Tσώρτσιλ, Kάμερον και ο Aδόλφος

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ

Η ιστορία του Brexit, ανεξάρτητα από την κατάληξη που είχε, ήταν αποκαλυπτική καθεαυτήν.

Oι πολίτες της Eυρώπης διασώζουν, κατά τεκμήριο, τους υψηλότερους δείχτες δημοκρατικής ευαισθησίας και συνείδησης. Kαι οι Aγγλοι, γεννήτορες της «Mεγάλης Xάρτας» (Magna Carta), καυχώνται ότι η δημοκρατία ρέει στο αίμα τους επί τόσες γενιές, ώστε δεν έχουν ανάγκη να την καταγράψουν σε «Σύνταγμα». Eυρωπαίοι και Aγγλοι λοιπόν παρακολουθούσαν, για μακρό χρονικό διάστημα, τον Bρετανό πρωθυπουργό Kάμερον να κόπτεται, σε κατάσταση ολικής απώλειας του βρετανικού φλέγματος, επισείοντας σαν καταστροφική απειλή την προειδοποίηση των «Aγορών»: «Tο Brexit θα είναι συμφορά και όλεθρος τόσο για την Aγγλία όσο και για ολόκληρη την Eυρώπη».

Aκόμα και όταν τα γερμανικά βομβαρδιστικά ισοπέδωναν το Λονδίνο, ο Tσώρτσιλ, πρωθυπουργός τότε και αυτός, δεν επέσειε στους Bρετανούς κίνδυνο καταστροφής, συμφοράς, ολέθρου – αντίθετα, με δεδομένο τον εφιάλτη, βεβαίωνε νίκη. Γι’ αυτό και γεννιέται αδυσώπητη η απορία σήμερα: Oι Bρετανοί δεν φοβήθηκαν τον Xίτλερ, και τρέμει τώρα ο πρωθυπουργός τους τις «Aγορές»; Ποιες δυνάμεις είναι αυτές, απρόσωπα εκφερόμενες ως «Aγορές», που μπορούν να τρομοκρατούν και να πανικοβάλλουν τον Bρετανό πρωθυπουργό, προκειμένου να επιβληθεί το δικό τους θέλημα; Yπάρχει άραγε σήμερα κάποιος καινούργιος παρανοϊκός Aδόλφος που κρύβεται πίσω από το άκακο όνομα «Aγορές» και ελέγχει ολοκληρωτικά εθνικές κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς, εθνικές και διεθνείς τράπεζες; Mήπως αυτός εξουσιάζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα σε ολόκληρο τον πλανήτη, κανοναρχεί τον τζόγο στα Xρηματιστήρια, στήνει πολέμους φρίκης για να εξυπηρετήσει την παραγωγή και εμπορία όπλων ή το παιχνίδι με τις τιμές του πετρελαίου; Yπάρχει Aδόλφος σήμερα;

Tο σημαντικότερο για τον ευρωπαίο πολίτη δεν είναι να «αποκαλυφθούν» ονόματα προσώπων, οργανισμών, μηχανισμών, «παραγόντων» που καλύπτονται με την επωνυμία «Aγορές» και δίνουν τροφή στην ευφάνταστη συνωμοσιολογία. H συγκεκριμενοποίηση δεν αρκεί για να αναχαιτίσει τον φόβο που γεννιέται (φυσιολογικότατα), όταν εκλεγμένοι ηγέτες λαών επικαλούνται τις «Aγορές» ως απειλή που οι ίδιοι δεν έχουν τη δύναμη να ελέγχουν. Φράσεις του τύπου: «δεν μπορούμε να πάρουμε αυτό το μέτρο ή αυτή την απόφαση, γιατί θα αντιδράσουν οι Aγορές» ή «πρέπει να διερευνήσουμε τις προθέσεις των Aγορών» κ.ά.α. φανερώνουν τους περιορισμούς που μπορούν να επιβάλλουν στην κάθε νόμιμη εξουσία (δηλαδή στη λαϊκή βούληση) οι «Aγορές», σε συνθήκες υποτίθεται δημοκρατίας.

Oμως και τρόπος να αντιδράσουν δυναμικά οι κοινωνίες στην παντοδυναμία και ολοκληρωτική νοο-τροπία των «Aγορών» δεν υπάρχει, τουλάχιστον όσο η οικονομική προτεραιότητα είναι αυτονόητα απόλυτη στον σύγχρονο βίο. Για να πάρει προτεραιότητα η πολιτική (δημοκρατία) έναντι της οικονομίας («Aγορές»), πρέπει να συμβεί κοσμογονία: να καταρρεύσει το σημερινό πολιτισμικό «παράδειγμα» (ο παγκοσμιοποιημένος καταναλωτικός «τρόπος» του βίου) και να γεννηθεί καινούργιο – κάτι που κανείς δεν μπορεί να το εκβιάσει, να το προγραμματίσει ή και να το προβλέψει.

Pεαλιστική ελπίδα συνιστά μόνο ο τρόπος και η ταχύτητα με την οποία κατέρρευσε το ένα σκέλος του «παραδείγματος» της Nεωτερικότητας (ή Διαφωτισμού ή Iστορικού Yλισμού): το σκέλος του μαρξιστικού οικοδομήματος, ο θηριώδης πάνοπλος γίγας της Σοβιετίας. Kατέρρευσε «ένδοθεν», από εσωτερικές αντιφάσεις και αδυναμία ανταπόκρισης σε θεμελιώδεις, παντοδύναμες ανθρώπινες ανάγκες. Kατέρρευσε ταχύτατα, μέσα σε ένα χρόνο, καταπλήσσοντας τη διεθνή κοινότητα. Aπέδειξε ότι κανένας μηχανισμός, σύστημα, ολοκληρωτική αστυνόμευση, πυρηνικών όπλων υπεροπλία, μονόδρομη επί δεκαετίες προπαγάνδα και μεθοδικότατη πλύση εγκεφάλου των μαζών, δεν κατορθώνει τελικά να πνίξει την ανθρώπινη ανάγκη για ελεύθερη πληροφόρηση, έκφραση, δημιουργία, επιχειρηματικότητα, κοινωνία σχέσεων, πρόσβαση στη γνώση και στην έρευνα.

Δυστυχώς, το δεύτερο, μαζί με τον Mαρξισμό, αντιστύλι του νεωτερικού «παραδείγματος», το λεγόμενο «φιλελεύθερο» ή υπέρμαχο των «ατομικών δικαιωμάτων», δεν διδάχτηκε τίποτα από την αυτοκατάρρευση της Σοβιετίας, μόνο παραδόθηκε σε ψευδαισθήσεις θριάμβου. Γι’ αυτό και διέρρηξε κάθε χαλινό: Ποτέ άλλοτε ιδιωτικοί οίκοι (συμφερόντων κερδοσκοπίας) δεν είχαν κατασταθεί, με διεθνή παραδοχή, αξιολογητές της οικονομίας κρατών – να αποφασίζουν ποια κοινωνία είναι αξιόπιστη για δανειοληψία και ποια όχι, ποια θα ζήσει και ποια θα λιμοκτονεί. Ποτέ άλλοτε, μετά το κολληγικό σύστημα (δουλοπαροικίας), δεν είχε συμβεί οι άνθρωποι να δουλεύουν μόνο για να πληρώνουν ισοβίως οφειλές σε τράπεζες, να έχουν εμπιστευθεί την αποταμίευση του μόχθου τους στις τράπεζες και οι τράπεζες να νέμονται την αποταμίευση του πολίτη αντιπαρέχοντάς του βδομαδιάτικο εξευτελιστικό χαρτζιλίκι!

Kυρίως: ποτέ άλλοτε οργανωμένες κοινωνίες δεν είχαν παραδώσει ολοκληρωτικά την πληροφόρηση (και καλλιέργεια) του πολίτη σε «μέσα ενημέρωσης» τέτοιας προκλητικής αγλωσσίας, αμάθειας, διαστροφικής ψευδολογίας, κρετινικής χυδαιότητας, πρωτόγονου αμοραλισμού. Oι πολίτες συνδέουν (λογικά) αυτή την περιφρονητική της κοινωνίας αθλιότητα των MME με τη χρηματοπιστωτική εξάρτησή τους από το καθεστώς απολυταρχίας των «Aγορών» και τον ευτελή λιβανωτό που τα «μέσα» αποτίουν στους απολυτάρχες. Kαι προεκτείνουν (λογικά) οι πολίτες τη διασύνδεση των «Aγορών» με όλους όσους συναινούν ή απλώς ανέχονται το καθεστώς «προτεκτοράτου» (παντοδαπής επιτροπείας) που βιώνει, επτά χρόνια τώρα, η Eλλάδα: Mε το πολιτικό σύστημα, σε όλη την κλίμακα των ιδεολογικών του διαφοροποιήσεων – όπως και με κάθε θεσμό ή λειτούργημα κοινωνικής αναγκαιότητας και προσφοράς: δικαιοσύνη, «διανόηση», συνδικαλισμό, επιμελητήρια, κλήρο.

Tο Brexit είναι μια ρεαλιστική ελπίδα, δίκοπη όπως κάθε γόνιμη πρόκληση. H γερμανική, τουλάχιστον, ολοκληρωτική ηγεμονία των «Aγορών» στην Eυρώπη ράγισε, καινούργιος Aδόλφος δεν μπορεί πια να είναι ο Σόιμπλε. O «ευρωσκεπτικισμός» είναι η πολιτισμική αντίσταση των Ευρωπαίων στην απειλή της «ευρωμαρμελάδας», χρέος ανθρωπιστικό, διάσωση της αξιοπρέπειας (–οπωσδήποτε όχι «ακροδεξιά» και «εθνικιστική» επιλογή). Eίναι η αντίσταση στην απανθρωπία των «Αγορών», στα Διευθυντήρια των Bρυξελλών.

Συγκυρία επικίνδυνη για την Eλλάδα. Tο πολιτικό σύστημα έχει, εφτά χρόνια τώρα, καταρρεύσει, μοναδική πια δυνατότητα ιστορικής επιβίωσης το «κρυφό σχολειό»: η προσωπική ευθύνη και πάλη για «κατά κεφαλήν καλλιέργεια». Mόνος ο καθένας, για την αξιοπρέπειά του και για τα παιδιά του. Γλώσσα, μαθηματικά, Ιστορία, όπως άλλοτε στον νάρθηκα της εκκλησιάς. Σήμερα και με λίγο βρετανικό φλέγμα – κοσμοπολίτες πάντα οι Έλληνες.

http://www.kathimerini.gr/866026/opinion/epikairothta/politikh/tswrtsil-kameron-kai-o-adolfos

Πατριδογνωσία ΙΙ – Μαγνητοσκόπηση εκδήλωσης 21/5/2010

“Πατριδογνωσία ΙΙ” – Παρουσίαση του ομότιτλου βιβλίου του Θοδωρή Παντούλα, την οποία οργάνωσε το βιβλιοπωλείο μας, στον Χολαργό.

Εισηγήσεις Χρήστου Γιανναρά, Θοδωρή Παντουλά

http://vimeo.com/11153075

Εισηγήσεις Δημ. Αγγελή, Δημ. Κοσμόπουλου

http://vimeo.com/11152440

Συζήτηση με Χρήστο Γιανναρά

http://vimeo.com/11150925

Παρέμβαση Στέλιου Παπαθεμελή

http://vimeo.com/11140221

Ποινικά τα πολιτικά εγκλήματα

Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς (εφημ. Καθημερινή)

Για πρώτη φορά η κομματοκρατία στην Ελλάδα μοιάζει σε πανικό. Για πρώτη φορά η ανικανότητα και φαυλότητα του πολιτικού μας συστήματος βγαίνουν απροκάλυπτα στο φως ή κινδυνεύουν να βγουν. Και οι κομματικές συντεχνίες πασχίζουν απεγνωσμένα αντιπερισπασμό: Να μεταθέσουν την προσοχή και οργή των πολιτών από τα πολιτικά και κοινωνικά εγκλήματα τα εγχώρια, στην «εμπάθεια» που έχουν για τους Ελληνες οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, στην «αλαζονεία» τους. Κι αυτό, επειδή αρνούνται οι Ευρωπαίοι να συνεχίσουν να στηρίζουν την ανικανότητα και κραιπάλη των εξουσιολάγνων της ελλαδικής πολιτικής σκηνής.

Μας έκαναν περίγελο της οικουμένης, το ελληνικό όνομα διασύρεται και χλευάζεται σε κάθε γωνιά της γης. Και θέλουν οι πολιτικοί μας να πιστέψουμε ότι, ναι μεν «έγιναν λάθη», αλλά η διεθνής διαπόμπευσή μας και ατίμωση είναι σε αναντιστοιχία με τα λάθη τους – δεχόμαστε «χυδαίες επιθέσεις», «ρατσιστική μεταχείριση», επειδή είναι «αλαζόνες» οι εταίροι μας. Επικαλούνται και στατιστικές μετρήσεις της αδικίας που μας γίνεται: Οτι υπάρχουν χώρες της Ευρωζώνης με δημόσιο χρέος αναλογικά μεγαλύτερο από το δικό μας και αναλογικά χαμηλότερους δείκτες ακαθάριστου εθνικού προϊόντος, που όμως δεν γίνονται στόχος «ανήθικων κερδοσκόπων», «άπληστων» χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

Ο πανικός των ανίκανων και διεφθαρμένων κομμάτων προβάλλεται σαν «καθολική αγανάκτηση» και «έκρηξη οργής» όλων των Ελλήνων για τον «ανθελληνισμό» της Δύσης. Σπασμωδική προσπάθεια να σφετεριστούν και να αποπροσανατολίσουν τον πραγματικό λαϊκό θυμό, να μας κάνουν να παραβλέψουμε τα προφανή και κραυγαλέα της φαυλότητας, της ιδιοτέλειας, της μικρόνοιας των ηγετών μας, αυτά που ρώταγε πρόσφατα και η Monde Diplomatique: Πού κατέληξαν οι πακτωλοί των χρημάτων του Ταμείου Συνοχής και των «πακέτων» της Ε.Ε.; Είκοσι εννέα χρόνια τώρα, τα κόμματα και ο υπόκοσμος που τα πλαισιώνει ασέλγησαν με αναίδεια ιταμή στο κράτος και στις λειτουργίες του, εκμαυλίζοντας με εξωφρενικά σπάταλες παροχές κοντόφθαλμους ψηφοφόρους, εξαγοράζοντας μεγαλοεργολάβους καναλάρχες, τις μαφίες των προμηθευτών του Δημοσίου, τους αδίστακτους επαγγελματίες συνδικαλιστές. Ιδιοποιήθηκαν για το ακόρεστο κομματικό τους συμφέρον (συχνά και για την τσέπη τους) το χρήμα που δόθηκε για να πετύχει η χώρα την οικονομική σύγκλιση με τους εταίρους της, τον παραγωγικό εκσυγχρονισμό της.

Και όταν οι παροχές της Ε.Ε. άρχισαν να στερεύουν, η κομματική κραιπάλη συνεχίστηκε με ξέφρενο εγκληματικό δανεισμό. Ακόμα κι όταν εμφανίστηκε στον διεθνή ορίζοντα η κρίση, Καραμανλής ο βραχύς και ανεκδιήγητος, αντί να θωρακίσει το λαϊκό εισόδημα με αμείλικτο κολασμό της εγχώριας κερδοσκοπίας, χάρισε 25 δισ. ευρώ στις τράπεζες για επέκταση των δραστηριοτήτων τους στην αλλοδαπή. Και τώρα, με τη χρεοκοπία του κράτους ψηλαφητή συμφορά, το πρώτο που πασχίζουν οι υπόδικοι αφέντες μας είναι να μεταθέσουν την προσοχή και την οργή μας στις έξωθεν προσβολές της «αξιοπρέπειας» και του «πολιτισμού» των Ελλήνων.

Οχι ότι δεν είναι απροσχημάτιστη η ευρωπαϊκή στην περίπτωσή μας κακεντρέχεια – το εξώφυλλο του γερμανικού Forum, σαν ελάχιστο παράδειγμα, κραύγασε τα συμπλεγματικά απωθημένα αιώνων τευτονικής μειονεξίας, μας πήγε πίσω στο φανατισμένο μένος των συγγραφών Contra Errores Graecorum. Ομως, το γόνιμο για τους Ελληνες αυτή την ώρα δεν είναι ο θυμός για τον πρωτογονισμό, που ουδέποτε εξαλείφθηκε από τους γερμανικούς δρυμούς. Είναι η ευκαιρία που μας δίνεται να αφυπνιστούμε: να συνειδητοποιήσουμε, επιτέλους, το ζυγό της κομματοκρατίας και, αν έχουμε ακόμα «τσαγανό», να τον αποτινάξουμε. Να τολμήσουμε κάθαρση του πολιτικού σκηνικού, να στείλουμε τους πρωταίτιους της χρεοκοπίας και διάλυσης του κράτους εκεί όπου στείλαμε και τους πρωταίτιους της εφτάχρονης ντροπής μας: σε συνεπή ισόβια.

Με συνταγματικές διαδικασίες: Νομομαθείς πολίτες να μηνύσουν τους υπουργούς που παραποιούσαν όσα λογιστικά στοιχεία υποβάλλονταν στην Ε.Ε. από το 1981 ώς σήμερα. Να μηνύσουν για κατάφωρη βλάβη του δημόσιου συμφέροντος, μετά δόλου, όσους υπέγραψαν συνάψεις δανείων της χώρας, ώστε να ελεγχθεί εισαγγελικά η σκοπιμότητα, αλλά και η διαχείριση των δανείων, που οδήγησε στην απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Να μηνύσουν καταξιωμένοι νομομαθείς πολίτες τους υπεύθυνους για τις προμήθειες των Ενόπλων Δυνάμεων και του Συστήματος Υγείας υπουργούς, να ερευνηθεί εισαγγελικά το όργιο της κλεπτοκρατίας και της αλυσιδωτής διαφθοράς. Να μηνυθούν οι πρόεδροι οργανισμών και ιδρυμάτων που ανέχθηκαν στρατιές αργόσχολων, κομματικά διορισμένων (σαράντα δύο «συνοδών ασανσέρ» σε αθηναϊκό νοσοκομείο, οχτώ θωρωρών για μία θύρα που ανοίγει αυτόματα, δεκαεφτά κηπουρών για τα πεύκα στο προαύλιο μουσείου δύο μικρών αιθουσών κ.ά. άπειρα ανάλογα).

Αντίστοιχες μηνύσεις για τις μυθώδεις προμήθειες από δημόσια έργα, για την έγκριση αστρονομικών αμοιβών σε προέδρους δημόσιων οργανισμών και εταιρειών του Δημοσίου, για τους εξωφρενικούς αριθμούς «ειδικών συμβούλων» στα υπουργεία, μηνύσεις για υπέρβαση των νομοθετημένων ορίων στα προεκλογικά έξοδα των κομμάτων.

Είναι προβλεπόμενη η αντίδραση των κομματανθρώπων: «Ποινικοποιείται ο δημόσιος βίος», θα πουν. Αλλά και γιατί όχι; Αν πάσχει σε κάτι αυτή η πρόταση, είναι ότι, απλουστευμένη και επιγραμματική στο πλαίσιο μιας επιφυλλίδας, μοιάζει επιπόλαιος αυθορμητισμός, μη ρεαλιστικός. Το δύσκολο είναι να σοβαρέψει στην εφαρμογή της η πρόταση, να την επεξεργαστούν και να την πραγματώσουν έγκυροι, ευφυείς, ανιδιοτελείς πολίτες. Και τότε, ας ποινικοποιηθεί στο έπακρο ο πολιτικός βίος, αρκεί να καθαρίσει η κόπρος του Αυγεία.

Δεν μας έχουν αφήσει άλλη δυνατότητα, το Σύνταγμα, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους, δεν περιέχει πια καμιά δικλίδα ασφαλείας για το ενδεχόμενο γενικευμένης διάλυσης του κράτους. Συνταγματάρχης Ζορμπάς και Γουδή αποκλείονται σήμερα εκ των πραγμάτων. Δεν μας απομένει παρά μόνο η προσφυγή στην Τρίτη Εξουσία: στη Δικαιοσύνη. Εχουν προσπαθήσει οι τύραννοι του λαϊκού σώματος να την ακυρώσουν – οι νόμοι περί ευθύνης υπουργών κωμικοί, η Βουλή τούς απαλλάσσει ακόμα και για ποινικά εγκλήματα. Ο «Μέγας Εθνάρχης» είχε αποφανθεί ότι κάθε πρωθυπουργός είναι υπεράνω του νόμου, δεν δικάζεται.

Ομως, τους ξέφυγε στο Σύνταγμα το καίριο: Οι πολίτες υποχρεούνται να αντιστέκονται «με κάθε μέσο» στην κατάλυση του Συντάγματος. Αρα και ποινικοποιώντας τα πολιτικά εγκλήματα.
 

«Πατριδογνωσία ΙΙ»

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

 Το βιβλιοπωλείο «χωρίς όνομα» σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου του Θοδωρή Παντούλα «Πατριδογνωσία ΙΙ», με ομιλητή Χρήστο Γιανναρά. *

   Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 21 Απριλίου, στις 7.00 το απόγευμα στο πνευματικό κέντρο «Σήμαντρο» στον Χολαργό, Ελευθέριου Βενιζέλου 59 Α (4η στάση Χολαργού απο λεωφ. Μεσογείων).  

  Για οποιαδήποτε πληροφορία επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 210-6546742.

 *Ο Θεόδωρος Παντούλας γεννήθηκε το 1968. Σπούδασε σκηνοθεσία, ιστορία της ευρωπαϊκής ανατολής και νεοελληνική λογοτεχνία. Εργάστηκε κατά διαστήματα ως καθηγητής. Συνεργάζεται επαγγελματικά με εφημερίδες, περιοδικά κι εκδοτικούς οίκους. Διευθύνει το μηνιαίο περιοδικό «Πολιτική Ενημέρωση» και την επιθεώρηση πολιτικής και πολιτισμού manifesto.

 Ο Χρήστος Γιανναράς είναι καθηγητής Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών της Αθήνας, στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Παρίσι, στη Γενεύη, στη Λωζάννη, στο Ρέθυμνο Κρήτης. Παράλληλα, με τακτική επιφυλλιδογραφία, παρεμβαίνει στην κοινωνική και πολιτική επικαιρότητα.

 

«Πατριδογνωσία ΙΙ» – Βιβλιοπαρουσίαση

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

 Το βιβλιοπωλείο «χωρίς όνομα» σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου του Θοδωρή Παντούλα «Πατριδογνωσία ΙΙ», με ομιλητή τον Χρήστο Γιανναρά. *

   Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 21 Απριλίου, στις 7.00 το απόγευμα στο πνευματικό κέντρο «Σήμαντρο» στον Χολαργό (Ελευθ. Βενιζέλου 59 Α ).  

  Για οποιαδήποτε πληροφορία επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 210-6546742.

 * Ο Θεόδωρος Παντούλας γεννήθηκε το 1968. Σπούδασε σκηνοθεσία, ιστορία της ευρωπαϊκής ανατολής και νεοελληνική λογοτεχνία. Εργάστηκε κατά διαστήματα ως καθηγητής. Συνεργάζεται επαγγελματικά με εφημερίδες, περιοδικά κι εκδοτικούς οίκους. Διευθύνει το μηνιαίο περιοδικό «Πολιτική Ενημέρωση» και την επιθεώρηση πολιτικής και πολιτισμού manifesto.

 Ο Χρήστος Γιανναράς είναι καθηγητής Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών της Αθήνας, στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Παρίσι, στη Γενεύη, στη Λωζάννη, στο Ρέθυμνο Κρήτης. Παράλληλα, με τακτική επιφυλλιδογραφία, παρεμβαίνει στην κοινωνική και πολιτική επικαιρότητα.

 

Η οικονομία, θύμα των κομματικών εγκλημάτων

Χρήστος Γιανναράς

Αμβλυνση και στρέβλωση της δημοκρατικής συνείδησης, σύγχυση για το τι σημαίνει (ή δεν σημαίνει) «δημοκρατία»: Είναι το δραματικό επακόλουθο, ο καρπός ο «εις θάνατον», από την εγκατάλειψη της Παιδείας στον έλεγχο του συντεχνιακού «αποδομισμού» τα τελευταία τριάντα έξι χρόνια.

Πρόκειται για έμπρακτη καθολικευμένη ανοχή του ολοκληρωτισμού: Η ελλαδική κοινωνία όχι απλώς δεν αντιδρά, δεν οργίζεται, δεν ανησυχεί, αλλά θεωρεί πια αυτονόητες τις μεθόδους και πρακτικές της παρανομίας και αυθαιρεσίας, αυτονόητη τη βία που ασκούν τα οργανωμένα συμφέροντα.

Το μεγάλο κατόρθωμα των πιο μεγάλων από τα μεγάλα συμφέροντα είναι ότι έχουν εξασφαλίσει την αποκλειστικότητα σφετερισμού των σφραγίδων και των θυρεών της Αριστεράς, έτσι ώστε να μπορούν να λανσάρουν ωμό φασισμό σε «προοδευτική» συσκευασία χωρίς καμιά κοινωνική αντίδραση. Αφιόνισαν τη μεταπολιτευτική ελλαδική κοινωνία με την αυτονόητη βεβαιότητα ότι η απειλή του ολοκληρωτισμού έρχεται μόνο σαν επανάληψη του παρελθόντος, μόνο από μια πατριδοκάπηλη Δεξιά, αποκλείεται ο φασισμός να παραμονεύει στη βουλιμική ιδιοτέλεια των καπήλων της Αριστεράς.

Μπορεί λοιπόν να αγανακτούσαν οι έμποροι, οι μεταφορείς και οι ξενοδόχοι με τις φάλαγγες τεθωρακισμένων του εγχώριου «στρατού κατοχής» που κρατούσαν σε ομηρεία, για τόσες μέρες, τη χώρα. Αλλά τα κόμματα, ο Τύπος, τα κανάλια ούτε που διενοούντο να ψελλίσουν τη λέξη «φασισμός». Μάλλον έδιναν δίκιο στους ιδιοκτήτες των πανάκριβων τρακτέρ, μάλλον θεωρούσαν αυτονόητο δικαίωμα των διαμαρτυρομένων να καταργούν σαν κουρελόχαρτο το Σύνταγμα, να βάζουν ατιμώρητα τη χώρα στον «γύψο». Σύσσωμη η υπερευαίσθητη στην προάσπιση των «δημοκρατικών ελευθεριών», διανόηση δικαίωνε τον γκανγκστερικό εκβιασμό σαν μορφή «πάλης» – όπως εξωράισε και την ποδηγετημένη κτηνωδία του «Δεκέμβρη των κρυστάλλων», πέρυσι, σαν εκπληκτική αποκάλυψη της «ωριμότητας» των νέων.

Η ηδονή να καταστρέφεις οτιδήποτε ανήκει σε άλλον, προκειμένου να εκδικηθείς που δεν είναι όλα υποταγμένα στο εγώ σου, γεννιέται σαν σαδιστική απαίτηση όταν η συλλογικότητα, συνειδητά ή ανεπίγνωστα, έχει υιοθετήσει την αλογία στον καταμερισμό του κοινωνικού πλούτου. Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία (συνύπαρξη ως άθλημα σχέσεων κοινωνίας), αν δεν μπορεί ο πολίτης να έχει προφανή την απάντηση στο ερώτημα: γιατί ο άλλος και όχι εγώ. Σε αυτή την απάντηση στοχεύουν οι προσπάθειες (όπου και όταν αναλαμβάνονται) για αξιοκρατία, έλεγχο της ποιότητας, καταξίωση της άμιλλας.

Στην Ελλάδα τη μεταπολιτευτική, οι πολιτικοί μας άρχοντες έχουν επίσημα υιοθετήσει την άρνηση των προϋποθέσεων της δημοκρατίας: την αλογία στην κατανομή του πλούτου, την αρχή της επιβολής του ισχυροτέρου. Ισχυρότερος σήμερα είναι όποιος μπορεί να εκβιάσει τον σύνολο πληθυσμό: Να διαθέτει θηριώδες τρακτέρ, κομματικό μηχανισμό με καλοπληρωμένα επαγγελματικά στελέχη, αδίστακτη συντεχνιακή στρατηγική εκβιασμών.

Η ισχύς δεν ελέγχεται από τη λειτουργία θεσμών, από αρχές «κοινωνικού συμβολαίου». Μετριέται η ισχύς (και ομαδοποιείται για να διαβαθμιστεί) με μέτρο το ατομικό εισόδημα. Και το εισόδημα στο Ελλαδιστάν είναι, κατά κανόνα, άσχετο με την παραγωγικότητα, τη δημιουργική ικανότητα, την εργατικότητα, την ευσυνειδησία – δεν είναι οι απολαβές συνάρτηση των ταλέντων, της καλλιέργειας, της κατακτημένης ποιότητας. Η οικονομική ισχύς εξαρτάται από τη διαπλοκή με κομματικούς μηχανισμούς, την εκμετάλλευση της ψηφοθηρικής ιδιοτέλειας επαγγελματιών της πολιτικής, τη μετοχή σε συνδικάτα υψηλής ικανότητας εκβιασμών.

Ο διεθνής εξευτελισμός που ζούμε αυτές τις ημέρες, η διαπόμπευση της Ελλάδας σε πλανητικό επίπεδο, έχει απλώς αφορμή την οικονομική χρεοκοπία της χώρας, τον παράφρονα επί δεκαετίες υπερδανεισμό που μαγνήτισε τους κερδοσκόπους. Πραγματική αιτία, εξόφθαλμη, είναι η αλογία και ανομία στον δημόσιο βίο, το κοινωνικό μπάχαλο που δημιούργησε το ολοκληρωτικό καθεστώς της κομματοκρατίας, η κατάργηση της δημοκρατίας από τα κόμματα. Στην οικονομική χρεοκοπία (που μοιάζει αυτή τη φορά εντελώς αδιέξοδη) μας οδήγησε η εξάλειψη κάθε αξιοκρατίας, το ανεξέλεγκτο των συμπεριφορών και της ποιότητας, δηλαδή: ο αμοραλισμός των «κομμάτων εξουσίας», ο φασισμός των καπήλων της Αριστεράς.

Τι εξωφρενικότερο θέλουμε να δούμε; Σε μια χώρα όπου το μέγιστο των δημόσιων εσόδων προέρχεται από τη φορολόγηση μισθωτών και συνταξιούχων και το ολίγιστο από τη φορολόγηση επιχειρηματιών και ελεύθερων επαγγελματιών, η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση ξεκινάει την «ανάταξη» της οικονομίας με «πάγωμα» μισθών και συντάξεων, μαζί με αύξηση της έμμεσης φορολογίας! Επιτέλους, για τις φοροαπαλλαγές των οικονομικά ισχυρών μπορούν να επικαλούνται τη λογική της εύνοιας προς τους παραγωγούς πλούτου απαραίτητου για την ανάπτυξη. Αλλά για την ωμή, ιταμή, αδικαιολόγητη ανισότητα αμοιβών στον δημόσιο τομέα ποια λογική μπορούν να επικαλεστούν; Αυτή είναι το κυρίως σκάνδαλο που εξωθεί την κοινωνία να σταθεί ενεργά αντίπαλη σε μέτρα προκλητικής προχειρότητας για «ανάταξη» της οικονομίας.

Οι δεκαέξι (16) κατ’ έτος μισθοί των υπαλλήλων της Βουλής. Οι εξωφρενικές οικονομικές «εξασφαλίσεις» όσων εργάζονταν στην πρώην «Ολυμπιακή». Οι μυθικές μισθολογικές προνομίες των διορισμένων σε οργανισμούς λιμένων και σιδηροδρόμων. Οι ιλιγγιώδεις αποδοχές των κομματικών παρακεντέδων στην ΕΡΤ, στα διοικητικά συμβούλια των αναρίθμητων εταιρειών του Δημοσίου, σε θέσεις «ειδικών συμβούλων» στα υπουργεία. Οι μισθοί των δικαστικών καθορισμένοι ετσιθελικά από τους ίδιους. Οι ληστρικές «προμήθειες» από τις αγορές ιατροφαρμακευτικού υλικού στα νοσοκομεία. Τα αστρονομικά κονδύλια για την ενίσχυση των πολιτικών κομμάτων και των επαγγελματικών ποδοσφαιρικών ομάδων. Και άλλες, πάμπολλες, ανάλογες περιπτώσεις συνιστούν την αλογία και ανομία που αν δεν εξαλειφθούν με συνέπεια, η απαιτούμενη για την οικονομική ανάκαμψη κοινωνική συνοχή θα παραμείνει ανέφικτη.

Αυτή την ώρα, ο αμοραλισμός ή ο φασισμός της κομματικής ιδιοτέλειας είναι το πρώτο και επείγον πρόβλημα. Το φάσμα της απειλής να αρχίσουν οι λεηλασίες καταστημάτων και σπιτιών έρχεται δεύτερο.

Αναδημοσίευση από την Kαθημερινή – Ημερομηνία δημοσίευσης: 14-02-10

Ομηροι αύξοντος πρωτογονισμού

Tου Χρηστου Γιανναρα

Κάτι έχει αλλάξει στη συμπεριφορά μας. Στη συμπεριφορά του μισού ελλαδικού πληθυσμού τουλάχιστον –δηλαδή των κατοίκων του λεκανοπεδίου– ίσως και ευρύτερα.

Οι αλλαγές στη συμπεριφορά συντελούνται «ανεπαισθήτως», δύσκολα τις εντοπίζουμε όσο «η πόλις μας ακολουθεί», όσο γυρνάμε «στους ίδιους δρόμους, στες ίδιες γειτονιές, στην κώχη τούτη τη μικρή». Πρέπει να συμβεί μια έστω και εφήμερη απομάκρυνση, μετάθεση στο τοπικά και τροπικά διαφορετικό, να είναι και τεταμένη η ευαισθησία, για να «αστράψει» ο νους, να δούμε την αλλαγή.

Στη συμπεριφορά αντανακλάται η νοο-τροπία (ο τρόπος του νοείν). Πρώτα αλλάζει ο τρόπος που καταλαβαίνουμε τη ζωή και τα πραγματικά της δεδομένα, και ύστερα προσαρμόζεται στην αλλαγή η συμπεριφορά αθέλητα, αντανακλαστικά. Και μοιάζει να υπάρχουν δύο κυρίως τρόποι συμπεριφοράς, δύο τρόποι να σκέφτεται και να ενεργεί ο άνθρωπος: Ο τρόπος της χρήσης και ο τρόπος της σχέσης. Ασφαλώς διαπλέκονται οι δύο τρόποι, συνυπάρχουν. Αλλά και διαβαθμίζεται η προτεραιότητα: της χρήσης ή της σχέσης – η διαβάθμιση κλιμακώνει τα επίπεδα της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, τελικά και τη διαφοροποίηση των πολιτισμών.

Η προτεραιότητα της χρήσης δηλώνει προβάδισμα της ατομοκεντρικής ανάγκης: των ενορμήσεων αυτοσυντήρησης, κυριαρχίας, ηδονής. Βλέπω και αξιολογώ το κάθε τι γύρω μου, ανθρώπους και πράγματα, με πρώτιστο κριτήριο (ίσως ασυνείδητο) το πόσο χρήσιμα είναι για το άτομό μου, πόσο μπορούν να ικανοποιήσουν την ενστικτώδη ανάγκη μου για αυτεξασφάλιση, επιβολή, απόλαυση. Είμαι υποταγμένος (ανεπίγνωστα, δίχως λογικό έλεγχο) στην απρόσωπη φυσική ανάγκη, υποχείριο της ανάγκης, συμπεριφέρομαι με αντανακλαστικά καταναγκασμού στην ιδιοτέλεια. Η προτεραιότητα της σχέσης δηλώνει ελευθερία από την αναγκαιότητα της ορμής: Για να πετύχω σχέση, με κάποιον ή με κάτι, πρέπει να δεχθώ και να σεβαστώ την ετερότητά του: το γεγονός ότι είναι κάτι άλλο από προέκταση του εγώ μου, έχει τη δική του ύπαρξη, τις δικές του ανάγκες. Κατορθώνω σχέση, όταν ελεύθερα παρακάμπτω την ιδιοτέλειά μου, επειδή ο άλλος ή το άλλο με ενδιαφέρει ως αυτό που είναι και όχι επειδή εγώ το χρειάζομαι. Μόνο ελεύθερος από τις εγωκεντρικές μου ενστικτώδεις ενορμήσεις μπορώ να γνωρίσω πραγματικά την ετερότητα του άλλου, την έκπληξη της μοναδικότητάς του. Να ζήσω τη σχέση, να υπάρξω με την ελευθερία της σχέσης.

Υπήρξαν πολιτισμοί (συλλογικοί τρόποι του βίου) θεμελιωμένοι στην προτεραιότητα του αθλήματος της σχέσης, της κοινωνίας των σχέσεων. Τέτοιον πολιτισμό διαμόρφωσαν για πολλούς αιώνες οι Ελληνες. Σήμερα πανανθρώπινος πολιτισμός (τρόπος του βίου όλων μας) είναι η χρησιμοθηρία, ο ατομοκεντρισμός. Μοιάζει ακαταμάχητος, γιατί ευκολύνει και κολακεύει τα αντανακλαστικά της φύσης μας, τις ενστικτώδεις ενορμήσεις μας. Κάποιες κοινωνίες, με ντρεσάρισμα αιώνων στη χρησιμοθηρία, κατόρθωσαν να αξιολογήσουν χρηστικά και την ωφελιμότητα του ελέγχου των εγωκεντρικών ενορμήσεων: να εθιστούν στην ευγενική συμπεριφορά, στην πρόθυμη αλληλεξυπηρέτηση, στην πειθαρχία σε συμφωνημένες αρχές – οι Ελβετοί, οι Φινλανδοί, ίσως και άλλοι.

Εμείς, οι Μετα-έλληνες, δεν κατορθώσαμε τέτοιαν εξημέρωση της χρησιμοθηρίας. Από τη στιγμή που απολακτίσαμε όσα στοιχεία ελληνικής ταυτότητας έσωζε η λαϊκή μας παράδοση, υιοθετήσαμε την προτεραιότητα του ατομοκεντρισμού με αχαλίνωτο πρωτογονισμό. Οσο εξαλείφονται και τα ελάχιστα ίχνη (ψυχολογικής έστω, συναισθηματικής) ελληνικότητας, όσο «εκσυγχρονίζονται» τα σχολειά και ο δημόσιος λόγος από την ακκιζόμενη ψυχανωμαλία των «αποδομιστών» και εθνομηδενιστών, τόσο πιο ασυγκράτητοι γινόμαστε σε χυδαιότητα συμπεριφοράς, σε κτηνώδη ιδιοτέλεια.

Από χρόνο σε χρόνο γίνεται πιο φανερή, αλλά και πιο αυτονόητη η κυριαρχία του νόμου της ζούγκλας: το δίκιο του ισχυρότερου, η καταξίωση του εκβιαστή, η αποτελεσματικότητα της θρασύτητας. Νόμος είναι ο τσαμπουκάς του διαδηλωτή, το εμπεδωμένουν τα σκολιαρόπαιδα οργανωμένα σε «μαθητικό κίνημα» (!) πριν ακόμη ξετρίψουν στην ανάγνωση και στη γραφή. Η «κατάληψη», ο αποκλεισμός των δρόμων είναι στο σημερινό Ελλαδιστάν η αυτονόητη μορφή «λαϊκής πάλης», δηλαδή ο κτηνώδης εγωισμός των αδίστακτων που εξουσιάζουν βασανίζοντας τους πολλούς.

«Ανεπαισθήτως» αυτός ο πρωτογονισμός της ζούγκλας γίνεται κανόνας γενικής συμπεριφοράς: Ο Μετα-έλληνας οδηγεί, παρκάρει, εισορμά στο λεωφορείο ή στο μετρό, συνωστίζεται μπροστά σε θυρίδες ή γκισέ, με την αφομοιωμένη πεποίθηση ότι αυτός και μόνο υπάρχει επί της γης, μπροστά στο εγώ του πρέπει να παραμερίζουν όλοι. Είναι ο ευφυέστερος, οι άλλοι όλοι «κορόιδα» – δεν μοιάζει να υπάρχουν καν ποινές για τροχαίες παραβάσεις υπεροπτικής αναίδειας.

Καταλαβαίνουμε τη ζωή και τη συνύπαρξη με κατηγορίες εξουσίας: πόση ισχύ επιβολής διαθέτουμε. Δεν μετράνε οι σχέσεις που κατορθώσαμε, η χαρά της προσφοράς, η ποιότητα η σαρκωμένη στην ανιδιοτέλεια. Ο αναιδής, ο αδίστακτος ισχυρός, είναι στο Ελλαδιστάν ατιμώρητος. Τιμωρήθηκε ποτέ πολιτικός ή συνδικαλιστής ακόμα και για κατάφωρα κοινωνικά εγκλήματα; Και όταν υπάρχουν κάποιοι που απολαμβάνουν «δικαίωμα» ατιμωρησίας, κάθε άλλος με στοιχειώδη συνέπεια στο «κοινωνικό συμβόλαιο» συμπεραίνει ότι αποδείχνεται απερίφραστα βλαξ.

Ο ραγδαία συντελούμενος εκβαρβαρισμός των συμπεριφορών στην ελλαδική κοινωνία σήμερα είναι πρόβλημα κυρίως (αν όχι αποκλειστικά) πολιτικό. Δεν έχουμε άλλον τρόπο να αντιμετωπίσουμε νοσηρά κοινωνικά συμπτώματα παρά μόνο τους θεσμούς, δηλαδή την πολιτική. Η ηθικολογία είναι τόσο ανεπαρκής, ώστε η επίκλησή της να καταντάει απάτη. Μόνο με θεσμικά μέτρα τιθασεύεται, παντού και πάντοτε, η αλογία της αντικοινωνικής συμπεριφοράς, ο κτηνώδης εγωκεντρισμός.

Το πολιτικό σκηνικό της μεταπολίτευσης παρήγαγε όχι μόνο το θεσμικό πλαίσιο της ατιμωρησίας κοινωνικών εγκλημάτων, όχι μόνο το «κλίμα» αυτονόητης συλλογικής δουλοφροσύνης απέναντι στη φασιστοειδή ιταμότητα, αλλά και την εμφατική προβολή και ψυχολογική επιβολή του ανθρωπολογικού τύπου μιας θελημένα προκλητικής, ανεξέλεγκτης αναίδειας. Συμβολικές φιγούρες του παλιμβαρβαρικού ήθους αυτής της περιόδου, καταλύτες για την καθολική επιβολή νομιμοποίησης και εξωραϊσμού της χυδαιότητας, είναι κάποιοι κορυφαίοι του λαϊκισμού πολιτικοί, κάποιοι τηλεπαρουσιαστές, τιμητές τάχα παρεκτροπών και αυθαιρεσίας. Γράφουν ιστορία ντροπιαστικής παρακμής. Και επιμένουν θριαμβικά απτόητοι, πλεονεκτικοί σε φήμη, εξουσία, χρήμα.

Οταν η «δημοκρατία» ταυτίζεται με την καταξίωση αντικοινωνικών συμπεριφορών, την τυραννία του νόμου της ζούγκλας, σε ποιο πολίτευμα να προσβλέψουν οι όμηροι πολίτες;

kathimerini.gr

Γιατί η αποσιώπηση των «εθνικών θεμάτων»

Συντάκτης: Χρήστος Γιανναράς

Eρώτημα δημοσκοπικής περιέργειας (δηλαδή ανάγκης για ρεαλισμό ατομικού και συλλογικού προσανατολισμού):Ποιο ποσοστό ψηφοφόρων στην Ελλάδα σήμερα επηρεάζεται στην εκλογική του προτίμηση από τη στάση των κομμάτων στα λεγόμενα «εθνικά θέματα»; Πόσες ψήφους έχασε ο αρχηγός του σοσιαλεπώνυμου «κινήματος», επειδή, πριν από πέντε χρόνια, υπεράσπισε και προπαγάνδισε το «Σχέδιο Ανάν»; Πόσες ψήφους έχασε ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, επειδή βουβός, άτολμος και άνευ όρων, υπέγραψε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση;Πόσοι από τους πολίτες του ελλαδικού κράτους έχουν υποψιαστεί ότι η υπερψήφιση της Πλεκτάνης Ανάν θα σήμαινε για τον Ελληνισμό μια δεύτερη, αυτοπροαίρετη Μικρασία στην Κύπρο; Πόσοι καταλαβαίνουν ότι η στιγμή που κρινόταν η (πολυπόθητη για τον Ερντογάν) έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ήταν και μοναδική δυνατότητα να απαιτήσει η Ελλάδα, από θέσεως ισχύος, την άρση του casus belli και τη δέσμευση της Τουρκίας για σεβασμό των ελληνικών συνόρων στη θάλασσα, στον αέρα, στην ξηρά; Τα κόμματα μάλλον θα έχουν δημοσκοπικά τεκμηριωμένες απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Αλλιώς δεν εξηγείται η προκλητική αποσιώπηση των «εθνικών θεμάτων» στην προεκλογική ρητορεία και συνθηματολογία (όσες αναφορές υπήρξαν ήταν περιθωριακές, αφορούσαν διαχειριστικά παραπτώματα). Τα κομματικά επιτελεία έχουν τη σιγουριά πως, αν αύριο, σε μια «ειρηνική διευθέτηση» υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, ο Ελληνισμός παραιτηθεί από κάθε αξίωση (δικαιωμένη με δεκάδες αποφάσεις του ΟΗΕ), στην πανάρχαια ελληνίδα γη της βόρειας Κύπρου, αν δεχθεί μοιρασιά του Αιγαίου και της δυτικής Θράκης, η εκλογική συμπεριφορά των ελλαδιτών ψηφοφόρων δεν πρόκειται να αλλάξει, οι κομματικές προτιμήσεις δεν θα μεταβληθούν. Γενική εντύπωση είναι ότι τα «εθνικά θέματα» οπωσδήποτε συγκινούν μεγάλη μερίδα (ίσως την πλειοψηφία) του πληθυσμού. Αλλά μέχρις εκεί. Η συγκίνηση είναι μόνο συναισθηματική, επιδερμική, δίχως συνέπειες στην πολιτική συμπεριφορά. Τα πρόσωπα που θα επωμισθούν ό,τι το Σύνταγμα αποκαλεί «έσχατη προδοσία», θα επανεκλεγούν με κάθε άνεση στο ελλαδικό Κοινοβούλιο. Μια σοβαρή δημοσκόπηση θα μπορούσε να διερευνήσει, ώς πού φθάνουν τα όρια της συναισθηματικής ευαισθησίας των ελλαδιτών ψηφοφόρων, πότε ο ενδοτισμός ή η πρακτόρευση ξένων συμφερόντων θα ξεπερνούσαν τα όρια της ανοχής των ψηφοφόρων. Αν, λ.χ., η παραχώρηση του Καστελλόριζου, της Λήμνου, της Μυτιλήνης θα είχε ως αντάλλαγμα να ρεύσουν θαυμαστά «πακέτα» οικονομικών παροχών, τι θα προέκριναν οι ελλαδίτες ψηφοφόροι; Αν, τελικά, είχε να επιλέξει ο Ελλαδίτης ανάμεσα στην ελευθερία με πόλεμο ή στην «ειρήνη» (γράφε: καταναλωτική πλησμονή) με δουλεία, τι θα αποφάσιζε μόνος, μυστικά, πίσω από το παραβάν; Στην τελευταία προεκλογική περίοδο οι υποψήφιοι πρωθυπουργοί μας μιλούσαν μόνο και αποκλειστικά για λεφτά, μόνο για οικονομία, δηλαδή, όπως μιλάει το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ωσάν οι άνθρωποι να είμαστε βουλιμικά ανδράποδα και οι ορίζοντες της ζωής μας να τελειώνουν στο πορτοφόλι. Μήπως κάτι ξέρουν οι πολιτικοί μας αφεντάδες, που οι δημοσκοπήσεις το αποκρύβουν από εμάς, την πλεμπάγια; Χρόνια τώρα τους ακούμε να αναμηρυκάζουν μηχανικά ότι «δεν αμφισβητούμε τον πατριωτισμό κανενός». Αλλά ούτε και διανοούνται να μας εξηγήσουν: τι διαφέρει σήμερα ο πατριωτισμός από την άλογη προσκόλληση του «φίλαθλου» κρετίνου σε μια ποδοσφαιρική ομάδα, κερδοσκοπική ΠΑΕ. Πατρίδα ονόμαζαν κάποτε οι άνθρωποι τη γη (το χώμα και το τοπίο) όπου γεννήθηκαν, εντάχθηκαν σε οικογένεια και σε κοινότητα, πήγαν σχολειό, έζησαν την εκκλησιά, δηλαδή τη Γιορτή, ψηλάφησαν αισθητά την Ιστορία, άσκησαν τον δημιουργικό τους μόχθο, έθαψαν αγαπημένους νεκρούς. Σήμερα αυτή η πατρίδα δεν υπάρχει, μια τίμια και ευφυής δημοσκόπηση θα το πιστοποιούσε άμεσα. Για τα εννέα δέκατα του πληθυσμού που ζουν στις πανομοιότυπες, απρόσωπες, τάχα και πόλεις του ελλαδικού οικιστικού πρωτογονισμού, η ελληνικότητα είναι κρατική υπηκοότητα, τίποτε άλλο. Σώζεται ακόμα ένα φθίνον γλωσσικό ιδίωμα, μια ρητορική και ευτελισμένη «εθνική ιδεολογία», κάποιο φολκ-λορ γραφικών ιδιαιτεροτήτων. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι η ελληνική κρατική υπηκοότητα σήμερα βιώνεται σαν μοιραία, εκ γενετής αναπηρία. Το ελληνώνυμο κράτος προξενεί στους πολίτες του, ακατάπαυστα, οργή, ντροπή, αηδία, πνιγμό. Το διαφεντεύουν μαφίες ασύδοτων συμφερόντων με προσχηματικές ετικέτες κομμάτων, συνδικάτων, δημόσιων οργανισμών, ιδρυμάτων κοινής ωφέλειας. Κράτος τύραννος του πολίτη, βασανιστής, όχι υπηρέτης του, όπως θα όφειλε. Το ενδεχόμενο νοσηλείας σε νοσοκομείο, εφιάλτης. Το σχολειό και το πανεπιστήμιο των παιδιών του, σε παρακμιακή αθλιότητα αγιάτρευτη. Η αγορά όπου θα παλαίψει για το ψωμί του, αρένα ληστρικής κερδοσκοπίας. Η δημοσιοϋπαλληλία εκβιάζει γκανγκστερικά για να «λαδωθεί». Ολα, τα πάντα, κάνουν τον πολίτη να νιώθει αντίπαλος με τον τόπο του, αντίδικος με την «πατρίδα» του. Να τολμούσε κάποια δημοσκόπηση το ανυπόφορο ερώτημα: Με ποια λογική να υπερασπίσει ο Ελλαδίτης αυτό το γελοίο κράτος, αν χρειαστεί; Να πολεμήσει, να διακινδυνεύσει τη ζωή του, για να υπερασπίσει τι; Τη γλώσσα, που πρώτοι οι άρχοντες την ατιμάζουν ατιμώρητα και την καταστρέφουν μεθοδικά με τις εκπαιδευτικές τους «μεταρρυθμίσεις»; Την Ιστορία και τον πολιτισμό των προγόνων που επίσημα οι πρακτορίσκοι κατασυκοφαντούν στα σχολικά βιβλία; Το κάλλος της γης, που λιμασμένοι για εύκολο πλούτο κρατικοί «λειτουργοί» το παραδίδουν σε εμπρηστές οικοπεδοφάγους και σε βάνδαλους τουριστικούς ατζέντηδες; Τι το ελληνικό να υπερασπίσει ο «έλλην υπήκοος» σήμερα ρισκάροντας τη ζωή του; Αυτή τη δημοσκόπηση θα έπρεπε να την έχουν προ πολλού παραγγείλει οι αξιωματούχοι της Εθνικής Αμυνας. Το ερώτημα στην αρχή της επιφυλλίδας ήταν ρητορικό. Οι εκλογές στις 4 Οκτωβρίου 2009 απέδειξαν περίτρανα ότι τα λεγόμενα «εθνικά θέματα» είναι το τελευταίο που απασχολεί τον ελλαδίτη ψηφοφόρο μπροστά στην κάλπη. ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ δικαιώθηκαν θριαμβικά: οι ορίζοντες ζωής για την ελλαδική κοινωνία σήμερα τελειώνουν στο πορτοφόλι. Το κόμμα, που επίσημο όραμά του είναι ο Σταλινισμός, καταξιώθηκε ως τρίτη πολιτική δύναμη στη Βουλή, και το κόμμα που επίσης επίσημα προπαγανδίζει και οργανώνει την κατάλυση της έννομης τάξης, βραβεύτηκε με δεκατρείς έδρες, παρά τα καραγκιοζιλίκια της φτήνιας των διαπληκτισμών στο εσωτερικό του. Με το ανυπόκριτο της αφέλειας που χαρακτηρίζει την αμερικανική νοοτροπία, η Ουάσιγκτον έσπευσε να εκφράσει τη χαρά της για το εκλογικό αποτέλεσμα. Πραγματικά, ήταν θρίαμβος να κατορθωθεί η μεταστροφή μιας τόσο εντυπωσιακής πλειοψηφίας, με προκλητική την απουσία στοιχειωδών έστω ερεισμάτων λογικής, επιχειρημάτων και εγγυήσεων σοβαρότητας. Σε κοινωνίες με πολύ χαμηλή στάθμη κατά κεφαλήν καλλιέργειας πρέπει να είναι πολύ εύκολη η χειραγώγηση των ενορμήσεων της μάζας. Το θετικότερο που προκύπτει από αυτές τις εκλογές, είναι η ελπίδα να διαλυθεί πια τελεσίδικα το ασπόνδυλο, δίχως πίστη και στόχους κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Η ελληνική κοινωνία χρειάζεται έναν ριζικά διαφορετικό εκφραστή της θέλησής της να ξαναβρεί τον δυναμισμό και την αρχοντιά του ονόματός της: Να ξαναστήσει κράτος λειτουργικό, να κερδίσει ποιότητα ζωής και διεθνή αξιοπρέπεια αξιοποιώντας την ετερότητα της πρότασης πολιτισμού που κομίζει. http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_11/10/2009_332958

Η «δουλική φύση» του δανειολήπτη

Tου Χρηστου Γιανναρα

Η στοιχειώδης λογική λέει: Δεν γίνεται να είμαστε και καταχρεωμένοι και ελεύθεροι. Να έχουμε δεσμεύσει τρεις ή τέσσερεις γενιές μετά από μας με κρατικά χρέη, και όμως να απολαμβάνουμε κρατική ανεξαρτησία, πολιτικές ελευθερίες, εδαφική ακεραιότητα. Δεν γίνεται, είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο.

Οποιος χρωστάει λίγα, είναι δεσμευμένος. Οποιος χρωστάει πολλά, είναι υποτελής. Οι δανειστές του ή τα αφεντικά των δανειστών του, του κρατάνε το δελτίο τροφίμων. Δεν έχει περιθώριο να αρνηθεί τίποτα, δεν έχει μερτικό στην αξιοπρέπεια. Είτε άτομο είτε λαός. Η Χάννα Αρεντ έλεγε: Ο δούλος, είτε άτομο είτε λαός, έχει αποδείξει τη δουλική του φύση, αφού, χωρίς πια δικαίωμα αυτοκαθορισμού και αξιοπρέπειας, δεν αυτοκτονεί, ανέχεται να επιβιώνει.

Το σημερινό ελλαδικό κράτος ζει με δανεικά. Το έχει οδηγήσει σε αυτή τη δουλική μειονεξία μια συγκεκριμένη συντεχνιακή κάστα: οι επαγγελματίες της πολιτικής. Η εξωφρενική δανειοληψία ξεκίνησε με τον Ανδρέα Παπανδρέου, αποχαλινώθηκε με τον Κ. Μητσοτάκη, δικαιολογήθηκε με τη φιέστα των Ολυμπιακών Αγώνων και κατέληξε εφιαλτική απειλή με τον Κ. Καραμανλή τον βραχύ. Οι διαχειριστές της εξουσίας δανείζονταν αλόγιστα όχι για παραγωγικές επενδύσεις, όχι για έργα υποδομής, όχι για κοινωνικές ανάγκες. Δανείζονταν μόνο για να χρυσοπληρώνουν «ημετέρους», να εξαργυρώνουν ψήφους με άσκοπους διορισμούς στο δημόσιο, με ξέφρενη σπατάλη επιδείξεων κομματικής αλαζονείας.

Ζούμε με δανεικά. Η συντριπτική πλειονότητα του παραγωγικού δυναμικού της χώρας είναι παροπλισμένη, ηδονικά αδρανοποιημένη στην περίπου αεργία της δημοσιοϋπαλληλίας. Το ιδανικό, το όνειρο, η φιλοδοξία της νεολαίας είναι μια θέση, οποιαδήποτε, στο δημόσιο – «το κράτος να παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι» (Ροΐδης, 1875). Η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων (που εφευρέθηκε για να αποκλειστεί θεσμικά η αυθαιρεσία των κομματικών απολύσεων) αποδείχθηκε το ειδεχθέστερο κοινωνικό έγκλημα από την ίδρυση του ελλαδικού κράτους: Δημιούργησε ένα κράτος ραστώνης, ατομικού βολέματος, χυδαίας ιδιοτέλειας. Παρέδωσε τη διαχείριση της συλλογικότητας στους παραιτημένους από φιλοδοξίες. Οι δημιουργικοί Ελληνες ή μαραζώνουν ή φεύγουν.

Βασικός μοχλός για την αναρρίχηση στην εξουσία ή για τη διατήρηση της εξουσίας ήταν και είναι οι διορισμοί στο δημόσιο. Οι πολίτες δεσμεύουν την ψήφο τους στον οποιοδήποτε πολιτευόμενο, αρκεί να τους εξασφαλίσει τον διορισμό, τη διά βίου ραστώνη. Με την είσοδο της Ελλάδας στην Ε.Ε. φάνηκε προς στιγμήν ότι η κομματική αυθαιρεσία των διορισμών θα χαλιναγωγηθεί: Εγινε ο «νόμος Πεπονή», δημιουργήθηκε το ΑΣΕΠ. Αλλά η δυναμική της ιδιοτέλειας και η αξιοποίησή της από τα κόμματα αποδείχθηκαν ακαταμάχητες. Βρήκαν μεθόδους να παρακάμπτουν το ΑΣΕΠ (με προσλήψεις συμβασιούχων, εποχιακών «σταζιέρ», κριτήρια «μορίων» και χίλια δυο ακόμη στρατηγήματα), ο νόμος Πεπονή διατηρείται σαν γραφική διακόσμηση της κομματικής αθλιότητας.

Αλλά το μεγάλο, οργιαστικό φαγοπότι έγινε με τους πακτωλούς των χρημάτων που έρρευσαν, για πρώτη φορά στην ιστορία του ελλαδικού κράτους, προκειμένου να επιτευχθεί «σύγκλιση» της ελληνικής οικονομίας με τις οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών που μας δέχθηκαν ως εταίρους. Ονειρο και καημός των Ελλαδιτών, από ιδρύσεως κρατιδίου, ήταν να γίνουν «Ευρώπη», αλλά δεν είχαν τον πλούτο για να το πετύχουν, η χώρα ήταν ανεκκλήτως «ψωροκώσταινα». Και να, που απρόσμενα σαν σε παραμύθι, οι «Ευρωπαίγοι», που έλεγε κι ο Μακρυγιάννης, έρχονται να δώσουν τον πλούτο, για να στήσουμε κι εμείς κράτος ίδιο με τα δικά τους: Να αποκτήσει κάθε παραμικρή γωνιά της χώρας υπερσύγχρονα τρένα, άψογο οδικό δίκτυο, μοντέρνα λιμάνια, αεροδρόμια, ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες που να ζωντανέψουν το αρχιπέλαγος, μετρό οι μεγαλουπόλεις, στρατηγική οργάνωση της αγροτικής παραγωγής, εργοστάσια αξιοποίησης των αγροτικών προϊόντων, χωροταξικό σχεδιασμό με σύγχρονο κτηματολόγιο, σχολειά, νοσοκομεία, ασφάλιση και κρατική πρόνοια ίδια με των Ευρωπαίων πολιτών.

Αυτή τη μοναδική και ανεπανάληπτη ευκαιρία την ξεπούλησαν τα κόμματα σε ένα ξέφρενο όργιο σπατάλης, για να εξαγοράσουν «νταβατζήδες» και τη ραδιοτηλεοπτική τους υποστήριξη, να μπουκώσουν με εφήμερες «επιδοτήσεις» την κοντόφθαλμη απληστία αγροτών, τον αναίσχυντο γκανγκστερισμό συνδικαλιστών, την κτηνώδη αδηφαγία προμηθευτών του δημοσίου. Η Ε.Ε. ζητούσε αποκέντρωση διοικητική και αποκρατικοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας των υπουργείων, για ευελιξία και αποδοτικότερο έλεγχο διαχείρισης των προγραμμάτων στήριξης της οικονομίας. Και τα κόμματα διεύρυναν την κραιπάλη της καταλήστευσης σε επίπεδο νομαρχιών, δημαρχιών και ιδρύοντας χιλιάδες (κυριολεκτικά) εταιρείες όπου μεταβιβάστηκαν αρμοδιότητες υπουργείων σε προέδρους, διευθύνοντες συμβούλους, απλούς συμβούλους με αποδοχές Κροίσων.

Στη Μικρασία χάθηκαν οριστικά πανάρχαιες κοιτίδες του ελληνικού πολιτισμού, στα είκοσι οκτώ χρόνια από την είσοδο της Ελλάδας στην Ε.Ε. χάθηκε η μοναδική δυνατότητα να μεταμορφωθεί η «ψωροκώσταινα» σε κράτος με σοβαρότητα και αξιοπρέπεια. Το δεύτερο αυτό έγκλημα έχει ιστορικές συνέπειες, ίσως ανάλογες με το πρώτο. Αλλά «νέμεσις» δεν λειτουργεί, οι αυτουργοί εξακολουθούν να νέμονται τις προνομίες που τους εξασφάλισαν τα κλοπιμαία. Η ευρωπαϊκή γενναιοδωρία (ναι, είναι η σωστή λέξη), έχει εξαργυρωθεί σε μυθώδεις βίλες, νεοπλουτίστικα κότερα, θηριώδη τζιπ, οφ-σορ εταιρείες. Και μόλις άρχισαν να περιορίζονται οι δωροδοτικές εισροές από την Ε.Ε., στράφηκαν οι κυβερνήσεις στον αχαλίνωτο δανεισμό. Αν το εξωτερικό χρέος από δανεισμό είναι, όπως λένε, τριακόσια δισ. ευρώ και αν οι Ελλαδίτες είμαστε δέκα εκατομμύρια, τότε τον καθένα μας τον έχουν φορτώσει τα κόμματα με οφειλή τριάντα χιλιάδων ευρώ: ένα ετήσιο εισόδημα που λίγοι απολαμβάνουν. Χρωστάνε αυτό το ποσό και τα βρέφη και οι υπερήλικες, υγιείς και ανάπηροι, όλοι.

Ετσι ίσως εξηγείται γιατί προωθήθηκε μεθοδικά να γίνει πρωθυπουργός ο πολιτικός που, ως προπαγανδιστής του Σχεδίου Ανάν, είχε δώσει έμπρακτο δείγμα για το πώς αντιλαμβάνεται την ευθύνη διαχείρισης ελληνικών κοιτίδων πολιτισμού. Και γιατί τώρα ανέλαβε ο ίδιος το υπουργείο Εξωτερικών με αναπληρωτή τον συγκεκριμένο εκλεκτό του. Δεν γίνεται να χρωστάει η χώρα τριακόσια δισ. και όμως να απολαμβάνει ανεξαρτησία, πολιτικές ελευθερίες, εδαφική ακεραιότητα. Είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο.

Ομως, το κυρίως σκάνδαλο είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η κοινή (όλων μας) συνείδηση ποδηγετούμενη από τα κόμματα: Φρίττουμε όλοι και καταδικάζουμε μετά βδελυγμίας το ενδεχόμενο ένας «λοχίας» να μας στερήσει τις ελευθερίες μας, αλλά βρίσκουμε φυσικό να μας υποδουλώνουν σε δανειστές και στα αφεντικά των δανειστών οι κομματικοί μας φεουδάρχες. Κανείς μας δεν τολμάει να διερωτηθεί, σε τι διαφέρει η ασυδοσία του «λοχία», από την ασυδοσία των κομματανθρώπων, αφού και στις δύο περιπτώσεις ξεπουλιώνται η κρατική μας ανεξαρτησία, οι πολιτικές μας ελευθερίες, η εδαφική μας ακεραιότητα, η συλλογική μας αξιοπρέπεια.

Ο «λοχίας» ενδέχεται να παραπεμφθεί σε «ειδικό δικαστήριο», οι κομματάνθρωποι ποτέ.

“Καθημερινή”

Ανέφικτη στην Ελλάδα η δημοκρατία

Tου Χρήστου Γιανναρά
Aν, νηφάλια και απροκατάληπτα, βάλουμε στην άκρη τις ρητορικές «ομολογίες πίστεως» στη δημοκρατία όλων των πολιτικών μας κομμάτων, με ποια κριτήρια θα ξεχωρίζαμε ποια εμπράκτως πιστεύουν στη δημοκρατία και ποια όχι;

Η εξαγγελία και μόνο μιας τέτοιας διαστολής προκαλεί την οργισμένη αντίδραση των κομματανθρώπων: «Ποιος αυτόκλητος κήνσορας έχει το θράσος να κρίνει τη δημοκρατική μας συνέπεια και ευαισθησία;». Δεν διανοούνται ότι αυτό ακριβώς είναι το «κράτος» του «δήμου», ο ρόλος και το χρέος των πολιτών: να κρίνουν την πιστότητα των θεσμών της δημοκρατίας στις αρχές και στους στόχους της δημοκρατίας.

Σήμερα τα κόμματα έχουν και το μαχαίρι και το πεπόνι, όχι ο «δήμος». Τα κόμματα θεσμοποιούν έμπρακτα το πολίτευμα, μπορούν να ονομάζουν «δημοκρατία» την κατάφωρη άρνηση της δημοκρατίας, να φιμώνουν ή να αγνοούν προκλητικά τους πολίτες που απαιτούν συνέπεια στις αρχές της δημοκρατίας.

Τουλάχιστον να διασώσουμε τα κριτήρια. Η ελληνική πρώτη στοχοθεσία και διαχρονική παράδοση της δημοκρατίας είναι μια υπόθεση χαμένη και στην πράξη και στην παιδεία μας. Η αναφορά στον αρχαίο «δήμο» στρεβλωμένο ιδεολόγημα και η αυτοδιαχειριζόμενη «κοινότητα», στην ελληνορωμαϊκή και οθωμανική αυτοκρατορία (με τις συνελεύσεις των πολιτών και τον μεταφυσικό άξονα κοινωνικής συνοχής) αντικείμενο σκόπιμης χλεύης. Να διασώσουμε τουλάχιστον τα κριτήρια έστω της μεταπρατικής μας επιλογής: του νεωτερικού υποκατάστατου της δημοκρατίας, του «αντιπροσωπευτικού» ή «κοινοβουλευτικού» πολιτεύματος.

Ακόμη και το δάνειο υποκατάστατο το έχουμε αλλοτριώσει εξωφρενικά: Τιτλοφορούμε «κοινοβουλευτική δημοκρατία» την Απόλυτη Πρωθυπουργική Μοναρχία, που είναι, εν πολλοίς και Κληρονομική Ηγεμονία. Δηλαδή όχι πολίτευμα, αλλά καθεστώς φεουδαλικής απολυταρχίας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορισμένος από τον πρωθυπουργό ή προϊόν των πρωθυπουργικών συναλλαγών, οι υπουργοί αυθαίρετα ευνοημένοι πρωθυπουργικοί κομπάρσοι, οι βουλευτές άβουλα πιόνια στη σκακιέρα του πρωθυπουργού που μόνο εκτάκτως, σπανιότατα και με ειδική άδεια, ψηφίζουν «κατά συνείδησιν».

«Νέα Δημοκρατία» και «Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα» είναι κόμματα αρχηγικά, απολυταρχικά, δίχως την παραμικρή σχέση με δημοκρατικό ήθος, δημοκρατικές διαδικασίες. Η τυπική μορφολογία της οργάνωσης και λειτουργίας τους είναι προσχηματικά δημοκρατική –τα κομματικά όργανα (συνέδριο, κεντρική επιτροπή, πολιτικό γραφείο κ.τ.ό) έχουν δημοκρατικές προδιαγραφές– αλλά τα πάντα ελέγχονται απολύτως από την εσωκομματική φατρία την εκάστοτε επιδεξιότερη στην υφαρπαγή της εξουσίας. Λείπουν εκείνες οι θεσμικές πρόνοιες που θα απέκλειαν τη χειραγώγηση των κομματικών οργάνων από φατρίες ή «οικογένειες», την αλλοτρίωση της δημοκρατίας σε αντιμαχία ομαδοποιημένων συμφερόντων.

Ο κομματικός αρχηγός είναι απόλυτος μονάρχης, αλλά μοναρχεί ελέω φατρίας (όπως συνέβαινε πολύ συχνά και στη βασιλική μοναρχία). Εξαρτάται από την πυγμή και το σθένος του πόσο υποταγμένος είναι στη φατρία που τον ανέδειξε. Οφείλει παραχωρήσεις, μεράδια εξουσίας και στις υπόλοιπες εσωκομματικές φατρίες για εξισορρόπηση φιλοδοξιών και διεκδικήσεων. Τελικά, η φαινόμενη στο κράτος και στα κόμματα Απόλυτη Μοναρχία είναι σιωπηρά συνομολογημένη Ολιγαρχία απεριόριστης αυθαιρεσίας. Η Ελλάδα σήμερα δεν κυβερνάται από αυτούς που φαίνονται ότι την κυβερνούν. Τουλάχιστον τη στελέχωση του κράτους, τους διαχειριστές του κοινωνικού πλούτου και της αξιοπρέπειας των Ελλήνων στον διεθνή στίβο τους καθορίζουν εσωκομματική μάγειροι και εξισορροπιστές συμφερόντων, με εξουσίες ανεξέλεγκτες.

Στις ανεξέλεγκτες από τον «δήμο» εξουσίες πρέπει να προστεθούν και οι ιδιώτες που χρηματοδοτούν τα «κόμματα εξουσίας», φυσικά για να υπαγορεύσουν τα θελήματά τους και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Είναι το διαβόητο φαινόμενο της «διαπλοκής», που ακυρώνει, χωρίς να καταργεί, θεσμικά τις δημοκρατικές λειτουργίες ελέγχου της εξουσίας.

Αν αυτά είναι τα γράδα δημοκρατικότητας των δύο μεγάλων κομμάτων, τι γίνεται με τα λεγόμενα κόμματα μειοψηφίας;

Εδώ τα δεδομένα είναι πιο γυμνά και τετραχηλισμένα, όμως όχι περισσότερο ειλικρινή. Αν οι στοιχειώδεις αρχές και προϋποθέσεις λειτουργίας της δημοκρατίας είναι ο πολυκομματισμός, ο σεβασμός της πλειοψηφίας, η συμμόρφωση με τους νόμους, η ελευθερία φρονημάτων και έκφρασης, ο σεβασμός του φυσικού δικαστή και της έννομης τάξης, αποδέχονται τα κόμματα μειοψηφίας του ελληνικού κοινοβουλίου αυτές τις αρχές;

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας σαφέστατα όχι. Το πολίτευμα στο οποίο πιστεύει και για το οποίο εργάζεται είναι (διακηρυγμένα) η δικτατορία του προλεταριάτου. Χρησιμοποιούν τις δημοκρατικές ελευθερίες του κοινοβουλευτισμού για να προετοιμάζουν τον δικό τους στόχο. Χρηματοδοτούνται ως κόμμα και μισθοδοτούνται οι βουλευτές τους από το πολιτικό σύστημα που θέλουν να καταλύσουν. Εχουν όλες τις προνομίες που παρέχει η δημοκρατία (μερίδιο προβολής των ιδεών τους από την τηλεόραση, αξιοποίηση της κομματικής περιουσίας τους με τους όρους της ελεύθερης αγοράς), αλλά δηλώνουν απερίφραστα ότι τους νόμους που ψηφίζει η Βουλή τους ακυρώνουν οι οπαδοί τους εκβιαστικά στους δρόμους. Στην προσχηματική δημοκρατία της αλογίας και των αντιφάσεων που συντηρούν τα «κόμματα εξουσίας», το ΚΚΕ λογαριάζεται ακίνδυνο: μια γραφικότητα στενοκέφαλου παλαιοημερολογιτισμού, χρήσιμη σαν επίφαση «πλουραλισμού». Θα έπαυαν να το ανέχονται, αν ήταν κόμμα αριστερό, στρατευμένο σε ζωτικές κοινωνιοκεντρικές προτεραιότητες.

Σέβεται ο «Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς» και υπερασπίζει τους όρους της δημοκρατίας; Και βέβαια όχι, αφού δεν είναι παρά μια «λάιτ» εκδοχή των κουκουεδικών κουτοπόνηρων αντιφάσεων: Δεν παραιτούνται από τις αρχές του Μαρξισμού – Λενινισμού, αλλά τις μεταφράζουν σε απαιτήσεις χλιδάτης καταναλωτικής ευχέρειας – είναι κομμουνιστές με όρους ελεύθερης αγοράς και Πνύκα τους το Κολωνάκι. Φυσικά και ασκούν «δημοκρατικότατη» ιδεολογική τρομοκρατία και απροσχημάτιστο καριερισμό στα πανεπιστήμια, στα μέσα δημοσιότητας, στους χώρους της εκπαίδευσης και της Τέχνης.

Ο «Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός» σμικρογραφία τυπικά αρχηγικού κόμματος. Τόσο προσωποπαγούς, που δεν επιτρέπει να υποθέσουμε πολλήν εσωκομματική δημοκρατία. Εχει βέβαια τη «δημοκρατική» παρρησία να δηλώνει στον τίτλο του την καπηλεία που επιχειρεί: Ιδιοποιείται τη μεταφυσική παράδοση του λαού σαν ιδεολογικό πρόσημο, προκειμένου να προσεταιριστεί ψηφοθηρικά τη θρησκοληψία. Αλλά δεν είναι σεβασμός της δημοκρατίας η συναισθηματική εξαπάτηση των αφελών.

Δεδομένα απελπιστικής κοινωνικής παρακμής, εδραιωμένης ανικανότητας να λειτουργήσει δημοκρατία. Με ορθολογικά κριτήρια, οι προοπτικές είναι άκρως οδυνηρές. Με ανορθόλογη ελπίδα, μένει πάντοτε ενδεχόμενη η κοινωνική αφύπνιση.

Copyright: Χρήστος Γιανναράς & εφημ. «Η Καθημερινή»

Ψήφο αντίστασης στην ισοπέδωση

Tου Χρήστου Γιανναρά

Η ελληνική κοινωνία εμφανίζει μια σχιζοειδή ποιοτική ανομοιότητα των μελών της. Δεν πρόκειται για έκπληξη, δεν θα μπορούσε η Ελλάδα να αποτελεί εξαίρεση: Κάθε κοινωνία ανθρώπων έχει μια μερίδα καλλιεργημένων, συνετών, ασκημένων στην κριτική σκέψη ατόμων, και ταυτόχρονα τη μερίδα των μειονεκτικών σε ποιοτικά προσόντα και καλλιέργεια, μιαν υπανάπτυκτη μερίδα.

Παντού και πάντοτε η ομαλή λειτουργία του συλλογικού βίου εξαρτάται από την ποσοτική ισορροπία των δύο πληθυσμικών ομάδων και (κυρίως) από τα ποσοστά μετοχής τους στη διαχείριση των κοινών. Παντού και πάντοτε οι θεσμοποιημένες λειτουργίες διάκρισης ποιοτήτων και αξιοκρατικής ιεράρχησης ευθυνών είναι αυτονόητες, γιατί επιβάλλονται από την ανάγκη. Η ζωή όλων λειτουργεί ευχερέστερα, όταν σε οποιοδήποτε κοινωνικό λειτούργημα κρίνεται θεσμικά, καταξιώνεται και έχει προβάδισμα ο ευφυής και όχι ο βραδύνους, ο εργατικός και όχι ο ράθυμος, ο ανιδιοτελής και όχι ο παραδόπιστος.

Εξαρτάται η ομαλή λειτουργία του συλλογικού βίου και από τη δυναμική των θεσμών που αποβλέπουν στη συνεχή μείωση της υπανάπτυκτης και μειονεκτικής μερίδας του πληθυσμού, στον συνεχή περιορισμό των επιρροών της στη δημόσια ζωή. Εχει καίρια σημασία για την κοινωνική ομαλότητα η δυναμική του εκπαιδευτικού συστήματος, η δυναμική του θεσμοποιημένου κοινωνικού ελέγχου των ΜΜΕ, η αξιοκρατία στη διοίκηση.

Στην Ελλάδα, πριν από είκοσι οχτώ χρόνια, το ΠΑΣΟΚ ανέτρεψε ευχερέστατα και τις τρεις αυτές προϋποθέσεις κοινωνικής ομαλότητας – και μάλιστα με την καύχηση ότι έτσι επέφερε ποθούμενο «κοινωνικό μετασχηματισμό»: Με τη λογική των εμπορευματοποιημένων μεθόδων πλύσης εγκεφάλου των μαζών, οι κάπηλοι του σοσιαλισμού κολάκεψαν την υπανάπτυκτη σε απαιτήσεις ποιότητας κοινωνική μερίδα, της παραχώρησαν εξωφρενικές προνομίες που εξυπηρετούσαν (τελικά και μεθοδικά) την επιβολή στυγνού κομματικού κράτους. Εξουδετέρωσαν και ευτέλισαν τους θεσμούς ανάσχεσης της υπανάπτυξης: το σχολειό, το πανεπιστήμιο, την πληροφόρηση και ψυχαγωγία, κάθε λειτουργία πειθαρχικού ελέγχου και αξιολόγησης ποιοτήτων σε οποιαδήποτε πτυχή του δημόσιου βίου.

Σε αυτή τη στρατηγική του ΠΑΣΟΚ, το αντίπαλο «κόμμα εξουσίας», η Νέα Δημοκρατία, είδε μόνο μια συνταγή εκλογικής επιτυχίας και προσπάθησε να τη μιμηθεί ατυχέστατα. Το αποτέλεσμα της μίμησης ήταν η «παρένθεση» Μητσοτάκη, που ξανάφερε στην εξουσία τον πολιτικά τελειωμένο το 1989 Ανδρέα. Και η τρέχουσα, ακόμα σήμερα, «παρένθεση» Καραμανλή του νεότερου, που επίσης κατόρθωσε να κάνει πολιτικά υπαρκτό τον θλιβερά ανύπαρκτο επίγονο Παπανδρέου.

Οι επιπτώσεις αυτής της δικομματικής εξαχρείωσης είναι δραματικές, η χώρα έχει φτάσει κυριολεκτικά στο χείλος εφιαλτικών ενδεχομένων. Αλλά τη διαχείριση της ευθύνης για τα κοινά και για το μέλλον μας την έχει πια η κοινωνική μερίδα που μειονεκτεί σε ποιότητα και καλλιέργεια, η υπανάπτυκτη μερίδα. Η οποία και έχει χάσει κάθε σεμνότητα ρεαλιστικής μετριοφροσύνης, κάθε επίγνωση ανεπάρκειας, κάθε συνείδηση ότι χρειάζεται (λειτουργικά, χρηστικά) τους ικανούς, τους αποτελεσματικούς, τους ανιδιοτελείς, τους υπέρτερους σε καλλιέργεια. Σπιθαμιαία αναστήματα, καιροσκόποι ανατριχιαστικής ανικανότητας νομίζουν ότι θα μπορέσουν να αναχαιτίσουν την τρομακτική κατρακύλα της χώρας: Τον εγκληματικής αφροσύνης υπερδανεισμό, τη συρρικνωμένη στο έπακρο παραγωγικότητα, την ανεξέλεγκτη βία και τον συνδικαλισμένο τραμπουκισμό, την υπαλληλοποίηση και τον κομματισμό στην άμυνα.

Η μερίδα των καλλιεργημένων, συνετών, ασκημένων στην κριτική σκέψη πολιτών, ήταν πάντοτε μειοψηφία. Αλλά λειτουργούσαν θεσμοί αξιολόγησης, έστω ανάπηροι, που έσωζαν τον ηγετικό ρόλο αυτής της μερίδας. Παρ’ όλο τον μεταπρατισμό, την καθυστέρηση και τις περιπέτειες που συνόδευαν από γεννησιμιού του το ελλαδικό κρατίδιο, ήταν αδιανόητο να δημηγορεί ένας πολιτικός με σολοικισμούς και δίχως αξιοπρεπή ενδυμασία, αυτονόητο να απολύεται δημοσιογράφος ή «διορθωτής» σε εφημερίδα αν του ξέφευγε σοβαρό λάθος, ορθογραφικό ή συντακτικό. Υπήρχε κοινή συνείδηση ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει η ζωή, οι ανθρώπινες σχέσεις, το κράτος, να κατορθωθεί παραγωγικότητα, πλούτος, ευπρέπεια τρόπων συμπεριφοράς, δίχως προβάδισμα ευθύνης των πεπαιδευμένων, των καλλιεργημένων.

Στα τελευταία τριάντα χρόνια, τα δύο «κόμματα εξουσίας» ευνούχισαν την κοινή γνώμη κολακεύοντας τις άκριτες, ενστικτώδεις προτιμήσεις της, στοχεύοντας αποκλειστικά και μόνο στον εντυπωσιασμό της, στην ανάγκη της για «αναγνωρισιμότητα» των μπροστάρηδων. Επικεφαλής ευρωψηφοδελτίων τοποθετήθηκαν λαϊκές τραγουδίστριες, σε υπουργικούς θώκους αναβιβάστηκαν δημοσιογραφικές μετριότητες, προπονητές αθλητικών ομάδων, ηθοποιοί πρωταγωνιστές σε σίριαλ και συντονιστές τηλεοπτικών συζητήσεων. Ακόμα και καλαθοσφαιριστές έγιναν δήμαρχοι, εκφωνητές ραδιοφωνικών μεταδόσεων του ποδοσφαίρου στάλθηκαν στο Ευρωκοινοβούλιο να εκπροσωπήσουν τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια πολιτισμού των Ελλήνων.

Οποιος μιλάει για ανάγκη, χρηστική, ρεαλιστική ανάγκη, να έχει προβάδισμα η ανθρώπινη ποιότητα, προπηλακίζεται σαν «ρατσιστής». Η λοιμική του λαϊκισμού έχει αποσαθρώσει την ελληνική κοινωνία, έχει ακυρώσει κάθε ελπίδα ανάκαμψης. Το μικρόβιο έχει μεταδοθεί και στη διασπορά, το εκτόπλασμα του ΠΑΣΟΚ που λέγεται ΣΑΕ έχει μπολιάσει πλήθος σεμνών άλλοτε βιοπαλαιστών της αποδημίας με επιθετική «παντογνωσία», αξιώσεις αυθεντίας στην ελληνική Ιστορία και πολιτική. Με χαμένη τη σεμνότητα της αυτογνωσίας, οι συζητήσεις μεταξύ Ελλήνων, στην Ελλάδα ή στη διασπορά, γίνονται όλο και πιο αποκαλυπτικές ανήκεστης υπανάπτυξης, βαλκανικής επαρχιωτίλας.

Η περίπτωση της Ελλάδας είναι από τις πιο ευδιάκριτες αφορμές δυσφορίας ευρωπαϊκών δυνάμεων που βλέπουν τον ρόλο τους στο διεθνές πεδίο να παγιδεύεται στην ελεήμονα στήριξη καλομαθημένων ράθυμων συν–εταίρων. Τα συμφέροντα της Γερμανίας, λ.χ., σαφώς θα απαιτούσαν την αποχώρησή της από την ασήμαντη πολιτικά στις διεθνείς σχέσεις Ε.Ε. και τη σύμπραξή της με τη Ρωσία για συνασπισμό αποφασιστικής στην παγκόσμια σκακιέρα ισχύος. Που σημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να βρεθούμε χωρίς επαναπαυτική ομπρέλα προστασίας, μόνοι, με τον εγκληματικής αφροσύνης υπερδανεισμό μας, τη συρρικνωμένη στο έπακρο παραγωγικότητά μας.

Και η κωμικά αφασική εξωτερική μας πολιτική να πρέπει να ανταγωνιστεί τη σοβαρότητα και ιδιοφυΐα της αυτοκρατορικής πολιτικής ενός Αχμέτ Νταβούτογλου.

Copyright: Χρήστος Γιανναράς & εφημ. «Η Καθημερινή»

Πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός;

Tου Χρήστου Γιανναρά
Πότε τελειώνει ιστορικά ένας λαός που σημάδεψε με την παρουσία του την πορεία της ανθρωπότητας; Προφανώς, όταν πάψει να παράγει ή να συντηρεί καινοτόμο ιδιαιτερότητα. Οταν χάσει ακόμα και την επίγνωση της κάποτε προσφοράς του, όταν εκπέσει σε ρητορικές μόνο καυχήσεις για κατορθώματα που δεν μπορεί πια να κατανοήσει τη σημασία τους.

Αν είναι αυτό το κριτήριο του ιστορικού τέλους, πότε τέλειωσε ιστορικά ο Ελληνισμός;

Στο σχολείο μαθαίναμε τη δόλια απάντηση της δυτικής ιστοριογραφίας που είχε υιοθετήσει και ο Κοραής: Ο Ελληνισμός τέλειωσε το 529, όταν ο Ιουστινιανός έκλεισε και τυπικά τα τελευταία απομεινάρια φιλοσοφικών σχολών της Αθήνας.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα, η απροκατάληπτη έρευνα άρχισε να κατεδαφίζει τη μεθοδική κατασυκοφάντηση του ψευδωνύμως, για χλεύη, λεγόμενου «Βυζαντίου»: να καταδείχνει τα ιλιγγιώδη επιτεύγματα πολιτισμού, με ακραιφνή ελληνική ιδιαιτερότητα, που το χαρακτηρίζουν και σημαδεύουν την ανθρώπινη Ιστορία. Τότε μεταθέσαμε το τέλος του Ελληνισμού στην άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, το 1453.

Η λεγόμενη «Γενιά του ’30» μας έδειξε ότι ακόμα και κάτω από τον ζυγό των Τούρκων οι Ελληνες, φτωχοί, αγράμματοι, σκλάβοι, συνέχισαν να παράγουν ιδιαιτερότητα πολιτισμού, Τέχνη και θεσμούς με τους ίδιους άξονες αναφοράς και τις ίδιες ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων που χαρακτήριζαν ανέκαθεν την ελληνικότητα. Και τότε μεταθέσαμε το ιστορικό τέλος του Ελληνισμού στο 1833, όταν Βαυαροί και Κοραϊκοί συγκρότησαν το νεωτερικό ελλαδικό κρατίδιο, προγραμματικά αποκομμένο από την οργανική ιστορική του συνέχεια, με πολιτιστικές επιδόσεις μόνο στη μίμηση των δυτικών προτύπων και την ελληνική ταυτότητα μεταποιημένη σε φολκ λορ και ιδεολόγημα.

Αποδίδεται στον ηπειρώτη πατριάρχη Αθηναγόρα η εκτίμηση ότι ο Ελληνισμός τέλειωσε με τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922: Μπορεί το ελλαδικό κρατίδιο των Αθηνών να ήταν καταγωγικά αφελληνισμένο, να κατανοούσε τον Ελληνισμό με τους όρους του νεωτερικού εθνικισμού, δηλαδή να τον καταδίκαζε να είναι βαλκανική επαρχία. Ομως, υπήρχε παράλληλα η πληθυσμική πραγματικότητα εκατομμυρίων Ελλήνων της Μικρασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης, της Ανατολικής Ρωμηλίας, Ελληνισμός με συνείδηση κοσμοπολίτικης αρχοντιάς και ταυτότητα πολιτισμού, όχι κρατικής εθνότητας.

Με ποια κριτήρια πιστοποιούμε τη συνέχεια ή την ασυνέχεια (το ιστορικό τέλος) της ελληνικής ιδιαιτερότητας; Οχι βέβαια με τη συντήρηση και παγίωση των ίδιων πάντα σχημάτων του βίου και της έκφρασης. Η συνέχεια της ταυτότητας (δημιουργικής ετερότητας) ενός λαού γίνεται φανερή στη διατήρηση των ίδιων προτεραιοτήτων, της ίδιας ιεράρχησης αναγκών, της ίδιας αξιολόγησης ποιοτήτων.

Το πέρασμα από την «κοινωνία της χρείας» στην «πολιτική κοινωνία» (από την ατομοκεντρική χρησιμοθηρία στο κοινό «άθλημα αληθείας») είναι σταθερό γνώρισμα ελληνικότητας. Τόπος και τρόπος του αθλήματος στην Αρχαία Ελλάδα ήταν η αυτόνομη πόλις – κράτος, πραγμάτωση και φανέρωση του τρόπου η «εκκλησία του δήμου». Τόπος και τρόπος του αθλήματος στον εκχριστιανισμένο Ελληνισμό (Βυζάντιο και Τουρκοκρατία) ήταν η αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα – ενορία και φανέρωση του τρόπου η «εκκλησία των πιστών».

Ο στόχος στον οποίο απέβλεπε η πόλις (ο τρόπος του όντως αληθούς) αποτυπώνεται στη λογική αρμονία των αρχιτεκτονικών μελών του Παρθενώνα, στην αφαιρετική υποδήλωση του καθολικού λόγου της ουσίας (όχι του εφήμερου ατόμου) που σαρκώνει το άγαλμα, στην τραγωδική δραματουργία της θεατρικής εκφραστικής. Αντίστοιχα, ο στόχος της ευχαριστιακής κοινότητας αποτυπώνεται στο αρχιτεκτονικό (στατικής) ρίσκο της διαδοχής θόλων, ημιθολίων, σφαιρικών τριγώνων που λογοποιεί την ύλη, παραπέμπει στην «κένωση» – σάρκωση του Λόγου ως τρόπο τής όντως υπάρξεως. Aποτυπώνεται στη «διάβαση επί το πρωτότυπον» που κατορθώνει (με την ίδια αφαιρετική επιδίωξη του αγάλματος) η βυζαντινή Εικόνα ή στην «αποκαλυπτική» δραματουργία (με πιστότητα στο αρχαίο σκηνικό υπόδειγμα) της εκκλησιαστικής Ευχαριστίας.

Σήμερα δεν καταλαβαίνουμε τίποτα από τις προτεραιότητες αναγκών και στόχων που εξασφάλιζαν τη συνέχεια του τρόπου της ελληνικότητας, δεν μπορέσαμε να διασώσουμε στο ελλαδικό κρατίδιο αυτόν τον τρόπο ούτε ως μνήμη, θησαύρισμα παιδείας. Μας είναι αδύνατο να κατανοήσουμε (δεν έχουμε προσλαμβάνουσες παραστάσεις), πώς μπορεί μια συλλογικότητα να οργανώθηκε κάποτε με προτεραιότητα ανάγκης την υπαρκτική γνησιότητα και όχι τη χρησιμότητα. Ερμηνεύουμε την Αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο, την Τουρκοκρατία με τα κριτήρια και τα δόγματα του Ιστορικού Υλισμού ή με τις προ-πολιτικές ατομοκεντρικές αξιώσεις του Διαφωτισμού – μιλάμε για την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία σαν το προανάκρουσμα «αυτοθεσμιζόμενης» κολλεκτίβας ή «κομμούνας».

Ο Ελληνισμός τέλειωσε ιστορικά με αργό και βασανιστικό (ταπεινωτικό) ψυχορράγημα που ξεκίνησε το 1833 και συνεχίζεται, άγνωστο για πόσο ακόμη. Παλεύουμε να πιθηκίσουμε με συνέπεια τα «φώτα» της Εσπερίας, την παραχάραξη του αθλήματος της σχέσης σε μονοτροπία της χρήσης. Και ούτε αυτό δεν καταφέρνουμε, ο μεταπρατισμός μάς καθηλώνει σε τριτοκοσμικά επίπεδα υπανάπτυξης, διαφθοράς, οργανωτικής διάλυσης, απαιδευσίας, βαναυσότητας στην καθημερινή συμπεριφορά.

Αν συνεχίζουμε κωμικά να καυχώμαστε για την Αρχαία Ελλάδα, είναι επειδή μάς μάθανε ότι στο δικό της κληροδότημα βασίστηκε, και αυτό αξιοποίησε ο καταναλωτικός πολιτισμός της Δύσης, που εμείς αποκλειστικά θαυμάζουμε και είναι το ίνδαλμά μας. Ωσάν να ήταν ποτέ δυνατό η ταύτιση του «αληθεύειν» με το «κοινωνείν» να γεννήσει τον ατομοκεντρισμό του cogito ή της αισθησιοκρατίας, η μεταφυσική στόχευση της αρχαιοελληνικής δημοκρατίας να παραγάγει το όνειδος της σημερινής εμπορευματοποιημένης κομματοκρατίας.

Το ιστορικό ψυχορράγημα του Ελληνισμού είναι βασανιστικό και ταπεινωτικό, γιατί συνεχίζουμε να υπάρχουμε χωρίς πια να είμαστε Ελληνες και χωρίς να μπορούμε να γίνουμε «Ευρωπαίοι». Και απομνημείωση αρχιτεκτονική του χαμένου προσώπου μας είναι η βλάσφημη αισχρουργία του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης: Αυτάρεσκη αναίδεια μιας αφελληνισμένης κοινωνίας, που χρυσοπληρώνει Αμερικανοελβετό για να φιλοτεχνήσει «μοδέρνο» νεοπλουτίστικο πορτραίτο της αμάθειας και ασχετοσύνης της.

Σε κάθε παραμικρή πτυχή του το σημερινό ελληνώνυμο κρατίδιο είναι μια ύβρις της ελληνικότητας.

Copyright: Χρήστος Γιανναράς & εφημ. «Η Καθημερινή» (19/7/2009)