Posts Tagged ‘ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ’
Η 28η Οκτωβρίου 1940
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 28 Οκτωβρίου 2015
Ο πόλεμος στην Ελλάδα
Το επίσημο ιταλικό τελεσίγραφο.
Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως δώση αυθωρεί εις τας στρατιωτικάς αρχάς τας αναγκαίας διαταγάς ίνα η κατοχή αυτή δυνηθή να πραγματοποιηθή κατά ειρηνικόν τρόπον. Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήση αντίστασιν, η αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας, αι οποίαι ήθελον προκύψη εκ τούτου.
Από το βιβλίο του Θ. Παπακωνσταντίνου. Η μάχη της Ελλάδος, 1940-1941.
Νυν υπέρ πάντων ο αγών.
Tο συνολικό αποτέλεσμα ήταν η καθήλωση είκοσι επτά ιταλικών μεραρχιών στην Αλβανία από δεκαέξι ελληνικές και η επέκταση των ελληνικών συνόρων 60 χιλιόμετρα μέσα στο αλβανικό έδαφος, γεγονός που προσελήφθη και ως απελευθέρωση ελληνικών εδαφών, της Βορείου Hπείρου.
Η εξέλιξη της μάχης της Ελλάδας μέσα από τους πρωτοσέλιδους τίτλους της εφημερίδας της εποχής, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ:
Σάββατον 23 Νοεμβρίου 1940: Ο περιφανής θρίαμβος των ελληνικών όπλων. Η Κορυτσά κατελήφθη χθες υπό του προελαύνοντος ελληνικού στρατού. Ο λαός της πόλεως υπεδέχθη μετ’ ενθουσιωδών εκδηλώσεων τους ελευθερωτάς.
ΗΜΕΡΕΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣΕλλάς: 219
ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ
Συνολικες απώλειες σε ποσοστό επί του πληθυσμού (εκτελέσεις, κακουχίες, μάχες)
Κάρολος ντέ Γκώλ, Charles de Gault 1890-1970
“Αδυνατώ νά δώσω τό δέον εύρος τής ευγνωμοσύνης πού αισθάνομαι γιά τήν ηρωική αντίσταση τού Λαού καί τών ηγετών τής Ελλάδος.”
Μωρίς Σουμάν, Maurice Schumann 1911-1992
“Η Ελλάδα είναι τό σύμβολο της μαρτυρικής υποδουλωμένης, ματωμένης, αλλά ζωντανής Ευρώπης…Ποτέ μιά ήττα δέν υπήρξε τόσο τιμητική γιά κείνους πού τήν υπέστησαν”
Στάλιν, Joseph Vissarionovich Tzougasvili Stalin 1879-1953
“Λυπάμαι διότι γηράσκω καί δέν θά ζήσω επί μακρόν διά νά ευγνωμονώ τόν Ελληνικόν Λαόν, τού οποίου ή αντίστασις έκρινε τόν 2ον Παγκόσμιον Πόλεμον.”
“Επολεμήσατε άοπλοι καί ενικήσατε, μικροί εναντίον μεγάλων.Σας οφείλουμε ευγνωμοσύνη, διοτι εκερδίσαμε χρόνο γιά να αμυνθούμε. Ως Ρώσοι καί ως άνθρωποι σας ευχαριστούμε”.
Γεώργης Ζουκώφ, Georgy Constantinovich Joucov 1896-1974
“Εάν ό Ρωσικός λαός κατόρθωσε να ορθώσει αντίσταση μπροστά στίς πόρτες τής Μόσχας, νά συγκρατήσει καί νά ανατρέψει τόν Γερμανικό χείμαρρο, τό οφείλει στόν Ελληνικό Λαό, πού καθυστέρησε τίς Γερμανικές μεραρχίες όλον τόν καιρό πού θά μπορούσαν νά μας γονατίσουν. Η γιγαντομαχία τής Κρήτης υπήρξε τό κορύφωμα τής Ελληνικής προσφοράς.”
Μπενίτο Μουσολίνι, Benito Mousolini 1833-1945
“Ο πόλεμος μέ τήν Ελλάδα απέδειξεν ότι τίποτε δέν είναι ακλόνητον είς τά στρατιωτικά πράγματα καί ότι πάντοτε μάς περιμένουν εκπλήξεις.”
Αδόλφος Χίτλερ, Hitler 1889-1945
“Χάριν τής ιστορικής αληθείας οφείλω νά διαπιστώσω ότι μόνον οί Ελληνες, εξ’ όλων τών αντιπάλων οί οποίοι μέ αντιμετώπισαν, επολέμησαν μέ παράτολμον θάρρος καί υψίστην περιφρόνησιν πρός τόν θάνατον….”
Σέρ Αντονυ Ηντεν, Sir Robert Antony Eden 1897-1977
“Ασχέτως πρός ότι θα πούν οι ιστορικοί τού μέλλοντος, εκείνο τό οποίον μπορούμε να πούμε εμείς τώρα, είναι ότι η Ελλάς έδωσε αλησμόνητο μάθημα στόν Μουσολίνι, ότι αυτή υπήρξε η αφορμή τής επανάστασης στήν Γιουγκοσλαβία, ότι αυτή εκράτησε τούς Γερμανούς στό ηπειρωτικό έδαφος καί στήν Κρήτη για έξι εβδομάδες, ότι αυτή ανέτρεψε τήν χρονολογική σειρά όλων τών σχεδίων τού Γερμανικού Επιτελείου καί έτσι έφερε γενική μεταβολή στήν όλη πορεία τού πολέμου καί ενικήσαμε.”
Τσώρτσιλ, Winston Churchil 1874-1965
“Η λέξη ηρωισμός φοβάμαι ότι δέν αποδίδει τό ελάχιστο εκείνων τών πράξεων αυτοθυσίας τών Ελλήνων, πού ήταν καθοριστικός παράγων τής νικηφόρου εκβάσεως τού κοινού αγώνα τών εθνών, κατά τόν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διά τήν ανθρώπινη ελευθερία καί αξιοπρέπειαν.”
“Μέχρι τώρα λέγαμε ότι οί Ελληνες πολεμούν σάν ήρωες. Τώρα θά λέμε: Οί ήρωες πολεμούν σάν Έλληνες.”
“Μαχόμενοι οί Έλληνες εναντίον τού κοινού εχθρού θά μοιρασθούν μαζί μας τά αγαθά τής ειρήνης.”
Σέρ Χάρολδ Αλεξάντερ, Sir Harold Leofric George Alexander 1891-1969
“Δέν θά ήταν υπερβολή νά πούμε ότι ή Ελλάς ανέτρεψε τό σύνολο τών σχεδίων τής Γερμανίας εξαναγκάσασα αυτήν νά αναβάλει γιά έξι εβδομάδες τήν επίθεση κατά τής Ρωσίας. Διερωτώμεθα ποιά θά ήταν ή θέση τής Σοβιετικής Ενώσεως χωρίς τήν Ελλάδα.”
Γεώργιος ΣΤ’ (1898-1952)
“Ο μεγαλοπρεπής αγών τής Ελλάδος, υπήρξε ή πρώτη μεγάλη καμπή τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.”
Φραγκλίνος Ρούσβελτ, Roosvelt 1882-1945
“Εις τήν Ελλάδα παρασχέθη τήν 28ην Οκτωβρίου 1940 χρόνος τριών ωρών διά ν’αποφασίσει πόλεμον ή ειρήνην, αλλά καί τριών ημερών ή τριών εβδομάδων ή και τριών ετών προθεσμία νά παρείχετο, ή απάντησις θά ήτο ή ίδια.”
“Ο ηρωικός αγών τού ελληνικού λαού…κατά τής επιθέσεως τής Γερμανίας, αφού τόσον παταγωδώς ενίκησε τούς Ιταλούς στήν απόπειρά τους νά εισβάλλουν στό ελληνικό έδαφος, γέμισε μέ ενθουσιασμό τίς καρδιές τού αμερικανικού λαού καί εκίνησε τήν συμπάθειά του. Πρό ενός καί πλέον αιώνος, κατά τόν πόλεμον τής ελληνικής ανεξαρτησίας, τό εθνος μας…εξέφρασε τήν φλογερή του συμπάθεια γιά τούς Ελληνες καί ευχότανε γιά τήν ελληνική νίκη…”
Posted in Ιστορία | Με ετικέτα: 28 Οκτωβρίου 1940, ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ | Leave a Comment »
Για το ρόλο του Γενικού Προξενείου της Τουρκίας στην Κομοτηνή
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 1 Φεβρουαρίου 2010
Θεοφάνης Μαλκίδης
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟΥ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗ.
Εισήγηση στην εκδήλωση της Πρωτοβουλίας για την απομάκρυνση του Γενικού Προξενείου της Τουρκίας από την Κομοτηνή
(Αλεξανδρούπολη 22 Ιανουαρίου 2010)
1. ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ – ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ- ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΣΩΜΑ
Διπλωματικό Δίκαιο ονομάζεται το σύνολο των διεθνών κανόνων που διέπουν τις διπλωματικές σχέσεις και αφορούν κυρίως τους διπλωματικούς υπαλλήλους και κατ΄ επέκταση τη διπλωματική εθιμοτυπία.
Το Διπλωματικό Δίκαιο χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη:
α) Αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων,
β) Μορφές ανάπτυξης διπλωματικών σχέσεων και
γ) Διπλωματικά προνόμια και ασυλίες. (Νάσκου –Περάκη Π. – Ζάικος Ν. Εισαγωγή στο Δίκαιο των Διπλωματικών και Προξενικών Σχέσεων. Θεσσαλονίκη 2003)
Με τον όρο διπλωματικές σχέσεις, νοούνται οι μεταξύ κρατών ανάπτυξη σχέσεων που εκδηλώνονται κυρίως με αποστολές και εγκαταστάσεις διπλωματικών υπαλλήλων.
Οι διπλωματικές σχέσεις διέπονται από το Διπλωματικό Δίκαιο όπως αυτό συνομολογήθηκε με τη Σύμβαση Βιέννης (1961), ενώ οι προξενικές σχέσεις με τη σχετική Σύμβαση της Βιέννης (1963)
Στο Διπλωματικό Σώμα περιλαμβάνονται οι αρχηγοί των διπλωματικών αντιπροσωπειών, των Πρεσβειών, ενώ σε πολλά κράτη περιλαμβάνονται όλο το προσωπικό των Πρεσβειών που φέρει διπλωματικό χαρακτήρα π.χ. σύμβουλοι, γραμματείς, ακόλουθοι (εμπορικοί, στρατιωτικοί, ναυτικοί ), διερμηνείς κ.λπ. (Σκαλτσά Ι. Οι διπλωματικοί αντιπρόσωποι εν των πλαισίω των διεθνών σχέσεων και του διεθνούς δικαίου. Θεσσαλονίκη 1972 )
Κατάλογος του προσωπικού αυτών ανακοινώνεται στο Υπουργείο Εξωτερικών της Χώρας που ενημερώνεται για κάθε επερχόμενη μεταβολή.
2. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ
Τα καθήκοντα των διπλωματών όπως ορίζονται είναι τα εξής:
Αντιπροσώπευση του κράτους στο κράτος που υπηρετεί.
Προστασία συμφερόντων του κράτους και των πολιτών του μέσα στα όρια του Διεθνούς Δικαίου.
Διαπραγμάτευση με τη κυβέρνηση του κράτους όπου είναι διαπιστευμένος
Πληροφόρηση του κράτους για τις εξελίξεις στο κράτος που υπηρετεί.
Προώθηση φιλικών σχέσεων και ανάπτυξη οικονομικών, πολιτιστικών και επιστημονικών σχέσεων.
3. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΠΡΟΞΕΝΩΝ
Το κυριότερο καθήκον των Γενικών προξένων, προξένων, υποπρόξενων και προξενικών πρακτόρων (διπλωματικοί υπάλληλοι), είναι να μεριμνούν για την προστασία των συμφερόντων του κράτους αποστολής και των πολιτών του. (άρθρο 5 της Σύμβασης για τις Προξενικές σχέσεις)
Ο πρόξενος είναι ο δίαυλος για την ανάπτυξη των εμπορικών, οικονομικών, πνευματικών και επιστημονικών σχέσεων του κράτους αποστολής και υποδοχής.
Στα καθήκοντά του περιλαμβάνονται η έκδοση και ανανέωση διαβατηρίων, η έκδοση άδειας εισόδου (βίζα), άσκηση ληξιαρχικών πράξεων, συνδρομή σε μέσα μεταφοράς, κλπ.
Εκ των πραγμάτων δηλαδή ο χαρακτήρας της εντολής της προξενικής εντολής είναι περιορισμένος.
4. ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ
Οι διπλωμάτες έχουν μία σειρά από προνόμια και ασυλίες (π.χ ετεροδικία, απαραβίαστο της διπλωματικής αποστολής, διπλωματικό ταχυδρομείο, κ.ά). (Κ. Οικονομίδης Απαραβίαστον και ετεροδικία των διπλωματικών υπαλλήλων . Θεσαλονίκη 1970)
Τα προνόμια όμως δεν σημαίνουν και ατιμωρησία. Για παράδειγμα σε περίπτωση που οι αρχές του κράτους υποστηρίζουν ότι ο διπλωματικός σάκκος περιέχει παράνομο περιεχόμενο, μπορούν να ζητήσουν να ανοιχθεί. Σε περίπτωση άρνησης ο σάκκος επιστρέφει στον τόπο προέλευσης. (Ευσταθιάδης Ε. Διεθνές Δίκαιο Ι 1976)
5. ΔΥΝΑΜΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
Το μέγεθος της Διπλωματικής αποστολής αποτελεί ένα ζήτημα που καθορίζεται από το κράτος που αποστέλλει τους διπλωμάτες του.
Στην περίπτωση όμως που η Διπλωματική Αποστολή είναι πάνω από τα «λογικά» και «κανονικά» όρια, το κράτος φιλοξενίας, μπορεί να ζητήσει τον περιορισμό του αριθμού (άρθρο 11 της Σύμβασης της Βιένης για τις Διπλωματικές σχέσεις).
Έτσι μία χώρα μπορεί να ζητήσει την αποχώρηση των «υπεράριθμων» διπλωματών. Για παράδειγμα το Σουρινάμ ζήτησε το 1983 από την Κούβα τον περιορισμό του αριθμού των διπλωματών και μέσα σε 14 μέρες αποχώρησαν 20 διπλωματικοί υπάλληλοι και 80 σύμβουλοι.
6. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ
Το γεγονός ότι το διεθνές δίκαιο καθιερώνει ειδικούς κανόνες για τους διπλωμάτες δεν σημαίνει ότι ο διπλωμάτης θα πρέπει να αδιαφορεί για την τήρηση του δικαίου του κράτους που υπηρετεί.
Ο διπλωμάτης υποχρεώνεται να σέβεται τους νόμους τους κράτους που υπηρετεί για λόγους νομικούς, ηθικούς και αβροφροσύνης. ((άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιένης για τις Διπλωματικές σχέσεις).
Ο διπλωμάτης υποχρεώνεται να σέβεται την έννομη τάξη του κράτους που υπηρετεί και να μην επεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις του κράτους.
Ο διπλωμάτης δεν πρέπει να χρησιμοποιεί τους χώρους της διπλωματικής αποστολής κατά τρόπο ασυμβίβαστο με το λειτούργημά του.
Ο διπλωμάτης απαγορεύεται να επιδίδεται σε δραστηριότητα με σκοπό το προσωπικό όφελος.
Οι πρόξενοι ως ειδικοί διπλωματικοί εκπρόσωποι της χώρας αποστολής δεν πρέπει να ασχολούνται με πολιτικά θέματα, και μπορούν να έρχονται σε επαφή με τις τοπικές αρχές για ζητήματα οικονομικής ή διοικητικής φύσης.
Δεν επιτρέπεται η ανάμιξη του προξένου, προς όφελος του κράτους και των πολιτών του, στις εσωτερικές υποθέσεις του κράτους διαμονής.
Οι πρόξενοι, σε αντίθεση με τους πρεσβευτές, που καλύπτουν όλη την επικράτεια, η αρμοδιότητά τους περιορίζεται στην προξενική τους περιφέρεια, η οποία αποτελεί ένα μόνο τμήμα του εδάφους του κράτους που υπηρετούν.
Σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις προξενικός υπάλληλος κατόπιν συγκατάθεσης του κράτους φιλοξενίας, μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του εκτός της προξενικής περιφέρειας.
7. ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ
Υπάρχουν περιπτώσεις (π.χ δράση κατά της χώρας φιλοξενίας) κατά τις οποίες ένας διπλωμάτης που έχει γίνει δεκτός σε ένα κράτος καθίσταται σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο ανεπιθύμητο πρόσωπο (persona non grata). (άρθρο 9 της Σύμβασης της Βιένης για τις Διπλωματικές σχέσεις).
Ο χαρακτηρισμός αυτός αποτελεί ένα μέτρο με προσωπικό χαρακτήρα και ο διπλωμάτης καθίσταται ανεπαρκής για το λειτούργημα.
Πράξεις του προξένου που παραβιάζουν το βασικό του καθήκον προστασίας των πολιτών του κράτους που αντιπροσωπεύει, ξεφεύγουν ουσιαστικά από το πλαίσιο των νόμιμων καθηκόντων του.
Εφόσον η δραστηριότητα βλάπτει συμφέροντα και δικαιώματα επισύρουν την προσωπική ευθύνη του προξένου (αστική ή/και ποινική) και ΔΕΝ καλύπτεται από το προνόμιο της ετεροδικίας.
Ο πρόξενος είναι προσωπικά υπεύθυνος για τις παράνομες ενέργειές του που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν σαν υπαγόμενες στην άσκηση των προξενικών του καθηκόντων.
Στην περίπτωση αυτή αλλά και σε πολλές άλλες, ανακαλείται ο διπλωμάτης. Η πιο πρόσφατη περίπτωση είναι του Τούρκου πρόξενου στο Ντύσσελντορφ Χακάν Κιβάντς, για τον οποίο η Γερμανία ζήτησε το Μάιο του 2009, την ανάκλησή του, λόγω της εθνικιστικής του δράσης στους Τούρκους μετανάστες.
10. ΔΙΑΚΟΠΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
Επίσης οι προξενικές σχέσεις, δηλαδή η απομάκρυνση όλου του προξενείου και όχι μόνο του προξένου, ενδέχεται να τερματιστούν εξαιτίας:
1. της ανάκλησης του εγγράφου από το κράτος φιλοξενίας,
2. της απόφασης να διακοπούν οι προξενικές σχέσεις από ένα από τα δύο κράτη,
3. της ανάκλησης του προξένου από το κράτος αποστολής.
4. πολέμου. (Παπακώστα Κ. Το δίκαιο των διπλωματικών και προξενικών σχέσεων. Αθήνα 1986. )
11. ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ- ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Η Ελλάδα έχει διπλωματικές και προξενικές σχέσεις με την Τουρκία, οι οποίες εκφράζονται με τις εξής αντιπροσωπείες:
Πρεσβεία στην Άγκυρα (αντίστοιχη Αθήνα), όπου υπάρχει και προξενικό γραφείο.
Γενικό προξενείο Κωνσταντινούπολης (Γενικό Προξενείο Θεσσαλονίκης)
Γενικό Προξενείο Σμύρνης (Γενικό Προξενείο Κομοτηνής)
Προξενείο Αδριανούπολης (Προξενείο Ρόδου)
12.ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗ
Το Γενικό προξενείο της Τουρκίας στην Κομοτηνή αναδιοργανώθηκε- δημιουργήθηκε το 1923 σε αντιστοιχία της δημιουργίας του Γενικού προξενείου της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη. Η διπλωματική όμως αντιστοιχία είναι, όπως αναφέραμε, με το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Σμύρνη.
Ο προφανής λόγος η προστασία των μειονοτήτων, της ελληνικής και της μουσουλμανικής που εξαιρέθηκαν της Ελληνοτουρκικής συμφωνίας περί Ανταλλαγής των Πληθυσμών.
Η ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, αριθμούσε το 1923, 300.000 επί συνολικού πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης 1.000.000 ενώ οι Έλληνες της Ίμβρου και της Τενέδου ήταν 12.000 περίπου. Σήμερα η ελληνική μειονότητα αριθμεί μόνο 2000, οι περισσότεροι υπέργηροι.
Το 1923 οι μουσουλμάνοι της Θράκης ήταν 90.000 άτομα περίπου. Σήμερα είναι 110.000 περίπου.
Το Γενικό προξενείο της Τουρκίας στην Κομοτηνή έχει σήμερα μεγάλο αριθμό υπαλλήλων (υπολογίζεται σε 20), 15 έως 20 εκατομμύρια ευρώ ετήσιο προϋπολογισμό και 3500 έμμισθους συνεργάτες (εφημερίδα Μακεδονία 9/12/2009).
13. ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟΥ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΊΑ ΤΟΥ 1930
Μία από τις πρώτες κινήσεις του προξενείου της Κομοτηνής, ήταν να εισαχθούν οι αρχές του κεμαλισμού στη Θράκη. Πολιτική , της οποίας τα πρώτα δείγματα , έγιναν ορατά από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 , όταν η διπλωματική αντιπροσωπεία, είχε διαμαρτυρηθεί , για τη δράση των «παλαιομουσουλμάνων φυγάδων» στη Θράκη. Οι λεγόμενοι «παλαιομουσουλμάνοι» ήταν αντίθετοι στους Κεμαλικούς και ήδη από το 1926-1927 είχε η Τουρκία ζητήσει την απέλασή τους από τη Θράκη.Αρκετοί από τους «παλαιομουσουλμάνους» είχαν πολεμήσει μαζί με τους Έλληνες στη Μικρά Ασία.
Χαρακτηριστικό είναι το σχετικό τηλεγράφημα, (6/12/1927) που απέστειλε στον Υπουργό Εξωτερικών ο δικηγόρος Ξάνθης Ι.Πολιουδάκης: «Κοινή γνώμη θρακικού λαού ανάστατος επί εξορία εξ αντικεμαλικών τούρκων διαμένοντων εν Θράκη. Αυτοί δια τας υπηρεσίας των προς το ελληνικόν κράτος κατεδικάσθησαν υπό Κεμάλ εις θάνατον . Διαμένοντες Ξάνθην , εκδίδοντες τουρκικήν εφημερίδαν , αγωνιζόμενοι κατά κεμαλικής προπαγάνδας ,κατά των ψευδολογιών τας οποίας γράφουν τουρκικαί εφημερίες Κωνσταντινουπόλεως και Αγκύρας , υπερασπιζόμενοι απόψεις Ελληνισμού, τουρκικόν προξενείον , ως φαίνεται εισηγήθη αρμοδίως εξορισθώσιν. Αφέθη αυτώ ελεύθερον έδαφος προς δράσιν .Λαός διατελεί εν δικαία εξεγέρσει , διότι βλέπει ότι αντί ευγνωμοσύνης ποτίζονται οι άνθρωποι αυτοί χολήν και αντί περιθάλψεως δέχονται λακτίσματα από το Έθνος υπέρ ου ηγωνίσθησαν κατά κοινού εχθρού , εξοριζόμενοι . Είναι ο Πατριάρχης των Τούρκων Μουσταφά Σαμπρί, μετά του υιού του Χαξή Βέης , Συνταγματάρχης πυροβολικού, όστις κατά Ευρωπαϊκόν πόλεμον προκινδυνεύσας έσωσεν Έλληνας από σφαγήν , Τεφήκ Βέης φιλέλλην Τούρκος λαογράφος και ποιητής , Ιτζέτ Βέης δημοσιογράφος , άλλοτε υποδιοικητής Δαρδανελλίων , σώσας από σφαγήν Έλληνας περιφέρειάς του , Δαούτ Βέης , αρχηγός Κιρκασίων , προσενέγκων Ελληνικώ Στρατώ Μ.Ασίας τρόφιμα , ξυλείαν 500.000 δραχμ. δωρεάν και δι΄ ιδίων δαπανών επιβιβάσας πρόσφυγας Πανόρμου πλοία κατόπιν μάχης προς Τουρκικόν στρατόν. Λαός διατελεί κατάπληκτος δι΄εξορίαν τούτων .Όλοι διερωτούν :Είμεθα κράτος ελεύθερον ή υποτελείς τω Κεμάλ; Δια τούτο αναγκαζόμεθα θα φαινόμεθα τόσον αγνώμονες προς τους ευεργέτες μας ; Ετοιμάζονται διαμαρτυρίαι λαού προς Βουλήν και Κυβέρνησιν »
• Ο Γενικός Διοικητής Θράκης Γ. Μπούμπουλης, σε έγγραφό του προς το Υπουργείο Εξωτερικών το 1926 επεσήμαινε σχετικά με το ρόλο του τουρκικού προξενείου: “η μόνη οργάνωσι κατά της ασφαλείας του Κράτους γίνεται παρά του Τούρκου Προξένου, αλλ’ ευτυχώς λόγω της αμερολήπτου και πατρικής διοικήσεώς μας του τουρκικού στοιχείου, ούτος κατέστη ανίκανος να εύρη κατάλληλον έδαφος. Δια τον λόγον τούτον προσπαθεί ίνα δια ψευδών διαμαρτυριών, φθάση εκβιάζων το τουρκικόν στοιχείον εις το ποθούμενόν του. Το ότι πάντοτε ενεργεί κακή τη πίστη εφάνη εμπράκτως εκ του τελευταίου επεισοδίου το οποίον ήθελε να δημιουργήση μετά του στρατού ότι δήθεν οι στρατιώται εφώναζον “Κάτω η Τουρκία”, “Κάτω ο Κεμάλ”. Τούτο εν γνώσει ότι δεν είναι αληθές το εδημιούργησε δια να φανατίση το τουρκικόν στοιχείον αλλά δυστυχώς δι’ αυτόν εύρε τούτον απαθέστατον και δεν ηδυνήθη να το εξεγείρη. Αυτή είναι η Πολιτεία του Τούρκου προξένου…»
• Η αναφορά του γενικού διοικητή Θράκης Ι.Ζαφειρόπουλου (1927) στα δημοσιεύματα των μειονοτικών εφημερίδων , που προπαγάνδιζαν τον κεμαλισμό στη Θράκη, και απεστάλη στο Υπουργείο Εξωτερικών , έχει ενδιαφέρον: «Η κατάστασις των μουσουλμάνων Θράκης είναι από πάσης απόψεως ικανοποιητική.Ούτοι τυγχάνουν εξαιρετικής προστασίας , ευνομίας και δικαιοσύνης των ελληνικών αρχών. Έχομεν ασφάλειαν παραδειγματικήν , οίαν ουδέποτε ασφαλώς εις προηγούμενα καθεστώτα είχαν καθ΄όλην την ύπαιθρον χώραν και δύναται να επιδίδονται ανενοχλήτως και φόβως εις τας εργασίας των. Οι μουσουλμάνοι των χωρίων , ως και η πλειοψηφία των εν ταις πόλεσι παραμενόντων , διακρίνονται δια την φιλέργιαν και νομιμόφρονα αυτών στάσιν και , αν δεν υπήρχαν μεταξύ αυτών μερικοί επιτήδειοι εκμεταλλευταί , οίτινες χρησιμεύουσιν ως όργανα του Τούρκου προξένου , ουδέν παράπονον θα εξεδηλούτο ποτέ υπ΄αυτών. Τρανωτάτη απόδειξις , είναι ότι οι μουσουλμάνοι Θράκης , δεν εποιήσαντο χρήσιν του δικαιώματος επιλογής της τουρκικής ιθαγενείας εντός της ταχθείσης προθεσμίας , εξαιρέσει διακοσίων ατόμων ακτημόνων και καταγομένων εξ Ανατολής της Θράκης , καίτοι εκλήθησαν δια προκηρύξεως , παρά της Γεν.Διοικήσεως».
Η εφημερίδα Μακεδονία στις 26/2/1928 έγραφε χαρακτηριστικά για το ζήτημα με το τουρκικό Προξενείο Κομοτηνής: “Υπό τα όμματα του “διαπρεπούς” γενικού διοικητού κ. Ζαφειρόπουλου και υπό την άμεσον αυτού “αυστηράν” επίβλεψιν, σημειούται καθ΄ όλην την Δυτικήν Θράκην, όργια μουσουλμάνων τα οποία δέον να εφελκύσουν την προσοχήν της Κυβερνήσεως, διότι θίγουν – διατί να μην είπω υπονομεύουσι – την κρατικήν και εθνικήν μας υπόστασιν. Από έτους και πλέον εγνώσθη και διεπιστώθη ότι η κεμαλική προπαγάνδα οργιάζει εις την Δυτικήν Θράκην. Το Τουρκικόν προξενείον Κομοτηνής αποτελεί το Κέντρον των κινήσεων και των κατευθύνσεων. Το Προξενείον τούτο υποστηρίζει ηθικώς και υλικώς τους διαφόρους πράκτορας, οι οποίοι περιέρχονται τα τουρκικά χωρία και εκβιάζουν τους κατοίκους ενεργούντες εράνους υπέρ της τουρκικής αεροπορικής αμύνης. Εξηκριβώθη ότι συνελέγησαν σεβαστά ποσά και απεστάλησαν εις Άγκυραν. Το έργον των πρακτόρων του Κεμάλ δεν περιορίζεται εις το σημείον τούτο. Η θρασύτης των έφθασε μέχρι του σημείου, ώστε να τρομοκρατούν και αυτούς τους πρόσφυγας, εν συνεννοήσει και συμπράξει μετά των διαφόρων επιχειρηματιών και διαδίδουν και βεβαιούν ότι η Δυτική Θράκη θα καταληφθή λίαν προσεχώς υπό των Τούρκων και ότι όσοι υποστηρίζουν τους Έλληνας και όσοι δεν εκτελούν το καθήκον των θα πάθουν όσα έπαθαν εις την Μικράν Ασίαν εκείνοι οι οποίοι έπραξαν τα ίδια. οργάνωσις των κεμαλικών με κέντρον το Προξενείον της Κομοτηνής εντείνεται ολοένα και νομίζομεν ότι πρέπει να επιστήση την προσοχήν της Κυβερνήσεως, διότι η εξάπλωσις της προπαγάνδας, με τας φανεράς πωλήσεις λαχείων του τουρκικού στόλου, λαμβάνει την χροιάν σκανδάλου».
Άλλη μαρτυρία της εποχής εκείνης δίνει η “Εφημερίς των Βαλκανίων” που εξεδίδετο επίσης στη Θεσσαλονίκη. Έγραφε λοιπόν στις 28/2/1928, σχετικά με τα μειονοτικά σωματεία, τα οποία μέχρι σήμερα συνεχίζουν την ίδια δράση: “Ωσάν όμως μη ήρκουν, ιδρύθη εσχάτως εν Ξάνθη λέσχη υπό την επωνυμίαν “Σωματείον της Νεολαίας”. Το σωματείον τούτο είναι παράρτημα του εν Τουρκία κυβερνητικού λαϊκού κόμματος, του οποίου, ως γνωστόν, πρόεδρος είναι ο Μουσταφά Κεμάλ. Σκοπός του σωματείου τούτου είναι η διάδοσις του κεμαλισμού και η διά παντός μέσου διάσπασις των κρατικών θεμελίων. Το σωματείον τούτο προσπαθεί διά διαφόρων μέσων να ενσπείρει διχονοίας μεταξύ Τούρκων και ελλήνων και διανοίξει χάσμα μεταξύ των μουσουλμάνων και κρατικών υπηρεσιών, ώστε να δικαιολογή τον εν Κωνσταντινουπόλει και Αγκύρα δημιουργούμενον εκάστοτε θόρυβον περί καταπιέσεων των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης. Είναι ανάγκη να φροντίση το Κράτος με πολλήν προσοχήν ώστε να μηδενίσει πάσας τας ενεργείας των κεμαλικών, προπαντός είναι ανάγκη να προσέξη ιδιαιτέρως τους διαφόρους υπαλλήλους οι οποίοι για λόγους ευπιστίας και ελαφρότητος παραγνωρίζουν την σοβαρότητα της καταστάσεως και επιτρέπουν ακώλυτον την δράσιν των πρακτόρων του κεμαλισμού. Θα πρέπει να προσέξει τους διαφόρους υπαλλήλους, που για λόγους ευπιστίας και ελαφρότητας παραγνωρίζουν τη σοβαρότητα της κατάστασης και επιτρέπουν ανενόχλητα τους κεμαλικούς πράκτορες να συνεχίζουν το έργο τους”.
Το 1930 ήρθε η ώρα της πρώτης περιόδου της ελληνοτουρκικής φιλίας, Βενιζέλου – Κεμάλ και υπογράφτηκαν μια σειρά από συμφωνίες. Αυτό που μέχρι και σήμερα αποκρύπτουν από τον ελληνικό λαό, όποτε γίνεται λόγος για τη συμφωνία εκείνη, είναι ότι είχε και μία άλλη ιδιαίτερη θρακική πτυχή, την έξωση από τη Θράκη και την Ελλάδα των 150 φιλελλήνων «παλαιομουσουλμάνων», για χάρη του κεμαλισμού. Μάλιστα η πρεσβεία και το προξενείο της Τουρκίας στην Κομοτηνή ήταν ο δίαυλος για την τουρκική απαίτηση για απέλαση των «παλαιομουσουλμάνων» από τη Θράκη. (Μαλκίδης Θ. «Η διαμάχη «παλαιομουσουλμάνων»- κεμαλικών στην ελλαδική Θράκη στην περίοδο του Μεσοπολέμου», ΝΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ, τ. 39, σ. 73-88, 2004.
Σε έγγραφο της βρετανικής πρεσβείας στην Άγκυρα αναφέρεται ότι ο πρεσβευτής της Ελλάδας στην Τουρκία Σπ. Πολυχρονιάδης είχε αποκαλύψει στο βρετανό διπλωμάτη D.Clerk, ότι οι απελάσεις των “παλαιομουσουλμάνων” ήταν τμήμα ενός προγράμματος αμοιβαίας συνεννόησης και συνδιαλλαγής που είχε προκύψει από την ελληνοτουρκική προσέγγιση.
Αυτό έγινε γιατί υπήρχε η πεποίθηση ότι η Τουρκία από την πλευρά της πρόκειται να υιοθετήσει μια πιο ελαστική στάση απέναντι στην ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σπ. Πολυχρονιάδης όμως είχε αποκαλύψει ότι “εάν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δεν είχαν πάρει χαρακτήρα εγκαρδιότητας, θα είχε ακολουθήσει διωγμός της ελληνικής μειονότητας και εξασθένηση της”, ενώ τελικά, όπως αποδείχτηκε, ούτε η απέλαση των παλαιομουσουλμάνων αλλά ούτε και το “φιλικό κλίμα” της εποχής βελτίωσε τη θέση των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Το τι συνέβη με τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης το γνωρίζουμε όλοι καλά και θα αναφερθούμε παρακάτω.
• Το 1936 αναλαμβάνει Γενικός Διοικητής Θράκης ο Αθανάσιος Σουλιώτης – Νικολαϊδης, παλιός συνεργάτης του Ίωνα Δραγούμη. Αντιλαμβάνεται την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή, αναφέρει στους προϊσταμένους του την τουρκική προπαγάνδα μέσω του τουρκικού προξενείου και ιδρύει στα πλαίσια της Γενικής Διοίκησης το Τμήμα Πολιτικών Υποθέσεων.
14. Η ΕΚΔΙΩΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΤΟ 1955 ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟΥ
Η έκρηξη τη νύχτα της 6ης προς την 7η Σεπτεμβρίου 1955 στον κήπο του τουρκικού προξενείου Θεσσαλονίκης και έξω από το φερόμενο ως σπίτι του Mustafa Kemal , θα αποτελέσει την αφορμή για το πρωτοφανή για τα παγκόσμια χρονικά διωγμό μίας αυτόχθονης ομάδας. Των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι λίγα χρόνια πριν είχαν εξοντωθεί οικονομικά, με τον κεφαλικό φόρο (Varlik Vergisi {Εδώ χρειάζεται να κάνουμε μία παρένθεση: Ο Varlık Vergisi ( “φόρος περιουσίας”) ήταν ένας τουρκικός φόρος που επιβλήθηκε στην Τουρκία το 1942, με δεδηλωμένο στόχο την αύξηση των κονδυλίων για την άμυνα της χώρας στην περίπτωση μιας ενδεχόμενης συμμετοχής της χώρας στον Β ‘ Παγκόσμιο Πόλεμο. (Όπως είναι γνωστό η Τουρκία μπήκε στον πόλεμο τρεις μήνες πριν την λήξη του…..) Όπως τόνισε και ο Τούρκος πρωθυπουργός: « η τουρκική αγορά να περάσει στα χέρια των Τούρκων». (Faik Ahmet Barutçu, Siyasi Anılar 1939-1954, Milliyet Y. s. 263; Ayhan Aktar, Varlık Vergisi ve Türkleştirme Politika) και η Τουρκία έψαχνε τρόπους να δημιουργηθεί βιομηχανική αστική τάξη» (Yalcin Kucuk, Turkiye, 1999). Ο έφορος της Κωνσταντινούπολης Φαικ Οκτέ ανέλαβε το συντονισμό και τη συλλογή του φόρου, έφορος ο οποίος έγραψε και σχετικό έργο, το οποίο αποτελεί σημαντικότατη μαρτυρία για το στόχο που είχε ο ρατσιστικός φόρος. (Faik Ökte, Varlık Vergisi Faciası, Nebioğlu Y. 1951 ).
Μέσα σε δύο μήνες από την επιβολή του νόμου ( Δεκέμβριος 1942 – Ιανουάριος 1943), είχαν αλλάξει χέρια χιλιάδες ακίνητα, ειδικά στην κεντρική Λεωφόρο Istiklal, (Aktar, Ayhan 2002 Varlık Vergisi ve “Türkleştirme” Politikaları İletişim Yayınları 2002) τα έσοδα μέσα σε δύο μήνες ήταν 221 εκατομμύρια λίρες, όταν από το φόρο για τα αγροτικά προϊόντα την περίοδο 1944-1948 για όλη την τουρκική επικράτεια ήταν 229 εκατομμύρια λίρες. (Emre Kongar Turkiye’ nin toplumsal yapisi, 2003).Όλα τα έσοδα από το φόρο εναντίον των Ελλήνων κατατέθηκαν στην κρατική αγροτική Τράπεζα (Ζιράτ), η οποία λειτουργεί από το Φεβρουάριο του 2009 και στην Κομοτηνή, έχοντας συγκεντρώσει σεβαστό ποσό καταθέσεων}.
Ο κλητήρας του τουρκικού προξενείου έπεσε σε αντιφάσεις, σχετικά με τα αίτια της έκρηξης και τελικά ομολόγησε ότι αυτός έβαλε τη βόμβα , προσθέτοντας ότι του την έδωσε ο Οktay Egin , φοιτητής της Νομικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ,από την Κομοτηνή, ο οποίος και ομολόγησε την πράξη του. Ο Εgin είχε εισαχθεί στο Πανεπιστήμιο χωρίς εξετάσεις και ο πατέρας του ,Faik Egin , δάσκαλος στο σχολείο της Σαλμώνης Ροδόπης είχε υποστηριχθεί μαζί με τον Οsman Ustunder , από το τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής, ως υποψήφιος βουλευτής το 1952. Ο Οktay Egin αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση και ο τούρκος πρόξενος της Κομοτηνής Αhmet Umar , τον φυγάδευσε στην Τουρκία ,όπου εργάστηκε αρχικά στον ραδιοσταθμό της Κωνσταντινούπολης , στη διεύθυνση του Αστυνομικού σώματος ,στην Υπηρεσία Πληροφοριών (ΜΙΤ) , ενώ το 1993 διορίστηκε νομάρχης στην Καππαδοκία.
Μετά το συμβάν , η εφημερίδα Ιnstabul Ekspress σε παράρτημα της παραποίησε τα γεγονότα και προέτρεψε σε επεισόδια εναντίον των Ελλήνων. Πρωταγωνιστικό ρόλο θα κρατήσουν κρατικές και παρακρατικές εθνικιστικές οργανώσεις όπως «Η Κύπρος είναι Τουρκική». Μέσα σε 9 περίπου ώρες καταστράφηκαν ολοσχερώς 1004 σπίτια, ενώ άλλα περίπου 2500 υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Καταστράφηκαν επίσης 4348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 26 σχολεία, 5 σύλλογοι, οι εγκαταστάσεις 3 εφημερίδων, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές, 21 εργοστάσια, 110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια, 73 εκκλησίες, ενώ συλήθηκαν πάρα πολλοί τάφοι καθώς και οι τάφοι των πατριαρχών στην Μονή Βαλουκλή.
Τουλάχιστον 30 Έλληνες σκοτώθηκαν και εκατοντάδες άλλοι κακοποιήθηκαν. Το μίσος εναντίον των ιερωμένων ήταν πρωτόγνωρο, αφού πολλοί απ’ αυτούς ξυλοκοπήθηκαν, άλλοι γυμνώθηκαν και διαπομπεύθηκαν, εξαναγκαζόμενοι να φωνάζουν: «Η Κύπρος είναι τουρκική». Επίσκοπος Παμφίλου Γεράσιμος και ο μοναχός Χρύσανθος Μαντάς ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου, ο Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως Γεννάδιος παραφρόνησε από τους ξυλοδαρμούς και ύστερα από λίγο χρόνο πέθανε, ενώ διάκονος υπέστη περιτομή. Εκεί όμως που ο όχλος έδρασε ανελέητα ήταν εναντίον των Ελληνίδων. Σε 2000 (!) υπολογίζονται οι βιασμοί, αν και επισήμως καταγγέλθηκαν μόνο 200, για ευνόητους λόγους…
Επίθεση από οργανωμένες ομάδες, δέχθηκε και το ελληνικό προξενείο στη Σμύρνη , το ελληνικό περίπτερο στην έκθεση της πόλης, όπου σκίσθηκε η ελληνική σημαία, ενώ οι Έλληνες αξιωματικοί που υπηρετούσαν στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ ,διασώθηκαν την τελευταία στιγμή, αν και οι γυναίκες τους πάλι για ευνόητους λόγους δεν αναφέρθηκε, ότι βιάσθηκαν. Οι ζημιές που προκλήθηκαν εκτιμήθηκαν από την τουρκική κυβέρνηση, στα 70 εκατομμύρια λίρες, ενώ μόνο οι καταστροφές στις εκκλησίες , όπως σημείωσε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών , ήταν 150 εκατομμύρια δολάρια. Συνολικά οι ζημιές υπολογίζονται σε πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια.( Σεπτεμβριανά 1955: Η Νύχτα των Κρυστάλλων του ελληνισμού της Πόλης : Εκατό φορές πεθαίνεις Αθήνα 2005)
Τελικά δόθηκαν ως αποζημίωση για τις καταστροφές δόθηκαν 3 εκατομμύρια λίρες στα ιδρύματα της Κωνσταντινούπολης, που έπαθαν σοβαρές ζημιές, ενώ έχει ενδιαφέρον ότι η Ελλάδα δεν έλαβε κανένα μέτρο εναντίον των μουσουλμάνων της Θράκης και δε σημειώθηκε κανένα επεισόδιο βίας εναντίον τους.
Για τα επεισόδια το Σεπτέμβριο του 1955 στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Gursel (27 Μαΐου 1960), το πόρισμα της ανακριτικής ομάδας, απέδειξε ότι 250 αστυνομικοί με πολιτικά πήραν μέρος στα γεγονότα. Στις δίκες του Αdnan Menderes και του υπουργού Εξωτερικών Faid Zorlu, που έγιναν από τις 20-10-1960 έως και 5-1-1961 , βρέθηκαν ένοχοι και μαζί με το Νομάρχη Σμύρνης , καταδικάσθηκαν σε 5 χρόνια , ενώ οι δύο πρώτοι απαγχονίστηκαν για μια σειρά από άλλα αδικήματα. Η προβοκάτσια με τη βόμβα στο τουρκικό προξενείο της Θεσσαλονίκης έδειξε ότι ο μηχανισμός που έδρασε ήταν μέρος του τουρκικού κράτους, το προξενείο της Κομοτηνής. (Είναι πολύ επίκαιρη και σήμερα αυτή η σύνθεση κράτους- παρακράτους με την «Εργκενεγκόν», η οποία στοχεύει στη Θράκη).
Αποτέλεσμα αυτής της κρατικής- παρακρατικής βίας είναι η εκδίωξη των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το 1955 και στη συνέχεια το 1964.
15. ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟΥ
Υπάρχουν κάποιες δικαιολογίες από την Τουρκική πλευρά για την παρουσία του προξενείου της στην Κομοτηνή. Αυτές μπορούν να ομαδοποιηθούν ως εξής:
1. Το Προξενείο κάθε χώρας πρωτίστως απευθύνεται στους δικούς της πολίτες.
Υπάρχουν σήμερα Τούρκοι πολίτες στη Θράκη;
Ίσως μερικές δεκάδες; Τότε ποια είναι η αναγκαιότητά του;
2. Η έκδοση βίζας.
Η βίζα όμως για την Τουρκία έχει καταργηθεί, άρα ποια είναι η ανάγκη ύπαρξής του και γι αυτό το ζήτημα;
3. Διοικητικές και άλλες πράξεις
Αλήθεια πόσες γραφειοκρατικές δουλειές απομένουν και μάλιστα χρειάζονται δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο και τόσοι υπάλληλοι;
Σε πολύ λίγη ώρα πλέον βρίσκεται το Γενικό Προξενείο της Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη, ποια λοιπόν είναι η αποστολή της υπηρεσίας αυτής; Κι αν ακόμη υπάρχει έργο που πρέπει να διεκπεραιωθεί, ας διατηρηθεί ένα γραφείο όπου θα αποσπώνται 1-2 υπάλληλοι από τη Θεσσαλονίκη να εξυπηρετούν τον κόσμο.
4. Υποτίθεται ότι το τουρκικό Προξενείο Κομοτηνής επιβλέπει την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης. Μία Συνθήκη την οποία καταπατά από την πρώτη μέρα της υπογραφής της.
Που δεν άφησε ούτε μία διάταξή της που να μην την παραβιάσει.
Πού είναι η αυτοδιοίκηση της Ίμβρου και της Τενέδου; Πού είναι τα δικαιώματα των μειονοτικών, οι περιουσίες των χριστιανικών ιδρυμάτων;
Δεν είναι απαράδεκτο να δεχόμαστε να επιτηρούν, μετά τα τόσα τους εγκλήματα, την εφαρμογή της ίδιας Συνθήκης από εμάς;
Που είναι η ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης;
Μία αυτόχθονη μειονότητα η οποία μέσα σε λίγες δεκαετίες εξαφανίσθηκε από την Κωνσταντινούπολη.
5. Υποστηρίζεται ότι το Προξενείο εγγυάται τα δικαιώματα της μουσουλμανικής μειονότητας.
Αυτό υποστηρίζεται από μία χώρα που βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις σεβασμού των ανθρώπινων και μειονοτικών δικαιωμάτων παγκοσμίως.
Άρα λοιπόν δεν υφίσταται ούτε μία αντικειμενική αιτία για τη συνέχιση της λειτουργίας του Προξενείου της Τουρκίας στην Κομοτηνή.
16. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ
1. Οι πολιτικές του παρεμβάσεις σε προεκλογικές περιόδους είναι ίσως η πιο γνωστή του δραστηριότητα. Η “γραμμή” διοχετεύεται μέσα από την “Συμβουλευτική Επιτροπή” της μειονότητας και έγινε ολοφάνερη τον Ιούνιο του 2009 με τη «γραμμή» για «Λευκό» στις Ευρωεκλογές.
2. Ακόμα πιο επικίνδυνη είναι η δράση του Προξενείου και των ανθρώπων του σε βάρος των μη τουρκογενών μουσουλμάνων της περιοχής. Πομάκοι και Ρομά που αποφασίζουν να διαφοροποιηθούν από τη γραμμή “μουσουλμάνος = Τούρκος”, βρίσκουν τον μπροστά τους μηχανισμούς αυτούς. ( Θ. Μαλκίδης – Ν. Κόκκας (επιμ. ) Μετασχηματισμοί της συλλογικής ταυτότητας των Πομάκων. Ξάνθη 2006) Οι ίδιοι θα τρέξουν να ακυρώσουν τη δημιουργία ενός πολιτιστικού συλλόγου από φιλέλληνες Πομάκους, μην τυχόν και δημιουργηθεί άλλος πόλος συσπείρωσης πλην του προξενικού.
3. Όταν ο Στρατός διοργανώνει δωρεάν ιατρικές εξετάσεις για τους πληθυσμούς στα απομακρυσμένα πομακοχώρια, από πίσω τρέχει η Συμβουλευτική για την ίδια ακριβώς “προσφορά”, μην τυχόν και φανεί ότι η Ελλάδα προσφέρει στους Πομάκους κάτι παραπάνω από την Τουρκία.
4. Ακόμα και για τα παιδιά που αποφοιτώντας από ελληνικό σχολείο εισάγονται σε ελληνικά πανεπιστήμια, ο Σύλλογος Επιστημόνων Μειονότητας, που συχνά δρα ως εργαλείο του Προξενείου, έχει ιδρύσει ανά την Ελλάδα συλλόγους νεολαίας, προκειμένου να διατηρήσει έναν έλεγχο πάνω τους.
5. Υποστήριξη σε πρόσωπα μέχρι το σημείο που εξυπηρετούν τα τουρκικά συμφέροντα (Σαδίκ, ψευδομουφτήδες, παράνομες ενώσεις και σωματεία, διχαστικά κηρύγματα στα τεμένη, κ.ά)
6. Στήριξη της ανθελληνικής προπαγάνδας στο εξωτερικό (ΜΚΟ, Σύλλογος Αλληλοβοήθειας Τούρκων Δυτικής Θράκης)
7. Παρουσία σε πομακικά πανηγύρια και υιοθέτησής τους ως τουρκικά
8. Απόδοση τιμής στον Μουσταφά Κεμάλ, τον οποίο η Βουλή των Ελλήνων με δύο σχετικά νομοσχέδια, τον έχει αναδείξει σε βασικό υπεύθυνο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων. (σχετικοί νόμοι του 1994 και 1996)
9. Αντιδράσεις και παρεμπόδιση των μουσουλμάνων που επιθυμούν να φοιτήσουν στη δημόσια εκπαίδευση.
10. Μία σειρά από άλλες ενέργειες με επιπτώσεις στην καθημερινή οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή. (Μαλκίδης Θ. «Η οικογένεια και η γυναίκα στην κοινωνία των μουσουλμανικών μειονοτήτων της ελληνικής Θράκης», ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, τ. 116 Α΄/2005, σ.51-78. )
17. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟΥ
Α. Κακλαμάνης. Πρώην πρόεδρος της Βουλής ερώτηση προς τους Υπουργούς Εξωτερικών και Εθνικής Παιδείας Αθήνα, 13/7/2009
«Τι μέτρα πρόκειται να λάβει η κυβέρνηση προκειμένου να συμμορφωθεί το Τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής, στο πλαίσιο της διπλωματικής του αποστολής και να σταματήσει να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της χώρας μας. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση ώστε να κατοχυρωθούν στην πράξη τα δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών Πομακικής καταγωγής και συγκεκριμένα: Εάν σκοπεύει να προχωρήσει στην αναγνώριση της Πομακικής ως ισότιμης γλώσσας της μειονότητας μαζί με τα Τουρκικά και ως γλώσσα διδασκαλίας στα μειονοτικά σχολεία όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Εάν και πότε πρόκειται να λειτουργήσει στα Πομακοχώρια Δημόσιο ελληνικό σχολείο, ώστε οι έλληνες μαθητές Πομακικής καταγωγής να διδάσκονται από το Δημοτικό τα μαθήματά τους, τόσο στην Ελληνική, όσο και στην Πομακική γλώσσα.
Π. Σγουρίδης πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Οκτώβριος 2009
« Οι Ξανθιώτες έδωσαν δίπλα μου μάχες πολλές και νικηφόρες για την Ξάνθη και για την Δημοκρατία. Αυτή τη φορά παρά την αύξηση των ψήφων στο πρόσωπο μου, η μάχη χάθηκε. Χάθηκε γιατί στη Θράκη έχουμε μια Δημοκρατία δυο ταχυτήτων. Αυτή της υγιούς άμιλλας μεταξύ ανθρώπων, ιδεών και πολιτικών και αυτής του προξενείου που χειραγωγεί την μουσουλμανική ψήφο και προσπαθεί να γίνει ρυθμιστής της Ξανθιώτικης κοινωνίας. Φυσικά, με την ανοχή πολλών που προσβλέπουν σε πρόσκαιρα μικροπολιτικά οφέλη. Όμως, η «Δημοκρατία» του προξενείου Κομοτηνής διχάζει τη Θράκη και δεν αρμόζει σε μια χώρα ανοιχτή, ευρωπαϊκή όπως η Ελλάδα».
Θ. Πάγκαλος. 1998 «Το γενικό τουρκικό προξενείο εργάζεται εναντίον της χώρας μας με τρόπο που με δυσκολία μπορεί να γίνει ανεκτός. Και θέλω να προειδοποιήσω αυτό το προξενείο ότι είναι θεσμός με πολύ περιορισμένη εξουσία και ότι θα ήταν καλά να περιορισθεί στα αυστηρά και καλώς εννοούμενα καθήκοντά του.
Διότι αλλιώς θα πάρει παραδειγματικό μάθημα και αυτό αφορά και το θεσμό και τα πρόσωπα που αυτή την στιγμή με ιδιαίτερα προκλητικό τρόπο υλοποιούν το θεσμό αυτό».
Α. Λοβέρδος πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Φεβρουάριος 2009.
«Οι προξενικές αρχές της Τουρκίας στη Θράκη δεν επιδεικνύουν συμπεριφορές παρόμοιες με τις ελληνικές στη γείτονα χώρα που εφαρμόζουν απαρέγκλητα το Διεθνές Δίκαιο»,
«Έχουμε συμπεριφορές που αντιστρατεύονται ακόμη και τα αναπτυξιακά προγράμματα της χώρας προκειμένου να κρατούν ορισμένους μειονοτικούς σε δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης επί τω σκοπώ να είναι το προξενείο καλός αγωγός για πράγματα που είναι εκτός κάθε έννοιας νομιμότητας».
Γ. Βαληνάκης πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Φεβρουάριος 2009.
«Οι δραστηριότητες του Τουρκικού Γενικού Προξενείου στην Κομοτηνή που δεν συμβαδίζουν με τη διεθνή πρακτική και τις σχετικές πρόνοιες τους διεθνούς δικαίου δεν γίνονται αποδεκτές. Όταν παρατηρούνται δραστηριότητες, κινήσεις και δημόσιες δηλώσεις χωρίς μέτρο και υπερβαίνουν ως εκτροπή το σαφές διεθνές πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση και τα αρμόδια όργανα της ελληνικής πολιτείας προβαίνουν στις δέουσες ενέργειες προς την τουρκική πλευρά, και στέλνουν τα κατάλληλα, για την περίσταση αυτή, μηνύματα». «Η συνέπεια της πολιτικής της ελληνικής πολιτείας, σε όλες τις πτυχές της, στη Θράκη επ’ ουδενί λόγω επηρεάζεται, πολλώ δε μάλλον ακυρώνεται, από παρεκτροπές, όποτε αυτές συμβαίνουν. Η ελληνική Πολιτεία αντιμετωπίζει ισότιμα και στηρίζει όλες τις συνιστώσες της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης»
Στέλιος Παπαθεμελής πρώην υπουργός Σεπτέμβριος 2009.
«Οι πάντες γνωρίζουν την πραγματική αιτία πλήθους προβλημάτων στην περιοχή, που προκαλούνται από τη δράση του τουρκικού Προξενείου. Πρέπει αμέσως να αναδειχθεί το ζήτημα ασφάλειας για την ελληνική πολιτεία και την τοπική κοινωνία, το ζήτημα εκδημοκρατισμού και ένταξης της μειονοτικής κοινωνίας, το ζήτημα του εξορθολογισμού και της εξομάλυνσης της πολιτικής και οικονομικής ζωής της Θράκης. Σε μια πόλη που δεν έχει Τούρκους υπηκόους – και μάλιστα μετά την κατάργηση της βίζας για την Τουρκία – δεν δικαιολογείται τέτοια πολυπρόσωπη και πολυέξοδη υπηρεσία στην Κομοτηνή. Άρα, ο μοναδικός στόχος που εμείς αντιλαμβανόμαστε για την ύπαρξη του πολυδαίδαλου αυτού μηχανισμού του τουρκικού Προξενείου είναι αυτός για τον οποίο συνεχώς γινόμαστε αποδέκτες διαμαρτυριών από την τοπική κοινωνία: Η συντήρηση ενός παρακρατικού μηχανισμού που οδηγεί τους μουσουλμάνους συμπολίτες μας σε γκετοποίηση, η δημιουργία και χειραγώγηση κάποιων μειονοτικών ηγεσιών για τον έλεγχο της μειονοτικής κοινωνίας και η μεθόδευση ενεργειών που επιχειρούν να εκτουρκίσουν Πομάκους και Ρομά για να δημιουργήσουν μέσα από αυτήν την ιδιότυπη εθνοκάθαρση «τουρκική μειονότητα»
Α. Σαμαράς πρόεδρος ΝΔ Νοέμβριος 2009
«Δε δεχόμαστε από την Τουρκία μαθήματα μειονοτικής πολιτικής. Η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, δεν αποτελεί αντικείμενο ελληνοτουρκικών διαφορών. Θεωρούμε τους συμπολίτες μουσουλμάνους αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού λαού, ανεξάρτητα από θρησκεία ή καταγωγή. Δεν είναι ξένοι στην ίδια χώρα».«Το ιστορικό παρελθόν της Τουρκίας, γνωστό σε όλο τον κόσμο, δεν της επιτρέπει να κάνει μαθήματα, αλλά να παίρνει μαθήματα. Πρέπει να πάψει να δηλητηριάζει την ειρηνική συμπόρευση Ελλήνων, χριστιανών και μουσουλμάνων και να σταματήσει τις υπόγειες παρεμβάσεις και τη συστηματική ανθελληνική προπαγάνδα από γνωστά φανατικά στοιχεία».
Η δράση του τουρκικού προξενείου πρέπει να περιοριστεί από την Τουρκία, σύμφωνα με τους κανόνες της διεθνούς διπλωματίας».
Ερώτηση του βουλευτή Η. Πολατίδη (συνυπέγραψε και ο Κ. Βελόπουλος) για το Προξενείο (Νοέμβριος 2009)
«Σημαντικά γεγονότα, τα οποία αφορούν την εθνική και κοινωνική συνοχή της Θράκης, διαδραματίζονται στην ακριτική αυτή περιοχή της Πατρίδος μας, με αφορμή την ανθελληνική δραστηριότητα του τουρκικού Προξενείου στην Κομοτηνή. Ἡ απροκάλυπτα αντεθνική και υποθάλπουσα εξεγέρσεις εναντίον της εννόμου και πολιτειακής τάξεως δραστηριότητα του τελευταίου έχει υποχρεώσει πλήθος αγανακτισμένων πολιτών του Νομού Ροδόπης, αλλά και γενικότερα της μείζονος περιφερείας Θράκης, να δημιουργήσουν πρωτοβουλία πολιτών με την επωνυμία «ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ–ΣΤΟΠ». Ειδικότερα, συμφώνως με επαρκώς αιτιολογημένες απόψεις της ανωτέρω πρωτοβουλίας, το τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής δεν έχει λόγο υπάρξεως, αφού:
-Δεν υπάρχουν Τούρκοι υπήκοοι στην Θράκη.
-Δεν υπάρχουν τόσες γραφειοκρατικές διαδικασίες –ιδίως μετά την κατάργηση της βίζας για την Τουρκία– που να δικαιολογούν μία τέτοια πολυπρόσωπη και πολυέξοδη υπηρεσία στην Κομοτηνή.
Δεν υπάρχουν μειονοτικά δικαιώματα που μέσα σε μία σύγχρονη Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως έχουν ανάγκη έναν τέτοιον «εγγυητή».
-Η Συνθήκη της Λωζάνης, η οποία προστατεύει τις ελληνικές μουσουλμανικές μειονότητες, τηρείται επαρκώς από την Ελλάδα και δεν χρειάζεται κανενός είδους άλλη κηδεμονία.
Επιπροσθέτως, η ύπαρξη του τουρκικού Προξενείου της Κομοτηνής έχει στην πράξη τα εξής αποτελέσματα:
-Την συντήρηση ενός παρακρατικού μηχανισμού, ο οποίος οδηγεί τους μουσουλμάνους συμπολίτες μας σε γκετοποίηση.
-Την δημιουργία-χειραγώγηση κάποιων μειονοτικών ηγεσιών για τον έλεγχο της τοπικής κοινωνίας η οποία αποβαίνει προς όφελος των επεκτατικών τουρκικών βλέψεων.
-Την μεθόδευση ενεργειών σε μία προσπάθεια εκτουρκισμού Ελλήνων Πομάκων και Τσιγγάνων στην Θράκη.
Κατόπιν όλων αυτών, αλλά και της πανθομολογουμένης τελευταίως αποδεδειγμένης ανθελληνικής και επεκτατικής πολιτικής της κυβερνήσεως της Αγκύρας
ΕΡΩΤΑΤΑΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
1.Είναι εις γνώσιν του Υπουργείου και της ελληνικής κυβερνήσεως η ανωτέρω ανθελληνική πολιτική που ασκεί το τουρκικό κράτος μέσω του Προξενείου της Κομοτηνής;
2.Είναι εις γνώσιν του Υπουργείου και της ελληνικής κυβερνήσεως τα δημιουργούμενα εθνικά και κοινωνικά προβλήματα των κατοίκων της Θράκης (Χριστιανών και Μουσουλμάνων) από την δράση του Προξενείου;
3.Είναι εις γνώσιν του Υπουργείου και της ελληνικής κυβερνήσεως η ανωτέρω πρωτοβουλία πολιτών για την κατάργηση του τουρκικού Προξενείου της Κομοτηνής;
4. Είναι στις προθέσεις της κυβερνήσεως, κατόπιν όλων αυτών, η κατάργηση του τουρκικού Προξενείου της Κομοτηνής με ταυτόχρονη κατάργηση του ομολόγου ελληνικού στην Σμύρνη, το οποίο ως γνωστόν δεν έχει ουσιαστικό λόγο υπάρξεως;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 12 Νοεμβρίου 2009.
«Η συνεκτική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων στη Θράκη, τουλάχιστον κατά την τελευταία εικοσαετία, έχει ως στόχο την ευημερία των εκεί διαβιούντων πολιτών, ανεξαρτήτως θρησκεύματος.Σε ό,τι αφορά ζητήματα που άπτονται των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, η Ελλάδα εφαρμόζει πλήρως και όχι απλώς επαρκώς, όπως αναφέρετε στην ερώτησή σας, τις υποχρεώσεις της, όπως αυτές προκύπτουν από τη Συνθήκη της Λωζάνης και το Διεθνές Δίκαιο, καθώς και άλλα θετικά μέτρα υπέρ και των τριών συνιστωσών της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη.Η σταθερή και συνεπής αυτή πολιτική της ελληνικής πολιτείας, έχουσα σαφείς στόχους και προσανατολισμό, έχει ήδη αρχίσει αποφέρει αποτελέσματα και θα δικαιωθεί πλήρως σε βάθος χρόνου.
Τα αποτελέσματα αυτά αναμφίβολα ενοχλούν όσους απεργάζονται την περιχαράκωση της μειονότητας και απεύχονται την πλήρη και δημιουργική παρουσία της σε μία ελληνική κοινωνία που παραδοσιακά σέβεται τη διαφορετικότητα.Είναι αυτονόητο ότι το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών τηρείται πάντοτε ενήμερο για ζητήματα ενδιαφέροντος/αρμοδιοτήτων του, προβαίνει δε, στις απαραίτητες, κάθε φορά, ενέργειες.Είμαι, επίσης, ενήμερος για την εκδήλωση πρωτοβουλιών πολιτών για την κατάργηση του τουρκικού Γενικού Προξενείου στην Κομοτηνή. Το Υπουργείο των Εξωτερικών ούτε έχει τη δυνατότητα αλλά ούτε και επιθυμεί να σχολιάζει τέτοιες πρωτοβουλίες ή να επηρεάζει καθ’ οιονδήποτε τρόπο το δικαίωμα των Ελλήνων πολιτών να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους.
Τέλος, θα μου επιτρέψετε να εκφράσω την έντονη διαφωνία μου σε όσα υποστηρίζετε περί μη ουσιαστικού λόγου ύπαρξης του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στην Σμύρνη. Πέραν των προφανών ιστορικών και εθνικών λόγων, η παρουσία του εκεί Γενικού μας Προξενείου αποτελεί έναν απαραίτητο δίαυλο εκπροσώπησης και πληροφόρησης, πολλαπλώς επωφελή για τα συμφέροντά μας, ως εκ της διευκόλυνσης των οικονομικών επαφών και των ελληνικών επενδύσεων και της παρακολούθησης και ενημέρωσης επί των τεκταινομένων στο σημαντικό αυτό οικονομικό και ναυτιλιακό κέντρο της γείτονος.
18. ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ
1. Η λειτουργία του τουρκικού προξενείου της Κομοτηνής δεν είναι δυνατόν να συνεχίσει να υφίσταται, γιατί διαταράσσει την κοινωνική γαλήνη, αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στην περιοχή και είναι ένας διαρκής κίνδυνος για οποιαδήποτε προβοκάτσια.
2. Ακολουθεί σταθερή ανθελληνική πολιτική, η οποία είναι ανυπόστατη σε μία περίοδο κατά την οποία διαπιστώνεται πως τα προβλήματα στην περιοχή έχουν εξομαλυνθεί.
19. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν χρειάζεται καμμία ιδιαίτερη διαδικασία ή δικαιολογία για να κλείσει το Προξενείο, φτάνει να είναι βούληση της Πολιτείας.
Είναι βεβαίως αλήθεια ότι σε περίπτωση απομάκρυνσής του η Τουρκία θα διώξει το Προξενείο μας στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό είναι πράγματι ένα σοβαρό ζήτημα. Όμως κάποια στιγμή πρέπει να ζυγίσουμε το εκεί και το εδώ διακύβευμα.
Η Τουρκία σήμερα χρειάζεται την ελληνική παρουσία στην Κωνσταντινούπολη, για να την χρησιμοποιεί ως άλλοθι μειονοτικής πολιτικής έναντι μιας πρακτικά εξαφανισμένης μειονότητας.
Για αυτό παρατηρείται ότι γίνεται συχνή αναφορά για τα δικαιώματά της, αφού γνωρίζει ότι είναι μία μειονότητα των δύο χιλιάδων (2000) ατόμων, σε μία χώρα 70 πλέον εκατομμυρίων…..
Ο ρόλος του Ελληνικού Προξενείου στην Κωνσταντινούπολη, εκτός του ότι είναι πάντοτε εντός προξενικού δικαίου, βαρύνει αναλογικά ελάχιστα σε σχέση με ό,τι γνωρίζουμε να συμβαίνει στην ελληνική Θράκη. Η ζυγαριά κλίνει αναφανδόν υπέρ της Τουρκίας στη Θράκη.
Στο εσωτερικό της Θράκης είναι επίσης αλήθεια ότι θα υπάρξουν αρκετοί τουρκόφρονες που θα δυσαρεστηθούν με μία τέτοιαν εξέλιξη. Εδώ όμως είναι το δικό μας χρέος.
Είναι ανάγκη να περιορίσουμε τη δυσαρέσκεια μόνον στους υστερόβουλους και τους αυτοπροσφερόμενους για πράκτορες της Τουρκίας, και να μην επιτρέψουμε στους τελευταίους να το παρουσιάσουν ως πρόβλημα του καθενός μουσουλμάνου πολίτη.
Πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθεί και ο τουρκικής καταγωγής (ή συνείδησης) μουσουλμάνος της Θράκης ότι ως Ελλάδα έχουμε κάποια συμφέροντα αδιαπραγμάτευτα και δεν είναι όλα υπό συζήτηση.
Να αντιληφθεί ότι άλλο η τουρκική συνείδηση κι άλλο η υιοθέτηση μιας επεκτατικής, αλυτρωτικής ή αναθεωρητικής πολιτικής από το πολιτικό κατεστημένο της Άγκυρας.
Θα πρέπει ο μουσουλμάνος ότι ανεξαρτήτως καταγωγής, γλώσσας, θρησκείας και κουλτούρας είναι πολίτης της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης – κι εδώ μπορεί να λύσει όλα του τα προβλήματα.
Η ειρήνη κινδυνεύει ακριβώς από τη δράση της Τουρκίας, και όσο δεν αφοπλίζουμε τούτον τον μηχανισμό που βρίσκεται μέσα στην κοινωνία μας είμαστε ανά πάσα στιγμή όμηροι των όποιων προθέσεών του (π.χ Κωνσταντινούπολη 1955).
Ο στρουθοκαμηλισμός και η υποχωρητικότητα μόνο αποθρασύνουν τον αντίπαλο και φέρνουν κοντύτερα τον όποιον κίνδυνο.
Μακάρι να μπορούσε να θεραπευθεί αλλιώς το πρόβλημα. Όμως ο τεράστιος μηχανισμός που έχει εγκατασταθεί δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί.
Κάποιοι μιλούν για περιορισμό του εκάστοτε Προξένου στα αυστηρά διπλωματικά του καθήκοντα. Όμως μια άλλη λειτουργία του Προξενείου θα προϋπέθετε μιαν άλλη Τουρκία, καταλήγουμε δηλαδή πάλι στο γνωστό ευχολόγιο για “ευρωπαϊκή Τουρκία” κτλ.
Ακόμη και μία παροδική συμμόρφωση με την διπλωματική δεοντολογία δεν παρέχει καμμία εγγύηση για το αύριο, εφόσον η γειτονική χώρα είναι αυτή που όλοι γνωρίζουμε.
20. «Πολίται χρη λεγειν τα καίρια» Αισχύλος ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Μπορούμε εμείς, οι πολίτες, να κάνουμε όσα δεν κάνουν η πολιτεία και οι θεσμικοί της εκπρόσωποι;
Με ποιόν τρόπο;
Με ποια μέσα;
Ποιος θα μας ακούσει;
Η απάντηση είναι ΝΑΙ!
Αν είμαστε σοβαροί και επίμονοι, θα πετύχουμε.
Η αποψινή εκδήλωση είναι ένα τεράστιο βήμα για την ανάδειξη του ζητήματος, το οποίο ενώ τόσα χρόνια ΟΛΟΙ το γνωρίζουν, ΚΑΝΕΙΣ δεν μιλάει.
Η αρχή έγινε από τους πολίτες της Θράκης, έξω από κομματικές, πολιτικές και άλλες σκοπιμότητες.
Με ενημέρωση, διεκδίκηση, και συνέπεια θα νικήσουμε!
Posted in Ελλάδα, Μέση Ανατολή - Ανατολική Μεσόγειος - Βαλκάνια | Με ετικέτα: ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ, ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ, ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ | Leave a Comment »
Θράκη, μύθος και ιστορία
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 31 Ιανουαρίου 2010
Του Φάνη Μαλκίδη
Η Θράκη, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες, ήταν αδελφή της Ευρώπης και της Αφρικής και ήταν νύμφη του Κρόνου. Οι Πυθαγόρας, Πλάτωνας, Αριστοτέλης, Αισχύλος θεωρούσαν τη Θράκη «Αγία χώρα του φωτός και των Μουσών».
Σήμερα ο χώρος της Θράκης κατοικείται από τους Βούλγαρους, που κατέχουν 42.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (τ.χ.), τους Τούρκους, με 23.000 τ.χ. και από Έλληνες με 8.000 τ.χ. Εντούτοις η ιστορία της Θράκης είναι ενιαία και απόλυτα συνδεμένη με την ευρύτερη γεωγραφική έκταση της χερσονήσου του Αίμου, τα Βαλκάνια.
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι η Θράκη ήταν το μέγιστο έθνος μετά τους Ινδούς και τα φύλα της ξεπερνούσαν τα 64. Τα όριά της ήταν από το όρος Δύσωρον της Μακεδονίας, βόρεια στον Ίστρο ποταμό (Δούναβη), ανατολικά στον Εύξεινο Πόντο και νότια στην Προποντίδα και το Αιγαίο πέλαγος. Ο Όμηρος συμφωνεί με τον Ηρόδοτο και αναφέρει τον Όλυμπο ως το θρακικό όριο προς τα δυτικά καθώς και τις παράλιες πόλεις Μαρώνεια – Μαρωνίτης ήταν οίνος που κέρασε ο Οδυσσέας τον Πολύφημο στην Ομήρου Οδύσσεια -, τον Αίνο, τη Λήμνο, την Ίμβρος, την Τένεδο και τη Σαμοθράκη, απ’ όπου ο Ποσειδώνας παρακολουθούσε τον Τρωικό πόλεμο. Επίσης γράφει στην Ιλιάδα για Θρακιώτες που πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο.
Ο Θουκυδίδης έμεινε για πολλά χρόνια στη Θράκη καταγράφοντας την ιστορία της περιοχής, ενώ ο μεγαλύτερος γεωγράφος εκ Πόντου Στράβωνας αναφέρει ότι ο Όλυμπος, ένα μέρος της Αττικής, η Εύβοια, η Βοιωτία, κατοικούνταν από θρακικά φύλα. Ο Εκαταίος ο Μιλήσιος γράφει πως η Μακεδονία αποτελεί μέρος της Θράκης, ενώ ο Λατίνος περιηγητής και ιστορικός Παυσανίας λέγει ότι οι Θράκες ήταν πολυάριθμοι υπολειπόμενων μόνο των Κελτών.
Η ιστορική περίοδος της Θράκης αρχίζει ουσιαστικά από την εκστρατεία του Δαρείου του Α΄, που επέβαλε την κυριαρχία στην περιοχή. Μετέπειτα αναπτύχθηκε το βασίλειο των Οδρυσών, που κυριάρχησε για χρόνια. Από το 359 π.Χ. η Θράκη βρίσκεται υπό την κυριαρχία του Φιλίππου και Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι το 281, όταν σκοτώνεται ο Λυσίμαχος, διοικητής της Θράκης, στη μάχη του Κουροπεδίου. Το 279 π.Χ. εισβάλλουν στη Θράκη οι Κέλτες, και εκατό χρόνια αργότερα οι Ρωμαίοι κατέχουν το στρατηγικό αυτό χώρο, αφού, όπως πληροφορεί ο Λατίνος ιστορικός Αμμιανός, οι Θράκες νικήθηκαν το 105 π.Χ. στη μεγάλη μάχη του ποταμού Έβρου. Το 20 π.Χ., μετά από μάχες και αντιπαραθέσεις, η Ρώμη ανακηρύσσει τη Θράκη ρωμαϊκή επαρχία και από τότε αρχίζει μια μακρά περίοδος, κατά τη διάρκεια της οποίας ο χώρος θα γνωρίσει πολλούς κατακτητές. Το 254 μ.Χ. εισβάλλουν οι Γότθοι, το 375 οι Ούννοι, το 481 οι Οστρογότθοι. Από το 493 έως το 502 εισβάλλουν οι Άβαροι, οι Γότθοι και οι Ούννοι, ενώ συμμετέχουν για πρώτη φορά και Βούλγαροι, και το 545 εμφανίζονται οι Σκλαβηνοί, λαός σλαβικής καταγωγής.
Με την ίδρυση του Βυζαντινού κράτους ο αυτοκράτορας Μέγας Κωνσταντίνος διαιρεί τη Θράκη στην επαρχία της Ανατολής και την επαρχία του Ιλλυρικού της Ευρώπης. Το 535 ο ιστορικός Ιεροκλής αναφέρει ότι η Θράκη χωρίστηκε στην επαρχία Κάτω Μοισίας, στο χώρο της σημερινής Ρουμανίας και Βουλγαρίας, στην επαρχία της Σαρδικής (σήμερα περιοχή βουλγαρικής πρωτεύουσας, Σόφιας), στη επαρχία Θράκης (παράλια Εύξεινου Πόντου), στην επαρχία της ανατολικής Ρωμυλίας, στην επαρχία Θράκης (σημερινή Τουρκία). Τότε αναπτύσσονται μια σειρά από πόλεις – οικονομικά και πνευματικά κέντρα, που κρατούν πρωταγωνιστικό ρόλο στο Βυζάντιο: Αδριανούπολη, Μεσημβρία, Αγχίαλος, Βάρνα, Πύργος, Σαράντα Εκκλησιές, Διδυμότειχο, Ραιδεστός, Καλλίπολη, Στενήμαχος.
Ειδικά για τη Φιλιππούπολη ο Γερμανός ιστορικός Henriche Randzoven γράφει στα 1632 ότι «η πολιτεία ήταν πολύ όμορφη και κατοικούνταν στην συντριπτική πλειοψηφία της από Έλληνες».
Με την παρακμή του Βυζαντίου και τελικά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, η Θράκη περιέρχεται στα χέρια των Οθωμανών. Αρχίζει μια σκοτεινή περίοδος σκλαβιάς και οι Έλληνες της Θράκης αναζητούν τη λύτρωση και την ελευθερία μέσα από την Εκκλησία και την εκπαίδευση. Οι Θράκες θα πάρουν μέρος στην ελληνική επανάσταση το 1821, ωστόσο η Θράκη θα μείνει εκτός κρατικής δομής.
Η σύγχρονη περίοδος
Το 1875, με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η ανατολική Ρωμυλία, το βόρειο δηλαδή κομμάτι της ενιαίας Θράκης, ενσωματώνεται στη Βουλγαρία και ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων προσφύγων εγκαθίστανται στο ελληνικό κράτος. Η οθωμανική κατοχή του υπόλοιπου κομματιού της Θράκης κράτησε έως το 1912, που η περιοχή καταλήφθηκε από τους Βούλγαρους. Με τις ελληνικές νίκες στους Βαλκανικούς πολέμους, και τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο απελευθερώθηκε η «δυτική» και η «ανατολική» Θράκη, αλλά με τη Συνθήκη της Λωζάνης η «ανατολική» δόθηκε στους Τούρκους και παρέμεινε μόνο το νοτιοδυτικό κομμάτι στην Ελλάδα. Τότε οι Θρακιώτες από την ανατολική Θράκη, που δόθηκε στην Τουρκία, θα περάσουν στο ελληνικό κομμάτι της Θράκης και νέοι πρόσφυγες θα εγκατασταθούν στο ελληνικό κράτος. Στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η ελληνική Θράκη περνά στα χέρια των Βουλγάρων για να απελευθερωθεί το 1944.
Μετά από την πρώτη περίοδο ανασυγκρότησης, τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα και τις μεγάλες πληθυσμιακές αλλαγές, η Θράκη σήμερα κατοικείται από 355.000 ανθρώπους (προσωρινά στοιχεία απογραφής 2001). Η περιοχή αποτελεί σήμερα αντικείμενο ενδιαφέροντος για την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση και ένας χώρος ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας, ένας κόμβος ενός ευρύτερου δικτύου επικοινωνίας ανθρώπων και προϊόντων. Ωστόσο η Θράκη έχει μείνει πίσω και γι΄ αυτό ευθύνονται πολλοί.
Οι αναζητήσεις των Θρακών στη διασπορά
Όπως όλη η Ελλάδα αλλά ιδιαίτερα η Θράκη εμφανίζει ένα μεγάλο αριθμό μεταναστών στην Ευρώπη, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Ελβετία. Οι Έλληνες φορείς μιας ιδιαίτερης κουλτούρας και πολιτιστικής παράδοσης ανθρωπισμού, ειρήνης και οικουμενικότητας, δημιούργησαν κοινότητες και εθνικοτοπικούς συλλόγους σε πολλές πόλεις της Ευρώπης.
Η συγκρότηση της Ομοσπονδίας Θρακών Ευρώπης αποτελεί μια συνολική προσπάθεια προς τη διατήρηση των εθίμων της πατρίδας τους και δημιουργεί και αναπτύσσει καλές και φιλικές σχέσεις με τους υπόλοιπους λαούς. Στην προσπάθεια αυτή των Θρακών, και ιδιαίτερα των νέων, που ζουν στην Ευρώπη και μεταδίδουν εδώ πολλά χρόνια τον ελληνικό πολιτισμό και τη θρακική παράδοση στη χώρα που τους δέχθηκε και στην οποία σήμερα ζουν, οφείλουμε να συμβάλλουμε όλοι. Από εδώ από μια ιστορική πόλη, το Μόναχο, που οι σχέσεις του με την Ελλάδα είναι παλιές, μπορούμε να παλέψουμε για την καταγραφή του ιστορικού παρελθόντος, το παρόν και ιδιαίτερα το μέλλον των επόμενων γενεών των Θρακών για την ειρήνη, τη συνεργασία και την ανάδειξη της μεγάλης πολιτισμικής και ηθικής δύναμης της Ελλάδας, της Θράκης.
Μέρος της ομιλίας του Φάνη Μαλκίδη στην Α΄ Συνδιάσκεψη Νεολαίας της Ομοσπονδίας Θρακικών Συλλόγων Ευρώπης.
Posted in Ελλάδα, Μέση Ανατολή - Ανατολική Μεσόγειος - Βαλκάνια | Με ετικέτα: ΒΑΛΚΑΝΙΑ, ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ | Leave a Comment »
Οι Πομάκοι στην Ελληνική Θράκη
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 24 Ιανουαρίου 2010
Του Φάνη Μαλκίδη
Ανακοίνωση στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο «Χώρος και περιβάλλον: Παγκοσμιοποίηση-Διακυβέρνηση-Βιωσιμότητα».
Αθήνα, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Εισαγωγή
Η εισήγηση αναλύει το ζήτημα κοινωνικού αποκλεισμού σε μια ιδιαίτερη αγροτική κοινωνία της Ελλάδας, τη Θράκη. Εξετάζει μία συνιστώσα των μουσουλμανικών μειονοτήτων, τους Πομάκους και τα ζητήματα που σχετίζονται με τη διαβίωσή τους στο χώρο.
Στο πρώτο μέρος καταγράφεται η κοινωνία των Πομάκων, μετά το 1950 και το δεύτερο μέρος εξειδικεύεται σε καίρια ζητήματα του Πομακικού χώρου, όπως είναι ο κοινωνικός αποκλεισμός, η γλώσσα, η εκπαίδευση, τα προβλήματα του αγροτικού χώρου και της γυναίκας.
Στόχος της εισήγησης είναι να αναδείξει το ζήτημα των Πομάκων τόσο σε σχέση με τη μακροχρόνια καταπίεση της ιδιαίτερης τους ιστορίας, παράδοσης, πολιτιστικής κληρονομιάς, γλώσσας και πολιτισμικής ταυτότητας, όσο και σε συνδυασμό με το αγροτικό χώρο διαβίωσής τους που διακρίνεται για την υπανάπτυξη και τον αποκλεισμό από την ευρύτερη ελληνική κοινωνία.
Οι Πομάκοι
Ο τούρκος ιστορικός Ν. Αβτζίογλου, αναγνωρίζει τους Πομάκους ως ξένη προς τους Τούρκους εθνότητα, ενώ ο καθηγητής Γ. Ερτζάν, σε μελέτη του, τονίζει ότι οι Πομάκοι ήταν η τρίτη μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα της χερσονήσου του Αίμου, μετά τους Αλβανούς και τους Βόσνιους που προσχώρησε στο Ισλάμ. Προσθέτει ότι ενώ στην Ανατολία εξισλαμισμός σήμαινε εκτουρκισμό, αντίθετα στη χερσόνησο του Αίμου η αλλαξοπιστία δεν οδηγούσε πάντα στην αλλαγή της εθνικότητας.
Από την άλλη η επίσημη τουρκική θέση, χαρακτηρίζει τους Πομάκους, τουρκικής καταγωγής και τους αποκαλεί “ορεινούς ομογενείς του βαλκανικού βραχίονα”1. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν μπορεί να καταστραφεί από την πομακική ταυτότητα χαρακτηρίζεται ως τουρκικό. Σφετερισμό της κληρονομιάς και της ιστορίας τους αποτελούν οι εκθέσεις λαϊκών ενδυμασιών και εργοχείρων, που κατά καιρούς πραγματοποιήθηκαν και προβάλλονταν ως έργο τουρκικού πολιτισμού, όπως και οι λαϊκές και θρησκευτικές εκδηλώσεις, τα ήθη και έθιμα στα πομακοχώρια, που προσδιορίζονται ως εκδηλώσεις των Τούρκων2.
Σύμφωνα με την ελληνική ιστοριογραφία οι Πομάκοι προέρχονται από την αρχαία θρακική φυλή των Αγριάνων3. Εθνολογική έρευνα υποστηρίζει βασίμως, ότι οι σλαβόφωνοι Πομάκοι είναι απόγονοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αυτόχθονος πληθυσμού. Η λέξη Πομάκος κατά μεν τους Βούλγαρους προέρχεται από τη βουλγαρική λέξη pomagam = βοηθώ, εξαιτίας της βοήθειας προς τους Τούρκους κατά των Βουλγάρων το 1876, κατά δε τους Έλληνες πιθανόν να προέρχεται από τη λέξη πομάξ = πότης και συμπορεύεται με την παλαιά συνήθεια των Θρακών να πίνουν4.
Αιματολογική εξέταση σε 1030 κατοίκους στα χωριά Εχίνος, Σάτραι, Ωραίον, Μελίβοια και Κοτύλη, δηλαδή το 1/20 του συνολικού πληθυσμού των Πομάκων διαπιστώνει αιματολογική συγγένεια Πομάκων και Ελλήνων σε ποσοστό 50-70% 5.
Ξένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι Πομάκοι είναι εξισλαμισμένοι και εκσλαβισθέντες γλωσσικώς, απόγονοι ή τα τελευταία υπολείμματα των αρχαίων Θρακών και ότι έχουν φλέβα ελληνική6.
Οι Πομάκοι και οι κρατικές πολιτικές
Κατά την τελευταία απογραφή (2001) και σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματά της ο συνολικός πληθυσμός της Θράκης ανέρχεται σε 355.000 κατοίκους. Εξ αυτών 241.000 είναι ορθόδοξοι και 114.000 μουσουλμάνοι. Οι μουσουλμάνοι διακρίνονται σε 36.000 Πομάκους (23.000 στο νομό Ξάνθης, 11.000 στο νομό Ροδόπης, 2.000 στο νομό Έβρου), 24.000 αθίγγανους (από 9.000 στους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης και 2.000 στο νομό Έβρου) και 54.000 τουρκοφανείς- τουρκογενείς (10.000 στο νομό Ξάνθης, 42.000 στο νομό Ροδόπης και 2.000 στο νομό Έβρου). Από τους Πομάκους της Ξάνθης περί τους 700 έχουν τουρκική φυλετική ρίζα. Στη Βουλγαρία οι Πομάκοι ανέρχονται σε 100.000 περίπου7.
Είναι γεγονός ότι οι μειονοτικοί πληθυσμοί όπου και εάν βρίσκονται, άσχετα αν έχουν υποστεί αλλαγές ονομασίας και χαρακτηρίζονται πολυπολιτισμικές και πολυεθνικές κοινωνίες, έχουν αρνηθεί να αφομοιωθούν, ή να χάσουν την παραδοσιακή τους ταυτότητα. Στην περίπτωση των Πομάκων αναφερόμαστε σε αυτό που ονομάζονται «ιστορικές μειονότητες» και τις οποίες συναντάμε στην Ευρώπη. Ιστορικές μειονότητες νοούνται αυτές που έχουν εγκατασταθεί για ιστορικούς λόγους σε συγκεκριμένο χώρο-έδαφος και μετακινούνται εντός του χώρου, ακόμη και αν αυτός έχει επηρεαστεί από συνοριακές αλλαγές. Η καταγραφή των χαρακτηριστικών στοιχείων μιας μειονότητας έγινε αντικείμενο πολλαπλών αντιμετωπίσεων οι οποίες καταλήγουν σε εννοιολογικής σημασίας προσεγγίσεις. Κατ’ αποτέλεσμα οι μειονότητες διαχωρίζονται σε εθνικές, σε εθνοτικές (χωρίς στην ουσία να υπάρχουν διαφορετικά γνωρίσματα, άρα αυτή η διαφοροποίηση τείνει να ενσωματωθεί), σε θρησκευτικές, σε γλωσσολογικές, σε πολιτισμικές. Παρόλα αυτά στη χερσόνησο του Αίμου, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι οι ποικίλες εθνότητες ή μειονοτικές ομάδες έχουν συχνά κοινή ιστορία με τα υπόλοιπα επικρατούντα φύλα8. Σε πολλές περιπτώσεις όπως αυτή των Πομάκων η καταγωγή των μειονοτήτων ή εθνοτήτων φτάνει πολύ πίσω στον ιστορικό χρόνο. Στη σειρά μεταλλαγών που διέρχονται, συχνά νεοεμφανιζόμενα φύλλα επιδρούν θρησκευτικά ή γλωσσικά, με αποτέλεσμα την αποκοπή κοινωνικών ομάδων και την κατοπινή μετεξέλιξή τους σε μειονοτικές ομάδες.
Η Συνθήκη της Λωζάννης, το βασικό νομικό κείμενο που καθορίζει την παραμονή των μουσουλμάνων στην Ελλάδα, αναφερόταν και αναγνώριζε την ύπαρξη μιας μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη χωρίς ειδικότερη αναφορά στην ιδιαίτερη εθνοτική, πολιτισμική ταυτότητα και προέλευση των επιμέρους μειονοτικών ομάδων που τη συνέθεταν9. Μετά τη συνθήκη όμως και κυρίως από το 1952 (ένταξη της Ελλάδας και της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ), η ταυτότητα των τριών ουσιαστικά μουσουλμανικών μειονοτήτων (Πομάκων, τουρκοφανών και Ρωμά) καθοριζόταν από τα ισχύοντα γεωστρατηγικά δόγματα και τις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη της περιοχής. Δεν ήταν η ιστορία, η παράδοση, η πολιτιστική κληρονομιά, η γλώσσα που όριζαν την εθνική ταυτότητα κάθε ομάδας, αλλά η λογική, η γεωπολιτική και οι σχέσεις των κρατών.
Πρώτο θύμα αυτής της πολιτικής υπήρξε η ομάδα των Πομάκων. Αρχές της δεκαετίας τον 1950 το ελλαδικό εξαρτημένο κράτος, στα πλαίσια της πολιτικής του ψυχρού πολέμου και της διαίρεσης σε συνασπισμούς, ανεχόταν ή προωθούσε την τουρκοποίησή τους. Με την όξυνση όμως των σχέσεων αργότερα με την Τουρκία αλλάζει την πολιτική του. Από εδώ και πέρα τους προτιμούσε Βούλγαρους παρά Τούρκους. ‘Έτσι οι Πομάκοι δεν έζησαν σε συνθήκες που να τους επιτρέπουν να αναπτύξουν και διατηρήσουν τις παραδόσεις του την ιδιαίτερη πολιτισμική τους ταυτότητα. Το ελλαδικό κράτος παρέμεινε εγκλωβισμένο, ακίνητο στη διεκδίκηση τον θρησκευτικού χαρακτήρα της μειονότητας, όταν το τουρκικό κράτος διαμέσου της θρησκείας ή με μηχανισμούς εξαναγκασμού, τρομοκράτησης, ελέγχου, προωθούσε σταθερά την τουρκοποίησή τους. Το ελληνικό κράτος δεν παρείχε βοήθεια για τη διατήρηση της μνήμης των παραδόσεων και του παρελθόντος των Πομάκων, που καλύπτεται ακόμη από μεγάλα κενά. Η έμμονη στην προβολή της χριστιανικής τους προέλευσης, απομάκρυνε ψυχολογικά τη θρησκόληπτη μάζα. Η τακτική αυτή παραγνώριζε το γεγονός, ότι οι Πομάκοι ήταν και παραμένουν αυστηρά προσηλωμένοι στο Ισλάμ, μέλη τους επανδρώνουν τις ιερατικές σχολές και η συντριπτική πλειοψηφία των θρησκευτικών λειτουργών στη Θράκη προέρχεται από αυτούς. Οι αναφορές στο χριστιανικό παρελθόν, στον βαθμό που εντάχθηκαν σε σκοπιμότητες, προκάλεσαν αρνητικούς συνειρμούς και επαναφέρουν επώδυνες αναμνήσεις από την βίαιη προσπάθεια των Βουλγάρων για εκχριστιανισμό.
Σε καθαρό θρησκευτικό επίπεδο, η απομόνωσή τους ανάμεσα σε δύο χριστιανικούς λαούς (Βούλγαρους και Έλληνες), τους ώθησε προς την πλησιέστερη ισλαμική χώρα την Τουρκία. Τη σφοδρή αντίθεση των πρώτων κεμαλικών δεκαετιών ακολούθησε η συμφιλίωση με τη νέα πραγματικότητα. Οι πηγές του Ισλάμ στις αραβικές χώρες βρίσκονταν αρκετά μακριά και αδύναμες να στηρίξουν μία αραβόφιλη ισλαμική ομάδα στη Θράκη Η Τουρκία ήταν η ισχυρή δύναμη, που είχε τη δύναμη να επιβάλει τη θέληση της και εκτός των συνόρων της, με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί ψυχολογικά η κλίση των Πομάκων προς αυτήν.
Η ελληνική τακτική εξομοίωσης, σε όλο το επίπεδο, των Πομάκων με τους υπόλοιπους μουσουλμάνους, συνέβαλε στη σφυρηλάτηση της συνοχής και της ανάπτυξης ισχυρών ψυχολογικών δεσμών μεταξύ των αλλογενών, αλλά ομόθρησκων τμημάτων της μειονότητας. Οι όποιες διαθέσεις Πομάκων, σε ατομικό ιδίως επίπεδο, για προσέγγιση με την αλλόθρησκη Ελλάδα προσέκρουαν στην αμηχανία των τοπικών αρχών, που αξιοποιούσαν για αλλότριους σκοπούς τέτοιες σχέσεις. Η έλλειψη κατανόησης και ευαισθησίας προλείαναν το έδαφος για το μειονοτικό επεκτατισμό των Τουρκοφανών.
Η γλώσσα
Γραπτά μνημεία της γλώσσας των Πομάκων, όπως και της γλώσσας όλων των αρχαίων θρακικών φυλών δεν υπάρχουν. Είναι δηλαδή η γλώσσα ομιλούμενη, αλλά μη γραφόμενη. Τα Πομακικά, ένα ενδιαφέρον, κατά βάσιν σλαβογενές ιδίωμα, που μέχρι πρόσφατα ομιλείτο προφορικώς, άρχισε τελευταία να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον μελετητών και ήδη εκδόθηκαν πρώτες περιγραφές της δομής και του λεξιλογίου των Πομακικών στην Ελλάδα. Παρατηρείται ότι η πομακική γλώσσα στην ανατολική περιοχή της Θράκης έχει επηρεασθεί από την τουρκική γλώσσα, ενώ αντίθετα στο δυτικό τμήμα της από τη βουλγαρική, ενώ πάμπολλες είναι οι ελληνικές λέξεις – και μάλιστα οι αρχαιοπρεπείς, γεγονός που ενισχύει την άποψη για την αρχαία καταγωγή των Πομάκων και τη συγγένειά τους με τους Έλληνες10.
Η πομακική είναι γλώσσα, που τελεί υπό ποικιλόμορφο διωγμό και οι φορείς της θύματα πολιτισμικής γενοκτονίας. Η περιορισμένη γεωγραφική της έκταση ή η δημογραφική βαρύτητα του πληθυσμού που τη μιλά, δεν της στερεί το δικαίωμα στην ύπαρξη, όπως αντίστοιχα και της πλουσιότατης ινδοευρωπαϊκής γλώσσας των Ρωμά.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τα ψηφίσματά του για την ανάγκη προστασίας της ευρωπαϊκής λαϊκής κληρονομιάς, και το Συμβούλιο της Ευρώπης, με τη διακήρυξή του για τις τοπικές γλώσσες, εκφράζουν την ευαισθησία των λαών, για τη διατήρηση του ευρωπαϊκού πολιτιστικού και γλωσσικού πλούτου, του οποίου ένα ζωντανό κύτταρο αποτελούν και οι Πομάκοι. Μέσα, λοιπόν, στο διεθνές κλίμα και την ευαισθησία που διακρίνει τους ευρωπαϊκούς λαούς, προστίθεται η ελληνική γλωσσική παραφωνία, κατοχυρωμένη μάλιστα με δύο διμερή ελληνοτουρκικά μορφωτικά πρωτόκολλα.
Η εκπαίδευση
Η Θράκη παρουσιάζει το χαμηλότερο ποσοστό πτυχιούχων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και το μεγαλύτερο ποσοστό αναλφαβητισμού, με μεγάλη απόκλιση από τις άλλες περιφέρειες της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το μέσο πανελλαδικό ποσοστό των Ελλήνων που δεν ολοκλήρωσαν την 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση δεν ξεπερνάει το 57%, στη Θράκη φθάνει κατά μέσο όρο στο 72%, με ιδιαίτερη απόκλιση στον Νομό Ροδόπης, στον οποίο οι 8 στους 10 κατοίκους, δεν έχουν απολυτήριο του υποχρεωτικού σχολείου. Ο κυρίαρχος λόγος της σημαντικής αυτής ανισότητας που εκδηλώνεται στη Θράκη με τη μορφή της εκπαιδευτικής και μορφωτικής διαφοροποίησης εκκολάπτεται στο έδαφος της εξαιρετικά χαμηλής συμμετοχής των μουσουλμανικών μειονοτήτων της Θράκης στη Δευτεροβάθμια (Γυμνάσιο – Λύκειο) και τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Τα παιδιά των Πομάκων μιλούν στο σπίτι τους τη μητρική τους γλώσσα και όταν πηγαίνουν στο σχολείο υφίστανται ένα γλωσσικό ευνουχισμό από τον μουσουλμάνο δάσκαλο που τους διδάσκει την τουρκική και τον χριστιανό που τους διδάσκει την ελληνική. Η μόνη που δεν διδάσκονται είναι η πομακική, την οποία το μειονοτικό σχολείο την απορρίπτει, σφραγίζοντας από την παιδική ηλικία τα παιδιά των Πομάκων με το στίγμα της απαξίωσης, της υποτίμησης, της κατωτερότητας.
Στη Θράκη λειτουργούν σήμερα συνολικά 683 Νηπιαγωγεία, Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσια και Λύκεια και από αυτά στο 1/3 περίπου φοιτούν αποκλειστικά μουσουλμάνοι, τουρκοφανείς, Πομάκοι και Ρωμά. Στα μουσουλμανικά σχολεία φοιτούν συνολικά 7.382 μαθητές, εκ των οποίων οι 3.108 είναι τουρκογενείς, οι 2.786 Πομάκοι και 483 Ρωμά. Άλλοι 1.005 αποτελούν το μεικτό μουσουλμανικό μαθητικό δυναμικό.
Από το 1995 ορίζεται με νόμο από το Υπουργείο Παιδείας ένα ειδικό ποσοστό θέσεων (0,5%) οι οποίες προορίζονται για την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ αποφοίτων Λυκείου που προέρχονται από τις μουσουλμανικές μειονότητες. Η ενέργεια από τη μεριά της ελληνικής Πολιτείας όταν δεν συνοδεύεται από αλλαγές στο επίπεδο της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης δεν μπορεί να «αφοπλίσει» τη ναρκοθετημένη εκπαιδευτική πορεία των μουσουλμάνων μαθητών που δεν βοηθούνται να γνωρίσουν καλύτερα την ελληνική γλώσσα, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν αρκετοί από αυτούς τις σπουδές τους. Ενώ στα Δημοτικά Σχολεία που φοιτούν μουσουλμάνοι μαθητές καλύπτουν ένα ποσοστό της τάξεως του 50% όλων των Δημοτικών της Θράκης, τα Νηπιαγωγεία φθάνουν το 5% και τα Γυμνάσια – Λύκεια δεν ξεπερνούν το 20% 11.
Τα ποσοστά αυτά αναδεικνύουν σε όλη την έκτασή του το πρόβλημα, επικεντρώνοντας στο ότι οι μουσουλμάνοι μαθητές μορφώνονται κάτω από άνισες συνθήκες αφού προσέρχονται αφενός στο Δημοτικό Σχολείο χωρίς τα εφόδια της προσχολικής αγωγής που θα έδινε την ευκαιρία να εξοικειωθούν οι Πομάκοι με την κατανόηση της ελληνικής γλώσσας με στόχο την ομαλή ένταξή τους και αφετέρου συμμετέχουν ελλειμματικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην οποία, βέβαια, λείπουν τα ιδιαίτερα προγράμματα και βιβλία που θα παίρνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες (πολιτισμικές, θρησκευτικές κ.λπ.) των μαθητών, καθώς και το διδακτικό προσωπικό με παιδαγωγική κατάρτιση που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της μειονότητας. Με τα Μορφωτικά Πρωτόκολλα υποθηκεύτηκε το μέλλον της πομακικής, η προφορική παράδοση, ο λαϊκός πολιτισμός και οι ιστορικές παραδόσεις12.
Στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης, η πομακική νεολαία, διαποτίζεται από την ιδέα της τουρκικής καταγωγής. Η πομακική γλώσσα φτάνει ως το προαύλιο του σχολείου, χωρίς ποτέ να βρεθεί στην αίθουσα διδασκαλίας φθάνει ως την αίθουσα των δικαστηρίων χωρίς ποτέ να ακουστεί στην ακροαματική διαδικασία. Μία, λοιπόν, ξένη και εγκάθετη γλώσσα έχει επιβληθεί από το κράτος, ως φορέας επικοινωνίας με τον πομακικό πληθυσμό, παραγκωνίζοντας τη μητρική και ομιλούμενη από πολλές χιλιάδες άτομα. Οι Πομάκοι, μέσω της τουρκικής γλώσσας, εξοικειώνονται με τα τουρκικά πρότυπα ζωής και αποβάλλουν σταδιακά τα ιστορικά τoυς χαρακτηριστικά. Η κουλτούρα τους αλλοιώνεται και κατακερματίζεται. Η υποχρεωτική διδασκαλία της τουρκικής επέβαλε στη συλλογική τους μνήμη την πλαστή εικόνα για το τουρκικό παρελθόν και τη συσκότιση όλων των στοιχείων, που βοούσαν για το αντίθετο.
Οι Πομάκοι μαθητές είναι θύματα της ιστορικής συγκυρίας και της εκπαιδευτικής διαδικασίας13 που τους επιβάλλει αναπόφευκτα την εκμάθηση της επίσημης ελληνικής, αλλά και της τουρκικής, σε βάναυση και αναιτιολόγητη αντικατάσταση της οικογενειακής. Η διαδικασία αυτή έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική και διανοητική ανάπτυξη των παιδιών, που δεν καθίστανται απλά δίγλωσσα, αλλά τρίγλωσσα, τετράγλωσσα και από την τετάρτη δημοτικού και πεντάγλωσσα, χωρίς, εν τούτοις, η βιωματική και φορτισμένη με όλο τον συναισθηματικό πλούτο γλώσσα, να αναγνωρίζεται και να διδάσκεται. Η μητρική απορρίπτεται στο δημοτικό σχολείο, οι μαθητές ντρέπονται γι’ αυτήν, τους εμπεδώνεται η άποψη ότι η γλώσσα τους δεν έχει καμμία αξία, γι’ αυτό και πρέπει να μάθουν άλλες και άρα να υφίστανται θεμελιακή προσβολή ως ανθρώπινα όντα.
Την κατάσταση της πολυγλωσσίας και του τουρκοκεντρικού χαρακτήρα της πομακικής εκπαίδευσης θεραπεύει, μερικώς μόνο και σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η λειτουργία γυμνασίων, με αποκλειστική χρήση της ελληνικής στην ορεινή Ξάνθη, στα χωριά Σμίνθη, Γλαύκη, Εχίνος, Θέρμες και στην Οργάνη του νομού Ροδόπης. Στην κατάσταση της περιορισμένης παιδείας των Πομάκων πρέπει να επισημανθεί το ιδιαίτερο ζήτημα των κοριτσιών, τα οποία μετά το μάθημα πάνε κατευθείαν στο σπίτι, χωρίς να αναπτύσσουν τα ελληνικά τους. Όσα κορίτσια τελειώσουν το δημοτικό έχουν ελάχιστες πιθανότητες να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο γυμνάσιο. Η μεγάλη πλειοψηφία αναλαμβάνει καθήκοντα νοικοκυράς μέσα στο σπίτι. Όσο απομακρύνεται κάποιος από τα αστικά κέντρα προς τις αγροτικές και απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, τόσο μειώνεται μέχρι μηδενισμού μερικές φορές ο αριθμός των μαθητριών στα Γυμνάσια14.
Υπάρχουν σήμερα οικισμοί, στους οποίους δεν υπάρχει γυναίκα που να έχει συνεχίσει τις σπουδές της στο γυμνάσιο. Το τέλος του γυμνασίου σημαίνει και το τέλος της εκπαίδευσης για τις μουσουλμάνες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η πρώτη μουσουλμάνα σπουδάστρια της Ειδικής Παιδαγωγικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, απ΄ όπου αποφοιτούν δάσκαλοι για τα μειονοτικά σχολεία της Θράκης εισήχθη, μόλις το 1991.
Ο κοινωνικός αποκλεισμός των Πομάκων
Σημαντικοί σταθμοί στις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις, υπήρξαν η υπογραφή του Συμφώνου Φιλίας του 1930 και τα Μορφωτικά Πρωτόκολλα του 1951 και 1968, με τα οποία αναγνωρίστηκε, για άλλη μία φορά, μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, ως μοναδική μειονοτική γλώσσα η τουρκική – την οποία γνώριζε μόνον ένα 5% των Πομάκων – και επαναβεβαιώθηκε το νομικό πλαίσιο, που απέκλειε την επίσημη αναγνώριση της πομακικής15.
Το μειονοτικό σχολείο αποτέλεσε την πλατειά δίοδο, απ’ όπου πέρασε η τουρκική συνείδηση, για να εμποτιστεί στους μαθητές. Η προσπάθεια αυτή δεν συνάντησε πολιτική αλλά ούτε, κυρίως, μορφωτική αντίδραση, αφού για πρώτη φορά παρεχόταν μαζικής κλίμακας παιδεία σε έναν πληθυσμό, που ήταν στη συντριπτική του πλειοψηφία αγράμματος, ενώ αξιοποιήθηκε επιπλέον εναντίον της πομακικής ο ισχυρός φόβος που ένιωθαν οι Πομάκοι από ενδεχόμενη βουλγαρική κάθοδο, την οποία έζησαν δραματικά δύο φορές (1913-1918 και 1941-1944).
Ο χρόνος και η επιμονή έφεραν δυσμενή αποτελέσματα ιδιαίτερα σε όσους μετανάστευσαν στα πεδινά, όπου εισήλθαν σε νέες πολιτισμικές και οικονομικές πραγματικότητες: συγκατοίκησαν σε μικτούς οικισμούς ή συνοικίες και συχνά διασταυρώθηκαν με τους τουρκοφανείς. Την αλλοτρίωση τους την προώθησαν οι συλλογικές παραστάσεις και η διαβίωση στα αστικά και ημιαστικά κέντρα (τουρκόφωνα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κοινωνική – θρησκευτική ζωή κ .α.). Τα παιδιά, που προήλθαν από μικτούς γάμους και μεγάλωσαν στα πεδινά, αγνοούν την πομακική, αλλά και δεν έχουν κάποιο ισχυρό κίνητρο για να τη μάθουν, καθώς δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένη και δεν θα χρησιμεύσει πουθενά. Κυρίαρχη αποβαίνει η τουρκική, ως εξυπηρετούσα τις περισσότερες οικονομικο-κοινωνικές σχέσεις και με το γόητρο που της προσδίδει η διδασκαλία στα σχολεία. Ταυτόχρονα θεωρείται παρακινδυνευμένη η χρήση της προγονικής γλώσσας, γιατί μπορεί να προκαλέσει την οργή των φανατικών16 που δεν παύουν να επισημαίνουν, ότι αυτή αμφισβητεί από μόνη της την ενιαία και αδιαίρετη τουρκική ταυτότητα των μελών της μειονότητας.
Η μετανάστευση στα πεδινά συνοδεύεται από την προσδοκία της κοινωνικής και οικονομικής ανόδου. Στην ορεινή Ξάνθη, η κυριαρχία της πομακικής είναι απόλυτη και χρησιμοποιείται τόσο μέσα στο σπίτι όσο και έξω από αυτό. Προχωρώντας όμως ανατολικά, η κατάσταση παρουσιάζεται συγκεχυμένη. Η πομακική εμφανίζεται ισχυρότερη στην υψηλότερη ζώνη του νομού Ροδόπης και φθίνει με τη μείωση του υψομέτρου. Τα χωριά που βρίσκονται στις χαμηλότερες ζώνες της Ροδόπης έχουν τουρκοφωνήσει πριν από μια ή και περισσότερες γενιές. Η γειτνίασή τους με το συμπαγές τουρκόφωνο περιβάλλον της πεδιάδας ήταν ένας πρόσθετος παράγοντας, που επιτάχυνε την απώλεια της απροστάτευτης και μη αναγνωρισμένης μητρικής γλώσσας. Στην πομακική ομάδα των χωριών του νομού Έβρου, η υποχώρηση της πομακικής, προς όφελος της τουρκικής, είναι ακόμη μεγαλύτερη. Η γνώση της τουρκικής γλώσσας λειτούργησε ως σύμβολο υπεροχής της κυρίαρχης τάξης των Πομάκων, η οποία και προσχώρησε στην αντίστοιχη των τουρκοφανών, ενισχύοντας τη θέση της. Η τοπική πολιτική και θρησκευτική ηγεσία είναι σήμερα στενά εξαρτημένη από την τουρκική πολιτική, από την οποία αντλεί κύρος και δύναμη. Η αποποίηση της πομακικής ταυτότητας θα αποτελέσει πλέον βασική προϋπόθεση κοινωνικής και οικονομικής ανέλιξης. Από την άποψη αυτή, αποτελούν ήσσονος σημασίας τεκμήρια και μη ασφαλείς δείκτες διάγνωσης εθνικού φρονήματος, τα κείμενα που κατά καιρούς δημοσιεύθηκαν και στα οποία οι Πομάκοι συντάκτες τους υπερασπίζονται, σε δραματικούς τόνους, την τουρκική καταγωγή τους. Ο βαθμός εκτουρκισμού του στρώματος αυτού δεν είναι ολοκληρωτικός, όσο εμφανίζεται, διότι ούτε ιστορικές ρίζες διαθέτει αλλά και συνδέεται με μία σειρά ατομικών επιδιώξεων, όπως οικονομικά συμφέροντα στην Τουρκία, προσδοκία εισαγωγής των παιδιών στα τουρκικά πανεπιστήμια, κ.ά.
Το πολιτικοκοινωνικό κλίμα στην πομακική κοινωνία χαρακτηρίζεται από τη διάχυτη και ασφυκτική καταπίεση του πληθυσμού από τους μηχανισμούς της Τουρκίας. Η ελευθερία έκφρασης τελεί υπό διωγμό και οι Πομάκοι μόνο κατ’ ιδίαν και υπό προϋποθέσεις εκμυστηρεύονται αυτά που ποτέ δε θα τολμούσαν να διατυπώσουν δημοσίως. Η αποπομακοποίηση τους στερεί προοδευτικά τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν τον εαυτό τους ως διαφορετικό από τους άλλους και να αντιληφθούν ότι είναι ένας καταπιεσμένος πληθυσμός, που υφίσταται μία υποδειγματική εθνοκτονία και ένα αδιόρατο, αλλά καθόλα βίαια εκτουρκισμό. Η οδυνηρή απόρριψη από το περιβάλλον και η χαμηλή κοινωνική τους θέση οδήγησαν στη μειωμένη αυτοεκτίμηση της προσωπικής και συλλογικής τους αξίας. Η εκούσια, σε ορισμένες περιπτώσεις, απόρριψη της ταυτότητάς τους δεν έγινε για λόγους εθνικούς, αλλά επειδή το σημαινόμενο της πομακικής (ταυτότητας) ήταν η πολιτισμική κατωτερότητα.
Η οικογένεια στη μουσουλμανική κοινωνία της Θράκης και ο ρόλος της γυναίκας, επηρεάστηκε από πολλούς πολιτικούς παράγοντες οι οποίοι συνέβαλλαν στη διάρθρωση του χώρου. Η πατριαρχική οικογένεια στο πομακικό χωριό αποτελεί παραγωγική μονάδα, στην οποία ο νέος βρίσκει δουλειά στα χωράφια ή στα κοπάδια ζώων του πατέρα του. Τα τελευταία χρόνια ο τύπος της εκτεταμένης πατριαρχικής οικογένειας ολοένα και υποχωρεί. Βασικός λόγος είναι η μείωση των παιδιών σε μια οικογένεια, η μετανάστευση και η αστυφιλία.
Όλο και περισσότεροι νέοι των ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών εγκαταλείπουν την αγροτική κοινωνία και εγκαθίστανται στις πεδινές κωμοπόλεις και πόλεις της Θράκης, αλλάζοντας συχνά επαγγελματική απασχόληση και δημιουργώντας τη δική τους πυρηνική οικογένεια. Στην ύπαιθρο, η έλλειψη δυνατοτήτων επαγγελματικής καριέρας για τη γυναίκα όπου η απομόνωση είναι πολύ έντονη, δηλαδή η οικονομική εξάρτηση από τη μία και από την άλλη η προσκόλληση της στις εντολές του Κορανίου17 συνεχίζουν να συντηρούν τον κοινωνικό διαχωρισμό των δύο φύλων και την ανδρική προκατάληψη και εχθρότητα, σε ότι αφορά την πολιτική και κοινωνική συμμετοχή των γυναικών.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο διαμορφώνονται οι ανάλογες πολιτιστικές αξίες, οι οποίες υιοθετούνται από την παιδική ηλικία, για να διαιωνίζουν και ν’ αναπαράγουν τους παραδοσιακούς ανδρικούς και γυναικείους ρόλους18.
Στην πομακική κοινωνία, η κοινωνική κινητικότητα βρίσκεται σε χαμηλά έως μηδενικά επίπεδα, η ανάδειξη των προσώπων πραγματοποιείται με εξωγενείς και όχι κοινωνικές παρεμβάσεις, οι ρόλοι παραδίνονται από μια γενιά στην άλλη σχεδόν άφθαρτοι και αναλλοίωτοι. Αυτό παρατηρείται ιδιαίτερα στην ύπαιθρο όπου όχι μόνο σημειώνονται έντονα φαινόμενα αποκλεισμού, αλλά υποβόσκουν και εντείνονται οι ενδομειονοτικές διαμάχες μεταξύ της Πομακικής ομάδας που συγκρούεται με την τουρκοφανή και η τουρκοφανή που συγκρούεται με την Αθιγγάνικη. Σχέσεις επιγαμίας, ανάμεσα στους Σουνίτες και Σιίτες, δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχουν και μεταξύ Μπεκτασήδων και ορθοδόξων Σουνιτών. Ακόμη οι τουρκοφανείς όπως και οι Πομάκοι δεν συνάπτουν γάμους με τους Αθίγγανους γιατί τους θεωρούν κοινωνικά και φυλετικά υποδεέστερους19.
Όταν υπάρχουν μικτοί γάμοι μία οδυνηρή συνέπεια σε πρακτικό επίπεδο, είναι η δυσκολία επαφής και συνεννόησης των παιδιών με τη σειρά των συγγενών που είναι πομακικής καταγωγής, οι οποίοι και υποχρεώνονται πλέον, εξ ανάγκης, να αποδεχθούν την τουρκική ως μέσο γλωσσικής επικοινωνίας με τους νεώτερους απογόνους τους.
Για τη πομάκα γυναίκα γάμος, κυρίως, σημαίνει μεταπήδηση από την αυστηρότητα της πατρικής οικογένειας στην υποταγή της συζυγικής στέγης. Αναλαμβάνει νέα καθήκοντα και καταβάλλει μια καθημερινή προσπάθεια για να θεωρηθεί η παρουσία της απαραίτητη ή να κριθεί με επιείκεια και από το σύζυγο και από τους συγγενείς του. Με αυτά λοιπόν τα δεδομένα φυσικό είναι ο αριθμός των διαζυγίων να μειώνεται κατά το ήμισυ, αφού ο ένας στους δύο (η σύζυγος δηλαδή ) ποτέ δεν αξιώνει διαζύγιο.
Η ανάλυση της πομακικής κοινωνίας δείχνει ότι η δομή της οικογένειας παρά τις επιρροές που δέχεται από ευρωπαϊκά πρότυπα και τον ελλαδικό χώρο κρατά τον συμπαγή ιστό της και την ιδεολογία της, η οποία είναι προσανατολισμένη σε στέρεες ισλαμικές αρχές, εμπλουτισμένες με τις προτεραιότητες της τουρκικής πολιτικής για τη Θράκη, σε αντίθεση με την ελληνική πολιτική η οποία όταν δεν απουσιάζει περιορίζεται σε διοικητικές και γραφειοκρατικές κινήσεις, οι οποίες δημιουργούν καθεστώς γκέτο και αμυντικές-εχθρικές κινήσεις. Στις ασθενέστερες τάξεις και κυρίως στον αγροτικό χώρο καταπιέζεται η γυναικεία προσωπικότητα ενώ αρκετές φορές οι γυναίκες είναι και θύματα οικονομικής εκμετάλλευσης. Οι αιτίες είναι προϊόν της διάταξης των δομημένων για χρόνια σχέσεων που επικρατούν στην οικογένεια και προέκταση των σχέσεων που ισχύουν στο σύνολο της μουσουλμανικής κοινωνίας της Θράκης και του ιδιόμορφου καθεστώτος πολιτικού εναγκαλισμού από τη πλευρά της Τουρκίας και θλιβερής αδιαφορίας και άγνοιας από το ελληνικό κράτος.
Συμπερασματικά
Μια νέα πολιτική για τις μειονότητες στη Θράκη, οφείλει να τις καθορίζει, να τις χαρακτηρίζει ως τέτοιες, με βάση όχι τη θρησκευτική όσο την πολιτιστική και εθνική τους ταυτότητα. Με βάση την ιστορία, τις παραδόσεις, την πολιτιστική τους κληρονομιά, τη γλώσσα. Αυτή η προσέγγιση διακρίνει, διαχωρίζει στο χώρο της Θράκης, όχι μια μουσουλμανική θρησκευτική, αλλά τρεις διαφορετικές πολιτισμικές οντότητες. Σύμφωνα με αυτές τις αρχές, οι Πομάκοι της Θράκης έχουν δικαίωμα σε όλες εκείνες τις συνθήκες και τα μέσα γνώσης, επαναπόκτησης, της ιστορίας, του πολιτισμού, της κουλτούρας, της γλώσσας, της ταυτότητάς τους.
Ο χώρος της Θράκης θα μπορούσε να αποτελέσει τον πρώτο πυρήνα – χώρο μιας ελεύθερης εθνικά, πολιτισμικά και κοινωνικά ζωής για τους Πομάκους. Μένει στο ελλαδικό κράτος, την ελληνική κοινωνία να δημιουργήσει όλες εκείνες τις αναγκαίες συνθήκες διατήρησης και ανάπτυξης της ιδιαιτερότητάς τους.
Η μελέτη αλλά και η ιστορική διάσωση των μειονοτικών ομάδων και ιδιαίτερα των Πομάκων που υποστεί μια μεγάλη αλλοίωση της ταυτότητάς τους, αποτελεί σημαντικό γεγονός για την επιστήμη αλλά και δείκτη υψηλού πολιτισμικού επιπέδου αφού μια πολιτισμένη κοινωνία αποτελεί εκείνη όπου σέβεται και προστατεύει κάθε μορφής κοινωνική, πολιτιστική, θρησκευτική και εθνοτική διαφορετικότητα.
——————————————————————————–
1. Avcioglu Dogan Turkleri tarihi, cilt Α’, Istanbul 1989, σελ. 40 και Yavuz E. Devsirme sorunu. Belleten, cilt L (sα. 198), Ankara 1987, σελ.679-725. Σε τουρκικό σχολικό εγχειρίδιο της Β’ Λυκείου, οι Πομάκοι καταχωρούνταν ως Βούλγαροι που εξισλαμίστηκαν ( Νurettin S. Cografyasi, cilt 2, Istanbul 1966, σελ. 11 ). Σλάβους τους θεωρεί και ο Κεμάλ Καρπάτ, στο έργο του Αn inquiry into the social foundations of nationalism in the Ottoman State. vol.Α, ρ.160, Princeton 1973, καθώς και στο Ottoman Population 1830-1914, 1985, p. 49 κ.ά. Στην εγκυκλοπαίδεια της εφημ. Μilliyet (1991), στον Γ’ τόμο. σελ.770, οι Πομάκοι προσδιορίζονται ως εξισλαμισμένοι Βούλγαροι. Ο καθηγητής Μεχμέτ Γκιονλιούμπολ. στο έργο του Uluslararast Politika, ερμηνεύοντας τη διαμόρφωση των εθνοτήτων στη Χερσόνησο του Αίμου, χαρακτηρίζει τους Πομάκους ως Βούλγαρους (Ankara 1993, σελ.337). (επιστροφή)
2. Την τάση αυτή εκφράζει το βιβλίο του Dede A. Bati Trahya folklorou 1978, το περιοδικό Bati Trahya’nin Sesi, τεύχος 1, Kasιm – Αralik 1987, Istanbul, και η πρόσφατη έκδοση με συλλογή δημοτικών τραγουδιών των Resit S. Osman H. A. Bati Trakya Turkuleri, Κομοτηνή 1994), βλ. Μουσόπουλος Θ. “Συμπεράσματα από τη μελέτη των δημοτικών τραγουδιών των Πομάκων”. Εισήγηση στο συνέδριο Εθνογενετικές Διαδικασίες στα Βαλκάνια, Κομοτηνή 23-25/9/1994 (επιστροφή)
3. Πρώιμες αναφορές για την αρχαιοθρακική τους καταγωγή, βρίσκουμε σε έργο του Νικολαίδη Β. Les Turks et la Turquie contemporaine, Paris 1859, p.273-276), όπου μιλά για απόγονους της φυλής των Σατρών. Εκείνος, όμως, που προέβαλε περισσότερο τη θεωρία, ήταν ο Σέρβος αρχαιολόγος Στ. Βέρκοβιτς, ο οποίος υποτίθεται ότι ανακάλυψε στην ορεινή Ροδόπη χιλιάδες στίχους από τη σλαβική ποιητική παράδοση με θέματα σχετικά με τον Ορφέα κ.α. (Veda Slovena, Βελιγράδι 1874). (επιστροφή)
4. Βλ. τα έργα Μαγκριώτης Γ. Πομάκοι ή Ροδοπαίοι; Αθήνα 1990 Μυλωνάς Π. Οι Πομάκοι της Θράκης, Αθήνα 1990. Ροδάκης Π. Οι Θράκες μουσουλμάνοι. Αθήνα 1991. Τσιούμης Κ. Οι Πομάκοι στο Ελληνικό κράτος (1920-1950), Θεσσαλονίκη 1997. Φωτέας Π. Οι Πομάκοι της Δυτικής Θράκης, Κομοτηνή 1978 . Χιδίρογλου Π. Οι Έλληνες Πομάκοι και η σχέση τους με την Τουρκία, Αθήνα 1989. (επιστροφή)
5. Βλ. Ξηροτύρη,Ν. Ίδιαι παρατηρήσεις επί της κατανομής των συχνοτήτων των ομάδων αίματος εις τους Πομάκους, Θεσσαλονίκη 1971 και του ιδίου “Αχριάνες και Πομάκοι: Θράκες ή Σλάβοι;” Στα πρακτικά του Β’ Συμποσίου Λαογραφίας ΙΜΧΑ. Θεσσαλονίκη 1976, σσ. 333-358. (επιστροφή)
6. Geitler L. Poeticke tradice Thraku i Bulharu. V Praze 1878, σ. 33. (επιστροφή)
7. Επιλέξαμε τον όρο Τουρκοφανείς, ως ορθότερο και σε αντικατάσταση του όρου Τουρκογενείς – που κατά τη μέχρι τώρα τακτική χρησιμοποιείται από την ελληνική πλευρά -, για να περιγράψουμε το μη πομακικό και μη ρώμικο (αθιγγάνικο) τμήμα των μουσουλμανικών μειονοτήτων. Το δεύτερο συνθετικό (-γενείς) παραπέμπει σε καταγωγή από το τουρκικό γένος, του οποίου ο ανθρωπολογικός προσδιορισμός παρουσιάζει δυσκολίες. Η αντικατάσταση του δεύτερου συνθετικού -γενείς με το -φανείς υποδηλώνει τη μη (απόλυτη) τουρκική καταγωγή και ταυτόχρονα επιθυμεί να καταγράψει, σε συνδυασμό με το πρώτο συνθετικό τουρκο-, τα επίκτητα πολιτισμικά στοιχεία, όπως η τουρκική γλώσσα ή ακόμη και η τουρκική εθνική συνείδηση. Συνεπώς ο όρος αναφέρεται στην καταγωγή και όχι στη συνείδηση της ομάδας που (η συνείδηση), ως υποκειμενικό στοιχείο, μεταλλάσσεται στην πορεία του χρόνου. Βλ. σχετικά Λιάπης Α. Η υποθηκευμένη γλωσσική ιδιαιτερότητα των Πομάκων. Κομoτηνή 1995. Με την ίδια σημασία, χρησιμοποίησε τον όρο τουρκοφανείς ο Σκαλιέρης Γ. στο Λαοί και φυλαί της Μικράς Ασίας, εν Αθήναις 1922, στην προσπάθεια του να περιγράψει το εθνολογικό μωσαϊκό της Μικράς Ασίας. (επιστροφή)
8. Βλ. Μανωλοπούλου-Βαρβιτσιώτη Κ. Σύγχρονα προβλήματα μειονοτήτων στα Βαλκάνια. Αθήνα 1989 και Κοππά Μ. Οι μειονότητες στα μετακομμουνιστικά Βαλκάνια, Αθήνα 1997. (επιστροφή)
9. Υπουργείον Επί των Εξωτερικών. Η συνθήκη της Λωζάνης. Αθήνα 1923. (επιστροφή)
10. Τα Πομακικά, τελευταία έχουν συγκεντρώνει το ενδιαφέρον Πομάκων και άλλων μελετητών (κυρίως εκπαιδευτικών) και ήδη εκδόθηκαν πρώτες περιγραφές της δομής και του λεξιλογίου των Πομακικών στην Ελλάδα. Βλ τα έργα Μουμίν Α.- Χαμδή Ο. Πομανικό Αναγνωστικό. Κομοτηνή 1997, όπου οι συγγραφείς χρησιμοποιώντας το ελληνικό αλφάβητο απ’ όπου προήλθαν τόσο το λατινικό όσο και το κυριλλικό αλφάβητο των σλαβικών γλωσσών, οι δύο συγγραφείς προχωρούν μεθοδικά μέσω των γραμμάτων-φθόγγων και σύντομων αντίστοιχων κειμένων στη διδασκαλία της ανάγνωσης και της γραφής της Πομακικής σε ένα πρώτο επίπεδο. Ακόμη βλ. τα έργα Θεοχαρίδης Π. Πομάκοι .Οι μουσουλμάνοι της Ροδόπης, Ιστορία, καταγωγή, γλώσσα, θρησκεία, λαογραφικά. Ξάνθη 1995, σελ.297. και του ιδίου Πομακο-ελληνικό Λεξικό, Θεσσαλονίκη 1996 α. Ελληνο- πομακικό λεξικό, Θεσσαλονίκη 1996 β. και Γραμματική της Πομακικής Γλώσσας, Θεσσαλονίκη 1996 γ. Ακόμη βλ. Καραχότζα Ρ. Πομακικο-ελληνικό Λεξικό, Ξάνθη 1995. Παναγιωτίδης Ν., Οι Πομάκοι και η γλώσσα τους, Αλεξανδρούπολη 1997 και τα Συλλογικά , Ελληνοπομακικοί διάλογοι, Ξάνθη 1996, Γραμματική Πομακικής Γλώσσας. Ξάνθη 1996, και Συντακτικό Πομακικής Γλώσσας, Ξάνθη 1997.(επιστροφή)
11. Βακαλιός Θ. , Κανακίδου, Ε. , Παναγιωτίδης Ν. , Παπαγιάννη, Β. Το πρόβλημα της εκπαίδευσης στη Θράκη. Η περίπτωση της Μουσουλμανικής Μειονότητας με έμφαση στους Πομάκους». Αλεξανδρούπολη 1998. (επιστροφή)
12. Παναγιωτίδης Ν. Το μειονοτικό εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, Αλεξανδρούπολη 1996. (επιστροφή)
13. Σαρβανάκης Θ. Παράγοντες που επηρεάζουν τους μουσουλμανόπαιδες στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, Αλεξανδρούπολη 1987 και Δημουλάς Γ.Κ. Η γραπτή επικοινωνία και η γραπτή έκφραση χριστιανών και μουσουλμάνων μαθητών των τριών ανώτερων τάξεων Δημοτικών Σχολείων του Ν. Ροδόπης, Κομοτηνή, Νοέμβριος 1991. (επιστροφή)
14. Κανακίδου, Ε. Η εκπαίδευση στη μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης. Αθήνα 1995, σελ. 74-75. (επιστροφή)
15. Λιάπης Α.ο.π σελ.18. (επιστροφή)
16. Φωτέα Π. Οι Πομάκοι της Δυτικής Θράκης, Κομοτηνή 1978, σσ. 24 25. (επιστροφή)
17. Για παράδειγμα το Κοράνιο στο 4o κεφάλαιο δίνει την ακόλουθη εντολή για τα περιουσιακά ζητήματα : «Στη διανομή της περιουσίας σας ανάμεσα στα παιδιά σας τα αγόρια να δίνετε διπλάσιο μερίδιο απ’ ότι στα κορίτσια». Λίγο παρακάτω ο πιστός διαβάζει: «Οι άνδρες είναι ανώτεροι από τις γυναίκες γιατί ο Θεός τους έδωσε την υπεροχή πάνω τους και πρέπει να τις προικίζουν από τις περιουσίες τους. Οι γυναίκες πρέπει να υπακούουν και να αποσιωπούν τα μυστικά των συζύγων τους μια που ο Ουρανός τους εμπιστεύθηκε τη φύλαξή τους. Οι σύζυγοι που ενδεχομένως θα υποφέρουν από την απείθειά τους μπορούν να τις τιμωρούν, να τις αφήνουν μόνες στα κρεβάτια τους και ακόμα και να τις κτυπούν. Η υποταγή των γυναικών θα τις προστατεύει από κάθε κακομεταχείριση». Ζωγράφου –Μεραναίου, Μ.Κοράνιο Αθήνα χ.χ σελ.123. (επιστροφή)
18. Οι σχέσεις των συζύγων στο Ισλάμ, όπου παρατηρείται δυσκαμψία στον εκσυγχρονισμό της οικογενειακής και κοινωνικής συμπεριφοράς (Γιαννουλάτος Α. Ισλάμ. Αθήνα 1975, σελ.195), στηρίζονται σε θεσμική βάση. Ο συναισθηματισμός υποχωρεί στις οικογενειακές σχέσεις και αυτές καθορίζονται από την οργάνωση του νοικοκυριού και την τεκνοποιία. (επιστροφή)
19. Ζεγκίνης Ε. Ο Μπεκτασισμός στη Δ.Θράκη .Συμβολή στην ιστορία της διαδόσεως του μουσουλμανισμού στον Ελλαδικό χώρο, Θεσσαλονίκη 1988.
Posted in Ελλάδα, Μέση Ανατολή - Ανατολική Μεσόγειος - Βαλκάνια | Με ετικέτα: ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ, ΠΟΜΑΚΟΙ | Leave a Comment »
Θράκη και Τουρκία
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 23 Ιανουαρίου 2010
Μέρος της συνέντευξης του Φάνη Μαλκίδη στον τηλεοπτικό σταθμό ΘΡΑΚΗ ΝΕΤ
Οι (νέες) δηλώσεις του Τούρκου πρόεδρου της Δημοκρατίας και πρωθυπουργού και υπουργών, βουλευτών και άλλων παραγόντων επιβεβαίωσαν για ακόμη μία φορά την πολιτική της γειτονικής χώρα για την ελληνική Θράκη. Μάλιστα αν αυτό συνδυαστεί και με το γεγονός ένας σημαντικός κλάδος της παρακρατικής οργάνωσης της τουρκικής δομής «Εργκενεγκόν» είχε (και υπό άλλη μορφή έχει ) σαν στόχο τη Θράκη, τότε οι παρακάτω επισημάνσεις αποκτούν έχουν πρακτικό αποτέλεσμα.
1. Είναι γεγονός ότι μέχρι σήμερα η τουρκική πρακτική για την ελληνική Θράκη έχει περάσει κάθε διπλωματική οδό και κινείται σε παρακρατικές και τρομοκρατικές λεωφόρους. Η «Εργκενεγκόν» και οι μέχρι τώρα αποκαλύψεις για τη δραστηριότητά της έδωσαν την ευκαιρία σε όσους είχαν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις για τον τουρκικό ρόλο στη Θράκη να κατανοήσουν και στην πράξη ότι οι δομές του τουρκικού μηχανισμού, κράτος, στρατός, παρακράτος, λειτουργούν σε πλήρη αρμονία και καθολική συνεργασία έχοντας σαν στόχους όχι μόνο μέσα στην τουρκική επικράτεια (στόχος δολοφονίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης), αλλά και εκτός.
Η οργάνωση στην πραγματικότητα είναι το alter ego της στρατογραφειοκρατίας. Η οργάνωση η οποία έκανε την βρώμικη δουλειά, από δολοφονίες και βομβιστικές ενέργειες, μέχρι τις προβοκατόρικες υποθέσεις
Μάλιστα η Θράκη δεν αποτελεί έναν περιφερειακό στρατηγικό στόχο για το κράτος-παρακράτος- τρομοκράτη, αλλά κεντρική επιλογή με διακριτές και ουσιαστικές στοχεύσεις. Εναντίον προσώπων και κινήσεων που παλεύουν για την ανάδειξη του τουρκικού επεκτατισμού στη Θράκη.
Παράλληλα θεσμοί που απολαμβάνουν τη στήριξη αυτού του τριγώνου τρομοκρατικών δραστηριοτήτων όπως σύνδεσμοι, σύλλογοι και περιοδικά αλληλεγγύης προς τους «Τούρκους της Δυτικής Θράκης», αποτελούν κέντρα μυστικών υπηρεσιών, παράνομων και έκνομων πράξεων που αμφισβητούν και υποσκάπτουν την ακεραιότητα της Ελλάδας.
Για παράδειγμα, το περιοδικό «Γενί Μπατί Τράκια» είναι ο μηχανισμός μέσω του οποίου το βαθύ κράτος ασχολείται με την Θράκη.
Επίσης στον κατάλογο των συλληφθέντων για την υπόθεση της Εργκενεγκόν, είναι και ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Άγκυρας Σινάν Αϊγκιούν, μέσω του οποίου πραγματοποιούνταν χρηματοδοτήσεις ψυχολογικών επιχειρήσεων στον χώρο της μειονότητας στη Θράκη.
Ο εν λόγω επιχειρηματίας ήταν χρηματοδότης του Σαδίκ στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και την τελευταία φορά που επισκέφθηκε την Θράκη με ιδιωτικό αεροσκάφος δήλωσε με νόημα ότι την επόμενη φορά θα έλθει με πολλά αεροσκάφη…
Και αυτές οι διαπιστώσεις αποτελούν την αρχή μόνο ενός μεγάλου παγόβουνου που το λιώσιμό του θα αποκαλύψει και άλλες πράξεις που αναιρούν τις διακηρύξεις για ειρηνική συμβίωση και προετοιμάζουν ένταση και διαρκή κρίση.
Αυτά μπορούν να συνδυαστούν και με το γεγονός ότι με κάθε τρόπο οι τουρκικοί μηχανισμοί προωθούν τη προσφυγή σε ευρωπαϊκή και διεθνή φόρα προκειμένου να υπάρξουν αποφάσεις δικαστηρίων που θα πιέσουν πολιτικά την Ελλάδα να προβεί σε περαιτέρω υποχωρήσεις στη Θράκη.
2. Η Τουρκία προσπαθεί εδώ και χρόνια να αμφισβητήσει την ύπαρξη και άλλων συνιστωσών μέσα στους κόλπους των μουσουλμάνων, τόσο θρησκευτικά όσο και εθνοτικά. Για αυτήν υπάρχουν μόνο σουνίτες και μόνο Τούρκοι. Μάλιστα με ενέργειές της προσπαθεί να επιβάλλει αυτήν την ρατσιστική πραγματικότητα. Οι επισκέψεις σε χώρους των σιιτών- μπεκτασίδων από τους Τούρκους επισήμους, η αλλοίωση του χαρακτήρα των πομακικών πανηγυριών, η πίεση προς τους Τσιγγάνους και οι διαρκείς υπομνήσεις για «τουρκική μειονότητα» κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση. Ταυτόχρονα η τουρκική πολιτική προσπαθεί να υπονομεύσει κάθε προσπάθεια διαφορετικότητας μέσα στους μουσουλμάνους, τρομοκρατώντας με κάθε τρόπο τις προσπάθειες των Πομάκων και των Τσιγγάνων για ανάκτηση της ταυτότητάς τους και απεμπλοκής από τους τουρκικούς μηχανισμούς. Μάλιστα σε κάθε ευκαιρία γίνεται αναφορά από καθεστωτικούς παράγοντες από την Τουρκία, από τους ψευδομουφτήδες, στη μία και ενιαία μειονότητα, δηλαδή την «τουρκική» και στον αγώνα που πρέπει να συνεχιστεί ώστε «να γίνει η δυτική Θράκη τουρκική!»
3. Η συνεχή υπονόμευση και αμφισβήτηση με κάθε μέσο της ελληνικής κυριαρχίας στην ελληνική Θράκη είναι πραγματικότητα. Η Άγκυρα ανήγαγε τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη σε μείζον θέμα «διαπραγματεύσεων» με την Αθήνα. Η ενέργεια μάλιστα της Τουρκίας να συγκαλέσει «ειδική συνεδρίαση» της τουρκικής εθνοσυνέλευσης για το θέμα της μειονότητας και οι σχετικές ανακοινώσεις του Γκιουλ επισημοποιούν πλέον από πλευράς Τουρκίας ότι «μείζον θέμα» της διαπραγμάτευσης θα αποτελεί πλέον η μειονότητα στη Θράκη.
Η κατάσταση στη Θράκη δεν αποτελεί ούτε κυνήγι μαγισσών, ούτε φαντασμάτων. Είναι μία πραγματικότητα την οποία όσοι την αντιληφθούν μπορούν να κατανοήσουν ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος, που δεν είναι άλλο από τη δράση του τουρκικού κράτους, το οποίο επισήμως απέκτησε και δομή παρακράτους.
Posted in Ελλάδα, Μέση Ανατολή - Ανατολική Μεσόγειος - Βαλκάνια, Τουρκία | Με ετικέτα: ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ, ΤΟΥΡΚΙΑ | Leave a Comment »
Ο Αλβανικός εθνικισμός και το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό της Ακαδημίας Επιστημών των Τιράνων
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 23 Ιανουαρίου 2010
του Φάνη Μαλκίδη
«Αλβανικά εθνικά εδάφη» τα Ιωάννινα, η Ηγουμενίτσα, η Άρτα και η Πρέβεζα … «Αλβανοί» ο Μάρκος Μπότσαρης και ο Πύρρος Δήμας. Αυτά και άλλα πολλά … περιλαμβάνει η νέα έκδοση του Αλβανικού Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού, που κυκλοφόρησε πρόσφατα η Ακαδημία Επιστημών των Τιράνων, με κρατική χρηματοδότηση. Πρόκειται για τη «βελτιωμένη» επανέκδοση του Αλβανικού Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού, που είχε κυκλοφορήσει το 1985 επί καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα. Στη νέα έκδοση, αφαιρέθηκαν τα «φιλοχοτζικά» λήμματα τα οποία αντικαταστάθηκαν με αναφορές που τονώνουν το αλβανικό εθνικό μεγαλείο, όπως η «απελευθέρωση» του Κοσσυφοπεδίου κλπ .Στην εισαγωγή υπογραμμίζεται πως το συγκεκριμένο λεξικό είναι «εθνικού χαρακτήρα» και το περιεχόμενό του «αφορά το αλβανικό έθνος και την πατρίδα του».
«ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΔΑΦΟΣ» Η Β.Δ ΕΛΛΑΔΑ
Για την Αλβανική Ακαδημία Επιστημών, τη πνευματική και επιστημονική «ελίτ» της χώρας ουσιαστικά, η περιοχή της Ηπείρου, θεωρείται «αλβανικό εθνικό έδαφος», το οποίο κατέλαβε στρατιωτικά η Ελλάδα το 1912 – 1913. «Τα Ιωάννινα μαζί με ένα μεγάλο κομμάτι της Τσαμουριάς και άλλα αλβανικά εδάφη εδόθησαν στην Ελλάδα από τις Μεγάλες Δυνάμεις η οποία τα κατέλαβε στρατιωτικά» γράφει συγκεκριμένα το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό, που «βλέπει» Τσάμηδες σε Θεσπρωτία και Πρέβεζα. «Η Τσαμουριά είναι μεγάλη γεωγραφική και εθνολογική περιοχή στο νοτιότερο τμήμα των εδαφών που κατοικούνται από Αλβανούς» αναφέρει συγκεκριμένα, κάνοντας λόγο για «γενοκτονία» που υπέστησαν οι Τσάμηδες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τις ελληνικές αρχές, που τους εκδίωξαν από την περιοχή.
«ΑΛΒΑΝΙΔΑ» ΚΑΙ Η ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ
Για την αλβανική «πνευματική» ελίτ, η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου Ολυμπιάδα, ήταν … Αλβανίδα, αφού τα αρχαία ηπειρωτικά φύλα (Θεσπρωτοί, Χάονες, Μολοσσοί κ.α) χαρακτηρίζονται ιλλυρικής και όχι ελληνικής προέλευσης, όπως είναι γενικά αποδεκτό. Ακόμη και ο Σουλιώτης Μάρκος Μπότσαρης, κορυφαία μορφή της ελληνικής επανάστασης του 1821, παρουσιάζεται ως … «Marko Boçari». Αλβανός μισθοφόρος, που απλά … πολέμησε στο πλευρό των Ελλήνων εξεγερμένων κατά των Τούρκων. Ως «αλβανική» προσωπικότητα, υπάρχει καταχωρημένος και ο Χρυσός Ολυμπιονίκης Πύρρος Δήμας, χωρίς καμία απολύτως αναφορά στην ελληνική καταγωγή του.
«ΕΠΟΙΚΟΙ» ΟΙ ΒΟΡΕΙΟΗΠΙΡΩΤΕΣ
Οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου, στο νότιο τμήμα της χώρας, θεωρούνται «έποικοι» στην περιοχή, από τα χρόνια της τουρκοκρατίας, αφού σύμφωνα με τους συντάκτες του Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού «βρέθηκαν εκεί για να … εργαστούν στα τσιφλίκια των μπέηδων». «Ουσιαστικά δεν υπάρχει καμία αναφορά για τα πολιτιστικά, δημογραφικά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, καθώς και της συμβολής της στην αλβανική κοινωνία» λέει ο κ.Κώστας Μπάρκας, πρώην βουλευτής της «Ομόνοιας» και πρόεδρος του ομογενειακού συλλόγου «Προωθώντας την ταυτότητα μας».
ΜΕ ΟΡΑΜΑ ΤΗ «ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ»
Η Αλβανική Ακαδημία Επιστημών, θεωρείται το πιο σημαντικό επιστημονικό ίδρυμα της Αλβανίας. Οι δράσεις της κινούνται με μοναδικό στόχο την προώθηση επίλυσης του «αλβανικού εθνικού ζητήματος», με ένωση όλων των Αλβανών στα Βαλκάνια. Εκτός από το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό, σημαντικότερο έργο της Ακαδημίας θεωρείται η έκδοση του βιβλίου : «Πλατφόρμα για την επίλυση του Αλβανικού Ζητήματος» το 2000 σε αλβανικά και αγγλικά. «Το έργο χαρακτηρίζεται από έντονο αλυτρωτισμό, αφού υποστηρίζεται με φανατισμό η «ένωση όλων των Αλβανών σε ένα εθνικό κράτος». Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για «το σύνολο του Κοσσυφοπεδίου, τα δυτικά Σκόπια με την πρωτεύουσα της χώρας», ενώ τα όρια του «ιστορικά εθνικού αλβανικού χώρου» απλώνονται πολύ πέρα από τις κατοικούμενες από Αλβανούς περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, για να περιλάβουν την «μείζονα Τσαμουριά» μέχρι την Πρέβεζα, την Καστοριά και τη Φλώρινα» λέει ο κ.Φάνης Μαλκίδης, διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών, συγγραφέας του βιβλίου «Όψεις του Αλβανικού εθνικού ζητήματος», το οποίο περιλαμβάνει την «Πλατφόρμα για την επίλυση του Αλβανικού Ζητήματος», στην ελληνική γλώσσα.
ΔΥΟ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΔΥΟ ΣΤΑΘΜΑ
Πρόσφατα στα γειτονικά Σκόπια, απειλήθηκε νέα εμφύλια σύρραξη ανάμεσα σε Σλάβους και Αλβανούς της χώρας, λόγω της Εγκυκλοπαίδειας που εξέδωσε η εκεί Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών, με «αμφιλεγόμενες» αναφορές στην αλβανική μειονότητα, που είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν σοβαρές αντιδράσεις. Τελικά η σκοπιανή Ακαδημία, αποφάσισε να προχωρήσει στην αναθεώρηση όλων των επίμαχων αναφορών, που από τους Αλβανούς, τόσο στα Σκόπια, όσο στη Πρίστινα και στα Τίρανα, θεωρήθηκαν ως «υποτιμητικές» για τους ίδιους. «Είναι ειρωνικό από τη μία οι Αλβανοί να ζητούν από τους Σκοπιανούς να αφαιρεθούν από την Εγκυκλοπαίδεια τους τα όσα οι ίδιοι θεωρούν προσβλητικά για το έθνος τους και την Αλβανία και την ίδια στιγμή μέσω της δικής τους Ακαδημίας, να προχωρούν στην έκδοση ενός επίσημου Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού, με αναφορές που προσβάλλουν την Ελλάδα και την ελληνική μειονότητα και σίγουρα δε συνάδουν με το καλό πνεύμα συνεργασίας και φιλίας ανάμεσα στις δύο χώρες» επεσήμανε από την πλευρά του ο κ.Βασίλης Μπολάνος, πρόεδρος της «Ομόνοιας» του κόμματος της ελληνικής εθνικής μειονότητας στην Αλβανία και δήμαρχος Χιμάρας. Αξίζει να σημειωθεί πως αν οι δύο πρώτοι τόμοι του επίμαχου Αλβανικού Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού, τυπώθηκαν το 2008 στα Τίρανα, κυκλοφόρησαν μόλις πρόσφατα στα αλβανικά βιβλιοπωλεία. Οι υπόλοιποι τόμοι, αναμένεται να εκδοθούν, μέχρι το τέλος του 2010.
Posted in Μέση Ανατολή - Ανατολική Μεσόγειος - Βαλκάνια | Με ετικέτα: ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ | Leave a Comment »
Νέο βιβλίο για το Κουρδικό ζήτημα
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 15 Νοεμβρίου 2009
Ahmet Dere
Οι Κούρδοι. Ένας λαός που δεν μπορεί να
αμφισβητηθεί η ύπαρξή του
Πρόλογος Μιχάλης Χαραλαμπίδης
Εισαγωγή Φάνης Μαλκίδης
Αθήνα: εκδ. Γόρδιος, 2009, τηλ. 210-8252279 e-mail: gordiosbooks@yahoo.gr
Χιλιάδες άνθρωποι μεταπολεμικά, πολιτικοποιήθηκαν με τα μεγάλα απελευθερωτικά και αντιαποικιοκρατικά κινήματα της Αφρικής και της Ασίας, δημιουργώντας και ενεργοποιώντας τα πολιτικά, δημοκρατικά και διεθνιστικά τους αντανακλαστικά. Στις δεκαετίες του 1980 και 1990 λαοί όπως ο ελληνικός αναζήτησε και πέτυχε την πολιτικοποίησή του με ένα απελευθερωτικό κίνημα στα ανατολικά του. Το κουρδικό κίνημα που αναδείχθηκε σ΄ αυτές τις δεκαετίες ώθησε, συγκίνησε, ριζοσπαστικοποίησε και συνεπήρε εκτός από τους Κούρδους και αρκετούς στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων και Έλληνες.
Με την έναρξη του ένοπλου αγώνα στην Τουρκία από τους Κούρδους το 1984, με τη δολοφονία χιλιάδων Κούρδων στο Ιράκ στα τέλη της δεκαετίας του 1980, με τις ειδήσεις για την καταπίεση των Κούρδων του Ιράν και της Συρίας, ο ελληνικός λαός επανασυνδέθηκε μετά από χιλιάδες χρόνια τον Κουρδικό λαό- ο Ξενοφώντας αναφέρεται στους Καρδούχους- ωθώντας να στηρίξει ποικιλοτρόπως τα κινήματα κοινωνικής και εθνικής απελευθέρωσης.
Μάλιστα ο ελληνικός λαός στην αλληλεγγύη του στον αγώνα του κουρδικού λαού για απελευθέρωση, είχε και ένα θύμα, το Θεόφιλο Γεωργιάδη, μέλος της Κυπριακής επιτροπής Αλληλεγγύης στο Κουρδιστάν ο οποίος δολοφονήθηκε, λόγω της δράσης του, το 1994.
Ο Ahmet Dere, πολιτικός πρόσφυγας, αντιπρόσωπος του Κουρδικού Εθνικού Κογκρέσου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τοποθετεί το κουρδικό ζήτημα ιστορικά και στη σύγχρονη διάστασή του. Η σύλληψη του Αμπντουλάχ Οτζαλάν το 1999, δημιούργησε οπωσδήποτε πολλά νέα δεδομένα για το μέλλον του κουρδικού ζητήματος, δεδομένα που αναδείχθηκαν πιο έντονα μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003 και τη οικοδόμηση μίας ομόσπονδης κουρδικής κρατικής δομής. Ταυτόχρονα η μετατροπή της θανατικής ποινής του Οτζαλάν σε ισόβια κάθειρξη, οι ολοένα περισσότερες φωνές σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στην Τουρκία που ζητούν πολιτική λύση για το Κουρδικό, δίνουν νέες προοπτικές για το μέλλον.
Το βιβλίο του Ahmet Dere, υποστηρίζει ότι το Κουρδικό ζήτημα αποτελεί μία πολύ σημαντική παράμετρος της περιοχής που περιλαμβάνει την Τουρκία, το Ιράκ, το Ιράν και τη Συρία. Και αυτό όχι μόνο γιατί σ’ αυτά τα κράτη οι Κούρδοι αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του συνολικού πληθυσμού και η παρουσία τους είναι αδιάλειπτη εδώ και χιλιάδες χρόνια, αλλά γιατί οι Κούρδοι αποτελούν πλέον κεντρική συνιστώσα των μελλοντικών εξελίξεων στην περιοχή. Αυτό φαίνεται στο Ιράκ, η θέληση των Κούρδων της Τουρκίας να συνεχίσουν την προσπάθειά τους με ένοπλη πάλη και πολιτική δραστηριοποίηση, ο πολιτικός αγώνας των Κούρδων του Ιράν και της Συρίας, δεδομένα που συγκροτούν προϋποθέσεις υλοποίησης δημιουργίας Κουρδικού κράτους, του οράματος δηλαδή εκατομμυρίων Κούρδων σε όλον τον πλανήτη.
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μέρος του προλόγου του Μιχάλη Χαραλαμπίδη στο βιβλίο του Ahmet Dere
Στη Γιάλτα όπου χαράχθηκαν οι χάρτες του πλανήτη μετά τον δεύτερο πόλεμο δεν εμφανιζόταν ούτε ως κράτος, έστω περιορισμένης κυριαρχίας, ούτε ως λαός ούτε ως έθνος. Οι τύχες τους κρίθηκαν στην αρχή του προηγούμενου αιώνα στην πρώτη Γιάλτα που υπέστησαν οι λαοί, την πλέον βάρβαρη, στην Λωζάννη, το μεγαλύτερο ιμπεριαλιστικό παζάρι του 20ου αιώνα. Εάν στην Ελλάδα υπήρχε μια δεξιά με αίσθηση των συμφερόντων του κράτους και του έθνους θα την ονόμαζε ιμπεριαλιστικό παζάρι. Επρόκειτο όμως για μια δορυφορική δεξιά που μετά πήρε τη μορφή της εθνικοφροσύνης. Υποκατάσταση δηλαδή του εθνικού σχεδίου από αυτό της προστάτιδας δύναμης, Αμερικανοσύνη μετά Αγγλοκρατία πριν. Εάν υπήρχε και μια αριστερά πατριωτική, διεθνιστική, το παζάρι της Λωζάννης θα ήταν η αφετηρία της αντιιμπεριαλιστικής δράσης της. Δεν ήταν όμως ούτε αριστερά, ούτε πατριωτική, ούτε αντιιμπεριαλιστική. Δεν ήξερε τι ήταν ή ήταν εξάρτημα της άλλης υπερδύναμης. Αυτοί που ήξεραν τι ήταν, τι έπρεπε να κάνουν, ήταν ο Γληνός, ο Σοφιανόπουλος, ο Σβώλος και ο πατέρας του Λεωνίδα Κύρκου.
Στη Λωζάννη αποφασίσθηκε να επιτραπεί στον μεγάλο εγκληματία, τον Κεμάλ, να τους ονομάσει «ορεσίβιους Τούρκους» και τη χώρα τους «Ανατολικές επαρχίες». Η ευθύνη ήταν και δική τους, τουλάχιστον ενός μέρους από αυτούς. Δέχθηκαν να είναι δούλοι, σπαθιά των κεμαλικών, όπως των Οθωμανών πριν. Οι Αλβανοί, Τουρκαλβανοί στα Βαλκάνια οι Κούρδοι στη Μικρά Ασία. Παρ’ όλο που ο Κεμάλ και το δεξί του χέρι ο Τοπάλ Οσμάν εξόντωσε χιλιάδες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, στο Κότσκιρι.
Ήχησε στα αυτιά μου ως ιστορική αυτοκριτική και συγγνώμη η δήλωση του Αμπντουλλάχ Οτζαλάν μετά από λίγα λεπτά συζήτησης κατά τη συνάντησή μας στη Μπεκαά το 1988. «Οι Τούρκοι είχαν τον πολιτισμό και το κεφάλαιο που ήταν οι Έλληνες και οι Αρμένιοι, είχαν και το στρατό που ήταν οι Κούρδοι. Έχασαν τα δύο πρώτα. Τώρα θα χάσουν και το τρίτο και θα καταρρεύσουν».
Μετά από λίγα χρόνια προχώρησε περισσότερο αναγνωρίζοντας τη δεύτερη γενοκτονία του 20ου αιώνα, την Ποντιακή, και την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της. Ήταν η αναγνώριση με το μεγαλύτερο ιστορικό, πολιτικό και ηθικό βάρος. Ο Τύπος, στον τόπο που λέγεται Αθήνα παρ’ όλο που δεν μοιάζει με την Αθήνα, δεν αναφέρθηκε σ’ αυτή την ιστορική αναγνώριση. Δεν αναφέρθηκε ούτε σ’ αυτήν του κυβερνήτη της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, του George Pattaki, λίγα χρόνια μετά. Παράξενος Τύπος, παράξενο σύστημα πληροφόρησης. Το μοναδικό στον ευρωπαϊκό κόσμο.
Έφθαναν αυτές οι φράσεις για να καταλάβει κανείς ότι είχε μπροστά του μια μεγάλη προσωπικότητα, έναν ηγέτη. Παρ’ όλο που πολλοί στην Άγκυρα με πολύ ρατσισμό, στο Παρίσι, στην Ευρώπη με αποικιοκρατική αλαζονεία τον αντιμετώπιζαν με απόψεις πεζοδρομίου.
Μια μικρή ομάδα από την Αθήνα, την Γενεύη, το Παρίσι, ήμασταν πέντε άνθρωποι, διέκρινε από την αρχή ένα νέο απελευθερωτικό κίνημα που γεννιόταν στα ανατολικά μας και υπερασπισθήκαμε, ενάντια στο ανήθικο τότε πλειοψηφικό ρεύμα, το δικαίωμα των Καρδούχων του Ξενοφώντα στη διεθνιστική Αλληλεγγύη. Η ιστορία μας έδωσε δίκαιο.
Πάντοτε στην ιστορία ήταν καθοριστικός ο ρόλος των προσωπικοτήτων. Σε λίγα χρόνια ο Αμπντουλλάχ Οτζαλάν έδωσε όνομα στο λαό του και τον τόπο του. Ένας αυτόχθονας ιστορικός λαός που ρατσιστικές ιδεολογίες κράτησαν εκτός ιστορίας όπως και μια ιστορική περιοχή, η Μεσοποταμία, επέστρεφαν στην Ιστορία.
Έμαθε στις νέες γενιές των Κούρδων ανδρών και γυναικών να πολεμούν. Σύντομα ο μεγαλύτερος στρατός του ΝΑΤΟ γελοιοποιήθηκε στα βουνά του Κουρδιστάν. Εκεί δεν είχαν μια Πέμπτη φάλαγγα να τους ανοίξει το δρόμο όπως στην Κύπρο.
Με τον Αμπντουλλάχ Οτζαλάν, όμως, και το ΡΚΚ οι Κούρδοι έκαναν τη μετάβασή τους από το προπολιτικό στο πολιτικό στάδιο. Ήταν πλέον ένας λαός που μπορούσε να νικά στις στρατιωτικές αλλά και στις πολιτικές μάχες…
Η αξιοπρέπεια, η αυτοεκτίμηση, ο ανθρωπισμός, ο διεθνισμός των Ελλήνων κρίνεται στην Καλόλιμνο της Προποντίδας στο Γκουλάκ στο Ιμραλί.
Η νέα αμερικανική διοίκηση οφείλει να κλείσει αυτό το Γκουλάκ που είναι περισσότερο βάρβαρο από αυτό του Γκουαντάναμο. Ο Αμπντουλλάχ Οτζαλάν είναι ο νόμιμος και ο πλέον αντιπροσωπευτικός εκπρόσωπος του κουρδικού λαού. Δεν είναι τρομοκράτης. Οι τρομοκράτες είναι στα παλάτια και τα στρατόπεδα της Άγκυρας.
Πάντα είχα μια αλλεργία σε σχέση με τη «χρήση» της αντίστασης και τον επαρχιωτισμό. Έτσι, οφείλω να πω, ότι η ελληνική αντίσταση, οι «αντιστασιακοί» καταργήθηκαν στην περίπτωση του δράματος του Κούρδου ηγέτη. Η ιουλιανή ετήσια συνάθροισή τους στους κήπους του προεδρικού μεγάρου δεν συμβάλλει στη ανάκτηση του αντιστασιακού κύρους τους. Αντίθετα, μπροστά στο δράμα του Κούρδου ηγέτη, η εικόνα τους προσβάλει τον εαυτό τους, την ιστορία τους και τη χώρα.
Είναι ερμηνεύσιμος ο επαρχιωτισμός των νέων γενεών σε μια χώρα που το σύστημα παιδείας, πολιτικής παιδείας, ο πνευματικός κόσμος, η πνευματική παραγωγή δεν επιτρέπει την αυτογνωσία, μια αυτόχθονη ματιά του κόσμου. Πρόκειται για τη συνέχεια στο παρακμιακό φαινόμενο που χαρακτήριζε τη μεταπολίτευση και επαναπροτείνεται σήμερα. Ο επαρχιωτισμός δεν αποτελεί βάση μιας διεθνιστικής δράσης. Είναι η ακύρωση του διεθνισμού αλλά και η γελοιοποίησή του.
Μια αυθεντική επεξεργασμένη λογικά διεθνιστική αντίληψη θα έβλεπε ότι ο δικός μας Σουμπκομαντάντε (Υποδιοικητής) Μάρκος είναι ο Αμπντουλλάχ Οτζαλάν. Ο Νέλσον Μαντέλα, ο Αλέξανδρος Παναγούλης του σήμερα είναι ο Προμηθέας στο Ίμραλι.
Όπως μια σοβαρή ελληνική διεθνιστική οπτική του κόσμου θα εξηγούσε στον Μάρκος ότι εμείς γνωρίσαμε την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία, τις Σταυροφορίες και τους Ιερούς πολέμους εκατονταετίες πριν ο Κορτέζ καταλάβει την Πόλη του Μέξικο.
Αυτός είναι ο ρόλος της ελληνικής διεθνιστικής αλληλεγγύης. Οι επαρχιώτες, όμως, δεν μπορεί να είναι χρήσιμοι στις διαδικασίες απελευθέρωσης των λαών στις διάφορες περιοχές του πλανήτη ούτε στη δική μας.
Γιατί η απελευθέρωση των λαών ήταν πάντοτε ζήτημα παιδείας. Αυτό που απουσιάζει στη χώρα μας.
Η έκδοση αυτού του βιβλίου είναι μια επιβεβαίωση αυτού του μορφωτικού κενού. Σε μια χώρα που η ιστορία της δίνει το ρόλο του επιστημονικού κέντρου μελέτης της περιοχής, οι πανεπιστημιακοί τομείς για Κουρδικές Σπουδές όπως και αυτές των άλλων λαών της περιοχής είναι ανύπαρκτες. Αγνοούν δηλαδή το λαό που θα διαμορφώσει την πολιτική και οικονομική εξέλιξη στην περιοχή το νέο αιώνα.
Το βιβλίο, όμως, του Αχμέτ Ντερέ, είναι μια απόδειξη ότι τα παιδιά του Οτζαλάν έμαθαν να κάνουν πολιτική. Από αυτή την εξέλιξη αντλεί δύναμη και ελπίδα ο Πατέρας της Δημοκρατίας στη Μικρά Ασία και τη Μεσοποταμία στις απάνθρωπες συνθήκες κράτησής του που προσβάλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και πρώτα την Ευρώπη. Το Ίμραλι πρέπει να ξαναγίνει Καλόλιμνος. Τόπος μνήμης των λαών που υφίστανται ακόμη μια ιδεολογία του θανάτου, τον κεμαλισμό. 
Posted in Βιβλία Νέες Κυκλοφορίες | Με ετικέτα: ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ | Leave a Comment »
Η Ποντιακή διάλεκτος και ο Αστερίξ
Posted by βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" στο 15 Νοεμβρίου 2009
Φάνης Μαλκίδης
Η δύναμη της Ποντιακής διαλέκτου και ο Αστερίξ
1. Τα χαρακτηριστικά της ποντιακής διαλέκτου, της πλησιέστερης προς την αρχαία ελληνική γλώσσα.
Όπως γράφει ο καθηγητής Γ. Σαββαντίδης, η ποντιακή είναι μία διάλεκτος της Ελληνικής γλώσσας που ξεκινάει από τα χρόνια του αποικισμού των Ελλήνων της Ιωνίας και την εγκατάστασή τους στον Πόντο. Μέχρι τον 19ο αιώνα δεν έχουμε καθόλου γραπτά κείμενα για τη διάλεκτο, και η ποντιακή αποτελούσε το σημαντικότερο μέρος της προφορικής παράδοσης, μία διάλεκτο την οποία ονόμαζαν «ρωμέικα». Η καταγραφή διαλεκτικών κειμένων αρχίζει παρά στα τέλη του 19ου αιώνα και γίνεται συστηματικότερη από το 1928 με την ίδρυση του Αρχείου Πόντου στην Ελλάδα, από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών υπό τον Μητροπολίτη Τραπεζούντας Χρύσανθο και στη συνέχεια από τον π. Ανθ. Παπαδόπουλο.
Ο Μ. Τριανταφυλλίδης αναφέρει τρεις μεγάλες διαλεκτικές ομάδες στην ποντιακή διάλεκτο: (α) τα οινουντιακά (με έντονες επιδράσεις από την κοινή νεοελληνική) (β) τα τραπεζουντιακά και (γ) τα χαλδιώτικα (με μεγαλύτερες επιδράσεις από την τουρκική). Ο π. Α. Παπαδόπουλος κατατάσσει στα εξαιρετικής σημασίας βιβλία του για την διάλεκτο, τα επιμέρους ποντιακά ιδιώματα σε 6 κύριες ομάδες: α) ιδίωμα Τραπεζούντας, Ματσούκας, Σάντας και Χαλδίας (το πολυπληθέστερο) β) Όφη και Σουρμαίνων γ) Κερασούντας και Τρίπολης δ) Οινόης ε) Αμισού και στ) Ινέπολης.
Απομονωμένος, γεωγραφικά και γλωσσικά ο Πόντος διατήρησε αρκετά αρχαϊκά γλωσσικά στοιχεία, όπως αναφέρει ο Γ. Σαββαντίδης. Ενδεικτικά, το η προφέρεται ως [ε]: νύφη > [νύφε], Γιάννης (Γιάννες), διατηρείται το τελικό [ν] και επεκτείνεται σε λέξεις: πόρταν , τραπέζιν , χώμαν. Η ονομαστική ενικού των δευτερόκλιτων αρσενικών ουσιαστικών λήγει σε -ον ή -ο (ο λύκον/λύκο), ο πάππον/πάππο ). Σχηματίζονται θηλυκά επίθετα με το επίθημα -έσσα, , π.χ. ορφανέσσα (ορφανή). Τα παραθετικά σχηματίζονται ως εξής: (κι) άλλο έμορφος, πολλά έμορφος ‘πάρα πολύ όμορφος’.
Τα ουδέτερα υποκοριστικά σχηματίζονται με το επίθημα -όπον, π.χ. κορτσόπον (κοριτσάκι), λαλόπον (φωνούλα), πουλόπον (πουλάκι). Στα ρήματα δεν γίνεται διάκριση μεταξύ εξακολουθητικού και στιγμιαίου μέλλοντα, π.χ. θα λέγω ‘θα λέω/θα πω, ο παθητικός αόριστος λήγει σε -θα, π.χ. εκοιμήθα (κοιμήθηκα) και ενεργητικός παρακείμενος λήγει σε -να, π.χ. επαρακάλνα (παρακαλούσα).
Στη σύνταξη το αντικείμενο τίθεται πάντα σε αιτιατική, π.χ. είπα τον κύρη (είπα στον κύρη), τα κλιτικά έπονται του ρήματος, π.χ. ντο λες με; (τί μου λές). Επίσης, δεν υπάρχει το αρνητικό μόριο δεν, αλλά στη θέση του εμφανίζεται το κι (ουκ).
Το λεξιλόγιο της διαλέκτου έχει πολλά δάνεια από τις γλώσσες και διαλέκτους με τις οποίες ήρθε σε επαφή (λατινική, τουρκική, αρμενική, γεωργιανή, κουρδική, κ.ά ).
Η ποντιακή διάλεκτος επηρεάστηκε σημαντικά από το μεταναστευτικό ρεύμα προς τη Ρωσία, μετά τον 17ο αιώνα και από τη βίαιη εκδίωξη μετά τη Γενοκτονία, στις αρχές του 20ου αιώνα. Πολλοί ομιλητές της διαλέκτου εγκαταστάθηκαν στον Ελλαδικό χώρο, και μερικές δεκαετίες αργότερα έφυγαν σαν μετανάστες στην Ευρώπη (Γερμανία), Αυστραλία, ΗΠΑ και Καναδά. Παράλληλα, αφού η ελληνοτουρκική ανταλλαγή των πληθυσμών έγινε στη βάση του θρησκεύματος, παρέμειναν στον Πόντο ελληνόφωνοι μουσουλμανικοί πληθυσμοί κυρίως δυτικά της Τραπεζούντας ( Τόνια) και ανατολικά της (χωριά του Όφεως) .Ο Ομέρ Ασάν συγγραφέας του βιβλίου «ο Πολιτισμός του Πόντου» αναφέρεται σε 300.000 Ποντιόφωνους, σήμερα.
Στην πρώην Σοβιετική Ένωση, τη διάλεκτο την ομιλούν στη Γεωργία και την Αρμενία, στην περιοχή της Σταυρούπολης και του Κράσνονταρ, στην Κριμαία και στην περιοχή της Αζοφικής.
Στον ελλαδικό χώρο, όπως επισημαίνει ο άλλος σημαντικός μελετητής της διαλέκτου, ο καθηγητής Δ. Τομπαίδης, ομιλείται πλέον ως δεύτερη γλώσσα σε περιβάλλοντα οικεία, οικογενειακά ή φιλικά και η χρήση της αποσκοπεί στην επιβεβαίωση πιο πολύ της κοινής καταγωγής και στην εκδήλωση της επιθυμίας για διατήρηση της γλώσσας.
2. Τα μηνύματα ελπίδας για την ποντιακή διάλεκτο
Η ποντιακή διάλεκτος παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει αποτελεί μία ζωντανή «γλώσσα». Τα ελπιδοφόρα παραδείγματα πολλά.
Η πρόσφατη δημοσίευση, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα των γλωσσών, από την UNESCO (Η εκπαιδευτική επιστημονική και πολιτιστική οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών) του διαδραστικού Άτλαντα των γλωσσών του πλανήτη σε κίνδυνο (www.unesco.org/culture/ich/index.php?pg=00206) , δημιουργεί νέα δεδομένα για την ποντιακή διάλεκτο. Ο Άτλαντας των παγκόσμιων γλωσσών σε κίνδυνο απαριθμεί 18 γλώσσες στην Τουρκία που αντιμετωπίζουν την εξαφάνιση, όπου μεταξύ των άλλων συμπεριλαμβάνεται η ποντιακή διάλεκτος στον κατάλογο των γλωσσών που κινδυνεύουν, προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα για τη διάσωσή της.
Η δημοσίευση του Άτλαντα της UNESCO αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη για την Ποντιακή διάλεκτο, αφού για πρώτη φορά γίνεται αναφορά σ’ αυτήν από όργανο του ΟΗΕ. Μάλιστα η αναφορά αυτή συμπίπτει με την προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια για διατήρηση της διαλέκτου και ανάκτησης της ταυτότητας ενός πληθυσμού, που βιώνει την τρομοκρατία και τις διώξεις και κάνει καθημερινές εκπτώσεις στην ποιότητα ζωής του.
Ακόμη η δημιουργία της Wikipedia (Γουικιπαίδεια), στην ποντιακή διάλεκτο, (http://pnt.wikipedia.org) δηλαδή η έκδοση τη ελεύθερης διαδυκτιακής εγκυκλοπαίδειας, που αναπτύσσεται συμμετοχικά από εθελοντές χρήστες και διαμορφώνει συνειδήσεις στην εποχή μας, αποτελεί σημαντική εξέλιξη.
Τα άρθρα της συγκεκριμένης εγκυκλοπαίδειας γράφονται αποκλειστικά στην ποντιακή διάλεκτο, με στόχο από τώρα και στο εξής να μπορεί να ανατρέχει ο κάθε ενδιαφερόμενος, που θέλει να εξασκήσει τις γνώσεις του στην ποντιακή διάλεκτο και παράλληλα να καλυφθούν κυρίως τα «ποντιακά θέματα» και όχι μόνο.
Στην προσπάθεια διάσωσης της ποντιακής διαλέκτου θα πρέπει να προσθέσουμε τις δραστηριότητες των Συλλόγων στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
3. Ο Αστερίκον ο τεμέτερον
Επειδή πολλές φορές γίνεται αναφορά για το γεγονός ότι οι νέοι και τα παιδιά δεν μιλούν Ποντιακά, παρότι τα καταλαβαίνουν, η κυκλοφορία κόμιξ στην ποντιακή διάλεκτο, αποτελεί μία έξυπνη και σύγχρονη προσέγγιση το ζητήματος.
Η πρωτοβουλία για έκδοση τριών κόμιξ της παγκοσμίως αγαπημένης σειράς των Uderzo και Goscinny, Αστερίξ στα ποντιακά, αποτελεί τομή στη προσπάθεια διάσωσης της διαλέκτου, αφού γίνεται κτήμα μικρών αλλά και μεγάλων θαυμαστών των περιπετειών του Γαλάτη ήρωα. Ένας ήρωας ο οποίος φέτος έγινε 50 ετών και οι περιπέτειές του έχουν πουληθεί σε 325 εκατομμύρια αντίτυπα των 33 ιστοριών, με μεταφράσεις σε πάνω από 107 γλώσσες και διαλέκτους.
Έτσι ήρθε και η σειρά των ιστοριών όπου ο Αστερίξ, και οι άλλοι ήρωες του ανυπότακτου χωριού, μιλούν Ποντιακά. Μέχρι σήμερα ο Αστερίξ, «ο Αστερίκον ο τεμέτερον», έχει δώσει μετά από την σημαντική δουλειά του καθηγητή Γ. Σαββαντίδη, ο οποίος μετέφερε στην ποντιακή διάλεκτο τα κείμενα, με τις περιπέτειές του «Το ζιζάνιον», «Σπαθία και Τριαντάφυλλα» και «ο Αστερίκον σα Ολυμπιακά τ’ αγώνας», την ευκαιρία να γίνει διακριτή η διάλεκτος σε όλους τους Έλληνες.
Μέσα από το κόμιξ, μέσα από τον αγαπητό Αστερίξ, που έγινε ο Αστερίκον, η ποντιακή ζωντανεύει και προσεγγίσει με τον γνωστό και μοναδικό τρόπο των εμπνευστών του, τον Πόντο και τη διάλεκτο. Από την Αυστραλία, την Τουρκία, τη Ρωσία και τη Γερμανία, μέχρι τις ΗΠΑ, τον Καναδά και κάθε ποντιακό χωριό και γειτονιά στην Ελλάδα. Είναι μία μοναδική ευκαιρία για να υπάρξει έλξη προς την ποντιακή διάλεκτο από νέους ανθρώπους, είναι μία σημαντική στιγμή, όπου το χθες, συνδυάζεται αρμονικά και παραγωγικά με το σήμερα και το αύριο.
Posted in Γλώσσα & Πολιτισμός | Με ετικέτα: ΜΑΛΚΙΔΗΣ ΦΑΝΗΣ, ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ | Leave a Comment »
βιβλιοπωλείο "χωρίς όνομα" 