Φραγμός στους Αψβούργους

Πριν από 10 χρόνια, στο έμπα του 21ου αιώνα, η ελληνική επιχειρηματικότητα βρισκόταν σε φάση απογείωσης της εξωστρέφειάς της. Ολοένα και περισσότερες εταιρείες, μεγάλες και μικρές, κατακτούσαν τα Βαλκάνια. Οι προοπτικές ήταν θαυμάσιες. Οι ευκαιρίες πολλές. Η πρόκληση μεγάλη.

Οι χώρες του πρώην ανατολικού συνασπισμού είχαν αρχίσει να συνέρχονται από την κατάρρευση του εκεί υπαρκτού σοσιαλισμού, είχαν, για σχεδόν μια δεκαετία, οι περισσότερες, εκπαιδευτεί στη δημοκρατία, είχαν ανοίξει τις αγορές τους στα ιδιωτικά κεφάλαια και τα σύνορά τους στους ξένους πολίτες και επενδυτές.

Η Ελλάδα -ως γείτονας και ανεπτυγμένη χώρα- ήταν, εκείνη την εποχή, ένα πρότυπο γι’ αυτούς, αφού (εκτός των άλλων πλεονεκτημάτων) ήταν η μόνη βαλκανική χώρα που ανήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Για εμάς, για τους Έλληνες, τα Βαλκάνια μαζί με την Ουκρανία και τη Γεωργία σηματοδοτούσαν την επιστροφή της Ιστορίας. Ο χώρος που στο παρελθόν είχε ακμάσει και μεγαλουργήσει ο Ελληνισμός ήταν και πάλι ελεύθερος για μια νέα «αργοναυτική εκστρατεία». Ήταν ο καιρός για να ξαναπιάσουμε το νήμα του επιχειρείν στη Μολδοβλαχία.

Στο γύρισμα του αιώνα, η «Χάρτα» του Ρήγα Βελεστινλή μπορούσε να ξαναγραφτεί με όρους ηγεμονίας των Ρωμιών. Και σταθήκαμε συνεπείς σ’ αυτό το ραντεβού με την Ιστορία. Επιχειρήσαμε την «έξοδο». Προσπαθήσαμε να εκμεταλλευτούμε τη μοναδική ιστορική ευκαιρία που μας παρουσιάστηκε να αποχτήσουμε μια ενδοχώρα 60-100 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Στην αρχή το «πέταγμα» έγινε μεμονωμένα και ασύντακτα. Στη συνέχεια, πιο οργανωμένα και πριν από 10 χρόνια με υποστηρικτή τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες «χτυπήθηκαν» στα ίσα με Αυστριακούς, Γερμανούς, Γάλλους και Ιταλούς για να εδραιώσουν την παρουσία στη Σόφια, το Βουκουρέστι, το Βελιγράδι, τα Τίρανα.

Όσο οι ελληνικές τράπεζες καταχτούσαν μερίδια αγοράς, τόσο η όρεξη των Ελλήνων «κατακτητών» μεγάλωνε. Ήρθε έτσι η σειρά της Τουρκίας με την Εθνική Τράπεζα, της Πολωνίας με την Eurobank, της Αιγύπτου με την Πειραιώς. Το παιχνίδι μεγάλωνε. Από βαλκανικό έγινε της ευρύτερης ΝΑ Ευρώπης και της Μεσογείου.

Εκτός από τις ελληνικές ήταν και οι κυπριακές τράπεζες και εταιρείες που επίσης είδαν το «χρυσόμαλλο δέρας». Βέβαια η κάθε τράπεζα έκανε «απόβαση» μόνη της. Επεκτάθηκαν ευθύγραμμα στις γειτονικές χώρες. Χωρίς μεταξύ τους συνεννόηση. Χωρίς πρότερες οδηγίες ή εκ των υστέρων βοήθεια και καθοδήγηση από το ελληνικό κράτος.

Ο εγχώριος ανταγωνισμός μεταφέρθηκε και στην αποκαλυφθείσα ενδοχώρα. Αυτό είχε τα θετικά του, αλλά -όντας μη ενταγμένο σε μια συντεταγμένη στρατηγική «εξόδου» του Ελληνισμού- δεν διέθετε τα κατάλληλα υποστηρίγματα και τις εναλλακτικές τακτικές σε περίπτωση που τα δεδομένα άλλαζαν.

Γι’ αυτό ευθύνεται και το «ανάπηρο», εσωστρεφές και κατά βάσιν κομπραδόρικο ελληνικό κράτος, αλλά και ο αλαζονικός κοσμοπολιτισμός που σε μεγάλο βαθμό επέδειξαν οι Έλληνες επιχειρηματίες και ο οποίος μπορεί να αιτιολογηθεί αφενός λόγω του αισθήματος ισχύος που ένιωθαν ότι είχαν και αφετέρου ένεκα αυτής καθαυτής της φύσης της ελληνικής επιχειρηματικότητας που κατά βάσιν είναι ιδιωτική και πολλές φορές εγωιστική υπόθεση. Κυρίως, όμως, λόγω της απουσίας κουλτούρας συνεργασίας.

Ο εγχώριος πόλεμος για επικράτηση στον τραπεζικό τομέα μεταφέρθηκε αυτούσιος και στις νέες και υπό κατάκτησιν αγορές. Κατά κάποιον τρόπο στον τραπεζικό πόλεμο της Βαλκανικής μπορούμε να πούμε ότι οι ελληνικές τράπεζες εμφανίστηκαν ως οικογενειακές επιχειρήσεις, τη στιγμή που οι αντίπαλοί τους ήταν πολυεθνικοί όμιλοι.

Οι γερμανικές, γαλλικές, ιταλικές, αυστριακές τράπεζες έχουν ένα παγκόσμιο δίκτυο, ενώ οι δικές μας για πρώτη φορά επιχειρούσαν να γίνουν σε τέτοια έκταση και εν απουσία του ομογενειακού στοιχείου «διεθνή μαγαζιά». Η ΕΤΕ, η Alpha, η Eurobank, η Πειραιώς κατάφεραν πάντως, παρά τις προαναφερόμενες, αλλά και άλλες αδυναμίες, να δώσουν έντονο ελληνικό χρώμα στην τραπεζική αγορά της ευρύτερης περιοχής όπου δραστηριοποιήθηκαν.

Σήμερα, στη Βουλγαρία δραστηριοποιούνται τέσσερις ελληνικές τράπεζες με συνολικό μερίδιο αγοράς στις χορηγήσεις 38% και στις καταθέσεις 25%. Στη Ρουμανία επίσης τέσσερις τράπεζες με μερίδια 22% και 16% αντίστοιχα. Στη Σερβία πέντε τράπεζες με μερίδια 29% και 22%. Στην Αλβανία τέσσερις τράπεζες με μερίδια 44% και 20%. Στα Σκόπια δύο με μερίδια 30% και 30%. Στην Κύπρο πέντε τράπεζες με μερίδια 13% και 11% και στην Ουκρανία τρεις τράπεζες με μικρότερα μερίδια (1,5% και 1,2%).

Τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα και πριν εκδηλωθεί η κρίση στην ελληνική οικονομία η παρουσία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στις ως άνω χώρες (περιλαμβανομένων και της ΕΤΕ κατά μείζονα λόγο στην Τουρκία και της Eurobank στην Πολωνία) απέβαινε σε όφελος όλων: των τραπεζών και των μετόχων τους, της εθνικής οικονομίας, αλλά και των τοπικών κοινωνιών.

Από τη στιγμή όμως που η Ελλάδα μπήκε στην περιπέτεια των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του χρέους με επακόλουθο την ασφυκτική παρουσία του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και της Κομισιόν, τα πράγματα άλλαξαν. Οι έκτακτες συνθήκες που δημιουργήθηκαν στα οικονομικά της χώρας, και από εκεί επεκτάθηκαν στην αγορά, επηρέασαν το τραπεζικό μας σύστημα. Η αδυναμία άντλησης χρηματοδοτικών πόρων από τις διεθνείς αγορές και η υπολειτουργία της διατραπεζικής αγοράς ώθησαν τις τράπεζες στη μόνη πηγή χρηματοδότησης, την ΕΚΤ.

Η νέα πραγματικότητα, επομένως, ανέτρεψε το μέχρι σήμερα σκηνικό της παρουσίας των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό. Πλέον, φαντάζει πολυτέλεια να έχουν οι ελληνικές τράπεζες πολλαπλή και ανταγωνιστική μεταξύ τους παρουσία σε χώρες όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Σερβία.

Είναι υπερβολική σπατάλη πόρων η παρουσία τεσσάρων ή πέντε τραπεζών σε χώρες με μέγεθος τραπεζικού ενεργητικού όσο μιας μεσαίας ελληνικής τράπεζας. Για να καταλάβετε τι εννοώ, το σύνολο του ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος της Ρουμανίας (87 δισ. ευρώ) ισούται σχεδόν με αυτό της Eurobank, της Βουλγαρίας (36 δισ. ευρώ) μόλις ξεπερνά το ενεργητικό της ΑΤΕ και της Σερβίας (24 δισ. ευρώ) υπολείπεται αυτού της Εμπορικής. Θα πρέπει, λοιπόν, κάτι να γίνει.

Και το καλύτερο που θα μπορούσε να γίνει θα ήταν να αποφασίσουν οι διοικήσεις των τραπεζών να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Δεν μπορεί, στη δύσκολη τούτη εποχή, οι τράπεζές μας στη Βαλκανική να έχουν η κάθε μια χωριστή διοίκηση, χωριστά κτίρια, συχνά η μία τράπεζα να είναι απέναντι στην άλλη και να παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης για τα ίδια προϊόντα με τεράστια κόστη για την κάθε μία.

Το ζητούμενο, συνεπώς, σήμερα είναι το πώς: Πρώτον, οι τράπεζες θα συνασπίσουν τις δυνάμεις τους στις επιμέρους αγορές, ώστε να επιτύχουν τη μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση πόρων και τη σοβαρή μείωση των δαπανών τους.

Δεύτερον, θα αποκτήσουν ισχυρό μέγεθος που θα προσδίδει εμπιστοσύνη και κύρος ώστε να αυξήσουν το μερίδιό τους στις τοπικές αγορές και να αντλήσουν περισσότερες και μεγαλύτερες καταθέσεις και άλλα κεφάλαια από το εξωτερικό, ενισχύοντας την αυτοδύναμη ανάπτυξή τους.

Και, τρίτον, θα αποκτήσουν μεγαλύτερη επιρροή και αποτελεσματικότητα, που θα τις βοηθήσει να υποστηρίξουν όχι μόνον τα ελληνικά κεφάλαια στις χώρες αυτές, αλλά και τις οικονομίες στις οποίες λειτουργούν.

Τώρα, μάλιστα, που τα μέτρα αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας επεκτείνονται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και θα επηρεάσουν άμεσα ή έμμεσα και τις περισσότερες από τις χώρες αυτές.

Εάν τα παραπάνω είναι ορθά και υπάρχει συμφωνία, ίσως θα πρέπει οι ελληνικές τράπεζες να κινηθούν αντίστροφα απ’ ό,τι σχεδιάζουν. Αντί να συνεργαστούν και να συγχωνευθούν στα καθ’ ημάς, να το πράξουν πρώτα στο εξωτερικό. Να ξεκινήσουν από κει την προσπάθεια για δημιουργία «εθνικών πρωταθλητών».

Ίσως θα έπρεπε και η κυβέρνηση να τους «συστήσει» να το κάνουν και να τους βοηθήσει ώστε να γίνει με επωφελή τρόπο και για τις τράπεζες και για την εθνική οικονομία. Ένα υβρίδιο συνεργασίας στο εξωτερικό μπορεί σε δεύτερο χρόνο να λειτουργήσει και ως υπόδειγμα εγχώριων συγχωνεύσεων.

Αν, τελικά, επείγει η συγχώνευση τραπεζών στην Ελλάδα, όπως πολλοί διατείνονται, τότε ίσως είναι πολύ περισσότερο αναγκαία και πιο επείγουσα η ενοποίησή τους στο εξωτερικό.

Θα πρέπει, μάλιστα, να ληφθούν σοβαρά υπόψη τα μεγέθη των τοπικών αγορών και τα μερίδια που ελέγχουν οι ελληνικές τράπεζες, ώστε αλλού να δημιουργηθεί μια τράπεζα και αλλού δύο, όχι πάντως περισσότερες. Μ’ αυτό τον τρόπο, οι ελληνικές τράπεζες θα μετέχουν στα τραπεζικά σχήματα που θα δημιουργηθούν με βάση τα μερίδια αγοράς και τα κεφάλαιά τους, διατηρώντας στην Ελλάδα την αυτονομία τους και -κυρίως- χωρίς συνέπειες στις θέσεις εργασίας τη δύσκολη αυτή περίοδο.

Εάν το πείραμα πετύχει, που θα πετύχει, και όταν αρχίσουν να βελτιώνονται οι συνθήκες, τότε ανοίγει και το πεδίο των εγχώριων συγχωνεύσεων. Μάλιστα, θα έλθει περίπου και ως κάτι το φυσιολογικό. Θα είναι το δεύτερο βήμα για να δημιουργηθούν «εθνικοί πρωταθλητές». Και εάν κάποιοι δεν πιστεύουν στην πολιτική αυτή, μπορούν να προχωρήσουν σε συνεργασίες με ξένες τράπεζες, ώστε να δυναμώσουν.

Ανεξαρτήτως πάντως της στρατηγικής που έχει η κάθε ελληνική τράπεζα για το μέλλον της, το ευκταίο σήμερα θα ήταν να πειραματιστούν συγχωνευόμενες στο εξωτερικό. Η δυναμική που θα παραχθεί θα δράσει ευεργετικά και πολλαπλασιαστικά και στην εγχώρια τραπεζική αγορά, αλλά και την εθνική οικονομία.

Εξάλλου θα ήταν λάθος αυτό που καταχτήθηκε, η σημαντική δηλαδή παρουσία της Ελλάδος στην ευρύτερη περιοχή, να χαθεί. Και δεν θα χαθεί απλώς μια μεγάλη εμπορική αγορά, αλλά μια ευρύτερη εθνική γεωπολιτική δυνατότητα επηρεασμού των εξελίξεων στην περιοχή.

Η ευκαιρία «εξόδου» του Ελληνισμού στη Βαλκανική Χερσόνησο, την Ανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο -που παρουσιάστηκε στα τέλη του περασμένου αιώνα και στις αρχές του νέου- δεν παρουσιάζεται κάθε μέρα. Συμβαίνει κάθε πενήντα ή εκατό χρόνια. Είχαμε την ευκαιρία. Την αξιοποιήσαμε. Θα ήταν τραγικό να τη χάσουμε και να παραχωρήσουμε ζωτικό χώρο σε άλλους.

Εάν λόγω της οικονομικής κρίσης φύγουμε από τις «αποικίες» που φτιάξαμε, θα τις καταλάβουν άλλοι. Και υπάρχουν πολλοί. Οι Τούρκοι, οι Ρώσοι και οι παλιοί Αψβούργοι. Δεν ξέρω αν πρέπει να τους δώσουμε αυτή τη δυνατότητα.

Πάντως και σε κάθε περίπτωση θα ήταν έγκλημα η Βαλκανική να περικυκλωθεί είτε από τους νεο-οθωμανούς του Ερντογάν, όπως τον 16ο και 17ο αιώνα, είτε να γίνει φέουδο των νεο-Αψβούργων της Μέρκελ, όπως τον 18ο και 19ο αιώνα, είτε η σφαίρα επιρροής των νεο-ολιγαρχών Ρώσων του Πούτιν, όπως τον 20ό αιώνα.

Εκτός λοιπόν από τα καθαρά εμπορικά και τραπεζικά κίνητρα, η ενδυνάμωση της παρουσίας στα Βαλκάνια υπαγορεύεται και από ευρύτερους γεωστρατηγικούς λόγους της Ελλάδας. Μάλιστα, η κρίση μπορεί να γίνει ευκαιρία.

Και η ευκαιρία στο συγκεκριμένο θέμα έγκειται στο εξής απλό: Οι συγχωνεύσεις των τραπεζών -που είναι όντως ανάγκη για να ξεπεραστεί η κρίση- μπορεί να έλθει απ’ έξω. Όσο δυναμώνει η παρουσία των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό, τόσο αυξάνεται η δυνατότητα να γίνουν συγχωνεύσεις στο εσωτερικό, που με τη σειρά τους μπορούν να γίνουν καταλύτης για αναθέρμανση της οικονομίας, της αγοράς, του Χρηματιστηρίου, των επιχειρήσεων.

Ίσως οι Έλληνες τραπεζίτες, αλλά και η κυβέρνηση θα έπρεπε να το σκεφθούν σοβαρά…

 

 http://felnikos.blogspot.com/

Η καταστροφή των Ψαρών στις 20 Ιουνίου 1824

Σαν σήμερα, στις 20 Ιουνίου 1824, ο ενωμένος τουρκοαιγυπτιακός στόλος κατέλαβε τα Ψαρά και προχώρησε σε ολοκληρωτική σφαγη των κατοίκων τους. Διαβάστε το ιστορικό αφιέρωμα στην επέτειο αυτή. Κατά το τέταρτο έτος της Εθνικής Παλιγγενεσίας, ο σουλτάνος Μαχμούτ βρισκόταν σε αδυναμία να καταστείλει την Επανάσταση και ζήτησε τη βοήθεια του υποτελούς του Μεχμέτ Αλή Πασά της Αιγύπτου. Το Μάρτιο του 1824 συνήφθη μεταξύ των δύο ανδρών συμφωνία, με την οποία ο Μεχμέτ Αλή δεχόταν να συμπράξει, υπό τον όρο να του παραχωρηθεί η Κρήτη, η Κύπρος και να διορισθεί ο θετός γιος του, Ιμπραήμ, διοικητής της Πελοποννήσου. Την ίδια ώρα, οι ελληνικές δυνάμεις, ευρισκόμενες στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου, είχαν φθαρεί και αποσυντονισθεί. Οι Τουρκοαιγύπτιοι έδιδαν πρωταρχική σημασία στις κατά θάλασσα επιχειρήσεις, γιατί αν δεν καταστρεφόταν ο ελληνικός στόλος και δεν εξουδετερώνονταν οι ναυτικές βάσεις των Ελλήνων, δεν θα ήταν δυνατό να ευδοκιμήσουν οι κατά ξηρά προσπάθειές τους. Αποφασίσθηκε, λοιπόν, ο αιγυπτιακός στόλος υπό τον περιβόητο Χουσεΐν να προσβάλλει την Κάσο και ο τουρκικός υπό τον Χοσρέφ Πασά τα Ψαρά. Τα Ψαρά, ένα μικρό νησί στα βορειοδυτικά της Χίου, είχε σπουδαία θαλασσινή παράδοση και ήταν η τρίτη ναυτική δύναμη της Ελλάδας, μετά την Ύδρα και τις Σπέτσες, με ονομαστούς πυρπολητές, όπως ο Παπανικολής, ο Κανάρης και ο Πιπίνος. Ο Χοσρέφ είχε εντολή από τον σουλτάνο να εξαφανίσει από προσώπου γης τα Ψαρά, που τόσα προβλήματα δημιουργούσαν στον δυσκίνητο τουρκικό στόλο. Το πρωί της 20ης Ιουνίου ο τουρκικός στόλος απέπλευσε από το Σίγρι Μυτιλήνης με προορισμό τα Ψαρά. Απετελείτο από 176 πλοία (πολεμικά και φορτηγά) και 12 χιλιάδες άνδρες (τούρκους και τουρκαλβανούς). Η τουρκική αρμάδα έφθασε στον αβαθή ορμίσκο Κάναλος, στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού, το απόγευμα της ίδιας μέρας. Τη στιγμή εκείνη, άρχισε μία εκ των πλέον δραματικών δοκιμασιών του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Έπειτα από ισχυρό κανιοβολισμό, οι Τούρκοι πέτυχαν την απόβαση των αγημάτων τους. Οι κάτοικοι του νησιού ανέρχονταν σε 30.000, οι 7.000 ντόπιοι και οι υπόλοιποι πρόσφυγες από τη Χίο και τις ακτές της Μικράς Ασίας. Το υπερασπίζονταν 1.300 Ψαριανοί, 700 πάροικοι και 1027 μισθοφόροι από τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία. Οι μαχητές των Ψαρών υπέπεσαν σε ένα σοβαρό λάθος, καθώς αποφάσισαν να περιορισθεί ο αγώνας στην άμυνα της νήσου. Έτσι, έθεσαν σε απραξία τον στόλο και δεν χρησιμοποίησαν καθόλου τα πυρπολικά. Μάλιστα, αφαίρεσαν τα πηδάλια των πλοίων. Ακόμη, διασκόρπισαν τις δυνάμεις τους στην ξηρά και δεν έδιωξαν τα γυναικόπαιδα. Οι αποβιβασθέντες Τούρκοι του Χοσρέφ κατέβαλαν με σχετική ευκολία τους αμυνομένους και μέσα σε δύο μέρες είχαν καταλάβει το νησί. Επακολούθησε η φοβερή καταστροφή. Το πλήθος έσπευσε να σωθεί στα λίγα πλοία, από τα οποία δεν είχαν αφαιρεθεί τα πηδάλια. Λίγοι τα κατέφεραν, καθώς ο στόλος του Χοσρέφ είχε περικυκλώσει το νησί. Μόνη εστία αντίστασης παρέμεινε το Παλαιόκαστρο, η οχυρή θέση που δεσπόζει της Χώρας. Οι υπερασπιστές του, ανάμεσά τους και πολλά γυναικόπαιδα, αμύνθηκαν σθεναρά εναντίον 6.000 Τούρκων που τους πολιορκούσαν. Όταν η αμυντική γραμμή τους έσπασε και το φρούριο πλημμύρισε από Τούρκους, ο Αντώνιος Βρατσάνος έβαλε φωτιά στην πυριταδοποθήκη για να μην πέσουν στα χέρια των εισβολέων. Η καταστροφή και η σφαγή που ακολούθησε υπήρξε τρομερή. Από τους 30.000 κατοίκους του νησιού, οι 18.000 θανατώθηκαν ή πωλήθηκαν ως σκλάβοι. Την εικόνα της καταστροφής δίνει με τον πιο παραστατικό τρόπο ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός στο περίφημο επίγραμμά του: «Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη περπατώντας η Δόξα μονάχη μελετά τα λαμπρά παλληκάρια και στην κόμη στεφάνι φορεί γινωμένο από λίγα χορτάρια πούχαν μείνει στην έρημη γη» Από τα περίπου 100 πλοία των Ψαριανών, μόνο 16 διασώθηκαν, καθώς και 7 πυρπολικά με τον Κανάρη. Όσοι από τους κατοίκους των Ψαρών γλίτωσαν από το γιαταγάνι των Οθωμανών εγκαταστάθηκαν στη Μονεμβασιά και μετά την απελευθέρωση στην Αρχαία Ερέτρια, που πήρε την ονομασία Νέα Ψαρά. Η Καταστροφή των Ψαρών υπήρξε δεινό πλήγμα για την Επανάσταση. Χάθηκε μία από τις σημαντικές βάσεις του ελληνικού ναυτικού, ενώ διέτρεξαν άμεσο κίνδυνο οι υπόλοιποι. Η άμεση κινητοποίηση και η αντίδραση των υπόλοιπων δυνάμεων της μαχόμενης Ελλάδας έσωσε την κατάσταση. Το ολοκαύτωμα των Ψαρών συγκλόνισε την επαναστατημένη Ελλάδα και ιδιαίτερα τα νησιά, που απειλούνταν πλέον άμεσα από τον οθωμανικό στόλο. Όμως, ο Χοσρέφ Πασάς, αντί να επιτεθεί στη Σάμο, όπως ήταν σχεδιασμένο, προτίμησε να επιστρέψει στη Λέσβο για να γιορτάσει το μπαϊράμι. Με πρωτοβουλία τότε του υδραίου Λάζαρου Κουντουριώτη συγκροτήθηκε στόλος υπό τους Σαχτούρη και Μιαούλη, προκειμένου να ανακαταλάβει το μαρτυρικό νησί και να εκδικηθεί τους Οθωμανούς για τη μεγάλη σφαγή. Οι ναυτικές μοίρες των δύο ναυάρχων συναντήθηκαν στο ακρωτήρι Λιμνιονάρι των Ψαρών τα ξημερώματα της 3ης Ιουλίου 1824. Σε σύσκεψη, που ακολούθησε, αποφασίσθηκε να πραγματοποιηθεί άμεση απόβαση στο νησί. Το ελληνικό αποβατικό σώμα αριθμούσε 1500 άνδρες, ενώ τα Ψαρά υπερασπίζονταν 600 Τουρκαλβανοί. Οι Έλληνες κατέβαλαν δια περιπάτου τους υπερασπιστές του νησιού, οι περισσότεροι από τους οποίους κατέφυγαν στα τουρκικά πλοία, που ναυλοχούσαν στο λιμάνι των Ψαρών. Γύρω στους 150 δεν μπόρεσαν να φθάσουν στα πλοία και ταμπουρώθηκαν στα σπίτια των Ψαρών, προσπαθώντας να αποκρούσουν τους επιτιθέμενους Έλληνες, που είχαν καταλάβει όλες τις οχυρωματικές θέσεις, μεταξύ αυτών και το Παλαιόκαστρο. Τα πληρώματα των 25 εχθρικών πλοίων, προσπάθησαν να αντιδράσουν, αλλά όταν πληροφορήθηκαν από τους πανικόβλητους τουρκαλβανούς, ότι οι έλληνες ήταν κύριοι σχεδόν όλου του νησιού, έλυσαν τους κάβους και προσπάθησαν να διαφύγουν στην Λέσβο. Ο Μιαούλης τους κατεδίωξε και στ’ ανοιχτά της Χίου συνήφθη ναυμαχία, που κράτησε σχεδόν 5 ώρες, με νικηφόρο αποτέλεσμα για τους έλληνες. Μόνο 5 από τα 20 τουρκικά σκάφη έφθασαν σώα στον προορισμό τους, ενώ σύμφωνα με τις αναφορές του Μιαούλη οι απώλειές τους ξεπέρασαν τους 1000 άνδρες. Οι έλληνες είχαν μόνο ένα νεκρό και έξι τραυματίες. Μετά τη νικηφόρα ναυμαχία, ο Μιαούλης και τα πλοία του επέστρεψαν στα Ψαρά. Αντί, όμως, οι ελληνικές δυνάμεις να φροντίσουν να διώξουν τους λίγους τουρκαλβανούς που παρέμειναν οχυρωμένοι στα σπίτια και να γίνουν κύριοι του νησιού, άρχισαν το πλιάτσικο. Ναύτες και πλοίαρχοι επιδόθηκαν σε αρπαγή κανονιών, τροφίμων και εμπορευμάτων, όσων είχαν απομείνει στο νησί, για να τα μεταφέρουν ο καθένας στα πλοία του. Τα περισσότερα κανόνια ήταν λάφυρα των Οθωμανών από την καταστροφή του ψαριανού στόλου, ενώ τα τρόφιμα και τα εμπορεύματα τα είχαν αρπάξει οι τουρκαλβανοί από τα σπίτια πλουσίων Ψαριανών, μετά το Ολοκαύτωμα. Η διαταγή του ναυάρχου Μιαούλη να θεωρηθούν τα κανόνια περιουσία του ελληνικού κράτους δεν εκτελέσθηκε ποτέ. Η διαμάχη για τη μοιρασιά της λείας παρέλυσε την πειθαρχία του στόλου. Με επιστολή του στους προκρίτους της Ύδρας, στις 6 Ιουλίου, ο Μιαούλης διεκτραγωδούσε την κατάσταση: «…Σας αφήνω να στοχασθήτε οποία ακαταστασία, ασυμφωνία και ιδιοτέλεια βασιλεύει εις τον στόλο μας και αν εις τοιαύτην κατάστασιν ευρισκομένου του στόλου εμπορούμεν να βάλωμεν βάσιν και να ελπίζομεν εις αυτόν…». Προφητική διαπίστωση, που θα επαληθευθεί μια μέρα αργότερα. Στις 7 Ιουλίου, η γολέτα του Τομπάζη, που έπλεε μεταξύ Χίου και Ψαρών, ειδοποίησε ότι μοίρα του οθωμανικού στόλου κατευθυνόταν προς τα Ψαρά. Ο Μιαούλης διέταξε τον στόλο να τεθεί σε πολεμική ετοιμότητα. Από τα 51 ελληνικά πλοία μόνο τα 14 πειθάρχησαν. Ο τουρκικός στόλος κατόρθωσε να επιβιβάσει ενισχύσεις στο νησί, που ενώθηκαν με τους ολίγους πολιορκούμενους τουρκαλβανούς. Στις 10 Ιουλίου 1824 ο Μιαούλης βλέποντας την κακή κατάσταση του στόλου έλυσε την πολιορκία και εγκατέλειψε την περιοχή με τα πλοία του. Κατέφυγε στο Σούνιο, όπου περίμενε διαταγές από την Ύδρα, ενώ τα υπόλοιπα ελληνικά πλοία κατευθύνθηκαν προς το Κάβο-Ντόρο. Έτσι, η εκστρατεία του ελληνικού στόλου για την ανακατάληψη των Ψαρών δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα, εκτός από την καταστροφή της τουρκικής ναυτικής μοίρας. Το νησί θα παραμείνει υπό οθωμανική κυριαρχία ως το 1912, οπότε θα ενσωματωθεί στον εθνικό κορμό κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Τμήμα ιστορίας defencenet.gr σε συνεργασία με το περιοδικό ΠΟΛΕΜΟΣ & ΙΣΤΟΡΙΑ

ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ Μ. ΑΝΑΤΟΛΗ.Λευκωσία – Τελ Αβίβ ψάχνουν στα βαθιά

 

Μια λιτή επιστημονική ανακοίνωση του Κέντρου Γεωλογικών Μελετών των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS) αλλάζει ριζικά το ενεργειακό τοπίο στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, με πρώτους κερδισμένους την Κύπρο και το Ισραήλ.

Σύμφωνα με την αμερικανική μελέτη, στον βυθό της λεκάνης της Λεβαντίνης (που περιβάλλεται από την Κύπρο, το Ισραήλ, τη Γάζα, τον Λίβανο και τη Συρία) βρίσκονται τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, που εκτιμώνται σε τουλάχιστον 1,7 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 122 τρισ. κυβικά πόδια αερίου.

Η πετρελαιοπιθανή περιοχή εκτείνεται μέχρι το Δέλτα του Νείλου (Αίγυπτος) και τις ακτές στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Σχετική ανακοίνωση για ανακάλυψη (και όχι εκτίμηση) μεγάλων κοιτασμάτων έκανε και το Ισραήλ, ενώ ο πρωθυπουργός της Ρωσίας, Βλαδιμίρ Πούτιν, δήλωσε πριν από λίγες ημέρες στους δημοσιογράφους, από τουρκικό έδαφος, ότι Ρωσία και Τουρκία εξετάζουν να μην προεκταθεί ο υπό κατασκευή αγωγός Μπλου Στριμ μέχρι το Ισραήλ και να σταματήσει στο τουρκικό λιμάνι Τσεϊχάν, όχι γιατί αυτό αποτελεί αντίποινο για την ισραηλινή επίθεση στον «στόλο της ελευθερίας» και τον θάνατο εννέα τούρκων επιβατών, αλλά γιατί το Ισραήλ δεν θα έχει ανάγκη να εισάγει ενέργεια. Απεναντίας, τόνισε ο Πούτιν, θα είναι αύταρκες και θα κάνει και μεγάλες εξαγωγές. Ρωσία και Τουρκία εξετάζουν επίσης την κατασκευή αγωγού πετρελαίου που θα καταλήγει στο Τσεϊχάν της Τουρκίας, μετά την άρνηση της Βουλγαρίας να κατασκευαστεί ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης.

Ηδη, αμερικανικές, ισραηλινές, νορβηγικές και άλλες εταιρείες έχουν πάρει άδειες έρευνας της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ και τρεις εταιρείες έχουν ανακοινώσει την εύρεση κοιτασμάτων αερίου. Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φαίνεται πως είναι στα σύνορα που συναντώνται οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των δύο χωρών. Ομως ακόμη δεν έχουν οριοθετηθεί οι ΑΟΖ στην περιοχή και γι’ αυτόν τον λόγο έχουν αρχίσει πυρετώδεις διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών.

Για το ίδιο θέμα συναντήθηκαν ήδη δυο φορές μέσα σε δυο μήνες οι πρόεδροι της Αιγύπτου και της Ελλάδας. Μέχρι στιγμής, τόσο η Αγκυρα όσο και το Τελ Αβίβ δεν ήθελαν να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ και τώρα η μόνη χώρα της περιοχής που φαίνεται αρνητική στη διευθέτηση είναι η Τουρκία. Οι ΑΟΖ οριοθετούνται με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που δεν έχει υπογράψει ακόμη η Τουρκία.

Ερωτηματικό είναι και τι θα γίνει με την ΑΟΖ της Γάζας, ποιος θα έχει την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων και πώς αυτό θα επηρεάσει τις ενδοπαλαιστινιακές ισορροπίες. Και είναι μάλλον εύλογο να σκέφτεται κανείς πως η ανακάλυψη του ενεργειακού Ελντοράντο μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ μπορεί να επηρέασε την απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να μην επιτρέψει τον κατάπλου ή και τον απόπλου από λιμάνι της του «στόλου της ελευθερίας», καθώς οι ακτιβιστές προσπαθούσαν να σπάσουν τον ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας, ενάντια στη θέληση του Ισραήλ.

Και είναι επίσης ειρωνεία ότι η ισραηλινή εταιρεία Isramco αρχίζει δοκιμαστικές γεωτρήσεις σε απόσταση 80 μιλίων από την ακτή (εκεί όπου ανεκόπη βίαια ο πλους των ακτιβιστών), στο ύψος του Ασντοτ, στο λιμάνι όπου οδηγήθηκαν τελικά σιδηροδέσμιοι.

Ν.Ζ.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/06/blog-post_4127.html

Τούρκοι, Οθωμανοί και Εβραίοι

Του Μάριου Ευρυβιάδη*
Το 1826 ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β’ κατέσφαξε δημοσίως τους γενίτσαρους, ένα γεγονός γνωστό στην οθωμανική ιστορία ως Βακα-i-Χαϊριζέ (αίσιο τέλος). Το έτος και το γεγονός, σηματοδότησε τις κατοπινές προσπάθειες των Οθωμανών για «μεταρρυθμίσεις» (Τανζιμάτ) ώστε να ελεγχθεί η φθίνουσα πορεία της Αυτοκρατορίας.
Το ίδιο έτος ο Μαχμούτ Β’ κρέμασε τους τρεις πιο σημαντικούς και πιο πλούσιους Εβραίους της Πόλης και δέσμευσε τις περιουσίες τους. Ο ένας εκ των τριών ήταν και προστάτης της μεγάλης εβραϊκής κοινότητας της οθωμανικής Βαγδάτης. Μόλις οι Μουσουλμάνοι της Βαγδάτης πληροφορήθηκαν ότι ο προστάτης των Εβραίων στην Υψηλή Πύλη απαγχονίστηκε, ξεχύθηκαν κατά των Εβραίων της Βαγδάτης σε ένα όργιο αίματος, βιασμών και εξανδραποδισμού.

Οι απαγχονισμοί του 1826 και το πογκρόμ της Βαγδάτης σημάδεψαν τόσο πολύ τους Εβραίους, ώστε από τότε μέχρι τις αρχές του 1950 κάθε Σάββατο στις συναγωγές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καθιέρωσαν συγκεκριμένη προσευχή, που μνημόνευε τους τρεις και τα θύματα του πογκρόμ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 το κράτος του Ισραήλ έδωσε εντολή στους Εβραίους της Πόλης να τερματίσουν το μνημόσυνο και τη συγκεκριμένη προσευχή. Την ίδια περίοδο το κράτος του Ισραήλ απαγόρευσε την κυκλοφορία στο Ισραήλ μιας παγκόσμιας λογοτεχνικής επιτυχίας. Τη νουβέλα «Τhe FortyDays ofΜusa Dagh» (Οι Σαράντα Μέρες του Όρους του Μωυσή). Η νουβέλα καταγράφει τις 40 μέρες πολιορκίας και αντίστασης, μέχρι την τελική σφαγή, ενός αρμενικού χωριού στη Μικρά Ασία, στο Όρος του Μωυσή. Η νουβέλα είχε τρομακτική απήχηση στο νεόδμητο κράτος του Ισραήλ.

Καλώς ορίσατε στις σχέσεις Τουρκο-Οθωμανών και Εβραίων. Είναι και αυτές σχέσεις υποτέλειας και ραγιαδισμού σχεδόν αντίστοιχες με τις δικές μας (Στην εβραϊκή και αραβική η έννοια του ραγιαδισμού αποδίδεται με το αραβικό dhimma. Οι ραγιάδες είναι dhimmies και ο ραγιαδισμός dhimmitude).

Μετά το 1948-49, όταν δημιουργήθηκε το εβραϊκό κράτος, οικοδομήθηκε η σύγχρονη έκφανση του ραγιαδισμού μεταξύ Άγκυρας και Ιερουσαλήμ. Αυτή πήρε τη μορφή μιας υπέρ των Τούρκων λεόντειας συμμαχίας. Πέραν των στρατιωτικών και άλλων διαστάσεών της, η συμμαχία αυτή επέβαλε στους Ισραηλινούς την πολιτική στήριξη των Τούρκων, σε διεθνή πολιτικά και οικονομικά φόρα, καθώς επίσης και την καλλιέργεια της εικόνας της Τουρκίας στη Δύση ως κράτος «μοντέλο» και ως κράτος «ανεκτικό και φιλειρηνικό». Την εικόνα δηλαδή που κυριαρχεί στη Δύση και τον κόσμο από το 1950 μέχρι σήμερα.
Για να ακριβολογήσω, το Ισραήλ συνέβαλε σημαντικά στη δημιουργία της εικόνας της Τουρκίας στο πλαίσιο της συμμαχίας της με την Άγκυρα. Ωστόσο τον καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η Ουάσινγκτον σε άμεση συνεργασία και συνέργια με Ιερουσαλήμ και Άγκυρα (χωρίς να λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή, δηλ. οι Εγγλέζοι).

Στη λεόντειο αυτή σχέση, τη ραγιαδίστικη δηλαδή, το Ισραήλ έπρεπε να μη φαίνεται ούτε να ακούγεται. Έπρεπε να εξυπηρετεί και να γνωρίζει πάντοτε τη θέση του. Μάλιστα, τόσο Εβραίοι όσο και Τούρκοι έχουν περιγράψει τη σχέση αυτή ως σχέση της «ανεπίσημης ερωμένης». Ήταν μια σχέση κάθετη ακριβώς όπως οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται τόσο τις διεθνείς τους σχέσεις όσο και αυτές εντός της κοινωνίας τους που είναι ιεραρχικά δομημένες.

Ποια τα οφέλη του Ισραήλ; Μας τα θύμισε πρόσφατα δημόσια ο διευθυντής της Μοσάντ 1998-2002, Εφρέμ Χαλεβί: Υπάρχει, υπογράμμισε, «μια βαθιά κατανόηση» στο Ισραήλ για τη θέση της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Υπάρχει, λέει ο Χαλεβί, «επίγνωση της ιστορίας», «κοινά συμφέροντα» και «χρόνια ειλικρινούς και βαθιάς συνεργασίας» ανάμεσα σε Ισραήλ και Τουρκία που αξίζουν και πρέπει να «προστατευθούν». Και εξέφρασε την πεποίθηση ότι με χρόνο και σκληρή διπλωματία, οι δύο χώρες θα τα ξαναβρούν.

Δεν είναι μόνο ο Χαλεβί που τα λέει αυτά. Αν μελετήσει κανείς επισταμένα το δημόσιο διάλογο και τα δημοσιεύματα γύρω από την πρόσφατη κρίση στο Ισραήλ, θα διαπιστώσει ότι ο «σκληρός πυρήνας» του ισραηλινού κράτους δεν ξεπερνά τις «κόκκινες γραμμές» της βαθιάς σχέσης υποτέλειας μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας και Τουρκο-Οθωμανών και Εβραίων. Η επίσημη δημόσια κριτική που ασκείται κατά της Τουρκίας αφορά σε ζητήματα τακτικής και όχι στρατηγικής.

Κάθε κρίση προσφέρει και ευκαιρίες, λέει το γνωστό γνωμικό. Θα μπορούσε μία ευρηματική στρατηγική από Αθήνα και Λευκωσία να αποκομίσει σημαντικά οφέλη από την παρούσα κρίση και κατάσταση στον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής.

Κάτι τέτοιο ωστόσο προϋποθέτει αυτογνωσία, γνώση και επίγνωση. Κυρίως προϋποθέτει την αποβολή της δικής μας ραγιαδίστικης συμπεριφοράς. Είναι ψηλά δηλαδή ο πήχης για να ξεπεραστεί. Ο νεο-ραγιαδισμός έχει εγκατασταθεί για καλά στα μυαλά των ταγών μας. Και η χαμέρπειά τους έχει γίνει φύση. Οι Ισραηλινοί τουλάχιστον κρατάνε κάποιες αποστάσεις από τους Τούρκους ενώ διατηρούν, στο τέλος της ημέρας, έναν αξιόπιστο αποτρεπτικό λόγο. Αντίθετα, οι δικοί μας ταγοί και μαζί τους οι πρόθυμοι και προοδευτικοί διανοούμενοι και οι λογής-λογής διεθνιστές σε Ελλάδα και Κύπρο αδημονούν για τον εναγκαλισμό των Τούρκων, αποζητούν την τουρκική ειρήνη και μαζί της και ένα αίσιο τέλος θα μπορούσε να υποθέσει κανείς. Για ν’ αγιάσουν προφανώς.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
http://infognomonpolitics.blogspot.com/2010/06/blog-post_4770.html

Ο φασισμός των αγορών

Ας κάνουμε μια μικρή ανακεφαλαίωση, μπας και καταλάβουμε τι μας γίνεται. Το 2007 ξέσπασε στις ΗΠΑ η χρηματοπιστωτική κρίση, με επίκεντρο την αγορά στεγαστικών δανείων. Από τότε, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έδωσαν ένα σκασμό λεφτά (πάνω από 12 τρισ. δολάρια) των φορολογουμένων για να σώσουν τις τράπεζες. Οι πολιτικές ηγεσίες, ακολουθώντας τα κελεύσματα αυτών που προκάλεσαν την πρώτη κρίση, δημιούργησαν μια δεύτερη, πολύ σοβαρότερη. Την κρίση του δημόσιου χρέους, που απειλεί με χρεοκοπία πρώτα απ’ όλα τους αδύναμους κρίκους της αδύναμης Ευρωζώνης. Τώρα, επιχειρούν να λύσουν αυτή τη δεύτερη κρίση δίνοντας κι άλλα λεφτά των φορολογουμένων στους ίδιους που δημιούργησαν και την πρώτη και τη δεύτερη: στις τράπεζες. Οι χώρες της Ευρωζώνης έχουν δρομολογήσει πολυετή προγράμματα εξουθενωτικής δημοσιονομικής λιτότητας. Οι περικοπές κρατικών δαπανών που έχουν ανακοινωθεί στις βασικές χώρες της νομισματικής ένωσης υπερβαίνουν τα 200 δισ. ευρώ. Δίπλα σ’ αυτό υπάρχει και το «ταμείο» των 750 δισ. του μηχανισμού στήριξης για χώρες που τυχόν θα βρεθούν στο χείλος της χρεοκοπίας. Πού θα καταλήξει αυτό το 1 τρισ. ευρώ, στον βαθμό που χρησιμοποιηθεί; Στο μεγαλύτερο μέρος του θα καταλήξει στις τράπεζες (κυρίως ευρωπαϊκές) που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους κρατικά ομόλογα. Είναι μια σπάνια περίπτωση ανταμοιβής του συλληφθέντος ληστή με τα κλοπιμαία που βρέθηκαν στα χέρια του και κάτι παραπάνω…

ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΟΥΜΕ σε ό,τι συντελείται στην Ευρώπη, το επόμενο ερώτημα είναι πώς ακριβώς υποτίθεται ότι λύνεται η κρίση του χρέους. Η επιλογή, με χώρα μοντέλο την Ελλάδα, είναι σαφής: με την κατεδάφιση όλου του μεταπολεμικού «κοινωνικού συμβολαίου» το οποίο στηριζόταν στην ελάχιστη προστασία της εργασίας, στην εγγύηση ενός ελάχιστου εισοδήματος, στη χρηματοδότηση μιας στοιχειώδους πρόνοιας και ασφάλισης και στη φιλοσοφία διαπραγμάτευσης των κοινωνικών εταίρων, που ορίζεται ως προϋπόθεση της «κοινωνικής ειρήνης». Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αμετανόητος οπαδός της πάλης των τάξεων για να αντιληφθεί ότι συντελείται μια αλλαγή ιστορικών διαστάσεων. Συμβολικά μπορούμε μόνο να αναφέρουμε ότι το καθεστώς απολύσεων και αποζημιώσεων το οποίο σήμερα ξηλώνει με διαδικασίες οριακής νομιμότητας ο κ. Λοβέρδος έχει ηλικία 60 χρόνων, στη διάρκεια των οποίων, με πολύ κόπο και πολλές στρεβλώσεις, εδραίωσε αυτό το στοιχειώδες πλαίσιο προστασίας που δεν εμπόδισε καθόλου τη διεύρυνση της απασχόλησης από τις λίγες εκατοντάδες χιλιάδες της μετεμφυλιακής περιόδου, στα 6,5 εκατομμύρια μισθωτών που σήμερα κρεμιούνται σαν κρέας στο τσιγκέλι.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ και ποιοι οι υποβολείς του μεγάλου ξηλώματος στην Ελλάδα και σε όλη την Ε.Ε.; Εκ πρώτης όψεως, είναι οι πολιτικοί ηγέτες που φαίνεται να «προηγούνται» στην προώθηση της συνταγής η οποία βασίζεται στη μείωση της τιμής της εργασίας. Όμως, ευτυχώς, ήμασταν όλοι παρόντες στον κανιβαλισμό που διαδραματίστηκε το τελευταίο οκτάμηνο, με βασικό (αλλά όχι μόνο) έδεσμα την Ελλάδα και το χρέος της. Και είδαμε με τα μάτια μας ότι οι πραγματικοί εισηγητές του μείγματος πολιτικής στο οποίο κατέληξε η ευρωκρατία ήταν οι υποκριτικά καταγγελλόμενοι κερδοσκόποι και οι αγορές, στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι τράπεζες, εντός ή εκτός Ε.Ε. Η κρίση των spreads, ο πόλεμος των υποβαθμίσεων από τους «επάρατους» οίκους αξιολόγησης, η οριστική «εξορία» των ελληνικών ομολόγων στη χωματερή του παγκόσμιου χρέους από Moody’s και Fitch, τα στοιχήματα υπέρ της χρεοκοπίας της Ελλάδας και άλλων χωρών του ασθενούς Νότου, οι «επενδύσεις» των hedge funds στην κατολίσθηση του ευρώ, πέρα από τους καθαρά κερδοσκοπικούς στόχους, ήσαν εργαλεία πολιτικού εκβιασμού των λύσεων που ευνοούν οι αγορές του χρήματος. Όλα αυτά που σήμερα ανακοινώνονται ως «συμφωνίες» κυβέρνησης και επιτηρητών στην Ελλάδα ή ως έκτακτα μέτρα και «μεταρρυθμίσεις» στις άλλες χώρες της Ε.Ε. τα διαβάζαμε πολλούς μήνες πριν ως συστάσεις των αγορών ή ως ερμηνείες των ανοδικών ή καθοδικών αντιδράσεών τους. Άλλωστε, η πεμπτουσία αυτών των συστάσεων ήταν εγγυηθεί αυτές τις αλλαγές στην Ε.Ε. ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της διεθνούς τοκογλυφίας, το ΔΝΤ. Όπερ και εγένετο.

ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΡΙΒΕΙΣ, δεν χρειάστηκε και ιδιαίτερη προσπάθεια. Μπορεί να πει κανείς ότι η κερδοσκοπία χρησιμοποιήθηκε περισσότερο ως εφέ στη σκηνοθεσία της καταστροφής, παρά ως μηχανισμός πειθαναγκασμού των κυβερνήσεων. Σοσιαλδημοκράτες, χριστιανοδημοκράτες, κεντρώοι, κόμματα με φρέσκια και ισχυρή λαϊκή εντολή σε όλη την Ε.Ε. πέταξαν με εξαιρετική ευκολία στα σκουπίδια τις προεκλογικές δεσμεύσεις τους για να θέσουν σ’ εφαρμογή το «πρόγραμμα των αγορών». Ρισκάρουν συνταγματικές ακροβασίες, κινούνται στα όρια της δημοκρατικής νομιμότητας ή και εντελώς εκτός αυτής, διακινδυνεύουν με ταξική αυταπάρνηση ακόμη και την κατάρρευση των κομμάτων τους ή ολόκληρου του συστήματος εξουσίας, προκειμένου να είναι συνεπείς στα κελεύσματα των αγορών, που ζητούν αίμα, αίμα κι άλλο αίμα. Τόσο, ώστε η προθυμία τους να κάνει πολλούς ν’ αναρωτιούνται αν είναι κάτι παραπάνω από υποτελείς των αρπακτικών του χρήματος. Αρκετοί δεν έχουν αμφιβολίες περί αυτού. Όσο για τους ευρωκράτες, αυτό το ιδιαίτερο στρώμα από σπεσιαλίστες του μονεταρισμού, φονταμενταλιστές της αγοράς που δεν έχουν το παραμικρό δημοκρατικό έρεισμα, τη στοιχειώδη εξουσία εκπροσώπησης, αυτοί αποτελούν το πιο απτό δείγμα άλωσης της πολιτικής από την αγορά και μετατροπής 500 εκατομμυρίων ανθρώπων στις κοινωνίες της Ε.Ε. σε αναλώσιμα της μηχανής του κέρδους. Καταρρίπτεται έτσι και ο θεμελιώδης αστικός μύθος που θέλει την αγορά να τρέφεται αποκλειστικά από το οξυγόνο της δημοκρατίας.

Ο Κ. ΜΠΑΡΟΖΟ, για παράδειγμα, αυτό το υβρίδιο πολιτικού του κεφαλαίου, την περασμένη Παρασκευή, σε συνάντησή του με την Συνομοσπονδία των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, διατύπωσε ως εξής τον εκβιασμό προς τις κοινωνίες: «Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και άλλες χώρες μπορεί να εξαφανιστούν ως δημοκρατίες αν δεν εφαρμόσουν τα πακέτα λιτότητας». Ήταν απλώς μια ακραία ανησυχία ή μια κυνική προειδοποίηση για την καταστολή της όποιας αντίστασης; Προσωπικώς, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι πρόκειται για το δεύτερο, ότι είναι απλώς η ωμή έκφραση του φασισμού των αγορών, του οποίου η Κομισιόν και άλλα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. φέρονται ως πολιτικοί διαμεσολαβητές. Η μόνη ανακρίβεια στη διατύπωση του δεξιού -πρώην μαοϊκού- προέδρου της Κομισιόν είναι ότι η εξαφάνιση των δημοκρατιών δεν είναι ένα ενδεχόμενο, αλλά μια διαδικασία που συντελείται. Το ΔΝΤ, στην τελευταία του έκθεση για τις οικονομίες της Ε.Ε., το λέει ανοιχτά: «Το ιδεώδες για την οικονομική διακυβέρνηση είναι να επιτευχθεί η μετατόπιση των αποφάσεων προς το κέντρο», δηλαδή όσο πιο μακριά από την επιρροή των εκλογικών σωμάτων και των κοινωνιών. Η πολιτική ελίτ, που για χρόνια βαυκαλίζεται με γκρίνιες περί δημοκρατικού ελλείμματος, που έκλεισε σχεδόν δεκαετία διαπραγμάτευσης για την ευρωπαϊκή συνθήκη ώστε να παρακάμψει τα δημοκρατικά «όχι» των δημοψηφισμάτων, μέσα ελάχιστες εβδομάδες έχει επιτύχει μια θεσμική εκτροπή όχι μόνο από την ουσία, αλλά ακόμη και από τον τύπο της δημοκρατίας, υποβαθμίζοντας τα εθνικά Κοινοβούλια στη θέση μιας υποτελούς γραφειοκρατίας που απλώς πρέπει να επικυρώνει αποφάσεις και αποκλείοντας από κάθε δημοκρατική δοκιμασία αυτό που αποκαλείται οικονομική διακυβέρνηση.

ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΟΛΑ ΑΥΤΑ; Αν πιστέψει κανείς τις διακηρυττόμενες προθέσεις της ευρωπαϊκής ελίτ, η πρόοδος περνά μέσα από την οπισθοδρόμηση. Παρ’ ότι θα έπρεπε να έχουν όλοι παραιτηθεί για την παταγώδη αποτυχία της «στρατηγικής της Λισσαβώνας», που θα καθιστούσε φέτος, το 2010, την Ε.Ε. πιο ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου (!), καλούν τις κοινωνίες να θυσιάσουν κεκτημένα ενός αιώνα για να υπάρξει «βιώσιμη ανάπτυξη» και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Φθηνές και πολλές. Όπως στην Κίνα, αυτό το παγκόσμιο μοντέλο ανταγωνιστικότητας. Αυτό υποδεικνύουν ως αξιοζήλευτο υπόδειγμα ο φασισμός των αγορών και ο ολοκληρωτισμός των ευρωκρατών. Γιατί να μη μιμηθούν και το πολιτικό της μοντέλο, μια απροκάλυπτη δικτατορία, βασισμένη στον φόβο, την πλύση εγκεφάλου και τα τεθωρακισμένα;
Η λεπτομέρεια που ξεχνούν ή κάνουν ότι αγνοούν είναι ότι ακόμη και αυτός ο κοιμώμενος γίγας, η κινεζική εργατική τάξη των εκατοντάδων εκατομμυρίων ξυπνά, διεκδικεί, θέλει μερίδιο στον πλούτο με τον οποίο πλημμυρίζει τις αγορές του κόσμου. Αλίμονό τους αν η κινεζική αφύπνιση εκτροχιαστεί και συγχρονιστεί με την ευρωπαϊκή δυσφορία. «Μεγάλη αναταραχή, ωραία κατάσταση», που θα ’λεγε και ο Μεγάλος Τιμονιέρης.

Posted by ΚΙΜΠΙ – http://kibi-blog.blogspot.com/