, τις ανέχεται και τις εργαλειοποιεί δι’ ίδιον όφελος.

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ

Δεν έχουμε ακόμη μια «αξιολόγηση» της διαχείρισης της κρίσης σε άλλες χώρες του Νότου, για να μπορούμε να πούμε αν το ελληνικό πολιτικό φαινόμενο επαναληφθεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και εκεί. Το ότι, όμως, έχει ήδη δημιουργηθεί ένα ψυχολογικό – δίπλα στο οικονομικό – χάσμα μεταξύ του ευρωπαϊκού Βορρά και του ευρωπαϊκού Νότου, είναι γεγονός. Χιλιάδες κείμενα έχουν γραφεί σε εφημερίδες χωρών του Βορρά (π.χ. στη Γερμανία) για τις συλλογικές ευθύνες των χωρών του ευρωπαϊκού νότου για την κρίση, και αντίστοιχα πολλά κείμενα κυκλοφορούν σε εφημερίδες (μέσα) χωρών του Νότου για τη συμβολή του ευρωπαϊκού Βορρά στην κρίση. Είναι σαφές ότι έχει δημιουργηθεί μια «νότια» και μια «βόρεια» ερμηνεία της κρίσης χρέους και γενικότερα της κρίσης του ευρώ στην Ευρώπη [8]. Και οι ερμηνείες αυτές συνοδεύονται από αντίστοιχες περιγραφές για τους «λαούς» των χωρών που είτε υφίστανται την κρίση είτε την χρηματοδοτούν με δάνεια [9].

Επειδή δεν έχουμε ακόμη δεδομένα για τις υπόλοιπες χώρες του Νότου σε ό,τι αφορά την πολιτική αξιολόγηση των πολιτικών λιτότητας που επιβάλλονται για τη θεραπεία της κρίσης χρέους, τα σχόλια θα περιοριστούν στη χώρα όπου αυτά τα δεδομένα υπάρχουν, δηλαδή στην Ελλάδα.

Η κύρια αιτία της πολιτικής αποσταθεροποίησης της μεταμνημονιακής Ελλάδας είναι αναμφίβολα η οικονομική. Τα μέτρα λιτότητας που συμφωνήθηκαν με τους δανειστές είναι τέτοιας έκτασης και δραστικότητας, που όχι μόνον η καθημερινότητα, αλλά τα σχέδια ζωής εκατομμυρίων Ελλήνων ακυρώθηκαν μέσα σε πολύ λίγο χρόνο. Η λέξη «τσουνάμι» που έχει χρησιμοποιηθεί πρόσφατα από τον Έλληνα πρωθυπουργό για την απεικόνιση της ελληνικής κρίσης είναι από τις πιο πετυχημένες, επειδή είναι ρεαλιστική. Από την άλλη μεριά, η διαπλοκή της ελληνικής οικονομίας με τις αντίστοιχες των ευρωπαίων εταίρων δημιούργησε φόβους αλλά και ισχυρά στερεότυπα, ακόμη και μίσος, εναντίον των Ελλήνων σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς οι πολίτες τους άρχισαν να αναρωτιούνται – και σε αυτό «βοήθησαν» ιδιαίτερα τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και ορισμένοι ευρωπαίοι πολιτικοί – τι σημαίνει γι αυτούς προσωπικά η ελληνική κρίση. Πόσο εισόδημα θα χάσουν για να «σωθεί» η Ελλάδα και για ποιο λόγο πρέπει να χάσουν αυτό το εισόδημα, όταν η Ελλάδα εμφανίζεται ως βαρέλι δίχως πάτο, και κυρίως γιατί πρέπει να πληρώνουν εκείνοι για να ζουν οι Έλληνες διαρκώς πέρα από τις δυνατότητές τους.

Αν έτσι προσλαμβάνει ο μέσος πολίτης της Βόρειας Ευρώπης την ελληνική κρίση χρέους, δηλαδή ως πρόβλημα που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα από τους Έλληνες και που πρέπει να λυθεί από εκείνους που το προκάλεσαν και μόνο, αυτό σημαίνει ότι έχει ήδη αναδυθεί η βάση για την αναμόχλευση των στερεοτύπων του παρελθόντος τόσο από τη γερμανική [10], όσο και από την ελληνική [11] πλευρά.

Αυτό που τρία χρόνια σχεδόν μετά την εκδήλωση της απόσυρσης της εμπιστοσύνης των διεθνών χρηματαγορών απέναντι στην Ελλάδα – αλλιώς διατυπωμένο: μετά από την έναρξη της επίθεσης των «αγορών» εναντίον της χώρας – αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ο πολιτικός φορέας (ΠΑΣΟΚ) που κέρδισε τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009 και σχημάτισε κυβέρνηση με άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δεν μπορούσε τότε να διανοηθεί ότι η εκλογική του νίκη θα ισοδυναμούσε λίγους μήνες αργότερα με τον πολιτικό του θάνατο. Ο λόγος είναι απλός και έχει διατυπωθεί πολλές φορές από σημαίνοντα στελέχη του πρώην κυβερνητικού κόμματος: το βάρος που η τότε κυβέρνηση ανέλαβε να σηκώσει στους ώμους της ήταν δυσανάλογο για τις αντοχές της και γενικά πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που τα κυβερνητικά κόμματα στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης είχαν συνηθίσει και άντεχαν πολιτικά να σηκώνουν. Όταν αυτό έγινε αντιληπτό, το κόμμα αυτό δεν είχε ούτε την τόλμη, ούτε την πολιτική σοφία να προτείνει μια πολυκομματική κυβέρνηση που μετά την εκδήλωση της κερδοσκοπικής επίθεσης θα ήταν ίσως η πιο ενδεδειγμένη λύση για τη χώρα. Το πολιτικό αυτό σφάλμα οδήγησε στο να απωλέσουν την αξιοπιστία τους τόσο η κυβέρνηση – η οποία καθησύχαζε τους πολίτες ότι η κατάσταση δεν είναι και τόσο τραγική – όσο και η αντιπολίτευση, η οποία εστίαζε μόνο στο πώς θα ανεβάσει με φόντο την κρίση τα εκλογικά της ποσοστά. Η αντιπολίτευση έχασε έτσι την ευκαιρία να δείξει ότι αισθάνεται την ανάγκη να συστρατευθεί σε μια κοινή προσπάθεια για την αποτροπή της πτώχευσης, η οποία θα ερχόταν αναγκαστικά είτε με τη μορφή της στάσης πληρωμών, είτε με τη μορφή της δραστικής μείωσης των εισοδημάτων, και συνεπώς της αγοραστικής δύναμης του μέσου Έλληνα και ιδιαίτερα του οικονομικά αδύνατου.

Ο κανόνας, ότι όποιος διαχειρίζεται στην Ελλάδα αυτή την κρίση εντός του πλαισίου που του επιβάλλουν – για τους δικούς τους λόγους – οι δανειστές πεθαίνει πολιτικά, απειλεί πλέον όλα τα «συστημικά» κόμματα, ανεξαρτήτως του εάν αυτά είχαν στο παρελθόν εμπειρία διακυβέρνησης ή όχι. Οι πολίτες που προτιμούν «αντισυστημικά» κόμματα, καθώς βιώνουν πρωτόγνωρες και οδυνηρές επεμβάσεις της πολιτικής με τις οποίες μειώνεται πλαγίως (με τους έμμεσους φόρους), και ευθέως (με τις περικοπές των αποδοχών), το εισόδημά τους, χωρίς να βλέπουν ταυτόχρονα αντίστοιχες επεμβάσεις που να μειώνουν τις τιμές βασικών καταναλωτικών αγαθών (καθώς αυτές, με βάση τη φιλοσοφία του «συστήματος», διαμορφώνονται αυτόνομα από τις δυνάμεις της αγοράς και όχι της πολιτικής), βγάζουν το συμπέρασμα ότι οι «συστημικοί» διαχειριστές είναι ανίκανοι και κυνικοί, ότι δεν μπορούν και δεν θέλουν να νιώσουν την αγωνία του Έλληνα που φτωχαίνει και βρίσκεται σε απόγνωση. Τα στατιστικά επιχειρήματα των διαχειριστών δεν τους αγγίζουν και όσο αισθάνονται ότι θα βρίσκονται και αύριο εκτός νυμφώνος, ριζοσπαστικοποιούνται πολιτικά είτε προς τα αριστερά, είτε προς τα δεξιά. Ο μεταρρυθμιστικός λόγος των διαχειριστών της κρίσης – είτε ως απαίτηση από την πλευρά των δανειστών, είτε ως λογοδοσία από την πλευρά των κυβερνώντων – παύει να τους αφορά από τη στιγμή που αυτός συμπίπτει χρονικά με τη δική τους εξαθλίωση. Με αυτή την έννοια, η άποψη ότι οι Έλληνες ψηφοφόροι ριζοσπαστικοποιούνται και εγκαταλείπουν τα παραδοσιακά κόμματα, επειδή αυτά έχουν απωλέσει τη δυνατότητα να ικανοποιούν πελατειακά αιτήματα [12], είναι από ένα σημείο και μετά προβληματική. Δεν υπάρχουν μόνον εξοργισμένοι Έλληνες επειδή κόπηκαν (κάτι για το οποίο ούτως ή άλλως υπάρχουν ισχυρές αμφιβολίες) τα «ρουσφέτια», αλλά επειδή υποχωρεί το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, είτε είχαν την πρόθεση να ζητήσουν «ρουσφέτια», είτε όχι [13].

Αυτή είναι η βασική γεννήτρια του αντισυστημικού κλίματος ανάμεσα στους Έλληνες ψηφοφόρους, τρία χρόνια σχεδόν μετά το ξέσπασμα της κρίσης χρέους. Το γεγονός, μάλιστα, ότι προς τα ίδια αντισυστημικά κόμματα ή κόμματα με αντισυστημική ρητορική στρέφονται μαζί με τους «χαμένους» του μνημονίου και οι μέχρι χθες – και ίσως μέχρι σήμερα – προνομιούχοι του προηγούμενου καθεστώτος [14], δεν αλλάζει κάτι στον κανόνα ότι «όποιος διαχειρίζεται την κρίση χρέους στην Ελλάδα με τους όρους του Μνημονίου, κινδυνεύει να πεθάνει πολιτικά» και ότι ο θάνατός του ουσιαστικά εξαρτάται από τους αρχιτέκτονες των λεγόμενων πολιτικών λιτότητας.

ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΩΝ

Για τη διαμόρφωση του τύπου της «θεραπείας» που επιβλήθηκε στην πολιτική τάξη της Ελλάδας και δι’ αυτής στους Έλληνες από τους δανειστές της, όταν οι διεθνείς «αγορές» απέσυραν την εμπιστοσύνη τους από την Ελλάδα, πρωτοστάτησε η γερμανική κυβέρνηση. Δεν ήταν η μόνη ευρωπαϊκή κυβέρνηση που επέμεινε σε μια επώδυνη συνταγή, αλλά εκείνη που με το ειδικό οικονομικό και πολιτικό βάρος της χώρας που εκπροσωπεί θα μπορούσε να οδηγήσει τους μικρότερους εταίρους που κινούνται στη γερμανική σφαίρα επιρροής σε μια πιο ισορροπημένη και φιλοευρωπαϊκή «θεραπεία». Είναι αυτή η σκληρή γραμμή της αδυσώπητης λιτότητας που άλλαξε το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα μετά το 2010. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά την καθημερινότητα εκατομμυρίων Ελλήνων, αλλά παράλληλα την πολιτική και την κοινωνική ζωή [15]. Οι πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν εκβιαστικά στη χώρα ανέτρεψαν, όπως έδειξαν καθαρά οι δύο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις και όπως δείχνουν οι σημερινές δημοσκοπήσεις, τον πολιτικό προσανατολισμό πολύ μεγάλου μέρους του πολιτικού φάσματος, αποδυναμώνοντας δραματικά τα πολιτικά κόμματα που διαχειρίστηκαν την κρίση και συνεπώς ήταν υποχρεωμένα να δεχθούν τους εκβιασμούς των δανειστών, οι οποίοι απειλούσαν με την εναλλακτική λύση της επίσημης πτώχευσης, κάτι που θα μπορούσε να σημάνει και το τέλος του πολιτικού βίου των εν λόγω («συστημικών») κομμάτων.

Η πολιτική ελίτ της χώρας, συνηθισμένη στη διευθέτηση της συνηθισμένης ρουτίνας της «διανομής», βρέθηκε ξαφνικά μπροστά σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση, την κρισιμότητα της οποίας επέτειναν οι ερασιτεχνισμοί της ηγεσίας του κόμματος που κέρδισε τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2011 αλλά και τα ανύπαρκτα αντανακλαστικά του ίδιου κόμματος (ΠΑΣΟΚ), καθώς επίσης η τακτική, εκείνη την περίοδο, του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης που έβλεπε τις δυσκολίες της κυβέρνησης να διαχειριστεί το πρόβλημα ως ευκαιρία για την εξασφάλιση εκ μέρους της πολιτικού κεφαλαίου και για αναρρίχηση στην εξουσία. Όταν το κόμμα αυτό (Νέα Δημοκρατία) προς το τέλος του 2011 αναγκάστηκε να αλλάξει στάση και προσχώρησε στη ρητορική των αναγκαίων θυσιών για τη «σωτηρία της χώρας», οι πολιτικές διαθέσεις του εκλογικού σώματος είχαν ήδη αλλάξει και οι τέσσερις περίπου στους δέκα Έλληνες είχαν αρχίσει να προσανατολίζονται σε «αντισυστημικά» – δηλαδή «αντιμνημονιακά» – κόμματα. Όχι επειδή αυτά πρότειναν κάποια ορθολογικότερη, κοινωνικά δίκαιη και κυρίως ρεαλιστική λύση, αλλά για δύο λόγους: επειδή τα όρια της «προσφοράς» των συστημικών κομμάτων είχαν εξαντληθεί – οι δανειστές δεν άφηναν κανένα περιθώριο για κάτι καλύτερο – και επειδή ένας αναδυόμενος «πατριωτισμός» των φτωχών και των εξαθλιωμένων δεν μπορούσε να συμβιβαστεί με την υποταγή σε γερμανικές συνταγές οι οποίες, εκτός των άλλων, εμπεριείχαν και ισχυρές δόσεις προσβολής και ύβρης απέναντι στους Έλληνες. Η δημόσια ανάγνωση και η δημόσια ερμηνεία της κρίσης χρέους από τους δανειστές – η οποία είναι πολύ διαφορετική από την ιδιωτική – δεν επέτρεψε σε πολλούς Έλληνες ψηφοφόρους να διακρίνουν χρησιμότητα και καλή διάθεση στη συνταγή των τελευταίων. Απέρριψαν όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά και για «πατριωτικούς» λόγους τη συνταγή και μαζί με αυτή και τους εκτελεστές της.

Και εδώ γεννάται ένα μείζον πολιτικό και θεωρητικό ερώτημα:

Αν δεχθούμε το προφανές, το ότι δηλαδή οι πολιτικές διαχείρισης της κρίσης χρέους για την Ελλάδα που ουσιαστικά αποτελούν ένα μίγμα από μέτρα λιτότητας και «μεταρρυθμίσεις» νεοφιλελεύθερης κοπής, δεν είναι πρωτοβουλία της εγχώριας, ελληνικής πολιτικής ελίτ, αλλά επιβλήθηκαν σε αυτή από ισχυρούς εξωγενείς παράγοντες, τότε ποια είναι ακριβώς τα πολιτικά κίνητρα αυτών των παραγόντων, και ιδιαίτερα της Γερμανίας; Είναι δυνατόν να δεχθούμε ότι οι «δεξαμενές» της νεοφιλελεύθερης πολιτικής σκέψης στη χώρα αυτή, οι σύμβουλοι της ηγεσίας, είναι τόσο προκλητικά ανεπαρκείς, ώστε να μη μπορούν να σκεφτούν ότι παρόμοιες πολιτικές οδηγούν αναγκαστικά σε πολιτική και κοινωνική αποσταθεροποίηση της Ελλάδας, και συνεπώς της νοτιοανατολικής Ευρώπης; Είναι δυνατόν οι «σοφοί» να μην κατάφεραν να πείσουν τους ηγέτες της χώρας αυτής ότι τόσο δραστικές ανατροπές στην καθημερινή ζωή των Ελλήνων δεν μπορούν να απορροφηθούν εύκολα από το «σύστημα» και ότι οι πολίτες της χώρας αυτής δεν θα μείνουν πιστοί στις πολιτικές δυνάμεις που εκτελούν μια αντικοινωνική συνταγή «σωτηρίας», επειδή βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο;

Υπάρχουν τρία σενάρια που απαντούν στο παραπάνω ερώτημα, ίσως το πιο κρίσιμο ερώτημα που μένει μέχρι σήμερα αναπάντητο σε ό,τι αφορά την τρέχουσα γερμανική πολιτική για τη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Σύμφωνα με το πρώτο, η «θεραπεία» που επέβαλε η γερμανική κυβέρνηση στην Ελλάδα είχε κυρίως εσωτερική χρησιμότητα. Με άλλα λόγια, η αυστηρότητα της Merkel, του Schäuble, του Rösler, του Söder και πολλών άλλων δημοσίων προσώπων στη Γερμανία μεταφράζεται σε ψήφους υπέρ των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού. Για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση του Έλληνα Προέδρου της Δημοκρατίας [16], η Ελλάδα «μαστιγώθηκε» για να βγει ο κομματικός λογαριασμός του γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού. Σύμφωνα πάντοτε με το ίδιο σενάριο, η πολιτική αποσταθεροποίηση που προέκυψε για τη χώρα από την εφαρμογή των πολιτικών του «μνημονίου» υπήρξε μια παράπλευρη απώλεια που δεν είχε υπολογιστεί και δεν είχε ληφθεί υπόψη από τους σχεδιαστές των πολιτικών αυτών – εκ παραδρομής.

Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο, η επιβολή σκληρών όρων δανεισμού στην Ελλάδα σχετίζεται με ένα γενικότερο σχέδιο της Γερμανίας για πολιτική ηγεμονία στην Ευρώπη [17], με την έννοια ότι επιδίωξη της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας είναι να συνδέσει τη βοήθεια προς τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου με την επιβολή γερμανικών όρων στη νέα Ευρώπη της μετά την κρίση εποχής. Με βάση αυτή τη λογική, οι εξαρτημένες οικονομικά χώρες θα συναινέσουν εξ ανάγκης στις γερμανικές πολιτικές δανεισμού, προκειμένου να «σωθούν» οι ίδιες μέσω της «σωτηρίας» της πολιτικής τάξης που επιχειρεί την (τρόπος του λέγειν) διαπραγμάτευση με τους δανειστές.

Σύμφωνα με το τρίτο σενάριο, μια μερίδα της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας σε χώρες λ. χ. όπως η Ολλανδία, η Γερμανία και η Φινλανδία επιχείρησε από κοινού και με συντονιστή τη γερμανική κυβέρνηση να δοκιμάσει στην πράξη την ιδέα της δημιουργίας μιας μικρότερης Ευρωζώνης, η οποία θα περιλαμβάνει μόνο τις χώρες με σταθερές και εύρωστες οικονομίες. Επομένως η κρίση των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα «τεστ αντοχής» των σημερινών εθνικών οικονομιών της Ευρωζώνης και ταυτόχρονα ως ένα τεστ ανίχνευσης της «μεταρρυθμιστικής βούλησης» των πολιτικών ηγεσιών των δοκιμαζόμενων χωρών να υιοθετήσουν στοιχεία του οικονομικού μοντέλου των χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά.

Ποιο από τα τρία αυτά σενάρια βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα; Υπάρχει κάτι που να μας κάνει να πιστεύουμε με σχετική βεβαιότητα ότι από τα τρία εκείνο που βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι το τελευταίο;

ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

Η απάντηση είναι αρνητική. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι το επικρατέστερο σενάριο είναι η προσπάθεια αναδιάταξης της Ευρωζώνης με τη Γερμανία να παίζει μελλοντικά στη συρρικνωμένη πλέον νομισματική ένωση πολύ πιο δραστικό ρόλο από ό,τι παίζει ήδη σήμερα. Υπάρχουν, όμως, ισχυρές ενδείξεις ότι αυτό τα σενάριο είναι βάσιμο και ότι όσοι υποστήριξαν την ύπαρξή του δεν εξέφραζαν απλώς τον συνηθισμένο αντιγερμανισμό του ευρωπαϊκού Νότου, όπως έχει γραφεί από ορισμένους [18]. Ποιες είναι αυτές οι ενδείξεις;

Η πρώτη είναι η ανεξήγητη – αν αποκλείσει κανείς αυτό το σενάριο – επιμονή της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας, προσωποποιημένης στη γερμανίδα καγκελάριο ως συνισταμένης των τάσεων του κυβερνητικού συνασπισμού εξουσίας, να επιβάλει μια από τις χειρότερες «θεραπείες» για την ελληνική κρίση χρέους, δηλαδή μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος και την περιστολή των κρατικών δαπανών που αποσταθεροποίησαν την ελληνική κοινωνική και πολιτική κατάσταση πραγμάτων. Η επιμονή αυτή ήταν και παραμένει πολύ συστηματική και συνεπής για να αποδοθεί σε «λάθος εκτίμηση» της ελληνικής κατάστασης από τους τεχνοκράτες του Βερολίνου ή μόνο στον «εγκλωβισμό» της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας στις ισχυρές αντιευρωπαϊκές τάσεις που παρατηρούνται σήμερα στη γερμανική κοινή γνώμη.

Η δεύτερη σχετίζεται με τις διαρκείς παρεμβάσεις πολιτικών και οικονομικών παραγόντων, κατά κανόνα αξιωματούχων, ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών οι οποίοι προκαταλαμβάνουν την αποτυχία οποιουδήποτε προγράμματος «βοήθειας» για την Ελλάδα και οι οποίοι προτείνουν μονότονα μία και μόνη λύση: την όσο το δυνατόν ταχύτερη έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη για να απαλλαγεί το ευρώ από μία διαρκή πληγή και οι βορειοευρωπαίοι φορολογούμενοι από μια διαρκή και άσκοπη αιμορραγία. Η κεντρική ιδέα των παρεμβάσεων αυτών είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί ήδη μια χαμένη υπόθεση [19].

Η τρίτη ένδειξη αφορά το γεγονός ότι ισχυρή μερίδα των γερμανικών μέσων ενημέρωσης εκδήλωσε από την αρχή της κρίσης, και πριν ακόμη προκύψει η «θεραπεία» των μνημονίων, μια πολύ έντονα αρνητική στάση απέναντι στην Ελλάδα και τους Έλληνες εν γένει ως εταίρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κεντρικό μήνυμα αυτής της αρθρογραφίας ήταν ότι οι Έλληνες είναι μια ειδική περίπτωση σε όλες τις διαστάσεις: οικονομική, πολιτική, πολιτισμική. Σύμφωνα με τη θέση αυτή, η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση – πολύ περισσότερο, στην Ευρωζώνη – υπήρξε πολιτικό σφάλμα που πρέπει τώρα να διορθωθεί, προκειμένου να προχωρήσει μπροστά η Ευρώπη, χωρίς «βαρίδια». Το βασικό εργαλείο για τη διατύπωση αυτού του μηνύματος ήταν (και παραμένει) η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε για την περιγραφή της Ελλάδας και των Ελλήνων. Δεν πρόκειται, όπως παλιότερα με την κριτική στον κομμουνισμό, για το λεξιλόγιο της κριτικής ενός συστήματος, μιας προβληματικής προσωπικότητας ή μιας διεφθαρμένης ελίτ, αλλά για ένα εθνοτικό λεξιλόγιο περιγραφής των Ελλήνων συλλήβδην ως τύπο ανθρώπου. Το νέο αυτό για τα γερμανικά μεταπολεμική δεδομένα λεξιλόγιο αποτελεί το γλωσσικό ένδυμα μιας ιδεολογικής τάσης για εθνοτική σκέψη στη γερμανική κοινή γνώμη, τάση όμως που είναι κοινή με αντίστοιχες και σε άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες του Βορρά. Αν η γλώσσα με την οποία διεκπεραιώθηκε και διεκπεραιώνεται η επίθεση [20] εναντίον της Ελλάδας και των Ελλήνων συλλογικά έμοιαζε αδιανόητη πριν από λίγα χρόνια, μετά την ελληνική κρίση χρέους όχι μόνο αποτολμήθηκε η χρήση της, με πρόσχημα την ελευθερία του λόγου – κάτι που ακόμη, ευτυχώς, δεν ισχύει για άλλες συλλογικότητες με επίσης πολύ δύσκολη ιστορία με το γερμανικό κράτος και τα όργανά του – αλλά έγινε απολύτως συντονισμένα, δίνοντας την εντύπωση ότι υπάρχει «πολιτικός μαέστρος» που κρατά τη μπαγκέτα της δημοσιογραφικής ορχήστρας. Το «καψόνι» στην Ελλάδα, αν με την έννοια αυτή αποδώσουμε στην Ελληνική τον όρο «Griechnland-Bashing», υπήρξε πολύ συστηματικό και συντονισμένο για να δεχθούμε ότι προέκυψε τυχαία.

Είναι κυρίως αυτό το τελευταίο που μας οδηγεί στο να δεχθούμε ότι το τρίτο από τα σενάρια που κυκλοφορούν για τη γερμανική στάση απέναντι στην ελληνική κρίση χρέους ίσως είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα σε σύγκριση με τα άλλα δύο, χωρίς να αποκλείεται ότι τα άλλα δύο δεν υπηρετούνται από αυτό. Προφανώς υπηρετούνται.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ

Ακόμη και ένας περιστασιακός αναγνώστης του γερμανικού τύπου θα βίωνε προς τα τέλη του 2009 ένα ισχυρό σοκ διαβάζοντας τα ρεπορτάζ, τις αναφορές και τις αναλύσεις πολλών αρθρογράφων για την Ελλάδα και τους Έλληνες, αναφορές που άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη ένταση επαναλαμβάνονται και ανακυκλώνονται μέχρι σήμερα.

Το πρώτο στοιχείο του σοκ είναι ότι τα δημοσιεύματα έμοιαζαν συντονισμένα, δεν ήταν τυχαία. Είχε κανείς την αίσθηση ότι ισχυρή μερίδα της γερμανικής πολιτικής ελίτ επιχειρούσε να καθιερώσει έναν συγκεκριμένο λόγο περί Ελλήνων και ότι οι αρθρογράφοι λίγο – πολύ προσάρμοζαν το ύφος και το περιεχόμενο των κειμένων τους σ’ αυτή τη γραμμή. Ήταν η εποχή που ξεκινούσε μια επίθεση όχι μόνον ενός – όπως πολύ πρόχειρα επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί αργότερα μέσω της συσχέτισης μόνον της εφημερίδας Bild με τον ανθελληνικό λόγο – αλλά πολλών μέσων, έντυπων και ηλεκτρονικών, κεντρικών και περιφερειακών, σοβαρών και εντυπωσιοθηρικών, εναντίον των Ελλήνων συλλήβδην, στα πλαίσια μιας εθνοτικής ερμηνείας της κρίσης, μιας ερμηνείας που βλέπει τις αιτίες της κρίσης χρέους στον χαρακτήρα των Ελλήνων. Ήταν μια προδρομική εκδοχή του «όλοι μαζί τα φάγαμε», αλλά σε δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο: όλοι μαζί τα φάγατε, γιατί ανήκει στο χαρακτήρα σας να τα τρώτε… [21]

Ο εθνοτικός λόγος περί Ελλήνων ήταν το δεύτερο στοιχείο του σοκ. Χαρακτηρολογικές αφηγήσεις ακούει κανείς στα καφενεία, πραγματικά και τηλεοπτικά. Αλλά λόγο για τους εθνικούς χαρακτήρες από επίσημα χείλη, από διάσημους οικονομολόγους, από σημαίνοντα πολιτικά στελέχη, από σοβαρούς τηλεπαρουσιαστές σε μια χώρα που ακόμη διαχειρίζεται ένα πολύ βαρύ παρελθόν με τον εθνοτικό λόγο ως καθεστωτικό λόγο την περίοδο 1933-1945, δεν περίμενε ομολογουμένως να ακούσει κανείς από επίσημα γερμανικά χείλη. Μέχρι την πτώση του τείχους ακόμη και η λέξη πατρίδα ήταν περίπου απαγορευμένη στον δυτικογερμανικό δημόσιο λόγο, εξ αιτίας της κατάχρησης της ιδέας και της λέξης από τους ναζί. Στην ανατολική πλευρά την άκουγε κανείς πιο συχνά, αλλά πάντοτε συνοδευόμενη από το επίθετο σοσιαλιστική. Το τείχος έπεσε το 1989 και μαζί με αυτό έπεσαν και αρκετά ταμπού. Η λέξη Deutschland άρχισε να επανεμφανίζεται στο προσκήνιο, δειλά στην αρχή, μέχρι που αντικατέστησε το υποκατάστατο BRD αργότερα. Ακόμη και η πιο απαγορευμένη λέξη της ψυχροπολεμικής περιόδου, το επίθετο ‘national’, άρχισε να κάνει την εμφάνισή του και να διεκδικεί επαξίως τη θέση του δίπλα στο συνθετικό bundes- όταν γίνεται λόγος για εθνικά προγράμματα, πλάνα και επιτροπές. Η αίσθηση που είχε κανείς μετά την ένωση των δύο γερμανικών κρατών ήταν ότι τα είδωλα και οι γλωσσικές (ιδεολογικές) συμβάσεις του ψυχρού πολέμου άρχισαν να ξεφτίζουν, με μία εξαίρεση: τον λόγο περί Εβραίων. Αρνητικές αναφορές στους Εβραίους ως λαό, αλλά και κριτική στις πολιτικές του κράτους του Ισραήλ συνεχίζουν να είναι απαγορευμένα στη σημερινή Γερμανία, τουλάχιστον στην κεντρική σκηνή [22].

Το τρίτο σημείο του σοκ είναι ότι οι αναφορές για τους Έλληνες και την Ελλάδα με αφορμή την κρίση χρέους, οι οποίες ξεκίνησαν στα τέλη του 2009 από τη Γερμανία και μετά απλώθηκαν σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, θύμιζαν ως προς τη δομή και τη γλώσσα τον γερμανικό αντισημιτικό λόγο του παρελθόντος. Τούτο αφορά τόσο τα ίδια τα κείμενα που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα, αλλά και τον σχολιασμό που επεφύλασσαν στα κείμενα οι αναγνώστες τους μέσω του διαδικτύου. Η εικόνα του Έλληνα δέχθηκε μέσα από χιλιάδες εχθρικά άρθρα και σχόλια μια πρωτόγνωρη στη μεταπολεμική Ευρώπη επίθεση η οποία δεν άγγιζε απλώς τα όρια του ρατσισμού: ήταν προϊόν φυλετικής σκέψης. Όχι από χείλη αμόρφωτων, απαίδευτων ανθρώπων, αλλά από επίσημα χείλη και αντίστοιχες γραφίδες. Ήταν ένας ανθελληνικός λόγος των καλλιεργημένων. Γερμανικές φωνές που πήγαν κόντρα σ’ αυτό το ρεύμα υπήρξαν, αλλά ήταν πολύ λίγες.

Η υπόθεση ότι ένα τμήμα της γερμανικής πολιτικο-οικονομικής ελίτ έπαιξε μετά το 2009 με την ιδέα του εξαναγκασμού της Ελλάδας σε έξοδο από την Ευρωζώνη με παράλληλη αναδόμηση της νομισματικής ένωσης, δεν μοιάζει πλέον και τόσο τραβηγμένη. Ούτε φαίνεται τώρα υπερβολική η υπόθεση ότι μέσω της επίθεσης εναντίον των Ελλήνων επιχειρήθηκε μια μοντέρνα παιδαγωγική του δέους, τόσο προς την ίδια την Ελλάδα, όσο και προς άλλες χώρες του Νότου, με στόχο την αποδοχή από τις κοινωνίες, μέσω του εκφοβισμού, μέτρων που βελτιώνουν ίσως τους οικονομικούς δείκτες προς την κατεύθυνση της κατηγορικής προσταγής των «αγορών», αλλά δημιουργούν κοινωνικά ναυάγια και πριονίζουν την ίδια την κοινωνική συνοχή και αποσταθεροποιούν πολιτικά τη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Από πλευράς περιεχομένου, η κυρίαρχη τάση στη γερμανική αρθρογραφία αφηγείται την οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας ως πολιτισμική παρακμή. Σ’ αυτή την αφήγηση, όλες οι άλλες παράμετροι είναι ομαλές, εκτός από τους Έλληνες που είναι απροσάρμοστοι και τριτοκοσμικοί, μη Ευρωπαίοι. Η λέξη Έλληνας χρησιμοποιείται αδιακρίτως για ο,τιδήποτε είναι ελληνικό: το πολιτικό σύστημα της χώρας, η οικονομική ελίτ, διεφθαρμένοι αξιωματούχοι, πρακτικές μικρής και μεγάλης διαφθοράς στην καθημερινή ζωή, εικονικές συντάξεις, φακελάκι, αναρχικοί και απεργίες. Το πιο συνηθισμένο ουσιαστικό που συνοδεύει τις περιγραφές για την Ελλάδα στη γερμανική αρθρογραφία είναι η λέξη χάος. Οι δομές εξαφανίζονται. Το οικονομικό και το πολιτικό σύστημα δεν είναι τα κατ’ εξοχήν αντικείμενα της κριτικής. Ακόμη και όταν ασκείται κριτική στο σύστημα, αυτή δεν εστιάζει στις στρεβλές δομές, σε ομάδες προνομιούχων που υπερασπίζονται συγκεκριμένα συμφέροντα με ή χωρίς την κρίση. Εστιάζει στο γεγονός ότι οι δομές και τα συστήματα είναι ελληνικά. Και ως τέτοια δεν είναι δυνατόν να είναι καλύτερα. Οι Έλληνες εμφανίζονται συλλήβδην ως λαός παρασιτικός, που ζει εις βάρος των εργατικών και προνοητικών λαών του Βορρά, που δεν παράγει πλέον τίποτε αξιόλογο, που εξαπατά τους εταίρους στην Ευρώπη και – σαν να μην έφταναν όλα αυτά – που εδώ και δεκαετίες ζει πέρα από δυνατότητές του, με τα χρήματα των δανειστών. Και το χειρότερο απ’ όλα: αντί να δείχνει ευγνωμοσύνη που τον βοηθάμε με το μνημόνιο τώρα που έχει ανάγκη, συμπεριφέρεται με αχαριστία θυμίζοντάς μας διαρκώς τις ευθύνες μας για το Ολοκαύτωμα.

Οι εγχώριοι πολλαπλασιαστές των βορειοευρωπαϊκών ετεροπροσδιορισμών του Έλληνα υιοθέτησαν αυτά τα στερεότυπα και τα αναπαρήγαγαν για να εμπεδώσουν ακόμη περισσότερο το μήνυμα ότι για την κρίση χρέους ευθύνονται αποκλειστικά οι Έλληνες [23]. Εμφανίστηκαν λ.χ. στο προσκήνιο επίσημοι αξιωματούχοι που έδιναν συνεντεύξεις για μάθει η Ευρώπη πόσοι έπαιρναν παράνομα εικονικά βοηθήματα στη Ζάκυνθο, αλλά και ανεπίσημοι που έκαναν κριτική στην τρόικα ότι δεν είναι αρκετά ανάλγητη, όσο χρειάζεται ειδικά για τους Έλληνες, που μόνο με εξωτερική πίεση μπορούν να διορθωθούν. Στο ήδη γκρίζο χρώμα της γερμανικής ελληνογραφίας δεν δίσταζαν κάποιοι να προσθέτουν κι άλλο μαύρο. Και εδώ υπάρχει ένα καίριο παιδαγωγικό ερώτημα: Πώς μπορεί να ανατραφεί μια νέα γενιά Ελλήνων μέσα σε ένα κλίμα στιγματισμού, εξωτερικού και εσωτερικού, της συλλογικής τους αυτοεικόνας; Με τι θετικό από την πατρίδα τους θα ταυτιστούν τα Ελληνόπουλα μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό των ανθελληνικών περιγραφών; Και τι γίνεται με τις ελληνογερμανικές σχέσεις;

Οι εθνοτικές αναγνώσεις της κρίσης, οι ερμηνείες που βλέπουν τις αιτίες της στον εθνικό χαρακτήρα των Ελλήνων, δεν είναι απλώς λανθασμένες. Είναι παιδαγωγικά επικίνδυνες. Η οικονομική κρίση που βιώνει και θα βιώνει ακόμη η χώρα δεν οφείλεται στον «χαρακτήρα» των κατοίκων της. Είναι εξόχως προσβλητικό να εκπέμπει κανείς στη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, οι οποίοι δεν έφτασαν να ζήσουν ποτέ όπως ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης, το μήνυμα ότι έζησαν σαν πλούσιοι, ενώ ήταν φτωχοί. Όλες οι δικτατορίες – συμπεριλαμβανομένης της δικτατορίας των «αγορών» – επιδιώκουν να αναδειχθούν σε καθεστώτα αλήθειας για τους υπηκόους τους. Δεν είμαστε όμως υποχρεωμένοι να δεχθούμε ως αλήθεια την εκδοχή των οπαδών του νεοφιλελευθερισμού για τα ελληνικά πράγματα. Οι περισσότεροι Έλληνες – γιατί υπάρχουν και μερικοί που όχι μόνο δεν πλήττονται από την κρίση αλλά, όπως σε κάθε δύσκολη εποχή, πλουτίζουν από αυτήν – υφίστανται σήμερα τις συνέπειες μιας αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην οικονομική λογική, των «αγορών», και μιας εθνικής οικονομίας άκρως εξασθενημένης, εξ αιτίας των διαχρονικών συμπεριφορών μιας πολιτικής ελίτ που δεν κατάφερε να θωρακίσει τη χώρα απέναντι στην επιθετική διάθεση του σύγχρονου διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο βαθμό που η ελίτ αυτή προκύπτει από την πολιτική συμπεριφορά των Ελλήνων, είναι σαφές ότι πρέπει να αποδεχθούμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί επειδή δεν θελήσαμε ή δεν μπορέσαμε να την αντικαταστήσουμε. Αλλά η νέα γενιά δεν έχει ευθύνη. Από τη σκοπιά των «αγορών», η ευθύνη είναι εξ ορισμού συλλογική: θα την πληρώσουν οι οικονομικά αδύναμοι Έλληνες γενικώς, και περισσότερο από όλους αυτοί που δεν έχουν καμία ευθύνη: οι νέοι.

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΑΞΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ ΠΑΙΧΤΕΙ

Δεν είναι γνωστό τι πρόκειται να συμβεί αν οι Έλληνες αποφασίσουν να αναθέσουν στις επόμενες εκλογές τη διαχείριση της κρίσης σε «αντισυστημικούς» διαχειριστές που θα επιχειρήσουν να θέσουν τη μελλοντική διαχείριση εκτός του σημερινού πλαισίου ή και κόντρα σε αυτό. Μπορούμε όμως να φανταστούμε ότι όχι μόνο η φτώχεια των Ελλήνων θα ενταθεί σε μια τέτοια περίπτωση, αλλά και ότι είναι πολύ πιθανό η κοινωνική αποσταθεροποίηση να λάβει τέτοιες μορφές που να μην είναι πλέον αντιστρέψιμη. Βεβαίως σε μια τέτοια περίπτωση ορισμένοι από τους σημερινούς ευρωπαίους πρωταγωνιστές της δανειστικής πολιτικής θα δηλώσουν ότι υπεύθυνοι για το χάος είναι οι ίδιοι οι Έλληνες, με τον ίδιο περίπου τρόπο που δηλώνουν σήμερα ότι το οικονομικό πρόβλημα των χωρών του Νότου προκλήθηκε από τις ίδιες τις χώρες του Νότου και οι χώρες αυτές πρέπει να το λύσουν από μόνες τους με δικά τους μέσα.

Κάθε λογικός και απροκατάληπτος άνθρωπος γνωρίζει, όμως, ότι δεν μπορείς να φορτώνεις έναν γάιδαρο με περισσότερο βάρος από εκείνο που μπορεί να αντέξει και ότι οι πειραματισμοί με το ζώο για να διαπιστωθεί πόσο βάρος τελικά μπορεί να αντέξει χωρίς να καταρρεύσει, είναι επικίνδυνοι. Προς το παρόν ο γάιδαρος ζορίζεται πολύ, αλλά δεν έχει καταρρεύσει, ακόμη σέρνεται στην ανηφόρα. Είναι όμως βέβαιο ότι θα γονατίσει και θα τα στηλώσει, αν ο νοικοκύρης δεν αφαιρέσει μέρος από τη σαβούρα που κουβαλάει το τετράποδο.

Την ευθύνη για την τελευταία φάση της ελληνικής τραγωδίας θα τη φέρει εκείνος που ενώ θα μπορούσε να ελαφρύνει το φορτίο του γαϊδάρου για να συνεχιστεί η πορεία, δεν το κάνει. Όχι γιατί δεν βλέπει τι πρέπει να κάνει, αλλά επειδή δεν φαίνεται να καίγεται και τόσο για το ζώο. Μπορεί, λέει, να ζήσει και χωρίς αυτό. Όταν πάνω από το 70% της γερμανικής κοινής γνώμης έχει διαπαιδαγωγηθεί – από ποιους άραγε – να επιθυμεί την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης, επειδή αν μείνει εντός θα τη φορτώνεται εις το διηνεκές ο γερμανός φορολογούμενος, η ευρωπαϊκή ιδέα αλλά και η ορθολογική σκέψη στη χώρα αυτή έχει καταρρεύσει. Διότι μια τέτοια κοινή γνώμη έχει ήδη μετεξελιχθεί στον καλύτερο σύμμαχο των «αγορών» που από τη δική τους πλευρά βλέπουν ότι τα κέρδη ανεβαίνουν, όσο δεν υπάρχει σταθερή και ισχυρή βούληση να σωθεί ο γάιδαρος.

Και αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα στη σημερινή, κάθε άλλο παρά ενωμένη, Ευρώπη: το αντιευρωπαϊκό κλίμα που ενισχύεται στις κοινωνίες του Βορρά, και κυρίως στη Γερμανία. Το κλίμα αυτό ουσιαστικά «απαγορεύει» σε πολιτικούς φορείς των χωρών αυτών να αναδιατάξουν τις πολιτικές δανεισμού έναντι των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, αν θέλουν να επιβιώσουν πολιτικά και, πολύ περισσότερο, να επικρατήσουν στις εκλογικές αναμετρήσεις. Και την γερμανική κοινή γνώμη δεν την διαμορφώνει ούτε ο «εθνικός χαρακτήρας» των Γερμανών, ούτε οι εμπειρίες της Βαϊμάρης. Τη διαμορφώνει ο χώρος των μέσων μαζικής επικοινωνίας, η επικοινωνιακή πολιτική της Bild, του Focus και της Welt, για να αναφέρω τρία μόνο ενδεικτικά παραδείγματα [24].

Οι απλουστευτικές ερμηνείες για την κρίση χρέους στον ευρωπαϊκό Νότο, και κυρίως οι ερμηνείες με εθνοτικό περιεχόμενο, σύμφωνα με τις οποίες η υπερχρέωση της Ελλάδας οφείλεται στην τάση των Ελλήνων να είναι ανεύθυνοι και να ζουν πέρα από τις δυνατότητές τους με δανεικά, ενεργοποίησαν στη Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες απολύτως ξεπερασμένα και άκρως αρνητικά στερεότυπα και προκαταλήψεις για τους Έλληνες, τα οποία με τη σειρά τους περιορίζουν σημαντικά τους πολιτικούς ελιγμούς ηγετών και κομμάτων ευρωπαϊκών χωρών για μια πολιτική αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης χρέους που να διασφαλίζει τη συνοχή της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Επιθετικές «κοινές γνώμες» στη βόρεια ζώνη της Ευρώπης ενισχύουν εκείνες τις πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις που τάσσονται υπέρ μιας αναδόμησης της Ευρωζώνης με κριτήριο την ευρωστία των οικονομιών που την συνθέτουν.

Ο οικονομικός εθνικισμός του ευρωπαϊκού Βορρά χρησιμοποίησε για την ανάπτυξη των επιχειρημάτων του μια γλώσσα που όλοι είχαμε πιστέψει ότι ανήκει στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας: τη γλώσσα του εθνοτικού λαϊκισμού [25]. Αποδείχθηκε ότι η εκτίμηση αυτή ήταν λανθασμένη. Στην πρώτη σοβαρή οικονομική απειλή που αντιμετώπισε η Ευρώπη στην πρόσφατη ιστορία της, αποδείχτηκε ότι δεν διαθέτει ούτε τις δομές, ούτε τις προσωπικότητες που θα μπορούσαν να παραμερίσουν τις διαλυτικές τάσεις και τους ανταγωνισμούς των εθνικών οικονομιών μέσα στην ίδια την Ευρώπη.

Η μορφή που θα λάβει η τελευταία φάση του δράματος της ελληνικής κρίσης χρέους – παραμονή στην Ευρωζώνη και τριτοκοσμικές συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα ή έξοδος από την Ευρωζώνη και ακόμη πιο τριτοκοσμικές συνθήκες για τους πολίτες της χώρας – θα σημαίνει και στις δύο περιπτώσεις κοινωνική και πολιτική αποσταθεροποίηση της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το γεγονός ότι οι ηγεσίες σημαντικών – για τη διαμόρφωση της πολιτικής δανεισμού της Ελλάδας – χωρών δεν έχουν «σκεφτεί» το ενδεχόμενο της αποσταθεροποίησης, είναι πολιτικά ανεξήγητο. Αντιθέτως, εξηγείται καλύτερα γιατί φαίνεται σαν να μη το έχουν «σκεφτεί», αν υποθέσουμε ότι δεν το έχουν αποκλείσει. Και το δράμα των Ελλήνων είναι ότι βρίσκονται για ιστορικούς λόγους σε μια Ένωση, της οποίας τα ισχυρότερα μέλη δεν αποκλείουν την αποσταθεροποίηση της ελληνικής κοινωνίας, την οποία μάλιστα προς το παρόν τουλάχιστον έχουν την πολυτέλεια να προκαλούν.

Την έχουν όμως πράγματι; Εδώ μάλλον φαίνεται να υπερεκτιμούν τις δυνάμεις τους [26]. Δεν είναι η πρώτη φορά. Ο πειραματισμός με την Ελλάδα θα σταματήσει μόνο μόλις η χώρα μπορέσει και ενταχθεί σε μια ευρύτερη συμμαχία για μια λιγότερο μονεταριστική και περισσότερο πολιτική Ευρώπη. Αν δεν υπάρξει αυτή η συλλογική ανάσχεση του γερμανικού νεοφιλελευθερισμού, η ελληνική τραγωδία είναι αναπόφευκτη: μέσα ή έξω από την Ευρωζώνη.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] Beck, U.: Weltrisikogesellschaft. Auf der Suche nach der verlorenen Sicherheit. Suhrkamp, Frankfurt am Main, 2007.
[2] Βλ. Asiye Öztürk στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/000.html
[3] Βλ. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_14/09/2012_46…
[4] Βλ. http://www.nytimes.com/2011/10/07/opinion/krugman-confronting-the-malefa…
[5] Βλ http://www.taz.de/Das-Potenzial-der-Occupy-Bewegung/!80859/
[6] Ειδικά σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η πολιτική αναίρεσε το δόγμα της «ελευθερίας των αγορών από τις ρυθμίσεις της πολιτικής» και προσχώρησε σε κάτι εντελώς διαφορετικό, δηλαδή εφάρμοσε πολιτικές επαναχρηματοδότησής τους με πόρους των φορολογουμένων. Αυτή τη μεταστροφή ονομάζει επιτυχώς ο Ulrich Beck “κρατικό σοσιαλισμό για τους πλούσιους» (http://www.taz.de/Das-Potenzial-der-Occupy-Bewegung/!80859/). Για τα γνωρίσματα αυτού του «νέου» καπιταλισμού βλ. επίσης Edward Luttwak Αχαλίνωτος καπιταλισμός, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα, 2003. Για την επιθετικότητα των ελίτ μέσα στο νεοφιλελεύθερο καθεστώς ο Γερμανός κοινωνιολόγος Wilhelm Heitmeyer χρησιμοποίησε προσφυώς τον όρο «ταξική πάλη από τα πάνω» (βλ. http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-82995572.html )
[7] Η θέση αυτή δεν εκφράζεται μόνο από ελληνικά έντυπα και Έλληνες σχολιαστές. Μια ολόκληρη «σχολή σκέψης» έχει δημιουργηθεί με επίκεντρο τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους από τους ευρωπαίους εταίρους, και κυρίως από τη Γερμανία. Άρθρα κριτικών Γερμανών σχολιαστών, οικονομολόγων και άλλων, έχουν επισημάνει από καιρό αυτό το γεγονός (βλ. λ.χ. http://www.sueddeutsche.de/kultur/gedicht-von-guenter-grass-zur-griechen…,), το ίδιο και έντυπα πέραν του Ατλαντικού (βλ. ενδεικτικά http://www.nytimes.com/2011/11/06/business/global/europes-two-years-of-d…).
[8] Ο πυρήνας της ερμηνείας αυτής είναι ότι οι Έλληνες ζούσαν πέρα από τις δυνατότητές τους, καταναλώνοντας περισσότερα από όσο παρήγαγαν. Η θέση αυτή δεν εκφράζεται στο γερμανικό τύπο μόνο από το συντηρητικό φάσμα του πολιτικού και του πνευματικού κόσμου (βλ. π. χ. Karl Brenke
Nötige Modernisierung der griechischen Wirtschaft: eine Herkulesaufgabe, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/003.html). Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της ερμηνείας μπορεί να δει κανείς σε άρθρο του Thilo Sarrazin στην εφημερίδα Frankfurter Allgemeine με τίτλο «Griechen, Euro und die deutsche Schuld» (http://www.faz.net/aktuell/politik/inland/gastbeitrag-von-thilo-sarrazin…). Η ερμηνεία που δίνει ο Sarrazin περιέχει τα κεντρικά σημεία του δημόσιου λόγου περί ελληνικής κρίσης στη Γερμανία, δηλαδή την εικόνα στη συνείδηση του μέσου Γερμανού πολίτη για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και γιατί, αλλά και για το ποια είναι η σωστή λύση του προβλήματος. Για έναν κριτικό σχολιασμό αυτής της ερμηνείας βλ.http://www.aixmi.gr/index.php/oixaramofaides-tis-europis-ratsismos-agana….
[9] Η επισήμανση λ.χ. του Στεργίου ότι στις ελληνικές περιγραφές της κρίσης δεσπόζει η ερμηνεία πως η αιτία της βρίσκεται στους δανειστές της χώρας (βλ. Andreas Stergiou
Anatomie eines Niedergangs? Griechenland und die Europäische Union, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/007.html) είναι ακριβής, αλλά αυτό από μόνο του δεν αποκλείει το γεγονός η εν λόγω ερμηνεία να είναι και ορθή.
[10] Βλ. http://www.aixmi.gr/index.php/oixaramofaides-tis-europis-ratsismos-agana…. Τα γερμανικά στερεότυπα για τους Έλληνες δεν είναι καινούργια, ορισμένα μάλιστα από αυτά συνδέονται με οδυνηρές εμπειρίες του σχετικά πρόσφατου παρελθόντος, βλ. λ.χ. Hagen Fleischer, Die „Viehmenschen“ und das „Sauvolk“, in: Wolfgang Benz et al. (Hrsg.), Kultus – Propaganda – Öffentlichkeit, Berlin 1998, σελ. 135-169.
[11] Ενδεικτικά ως προς αυτό είναι τα κείμενα των εκπομπών του δημοσιογράφου του Real FM Γιώργου Τράγκα.
[12] Βλ. Heinz Richter Politische Kultur in Griechenland, Parlament, Nr. 35-37, 2012, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/005.html.
[13] Είναι με αυτή την έννοια που η κρίση λειτούργησε ως γεννήτρια της ριζοσπαστικοποίσης στην ελληνική πολιτική σκηνή, βλ. Vassilis S. Tsianos , Dimitris Parsanoglou
Metamorphosen des Politischen: Griechenland nach den Wahlen, στο http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/002.html.
[14] Βλ. http://www.aixmi.gr/index.php/tango-syriza-talimpan/
[15] Εκεί έχουν τη ρίζα τους και οι λέξεις «κατοχή» ή «προτεκτοράτο» που δεσπόζουν στον ελληνικό δημόσιο λόγο για την περιγραφή της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώθηκε με την επιβολή του «μνημονίου», και που από ορισμένους εκτιμάται ως υπερβολική «ελληνική» αντίδραση. Βλ. λ.χ. Andreas Stergiou Anatomie eines Niedergangs? Griechenland und die Europäische Union, στο
http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/007.html
[16] http://www.24h.gr/section/politiki/k-papoulias-dextikame-ena-aneleito-ma…
[17] Το σενάριο δεν είναι αμιγώς «ελληνικό» (βλ. ενδεικτικά την ειρωνική κριτική ενός Γερμανού αρθρογράφου για τις διαμαρτυρίες http://www.faz.net/aktuell/politik/ausland/griechenland-widerstand-gegen…). Πρώτον, ο ίδιος ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας έχει μιλήσει αρκετές φορές δημόσια την τελευταία διετία για τις αδέξιες προσπάθειες της σημερινής γερμανικής ηγεσίας να «ηγεμονεύσει» στην Ευρώπη (βλ.http://www.nrhz.de/flyer/beitrag.php?id=17252 ). Δεύτερον, τόσο στη Βρετανία, όσο και την Ιταλία και την Ισπανία, το σενάριο της «γερμανικής ηγεμονίας» μέσω της κατάλληλης αξιοποίησης της κρίσης χρέους του ευρωπαϊκού Νότου δεν είναι και τόσο σπάνιο (βλ.http://www.welt.de/print/welt_kompakt/debatte/article108706271/Der-Zorn-…).
[18] http://www.welt.de/print/welt_kompakt/debatte/article108706271/Der-Zorn-….
[19] Βλ. ενδεικτικά http://www.sueddeutsche.de/wirtschaft/oekonom-manfred-neumann-fuer-griec… καιhttp://www.welt.de/wirtschaft/article13839686/Die-Italiener-stecken-jede…
[20] Χαρακτηριστική για τη χρήση αυτής της γλώσσας είναι η αρθρογραφία της μεγάλης σε κυκλοφορία εφημερίδας Bild, όπως προκύπτει από σχετική έρευνα των Hans-Jürgen Arlt, και Wolfgang Storz (βλ. http://www.otto-brenner-stiftung.de/fileadmin/user_data/kompakt/dokument…http://www.otto-brenner-shop.de/uploads/tx_mplightshop/2011_04_06_Bildst… . Βλ. επίσης Eberhard Rondholz Anmerkungen zum Griechenland-Bild in Deutschland – Essay. Στο Das Parlament, Nr. 35-37 / 27.8.12, http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/008.html. Για την πρακτική του “Griechenland-Bashing” στον γερμανικό δημόσιο λόγο βλ. ενδεικτικά http://www.spiegel.de/politik/ausland/altkanzler-gerhard-schroeder-kriti… ,http://nachrichten.t-online.de/alexander-dobrindt-nach-griechenland-bash… , http://www.fr-online.de/debatte/griechenland-bashing-das-hellenische-fie….http://www.welt.de/newsticker/dpa_nt/infoline_nt/brennpunkte_nt/article1… ,http://www.handelsblatt.com/politik/deutschland/euro-debatte-ex-kanzler-… ,http://www.morgenpost.de/politik/article108809324/CSU-General-Dobrindt-e… ,http://www.theeuropean.de/christian-boehme/12111-griechenland-bashing-vo….
[21] Αγνοώ αν ο πραγματικός δημιουργός της διαπίστωσης «όλοι μαζί τα φάγαμε» εμπνεύστηκε το σύνθημά του από τη γερμανική αρθρογραφία. Όμως θα μπορούσε άνετα να το είχε εμπνευστεί και από εκεί.
[22] Η πρόσφατη δημόσια κριτική ή και λογοκρισία στο ποίημα του νομπελίστα Günter Grass με το οποίο ασκούσε κριτική στην εξωτερική πολιτική του Ισραήλ είναι ενδεικτική αυτού του κλίματος (βλ.http://www.sueddeutsche.de/kultur/gedicht-zum-konflikt-zwischen-israel-u…)
[23] Για το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί σε άλλους (π.χ. Γερμανία) σε ό,τι αφορά την κρίση χρέους στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου βλ. λ.χ. την ανάλυση του Παναγιώτου στην γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung (http://www.sueddeutsche.de/wirtschaft/finanzkrise-in-griechenland-unser-…).
[24] Με αυτή την έννοια, η διολίσθηση των ελληνογερμανικών σχέσεων στο χειρότερο κατά τη γνώμη μου σημείο μετά την κατοχή, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ‘παράπλευρη απώλεια’ της οικονομικής κρίσης, όπως υποστηρίζεται από ορισμένους (Βλ. Danae Coulmas
Von der Ungleichzeitigkeit der Kultur oder: das „schwierige Geschäft, Grieche zu sein“
http://www.das-parlament.de/2012/35-37/Beilage/006.html). Μόνον εντελώς αφελείς και ανιστόρητοι δημοσιογράφοι και πολιτικοί δεν θα μπορούσαν να διανοηθούν ότι το διαρκές και παρατεταμένο «μαστίγωμα» των Ελλήνων μέσω μιας συνεπούς αρνητικής και συχνά προσβλητικής δημοσιότητας (βλ.http://www.aixmi.gr/index.php/katarreusiaftonohteksegerkoroid/ ) δεν θα έβλαπτε καίρια τις ελληνογερμανικές σχέσεις.
[25] Η πιο κοντινή έκφραση στη Γερμανική για τη σκέψη που εξωτερικεύεται με τη γλώσσα αυτή είναι «völkisches Denken».
[26] http://online.wsj.com/article/SB1000142405270230387960457741031251315524…

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Posted in Γεωπολιτική -Γεωοικονομία, Ελλάδα | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Χρεοκοπία με δόσεις

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 4 Δεκεμβρίου 2012

Πότε θα πάψουν να επιλέγουν οι Έλληνες την ατομική και συλλογική αυτοκτονία, από την υγιή αντίδραση, καθώς επίσης την υποταγή και την υποτέλεια, από την εθνική κυριαρχία, την ελευθερία, την τιμή και την υπερηφάνεια τους;

 

του Βασίλη Βιλιάρδου από το casss.gr 

 

Το ΔΝΤ, στην περίπτωση της Ελλάδας, παρομοιάζεται με έναν γιατρό, η (σωστή) διάγνωση του οποίου για τον ασθενή του είναι πως πάσχει από υπόταση (ύφεση). Εν τούτοις, παρά το ότι γνωρίζει ακριβώς την ασθένεια, του γράφει μία συνταγή αγοράς φαρμάκων, για την αντιμετώπιση της πίεσης.

 

Παραδόξως όλοι οι υπόλοιποι γιατροί (ΕΚΤ, Γερμανία κλπ.), οι οποίοι συμμετέχουν στην εξέταση του ασθενούς, συμφωνούν τόσο με τη διάγνωση, όσο και με τη συνταγή(!). Το γεγονός αυτό οδηγεί τους ουδέτερους παρατηρητές στο συμπέρασμα ότι, ο σκοπός της σύσκεψης των γιατρών δεν είναι η θεραπεία, όπως ήθελαν να πιστεύουν, αλλά ο μαρτυρικός, επώδυνος θάνατος του ασθενούς

 

«Διασώθηκε η Ελλάδα με τις αποφάσεις της χθεσινής σύσκεψης;», αναρωτιέται εύλογα κανείς. «Θεωρητικά ίσως…..πρακτικά όμως πρόκειται για μία ακόμη καθυστέρηση της χρεοκοπίας, για μία επόμενη, οδυνηρή πράξη στο ελληνικό δράμα», θα ήταν η απάντηση οποιουδήποτε προσπαθούσε να κατανοήσει επακριβώς, όλα όσα ανακοινώθηκαν μετά τη σύσκεψη – ειδικά όσον αφορά τις επιφυλάξεις του ΔΝΤ, σε σχέση με την καταβολή της δόσης εκ μέρους του, «όταν και εάν στεφθεί με επιτυχία το πρόγραμμα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων, σε τιμές που δεν θα υπερβαίνουν το 35% της ονομαστικής τους αξίας».

 

Στα πλαίσια αυτά, οφείλει να αναφέρει κανείς τους μέχρι σήμερα δανειστές της Ελλάδας (μη συμπεριλαμβανομένων των δανείων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών), έτσι ώστε να έχει μία καλύτερη εικόνα των αποφάσεων που την αφορούν – για τις χθεσινές ασκήσεις επί χάρτου καλύτερα του περιπλανώμενου Ευρωθίασου ή, διαφορετικά, για το «μάθημα κολύμβησης στην ξηρά».

 

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Ανάλυση συνολικού δανεισμού της Ελλάδας, ύψους 304 δις €

 

Δανειστές

Ποσά σε δις €

 

 

Ιδιώτες

63,00

Λοιποί πιστωτές

47,00

Διμερή δάνεια των χωρών της Ευρωζώνης

53,00

ΔΝΤ

22,00

EFSF

74,00

EKT

45,00

 

 

Σύνολα

303,00

 

Οι αποφάσεις τώρα είναι οι εξής:

 

(α) Μείωση του επιτοκίου στα διμερή δάνεια, στα 53 δις € λοιπόν, από euribor συν 1,5% μέχρι τώρα, σε euribor συν 0,9% στη συνέχεια και μετά, εάν η Ελλάδα βέβαια πετύχει πρωτογενή (προ τοκοχρεολυσίων) πλεονάσματα, τουλάχιστον 4,5% του ΑΕΠ της, σε euribor συν 0,5%.

 

Τα αποτελέσματα αυτού του «μέτρου» είναι προφανώς μη μετρήσιμα σήμερα – γεγονός που δεν θα μείνει αναπάντητο από τις αγορές. Εκτός αυτού, το πώς θα πραγματοποιηθεί το θαύμα των πλεονασμάτων, εν μέσω μίας καταστροφικής ύφεσης, εγκληματικής ανεργίας, μαζικής χρεοκοπίας των επιχειρήσεων κλπ., είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο να το αντιληφθούμε.

 

(β)  Ο χρόνος αποπληρωμής του δανείου από το EFSF, των 74 δις € δηλαδή, διπλασιάζεται – από τα 15 έτη μέχρι σήμερα στα 30, όπου στα δέκα πρώτα χρόνια η Ελλάδα δεν θα πληρώνει τόκους.

 

(γ)  Η Ελληνική κυβέρνηση θα προσφέρει 0,35 σεντς ανά ένα ευρώ ονομαστικής αξίας, για την επαναγορά ομολόγων από τους ιδιώτες – πιθανότατα από αυτούς που κατέχουν τα 63 δις €.

 

Με τον τρόπο αυτό και υπό την προϋπόθεση ότι θα το αποδεχθούν οι ιδιοκτήτες των ομολόγων, η Ελλάδα θα εξοικονομήσει περί τα 41 δις € – αν και δεν είναι καθόλου εμφανές από πού θα χρηματοδοτήσει η χώρα μας τα 22 δις € που απαιτούνται. Εκτός αυτού, γιατί ανακοινώνονται δημόσια τέτοιες προθέσεις, οι οποίες συνήθως αυξάνουν την τιμή των ομολόγων; Είναι αλήθεια τόσο ανόητοι οι Ευρωπαίοι ή μήπως έχουν κάτι άλλο στο νου τους;

 

(δ)  Οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης παραιτούνται από τα κέρδη της ΕΚΤ, τα οποία προέρχονται από την αγορά ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, ονομαστικής αξίας 45 δις €, στη δευτερογενή διαπραγμάτευση – τα κέρδη αυτά υπολογίζονται στα 11 δις €.

 

Συμπερασματικά, πρόκειται ξανά για ημίμετρα, ενώ δεν αποφασίσθηκε μία δεύτερη διαγραφή του χρέουςαπό τον κρατικό τομέα (OSI), όπως ήθελε το ΔΝΤ  – επειδή οι επιπτώσεις για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης θα ήταν μεγάλες, όπως επίσης για τον εγχώριο και διεθνή τραπεζικό τομέα.

 

Κατά την άποψη μας λοιπόν, πρόκειται για μία επόμενη συνέχεια της ελληνικής τραγωδίας – αν και, εάν υπήρχεπολιτική βούληση, η Ελλάδα θα μπορούσε να διασωθεί, χωρίς να επιβαρυνθούν καθόλου οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι.

 

Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο (J.Berger), θα έπρεπε κανείς να αναδιαρθρώσει απλά τα υφιστάμενα χρέη, με τη βοήθεια της ΕΚΤ – για παράδειγμα, με την έκδοση «Evergreen Bonds» (ομόλογα μεγάλης χρονικής διάρκειας εκ μέρους της ΕΚΤ, με κυμαινόμενο επιτόκιο, άτοκα για τα πρώτα χρόνια) ή με «Zero-coupon Bonds» (μη πληρωμή τόκων για τα παλαιά χρέη, για μεγάλο χρονικό διάστημα).

 

Προφανώς τότε και μόνο τότε θα μπορούσε η πατρίδα μας να εφαρμόσει κάποια αναπτυξιακή πολιτική, δανειζόμενη βιώσιμα από τις αγορές και ξεφεύγοντας από την ύφεση – κάτι που όμως θα την ανεξαρτητοποιούσε από την Τρόικα, από τη Γερμανία καλύτερα, η οποία φυσικά δεν θα το επιθυμούσε καθόλου.

 

Δυστυχώς, η πρόθεση των «συνδίκων πτώχευσης» παραμένει να μην είναι άλλη, από τη λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας των Ελλήνων, για την εξόφληση των χρεών της χώρας τους – γεγονός που τεκμηριώνεται επίσης από τον «ελεγχόμενο λογαριασμό», στον οποίο θα κατατίθενται τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων, καθώς επίσης τα πρωτογενή πλεονάσματα (ακόμη και αν διατηρείται στην ΤτΕ, αφού δεν μας ανήκει).

 

Ολοκληρώνοντας, είναι εμφανές πως δεν υπάρχει πολιτική βούληση για την επίλυση της ελληνικής κρίσης– γεγονός που υποχρεώνει πάρα πολλούς να αναρωτιούνται, «για πόσο χρονικό διάστημα ακόμη θα ανέχονται οι Έλληνες αυτό το κυνικό και μακάβριο παιχνίδι εις βάρος τους;».

 

«Πότε θα τελειώσει η υπομονή των Ελλήνων; Όταν η ανεργία φτάσει στο 35% ή στο 50%; Μέχρι πότε θα υπερισχύει η απόφαση τους για παραμονή στην Ευρωζώνη, όλων των άλλων δεινών που τη συνοδεύουν; Μήπως μέχρι εκείνη τη στιγμή, κατά την οποία τα μέτρα της Τρόικας θα ξεπεράσουν σε σκληρότητα, το χάος και την οδύνη που θα συνόδευαν την επιστροφή τους στη δραχμή;»

 

«Πότε θα καταλάβουν πως οδηγούνται στο ικρίωμα χωρίς να φέρνουν την παραμικρή αντίσταση;», συνεχίζουν να αναρωτιούνται, «Πότε θα κατανοήσουν πως απλά καθυστερείται η χρεοκοπία τους, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στην απόλυτη καταστροφή, σαν τη στυμμένη λεμονόκουπα

 

«Πότε θα πάψουν να επιλέγουν την ατομική και συλλογική αυτοκτονία από την υγιή αντίδραση, καθώς επίσης την υποταγή και την υποτέλεια, από την εθνική κυριαρχίατην ελευθερία και την υπερηφάνεια τους;»

 

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright)

Αθήνα, 27. Νοεμβρίου 2012

 

Ο κ. Β.Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος (μακροοικονομία), συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

Posted in Ευρώπη, Ελλάδα | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Μια βιβλιοπαρουσίαση που ενόχλησε την τουρκική πρεσβεία

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 4 Δεκεμβρίου 2012

Χθες παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στο Πολεμικό Μουσείο το βιβλίο του ηγετικού στελέχους του PKK Μουράτ Καραγιλάν, Η Ανατομία του Πολέμου στο Κουρδιστάν, που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Ινφογνώμων. Παρακάτω παραθέτουμε βιβλιοπαρουσίαση αυτού του σημαντικού βιβλίου· η τουρκική πρεσβεία πολύ ενοχλήθηκε από την έκδοση αυτού του βιβλίου και την παρουσίαση του στο Πολεμικό Μουσείο. Μάλιστα έκανε ότι μπορούσε για να μεταφερθεί η εκδήλωση σε άλλο χώρο και προς στιγμήν έδειξε να το καταφέρνει, αφού το υπουργείο Εξωτερικών αποδέχτηκε το αίτημα της πρεσβείας, αλλά το πράγμα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ (δείτε εδώ), έφτασε στο Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο άδειασε το υπουργείο και επέτρεψε να γίνει η βιβλιοπαρουσίαση. Θυμίζουμε ότι πριν δύο χρόνια, όταν με αφορμή την επίσκεψη του Ερντογάν, το Άρδην είχε διοργανώσει εκδήλωση για το θέμα, την τελευταία στιγμή το Πολεμικό Μουσείο υποχώρησε στις πιέσεις, τότε του υπουργείου Άμυνας και της τουρκικής πρεσβείας και την τελευταία στιγμή απέσυρε την άδεια χρήσης του αμφιθεάτρου, ενώ πρόσφατα, μετά από παρέμβαση της τουρκικής πρεσβείας, η ελληνική αστυνομία δεν επέτρεψε στην πορεία Κούρδων πολιτικών προσφύγων ούτε καν να προσεγγίσουν τον χώρο της πρεσβείας, τους σταμάτησαν στο Σύνταγμα. Φαίνεται ότι η τουρκική πρεσβεία έχει ζηλέψει την ανοχή που χαίρει το τουρκικό προξενείο στη Θράκη και νομίζει ότι θα κάνει τα ίδια και στην Αθήνα ή όπου αλλού συμβαίνει κάτι που την κακοκαρδίζει. 

Άρδην

Βιβλιοπαρουσίαση που δημοσιεύτηκε στο Άρδην τ. 90

Η ανατομία του πολέμου στο Κουρδιστάν, Εκδόσεις Ινφογνώμων Αθήνα, 2012, σελ. 560

Το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα του PKK, 13 χρόνια μετά τη σύλληψη του ηγέτη του Οτσαλάν, και σε πείσμα όλων των «ειδικών» που προέβλεπαν ότι θα μαραζώσει, τα τελευταία χρόνια βιώνει νέα άνθηση. Μέρα παραμέρα φτάνουν ειδήσεις από τις νοτιο-ανατολικές επαρχίες της Τουρκίας για νέα ενέργειες του PKK, όλο και πιο δυναμικές. Σε αυτή την ευνοϊκή φάση για τον αγώνα του κουρδικού λαού, η νέα ηγετική ομάδα του PKK, με κύριο εκπρόσωπο τον Μουράτ Καραγιλάν, έγραψε το παρόν βιβλίο, αφιερωμένο στη μνήμη των Κούρδων ανταρτών – εθνομαρτύρων που έπεσαν σε διάφορες μάχες, αλλά και για να λειτουργήσει και ως ένας απολογισμός προς τον έγκλειστο Οτσαλάν για όσα έπραξε το PKK από τη φυλάκισή του και μετά.
Στα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, διαβάζουμε για την ιστορία των Κούρδων από τα χρόνια των Μήδων, για τον αρνητικό ρόλο που έπαιξε το γεγονός ότι οι Κούρδοι απομακρύνθηκαν από τον ζωροαστρισμό και ασπάστηκαν το ισλάμ (σήμερα, η πλειοψηφία των Κούρδων είναι Σουνίτες, αλλά υπάρχει ισχυρή αλεβιτική μειονότητα, αλλά και γεζιντί, που είναι εξέλιξη του ζωροαστρισμού), χωρίς ποτέ να επιχειρήσουν έναν εναρμονισμό του ισλάμ με τη δική τους πολιτισμική παράδοση, όπως π.χ. πραγματοποίησαν οι Ιρανοί. Η πρόσδεσή τους στο Χαλιφάτο, που από ένα σημείο και μετά ταυτίζεται με την οθωμανική Αυτοκρατορία, τους μετατρέπει σε δορυφόρο των Τούρκων, αφού η θρησκευτική ταυτότητα των Κούρδων υπερφαλαγγίζει την εθνική.
Η διάλυση της οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναζωπύρωσε τις ελπίδες για τη δημιουργία κουρδικού κράτους, αλλά η συνθήκη των Σεβρών, που άνοιγε τον δρόμο για δημιουργία κουρδικού κράτους, δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Οι Κούρδοι μην έχοντας εθνικό σχέδιο, συμμάχησαν με τον Κεμάλ που τους υποσχόταν ότι, αν το βοηθούσαν, θα αποκτούσαν την ανεξαρτησία τους. Φυσικά, ο Κεμάλ τους εξαπάτησε και δεν τους κατοχύρωσε ούτε την ελάχιστη αυτονομία που είχε κατά νου. Οι Κούρδοι αντιδρούν και ξεσπούν εξεγέρσεις το 1925 και το 1927. Αποτυγχάνουν για μια σειρά από λόγους, όπως το ότι είναι πολυδιασπασμένοι, ότι υπάρχουν ανώτερα στρώματα που επιθυμούν τη συνεργασία με τους Τούρκους και ότι εφαρμόζουν απαρχαιωμένες τακτικές μάχης.
Τα επόμενα κεφάλαια ασχολούνται με τις διαδικασίες που οδήγησαν στη δημιουργία του PKK, τις πρώτες ένοπλες επιθέσεις, το 1984, την έναρξη του αντάρτικου κ.ά. Με τον Πόλεμο του Κόλπου, το 1990 οι Κούρδοι αντάρτες ενίσχυσαν τις θέσεις στο νότιο Κουρδιστάν (Ιράκ) και πολλαπλασίασαν τις επιθέσεις του στην Τουρκία και τις εξεγέρσεις σε πόλεις, που κυριαρχούσαν οι Κούρδοι. Επιδίωξη του PKK ήταν να δημιουργήσει απελευθερωμένες περιοχές και να σύρει το τουρκικό κράτος σε διαπραγματεύσεις. Και αυτό το κατάφεραν όταν ο Οζάλ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις μαζί τους, όμως ο θάνατος (ή δολοφονία) του Οζάλ και το γεγονός ότι οι Τούρκοι παραβίασαν την κατάπαυση του πυρός οδήγησαν σε ναυάγιο εκείνη την πρώτη προσπάθεια εξεύρεσης λύσης. Από τότε και μέχρι τη σύλληψη του Οτσαλάν, η Τουρκία ενέτεινε τις προσπάθειές της να καταπνίξει το αντάρτικο.
Στη συνέχεια, περιγράφεται η περίοδος ανασυγκρότησης του κινήματος, η ενδοσκόπηση που έκαναν για να βρουν τις αιτίες που τους εμποδίζουν να αποκτήσουν την ελευθερία τους και τις απαραίτητες διορθώσεις που χρειάστηκε η πολεμική τακτική τους. Τέλος, αναλύεται η νέα στρατηγική του PKK, της νόμιμης άμυνας, που, σε αντίθεση με τη παλιά που πάνω από όλα ήταν η στρατιωτική ισχύ τώρα το επίκεντρο είναι η πολιτική μάχη, μέρος της οποίας είναι και οι προσπάθειες του αντάρτικου. Η αντίσταση πια είναι ιδεολογική, οικονομική, πολιτική, πολιτιστική, κοινωνική και διπλωματική και γι’ αυτό, σε αυτή, μπορούν δυνητικά να συμμετάσχουν όλοι οι Κούρδοι. Οι Κούρδοι, κατά τους συγγραφείς του βιβλίου, προετοιμάζονται για τον ολοκληρωτικό αμυντικό πόλεμο, που θα εξαπολυθεί την κατάλληλη στιγμή και θα εγκαθιδρύσει στο Κουρδιστάν το δημοκρατικό συνομοσπονδιακό σύστημα, το πολιτικό σύστημα που προωθεί το PKK. Ο αγώνας του PKK, μετά από τρεις δεκαετίες παρουσίας, είναι καλά εδραιωμένος πράγμα που αποδεικνύεται και από την έκδοση τόσο εμπεριστατωμένων βιβλίων.

http://ardin-rixi.gr/archives/10281

Posted in Βιβλία Νέες Κυκλοφορίες, Τουρκία | Με ετικέτα: | Leave a Comment »

Η Αργεντινή νίκησε τη “Νόνα” των αγορών

Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 4 Δεκεμβρίου 2012

Η Αργεντινή νίκησε τη “Νόνα” των αγορών

 

 

Η εθνική κυριαρχία αποδείχθηκε ισχυρότερη των προθέσεων των αγορών. Σαν μια θεατρική παράσταση με αίσιο τέλος.

Έχουν περάσει περισσότερα από δέκα χρόνια από την ημέρα που ανέβηκε για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή η εξαιρετική θεατρική παράστασης «Νόνα» με τον Δημήτρη Πιατά. Στην Αργεντινή της κρίσης μια βουλιμική γριά καταβροχθίζει τα πάντα οδηγώντας στην απόλυτη καταστροφή μια οικογένεια μεροκαματιάρηδων.

Από τις δεκάδες αναγνώσεις του έργου η βουλιμική γριά θα μπορούσε να αποτελεί τους ξένους δανειστές της Αργεντινής που επιχείρησαν να κατασπαράξουν μια ολόκληρη χώρα αλλά και τις ίδιες τις σάρκες τους.

Η Νόνα βέβαια δεν είχε «happy end», σε αντίθεση με την Αργεντινή η οποία αφού προχώρησε στη μεγαλύτερη, για εκείνη την εποχή, στάση πληρωμών της ιστορίας γνώρισε ορισμένους από τους σημαντικότερους ρυθμούς ανάπτυξης στη Λατινική Αμερική, αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη.

Ήταν λοιπόν κωμικοτραγικό ότι μόλις η παράσταση ξανανέβηκε, πριν από μερικές εβδομάδες στην Αθήνα, οι κερδοσκόποι ξαναχτύπησαν την Αργεντινή απαιτώντας να πληρώσει 1,3 δισεκατομμύριο δολάρια σε κατόχους κρατικών ομολόγων που αρνήθηκαν να δεχθούν τις δυο αναδιαρθρώσεις χρέους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ελληνικά μέσα ενημέρωσης, που ουδέποτε ασχολήθηκαν σοβαρά με τη διεθνή ειδησεογραφία, έπαιξαν πολύ ψηλά το συγκεκριμένο θέμα θέλοντας να στείλουν ένα σαφές μήνυμα: «Όποιος τα βάζει με τις αγορές, αργά ή γρήγορα θα το πληρώσει». Για άλλη μια φορά όμως η «Νόνα» του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος «ανεβαίνει» στο ελληνικό σανίδι και όχι στο αργεντίνικο.

Λειτουργώντας ουσιαστικά σαν υπάλληλος ενός κερδοκοπικού ταμείου ο Αμερικανός δικαστής Τόμας Γκρίζα είχε αρνηθεί την ισχύ της παύσης πληρωμών που είχε επιβάλλει η Αργεντινή σε όσους ομολογιούχους δεν είχαν αποδεχθεί τις δυο προηγούμενες ανταλλαγές ομολόγων. Συγκεκριμένα ζητούσε την αποπληρωμή 1.3 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Πρόκειται ουσιαστικά για ομολογιακό χρέος με βάση το αμερικανικό δίκαιο που είχε αγοραστεί σε εξευτελιστικές τιμές την περίοδο της κρίσης προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Βασικός παίκτης σε αυτή την πρακτική ήταν το λεγόμενο «ταμείο γύπας» NML το οποίο πριν από μερικές εβδομάδες είχε διατάξει και την κατάσχεση μιας εκπαιδευτικής φρεγάτας της Αργεντινής όταν αυτή κατέπλευσε στην Γκάνα. Το NML, όπως και όλα τα κερδοσκοπικά ταμεία ουδέποτε δάνεισαν την οικονομία της Αργεντινής. Απλώς αγόρασαν χρέος τζογάροντας στην δυστυχία ενός ολόκληρου έθνους

Το εφετείο των ΗΠΑ ανέστειλε όμως την εντολή πληρωμής προσφέροντας μια μεγάλη (αν και όχι τελική) νίκη στην Αργεντινή.

Η ουσία του ζητήματος βρίσκεται στο γεγονός ότι η Αργεντινή είχε την οικονομική δυνατότητα να πληρώσει με ευκολία το χρέος αλλά αποφάσισε να μην το κάνει. Όπως συμβαίνει δηλαδή σε όλες τις αντίστοιχες περιπτώσεις, η τελική απόφαση ενός κυρίαρχου κράτους να μην πληρώσει ένα χρέος το οποίο είναι παράνομο, απεχθές ή μη νομιμοποιημένο, είναι αμιγώς πολιτική και μόνο σε δευτερεύουσες τεχνικές παραμέτρους σχετίζεται με οικονομικούς παράγοντες.

Ο υπουργός οικονομικών της Αργεντινής, Χερνάν Λορενζίνο, χαρακτήρισε την αρχική απόφαση του Γκρίζα σαν «ένα είδος δικαστικής αποικιοκρατίας» και αναρωτήθηκε εάν ο δικαστής θα διατάξει και τον αμερικανικό Πέμπτο Στόλο να κινηθεί εναντίον της Αργεντινής.

Το Μπουένος Αίρες εξηγούσε μεταξύ άλλων, ότι η ανατροπή προηγούμενων αποφάσεων σχετικά με το χρέος της χώρας από ένα αμερικανικό δικαστήριο όχι μόνο παραβιάζει την εθνική κυριαρχία αλλά θα οδηγήσει σε συνθήκες ζούγκλας στην παγκόσμια αγορά ομολόγων. Συγκεκριμένα, όπως ανέφεραν Αργεντίνοι αξιωματούχοι, θα έπληττε τις προσπάθειες όλων των χωρών που αντιμετωπίζουν κρίση χρέους, καθώς οι πιστωτές δεν θα είχαν λόγο να ανταλλάξουν τα ομόλογά τους σε χαμηλότερες τιμές.

Με την κίνησή της όμως η Αργεντινή έδειξε και κάτι πολύ σημαντικότερο. Ότι η εθνική κυριαρχία μπορεί να επικρατήσει του αμερικανικού ή του βρετανικού δικαίου, το οποίο συνήθως προτιμούν οι πιστωτές.

Να σημειωθεί ότι σε αυτό το σημείο η απόφαση αποκτά πραγματικά εξαιρετικό ενδιαφέρον και για την Ελλάδα. Δεν είναι όμως διόλου τυχαίο ότι τα μεγάλα ελληνικά ΜΜΕ, που λειτουργούν σε διατεταγμένη υπηρεσία ελλήνων και ξένων δανειστών ενώ πανηγύρισαν για την απόφαση του δικαστή Γκρίζα στη συνέχεια ξέχασαν το θέμα.

Η στάση πληρωμών της Αργεντινής και οι αναδιαρθρώσεις που ακολούθησαν θεωρούνται από αρκετούς οικονομολόγους σαν μνημείο οικονομικής «τσαπατσουλιάς» δεδομένου ότι έγιναν υπό την πίεση κατακλυσμιαίων εξελίξεων και χωρίς να έχει προηγηθεί λογιστικός έλεγχος. Και αυτό ενώ ομοσπονδιακό δικαστήριο στην Αργεντινή είχε ήδη αποδεχθεί στοιχεία που αποδείκνυαν ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρέους είναι παράνομο η απεχθές. Ακόμη και έτσι όμως η στάση πληρωμών επέφερε θεαματικά αποτελέσματα ανασύροντας εκατομμύρια ανθρώπους από την απόλυτη φτώχεια και επιτρέποντας στην εθνική οικονομία να ξαναπατήσει στα πόδια της.

Το γεγονός βέβαια ότι όλα τα οφέλη δεν έφτασαν στα κατώτερα στρώματα σχετίζεται με τις εσωτερικές ισορροπίες του λαϊκού κινήματος στην Αργεντινή αλλά δεν ακυρώνει τη σημασία της απόφασης ενός κυρίαρχου κράτους να μην υποταχθεί στη διεθνή κερδοσκοπία. Στην περίπτωση της Αργεντινής η «Νόνα» μπορεί να κατασπαράξει αν θέλει τις σάρκες της αλλά δεν είναι πλέον τόσο εύκολο να εξοντώσει και έναν ολόκληρο λαό.

Άρης Χατζηστεφάνου

ΠΡΙΝ, 2/12/2012

Posted in Ασία - Αφρική - Αμερική, Γεωπολιτική -Γεωοικονομία | Με ετικέτα: , | Leave a Comment »